HET VERRE OOSTEN.IN 1939.
STADSNIEUWS
Kroniek van het jaar. Een kilo suiker op bon 11
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT GOESCHE COURANT) VAN ZATERDAG 30 DECEMBER 1939. No. 307.
Japan raakt vermoedelijk achter
adem.
WRIJVING IN DE BINNEN-
LANDSCHE POLITIEK.
JAPAN'S POSITIE OP HET
WERELTOONEEL.
Een slecht jaar voor den
tuinbouw in het Westland.
Omzet ongeveer 2 millioen
gedaald.
De prestaties der Engelsche
luchtmacht.
In 4 maanden 58 Duitsche
toestellen vernietigd.
Amerika levert oorlogstuig.
NOODLOTTIG JACHTONGELUK.
Jongen door eigen wapen
getroffen.
Zal Nederland huEn geven aan
Finland?
Vragen van het Kamerlid
Van Embden,
Gift van het Prinselijk Paar voor
de bleekneusjes.
NED, VER. VOOR ARMENZORG EN
WELDADIGHEID.
MIDDELBURG
Ze eland's hoofdstad in 1939.
Verbeteringen in het stads-
schoon.
STEUN AAN DE BLOEMKWEEKERIJ
Het clearingverdrag met
Duitschland een jaar verlengd.
De lersche hoofdstad is omringd
door troepen.
Gestolen munitie gedeeltelijk
teruggevonden.
Japan begon het jaar 1939 met als „na
tionale aspiratie": het scheppen van de
Nieuwe Orde in een nieuw Oost-Azië. Hier
bij zeide het gaarne te willen medewerken
met alle Chineezen, die het daarmee eens
waren. Tegenover de Chineezen, die anders
dachten, verkondigde de toenmalige minis
ter-president Hiranoema, kon Japan maar
een houding innemen: uitroeien. Milli-
oenen en millioenen Chineezen waren het
niet eens met het Japansche ideaal van de
„Nieuwe d.i. Japansche Orde" en het
moet gezegd worden, dat het „expeditiele-
ger" al zijn best deed om de woorden van
Hiranoema waar te makenMaar on
danks luchtbombardementen, terreur en
steeds meer Japansche troepen, hield China
vol in zijn bewonderenswaardigen tegen
stand. En nu, aan het eind van het jaar,
is het nog zoo. Wel bezetten de Japanners
reeds een geweldig gebied, maar de Chinee-
sche guerillabenden zwerven er rond en de
Japanners zijn er zich pijnlijk van bewust
in een vijandelijk land te zijn.
Ook het communisme moest worden uit
geroeid, deelde baron Hiranoema mede. De
Westersche mogendheden moesten hun be
lang goed begrijpen. Het was Tokio er niet
om te doen om China voor hen te sluiten,
allerminst. Wel zou Japan genoodzaakt zijn
zekere beperkingen en regelingen te tref
fen voor gebieden, welke van vitaal belang
waren voor de nationale defensie en de na
tionale economie, maar buiten die gebie
den toevallig juist de terreinen, waar
voor millioenen Westerschen kapitaal ge
ïnvesteerd was konden zij hun gang
gaan.
Ook dit oorlogsjaar is voorbij. De „Nati
onale Chineesche regeeringen" onder be
schermheerschap van den mikado zijn geen
successen gebleken. De toestand is, naar uit
Tokio wordt toegegeven, ernstig. Het com
munisme behoeft, na het Duitsch-Russische
pact, niet meer uitgeroeid te worden. Men
moet probeeren een overeenkomst te slui
ten. De eerste pogingen daartoe zijn voor
alsnog mislukt, maar de onderhandelingen
worden voortgezet. China verzette zich met
alle middelen tegen de indringers. Ook bij
den Volkenbond deed het stappen. Zijn kun
dige en energieke vertegenwoordiger, Wel
lington Koo. eischte maatregelen tegen de
Japansche aspiraties, die uitgingen, zooals
hij terecht zeide, naar overheersching van
heel Azië en van de heele wereld. Welling
ton Koo vroeg boycot van den Japanschen
export. De Volkenbond zeide het optreden
van Japan af te keuren, en daar bleef het
bij. Engeland en Frankrijk protesteerden
herhaaldelijk als zij hun belangen in ge
vaar zagen gebracht, zooals bij de bezetting
van het eiland Hai Nan, en daar bleef het
bij.
Het geringe succes in China had intus-
schen in het binnenland van Japan wrijving
tengevolge en de ministerwisselingen volg
den elkaar op met een snelheid, welke we
anders alleen van Frankrijk gewend wa
ren. Dat Japan verder denkt dan China,
blijkt zoo af en toe weer eens uit een toe
vallige uitlating. Zoo schreef de „Osaka
Asaki", dat men zat te wachten op het voor
stel van Nederland om Nieuw Guinea te
verkoopenWaarvan Japan zoo'n on'
mogelijk aanbod betalen zou, weet niemand,
want nu reeds heeft het land honderden
millioenen geleend en het heeft geen cre-
diet. Alleen de directe oorlogskosten be
dragen reeds tientallen milliarden. Rijkelijk
veel voor een „incident", zooals Tokio den
veldtocht graag pleegde te betitelen.
Ook voor China zijn de kosten enorm. Het
land heeft de betaling op de buitenlandsche
leeningen, welke de zoutbelasting tot on
derpand hadden gestaakt. Hierbij was een
buitenlandsch kapitaal van 325 millioen dol
lar betrokken. Men verwondert zich te
rugziend op de ontwikkeling der gebeurte
nissen over dë lankmoedigheid der Wes
tersche mogendheden, die bv. ook zonder
slag of stoot de Spratley-eilanden, tusschen
Britsch Borneo, de Amerikaansche Philip-
pijnen eh Fransch Indo-China, door Japan
lieten bezetten. Frankrijk protesteerde;
Japan wees het protest af. Japan bezette
een strategisch belangrijk gebied bij de
Britsche kroonkolonie Hongkong; Engeland
protesteerde; Japan wees het protest van
de hand. Later blokkeerde Japan de bui
tenlandsche concessie in Tientsin; het hief
de blokkade pas op, toen het zijn zin kreeg
en Engeland vier Chineezen uitleverde, die
door de Japanners beschuldigd waren van
moord en die dit ontkenden. Het eenige
„"blanke" land, dat méér deed dan protestee
ren, was Noord-Amerika, dat het handels-
en scheepvaartverdrag met Japan opzegde.
De gevolgen hiervan kunnen voor Japan
zeer nadeelig zijn.
China ontving van Rusland en Engeland
millioenencredieten voor aankoopen in die
landen.
Al met al is Japan's positie op het we-
reldtooneel niet bijzonder versterkt sinds
den inval in China. De oorlog moet het land
welhaast uitgeput hebben. Op het oogen-
blik heeft het kabinet-Abe de leiding, nadat
Hiranoema was afgetreden wegens het
Duitsch-Russische niet-aanvalspact, dat éen
tegenslag was voor Tokio. Spoedig hierna
kwam er een overeenkomst tot stand tus
schen Tokio en Moskou, inzake een wapen
stilstand op de Russisch-Mantsjoekwosch
grens, wat voor dien tijd een onmogelijk
heid leek.
Abe's minister van financiën kwam on
langs voor den dag met een begrooting,
waarop een tekort van1000 milliard
yen prijkte. Abe stuurde een nieuwe gene
raal naar China, met de opdracht „er een
eind aan te maken." Maar ook nu-, na
2% jaar slachting is het eind nog 'niet in
zicht.
Intusschen schatten de Japanners de Chi
neesche verliezen aan dooden, gewonden en
krijgsgevangenen in totaal op ruim drie
millioen man
In Japan's binnenlapdsche politiek rom
melt het opnieuw en het schijnt niet on
mogelijk dat het ministerie-Abe zal wor
den gewijzigd. Wat daarvan dan de gevol
gen zijn, moet men maar weer afwachten.
Gedurende het tijdvak van Zaterdag 30
December 1939 tot en met Vrijdag 1
Januari 1940 geeft de met „11" genummei
de bon der rjjksdistributiekaart recht op
het koopen van een kilogram suiker.
Was het vorige jaar eenige vooruitgang
in onzen Nederlandschen tuinbouw te be
speuren, thans is het tegendeel waar
De abnormale vorstperiode van het voor
jaar en de oorlog zijn hieraan debet. He1
voornaamste tuinbouwcentrum van Ne
derland, het Westland, heeft dit jaar ern
stige klappen gekregen Het vorige jaai
hadden de 12 groente- en fruitveilingen
aangesloten bij den bond Westland, een
totale omzet van ongeveer 14 millioen gul
den. Gister zijn de omzetcijfers van dit
jaar bekend geworden
Daaruit blijkt, dat in 1939 door genoem
de veilingen een bedrag van ongeveer 12
milioen gulden is omgezet, hetgeen een
achteruitgang van Ongeveer 2 mililoen
beteekent. Met de beide bloemveilingen in
het Westland meegerekend bedraagt de
omzet dit jaar globaal 13 millioen gulden
tegenover een totale omzet in 1938 van
15 millioen
De tuinbouw heeft geducht te lijden
gehad van de abnormaal strenge vorstperi
ode, waaardoor eenerzijds vele producten
gedood werden en anderzijds de kweekers
gedwongen werden tot enorme uitgaven
voor de verwarming dezer glascultures.
De exportmogelijkheden werden steeds
minder door de oor ogsdreiging, terwijl
het uitbreken van den oorlog in West-
Europa veroorzaakte, dat verschillende
markten in 'het buitenland voor de Neder-
landsche tuinbouwproducten werden geslo
ten Engeland verdween geheel als afne
mer. terwijl de handel op Duitschland in
ernstige mate stagneerde.
De bloemencultuur.
Een uitzondering moet gemaakt worden
voor de bloemencultuur. Speciaal het bloe
mencentrum rond Honselersdijk vormde
een lichtpunt De -coöperatieve centrale
Westlandsche snij bloemenveiling te Hon
selersdijk is de eenige veiling in deze
streek, die niet achteruitging. Dé veiling
zette dit jaar zelfs 34 000 meer om dar.
vorig jaar De omzet bedraagt dit jaar on
geveer 1,075 000.
Reden van dezen verheugenden vooruit
gang is o m het feit, "dat de veiling zich
op de binnenlandsche markt heeft gespe
cialiseerd.
Van gezaghebbende zijde te Londen zijn
gisteren bijzonderheden gepubliceerd over
de prestaties van de Britsche luchtmacht
in de eerste vier maanden van den oorlog.
Volgens deze cijfers, die tot 25 December
loopen, heeft de luchtmacht van de kust
wacht in 44.000 vlieguren 3.750.000 mijl af
gelegd, wat op een dagelijkschen afstand
neerkomt, die grooter is dan de omtrek van
de aarde. Honderd-en-zeven maal zijn vij
andelijke duikbooten waargenomen en 57
aanvallen zijn er op gedaan. Voor 400 kon
vooien is vliegtuigescorte verleend. Door
de bombardementsafdeeling zijn 27 massa
vluchten over Duitschland gemaakt.
Ongeveer 90 Duitsche toestellen hebben
getracht de Britsche kust te passeeren of
boven de territoriale wateren te opereeren,
waarvan voor zoover bekend, 23 door de
Britsche luchtmacht zijn vernietigd en drie
door het luchtafweergeschut. In totaal zijn
sinds het begin van den oorlog 58 Duitsche
toestellen- vernietigd, waarvan 51 door ac
tie van de Britsche luchtmacht, 6 door het
luchtafweergeschut, terwijl één toestel neer
gestort is.
Het kustcommando van de luchtmacht
is verantwoordelijk voor alle luchtescortes
van konvooien en anti-duikbootpatrouilles
rondom de Britsche eilanden in een gebied,
dat zich uitstrekt van den Poolcirkel tot
de Golf van Biscaye. Vermeldenswaardige
prestaties van het kustcommando zijn de
opsporing van de „City of Flint" na 270
vlieguren en de redding van de geheele be
manning van het s.s. „Kensington Court".
HET PAMFLETTEN-
BOMBARDEMENT.
Volgens berichten in de Amerikaansche
bladen staat ter waarde van vier millioer
pond sterling aan voertuigen, graafmachi
nes, gereedschappen, vleesch in blik e d
in de haven van New York gereed om
naar Engeland en Frankrijk te worder
verscheept en aan 't Westelijk front te wor
den gebruikt. De „Daily Mail" voegt hieraan
toe, dat minstens zestig groote vliegtuigen
te Stapleton gereed staan om te worden
verzonden. Bovendien staan twintig Si-
korski vliegtuigen klaar voor Finland. De
„News Chronicle deelt mede, dat de
Ver. Staten in November ten bedrage van
24 millioen pond sterling aan oorlogstuig
hebben uitgevoerd; voornamelijk zijn voor
dit geld vliegtuigen geleverd. Frankrijk
kocht voor 19 millioen en Engeland voor
3 millioen. Naar Duitschland, Italië. Ja
pan en Rusland is geen oorlogstuig ver
scheept.
Aan den oever van de Merwede te Wer
kendam is gistermiddag een tragisch onge
luk gebeurd, dat den dertienjarigen B van
de Heuvel het leven heeft gekost. De jon
gen was met zijn vader en een derden per
soon op jacht. H- droeg zijn geweer, waar
schijnlijk in aanslag, op den rug. De jonger
beging de onvoorzichtigheid op een krib te
klimmen. Hij gleed echter op de gladde
basaltblokken uit en op hetzelfde oogen-
blik ging het geweer af. De knaap kreeg de
lading in den rug, waarbij de dood vrijwel
onmiddellijk intrad. Met een boot van de
rivierpolitie, welke juist in de nabijheid was
is het lijk naar het lijkenhuisje te Werken
dam overgebracht.
Het Eerste Kamerlid de heer Van Emb
den heeft den voorzitter van den raad var
ministers de volgende vragen gesteld:
Heeft de regeering reeds nader haar hou
ding bepaald tegenover de resolutie, welke
de Assemblee van den Volkenbond op 1
December j-.l., mede met Nederlands stem
heeft aangenomen en waarin op moreele er
rechtsgronden een dringend beroep word
gedaan op ieder lid van den Volkenbond
om Finland materieelen en humanitaire',
steun te verleenen?
Zoo ja, is die houding dan gelijk aan die
van het 12-tal staten, hetwelk bereids ma
terieelen steun heeft toegezegd, waaronder
laatstelijk Zwitserland, welks regeering
100,000 francs aan het Finsche Roode Kruis
deed toekomen
Is de regeering voornemens, het verlee
nen van steun van de soort als laatstbedoel
de met grooten spoed te bevorderen?
De directeur van den Ned. Bioscoopbond
heeft van H. H. K. K. H. H. Prinses Juliana
en Prins Bernhard een brief ontvangen,
waarin zij uiting gaven aan hun sympathie
voor de stichting „Bio-vacantieoord". De
brief was vergezeld van een belangrijke
gift voor deze stichting.
De toestellen van het bombardements
commando hebben in den eersten nacht van
den oorlog 4.250.000 pamfletten boven de
Industrieele centra van Noord-Duitschland
uitgeworpen. Sindsdien is een bezoek ge-
bracht aan Duitschlands voornaamste ste-
J}'. oa" ®ermn en Potsdam, en tientallen
millioenen pamfletten zijn uitgeworpen,
zonder dat ernstige tegenstand ontmoet
werd. Bewezen is, zoo meldt Reuter, dajf'
deze pamfletten hun nut hebben gelr ur
doordat zp de bevolking van Duitschic'
de waarheid hebben verteld.
Daar het Duitsche luchtoffensief
groote schaal nog niet is losgebrokei4«
de commandant, die voor de verdel
van Engeland verantwoordelijk is, i*%inf
te doen dan de beide andere com^nde?
maar de vliegers zijn gesterkt doortliando's,
ces, nat bp den afweer van kleine? het suc-
vtfand ondernomen raids behaald door den
Tenslotte wordt in het overzicht' Ta.
VIER DOODEN BIJ ONTPLOFFING.
Te Pagelkau, in het Duitsche district
Schlochau, heeft gisteren een ontploffing
plaats gehad, welke aan vier personen het
leven heeft gekost. Bovendien werden vijf
personen gewond.
van vezen op de samenwerking van de Fran-
bu^che en Britsche luchtmacht. Zoowel eska-
hr n'i'rs b°mmenwerPers als gevechtsvliegtui-
4n hebben hun basis in Frankrijk. De Brit-
~"'-|Mje vliegtuigen hebben in samenwerking
Fransche den vijand het fotografeeren
de Maginot-linie bemoeilijkt. Britsche
va'fechtsvliegtuigen hebben ook de Fran-
gev* havens zoo effectief beschermd, dat
sche transport van het Britsche expeditie-
het p geheel ongestoord in zijn werk kon
leg<
gaaJ
In de onlangs gehouden algemeene ver
gadering der Ned. Ver. voor armenzorg en
weldadigheid gaf de Voorzitter, mr. A.
A. A. baron van Heemstra, een expose van
de werkwijze van het Alg. Steun-comité
1939, Jiet Nat. Fonds voor bijzondere noo-
den en de Kon. Nat. Ver. tot steun aan mi
liciens. In de eerste tien maanden van 1937
werd door het Nationaal Fonds voor bijz.
nooden in 1601 gevallen hulp geboden, in de
overeenkomende tijdvakken van 1938 en
1939 respectievelijk 1497 en 1827.
De door de plaatselijke commissies van
samenwerking bijeengebrachte gelden ver-
toonen een regelmatige stijging en wel in
de eerste tien maanden van 1938 met 13
en van 1939 met 48 ten opzichte van
1937. Hieruit blijkt, dat het besef van locale
hulp groeit en dat op die wijze de samen
werking ter leniging van bijzondere nooden
steeds hechter wordt.
Als wij speciaal iets van de geschiedenis
van Zeèland's hoofdstad in het afloopende
;iaar vertellen, dan zij het eerst herinnerd
aan de vervanging van den heer M. Fern-
hout door mr. dr. J. van Walré de Bordes
als burgemeester. De nieuwe burgervader
heeft zich in zeven maanden reeds geheel
ingeburgerd en geeft telkens blijk van zijn
groote toewijding en zijn in alle opzichten
medeleven met de stad en haar inwoners.
Van den burgemeester naar den gemeen
teraad is maar een korte afstand en daar
om hier iets over den afloop van de ge
meenteraadsverkiezingen. Deze was zoo,
dat de anti-rev. partij een harer vier plaat
sen moesten afstaan aan de staatkundig
gereformeerden, die daardoor hun intrede
in de raadszaal deden.
Gedurende het geheele jaar heeft de ge
zondheidstoestand van den eersten wethou
der zorg gebaard. Het heengaan van den
heer Onderdijk, nu nog slechts 8 dagen ge
leden, heeft een open plaats in het dage
lij ksch bestuur onzer gemeente doen ont
staan, die in de eerste maand van het loo-
pende jaar zal moeten worden aangevuld.
Behalve de heer Onderdijk overleden in
1939 twee oud-raadsleden, de heeren Ver-
tregt en Hondius. En ook verschillende
andere vooraanstaande stadgenooten heb
ben wij naar hun laatste rustplaats ge
bracht.
DE ABDIJTOREN.
Evenals verleden jaar tegen oudejaar, is
de Lange Jan van zijn ijzeren banden ver
lost. Doch dit wil ook nu niet zeggen, dat
de restauratie haar einde heeft bereikt.
Ook in 1940 zal worden voortgegaan met
verbetering van den door de ouderdomsge
breken verzwakten mooien toren.
Wel gereed kwamen het nieuwe school
gebouw der S.D.O.A. en de Schouwburg.
Het gebouw voor de P.Z.E.M. vorderde,
voor zoover wij het kunnen beoordeelen,
goed, wat in de huidige omstandigheden
dubbel gewenscht is. Met veel overleg
wordt gewerkt om de huisvesting van twee
belangrijke onderwijsinrichtingen met na
me de R.H.B.S. en de Ambachtsschool be
langrijk te verbeteren en dit terwijl de les
sen toch kunnen worden voortgezet.
In de aloude, fraaie Abdij is den bouw
van een nieuw onderdak voor den Rijks
gebouwendienst op de plaats, waar eenmaal
bet Notarishuis stond, bijna voltooid. Over
de verdere plannen met het onteigende ge
bouw van hotel De Abdij, ligt echter nog
een waas en tot nu toe wordt het hotelbe-
drijf geregeld voortgezet.
In de hoofdstraat wordt gelukkig een
der nu reeds 10 jaar bestaande gaten vol
gebouwd. Maar het voornaamste bouwplan
is toch wel dat voor het abattoir, waar
door een einde zal komen aan den nu reeds
jaren durenden toestand, dat Vlissingen wel
en Middelburg geen abattoir heeft, omdat
Vlissingen op het laatste nippertje van
samenwerking afzag. Moge de oprichting
van het openbaar slachthuis, waaraan in
stilte steeds wordt gewerkt, ook den vrede
in de slagerswereld bevorderen en mogen
saneeringsperikelen tot aller genoegen
worden opgelost.
Er zijn in 1939 verschillende jubilea in
onze stad gevierd door bekende vereeni-
gingen en instellingen. Wij denken o.a. aan
de Ver. voor Instrumentale Muziek, die
haar jubileum vierde, evenals het korps
Middelburg van het Leger des Heils.
Het 15-jarig bestaan der S.D.O.A. gaf aan
de burgerij gelegenheid te toonen, dat men
ook met die instelling volkomen medeleeft.
Een broederlijke samenwerking kwam
tot stand tusschen twee gemeentelijke
diensten, die van gemeentewerken, en die
voor reiniging en ontsmetting, welke nu
verder onder eenzelfde leiding zullen blij
ven zorgen voor de belangen van de inwo
ners.
De tentoonstelling van Zeeuwsche Klee
derdrachten, uitgaande van de vereeniging
tot behoud 3ier drachten, trok een welver
diende groote belangstelling, maar stierf
een vroegtjjdigen dood, tengevolge van de
mobilisatie, daar de betrokken zaal in het
provinciaal gebouw toen voor de P.Z.E.M.
moest worden bestemd. Het was wel jam
mer.
BRUGGEN EN „BRUGGEGELD".
De stad kreeg na den strijd over de
Midza-borden zeker een rustiger aanzien.
Het verlaten van de gemeente in de rich
ting van het station, werd belangrijk ver
beterd, toen de vernieuwde Stationsbrug in
werking kwam en, enkele koppigheden niet
medegeteld, dit geregeld bleef.
Deze brug kostte de gemeente geen geld,
maar voor enkele andere bruggen zal zij
wel „over de brug" moeten komen. Seis-
binnen- en -buitenbrug, Noordbrug en
Langeviel-binnenbrug staan op het plan tot
verbetering en niemand zal er aan twijfelen
of ook de Vlisslngsche brug moet haar
beurt krijgen.
Aan het slot van deze beschouwing, die
in de verste verte geen aanspraak maakt
op „af" zijn, willen wij wijzen op de ver
schillende panden, waaronder er waren,
welke reeds eenigen tijd leeg stonden, die
door de mobilisatie van doel veranderd zijn
of in hun rust gestoord. Al geeft dit een
ander en soms drukker cachet aan de stad,
toch zal men het met ons eens zijn, dat dit
liefst zoo kort mogelijk moet duren. Dat
er voor de tijdelijke bewoners veel gedaan
wordt is niet minder toe te juichen, dan de
zorg voor de stadgenooten, die door de om-
standigheden aan veel gebrek hebben. Ge
lukkig, dat de ingevoerde distributie nog
niet diep in het leven heeft ingegrepen en
dat de dienst te Middelburg getoond hééft,
in korten tijd veel te kunnen presteeren.
Zeker had het aantal vrijwilligers voor
de verschillende diensten, die werken in
verband met de huidige toestanden, grooter
kunnen zijn, maar daarom mag men geen
woord van dank achterwege laten voor
hen, wier burgerzin tot medewerking het
voorbeeld deed geven.
Mogen wij in het overzicht over 1940 'n
opgewekter klank kunnen doen hooren en
niet meer behoeven te schrijven over on
derwerpen als nu, aan dit slot.
Op grond van de crisis-aankoopbeschik
king 1939 heeft de minister van economi
sche zaken voor het kalenderjaar 1939
250.000,— en voor het kalenderjaar 1940
431,000,beschikbaar gesteld om van
eigen teelt afkomstige bloemkweekerij-pro-
ducten aan te koopen.
Uit Den Haag:
De minister van Buitenlandsche Zaken
heeft de Tweede Kamer medegedeeld, dat
een tweede overeenkomst met Duitschland
is gesloten met betrekking tot het verdrag
over het Nederlandsch-Duitsche betalings
verkeer.
In deze overeenkomst is overeengekomen
dat de bepalingen van het Nederlandsch
Duitsche verdrag over het betalingsverkeer
van 18 Dec. 1937 van kracht blijven tot en
met 31 December 1940.
In den loop van het eerste kwartaal 1940
zullen onderhandelingen over de versoepe
ling van het betalingsverkeer plaats vin
den. Mochten deze onderhandelingen tot
geen overeenstemming leiden, dan treedt
het verdrag over het betalingsverkeer van
18 December 1937 op 31 Maart 1940 buiten
werking, voor zoover de Regeeringscom-
missies niet iets anders overeenkomen.
Deze overeenkomst moet bekrachtigd
worden. Zij treedt op den vijftienden dag na
de uitwisseling der bekrachtigingsoorkon
den, welke zoo spoedig mogelijk te 's Gra-
venhage zal plaats vinden, in werking.
Indien deze bekrachtiging niet tijdig
plaats vindt, treedt het verdrag toch op 1
Januari 1940, maar dan voorloopig, in wer
king.
De „Tel." teekent hierbij aan:
Bij het verdrag van 18 December 1937
werd het betalingsverkeer tusschen Neder
land en Koloniën en Duitschland geregeld.
Bepaald werd, dat betalingsverplichtingen
in Duitschland alleen door de Duitsche
Verrechnungskasse en in Nederland door
het Nederlandsche clearinginstituut zouden
worden afgewikkeld. De overeenkomst
strekte zich uit: 1 tot de wederzijdsche in
voeren, incl. het loonveredelingsverkeer; 2.
bijkomende kosten, zooals invoerrechten,
spoor- en binnenscheepvaartvrachten (ook
Rijnscheepvaart); expeditiekosten; omslag
en havenkosten en transportverzekering
enz.; 3. bijkomende kosten bij doorvoer, bv.
alle omslagkosten in Nederlandsche ha
vens; 4. inkomsten uit het binnenscheep-
vaartverkeer; 5. betalingen van zeevrach
ten op Duitsche goederen aan Nederland
sche reederijen; 6. betalingen van saldi uit
spoor-, lucht-, post- en telegraafverkeer; 7.
betalingen van reisbureaux aan verkeers
ondernemingen; 8. betalingen voor paten
ten en 9. andere betalingen in verband met
het Duitsch-Nederlandsche handelsverkeer
speciaal die van den tusschenhandel. Ver
der werd in hoofdzaak de werkwijze betref
fende de stortingen bij Verrechnungskasse
en clearinginstituut en de onderlinge sa
menwerking tusschen beide instellingen ge
regeld.
In ons Avondblad van 2 December werd
een beschouwing geleverd over de vooruit
zichten van de Nederlandsch-Duïfsche clea
ring, waarin op de snelle afnem'ng van den
clearingachterstand en de problemen, die
zich in de toekomst zouden kunnen voor-
Van de 1 millioen patronen, die dezer
dagen uit het arsenaal te Dublin gestolen
zijn, heeft men er thans 50 tot 80.000 terug
gevonden.
Dublin is nog steeds omringd door troe
pen. Tot dusver heeft de regeering nog
niets gehoord op haar aanbod van 1000
pond sterling voor inlichtingen, die zouden
kunnen leiden tot het terugvinden van de
rest der buitgemaakte munitie. Gevreesd
wordt, dat een poging zal worden gedaan,
een gedeelte der gestolen munitie naar
Noord-Ierland over te brengen, dat niet tot
den vrijstaat behoort. -
Het zoeken in de naburige graafschappen
is gisteren nog uitgebreid. Laagvliegende
lersche militaire vliegtuigen werkten sa
men met gewapende patrouilles en gemo
toriseerde eenheden op de wegen. Zelfs be
grafenisstoeten worden aangehouden voor
onderzoek van de begrafenispapieren. Op
verscheidene punten in verafgelegen dis
tricten zijn soldaten met machinegeweren
opgesteld. Het is nog steeds onmogelijk Du
blin binnen te komen of te verlaten zonder
een militaire patrouille te ontmoeten. Aan
beide zijden van de grens tusschen Eire en
Noord-Ierland heerscht groote bedrijvig
heid der politie. De douaneposten worden
zwaar bewaakt en de treinen worden zorg
vuldig doorzocht. Naar schatting zijn reeds
30 arrestaties verricht.
De Dail, het lersche parlement, is tegen
Woensdag in bijzondere zitting bijeen ge
roepen, ter bespreking van een voorstel tot
het verstrekken van volmachten „om het
hoofd te bieden aan georganiseerde pogin
gen tot opstand en verraad".
doen, gewezen werd. Inmiddels is uit deh
jongsten clearingstaat gebleken, dat de
achterstand minimaal geworden is, en ver
moedelijk is deze thans verdwenen, zoo niet
reeds in zijn tegendeel omgeslagen.
Het is duidelijk, dat deze situatie aan de
belde regeeringen aanleiding tot overden
king geeft, te meer daar na vier maanden
oorlog op zoo menig gebied, en speciaal op
dat van den handel, ingrijpende verande
ringen ingetreden zijn en het moeilijker dan
ooit is, een blik in de toekomst te werpen.
Het bestaande clearingverdrag loopt op
31 December 1939, dus morgen af. Blijk
baar heeft men het gewenscht geacht, wat
meer tijd ter beschikking te hebben om de
nieuwe situatie nader te bezien en de daar
mee verband houdende vraagstukken, in
het bijzonder een mogelijk vrijer maken van
het betalingsverkeer, rustig te overwegen,
liever dan thans reeds een beslissing te ne
men, zoodat de onderhandelingen in den
loop van het volgende kwartaal zullen
plaats vinden.
