lp fór&xrïtzctuïe |§j &eetxw&clfye 0
HIDDELBURGSCHE COURANT
c&^oesche courant;*
ONS AXIOMA
Eeim Russische aanval öra
Midden-FinSand had sueees-
NUMMER 15 183e JAARGANG
Dagblad. Uitgave C.V. De Middel-
burgsche Courant. Bureaux: te
MIDDELBURG: St. Pieterstraat 28,
Tel. Redactie 269, Administratie 139;
te GOES: Turfkade, Tel. 2863. Post
giro 359300. Abonnementsprijs voor
Middelburg en Goes 2.30, elders
2.50 per kwartaal. Weekabonne
menten in Middelburg en Goes 18 ct.
TWEE BLADEN JUüKSXJS UJUUL»
EERSTE BLAD
DONDERDAG 18 JANUARI 1940
Advertentiën 30 cent per regel,
ingezonden mededeelingen 60 cent
per regel. Bü contract lager. Tarief
op aanvraag. Familieberichten en
dankbetuigingen minimum 2.10.
„Kleine Advertenties", maximum 6
regels, 75 cent, bij vooruitbetaling.
„Brieven, of adres bureau v. d. blad"
10 cent extra. Bewijsnummers 5 ct.
Voor de tweede maal sinds het uitbre
ken van den oorlog heeft onze regeering
zich genoodzaakt gezien, de maatregelen
die zij ter bescherming van ons land had
genomen te verstevigen. En dit zal onge
twijfeld niet zonder reden zijn geschied.
Toch is het niet overbodig, nu wij er toch
over schrijven, er even op te wijzen, dat
deze maatregelen in 't geheel niet de voor
boden hoeven te zijn van een onmiddellijke
bedreiging van ons land. Zij kunnen
het wel zijn, evenals dat in November mo
gelijk was. Maar ook toen waren zij
het niet. En de maatregelen zijn ditmaal
niet van vérstrekkenden en zeer zeker
van betrekkelijk weinig verontrustenden
aard geweest.
Desniettemin zijn zij in het buitenland
wel degelijk opgevallen. De bladen van de
oorlogvoerenden houden zich er druk mee
bezig, en ook in de neutrale pers de
Italiaansche schenkt men er aandacht
aan. Dat kan geen kwaadzoolang „de
waarheid en niets dan de waarheid" wordt
gezegd. Maar dat kan zeer ernstige gevol
gen hebben, zoodra de verbeelding de bron
der beschouwingen wordt.
Het heeft daarom zin, dat wij nog even
terugkomen op het berichtje in ons bland
van 16 Januari, over de „Engelsche en
Fransche influisteringen", waarvan het D.
N.B. sprak.
Uit den commentaar van het A.N.P. blijkt
wel voldqende, dat de commentaar van het
Duitsche persbureau onjuist is: „niets van
bekend". Maar het volgende is van nog
veel meer belang: „De Nederlandsche Re
geering pleegt haar inzicht in de interna
tionale situatie te vormen op grond van be
richten, waarvan herkomst en betrouwbaar
heid door haarzelve gecontroleerd kunnen
worden."
Daar wordt heel duidelijk te kennen ge
geven opnieuw Nederland is baas in
eigen huis, heeft niemand noodig, en gaat
zijn eigen weg. Met een variant op een En-
gelsch spreekwoord zeggen wij: „Ons land
is onze burcht". Wij zijn er heer en meester,
wij zijn er souverein.
Het is te wenschen dat de oorlogvoeren
den zich nu eindelijk eens losmaken van
hun jegens elkaar gerechtvaardigd, maar
tegen de neutralen smadelijk en beleedi-
gend wantrouwen. Zij allen heeten te strij
den voor ideëele doeleinden. Zij willen al
len een betere wereld. Maar wanneer men
begint met derden te wantrouwen, volko
men ongemotiveerd als nu, dan kan men
toch moeilijk verwachten, dat straks die
derde komt zeggen dat hij voor die „betere
wereld" zooveel over heeft. Want dit wordt
geen betere wereld. Dit wordt weer precies
dezelfde slechte wereld als zij nu is, met
haar oude wantrouwen, haar oude ruzies eri
haar oude vriendschap-uit-vrees.
Ons land laat zich niets voorschrijven;
als wij veiligheidsmaatregelen noodig oor-
deelen kunnen deze tegen een te verwach
ten actie van elk der oorlogvoerenden die
nen. En de verantwoordelijkheid en de last
ervan dragen: wij.
Nog een zinnetje uit dezen Duitschen
commentaar trok onze aandacht: dat Enge
land en Frankrijk zouden willen trachten in
Nederland en België Duitschland te provo-
ceeren, om de handen wat vrijer te hebben
bij de Maginot-linie. Voor een deel ervan,
namelijk dat anderen door ons zouden
willen „provoceeren" verwijzen wij naar
wat wij hiervoor al schreven. Maar over
dat „provoceeren" moet nog eens even iets
gezegd worden.
„Provoceeren": onaangenaam zijn, met
de bedoeling ruzie te maken! Waar heeft
men het eigenlijk over? Denkt men nu
werkelijk nog in Duitschland, dat wij an
ders dan uit harde noodzaak ten strijde
gaan trekken? Wie provoceert heeft den
strijd geopend. .Denkt men in Duitschland
werkelijk dat het aan ons zal liggen als wij
in den oorlog worden gesleurd? Wij willen
het niet gelooven.
In vrede willen wij ons leven voortzetten.
Maar dat sluit niet in, dat wij den vrede
boven de vrijheid verkiezen. Wat dat aan
gaat: Nationale zelfstandigheid is voor ons
een axioma. En men weet het: met. het om
verwerpen van een axioma brengt men de
heele wiskunde ten onder. Zonder bewijs
worden zij aanvaard. Men doet verstandig,
als men ook ons zelfstandigheidsaxioma zon-
der bewijs aanvaardt. Indien noodig zullen
wij het bewijs leveren. Maar niet alleen
met verliezen voor ons zelf!
Ter handhaving van dit axioma staan
thans weer overal dë troepen opgesteld. De
verloven worden voorloopig niet meer ver
leend, het geweer staat bij den voet. Het
hoeft niet af te gaan. Men dient alle be
langen, die van Europa en zijn eigen, het
beste wanneer men ons met rust laat.
Wil men dat niet, welnu: „zelf weten"!
Wil men dat wél, dan is er een punt in
West Europa, waar men vruchtbaar voor
den vrede kan arbeiden terwijl rondom
de oorlog heerscht.
Dat punt is: „In de laghe landen bi der
De winter wil nog niet wijken.
De algemeene weerstoestand duidt nog
niet op het doorzetten van de dooi. Ten Oos
ten en Noorden van ons land zijn de baro
meters weer stijgende, terwijl het daar
overal zeer koud is. De vorst, die vanoch
tend even door een lichte dooi, zooals we
gister verwachtten, werd onderbroken^
schijnt ons nog niet te willen verlaten. Meer
dan licht tot matig wordt ze in de komende
nacht echter niet.
Twee andere aanvallen zijn door
de Finnen afgeslagen.
Het roode leger heeft gisteren op drie
punten een nieuw offensief geopend. Vrij
wel tegelijkertijd gingen de troepen tot
den aanval over. De Finsche verdedigers
waren echter door de voorbereidingen aan
vijandelijke zijde reeds op hungoede en
wisten twee der aanvallen af te slaan. Er
is gevochten in Zuid- en Midden-Finland.
De Russen willen daar een doorbraak for-
ceeren naar de B,otnische Golf. De Finnen
drongen ten Noorden van het Ladogameer
een vijandelijke afdeeling ter, sterkte van
een compagnie terug, waarbij eenige tanks
vernield werden. Bij de Zuidelijkste der drie
aanvallen konden de verdedigers het echter
niet volhouden tegen de geweldige mate-
rieele overmacht der Russen. De Finnen
zijn daar in goede orde teruggetrokken. Zij
zijn erin geslaagd bijtijds nieuwe stellingen
te betrekken nabij Viitara.
De gevechten in Finland worden geleverd
in een koude van een hevigheid als Finland
de laatste 35 jaren niet heeft gekend.
De Finnen hebben een tegenaanval ge
daan van het Westen in de richting van
Salla. Ten Zuidwesten van deze plaats
slaagden zij erin Kursu te heroveren.
OVERWEEGT MOSKOU EEN
OFFENSIEF TEGEN ZWE
DEN?
De Finsche autoriteiten hebben in Rus
sische bombardementsvliegtuigen, welke bij
Abo omlaag zijn geschoten, twee kaar
ten gevonden, waarop de weg van
Leningrad naar de Zweedsche hoofdstad
Stockholm en de Zweedsche haven Hapa-
randa duidelijk was aangegeven. Ook werd
een volledige handleiding voor het gebruik
van het kompas op deze route gevonden.
Hieraan werd toegevoegd, dat hieruit
blijkt, dat men op alles voorbereid moet
zijn. De practische gevolgtrekking, welke
gemaakt moet worden is, dat in Zweden
overal schuilplaatsen moeten worden aan
gelegd.
VOORTDURENDE LUCHT
BOMBARDEMENTEN,
De woordvoerder van Finland te Londen
heeft gisteren verklaard, dat de laatste da
gen dagelijks van 300 tot 400 Russische
bommenwerpers over Finland hebben ge
vlogen, doch dat de Finsche luchtmacht,
om hun aanvallen af te weren, slechts be-
schiki over ongeveer 150 vliegtuigen, waar
onder lestoestellen en de sedert het begin
van den oorlog uit het buitenland ontvan
gen machines.
Niettegenstaande de verwoesting, welke
te Abo is aangericht, moet men toch vast
stellen, dat de bommen, welke de Russen
gebruiken, van zeer slechte kwaliteit zijn.
De Russische vliegers trachten dit goed te
maken, door veel bommen te werpen; zij
werpen 10 brand bommen en tien explosie
ve bommen tegelijk.
Zij bombardeeren alles en schijnen zich
vooral erop toe te leggen de huizen in de
arbeiderswijken te vernielen.
RUSLAND WEET VAN
NIETS
Het hoofdkwartier van het Russische
militaire district Leningrad bericht het
volgende
,Het Engelsche dagblad „Daily Herald"
meldt, dat onze luchtmacht ernstige ver
woesting heeft aangericht in een van de
arbeiderswijken van Helsinki.
Dit bericht is niet in overeenstemming
met de feiten De luchtmacht van het roode
leger heeft de stad Helsinki niet gebom
bardeerd en bomdardeert deze niet en nog
minder de arbeiderswijken van deze stad.
Het Duitsche persagentschap „Trans-
ocean" meldt, dat het doodgevroren lichaam
van den commandant van de 45ste Russi
sche divisie, Vinogradov, door Finsche troe
pen in den sector Suomusalmi zou zgn
aangetroffen.
Ook dit bericht is niet in overeenstem
ming met de feiten.
Het Duitsche dagblad „Frankfurter Zei-
tun'g", waarvan eem nummer uit December
1933 onlangs te Moskou werd ontvangen,
heeft een artikel bevat over de geschiede
nis van het district Petsamo in Finland,
waarin wordt beweerd, dat de terugkeer
van het gebied van Petsamo een der be
langrijkste eischen was, door Molotof in zijn
op 31 October gehouden redevoering aan
Finland gesteld.
Het Telegrla&fagentschap der Sovjet-
Unie is gemachtigd te verklaren, dat de
Russische regeering inimmer den eisch
heeft gesteld dat het gebied van Petsamo
naar Sovjet-Unie zou moeten terugkeeren
en dat Mólotof njpt: .rmi dien aard heeft
gezegd, noch in zijn redevoering van 31
October noch in andere toespraken.
Bedoeld bericht van de „Fi'ankfurter Zei-
tung" is een verzinsel."
De Belgische regeering
neemt maatregelen tegen de
Vlaamsch-Nationale pers.
Beslag gelegd op de
rotatiepersen.
Havas meldt uit Antwerpen: De politie
heeft huiszoeking verricht in het bureau
van het Vlaamsch-Nationale dagblad „Volk
en Staat" en verschillende documenten in
beslag genomen.
Een gerechtelijk onderzoek is thans aan
hangig op grond van artikel 8 van de Be
sluitwet van 11 October 1916, dat verbiedt,
inlichtingen te verspreiden, die een ongun-
stigen invloed kunnen uitoefenen op den
geest der troepen en der bevolking".
Het blad is voorloopig verboden. Er is
beslag gelegd op de rotatiepersen en op zet
machines.
Men meent, dat de aanleiding tot dezen
maatregel een artikel is geweest van den
leider van het Vlaamsch-Nationaal Ver
bond, Staf de Glercq, dat in het blad van jl.
Dinsdag verschenen is en dat de Clercq ge
noemd had „Beschouwingen rond de jong
ste paniek". In dit artikel oefende de Clercq
heftige critiek uit op de maatregelen der
Belgische regeering, naar aanleiding van de
intrekking der verloven, die bü onze Zui
derburen groote ongerustheid heeft veroor
zaakt. De leider der Vlaamsch-Nationalen
schreef zich niet te kunnen onttrekken aan
den indruk, dat een dergehjke paniekstem
ming wellicht dienstig wordt geacht om de
aandacht van het publiek af te leiden en
sterk ingrijpende militaire maatregelen te
nemen. Deze maatregelen gaan volgens de
Clercq meer en meer lyken op een machts
greep van het leger.
Niet alleen het dagblad van het Vlaamsch-
Nationaal Verbond, maar ook bun week
blad „Strüd" is door het verbod getroffen,
terwül het eveneens geldt voor het orgaan
der Vlaamsche oud-strijders.
Dit verbod heeft onder de Vlaamsch-
Nationale Kamerleden groote beroering
verwekt. Zü wüzen er, volgens de N.R.C.,.
op, dat de „Volksgazet", het blad der Socia
listen in Antwerpen, op zeker niet minder
felle manier de regeering becritiseerd heeft,
terwül tegen dit blad geen' enkele maatre
gel is genomen.
Wel is een aantal communistische bla
den verboden, benevens nog twee andere
Vlaamsche organen en een Duitsch-gezind
blad.
De Jaarbeurs te Utrecht.
Groote deelname, ondanks
de tijdsomstandigheden.
In een onderhoud met de pers heeft de
secretaris-generaal van de Jaarbeurs le
Utrecht, de heer W Graadt van Roggen,
vanochtend meegedeeld, dat ondanks
de tijdsomstandigheden- de komende
voorjaarsbeurs in omvang nagenoeg ge
lijk zal zü'n, aan de voorjaarsbeurs van
1939, welke zooals men weet, een record
beteekende.
Twee hevjige ontploffingen
te Londen.
Talrijke dooden en gewonden.
Reuter meldt uit Londen:
Te kwart over tien hedenochtend zpn in de
noordelijke buitenwüken van Londen tw
hevige ontploffingen gehoord, tyjna lege-
lijkertüd. De ontploffingen waren zoo he
vig, dat verscheidene ruiten werden inge
drukt en een aan lal plafonds omlaag viel.
De trillingen werden tot op grooten af
stand waargenomen. Tot nu toe is nog niets
bekend omtrent de oorzaak van de ont
ploffingen.
De plaatselüke brandweer en de genees
kundige dienst zijn opgeroepen. Na de ont
ploffingen hing voor eenige minuten een
dichte rook boven het stadsgedeelte.
De ontploffingen hebben zich, naar nader
wordt gemeld, voorgedaan in een fabriek.
Verscheidene personen zün omgekomen en
velen gewond.
Iemand, die op negen mül van de plaats
des onheils woont, heeft medegedeeld, dat
zün huis schokte en dat de gordijnen de ka
mer inwaaiden, alsof een stormwind opstak
Een verpleegster van het plaatselüke
ziekenhuis deelde mede, dat de schokken
daar zeer hevig waren. Een verslaggever
die een bezoek gebracht heeft aan de fa
briek waar de ontploffing heeft plaats ge
had, heeft verteld, dat door de ontploffing
de stukken steen en ijzer hoog de lucht in
vlogen. Ook Jiierdoor werd ernstige schade
aangericht aan de omringende huizen. Ver
der zeide hü, dat na de ontploffing een
langdurig dof gerommel werd gehoord.
PRINSES JULIANA BEZOEKT
TENTOONSTELLING.
Prinses Juliana heeft gistermiddag te
's-Gravenhage een bezoek gebracht aan de
tentoonstelling voor de huishoudschool der
vereeniging „Licht, Liefde, Leven".
De „Friesland", die bij den tocht op het IJselmeer verloren ging,
te midden der kruiende ijsmassa's.
De in het llsselrneer
vastgeraakte schepen
De „Friesland" gezonken.
Het staat thans wel vast, dat één van
de drie schepen van het convooi over het
IJsselmeer, de „Friesland", zoo zwaar
door het ijs is gekraakt, dat hel schip is
gezonken Hel schip moet geheel als ver
loren worden beschouwd.
De bemanning van het schip heeft zich,
nadat zij baar bagage, voorzoover deze
bovendeks was. van boord had gehaald,
over het ijs naar de „IJssel" en de „Hol
land" begeven, aan boord van welke
schepen zij voorloopig werd opgenomen
De nacht van Dinsdag op. Woensdag is
aan boord van de schepen in angstige
spanning doorgebracht. Men vreesde, dat
het ijs opnieuw zou gaan ^kruien. waar
door ook de Holland en de IJssel weieens
in zinkenden toestand zouden kunnen ge
raken Gezien de felle koude en den hevi-
gen wind zou er dan ernstig levensge
vaar voor de in totaal 36 personen kun
nen ontstaan. De wind nam echter af en
toen het gistermorgen dag werd, was de
wind geheel gaan liggen
Van de vlet van de „IJssel" werd met
behulp van enkele balken en een gede
monteerde koker van het gebroken roer
van de „Holland" een üsvlet gemaakt.
Om half tien Woensdagmorgen ver
trokken vier leden van de bemanning, on
der leiding van den kapitein van de
„Friesland", den heër Bolhuis, en de ge-
noodigden die zich aan boord van de
„Holland" bevonden, twee gasten van den
heer Koppe Jr., drie fotografen en de
ANP-redacteur met de ijsvlet over het üs
in de richting Elburg, teneinde te trachten
verbinding met den wal te krijgen en een
nieuwe voorraad levensmiddelen naar de
schepen te kunnen brengen.
Na een zware en vermoeiende tocht
van ruim vier uur over het krakende, doch
overigens zeer dikke üs- bereikte de vlet
gistermiddag zooals wij in ons vorig num
mer nog hebben gemeld, te half twee
Elburg
Ook de „Holland" en de „IJssel" hebben
schade opgeloopen.
Bü de „IJssel" is de reservepompinstalla-
tie, welke in de machinekamer stond opge
steld, door het indrukken van den scheeps
wand naar binnen geschoven en totaal ge
broken. Het schip maakt aan beide boorden
water, doch de lekken konden in den loop
van Dinsdag grootendeels worden hersteld
en met behulp van de machinepomp is het
thans ruimschoots mogelijk het nog binnen-
stroomende water weg te pompen.
Aan boord van de „Holland" is in de ma
chinekamer schade ontstaan aan beide
boorden. De bakboordstortkoker is ontzet.
Het roer is ernstig beschadigd en de asko-
ker gebroken, waardoor een flink lek is
ontstaan. Ook in bet ruim is aan de stuur
boordzijde een lek gekomen. De bakboord
hut in de eerste klassesalon is geheel ver
meld.
Beide schepen hebben echter nun kracht
verloren, door de schade aan de construc
tie. De scheepswanden zijn hierdoor niet
meer in staat weerstand te bieden tegen
grooten druk en mocht de wind het ijs we
derom opstuwen, dan wordt de toestand
zeer precair.
Levensmiddelen per ijsvlet on
derweg.
Vanochtend tusschen half negen en half
elf heeft een Fokker F 7 A aan de K.L.M.
bestuurd door Parmentier, een retourvlucht
naar het eiland Urk gemaakt. Bij zijn terug
komst op Schiphol vertelde Parmentier, die
opdracht had uit te kijken naar de drie
vastgeraakte schepen en de daarheen op
weg zijnde üsbrekers „Wilhelmina Goed
koop" en de „Daniël Goedkoop", dat hij ten
gevolge van het slechte zicht er woedde
een hevige sneeuwjacht de twee laatst
genoemde sleepbooten niet heeft kunnen
ontdekken. Wel cirkelde hü boven het inge
vroren konvooi en wisselde hü seinen met
de opvarenden. Deze schreven met kolen
op het ijs, dat voedsel noodig was.
Naar wij van de reederü Koppe vernamen
was er reeds vanochtend om kwart over
acht een ijsvlet uit Elburg met levensmidde
len naar de schepen onderweg, zoodat deze
in den vroegen middag daar verwacht kon
den worden. Met spanning wacht men
thans op berichten over de positie van de
ter assistentie uitgezonden üsbrekers.
VLIEGTUIG UITGESTUURD..
Nader vernemen wü- dat de reederü Kop
pe vanmiddag besloten heeft een vliegtuig
van de K L.M. te charteren waarmede
een onderzoek zal worden ingesteld naar
de positie van de beide üsbrekers. Tevens
zal dit toestel, dat om kwart over twee
van Schiphol zou ppstijgen een groote
hoeveelheid levensmiddelen medenemen,
welke boven de schepen zal worden uit
geworpen. Dit voedsel zal, met hetgeen
per ijsvlet uit Elburg werd aangevoerd,
voor eenige dagen voldoende zijn
De tocht zal worden gemaakt door een
Fokker F 7a met Tepas als bestuurder.
W©®r tw®e neutrale schepen
vergaan.
Er zijn 18 dooden te
betreuren.
De „Compagnie Maritime Beige" meldt
dat naar zij vernomen heeft haar schip
„Josephine Charlotte", groot 3422, ton op
een mü'n is geloopen. De gezagvoerder en
de bemanning zün gered en worden naar
Londen gebracht. Vüf man zün naar een
ziekenhuis vervoerd. Geen hunner is ern
stig gewond.
Vier leden der bemanning worden echter
vermist. In officieele Belgische kringen te
Londen werd gisteravond verklaard, dat er
weinig twijfel bestaat of deze vier perso
nen ziju om het leven gekomen.
GEEN TIJD VOOR EEN
S.O.S.
Het Noorsche schip „Fagershein" is in de
Golf van Biskaje na een ontploffing gezon
ken. De overlevenden van de bemanning
zpn door het Grieksche schip „Iris" naar de
Spaansche haven Vigo gebracht.
De „Fagershein" was op weg van Afrika
naar Engeland. Na de ontploffing is het
schip binnen twee minuten gezonken, zon
der dat tijd was een S.O.S. uit te zenden.
Men veronderstelt, dat 14 opvarenden zijn
omgekomen.
De overlevenden werden gevonden in
Onderlinge strijd in hei
Chineesche leger?
Vrees voor een burgeroorlog.
Reuter meldt uit Sjanghai, dat reizigers
die uit het Noordwesten van China komen,
verklaren, dat een open oorlog is uitgebro
ken onder Tsjiang Kai-sjek's troepen in
Zuid-Sjansi en in Sjantoeng en wel tus
schen liet oude leger van 200.000 man van
generaal Jen-sjan en het nieuwe leger van
60.000 gerecruteerd uit communisten en
boeren. De strüd moet uitgebroken zijn,
toen generaal Jen het nieuwe leger be
paalde opdrachten gaf die duidelijk maak
ten, dat hij het uit de buurt wilde hebben
en zün eigen leger wilde sparen. De cen
trale regeering te Tsjoenking doet koorts
achtige pogingen om een vreedzame rege
ling te bereiken, aangezien luj vreest dat
het achtste „roode" leger zal interveni-
eeren, wat zou beteekenen dat de burger
oorlog in dit deel van China was uitge
broken.
(Men zie onze buitenlandsche Kroniek
over den strüd in China.)
een kleine boot. Allen waren uitgeput door
vermoeienis, honger en koude. De kapitein
beeft beide beenen gebroken. Allen zün in
een ziekenhuis opgenomen.
Het schip mat 1590 Ion.
