Vreemdelingen en smokkelaars
lira België,,
GEMD NIEUWS
(Van onzen correspondent)
BRUSSEL, 12 Jan. 1940.
Een nieuw streng régime
tegen de ongewenschten.
Sluikhandel aan alle
kanten.
Sedert de troepen aan de verschillende
grenzen de wacht hebben betrokken, is het
voor degenen die zich bezig houden met het
smokkelen van menschen of goederen niet
meer zoo gemakkelijk ais vroeger, zou men
kunnen denken, en toch is het een feit dat
de smokkelarij zoowel aan de Nederland-
sche als aan de Fransehe en Duitsche gren
zen zeer bedrijvig is. De handige smokke
laar, die zijn streek goed kent, weet steeds
zijn bakens te verzetten en gebruik te ma
ken van alle middelen om tot een resultaat
te komen dat winstgevend is. Tijdens de be
zetting van België in den wereldoorlog,
toen de grenzen met onder electrischen
stroom staande draden waren afgezet, von
den de smokkelaars nog middelen om jonge
Belgische vrijwilligers over de grens te
brengen of goederen te smokkelen. Bij het
uitbreken van den oorlog was de smokke
larij als het ware lam gelegd, doch geleide
lijk is zij weer levendig geworden. Wat de
vreemdelingen betreft, die zonder behoor
lijke papieren naar België komen, is vast
gesteld dat er nog steeds vluchtelingen over
de Oostelijke grens sluipen, zij het dan in
mindere mate. Het is bekend dat de Duit
sche autoriteiten hierbij dikwijls behulp
zaam zijn. De meesten komen echter uit
Luxemburg.
Voor de Belgische autoriteiten is het
vreemdelingenvraagstuk zeer speciaal ge
worden sedert het uitbreken van den oor
log, want aan uitdrijvingen kan moeilijk
worden gedacht. De autoriteiten zijn even
wel beter gewapend dan vroeger om de on-
gewenschte vreemdelingen, dat zijn die
genen die zich niet willen schikken naar
's lands voorschriften en reglementen
onschadelijk te maken. Tot voor korten tijd
kon een vreemdeling die een beetje- voor
lichting had gekregen, zich gemakkelijk uit
den slag. trekken. Hij kwam naar België
zonder papieren en verbleef in het-land tot
zoolang hij niet werd opgepakt bij een of
andere politieoperatie of tot zoolang hy
niet werd aangegeven bij de politie. Indien
hij aanzegging kreeg het land te verlaten,
werd hjj door de gendarmen op den trein
gezet naar het land van zijn keuze en aan
het eerste station werd hij, voor de grens,
vrijgelaten. Wanneer hij later opnieuw in
het land werd aangetroffen moest door de
Belgische politie het bewijs worden gele
verd dat hjj inderdaad het land had ver
laten en was teruggekeerd, alvorens hjj
kon worden beschouwd als zijnde in staat
van banbreuk, wat een veroordeeling kon
wettigen.
Dit bewijs was niet altijd, zelfs veelal
niet, te leveren en zoo hadden de onge-
wenschten gemakkelijk spel.
HET TOEZICHT OP DE
VREEMDELINGEN.
Daarin is nu verandering gebracht sedert
28 September. Een wetsbesluit heeft na
melijk een geheel nieuw regime ingevoerd
voor de vreemdelingen, waarbij diegenen
die normaal in het land zijn gevestigd of de
genen die zich willen vestigen en zich ge
dragen naar de voorschriften niets hebben
te duchten. Om te beginnen is aan al de in
het land gevestigde vreemdelingen de ver
plichting opgelegd zich te laten inschrijven
op het vreemdelingenregister. Degenen die
zich daaraan onttrekken maken zich schul
dig aan een misdrijf en kunnen worden ver
oordeeld. De vreemdelingen die pas in Bel
gië aankomen, moeten zich eveneens naar
de politie begeven, om zich aan te melden
en de noodige papieren te ontvangen. De
beteekenis van een bevel van „uitdrijving"
is voldoende als bewijs van banbreuk, wan
neer nadien de betrokkene in het land nog
aangetroffen wordt. Doch de regeering is
niet verplicht een uitdrijvingsbevel" te ne
men tegen den ongewenschten vreemdeling.
Zy kan hem ook interneeren, nadat hij zijn
straf heeft uitgezeten, wat veelal gebeurt.
Een belangrijke maatregel is ook, dat de
gene die gastvrijheid verleent aan een
vreemdeling die niet in het register is in
geschreven eveneens tot zware straffen kan
worden veroordeeld, wat vroeger slechts
het géval was, indien er sprake kon zijn
van heling van misdadigers. Het gevolg
hiervan is geweest, dat in den laatsten tijd
orde is gesteld wat betreft het verblijf van
de vreemdelingen in België, waarmee spe
ciaal bedoeld zijn de vluchtelingen uit cen
traal Europa, die in de laatste jaren naar
België zijn gekomen. De autoriteiten gaan
hierbij met veel menschelijkheidsgevoel te
werk. Zij, die te goeder trouw zijn of om
trent wie overtuigend blijkt, dat zij wel de
gelijk als politieke vluchtelingen moeten
worden beschouwd, krijgen na hun straf de
noodige papieren, of zij worden naar Merks-
plas gestuurd met de mogelijkheid eventu
eel het weekeinde door te brengen bij
vrienden of kennissen, die zij in België heb
ben. Doch degenen die zich moedwillig aan
hun verplichtingen onttrekken en in strijd
met de wet leven worden met de uiterste
strengheid behandeld. Volgens de politie
rapporten heeft het nieuwe systeem tot ge
volg gehad, dat juist deze laatsten zich zeer
onveilig gevoelen, gemakkelijker bekend en
gepakt worden. De misdrijven gepleegd
door vreemdelingen zijn dan ook veel min
der talrijker dan b.v. een zestal - maanden
geleden.
DE SLUIKHANDEL.
Anderzijds wordt opgemerkt dat er heel
wat wordt gesmokkeld. Hier moeten heel
wat winsten aan vast zitten. Het blijkt dat
de smokkelaars met de 100 niet n
tevreden zijn als winst. Enkele dagen ge
leden werd te Eelcloo een Nederlandsche
auto in beslag genomen door Belgische
douaniers, die in den wagen ongeveer 6.000
aanstekers hadden aangetroffen. De aan
stekers vinden hier bijzonder veel afzet en
iedereeen vindt onder zijn kennissen perso
nen, die in het bezit zijn van een aanste
ker zonder het fiscaal zegeltje van 10 frank.
Men moet niet verwonderd zijn, dat de
melkboer u 's morgens aanspreekt, om te
vragen of gij soms geen echte Hollandsche
sigaren wenscht te koopen, zonder fiscaal
bandje, dus gesmokkeldeHet schijnt,
volgens berichten in de bladen, dat aan de
Duitsche grens op BeBlgisch gebied weer
heel wat winkels zijn ontstaan, waar de
Duitsche smokkelaars hun waren komen
betrekken. Men kan best begrijpen, dat aan
Duitsche zijde de goederen uit België suc
ces hebben. Aan Franschen kant is het le
ven aan de grens ook heelemaal gewijzigd.
Vroeger werd er slechts of in hoofdzaak
tabak gesmokkeld naar Frankrijk. Thans
hebben de smokkelaars tabak verzaakt om
koffie te smokkelen, waaraan in Frankrijk
blijkbaar ook gebrek begint te bestaan, als
mede pharmaceutische producten. In de
eerste plaats wordt echter koffie gezocht
en de smokkelaars loopen de grenswinkels
af, tot in Bergen (Mons), om te trachten
de hand te leggen op gebrande of ongebran
de koffie, van goedkoope kwaliteit, om de
ze zoo duur mogelijk in Franki-jjk aan den
man te brengen. De smokkelaars brengen
uit Frankrijk likeuren mee, en zeep, par
fum, garen.
Aan de Fransch-Belgische grens hebben
er steeds nauwe betrekkingen bestaan tus-
schen de wederzijdsche bevolkingsgroepen.
De Belgische arbeiders gaan bij duizenden
werken in de Fransehe fabrieken. Ander
zijds vinden de Franschen, dat een Belgisch
glaasje bier beter smaakt dan een Fransch
en omgekeerd meenen de Belgen dat een
Fransch glaasje likeur beter is dan een Bel
gisch, in 't geheim gedronken in de keuken
van een caféMet den oorlog zijn deze
betrekkingen verbroken. De Belgische ar
beiders kunnen slechts onder streng toe
zicht in Frankrijk gaan werken en beperkt
aantal. Er gaat echter geen week voorbij,
of in een of andere grensplaats heeft een
typische plechtigheid plaats aan de grens.
Dan verschijnen de burgemeester van den
Franschen kant en de burgemeester van
den Belgischen kant, om een bruid en een
bruidegom in den echt te verbinden. Onder
het belangstellend oog van de Belgische en
Fransehe gendarmen wordt de echtverbin
tenis uitgesproken op de grens zelf, waarna
de bruid dan haar man kan volgen in het
nieuwe vaderland, zonder de minste beper
king.
Fransch patrouillevaartuig
bestookt Duitsche duikboot met
dieptebommen.
Een Duitsch schip door eigen
bemanning tot zinken ge
zinken gebracht.
Havas meldt uit Parijs: Maandag heeft
de Fransehe marine een Duitschen onder
zeeër aangevallen en vermoedelijk vernie
tigd, terwijl een Duitsch koopvaardijschip,
de „Janus", dat door een Fransch patrou
illevaartuig werd aangehouden, door de
Duitsche bemanning tot zinken is gebracht,
om te voorkomen, dat het schip in Fran
sehe handen zou vallen.
Omtrent den aanval op den vijandelijken
onderzeeër deelde de woordvoerder van de
Fransehe marine mede, dat een Fransch
patrouillevaartuig dieptebommen heeft ge
worpen naar een ondergedoken onderzeeër.
De aanval verliep onder gunstige omstan
digheden en vermoedelijk is de onderzeeër
vernietigd, of minstens ernstig beschadigd.
De Fransehe admiraliteit bericht evenwel
alleen dat een vijandelijke onderzeeër is
vernietigd wanneer zy absolute zekerheid
heeft doordat of wel wrakstukken znn ge
vonden, ofwel overlevenden zyn opgepikt
ENGELAND WIL
JACHTVLIEGTUIGEN KOOPEN IN
AMERIKA.
Reuter meldt, uit New York: Vernomen
wordt, dat onderhandelingen gaande zijn
tusschen Engeland en de Brewster Aero
nautical Corporation over een bestelling
van jachtvliegtuigen tot een bedrag van 8
millioen dollar.
Duitschland voert politiek van
ontvolking in Polen.
Volgens een verklaring van
Chamberlain,
Chamberlain heeft in het Engelsche La
gerhuis op een desbetreffende vraag ver
klaard, dat de berichten over terechtstel
ling van Polen in het door de Duitschers
bezette gedeelte van Polen, tot zijn leed
wezen over het algemeen bevestigd werden
door het beschikbare bewijsmateriaal. Het
scheen duidelijk, dat het aantal slachtoffers
aanzienlijk was.
Chamberlain voegde hieraan toe, dat in
de bij Duitschland ingelijfde deelen van
Polen de Duitsche autoriteiten volgens be
richten van betrouwbare zijde een politiek
van weloverwogen ontvolking voerden en
dat, naar het scheen, onder de intellectu-
eele leiders opruiming werd gehouden. De
Poolsche regeering heeft zich voorgesteld,
hieromtrent een witboek uit te geven.
RELLETJES IN BRITSCH-INDIë.
In de centrale provincies van Britscli-
Indië worden drie politiemannen vermist
na relletjes in Burhanpur. Drie andere po
litieagenten werden bewusteloos geslagen. Er
werden steenen geworpen naar een over
heidspersoon en een aantal politieagenten,
die hem begeleidden. Nadat eenige agenten
geslagen waren, werd bevel tot vuren ge
geven. Een persoon werd ernstig gewond,
een tweede licht. Gemeld wordt, dat de
relletjesmakers gevangen genomen zijn. Er
zijn politieversterkingen naar Burhanpur
gezonden.
VEREENIGING TOT BEVORDERING
DER KLEINVEETEELT OPGERICHT.
Dezer dagen kwam een aantal liefheb-
bers-fokkers te Amsterdam bijeen ter be
spreking van plannen tot daadwerkelijke
steun aan het kleindiertentoonstellingsive-
zen hier te lande
Aanleiding hiertoe was de steeds groei
ende moeilijkheid tot het organiseeren van
kleindiertentoonstellingen met volledig
behoud van het zuiver propagandistisch en
opvoedkundig karakter. Ook het exposee-
ren en in stand houden van de zeldzaam
geworden of voor ons land uit historisch
oogpunt belangwekkende rassen, eischtc
reeds jaren lang georganiseerde steun
Ondanks de lofwaardige pogingen v
sommige organisaties of particulieren voor
en na in die richting gedaan, werd niet:
blijvends bereikt. Steeds weer zijn in de
laatste 25 jaren de groote kleindierten
toonstellingen gedwongen geweest, conces
sies te doen aan de dwingende noodzake
lijkheid bij de inrichting der klassificaties
en het prijzensysteem, al te zeer reke
ning te houden met het zoo veel mogelijk
drukken der tentoonstellingskosten
Mede door de huidige tijdsomstandighe
den, die hun invloed op de beoefen inj
der kleindiex-teelt zullen doen gelden,
heeft thans een aantal liefhebbers beslo
ten tot de stichting van een organisatie
welke ten doel heeft, steun te verleenen
aan daarvoor in aanmerking komende
kleindiertentoonstellingen, of indien dit
plan op eenig tijdstip niét volledig te
verwezenlijken zou zijn, door het zelf or
ganiseeren van een tentoonstelling van het
beoogd karakter.
Verder zal de nieuwe vereeniging zich
onmiddellijk bezighouden met het vraag
stuk hoe de zeldzaam geworden rasser
zoo goed mogelijk voor het nageslacht kun
nen worden bewaard De voorzitter der
vereeniging, welke vereeniging tot bevor
dering der kleinveeteelt Amicitia'' is ge
doopt, is de heer P. M. van Dam, Zeist,
en secretaris-penningmeester H. L. A.
v d. Horst, Jutphaas.
AMELAND GEÏSOLEERD.
De nadeelige gevolgen zijn vele.
Een sneeuwstorm maakte het gisteren
voor de bewoners van Ameland niet mo
gelijk, verbinding met den vasten wal, het
zij per boot, hetzij per vliegtuig, të ver
krijgen.
Was Maandag de landing voor een vlieg
tuig vanwege de gesteldheid van het ter
rein door den ingevallen dooi uitgesloten,
gisteren was een landing onmogelijk door
dat de zee zeer hoog op het strand stond.
De wadden zijn voox- schepen niet te be
varen wegens het vele drijf ijs. Tenzij bin
nenkort de wind naar het Westen draait,
waardoor hooger getij het ijs zal verdrij
ven, kan er voorloopig geen sprake zijn
van een bootverbinding met den vasten wal.
Vooral zeelieden, die van een reis terug
komen of moeten vertrekken, zijn hiervan
de dupe.
Ook anderen ondervinden de nadeelige
gevolgen. De bakkers op Ameland beschik
ken thans nog slechts over een kleinen
voorraad meel. Bij het afkondigen van de
mobilisatie kregen de bakkers slechts voor
raad voor één week, doch een later besluit,
dat eerst begin Januari is afgekomen,
maakte het mogelijk om gedurende den
winter voor vier weken tarwemeel op te
slaan. Bij het in werking treden van dit
besluit was de bootverbinding evenwel
reeds verbroken, terwijl de bakkers op dat
oogenblik slechts weinig voorraad hadden.
In normale tijden slaan de bakkers een
voorraad voor den geheelen winter in, zoo
dat de verbreking van de verbinding met
den vasten wal hun thans wel heel onge
legen komt.
Ook de zuivelfabrieken hebben te lijden
van de gevolgen van dezen strengen winter.
Er is thans geen afzetgebied voor boter
en kaas, waardoor de voorraad opstapelt.
Vooral voor boter is deze toestand hoogst
ongewenscht, aangezien de kwaliteit ver
mindert.
Sedert Vrijdag hebben de Amelanders
geen nieuws meer ontvangen, terwijl zij
nog wachtende zijn opde kranten van
Zaterdag.
VROUW, DDE JUIST UIT EEN
SANATORIUM WAS ONTSLAGEN BIJ
AUTOBOTSING ERNSTIG GEWOND.
Gistermiddag is te Giesendam door de
gladheid van het wegdek een botsing
ontstaan tusschen een personenauto en
een vrachtwagen, waarbij een zestigjarige
vrouw, die juist uit het sanatorium te
Hardex-wijk was ontslagen, verwondingen
aan het hoofd opliep en naar het zieken
huis te Dordrecht moest worden vervoexxl
In de personenauto zaten behalve de be-
stuurder, de vrouw, een zoon van de
vrouw en diens echtgenoote en dochtertje
die de uif 't sanatoi'ium ontslagen vrouw
hadden afgehaald en naar haar woning te
Dordrecht wilden brengen. Deze vier in
zittenden kregen minder ernstige verwon
dingen aan het hoofd en konden na ter
plaatse door een geneesheer te zijn ver
bonden. huiswaarts keex'en. De bejaarde
vrouw evenwel moest in het gemeente
ziekenhuis te Dordrecht worden opgeno
men. In de cabine van de vraelitaxito za
ten drie personen, die allen met den schrik
vrij kwamen De beide voertuigen zijn
ernstig beschadigd.
MIJNWERKER VERONGELUKT.
Zaterdagavond is in de staatsmijn „Wil-
helmina" te Terwinselen de gehuwde hou
wer J. Tiemens uit Terwinselen in den
steengang tusschen den zijwand en een lo
comotief bekneld geraakt en ernstig aan
de borst gewond. Het slachtoffer is naar
het St. Jozelf-ziekenhxiis te Heerlen over
gebracht, waar de man gisteren is over
leden.
BEZOEK VAN PRINS BERNHARD AAN
HET ALGEMEEN PAARDENDEPÖT OP
HOUTRUST.
Prins Bernhard, vergezeld van zijn waar
nemend adjudant, luitenant-kolonel H J.
Phaff, heeft gistermiddag een bezoek ge
bracht aan het algemeen paardendeöt op
Houtrust.
K.L.M.-POSTVLUCHT NAAR URK.
Parmentier vloog boven ingevroren
schepen op het IJsselmeer.
Het K.L.M.-vliegtuig Fokker F VII, ge
zagvoerder Parmentier. heeft gisteren de
post naar het geïsoleerde eiland Urk ge
bracht. Parmentier heeft tijdens zijn tocht
naar Urk en terug in beide richtingen over
de drie stoombooten van de reederij Koppe
te Amsterdam gevlogen, welke Maandag
ochtend naar het IJsselmeer waren ver
trokken teneinde te trachten een vaargeul
te maken naar Kampen en verder den IJs-
sel open te breken tot Wijhe, waar sinds
eenige dagen een tweetal schepen van ge
noemde reedery in het ijs vastzit. Maan-
da'gavond was er in Kampen van het kon
vooi nog niets te bespeuren, zoodat men
vermoedde, dat de schepen wegens den mist
waren blijven liggen. Parmentier die op
dracht had gekregen, naar de vaartuigen
uit te kijken, rapporteerde thans, dat de
„Friesland", welke met een zware ijsploeg
uitgerust, voorop voer, in het ijs vast zit.
De twee andere schepen, de „Holland" en
de „IJssel" liggen op korten afstand naast
elkaar achter de „Friesland". Uit de lucht
kon worden waargenomen, dat laatstge
noemde booten nog temidden van di'ijven-
de schotsen in beweging waren, doch aan
gezien zij van den ijsbreker afhankelijk zijn,
wordt het onmogelijk geacht, dat zij den
tocht alleen zouden kunnen voortzetten.
De opvarenden, die leeftocht voor vele da
gen aan boord hebben, bleken welgemoed
te zijn. Eenigen hunner bevonden zich op
het ijs en liepen om de „Friesland" heen.
Zij wuifden de inzittenden van het vlieg
tuig, dat laag over hen heenscheerde, vroo-
lyk toe.
Het konvooi bevindt zich op 12 km af
stand van Urk op de route naar Kampen.
Het Fokkertoestel heeft op de heenreis
43 zakken post meegevoerd en is op Schip
hol teruggekeerd met drie passagiers en
zes postzakken.
ZWARE STORM AAN ZWEEDSCHE
WESTKUST.
Een zware storm heeft Maandag aan de
Zweedsche Westkust groote schade aange
richt. Voor Gotenburg raakte het Zweed
sche ss „Mongolia" aan den grond. Nog
twee 'stoomschepen, onder welke een
Deensch schip, kregen averij Een ber
gingsvaartuig. dat ter assistentie uitliep,
moest van zijn tocht afzien, aangezien de
bebakening in het ijs vastgevroren was.
Er zou echter geen onmiddellijk gevaar
bestaan voor de gehavende schepen, aan
gezien de storm inmiddels zwakker werd
Verscheidene visschersschepen worden ver
mist. Het is nog niet zeker of zij een nood
haven hebben kunnen bereiken Ten Noor
den van Helsingborg is het Nooi'sche ss
..Kong Halsdan groot 1456 ton. gestrand.
In West Zweden is ook het spoorwegver
keer door een sneeuwstorm tijdelijk ge
heel stopgezet
RECHTSZAKEN
JONG SERGEANT WILDE ZIJN
MANSCHAPPEN EEN PLEZIER DOEN.
Maar hij vergreep zich aan di
krijgstucht
De dag van de geboorte van Prinses Ire
ne, een vi'eugdedag voor heel Nederland,
zal den jongen sergeant D. B. als een min
der aangename herinnei-ing bij blijven. Hij
had het goed bedoeld, maar het was ver
keerd uitgevallen. Negentien jaar was hij
en pas van de school voor reserve-officierer
gekomen. Hy had twintig manschappen on
der zich en toen de heuglijke tijding was
gekomen, wilde hy graag wat voor hen
doen. I-I3j vroeg aan den kapitein of het
avondappel voor de manschappen niet kon
vervallen, opdat de soldaten nog wat kon
den. feestvieren, doch dat verzoek werd ge
weigerd. Toen deed hij iets heel doms. Hij
deelde den manschappen eigenmachtig me
de, dat zy wel wat later thuis konden ko
men en dat hij geen avond-appel zou hou
den. Aan zyn superieuren rapporteerde hy
evenwel, dat dit appèl wèl gehouden was en
dat enkele manschappen, die te laat thuis
gekomen waren, er op tyd geweest zijn.
Dit vergrijp tegen de krijgstucht kwam
uit en de sergeant heeft zich voor den Bos-
schen krijgsraad moeten verantwoorden. De
krijgsraad legde den sergeant geen straf op.
doch verwees de zaak naar den tot straf
fen bevoegden commandeerenden officier.
De auditeur-militair teekende hooger be
roep aan en de advocaat-fiscaal by het
Hoog Militair Gerechtshof meende, dat de
sergeant in deze omstandigheden niet in
zijn rang gehandhaafd kon blijven. Hy heeft
gehandeld tegen het uitdrukkelijk bevel van
zyn superieuren in. Hoe stelt hy zich voor,
dat zyn minderen zyn bevelen dan opvol
gen? Spr. eischte een voorwaardelijke ge
vangenisstraf van een maand met verlaging
tot den stand van soldaat. De uitspraak
volgt later.
DIENSTWEIGERAAR VERKIEST
LIJDELIJK VERZET BOVEN
VERDEDIGING MET WAPENEN.
Twee jaar gevangenisstraf
HOEST
VERKOUDHEID
BRONCHITIS
Sedert meer dan 30 jaar wordt
Siroop Famel door doktoren
gewaardeerd als een betrouw
baar geneesmiddel ter bestrij
ding van aandoeningen der
ademhalingsorganen.
SIROOP
FAMEL
I Kleine flacon f 1.15 Groote flacon f 1.90
KUNST EN WETENSCHAPPEN
ATOOMPHYSICA.
Voor het Natuurkundig Gezelschap te
Middelburg hield prof dr. H. A. Kramers te
Leiden een lezing over atoomphysica.
Lx verband met zijn relativiteitstheorie,
aldus spr., heeft Einstein geconcludeerd tot
de gelijkwaardigheid van massa en energie
en wel tot de equivalentie: 1 gram massa
9 biljoen kilogrammeter, een hoeveelheid
ongeveer voldoende om de Zuiderzee leeg te
pompen.
Rutherford, de grondvester van de nieu
we atoomtheorie en de mogelijkheid van
overgang dex" elementen in elkaar, vond dat,
wanneer 1 gram watex-stofatomen werd ver
anderd in Helium, de massa met zou wor-
140
den vex-minderd, zoodat een hoe-
140
De motieven, welke dienstweigeraars er
toe bewegen, den militairen dienst te veiia-
ten, of na te laten de bevelen van hun
meerderen op te volgen, zijn vrijwel alle
van moreelen of godsdienstigen aard. dik
wijls ook ontspruiten zij uit een combinatie
van beide overtuigingen.
De 23-jarige J. N. V., die gisterochtend
voor het Hoog Militair Gerechtshof te Den
Haag terecht stond, achtte het dooden van
een medemensch nooit geoorloofd, zelfs
niet, wanneer het ging om een eerlijke en
rechtvaardige zaak.
Wanneer ons land met geweld wordt aan
gevallen, dan zag beklaagde slechts een
verdediging: lijdelyk verzet.
„Maar", zoo vroeg hem luitenant-gene
raal Van Munnekx-ede, „wanneer dit mid
del dan onvoldoende blijkt om ons te ver
dedigen?". „Dan moeten we maar in het
ons aangedane onrecht berusten" was
klaagde's antwoord op deze vi'aag.
Zooals meer voorkomt, had V. niet dade
lijk dienst geweigerd. Hy was voor eerste
veelheid energie zou ontstaan van
gbiljoen kgm.
Tot nog toe heeft men geen goedkoope
exploitatie van deze energiebron gevonden.
Dit px-oces speelt zich echter op groote
schaal af in de zon, wier stralingsenergie
daaruit voor een groot deel voortkomt.
Het atoom bestaat uit een positief gela
den kern, waaromheen in een bolvormige
ruimte negatief geladen electronen in aller
lei soorten planetenbanen wentelen. Het ge-
heele atoom heeft een doorsnede van 1 mil-
lioenste millimeter; die van de kern is een
honderdduizendste van dit bedi'ag, zoodat
het een „zonnestelsel" vormt met relatief
meer leege ruimte dan ons planetenstelsel.
De kern is een conglomeraat van positief
geladen protonen, elk met een lading: één,
verbonden door negatief geladen elec
tronen elk met een negatieve eenheidsla-
1
dixxg en een massa van die van het
2000
proton. Zoo was de opvatting tot vóór de
ontdekking der neutronen. Dit zijn ongela
den deeltjes met een massa gelijk aan die
van een proton.
Een kern bestaat nu uit een een aantal
protonen P plus een aantal neutronen N en
de kernlading is gelijk aan P, het atoom
gewicht aan N -f P-
Men duidt de elementen aan door hun
kerngetal.
Rutherford is het gelxikt, door bombar-
deeren van Stikstof (7) en Helium (2),
zuurstof (8) en waterstof (1) te verkrijgen.
Deze transmutatie van elementen is nog
steeds een voorwerp van experimenteel on
derzoek.
De door den Nobelprijswinnaar Fermi,
de Italiaan, die, na ontvangst van den
prijs, uitweek naar Amerika, ontdekte
neutronen heeft Otto Halm in 1938 gebruikt
om er Uranium atomen mee te bombardee
ren. Hierbij deden zich merkwaardige ver
schijnselen voor; o.a. van creatie van ma
terie, pos. geladen electronen, die echter
waarschijnlijk slechts een korten levensduur
bezitten. Hier zouden wy dus moeten waar
nemen de creatie van massa uit energie
(Heisenbex-g).
Ook valt daarbij niet alleen het uranium
atoom uit elkaar maar men meende zelfs
verschillende „transuranen" met kerngetal
len tot 97 te hebben verkregen. Dit is ech
ter onjuist gebleken, noogstens Kan er spra
ke zijn van één instabiel kernnummer 93..
Merkwaardig is de „druppeitheorie" van
de kex-n, die men vergelijkt bij ^sn water
druppel. daar men de electrische lading niet
alleen aan de oppei'vlaKte aanneemt, maar
ook in het inwendige van het congiomeraat
van protonen en neutronen (Gamavl.
Een uraniumkern bevat 92 P. en 146 N.;
haar evenwichtstoestand is de bolvorm',
maar de mogelijkheid bestaat, dat de drup
pel by liet verkrygen van energie door bom
bardement met een neutron, die dan wordt
opgenomen in den kern, een pulsatee ont
staat, die het een instabielen vorm geeft,
die door de afstooting der ladingen de kern
tot splitsing brengt en daarby negatief ge
laden protonen benevens pos geladen elec
tronen uit zendt.
Spreker heeft dit alles op zoo geestige en
boeiende manier uitgelegd, dat de aanwezi
gen in voortdurende gespannen aandacht
luisterden en door een hartelijk aplaus aan
hun dankbaarheid uiting gaven.
oefening opgekomen en had zelfs in April
1939 dienst gedaan. Daarna was zyn over
tuiging hem te sterk geworden en had hij
in October geweigerd zyn uniform aan te
trekken.
De krijgsraad had hem tot één jaar ge
vangenisstraf veroordeeld, van welk von
nis de auditeur-militair hooger beroep had
aangeteekend. Ook de advocaat-fiscaal,
achtte de door den krijgsraad opgelegde
straf te laag. Beklaagde stelt hel belang
van het vaderland achter by een persoon
lijke meening, welke hem bovendien nog
niet heelemaal heeft overtuigd.
Spr. vordex-de verzwaring van de straf tot
twee jaar gevangenisstraf. De verdediger
voex-de aan dat beklaagde zijn overtuiging
fundeert op religieus-humanistische gron
den. Het leven acht hy zoo heilig, dat het
aan geen enkel doel, hoe verheven ook, mag
worden opgeofferd. Een zuiver en schoon
doel mag niet anders dan met reine mid
delen worden bereikt. Wapengeweld tot
verdediging van welke waarde ook. acht
beklaagde ontoelaatbaar.
De sententie van het hof volgt later.