MIDDELBURGSCHE COURANT
W fwwlwïak |p ^eëtxiwc^es
(txGOESCHE COUBANT)
1940 wordt een belangrijk jaar
v©@r Middelburg.
De Russen beschieten opnieuw de
bevolking vara Finsche steden.
183e JAARGANG
Dagblad. Uitgave C.V. De Middel-
burgsche Courant. Bureaux: te
MIDDELBURG: St. Pieterstraat 28,
Tel. Redactie 269, Administratie 139;
te GOES: Turf kade,. Tel. 2863. Post
giro 359300. Abonnementsprijs voor
Middelburg en Goes 2.30, elders
2.50 per kwartaal. Weekabonne
menten in Middelburg en Goes 18 ct.
«rag|jöj|7 TWEE BLADEN EERSTE BLAD
DONDERDAG 4 JANUARI 19441
Advertentiën 30 cent per regel*
ingezonden mededeelingen 60 cent
por Bij contract lager Tarief
op aanvraag. Familieberichten en
dankbetuigingen minimum 2.10.
„Kleine Advertenties", maximum 6
regels, 75 cent, bij vooruitbetaling.
„Brieven, of adres bureau v. d. blad"
10 cent extra. Bewijsnummers 5 ct.
Oudle plannen slachthuis, straatverbetering,
bruggenverbreedlïrig.
Nieuwe plannenbetere zweminrichting,
restauratie stadhuis.
Burgemeester Van Walré de
Bordes over de noodzaak van
vrede.
Ste'Jig zijn er maar zelden zulke korte
raadsvergaderingen gehouden in ons
mooie stadhuis als gisteravond. Maar stel
lig zijn er ook nog maar zelden woorden
gesproken van zoo'n ernst en tegelijkertijd
zulk een hoopvol vertrouwen als in deze
zelfde korte vergadering
Burgemeester J. van Walré de Bordes
heeft in een Nieuwjaarsrede zeer beknopt
het onheilvolle weredgebeuren van onze
dagen besproken en daarbij de taak van
Nederland in het licht gesteld, zooals spr
die zag.
De burgemeester sprak als volgt:
Mijne heeren, Raadsleden van Middel
burg,
Het is mij een voorrecht, bij het begin
van deze eerste bijeenkomst van den Raad
in 1940 U allen een gelukkig Nieuwjaar
toe te wenschen Met onze mooie oud-va-
derlandsche uitdrukking wensch ik U en
Uw gezinnen veel heil en zegen in hel
nieuwe jaar. Moge God onzen gemeen-
schappeljjken arbeid zegenen! Dat bid ik
van ganscher harte En moge 1940 den
vrede brengen. Dat is ongetwijfeld ook Uw
aller wensch Zooals het de wensch zal
zijn van iederen Nederlander. Daarbij zou
ik willen aansluiten bij de beteekénisvollo
woorden hedenmiddag gesproken door on
zen minister-president Hij heeft daarbij
dat prachtige sprekende beeld gebruikt,
dat ieder, di.e het gehoord of gelezen
heeft, niet meer zal kunnen vergeten
waarin hij de strijdende partijen vergeleek
bij twee sterke worstelaars, die op een
smal pad aan den rand van een afgrond
elkaar omklemd houden, in. de volstrekte
verzekerdheid bij elk van beiden, dat het
gelukken zal tien ander naar beneden te
werpen Voor den objectieven toeschouwer
staat liet vast, niet alleen, -Jat cik
beiden 50. procent kans loopt zich te ver
gissen, maar ook, dat de grootste van alle
kansen is, dat beiden zich vergissen en ge
meenschappelijk het lot zullen ondergaan
hetwelk de één aan den ander had toege
dacht.
Hoe moet men twee menschen of twee
volken, in zoo verbitterden strijd gewik
keld er toe brengen vrede te sluiten? Zoo
vaak gaan wij met onze gedachten met
verder dan den wensch, dat er vrede mo
ge komen
De vraag is echter: ^,Hoe moet de vrede
tot stand komen?"'
Vrede komt niet aanwaaien of zoomaar
uit de lucht vallen, evenmin als oorlog
Beide zyn het resultaat van een proces.
Vrede zoowel als oorlog- worden geboren
in de harten van de menschen
DE EENIGE GOEDE
OPLOSSING.
De heer De Geer heeft ons geholpen
verder te denken. Hij beschrijft den weg,
die kan leiden tot een vrede door verzoe
ning.
Dat is de eenige goede oplossing van het
huidige conflict Er zijn twee andere oplos
singen: een vrede door vernietiging en een
gewapende vrede. Beide kennen wij uit
ervaring.
Van een vrede door verniétiging hebben
wjj een voorbeeld gezien in 1919 in den
vrede van Versailles. Daaruit weten wij,
dat zulk een vrede vroeg of laat. moet
uitloopen op een. nieuwen oorlog. Een ge
wapende vrede tusschen twee partijen, die
niet verzoend zijn, welke leidt tot een be
wapeningswedloop tot het uiterste, ook
dat kennen wij uit de laatste jaren. Ook
dat voert opnieuw tot ooi-log Zoowel ons
verstand als ons hart zeggen ons, dat een
vrede door verzoening de eenige juiste
uitweg is.
EENHEID, ONDANKS VER
SCHILLEN,
De groote vraag is „Kan het? Is het
mogelijk?" Het antwoord op die vraag
hangt vóór alles af van onze persoonlijk'
levensei-varing. Op die vraag zal ,,jazeg
gen ieder, die zich persoonlijk met anderex
verzoend heeft en bereid is geweest daar
voor de noodige offers te brengen. Im
mers: elke verzoening kost offers. Als het
mogelijk is, dat enkelingen zich verzoenen
is het ook mogelijk, dat vele menschen
dat volken zich verzoenen.
Op dat gebied ligt thans de groote taak
van Nederland. Als God ons nog den vrede
geeft, is het niet omdat wij het verdienen.
Wij zijn niet braver of beter dan andere
volleen. Maar dan is het omdat Hij een
taak voor ons heeft. Welk gebruik maken
wij van den vrede? Hier ligt een taak, niet
alleen voor H.M. de Koningin of voor de
Nederlandsche Regeering, maar voor ons
geheele volk, voor iederen Nederlander.
Ook voor ons hier in den Raad van Mid
delburg.
Het gaat er niet om onze verschillen van
politieke of godsdienstige overtuiging te
verdoezelen, maar om, ondanks die geschil
len, samen te werken. Het belangrijkste is
niet wat ons verdeelt, maar. wat wij ge
meen hebben.
Wij zijn kinderen van éénen Vader, die
Hij hier samen heeft gebracht, in deze stad,
"niet om elkaar te beooi-logen, maar om
samen op te bouwen. Als ons land eens
werkelijk in gevaar mocht komen zouden
wij allen één zijn in de gemeenschappelijke
taak ons vaderland te verdedigen. Wij kun
nen ook allen één zijn in dat groote doel:
den vrede te brengen door de partijen te
verzoenen. Moge in het komende jaar dit
de leidende gedachte worden van eiken Ne
derlander, ook van ons hier in Middel
burg."
BELANGRIJK JAAR VOOR
MIDDELBURG,
Mr. Van Walré de Bordes sprak verder
als volgt:
„Mijne Heeren, een belangrijk jaar voor
onze gemeente staat ons te wachten. Maar
alvorens ik er toe over ga daarover te snre-
ken, zou ik op deze plaats willen herden
ken hen, die onzen Raad ontvielen. In de
eerste plaats ons oudste raadslid, we'h.
Onderdyk, wiens overlijden ons nog allen
zoo versch in het geheugen ligt. En daar
naast de heeren Hondius en Vertregt, beide
oud-leden van den Raad. Zij zijn heenge
gaan en wij blijven achter. Aan ons is de
taak om het bestuur van deze gemeente
in goede banen verder te leiden.
Wij hebben een jaar van groote werk
zaamheid voor den boeg, een jaar waarin
hopelijk veel voor onze gemeente zal kun
nen worden gedaan
Ik hoop, dat binnen weinige weken, wan
neer -de laatste rpetpnrlo •mnoilijlrhofTon 7;iin
geruimd, de eerste spa in den grond ge
stoken zal kunnen worden voor het open
baar slachthuis. Ook zullen mogelijk bin
nen korten tijd de werkzaamheden kunnen
beginnen voor de verbreeding van de
Noordbrug, de Seisbinnenbrug en de Seis-
buitenbrug.
De bestekken hiervoor zün thans gereed
gemaakt en door B. en W. goedgekeurd.
De voorbei'eiding voor het hei-bestraten
en aanbrengen van trottoirs in Korte- en
Langedelft, Pottenmarkt en Langeviele is
vergevorderd en ik heb goede hoop, dat. in
1940 eveneens tot de uitvoering van dit
werk zal kunnen worden overgegaan. In de
vorige raadsvergadering hebt gij Uwe goed
keuring gehecht aan de 'overeenkomst be
treffende de herbestrating van den Ouden
Vlissingschen rijweg. Ook hieraan zal ver
moedelijk dit jaar worden begonnen. Wal
de herbestrating van den Noordweg betreft.
hebben B. en W. het initiatief genomen tot
overleg met het bestuur van den polder
Walcheren. De onderhandelingen, hier
over, welke vlot verloopen, zijn tijdelijk op
geschort döor het overlijden van den in
genieur van den Polder, jhr. Boreel, maar
ik hoop, dat wanneer zijn opvolger benoemd
zal zijn, binnen niet te langen tijd de plan
nen aan U zullen kunnen worden voorge
legd.
NIEUWE PLANNEN.
en W. zijn eveneens plannen aan het
voorbereiden voor de uitbreiding van het
sportterrein, voor den bouw van een nieu
we zweminrichting en voor de inwendige
restauratie van sommige gedeelten van het
stadhuis, evenals voor den aanleg van een
centrale verwarming.
In dat verband zal het U verheugen te
vernemen, dat de Regeering zeer onlangs
verband met de tijdsomstandigheden be
sloten heeft een belangrijk bedrag ten koste
te leggen aan de bescherming tegen brand
gevaar van ons prachtige stadhuis.
Wij zijn voornemens verderen voortgang
te maken met het uitwerken van het uit
breidingsplan en in verband daarmee ov
te gaan tot een woningtelling en registra
tie.
De herscholing van werkloozen wenschen
wij met kracht aan te pakken teneinde ten
volle gebruik te maken van den grooten
steun, welke de Regeering bereid is op dit
gebied te geven. De utilisatie van het ge
meentelijke industrieterrein zal onze voor
durende aandacht hebben en ik hoop, dat
het mogelijk zal zijn ook op dat gebied to.t
verwezenlijking van plannen te geraken.
Een ontwerp reelameverordéning is in voor
bereiding en zal hopelijk dit voorjaar aan
uw goedkeuring kunnen worden onderwor
pen.
In dit verband denk ik ook aan het
Vreemdelingenverkeer. De onmiddellijke
taak is zorgen, dat indien in den komenden
zomer honderdduizenden Nederlanders, die
anders naar het buitenland zouden gaan.
hun vaeantie in eigen land doorbrengen, dat
dan Zeeland, Walcheren, Middelburg, van
dat verkeer hun deel krijgen. Daarnaast
De aardbevingsramp
in Turkije
Verliescijfers.
- Uit de Turksche hoofdstad Ankara wordt
gemeld, dat een voorloopige optelling van
de aantallen slachtoffers der aardbevings
catastrofe na een bergingswerk van éeii
week, tot resultaat geeft, in de steden en
districten van Siwas, Amasia, Refaliye, Or-
doe, Tokat, Niksar, Goemoesjane, Giresoen,
Yozgat en Soesjehir eeh totaal van 13.000
dooden en 3 tot 4000 gewonden. De verlies
cijfers der stad Erzindjan zijn nog niet vol
ledig. Men raamt ze op 14.000. De berging
is nog niet geëindigd, het vervoer der dak-
1-oze bevolking is aan den gang. Zy wordt
over het geheele land verdeeld, aange
zien de getroffen steden en dorpen in den
\yinter onbewoonbaar zijn geworden.
Een nieuwe plaag:
wolven.
Na de aardbeving, de sneeuwstormen en
de overstroomingen, zijn het thans de wol
ven, die de Turksche bevolking teisteren.
Door het noodweer uit de bosschen gedre
ven, trekken de wolven in troepen van hon
derden naar de bewoonde streken, waar,
volgens de „Tel.", de hongerige dieren reeds
menschen aangevallen hebben. De bevolking
verkeert in doodsangst, daar zij zich tegen
de wolven niet kan beschermen, de meeste
huizen zy'n vernield, of geven geen - vol
doende beschutting; elders wonen de men
schen in primitieve tenten, die ook al wei
nig afweer bieden.
Wordt de monarchie in Spanje
hersteld?
Volgens hardnekkige geruchten, die in
aristocratische kringen te Lausanne (Zwit
serland) de ronde doen, zou het herstel van
het koningschap in Spanje nog slechts een
kwestie van tyd, van weken en misschien
slechts van dagen zyh.
De Spaansche phalangisten, die tegen
herstel van de monarchie waren, zijn on
langs afgezet. De familieleden van ex-
koning Alfonso en hun gevolg zijn ca. twee
weken geleden uit Lausanne naar Rome
vertrokken en staan nu dagelijks in con
tact met diplomatieke (jen katholieke per
soonlijkheden, meldt de Tel. Volgens dezelf
de geruchten zou niet de ex-koning, doch
zijn derde zoon voor de troonsbestijging in
aanmerking komen
moeten wij echter een verder doel voor
oogen hebben en deze periode gebruiken om
ons voor te bereiden op het vreemdelingen
verkeer na den oorlog.
Deze opsomming bevat een aantal van de
belangrijkste punten, maar is niet volledig.
Duidelijk is liet echter, dat het aan den
Raad en aan B. en W. niet aan werk znl
ontbreken! De groote vraag is, in hoeverre
de financieele toestand van de gemeente
het zal toelaten al deze plannen te verwe
zenlijken. Gij weet het, - deze toestand is
moeilijk en wordt voortdurend moeilijker.
Over de plannen van de regeering betref
fende de financieele verhouding tusschen
Rijk en gemeente tasten wy nog volkomen
in het duister.
Mochten de financiën het onmogelijk ma
ken, dit alles uit te voeren, het allervoor
naamste is de geest in onze stad. Als de
geest in orde is. kunnen dingen gebeuren,
die zelfs met veel geld niet tot stand te
brengen zijn. Op den geest van ons allen
komt het aan. Ik wil daarom eind'gen met
den wensch, dat wy vooral op dat gebied
een goed jaar mogen hebben."
De leden gaven door applaus bij 1 k met
de woorden van den voorzitter in te stem
men.
HET ANTWOORD VAN DEN
RAAD.
1-Iet oudste raads'id, de heer Jeronimus
antwoordde den burgemeester als volgt:
„Mijnheer de Voorzitter!
Namens de leden van dit college zeg ik
U dank voor de goede wenschen voor on
ze gezinnen en ons zeiven, en hopen wij
dat het jaar 1940 datgene moge brengen
dat U zoo ju-st met nadruk voor de
menschheid in het algemeen en Middelburg
in het bijzonder als zoo noodzakelijk en
wenschelijk hebt geschetst.-
Vooral een plaats als Middelburg, die
reeds op zoo velerlei gebiedeen wankele
positie inneemt, zou harde slagen kwalyk
kunnen verdragen.
Moge het U gegeven zy'n in het gehee
le komende jaar leiding aan onzen arbeid
te geven bij de belangryke werkzaamhe
den. die U ons hebt aangekondigd, leiding
tot vreugde en bevrediging van U zelve
en tot heil onzer gemeente, wier wel en
wee ons allen zoo zeer ter harte gaat.
Het is vanzelfsprekend dat wy U daar-
by toewenschen, dat U zich met de Uwen
in een goede gezondheid zult mogen ver
heugen."
NIEUW RAADSLID TOE
GELATEN.
Een commissie uit den Raad onderzocht
vervolgens de geloofsbrieven van hel
nieuwe raadslid der SDAP. den hr. L. A.
Bouman. De geloofsbrieven werden goedge
keurd. zoodat de commissie bij monde van
den heer Portheine, adviseerde tot toela
ting. De Raad besloot hiertoe Er staal
'hans reglementair nog een periode van
8 dagen open waarin men eventueel be
zwaren tegen dit lidmaatschap kan indie
nen. Na deze periode wordt de heer Bou
man als lid van den gemeenteraad geïn
stalleerd.
Bij den strijd in Finland werden groote hoeveelheden Russisch materiaal door
de Finsche troepen buitgemaakt. Een Russisch transport, dat den Finschen
landsverdedigers in handen viel.
Dertien uur achtereen dreunde
het geschutvuur.
De Russ.schc luchtmacht heeft gisteren
weer aanvallen gedaan op de Finsche ste
den Abo en Kemi aan de Botnische Golf.
hen, die van deze steden kwamen, UëBöeiï*
verteld, dat de bevolking als gewoonlyk
ulyk gaf van de grootste kalmte en dat de
Russische luchtmacht, onder het voorwend
sel de havens te bombardeeren, voortdu
rend de burgerbevolking onder vuur neemt.
Volgens inlichtingen uit bevoegde krin
gen is het door de Finnen op de Russen
buitgemaakte oorlogsmateriaal vrywel on
bruikbaar, meldt Havas. De tanks verkee-
ren in slechten staat en zijn voor het groot
ste deel niet te herstellen. De vliegtuigen
zijn onbruikbaar, doch soms heeft men iets
aan de onderdeelen.
Het Finsche legerbericht over gisteren
luidt: Op de Karelische landengte de ge
wone bedrijvigheid der Russische artillerie.
Bij de rivier de Paipale is het Russische
geschutvuur in den .loop van den ochtend
heviger geworden; als voorbereiding van
een aanval duurde het tot 13 uur voort.
De aanval der infanterie was zeer heftig
en werd met zware verliezen voor de aan
vallers afgeslagen, onder het vuur van Fin
sche artillerie en infanterie.
In den avond is ook een aanval onderno
men ten Noorden van I-Iatjalahtenjaervi;
deze werd eveneens afgeslagen. Ten Noor
den van het Ladoga-meer werd den gehee-
len dag gevochten om een militair steun
punt. Bovendien werd groote activiteit van
geschut en "patrouilles gemeld. Bij Aittojoki
hebben de Finsche troepen een met ma
chinegeweren versterkte Russische com
pagnie vernietigd. De Russische tegenaan
vallen werden afgeslagen. Bij Raate in de
buurt van Suomosalmi hebben de Finsche
troepen vijf tanks en twee gevechtswagens
vernield.
Overigens geen nieuws van het front.
Aan de kust van het Ladoga-meer hebben
zich kleine gevechten voorgedaan. Wegens
den storm en den sneeuwval waren de mi
litaire operaties van vrywel geen beteeke-
nis.
STRIJD OP ACHT FRONTEN.
De militaire correspondent van de Engel-
sche „Times" in Finland schrijft, dat de
Finnen op acht fronten tegenstand bieden
aan de invallers. De Finnen zijn evenwel
meer bevreesd voor de gevolgen van gebrek
aan rust en slaap voor hun troepen, dan
voor de aanvallers.
Een moeilijk vraagstuk voor de Finnen is
ook de munitievoorziening. In sommige sec
toren is bevel gegeven de munitie te sparen
en eerst te schieten, wanneer de Russen zoo
dicht genaderd zyn, dat het bijna onmoge
lijk is mis te schieten.
De Finnen zeggen verder, dat hun leger-
berichten steeds aan de voorzichtigen kant
worden gehouden en niet overdrijven.
De Finsche kranten publiceeren een
richt uit Riga, volgens hetwelk op den
spoorweg naar Moermansk een Russisch?
troepentrein verongelukt is. Een groot, aan
tal soldaten zou daarbij om het leven geko
men zyn. In Len'ngrad gelooft men, aldus
het bericht, dat het ongeluk is veroorzaakt
door sabotage of door het opbreken van de
rails door Finsche skipatrouilles.
RUSSISCHE SPIONNAGE-
CENTRALE ONTDEKT IN
FINLAND.
Het Noorsche blad „Harstad Tidende" be
richt, dat, toen de Russische troepen aan 't
Noordelijke front de eerste aanvallen de-
S 10 tl it a g'è'èe n v'r a 111 - "-rnr'0 oifn - -
werkte onder leiding van een kapite n van
het Finsche leger en een van zijn luite
nants. De meest actieve medewerksters wa
ren twee Finschen en een Laplandsche. De
ze laatste deed dienst als koerier en moest
haastboodschappen overbrengen naar Moer
mansk.
In totaal waren bij de zaak ongeveer zes
tig personen betrokken. Het centrum heeft
ongeveer acht jaar voor de Sovjet-Unie ge
werkt.
Toen de kapitein merkte, dat hij ontdekt
was, heeft hij zelfmoord gepleegd; de ove
rige spionnen zijn gefusilleerd.
De ontdekking van liet spionnagecentrum,
waarvan het beslaan moet worden ver
klaard door de gemengde bevolk ng van het
geïsoleerde gebied van Petsamo. heeft groo
te verontwaardiging gewekt onder de Fin
sche grensbevolking. Door dit spionnage
centrum worden de hinderlagen verklaard,
waarin de Finsche troepen in de eerste da
gen van de strijd bij Petsamo zijn gevallen.
ONGEREGELDHEDEN TE
LENINGRAD EN MOSKOU?
1-Iet radio-station van Rome verspreidt 'n
bericht uit Tallin, waarin meld ng gemaakt
an ernstige ongeregeldheden le Leningrad
die veroorzaakt zyn door een voedseltekort,
na de verzending van voorraden naar de
Russische troepen bij do Finsche grens.
De omroeper deelde verder mede. dal ook
uit Moskou berichten waren ontvangen over
soortgelyke ongeregeldheden
Eem NecHerlaindscIie dame schenkt
20.000 dollar aan Finland.
Men meldt ons:
Een Nederlandsche dame te Londen heèft
haar sympathie en bewondering voor het
Finsche volk tot uitdrukking gebracht door
een gift van 20,000 dollar (ruim f 37.000)
aan Finland.
Een noodlottige hotelbrand in
Amerika.
Twintig dooden.
Te Minneapolis (Amerika) heeft in het
Marlborough Apartment hotel een groote
brand gewoed. Daar de vlammen alle trap
penhuizen blokkeerden konden vele inwo
ners zich niet meer in veiligheid stellen.
Er zyn 20 slachtoffers te betreuren, het
zij doordat, zy levend verbrandden, of by
hun pogingen om door uit de ramen te
springen aan den dood te ontkomen, hel le
ven lieten. Gillende vrouwen en kinderen
sprongen uit de ramen op straat in een
ijz'ge koude. Velen werden door den brand
in bed verrast. Anderen renden de door het
vuur ingesloten gangen op, waar de brand-
brandweerlieden hun verkoolde lichamen
vonden. Meer dan 40 personen liepen brand
wonden op.
