NIEUWJAAR
MIJN KLEINE ZUSJE
3
Om zelf te maken - Een vogelhuisje
Welke blijft over
Een heldhaftige redding
Toen het jaar op Paasdag begon
De roman zonder ,,e'
Zoekprentje
De zwemmende naald
Kcht gebeurd.
Alweer is een jaar om en staan we voor
een nieuw, waarvan we nog helemaal niet
weten, wat het ons brengen zaL Op oude
jaarsavond lijkt het nieuwe jaar werkelijk
nog héél nieuw en in het begin vergissen
we ons nogal eens, als we brieven schrij
ven en zetten in plaats van 1940 nog het
oude 1939 bij de datum. Maar als er weer
een paar weken om zijn, weten we niet be
ter meer of het hoort zo en als het eenmaal
Februari wordt, denkt niemand meer na
over het nieuwe jaar.
Dat is niet altijd zo geweest, want lang
niet altijd begon het nieuwe jaar op 1 Ja
nuari. Heel vroeger in Rome bijvoorbeeld,
was 1 Maart de eerste dag van het nieuwe
jaar, omdat op die dag de consuls gekozen
werden. Daarmee zijn ook de namen Sep
tember, October, November ën December
te verklaren, want septem is het Latijnse
woord voor zeven, en September is dus de
zevende maand van het jaar als Maart de
eerste is. Zo is October de achtste, Novem
ber de negende en December de tiende.
Maar toen werd ingesteld, dat de con
suls hun ambt om politieke redenen eerder
moesten aanvaarden, werd het begin van
het jaar tegelijkertijd maar even „verlegd"'
van 1 Maart op 1 Januari. Om politieke re
denen werd dus de kalender veranderd en
hetzelfde gebeurde nog eens onder keizer
Augustus (63 v. 14 na Chr.), den aan
genomen zoon van Julius Caesar. Julius
Caesar had een eigen maand Juli, nu
moest Augustus ook een eigen maand heb
ben. Maar omdat Augustus niet een maand
wilde hebben, die maar 30 dagen had,
kreeg de maand Augustus nu ook 31 dagen
en daarmee werd de regel, dat de maanden
afwisselend 30 en 31 dagen hadden, ver
broken. Want nu hadden zowel Juli als
Augustus 31 dagen, wat ze tot op heden
gehouden hebben.
Tot in de middeleeuwen bleef toen 1
Januari de eerste dag van het nieuwe jaar
en vooral in Rome werd dit nieuwe jaar al
tijd met feesten en grappen gevierd. Ook
in Frankrijk werd de eerste dag van het
jaar onder grote feestelijkheden gevoerd. In
Duitsland gebeurde dit ongeregeld. Het ene
jaar werd er wel bijzondere aandacht aan
het feit besteed, maar het andere jaar ging
het bijna ongemerkt voorbij. In Engeland
werd in het jaar 1753 officieel de eerste
Januari als eerste dag van het nieuwe jaar
ingesteld.
Hoe ongelijk de kalender was blijkt wel
uit het feit, dat in Venetië nog tot het
jaar 1797 de 1ste Maart als begin van het
nieuwe jaar gevierd werd en in Rusland tot
in de dertiende eeuw. Maar daarmee heb
ben we nog niet alle nieuwjaarsdagen op
genoemd. Het zgn. Mariajaar vierde 25
Maart als begin van het nieuwe jaar. Dit
gold vooral voor Italië. En om de zaak nog
moeilijker te maken hield men er in Pisa
en in Florence nog een eigen kalender op
na, want Pisa was Florence altijd een jaar
voorl Ook de steden Metz en Trier, keizer
Frederik n, Zwitserland en Frankrijk, on
der de eerste Capetingers (omstreeks 1000)
vierden 25 Maart als eerste dag van het
nieuwe jaar.
Maar het moeilijkste werd de zaak, toen
er besloten werd, dat 1ste Paasdag de 1ste
dag van het nieuwe jaar zou zijn! Want
zoals iedereen weet, valt Pasen elk jaar op
een andere dag. Zo viel in het jaar 1937
Pasen op 28 Maart en in het jaar 1936 op
12 April. Volgens de Paastelling zou dus
het jaar 1936 lopen van 12 April tot 28
Maart en het zou dus een paar dagen te
weinig hebben. Zo kwam het ook wel eens
voor, dat in een Paasjaar verschillende da
gen twee keer voorkwamen, wat natuurlijk
tot geweldige verwarring aanleiding gaf.
Dat komt omdat een Paasjaar op zijn minst
350 dagen en op zijn meest 385 dagen kan
tellen. De monniken, die verschillende fei
ten optekenden, wisten niet meer op welke
wijze ze het jaar moesten aanduiden en al
gauw kwam men er achter dat de boel ho
peloos door elkaar liep. In Frankrijk werd
gedurende de middeleeuwen het Paasjaar
het meest in ere gehouden.
Nu hebben we nog niet alle data opge
noemd, die in de loop der eeuwen als
nieuwjaarsdag dienst gedaan hebben, maar
het zou ons ook tever voeren om die hier
allen op te noemen. Wel blijkt al uit het
geen we verteld hebben, dat het voor ge
schiedkundigen ongelooflijk moeilijk is om
precies te weten, wanneer een bepaald feit
gebeurd is. Op de oorkonden en geschrif
ten, die meestal in de kloosters geschreven
werden, staat wel een datum, maar vol
gens welke jaartelling heeft de man, die
het schreef, gerekend. Met veel moeite
moet dan worden uitgezocht welke jaartel
ling in een bepaald gebied gebruikt werd.
Maar de geschiedkundigen overwinnen alle
moeilijkheden. Zy vinden zelfs de datum
als het geschrift zelf niet gedateerd is, maar
als er alleen enige vergeten en onbekende
namen in voorkomen.
De Amerikaanse schrijver Ernest Wright
ging enige tyd geleden een weddenschap
aan, waarin hy op zich nam om een roman
te schrijven van 30.000 woorden, zonder
één keer de letter e te gebruiken. Evenals
in het Hollands komt ook in het Engels de
ze letter heel dikwyls voor en de vriend
van den schryver was er dan ook al van
overtuigd, dat hy de weddenschap zou
winnen.
Wright ging aan het werk en om zich
niet te kunnen vergissen, liet hij de e-toets
van zyn schrijfmachine afhalen. Hy merkte
al gauw, dat het lang niet meeviel om de
letter e ongebruikt te laten, maar toch
slaagde hij er toch in om de roman te
schrijven zonder de letter ook maar één
keer te gebruiken.
En toch verloor hy de weddenschap! Dat
kwam door een grote onvoorzichtigheid op
het allerlaatste ogenblik. Toen de roman
klaar was en hij tot zijn grote vreugde
merkte, dat er geen e in voorkwam,
schreef hy vol trots met inkt zijn naam
onder de titel van de roman: Ernest Wright.
En zo kreeg zijn roman tenslotte toch
nog tweemaal de verboden letter!
verschillende onderdelen moeten zyn. Het
vierkant van 20 bij 20 cM. dient als grond
vlak en het stuk van 20 bij 25 cm. is één
schuine zijde van het dak. Je moet daar
van dus twee stuks maken. Verder heb je
twee planken nodig van 22 bij 30, waarvan
in één (de voorkant) twee gaten gemaakt
worden, één als ingang en één om een stok
je door te steken. De beide zijkanten zijn
20 bij 30 cm.
Hiermee is de hoofdzaak al klaar, want
nu timmer je de onderdelen heel zorgvul
dig tegen elkaar. Niet lijmen, want dat
houdt toch niet, bij een huisje, dat in weer
en wind buiten hangt. Met kleine spijker
tjes timmer je het huisje dus vast, maar
denk eraan, dat de spijkers niet aan de
binnenkant door het hout heensteken, want
de vogels zouden zich daar lelijk aan kun
nen bezeren. Als dit alles klaar is, timmer
je het huisje tegen een flinke lat aan, die
je weer tegen de muur, een boom of een
paal kunt vastspijkeren. Tot slot steek je
een klein stokje door het kleine gaatje in
de voorkant, daar kunnen de vogels op zit
ten. Je kunt zelfs een beetje stro onder
in het huisje leggen, maar dat is niet nodig.
Vlak bij de hut, waar de houthakkers
hun maaltijden gebruikten en hun handen
warmden, als het buiten erg koud was,
ging de berg steil naar beneden en daar in
-de diepte kookte en bruiste de wilde
stroom. In de brede bedding, die het water
in de loop der jaren tussen de rotsen had
uitgesleten, lagen overal grote rotsblokken
verspreid .waar het water in kolken om
heen spoelde.
Sven Marge was als gewoonlijk bezig de
zware boomstammen, die hoger op de berg
omgehakt waren, veilig naar de stroom te
sturen. Toen ging hij naar beneden om de
stammen, die dwars door de rivier lagen,
omdat ze tegen een rotsblok of iets anders
waren aangestuwd, weer vrij te maken.
Met zijn lange stok duwde Sven tegen
de stammen aan, hy sprong langs de kant
voort en haalde halsbrekende toeren uit om
het hout te sturen.
Toen hy eens even opkeek om zich het
zweet van het voorhoofd te vegen, bleef hij
plotseling als verstard staan. Daar in de
verte, ongeveer 200 meter van hem af, wa
ren twee kinderen by de rivier aan het
spelen. Ze klommen op de rotsblokken aan
de kanten en prikten met hun stokken in
het water. Ze schenen geen ogenblik aan
gevaar te denken.
Maar Sven zag het gevaar weL Er kon
elk ogenblik een lading stammen naar be
neden komen, hy hooide het aan het hak
ken en kraken op de berg. Hij sprong zo
snel hy kon naar de kinderen. Hij viel,
deed zich pijn aan de oneffen grond, maar
stond meteen weer op. Toen zag hij tot zyn
grote schrik, dat één van de kinderen zyn
dochtertje Ingeborg was. De adem stokte
hem in de keel. De stammen waren nu vlak
bij hem. Over elkaar rolden ze. Sven zag,
dat onder het rotsblok, waar de kinderen
op zaten, een stam vooruit stak. Als de
bomen daar tegenaan kwamen en werden
opgestuwd!Zonder een ogenblik te aar
zelen stortte Sven zich in het water vlak
bij de rots. Hij greep zich aan een stam
vast en sloeg toen met uiterste kracht zijn
bijl in de boomstam. Door de slag, raakte
de stam los en werd door het water meege
sleurd naar beneden. Het gevaar voor de
kinderen was afgewend, maar Sven zelf
werd door het water meegesleurd. Pas een
heel eind verder kwam hij zo dicht bij de
oever, dat hy zich met een laatste krachts
inspanning kon vastgrijpen. Hij klemde
zich aan de riethalmen vast en verloor
toen het bewustzijn.
Zo vonden hem de houthakkers, die door
de beide kinderen gewaarschuwd werden.
Ze tilden hem heel voorzichtig op. Hij was
zwaar gewond, maar toen hij op de bran
card naar huis werd gedragen, sloeg hij
zijn ogen op en zag, dat zijn dochtertje met
een doodsbleek gezichtje naast de draag
baar liep. Ook het andere meisje zag hij en
toen verloor hij weer het bewustzijn.
Weken later waren ziin wonden genezen
en mocht Sven weer naar huls en nooit
heeft hij zyn dochtertje meer hoeven te
zeggen, dat ze niet bij de stroom mocht ko
men!
Waar schrikt de kabouter van?
Nee, het is deze keer niet een voedsel-
huisje, maar een echt woonhuis, dat we
voor onze gevleugelde vrienden willen ma
ken. De meesten van jullie zullen al wel
een voedselhuisje in de tuin hebben en
Borgen, dat onze vrienden in de koude
maanden geen honger en dorst lijden. Maar
nu denken we al aan het voorjaar aan
de tijd, dat de vogels, die voor de koude
gevlucht zijn, langzaam weer terug begin
nen te komen. We willen toch allen graag,
dat dan ook in onze tuin weer nesten ge
maakt worden en we het vrolijk gesjilp
van de diertjes kunnen horen. Bovendien
feten ze de insecten voor ons op. We zullen
nu eens met elkaar een spreeuwenhuisje
maken. Je zult denken, dat we er wel erg
vroeg mee zijn, maar dat doen we met op-
Bet. We hangen het huisje ook direct al in
de tuin, als het klaar is, dan hebben regen
en wind er tegen het voorjaar goed op in
kunnen werken, want dan pas voelen de
yogels zich op hun gemak. Zo'n spiksplin
ternieuw huisje, daar moeten ze niets van
hebben.
Het huisje is heel eenvoudig te maken.
Op de afbeelding kun je zien, hoe groot de
Zusje, wat kyk je vies!
Smaakt je thee niet goed?
Drink dat nu eens lekker op,
Dan ben je erg zoet.
Wel gleed het papiertje naar de bodem van
het glas, maar de naald bleef drijven. Zo
iets hadden ze nog nooit meegemaakt!
Frans moest vertellen, hoe hy het gedaan
had.
„Toen ik het glas water haalde," zei hij,
,nam ik meteen een naald mee. Die naald
wreef ik goed droog en smeerde er daarna
een beetje vet op. Toen ik hem op het pa
pier legde en het papier langzamerhand zo
doornat werd, dat het zonk, bleef de naald
op het vet drijven! Maar kijk" hij gaf
een kleine stootje tegen de tafel en meteen
zakte de naald naar de bodem, „je ziet,
zodra je een beetje tegen de tafel stoot,
zakt de naald en daarna kan je hem na
tuurlijk niet weer laten drijven. Dan moet
je hem eerst weer droogwrijven en een
beetje invetten!"
Ze vonden het allemaal een aardig kunst
je en namen de proef nog een paar maal.
Het kwam werkelijk telkens goed uit!
EEN ZWARE HAAI.
Uit Fortaleza (Brazilië) wordt bericht
dat vissers een haai van 600 kilo gevangen
hebben. Ze hadden het beest met een paar
harpoenen getroffen en hebben een paar
uur lang met het kolossale dier gevochten.
De, strijd was zeer gevaarlijk, zoals ook
heel goed te begrijpen is. Alleen de lever
van het beest weegt al 85 kilo!
Een spel voor één alleen.
Hier is nu eens een spelletje, dat je niet
met anderen hoeft te speler. Je hebt er
niemand anders dan jezelf voor nodig!
Het is dan ook heel geschikt voor zieke kin
deren, die zich misschien in bed vervelen
en wel graag eens een aardig .spelletje zou
den doen. Het is ook erg geschikt om in
bed mee te spelen, omdat er niet' in bed
schuiven. Als je nu dus bij het middelste
gaatje begint en je schuift naar links, dan
moet je het dopje, dat in dat gat steekt,
wegnemen en wegleggen. Zo ga je maar
door, tot er op het laatst één dopje over
blijft. Je zult zien, dat het lang niet mee
valt. Het is heel moeilijk om precies zulke
slagen te doen, dat je niet vastloopt. Je
kunt net zoveel variatie in het spel bren
gen als je maar wilt, door telkens bij een
ander gaatje te beginnen.
Nu zullen we eens kijken, hoe je het
maakt. Fat i= heel eenvoudig. Om te begin-
Als je zover bent, ga je verven, maar
denk er vooral aan, dat het heel goede verf
moet zijn, die tegen een flinke regenbui
kan. Je doet het beste dat aan den timmer
man te vragen. Die kan je wel aan wat
goede verf helpen. Zodra het huisje klaar
en droog Is, hang je het buiten en laten we
nu maar hopen, dat het direct het eerste
voorjaar al bewoond wordt
•uee uie;suiooq ep uagsj uaAoq squq
bpqs ajoiS uaa si 'iqoniAag si qmijs
ap ui ja^noqan ap ubajbbai 'jaip ;aq af
aiz irep 'uoAoqajsiapuo atteBjd ;aq ibbiq
:3utssoido
„Ik kan een naald laten zwemmen!" zei
Frans en toen de anderen hem uitlachten,
zei hy: „Geloven jullie het niet? Dan zal
ik het je laten zien". Hij haalde een glas
water uit de keuken en zette dat op tafel.
Daarna legde hij een stukje papier op het
water en daarop een naald, een gewone
naainaald. Vol spanning keken de anderen
naar wat er zou gebeuren. Natuurlijk zou
de naald naar beneden zakken. Staal kon
toch niet blyven dryven! Maar tot ieders
grote verwondering zakte de naald niet.
de pauze:
pl.). 10.20
12.00 Ca-
>-am. 12.00 Ca-
<0 Consonan-
>iermuziek-
én sol-
te. ■'c
!ang met
zelf kan rollen, alle houdertjes, die in et&
plank gestoken worden, zoals je wel op
het plaatje kunt zien, zitten in die plank
vast en je kunt het dus rustig op de de
kens of waar ook leggen.
Eerst zullen we eens uitleggen, wat voor
spel het is. Het grondvlak heeft veel van
het „bat" dat met tafeltennis gebruikt
wordt. Daarin zyn gaatjes geboord en wel
in twee rijen van drie en die twee rijen
kruisen elkaar weer. In het geheel zijn er
nu 33 gaatjes. Voor die 33 gaatjes worden
32 dopjes gemaakt en zo neergezet, dat al
leen het middelste gaatje openblijft.
Nu begint het eigenlijke spel. Net a Is. an K0 In
dammen, moet je slagen maken en wel fSper week,
vooruit, achteruit of opzij te schuiven. kv;iitbetalmg.
nooit mag je schuin opzij, dus in diagor-, ,ekhandel
aus een plank voor nodig en
c kun je maken van ongeveer 1 of 1.5
"M. dik hout. Je kunt het veld gewoon vier
kant maken, maar vooral voor een ziekq,
igrhet model, dat je hier ziet afgebeeld,
heel eenvoudig, omdat je het goed kunt
Vasthouden. Je schaaft het blad natuurlyk
r^ooi glad en verft of beitst het. Dan neem
v- 32 houten kralen en steekt daar stukjes
l" forheen, maar zo, dat die stukjes goed in
gaten blijven zitten. Het best is om de
,.J-jes in de kralen vast te lijmen. Ten-
t doe je het hele spel in een dooe, zo-
Vjets van zoek raakt.
"V^ens zien hoeweel plezier je ervan
trlje kunt er ook zieke vriendjes
biFien een groot plezier mee doen'
yj - -jÜÉBfc - -
ien
