GEMENGD NIEUWS
Een wandeling door
Parijs in oorlogstijd.
De vliegtuigbouwer Anthonie Fokker overleden.
Van het Quartier via Montparnasse naar
de Place de la Concorde - toch volte
ondanks evacuatie.
Geen vreemdelingen, geen
kinderen, leege parken.
DE KOSTEN VAN LEVENS
ONDERHOUD.
Nederlanders gaan in Finschen
dienst.
Pionierswerk voor het wereld-
luchtverkeer verricht.
ZIJN EERSTE TOESTEL.
BOUWEN VAN VERKEERS
VLIEGTUIGEN.
(Van onzen correspondent.)
PARIJS, midden Dec.
Dezer dagen ontving uw correspondent
brieven van vrienden en kennissen in Ne
derland met het verzoek toch eens uitvoe
rig te schrijven hoe het gaat, hoe ik de
Fransche vrouw vind in oorlogstijd, of ik
mijn nek nog niet heb gebroken in het pik
donker, of ik niet bang ben voor bommen,
hoe Parijs er tegenwoordig wel uitziet en
zoo meer, duizend-en-één vragen, u kent ze
wel
Den zorgzamen vriend zij allereerst ver
zekerd, dat mijn nek nog ongeschonden is,
en wat de Fransche vrouw betreft: ik vind
haar ongemeen kordaat en charmant, en
dat heusch niet alleen in oorlogstijd
den overigen vragers hoop ik hierna, naar
mijn beste kunnen, verslag uit te brengen
van mjn bevindingen van den dag; uiter
aard kan ik, in dezen brief, een en ander
slechts oppervlakkig aanroeren; op enkele
onderwerpen hoop ik echter later uitvoe
riger terug te komen.
Ik startte dezen ochtend voor een fiksche
wandeling, in Quartier Latin, in de stu
dentenwijkdoch mogelijk verkiest ge
mij op mjn tocht te volgen? Prachtig!
Deze groote boulevard, hier vlak voor mij,
is de befaamde studenten-boulevard Saint-
Michel, in de wandeling kortweg: Boul'
Mich'. Boul-Mich' ziet op dit uur reeds
zwart van de studenten; niet dat de stu
denten zélf zwart zien van den honger of
zoo wat overigens vaker voorkomt dan
ge denkt! doch ge begrijpt me wel
De meesten van hen spoeden zich op het
oogenblik naar hun colleges, of bevolken
in roerige groepjes de café's teneinde
dat kan nooit missen! achter de comp-
toirs htm onafscheidelijke „crème et crois
sant" te nuttigen.
En de oorlog?
In normale tijden wonen er, midden in de
woelige wereld, die Parijs heet, ruim der
tig duizend studenten, waarvan bijna een
derde deel buitenlanders zijn: op dit oogen
blik zijn die buitenlanders vrijwel verdwe
nen, terwijl van de Fransche studeerende
jeugd, naar schatting, momenteel welhaast
de helft onder de wapenen moet zijn. Niet
temin zou men zulks niet vermoeden; het
heele studentenleven concentreert zich na
melijk rond Boul-Mich'; en rond Boul-Mich'
regeert de vroolijkheid en charme van „la
Jeunesse èternelle"ook in oorlogs
tijd
Maar laat ik een groepje volgen in de
Sorbonne; het zijn jongens nog, pas van de
Lycea. Er blijven er enkele staan, daar
voor een marmeren plaat, met gouden let
ters; die gouden letters vormen namen, en
de namen zijn de honderden namen van
hen, die vielen in den vorigen oorlog; be
neden aan elke plaat staat een simpel
woord: Morts pour la France 19141918...
en de student van heden werpt soms een
vreemden blik naar die gouden letters
Eerlang zullen er méér bij komen, meer
platen en meer namen in goud, en er zal
een simpel onderschrift zijn: Morts pour la
France 1939De toekomst kan inder
daad vol somberte zijn, doch gelukkig, hier,
in het' Quartier van de eeuwige jeugd,
maakt men zich geen zorgen voor mor
gen; er heerscht een gulden, ongeschreven
regel: leef in het heden!
Wanneer ik de Sorbonne verlaat, treft
me gaandeweg meer de realiteit der din
gen; ik zie talrijke leege hotelletjes, zak
ken zand voor ruiten en ramen, gesloten
zaken „pour cause de mobilisation", ter
wijl voorts, in alle straten, bijkans om de
vijftig meter, aanplakbiljetten zijn aange
bracht, met een verwijzing naar de naaste
bomvrije schuilplaats.
Inmiddels echter, is me gebleken dat
maar uitermate weinig menschen gasmas
kers bij zich dragen; de Parijzenaar, in
feite, wordt steeds meer optimist ten aan
zien van de toekomst, hij gelooft inder
daad niet meer dat het nog zoo'n vaart zal
loopen; veel bezorgder, in verhouding, is hij
voor België, en voor Nederland
Doch ik vervolg mijn weg, en via de
Jardin du Luxembourg steek ik over naar
Montparnasse; hoe vaak zat ik in het park
in de lentezon, in deze heerlijke parktuin
van het Luxemburg, met zijn beeldhouw
werk en zijn fonteinen, met zijn kastanje-
boomen en zijn verkwikkende rust; soms
klonk dan op den achtergrond de muziek
van een militaire kapel, en voor me, in
den grooten vijver, speelden de kinderen
met hun scheepjes.
«f31 het voornaamste beeldhouwwerk
is thans omgeven met zandzakken en stel
lages, en de vijver is leeg en de kinderen
zijn weg, ver weg in het zonnige zuiden, in
dorpjes, op boerderijen, of op oude kastee-
len in Bretagne; velen zullen het daar stel
lig niet minder hebben, en heel wat bleek
neusjes ondergaan er, noodgedwongen, een
vpr?„ itlskuur' door een uitmuntende
luchtrgmg' door vee* sport en frissche
kindirfn van dertien jaar zijn alle
ziin vnnr jj ?s Seëvacueerd; vervolgens
d? 3e,ugd van dertien tot twintig
ten cinttlS scholen weer geopend;
tot npcron Zfln f. mannen, van twintig
t?.t. neg?? en veertig jaar, ten getale van
vyf millioen, onder de wapenen en
men zou derhalve geneigd zijn te'denken
dat Pargs, met een zoo klein percentage
mannen, een vreemden aanblik levert,
vr- fi 55 echter minder waar, want hoe
beoiaï het 00k moge schiinen- het stads-
wfooJLSf» aanzien, is vrijwel normaal;
aarschonlijk schuilt de reden in het feit,
- einere steden en dorpen onder de
andor.Q^°0rWa3fden' eerder van aspect ver
een dorp namelijk, half geëvacu
eerd, doet leeg aan, doch een zelfde maat
regel toegepast op de millioenenbevolking
van Parijs, heeft nauwelijks effect, zelfs al
zijn de vreemdelingen mee verdwenen. Na
tuurlijk kan men dit laatste beter bespeu
ren op bepaalde, daartoe geëigende plaat
sen; in de schouwburgen, in de diverse
„branches" op Montmartre en Montpar
nasse.
Wanneer ik in dit laatste quartier
aankom, wordt me daar inderdaad
reeds spoedig verteld, dat het „mis"
is; onder het genot van een crème,
bij het comptoir, oordeelt de ^pa
tron" somber, dat het wonderlijke bo-
hémien-leventje voorloopig naar de
maan is; artisten en would-be artis-
ten, Amerikanen en demi-mondaines,
alles is verdwenen naar elders. Wel
kan het er 's avonds nog druk zijn,
doch de bijzondere sfeer, van dit merk
waardige stukje Parijs, is weg
gevlucht voor den oorlog
Na een flinke tippel, via Boulevard Ras-,
pail, bereik ik hierop het Place de la Con
corde op dit grootste plein ter wereld
kijk ik eens om me heen. De beroemde
obelisk, door Napoleon uit Egypte meege
bracht, is juist bezig te verdwijnen achter
de zandzakken. Op den achtergrond het
Louvre, ontdaan van zijn kunstschatten, in
den recordtijd van enkele weken, dit dank
zij de hulp van de vrouwenorganisaties. En
aan den anderen kant de Chambre des Dé-
putés, waar zoojuist een enthousiaste Ka
mer den minister-president de verlangde
volmachten schonk, teneinde, zooals de
pers het noemde, „het land naar de over
winning te voeren"
Noch op de Place de la Concorde noch
maar iets van daling van het tempo. Het
enorme verkeer heeft niets aan intensiteit
ingeboet In zesvoudige eindelooze rijen,
glijden de luxe wagens nog steeds voort;
niets heeft de oorlog uiterlijk in dit duur
ste quartier van Parijs veranderd.
En dan, het is reeds over twaal
ven ontdek ik op enkele banken tal
van frêle, slanke figuurtjes: het zijn de
Midinettes, daar van de mode-ateliers aan
de Rue de la Paix en de Rue Royale; on
danks de koude vindt men hier, tusschen
den middag, soms heele troepen van deze
vroolijke Fransche meiskes
Een kleine Frangaise vertélt me, hoe
de oorlog aanvankelijk de heele mode
branche op den kop zette: duizenden mi
dinettes, die met hard werken een karig
loon verdienden, stonden plotseling op
straat; sindsdien is geleidelijk de toestand
iets verbeterd, mede dank zij groote re-
geeringsordersvoor den Poilu! Doch
op mode-gebied durven de groote Huizen
momenteel nog maar weinig riskeeren
hetgeen ietwat begrijpelijker wordt, bij
kennisname van het feit, dat het ontwer
pen van een nieuwe collectie van honderd
modellen komt te staan op het zeer sappi
ge sommetje van een half millioen francs
Na mijn babbeltje met de charmante
naaistertjes van Jeanne Lanvin, Maggy
Rouff en andere godinnen der mode, be
land ik in den namiddag op de groote
Boulevards! in de warenhuizen is het
zooals altijd, razend druk, en in de be
roemdste van alle, in de Galeries Lafay
ette,, zegt! een lieftallige vendeuse mij,
wat ik heb te doen bij luchtalarm: ik.
kan snel de beenen nemen door een der
uitgangen, en den naasten schuilkelder
opzoeken, of ik kan verdwijnen in de in
gewanden der aarde, onder de magazijnen
en feitelijk in hoofdzaak bestemd voor het
personeel; trouwens diverse biljetten ver
duidelijken de manoeuvre, die ik eventueel
heb te verrichten.
Wanneer ik weer -buiten kom, begin ik
te bemerken dat ik reeds uren aan den
wandel ben, en de idee lijkt me derhalve
niet kwaad eens een bioscoop binnen te
loopen. Het program, in deze cinema aan
de Boulevard des Italiens, is zeer goed
doch mijn belangstelling gaat voorname
lijk uit naar de wijze waarop het actu-
eele nieuws naar voren wordt gebracht.
Het oorlogsnieuws is veel uitgebreider dan
in Nederland, en uiteraard niet bijster ob
jectief. Bij voorbaat is deze oorlog reeds
gewonnen, zoo suggereert men het publiek
en in een aparte film wordt' daarbij de
Fransch-Britsche alliantie verheerlijkt:
door hun enorme economische macht en
en door de geweldige economische- en fi-
nancieele hulpbronnen zijn de Geallieerden
onoverwinnelijk. Voorts krijg ik vrij uit
voerige opnamen uit Nederland te aan
schouwen, voornamelijk van de onder wa
ter gezette gebieden; waarbij dan tevens
wordt gezegd, dat slechts dank zjj het
kordate optreden van België, Frankrijk
en Engeland, de Lage Landen nu enkele
weken geleden van een Duitsche invasie
verschoon zouden zijn gebleven.
Door middel van luidsprekers wordt
het publiek aangemaand volkomen rustig
van het program te genieten; alle voor
zorgen zijn genomen, en men heeft, bij
een eventueel alarm, slechts de aanduidin
gen te volgen op de borden in de zaal,
teneinde snel een veilige schuilplaats te
vinden.
Als ik, na afloop der voorstelling, ander
maal de Boulevards betreed, is het vrij
wel sehermerdonker; en hiermede begint
de Parijsche avond in December anno 1939.
Van een volstrekte duisternis is hiér
thans geen sprake meer; die periode heeft
slechts enkele maanden geduurd, en in
derdaad kon men toen in het pikdonker
zjjn nek breken, zooals mijn zorgzame
vriend reeds vreesde. Doch sinds half No
vember is Parijs weer Lichtstad; zij het
dan ook in beperkte mate. Bij het ge
dempte licht der étalages, gedempt door
alle mogelijke soorten mica, van donker
blauw tot zeegroen, kan men thans 's
avonds weer langs de Boulevards slenteren,
DE GEHEIMZINNIGE VERDWIJNING
VAN JOHANNA DE NIGTERE.
In het geval van de verdwijning van het
Amsterdamsche meisje Johanna de Nigtere
zijn door de politie aanwijzingen verkregen,
welke het vermoeden zouden kunnen wet
tigen, dat het meisje nog in leven is en
zich in Nederland ophoudt.
In verband hiermede roept de commissa
ris van politie in de tweede sectie te Am
sterdam de medewerking van het publiek
in, om, aan de hand van het gepubliceerde
portret met beschrijving, tijdens de komen
de dagen op straat en in alle openbare ge
legenheden goed op te letten of men wel
licht een meisje ziet, dat aan dit signale
ment beantwoordt. Men vergete daarbij
niet, dat het meisje inmiddels van kleeding
kan zijn verwisseld, of dat zij zich bijv. met
een bril of op andere wijze kan hebben ver
momd.
OUDE VROUW VERBRAND.
De 91-jarige vrouw J. P. Andriessen uit
de Gouvernestraat te Rotterdam wilde Zon
dagochtend een gascomfoor aansteken.
Daarbij geraakte de gasslang los, tengevol
ge waarvan brand ontstond en waarbij haar
kleeren vlam vatten. Op haar hulpgeroep
kwam een buurman te hulp. Deze sloeg een
deken om de vrouw, zoodat haar branden
de kleeren werden gebluscht. De vrouw
werd met ernstige brandwonden naar het
St. Franciscus Ziekenhuis vervoerd, waar
zij in den loop van den middag is overleden.
EEN TWEEDE KINDERVLUCHT NAAR
INDIë.
De K.L.M. heeft besloten de „kinder-
vlucht" van de „Gier" naar Nederlandsch-
Indië, welke vorige maand met zooveel suc
ces verliep, door een tweede „kindervlucht"
te laten volgen. Deze vlucht zal plaats vin
den tegen het einde van Jan. De passagiers
zullen op 26 Jan. uit Amsterdam vertrek
ken. Op 30 Jan. vertrekt het vliegtuig uit
Napels, terwijl het in de eerste week van
Febr. in Nederlandsch-Indië aan zal komen.
De „chief-airhostess", mej. van Leeuwen
Boomkamp zal de reis tot Batavia meema
ken.
BADINRICHTING „DE OTTER" TE
LOOSDRECHT AFGEBRAND.
De eigenaar op vermoeden van
brandstichting gearresteerd.
Maandagochtend is de groote badinrich
ting „de Otter" te Loosdrecht bijna geheel
door brand vernield. Slechts een achterge
deelte van het gebouw kon behouden blij
ven, doch hier richtte het water veel schade
aan.
In verband met dezen brand heeft een po-
litie-deskundige een uitgebreid onderzoek
ingesteld, na afloop waarvan op last van
den officier van justitie de exploitant van
het restaurant, de heer B., is aangehouden
en in arrest gesteld, op vermoeden van
brandstichting.
L. F. J. BARON VAN VOORST TOT
VOORST OVERLEDEN.
Te Velp is Maandag op 69-jarigen leef
tijd overleden de heer L. F. J. baron van
Voorst tot Voorst, lid van de Eerste Kamer
der Staten-Generaal en onder-voorzitter van
den R.K. Algemeenen Boeren- en Tuinders-
bond.
Geruimen tqd was de overledene lid van
de Prov. en Ged. Staten van Gelderland
en in 1922 werd hij tot lid van de Tweede
Kamer gekozen, hetgeen hij bleef tot 1937,
om in September van laatstgenoemd jaar
over te gaan naar de Eerste Kamer. Hij
behoorde tot de R.K. Staatspartij.
DE K.L.M.-VLUCHT NAAR
ZUID - AI RIK A
Het K.L.M.-vIiegtuig, dat 15 Januari a.s.
Napels zal verlaten, met bestemming voor
Zuid-Afrika, zal post medenemen, uitslui
tend voor bestemmingen binnen de unie
van Zuid-Afrika.
Met deze vlucht kunnen volledig gefran
keerde gewone en aangeteekende brieven
en briefkaarten en andere stukken, echter
geen waardezendingen of postpakketten,
worden verzonden. Een bijzonder stempel
zal bij deze vluchten niet worden gebruikt.
Bij de terugvlucht neemt het vliegtuig geen
post mede.
ENGELSCH VERKEERSVLIEGTUIG
VERONGELUKT.
Vijf dooden.
Zaterdag is een Engelsch verkeersvlieg
tuig, op weg van Noord-Afrika naar het
eiland Malta, verongelukt. Zes der inzitten
den zijn door een stoomschip gered. Drie
passagiers en twee leden der bemanning
worden vermist. Men neemt aan, dat zij
verdronken zijn
zonder kans op botsingen Waarmee ove
rigens alles is gezegd, want niets is te
onderkennen in scherpe omlijning: het
blijft een voorzichtig loopen van schimmige
figuren bij soms spookachtig licht. Zij, die
afgestemd zijn op romantiek of extrava
gance, kunnen zich hier uitleven
Het is laat in den avond, wanneer ik,
terugkeer in Quartier Latin. Boul' Mich'
is thans eenzaam en somber, doch achter
de dikke gordijnen der vele café's, golft
het licht; het studentenleven vindt er
voortgang en geen plaatsje is onbezet Dat
duurt tot omstreeks elf uur. Op dat tijd
stip loopen de laatste voorstellingen van
theaters en bioscopen tevens ten einde,
en spoedig nadien zijn straten en boule
vards verlaten en uitgestorven; Parijs te
gen elf uur is een onmogelijke, trieste
stad.
Maar als morgen weer de dag aan
breekt, zal het steeds meer moeite kos
ten, te gelooven, dat we leven in de hoofd
stad van een oorlogvoerend' land. Het
normale leven, de openbare diensten, het
posit- en telefoonverkeer, het transport
wezen, het verkeer, de métropolitain, het
heeft zich alles in hoofdzaak hersteld
Slechts de avonden herinneren ons scherp,
dat we in feite leven in zeer abnormale
tijden, dat veel, zeer veel nog kan gebeu
ren, en dat op dit oogenblik nog slechts
het- voorspel wordt gespeeld van een groo
te wereldtragedie.
Brandvrije zolders. Een mengsel van klei en specie wordt in de
Haagsche gemeentelijke vakschool vervaardigd, om de zolders van
ziekenhuizen immuun te maken tegen eventueele brandbommen.
De indexcijfers van de groothandelsprij-
zen, de kleinhandelsprijzen voor voedings
middelen en de indexcijfers van de kosten
voor levensonderhoud, voor de week van
1219 Dec. j.l„ geven weinig verandering
te zien ten opzichte van de daaraan voor
afgaande week.
De indexcijfers zijn bèrekend op basis
19361938 100. Het algemeen indexcij
fer voor den groothandel was in Aug. 1939:
99,8; November: 118,4; 12 Dec.: 119,5 en
19 Dec.: Ï20.3.
Wat het verloop der kleinhandelsprijzen
betreft, de indexcijfers van de voornaamste
voedingsmiddelen, tezamen omvattende 87
van de totale gezinsuitgaven voor voe
ding, waren: Aug. 1939: 100, Nov.: 108.7;
12 Dec.: 108.7; 19 Dec.: 108.3.
De indexcijfers betrekking hebbende op
de kosten van levensonderhoud van gezin
nen met een inkomen van minder dan
1800 per jaar, zijn Aug. 1939: 98.5; No
vember: 104; 12 December: 105; 19 De
cember: 105.
Zes jongemannen, behoorende tot een
groep Nederlanders, die besloten hebben in
Finschen krijgsdienst te treden, zijn Zater
dag naar het hooge Noorden vertrokken.
Zaterdagmorgen meldden zij zich op 't Fin-
sche consulaat te Amsterdam aan. Nadat
hun er op gewezen was welke moeilijkhe
den hun zouden kunnen wachten o.a.
verliezen zij automatisch het Nederlander
schap werden hun namen geregistreerd.
Na eenige formaliteiten vervuld te hebben,
werd hun het reisgeld voor den tocht naar
Helsinki, dien zij ten deele per schip zullen
maken verstrekt.
Naar het Hbl. verneemt, zullen er nog
meer vrijwilligers volgen.
678 DOODEN TIJDENS DE FEESTDAGEN
IN AMERIKA.
Tijdens de Kerstdagen zijn in de Ver.
Staten 678 personen om het leven gekomen,
waarvan alleen reeds 438 tengevolge van
automobielongelukken.
Op 49-jarigen leeftijd is Zaterdag te New-
York overleden de bekende Nederlandsche
vliegtuigbouwer Anthonie Herman Gerard
Fokker.
Fokker, die een groot gedeelte van het
jaar in de Veieenigde Staten doorbracht,
heeft te New-York enkele weken geleden
een neus-operatie ondergaan, waarna een
infectie optrad. Daarbij deed zich een zeer
ernstige complicatie voor, die reeds ver
scheidene dagen voor zijn leven deed
vreezen. Hij had reeds eenige dagen ge
leden het bewustzijn verloren en is Zaterdag
zonder tot bewustzijn te zijn gekomen, kalm
overleden.
Met Anthonie Fokker is stellig een der
geniaalste vliegtuigbouwers ter wereld heen
gegaan, die, al zijn in de laatste jaren andere
namen opgekomen, die meer van zich heb
ben doen spreken dan den laatsten tijd met
hem het geval was, zeker de meest oor
spronkelijke was, en die meer dan wie ook
het stempel zijner zeer sterke persoonlijk
heid op al zijn werk heeft gedrukt. Men
kan zeggen, dat het grootste gedeelte van
de korte geschiedenis der luchtvaart be-
heerscht werd door den naam Fokker, en dat
het zijn geniale constructies zijn geweest,
die het pionierswerk voor het wereldlucht-
verkeer hebben gedaan, omdat hij in de
jaren na den oorlog een verkeersvliegtuig
creëerde, dat het reizen over lange afstanden
mogelijk maakte met een tot dan toe onge
kende graad van comfort en veiligheid voor
den passagier.
Anthonie Herman Gerard Fokker werd op
6 April 1890 geboren te Kediri in Neder-
landsch Oost-lr.dië, waar zijn vader koffie
planter was. Tony was zes jaar toen het
gezin repatrieerde en zich in Haarlem
vestigde, waar de jonge Fokker gedurende
zes jaar de schrik van zijn onderwijzers en
gedurende nog een aantal jaren de wanhoop
van zijn H. B. S.-leeraren was.
Toen Wilbur Wright naar Frankrijk kwam
en meer bijzonderheden over de eerste vlieg
tuigen bekend werden, kreeg de jonge Fok
ker het te pakken en in zijn werkplaats op
zolder bouwde hij tijdenlang niets dan vlieg
tuigmodellen.
Op het technicum in Bingen (Duitsch-
land) ontving hij een korte technische op
leiding. Al spoedig volgde hij een cursus
voor vliegtuigbouw te Salbach bij Mainz.
In 1910 kwam zijn eerste toestel gereed
volgens een geheel oorspronkelijk denkbeeld.
Van 19101914 waren het zeer moeilijke
jaren voor Fokker. Hij leerde zich zelf met
zijn eigen machine vliegen, haalde zijn brevet
en voorzag voor een deel in de kosten zijner
verdere experimefiten door het geven van
vliegdemonstraties.
Toen in 1914 de oorlog uitbrak kreeg hij
eindelijk zijn eerste opdrachten voor het
Duitsche leger.
In Schwerin kwam de fabriek tot stand
waar Fokker zijn eerste legervliegtuigen
bouwde en daarbij voor het eerst gelaschte
buizen voor rompconstructie toepaste.
Twee belangrijke vondsten vestigden defi
nitief het succes van Fokker. De eerste was
het gesynchroniseerde machinegeweer, waar
door het afvuren van den mitrailleur ge
schiedde door den motor, waardoor de
projectielen door de schroefbaan konden
worden geschoten, zonder de schroefbladen
te raken. De tweede en in wezen belang
rijker uitvinding van Fokker was die van den
stijven, geheel vrijdragenden vleugel.
Fokker triomfeerde toen de Duitsche
oorlogsvliegers overwinning na overwinning
behaalden met zijn jachtvliegtuig D 7,.
Na den oorlog bestond hij de ongeloof
lijke stoutmoedigheid, een groot aantal
machines, alsmede bijna den geheelen inven
taris van zijn fabrieken, die aan de gealli
eerden moesten worden uitgeleverd, bij
treinladingen tegelijk naar Nederland te
smokkelen. Deze goederen vormden het
begin van de N.V. Nederlandsche vlieg-
tuigenfabriek, die hij te Amsterdam op
richtte. De toenmalige luitenant-vlieger A.
Plesman, grondlegger van de K.L.M.gaf
Fokker zijn eerste kans als constructeur van
verkeersvliegtuigen door hem den bouw van
een machine voor het passagiersverkeer haar
Londen, de eerste luchtlijn der K.L.M., op
te dragen.
Fokkers groote succes als bouwer van
verkeersvliegtuigen begon echter met de aan
acht personen plaats biedende F 7 a, het een-
motorige toestel waarmee Van der Hoop in
1924 voor het eerst naar Indië vloog, en
waaruit Fokker later de driemotorige F 7 b
afleidde, machines die op schier alle lucht
lijnen ter wereld jarenlang dienst hebben ge
daan. Later kwamen de F 8, de F 12, de F 18
en de F 20, de F 22 en F 36, allen groote ver
keersvliegtuigen.
Inmiddels had hij zich in Amerika ge
vestigd, waar zijn toestellen in licentie ge
bouwd werden en waar hij groote belangen
kreeg in de Amerikaansche vliegtuig
industrie.
Een belangrijke plaats bleef Fokker in
nemen als constructeur van militaire vlieg
tuigen. Hij wekte in de laatste jaren weer
de belangstelling van de geheele luchtvaart
wereld met de D 2 1de luchtkruiser T 5, het
gevechtsvliegtuig G 1dat de sensatie van
de Parijsche luchtvaartsalon 1936 werd, de
D 23, die met zijn twee in tandem gebouwde
motoren een geheel nieuwe formule op het
gebied van jachtvliegtuigen is.
Hoewel Fokker, die grootendeels in
Amerika vertoefde, al deze typen niet zelf
construeerde, zooals in den aanvang het
geval was, toch bleef hij door zijn persoon
lijkheid en zijn ervaring een grooten invloed
op de ontwerpen houden.
Fokker, wiens familie afkomstig was uit
Middelburg, had in de laatste jaren een
groote grief: Nederland gaf hem geen kans,
zeide hij, om werkelijk groote dingen te
doen, waarvan toch ook Nederland geprofi
teerd zou hebben. Hoe dit zij, Fokker heeft
als „De vliegende Hollander" den naam van
Nederland over heel de wereld meer glans
gegeven en daarvoor mag Nederland hem
dankbaar zijn. De asch van den overledene
zal naar ons land worden overgebracht.
