De positie ^vanf onze schatkist weinig
ruimer geworden.
ZWITSERLAND NA VIER
OORLOGSMAANDEN
Financieel economisch weekoverzicht.
Het publiek blijft ^een afwachtende b@udi^ig
aannemen.
Een O.W.-belastïng op komst?
Men had er in financieele kringen reeds
lang tevoren rekening mede gehouden dat
de eerste werkdag van het jaar eenige
spanningen zou te zien geven op het gebied
vaii de geldmarkt, doch achteraf is de si
tuatie nogal meegevallen, waarschijnlijk
juist omdat er bijtijds voorbereidingen wa
ren getroffen. Op den 2en Januari moesten
nl. de stortingen op de nieuwe Staats-
leening plaats vinden en eveneens op het
schatkistpapier, dat bij de jongste emissie
op de open markt was geplaatst. Van zijn
kant moest het Rijk ook weer schatkistpa
pier aflossen.
Verder zijn er per 2 Januari steeds min
of meer belangrijke bedragen noodig voor
couponbetalingen enz.. Naar men weet
kreeg de Schatkist ca. 100 millioen ter
beschikking als storting op de nieuwe
Staatsleening. De overige 200 millioen zijn
bij de Rijksfondsen geplaatst en de gelden
hiervan waren reeds in de Schatkist aan
wezig, zoodat de plaatsing geen werkelijke
verandering te weeg bracht. De Schatkist
moest dus met de nieuw binnengekomen
100 millioen het verleden week tot.-/ 68
millioen gestegen bedrag aan schatkistpa
pier, dat rechtstreeks bij de Nederlandsche
Bank was geplaatst zooveel mogelijk terug
betalen en fevens aan zijn overige verplich
tingen voldoen. Uit den weekstaat der Ne-
derlandsche Bank bleek, dat op 25 mil
lioen na de aflossing inderdaad heeft plaats
gevonden, en dat de Schatkist daarna nog
24 millioen overhield. Na aflossing
het restant is de toestand van de Schatkist
dus feitelijk thans weer dezelfde als eenige
weken geleden, alvorens men genoodzaakt
was om met behulp van gelden der Circula
tiebank de loopende behoeften te financie
ren.
Zooals men weet wordt een O. W. belas
ting overwogen. Hoe groot deze zal zijn is
op het oogenblik nog niet bekend. Wel is
er omtrent de plannen dienaangaande in In-
dië een en ander uitgelekt. Men houdt daar
rekening met de mogelijkheid van een O.
W. belasting van 35 waarbij men zich
zal baseeren op de gemiddelde inkomsten
van de voorafgaande drie jaren. Het is nog
niet bekend of deze heffing reeds van toe
passing wordt gebracht op de inkomsten
van 1939, dan wel eerst over het nieuwe
boekjaar. Ook is het nog niet heelemaal
duidelijk of in Indië werkende maatschap
pijen met een zetel in Nederland aan deze
heffing onderhevig zullen zijn.
TERUGHOUDING.
Het publiek blijft zeer terughoudend en
heeft in de achter ons liggende periode on
danks de tamelijk vaste stemming, die de
beurs aan den dag heeft gelegd, zeer wei
nig orders geplaatst. Ook na de jaarwisse
ling was dit het geval. Men had gedurende
eenigen tijd gunstige verwachtingen ten
aanzien van het intcrimdividend van de Ko
ninklijke. Naar men weet is verleden jaar
een eerste interimdividend uitgekeerd van
6 daarop volgde een uitkeering van 8
terwijl het slotdividend 3 bedroeg, in
totaal dus 17 Was nu het interim divi
dend dit jaar onveranderd gebleven, dan
zou men daarin wellicht een aanwijzing
hebben gevonden, dat het bestuur althans
op het oogenblik niet voornemens was om
met een lagere totaaluitkeering te komen.
In werkelijkheid werd echter dezer dagen
een interim dividend van 5 aangekondigd
en men achtte dit teleurstellend met het
oog op de verdere uitkeeringen. De koers
liep dan ook, nadat aanvankelijk een vaste
stemming had bestaan, eenige procenten te
rug. Men moet evenwel bij aandeelen Ko
ninklijke in aanmerking nemen, dat ook in
dien het totale dividend bijv. niet hooger
dan 14 zou bedragen, het rendement op
den tegenwoordigen koers toch nog altijd
zeer behoorlijk zou zijn.
Afgezien van de voorzichtigheidsoverwe
gingen is de verminderde kooplust van de
zijde van binnenlandsche beleggers wellicht
ook een gevolg van geringere kapitaalvor
ming en van de neiging om vrije middelen
voorloopig vlottend te houden met het oog
op de komende Staatsleening. Ook is er,
hoewel de emissiebedrijvigheid, wat het
aantal uitgiften betreft, in het afgeloopen
jaar zeer gering is geweest, in 1939 toch
nog een vrij groot bedrag aan nieuw kapi
taal opgenomen met inbegrip van het ge
plaatste deel der Staatsleening van 100
millioen. In ieder geval was dit bedrag be
langrijk grooter dan in 1938. Het wordt ge
schat op 384 millioen tegen 126 millioen
in het voorafgaande jaar. Daaronder bevin
den zich echter 175 millioen van de twee
Fransche leeningen en een belangrijk deel
werd in werkelijkheid daarvan in het bui
tenland geplaatst.
ONGUNSTIGE VOORUIT
ZICHTEN.
In de afdeeling voor industrieele fondsen
brokkelden aandeelen Philips een paar pro
cent af, waarschijnlijk in nawerking van de
rede van ir. Otten, de president-directeur
van de maatschappij. In %'erband met het
verschijnsel, dat de exportcijfers van de
laatste maanden zeer zijn meegevallen,
heeft ir. Otten onthuld, dat dit verschijnsel
voor een deel verband houdt met leveran
ties aan vestigingen in het buitenland, die
bezig zjjn voorraden te vormen. De presi
dent stelde in het vooruitzicht, dat te eeni-
ger tijd deze verzorging tot voldoende peil
zou zijn opgevoerd en dat de productie dan
zou moeten worden ingekrompen. Voorts
deelde hij mede, dat reeds verschillende be
zuinigingen moesten worden doorgevoerd
Een en ander wijst er dus wel op, dat dé
Philipsfabrieken in de naaste toekomst ook
terdege den druk der tijden zal gaan onder
vinden.
Ook de directeur van de Ned. Gist- cn
Spiirtusfabriek liet geen bijzonder optimis
tisch geluid hooren in zijn Nieuwjaarsrede.
Deze leider, ir. v. Leeuwen, vestigde er de
aandacht op, adt de nieuwe oorlogsperiode
wordt ingegaan met belastingen, die i'eeds
hooger zijn dan die, welke na den wereld
oorlog werden geheven om de toen gemaak
te kosten te dekken. Hieruit kan slechts de
conclusie worden getrokken,; dat zoowel
de Overheid als de particulier in de toe
komst menige uitgave zullen moeten
schrappen, ook voor op zich zelf nuttige
doeleinden. Bij de Gist- en Spiritusfabriek
zijn de grondstoffenprijzen gestegen zonder
dat deze stijging is gevolgd door een prijs-
verhooging der eindproducten. Ook wordt
de export belemmerd. Uit de verdere be
woordingen van ir. Van Leeuwen kan
worden afgeleid, dat het nog zeer onzeker
is of het winstcijfer van het vorige jaar
zal worden benaderd.
In de scheepvaartafdeeling hebben de
koersen nog altijd geen herstel te zien ge
geven na de voorafgegane daling. Men re
aliseert zich, dat ten eerste een deel var
de extra winsten door O. W. belasting zul
len worden opgeëischt, terwijl verder de di
recties er ongetwijfeld de voorkeur aan zul
len geven geen hooge dividenden uit te kee-
ren en een deel van de winsten te reser
veeren of voor nieuwbouw te bestemmen.
Daarin zit ook een politiek element. Men
zou nl. door hooge dividenden nieuwe loon-
acties uitlokken, terwijl men ook van de
zijde van de verladers ongetwijfeld verwij
ten te hooren zou krijgen, dat de scheep
vaartmaatschappijen hooge dividenden kun
nen betalen, terwijl de productiekosten in
het binnenland verhoogd worden door de
gestegen vrachten.
DE SITUATIE IN AMERIKA.
Onze beurs werd deze week, zooals ge
woonlijk weer vrij sterk beinvloed door de
stemming in Wallstreet. Deze is nl. geduren
de eenige dagen vaster geweest en de iets
betere stemming, die zich hier ter beurze
openbaarde, moest daaraan waarschijnlijk
grootendeels worden toegeschreven. Toch
zijn er verschillende aanwijzingen, dat i
in Amerika rekening houdt met de moge
lijkheid van een lichten terugslag van de
conjunctuur. De bedrijvigheid heeft in De
cember een zeer hoog peil bereikt en ook
thans duurt deze toestand nog voort. Men
heeft echter opgemerkt, dat de voorraden
bij verschillende industrieele ondernemin
gen zijn toegenomen, terwijl aan den an
deren kant de omvang van de nieuwe be
stellingen is verminderd. Alleen de vlieg
tuigindustrie vormt op dit punt een uitzon
dering. Men verwacht wel, dat de defensie
orders van de regeering de levendigheid zal
stimuleeren, maar uit den aard der zaak
zijn dit zeer speciale takken van bedrijf, die
daarvoor in aanmerking komen.
DE LOCALE MARKT.
Wat de locale markt betreft, noemden
wij hierboven nog niet de afdeeling voor de
cultuuraandeelen. Deze stond onder den in
vloed van de berichten over de reeds ge
melde O. W. belasting, hoewel het zeer
waarschijnlijk lijkt, dat de meeste maat
schappijen over 1939, indien de belasting al
thans op dit jaar reeds in toepassing wordt
gebracht, daarvoor niet veel zullen hebben
op te brengen, omdat de winsten in dat.
jaar waarschijnlijk niet of niet ver zullen
zijn uitgegaan boven het gemiddelde van de
drie voorafgaande jaren. Men moet er re
kening mede houden, dat het jaar 1937 voor
de maatschappijen zeer gunstig was, waar
door dus het gemiddelde wordt opgevoerd.
Alleen indien de winsten in de toekomst
verder belangrijk mochten stijgen, dan zou
de heffing van veel belang kunnen worden.
Overigens lijkt het waarschijnlijker, dat ook
de cultuurmaatschappijen bij de vaststelling
van de dividenden een zekere reserve in
acht zullen nemen. Enkele rubbermaat
schappijen hebben de gemiddelde verkoop
prijs over 1939 gepubliceerd. De Rubber
Cultuur My. Amsterdam maakte een ge
middelde rubberprijs van 34.60 tegen vorig
jaar 36.80. De lagere prijs zal echter ruim
schoots worden goedgemaakt door de groo-
tere productie van 11.900.000 kg tegen
9.119.000 kg. De palmolieprijs was zeer on
bevredigend nl. 8.65 cent per kg, tegen 11.46
cent. De kostprijs is omstreeks 7 cent. Ook
de Bandar Rubber maakte een iets lagere
prijs dan verleden jaar, n.l. 31.19 tegen
32,90 cent. Hiervan moet echter nog het uit
voerrecht worden afgetrokken. Ook de pro
ductie van de Bandar was aanzienlijk hoo
ger dan verleden jaar nl. 1.736.800 tegen
vorig jaar 1.149.285.
Hieronder volgt een overzicht van het
koersverloop in de afgeloopen week.
3—3% Nederland 1933 S383:)i
Amsterdamsche Bank 8614, 91
Unilever 98%,96%, 97
Philips 130%, 126%, 129
U. S. Steel 50%, 49%,50%
Kon. Petrol. 270%, 262, 266% 264
A'dam Rubber 202%, 205%, 202%
Ned. Scheepv. Unie 111%, 106%, 10S%
H. V. A. 407, 400, 404, 403%-
Deli Batavia Mij. 122%, 117%, 118%
Deli Mij. 170, 161, 162%.
Senembah 139, 140, 135%.
AANBESTEDINGEN
WO 17 Jan. 11 uur Abdij te Middelburg
namens Ged. Staten van Zeeland: 't
verbeteren gedeelte weg Buitenlust-
Sluis, no. 21 v/h Prov. Wegenplan
wegvak Nieuwvliet.
Zie Middelb. Crt. 2 Jan. 1940.
De Finsche generaal Wallenius temidden van zijn
soldaten aan het Sallafront, waar hardnekkig ge
streden wordt tegen de Russische troepen.
De aardbevingscatastrophe in Turkije. Een kleine
jongen bij de met sneeuw overdekte ruïne van zijn
ouderlijk huis te Erzincan.
Belangrijke houtaankoopen door
het Rijk.
Voor houtproductie en behoud
van natuurschoon.
Dezer dagen zijn naar wij vernemen
eenige belangrijke aankoopen van grond
door het Rijk tot stand gebracht. Het
staatsboschbeheer is nl door het depar
tement van sociale zaken in staat gesteld
een complex gronden op den Haarler- en
Holterberg (de landgoederen „Twilhaar
?n „Heihuizen",) in den Achterhoek ter
gezamen ijke grootte van ongeveer 540 ha
in eigendom te verwerven ten behoeve
van de werkverruiming.
Voorts is aangekocht hel landgoed
•Wallenberg", ter grootte van ongeveer
230 ha, gelegen onder de gemeente Zeist
en grenzende aan de boschwachterij .,Aus-
'erlitz van het staatsbosclibeheer.
Het ligt in de bedoeling deze bosschen.
die behalve voor de houtproductie
ook uit hoofde van natuurschoon en re
creatie van veel beteekenis zijn, in werk
verruiming te verbeteren.
Ten Zuid-Westen van Groesbeek ver
wierf het staatsboschbeheer een terrein
van ongeveer 65 ha, genaamd ,,de Bruuk",
waarvan een gedeelte, dat uit natuurwe
tenschappelijk oogpunt beschouwd belang
rijk is, in zijn tegenwoordigen staat zal
worden bewaard.
Amerika en de Britsche
contrabande-controle.
Engeland verantwoordelijk
gesteld voor eventueele
schade.
Het Amerikaansche staalsdepartemsnt
te Washington heeft den tekst gepubli
ceerd van een lange nola betreffende dt
houding der Vereenigde Staten ten aan
zien van de Britsche contrabande controle
De nota is aan den Britschen ambassadeur.
Lord Lothian, overhandigd In de nota
wordt verklaard dat de Vereenigde Sta'en
Groot Brittannië verantwoordelijk zullen
achten voor de schade die zal voortvloeien
uit „verliezen en beschadigingen wanneer
schepen gedwongen worden Britsche con
trolehavens binnen te varen.
Engelsche vliegtuigen voor
Finland.
Het Amarikaansche blad Wallst reet
Journal meldt, dat volgens ..betrouwbare
inlichtingen" Engeland er in heeft toege
stemd Finland een aantal Hurricane-ge-
veehtst oestellen te leveren en dat bijge
volg de Finsche aankoopmissies hun stre
ven hebben opgegeven om verdere militai
re toestellen in de Vereenigde Staten te
koopen.
3300 TOESTELLEN.
In het Amerikaansche tijdschrift „Life"
heeft majoor Eliot intusschen bekend ge
maakt, dat de vliegtuigfabrieken van de
Ver. Staten op het oogenblik werken aan
2010 vliegtuigen, welke in het voorjaar aan
Engeland en Frankrijk geleverd zullen wor
den. Vermoedelijk zullen voor het einde van
1940 nog 3300 toestellen worden geleverd.
N. EN ST. J00SLAND
Abonnementen en Advertentiën voor dit
blad worden aangenomen door den Agent
I. JOOSSE.
Generaal Henri Guisan, opperbevelhebber der
Zwitsersche weermacht, weet ook aan
belangrijke kleinigheden te denken.
(V a n
i n z e n c o r
j s p o n d e n t)
ZURICH, Januari.
Stellen wij ons eens het geval voor, dat
een Zwitser sedert eind Augustus gelijk zijn
illuster voorbeeld Doornroosje in een die
pen slaap verzonken was geweest, dat hij
een dezer dagen ontwaakte en vervolgens
zonder eerst naar de krant te hebben
gegrepen een wandeling door Zurich's
hoofdstraten ging maken. Wij durven wed
den, dat genoemde slaper aan niets zou
merken, dat er opnieuw een oorlog in ons
werelddeel is losgebrand. Alleen van de
hoogere prijzen zou hij waarschijnlijk wat
vreemd opkijken.
Met deze inleiding wil ik maar zeggen,
dat er in Zwitserland betrekkelijk weinig
den oorlog valt te merken. Hetgeen al
lerminst zeggen wil, dat de Zwitsersche be
volking zich niet interesseert voor hetgeen
buiten haar landsgrenzen voorvalt. Het te
gendeel is waar. Met. groote belangstelling
en met diep medelijden vervuld volgt men
het lot van landen als Polen en Finland,
terwijl natuurlijk ook de strijd tusschen En
gelandFrankrijk en Duitschland aller be
langstelling geniet.
Voor het overige evenwel gaat het leven
hier te lande zijn gewonen gang. Men ver-
gete daarbij niet, dat Zwitserland nog niet
zooals Nederland directe verliezen
door scheepstorpedeeringen e. d. te lijden
heeft gehad.
Van geen enkele zijde voelt Zwitserland
zich rechtstreeks bedreigt. Niettemin weet
men zeer goed, dat voortdurende oplettend
heid naar alle zijden niet alleen gewenscht,
doch zelfs noodzakelijk is. Vandaar ook, dat
een groot deel der mannelijke bevolking
zich sedert de laatste dagen van Augustus
onder de wapenen bevindt.
Men vergete hierbij niet, dat Nederland
vrijwel geheel door oorlogvoerende staten
is ingesloten, hetgeen met Zwitserland niet
het geval is. Vandaar, dat de invoermoge-
lijkheden van dit land veel grooter zijn. Spe
ciaal de import via Italië (Genua is tegen
woordig de voornaamste Europeesche ha
ven!), die tot nu toe niets te wenschen
overlaat, wordt geregeld grooter. Ook de
Fransche havenplaats Bordeaux, die betrek
kelijk buiten het bedreigde gebied ligt, is
als invoerhaven voor Zwitserland van veel
belang.
Niettemin en iedereen ziet in, dat
zulks niet kón uitblijven worden de prij
zen over de geheele linie steeds hooger. Ge
lukkig evenwel hebben deze prijsstijgingen
nog nergens onrustbarende vormen aange
nomen. De chef van het oorlogsdeparte
ment van .voedselvoorziening heeft onlangs
medegedeeld, dat er voorloopig nog geen
sprake van broodkaarten behoeft te zijn.
ZWITSER LA NDEERSTE
SOLDAAT.
De bekende Zwitsersche publicist dr.
Hans Rudolf Schmid, voormalig pers-chef
der Schweizerische Landesausstellung 1939,
schreef in de Bazeler „National-Zeitung"
een artikel over Zwitserland's eersten sol
daat: generaal Henri Guisan.
De schrijver vertelt allereerst., dat de ge
neraal (evenals Nederland heeft ook Zwit
serland alleen in oorlogstijd een generaal),
omgeven door een aantal adjudanten, ver
van liet gewoel der groote steden in een
oud landhuis woont. De helft van zijn tijd
gebruikt hij voor den bureau-arbeid en be
sprekingen met de onder hem staande lei
ders; het overige gedeelte gebruikt de ge
neraal voor het inspecteeren der troepen.
„Het persoonlijk contact met de verschil
lende troepen-onderdeelen is zeer belang
rijk", zoo verklaarde generaal Guisan zijn
interviewer.
Deopperbevelhebber gaf als zijn mee
ning te kennen, dat de door hem bezichtig
de troepen een voortreffelijken indruk
maakten. Overal wordt met ijver en toewij
ding gewerkt. Het geheele leger weet, waar
om het gaat.
Op de vraag, hoe hij zijn dagtaak indeelt,
antwoordde generaal Guisan:
„Als ieder ander soldaat sta ik 's mor
gens om 6 uur op. Na het ontbijt werk ik
eenige uren in mijn bureau. Mijn adjudan
ten komen om mij van de binnengekomen
stukken op de hoogte te brengen en mijn
instructies in ontvangst te nemen.
Omstreeks het middaguur maak ik een
korten rit te paard. Daarna komt mijn
correspondentie aan de beurt":
Graag vertelt de generaal over de tal
rijke brieven, die hij uit alle kringen der
bevolking ontvangt. Soldatenvrouwen
schrijven hem dikwijls, wanneer ze een ver
zoek hebben en ook van kinderen krijgt hij
veel brieven. Hij beantwoordt ze allemaal,
doch niet alle zóó, als de schrijvers dat wel
graag zouden wenschen want de gene
raal is wèl machtig, maar niet almachtig.
Hij kan niet, met voorbijgaan van zijn troe
pencommandanten, soldaten naar willekeur
ontslaan, in dienst nemen.
Er zijn zelfs vrouwen van militairen, die
hem verzoeken, hun uit den dienst ontsla
gen mannen weer onder de wapenen te roe
pen, daar zij zich na hun diensttijd niet
meer in het huiselijk leven kunnen schik
kenWeer anderen, meestal boeren,
wenden zich tot den generaal om hun ge-
requireerde paarden of tractors weer terug
te krjjgen.
Behalve de vragen betreffende de mili
taire leiding moet de generaal ook een
open oog hebben voor de economische pro
blemen van het land: hij moet over alle be
langrijke dingen in de Eidgenossenschaft
waken, want een Zwitsersch generaal leidt
niet alleen het leger ,doch ook be
schouwd vanuit het gezichtspunt der lands
verdediging het geheele volk!
Het is overigens ook aan het initiatief
van generaal Guisan te danken, dat met
de Kerstdagen alle in dienst zijnde militai
ren een „Weihnachtspaket" hebben ontvan
gen. Wie de belangrijkheid van het Zwit
sersche Kerstfeest kent, begrijpt, wat dit
beteekent. In het bijzonder voor de solda
ten, die „alleen op de wereld" zijn en
dat zijn er heel wat meer, dan men by op
pervlakkige beschouwing zou denken!
wordt alles in het werk gesteld om iets van
de glorie van het Kerstfeest ook in hun
harten te brengen. Zoo heeft zich o.a. een
groot aantal vrouwen aangemeld om re
gelmatig met. een „eenzaam" militair te
correspondeeren.
DE WINTERSPORT LOKT.
Ook in dezen tijd, of beter gezegd: juist
in dezen tyd, heeft de mensch behoefte aan
ontspanning. Daarom is het alleszins te be
grijpen, dal. wie maar éven kan, zijn win-
tervacantie ook dit jaar neemt. De Zwitser
sche Verkeerscentrale heeft daarvoor een
prachtigen „slogan" uitgevonden:
An Deiner Gesundheit spare nicht.
Hamstere Sonne auf lange Sicht
darum
WINTERSPORT.
De Zwitsersche bergen zijn overal reeds
met een dik wit kleed bedekt, de meeste
hotels (een aantal der allergrootste uitge
zonderd) zijn geopend, alle skischolen en
bergbanen in bedrijf. In de eerste plaats ko
men dit jaar natuurlijk de Zwitsers zelf in
aanmerking om de wintersportplaatsen tè
bevolken, maar ook uit het buitenland
speciaal uit Nederland heeft zich een on
verwacht groot aantal gasten gemeld. Wie
evenwel, zooals schrijver dezes, reeds jaren
achtereen heeft meegemaakt, hoezeer de
Nederlanders op de wintersport verzot zijn,
verwondert zich over dat: laatste toch niet
zoo héél erg!
F. ROMBACH.
