GOESCHE COURANT WETHOUDER J. ONDERDIJK OVERLEDEN. Vreeselijke spoorwegramp in Duitschland. In Finland Russische luchtaanvallen op groote schaal. Italiaansch schip op een mijn geloopen op de Westerschelde IN MEMORIAM. De Duitsche bladen over Stalin. „Historische basis voor poli tiek vredeswerk." ENGELSCHE GIFT VOOR FINLAND. Zijn leven en werken. De vlag halfstoks. Vlergeet niet aan den Kerstboom BOTERBABBELAARS Fa. A. L. VAN MELLE TE GOES {Ingez. Med.J Men vreest, dat er 70 doodenden 100 gewonden te betreuren zijn. Voetbalwedstrijden afgelast. Twee treinen door vliegers bestookt met machinegeweren Een veldslag, die een heelen dag duurde. 12 VLIEGTUIGEN BOVEN HELSINKI. De geheele bemanning veilig te y^issingen binnengebracht. Marine en Loodswezen deden vlug werk. ZOEKTOCHT IN HET DUISTER. WAT DE KAPITEIN VERTELDE. AAN DEN GROND GEZET. EEN RUSSISCH BATALJON VERNIELD. EEN VELDSLAG IN DEN POOLNACHT. Bij Terschelling wederom een schip op een mijn geloopen. NOG EEN BRITSCHE TREILER DOOR DUITSCHE VLIEGTUIGEN TOT ZINKEN GEBRACHT. NUMMER 302 I82e JAARGANG Dagblad. Uitgave C.V. De Middel- burgsche Courant. Bureaux: té MIDDELBURG: St. Pieterstraat 28, Tel. Redactie 269, Administratie 139; te GOES: Turfkade, Tel. 2863. Post giro 359300. Abonnementsprijs vo*4 Middelburg en Goes 2.30, elders 2.50 per kwartaal. Weekabonne menten in Middelburg en Goes 18 ct. TWEE BLADEN EERSTE BLAD fP NIDDELBORGSCHE COURANT VRIJDAG 22 DECEMBER 1939 Advertentiën 30 cent per regel, ingezonden mededeelingen 60 cent per regel. Bij contract lager. Tarief op aanvraag. Familieberichten en dankbetuigingen minimum 2.10. „Kleine Advertenties", maximum 6 regels, 75 cent, bij vooruitbetaling. „Brieven, of adres bureau v. d. blad" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 et. Plotseling kwam hedenmorgen tegen twaalven het bericht: „Onderdijk is gestor ven". Wij wisten, dat zijn gezondheid, die hem de laatste jaren al zoo vaak parten had gespeeld, steeds verder achteruitging, zoo- dat hij zelfs besloten had binnenkort als wethouder te bedanken. Wij hoopten allen, dat hij nog eenige rus tige, gelukkige jaren te midden der zijnen zou mogen doorbrengen. Het heeft niet zoo mogen zijn. De heer Onderdijk is in het harnas, als wethouder, gestorven. Met hem is een bij zonder verdienstelijk burger van Middel burg heengfcgaan. Sinds vele jaren had hij zich aan de publieke zaak gewijd. In hem verliest het gemeentebestuur zijn oudsten raadslid en oudsten wethouder. Anderen kunnen nog beter dan ik waar- deeren hoeveel hij voor onze stad, hoeveel hij ook voor vele menschen persoonlijk heeft gedaan. In de komende dagen zal er gelegenheid zijn, dat alles in herinnering te roepen. Ik ben dankbaar hier op deze plaats onmiddellijk een woord aan zijn na gedachtenis te kunnen wijden. Onze gedachten gaan ook uit naar zijn nabestaanden, in de eerste plaats naar zijn lieve vrouw, die hem in alles zoo wakker heeft ter zijde gestaan. Wij kunnen haar en zijn verdere familie de verzekering geven, dat zijn nagedachtenis in de stad Middel burg in eere zal blijven. Hij ruste in Vrede. J. VAN WALRé DE BORDES. Ter gelegenheid van den 60-sten ver jaardag van Stal>n wijzen de Duitsche bla den op diens verdiensten voor de Duitsch- Russische toenadering De bladen vermel den in het bijzonder, dat door deze veran dering in de Duitsch-Russische betrekkin gen, de omsingelingsplannen van Engeland en Frankrijk miglukt zijn. Zoo schrijft de .Deutsche Allgemeine Zeitung Juist deze omsingelingsplannen hebben in dezen toonaangevenden man van de Sovjet-Unie het inzicht doen rijpen, dat Rusland voor Engeland en Frankrijk slechts de kastanjes uit het vuur zou ha len. Daardoor is hij tot het besluit geko men, met Duitschland samen te werken. Tegen de speculaties van het Westelijk ka pitalisme in, heeft Stalin aan deze samen werking met het Duitsche Rijk, ondanks de bedreigingen en verlokkingen uit Lon den en Parijs, consequent vastgehouden De oude Duitsch-.Russisehe verhouding van vriendschap is hersteld en zoowel op handelsgebied als op vele gebieden der staats-politiek kunnen de beide groote mo gendheden Rusland en Duitschland elkan der op gelukkige wijze aanvullen De ,.Lokal Anzeiger" schrijft: Als revo- iutionnaire leider van de buitenlandsche politiek van Rusland, heeft Stalin persoon lijk den ommekeer voltrokken, welke van de toetreding tot de liga te Genève leidde tot het herstel van de Russisch-Duitsche vriendschap Na de totstandkoming van oa (puit3ch-Russische niet-aanvalspact van ugustus 1939 was het duidelijk, dat m vy_ei}schte, dat het Russische rijk ach in buitenlandsche politiek opzicht ver- den wikkelen In eendracht met grooten Westelijken nabuur Duitsch- fre«chnr.aarm Was de historische basis nniftiek T groot buitenlandsch politiek vredeswerk. Finland heeft een Britsche gift in den vorm van medische hospitaalvoorraden ter waarde van 10,000 pond sterling aanvaard wet Roode Kruis heeft deze voorraden door bemiddeling van mevr. Griepenberg, de echtgenoote van den Finschen gezant te Londen, aangeboden. Hedenmorgen is de heer JOnderdijk, wethouder van Middelburg, overleden. Nadat hij gisterenmiddag opnieuw door een benauwdheid was getroffen, geraakte de heer Onderdijk gisterenavond buiten kennis en vanmorgen kwam het einde voor den man, die zoo heel veel voor de stad zijner geboorte en inwoning heeft gedaan. De heer Onderdijk werd geboren op 30 April 1879, zoodat hij dus den 60-jarigen leeftijd heeft bereikt. Nog pas geleden, op 30 Aug., toen de thans overledene benoemd werd tot ridder in de orde van Oranje-Nassau, hebben wij de groote verdiensten van den heer Onder dijk als wethouder en als waarnemend voorzitter van den gemeenteraad naar vo ren gebracht. De overledene werd in 1913 voor het toenmalige derde district gekozen als raads lid voor de S.D.A.P. Steeds heeft hij zijn party, de S.DA.P. in den Raad vertegen woordigd. Toen de S.D.A.Pin 1919 met 5 vertegenwoordigers in den Raad terug keerde, was het te begrepen, dat de keuze voor wethouder op den heer Onderdyk, die toen reeds 6 jaar ervaring als raadslid had, viel. Sedert dien is hy ook steeds als wet houder herkozen. In de jongste September- vergadering kon de heer Onderdyk wegens ziekte de raadsvergadering niet bywonen. Er werd toen een tijdeiyk wethouder be noemd. Maar op 8 November heeft de Raad zyn oudste lid weder weder tot wet houder gekozen. Kort na dien werd de thans ontslapene weder door een hartaan val getroffen en hy is dan ook niet meer in den J meenteraad aanwezig geweest, zyn stoel naast den burgemeester, welke nog een enkele maal door zyn tydelijken plaatsvervanger was bezet geweest, bleef ledig en wy, die hem daar zoo tal van jaren hebben zien zitten, wachtend totdat hy met zyn bekende stevige argumenten iets te verdedigen zou hebben, tegen soms niet altijd even vriendehjke aanvallen van politieke tegenstanders, zullen hem daar steeds zeer biyven missen. Wij hebben in ons artikel van 30 Aug. reeds uitvoerig gememoreerd het speciale arbeidsterrein van den heer Onderdijk als wethouder van gemeentewerken en reini gingsdienst, maar ook als wethouder van sociale zaken, als hoedanig de werkloozen- zorg vooral zijn groote belangstelling had. De werkloozen hebben het voor een groot deel aan het yveren van den heer Onder dyk te danken, dat te Middelburg de hui dige steunregeling tot stand kwam en zy zoo mogelijk aan het werk werden gesteld. Dit ging vaak met zeer groote moeilyk- heden gepaard en wy herinneren ons hoe, nu reeds weer enkele jaren geleden, de overledene zyn gemoed luchtte tegen ons, toen de aan de Oranjezon te werkgestelden gingen staken. Wy hooren nog de woorden van den heer Onderdijk: „Daar heb je nu zooveel voor gedaan, en nu dat weer". De heer Onderdijk heeft gearbeid onder drie burgemeesters, namelyk den heer P. Dumon Tak, den heer M. Fernhout en mr. dr. J. van Walré de Bordes, dien hy op 2 Juni j.l. installeerde. Helaas enkele da gen later werd hy weder ernstig ongesteld. Wij meenen te weten, dat deze heeren allen groot respect voor den heer Onder dyk hadden en dit was zeker niet minder het geval met wijlen mr. A. A. de Veer en den heer M. H. Boasson, met wie de heer Onderdijk als mede-wethouder gedu rende lange reeksen van jaren samenwerk te. Maar ook mr. M. G. W. van der Veur zal als gemeentesecretaris met groote dank baarheid en waardeering terug denken aan de 20 jaar, dat hij met den overledene als wethouder of als loco-burgemeester mocht samenwerken. Behalve wethouder was de overledene o.a. nog voorzitter van het Zeeuwsch borg stellingsfonds voor den middenstand en lid van de Commissie van toezicht van de Ver. voor Volkstuinen „Kweeklust". En zul len wellicht nog meer vereenigingen en commissies zijn, waarin men den volijveri- gen, vriendelijken heer Onderdyk noode zal missen. Ook wij, die weten, dat de heer Onderdyk de pers een goed hart toedroeg, kunnen ons moeilijk voorstellen hem niet meer om inlichtingen te zullen kunnen vragen. Moge het voor zijn nabestaanden een troost zyn, te weten, dat de heer Jan Onderdijk niet onopgemerkt geleefd heeft. Zijn arbeid zul len zij, die dit van meer naby volgden, niet licht vergeten. Maar ook in kringen buiten Middelburg, wij denken aan de bestuurscolleges, die toezicht op de daden der gemeenten moe ten houden, stond de overledene in hoog aanzien. Het is zeker voor hem moeiliik eew°e«t zich zoo te geven, gezien de flnancleele moeilijkheden der gemeente en zijn de laat ste jaren minder goede gezondheid. Des te dankbaarder moet daarom echter de wel denkende stadgenoot den overledene zijn. Van het gebouw „De Gouden Poorte" hangen een tweetal partijvlaggen der S.D. A.P. halfstoks, als een stille hulde aan de nagedachtenis van den overleden partyge- noot, wijlen weth. Onderdijk. De heer Onderdijk zal volgens de candi- daatlijst van de jongste raadsverkiezing als raadslid worden opgevolgd door den heer L. A. Bouman, boekhouder der firma Gebr. Kaan. De teraardebestelling van het stoffelijk overschot zal plaats hebben op Woensdag a.s. te half drie op de algemeene begraaf plaats. Op verzoek van den overledene zal aan het graf niet worden gesproken. een doosje te hangen van de Vannacht tegen een uur is in het Duitschen station Genthin de sneltrein Ber lijnNeunldrchen, (Saargebied) in volle vaart tegen de sneltrein BerlijnKeulen opgereden, welke, buiten de dienstregeling, op het station stilhield. De locomotief en zes wagons van den eersten trein en vier wagons van den twee den trein zyn by de botsing ontspoord. We gens de sterke bezetting van de treinen, in verband met de naderende feestdagen, valt te, vreezen, dat er ongeveer zeventig doo- den en honderd gewonden te beklagen zyn. De president van de directie der ryksspoor- wegen te Berlyn heeft zich naar de plaats des onheils begeven. De voetbalwedstrijden van den Konink lijken Nederlandschen Voetbal Bond, wel ke waren vastgesteld voor 24, 25 en 26 December, zijn alle uitgesteld. Nu de Russische infanterie- en tank aan vallen op Finland niet het resultaat hebben gehad, dat Moskou verwachtte, schijnt de Russische legerleiding haar toevlucht te ne men tot het vliegtuig. Met bommen en ma chinegeweren hebben gisteren Russische luchteskaders gewoed zoowel boven het slagveld als boven dorpen en steden. Niettemin zyn de aanvallen te land voort gezet. Maar voor de Russen was het giste ren een zwarte dag, want ondanks hun nu meriek overwicht slaagden zij er nergens in den bewonderenswaardigen taaien tegen stand der Finnen te doorbreken. Zelfs wer den zy in het Noorden de eenige streek, waar zy totnogtoe succes hadden behaald door de verdedigers teruggedreven en ach tervolgd. Den Finnen viel hierbij veel oor logsmateriaal in handen. Russische vliegtuigen hebben gisteren raids ondernomen langs de geheele Zuid kust van Finland, van Borgu, op 50 km ten Oosten van Helsinki tot Abo, ruim 150 km ten Westen van de hoofdstad. In totaal heb ben zij ongeveer 60 bommen neergeworpen, waarvan een dertigtal op Helsinki en de buitenwyken tijdens een tweeden lucht- '"(xunansmaiana Een daverende ontploffing schrikte gis teravond omstreeks 7 uur Vlissingen op. Tot in Middelburg was de explosie hoorbaar en velen dachten onmiddellijk, dat dit ver oorzaakt werd door het springen van een mijn. Dit bleek juist te zijn, want het Italiaan- sche s.s. „Comitas" was ter hoogte van Nieuwesluis, in den mond van de Wester schelde, op een mijn geloopen. Gelukkig had de marconist nog tijd om noodseinen uit te zenden, welke te Vlisisn- gen werden opgevangen, evenals door twee sleepbooten van Smit en Co., die onderweg waren van Antwerpen naar Vlissingen. Er werd goed en vlug werk gedaan, en mede doordat de zee zeer kalm was, heeft men de geheele bemanning weten te red den. De „Comitas" kwam van Djiboeti en was op weg naar Antwerpen toen bij de roode boei no. drie het ongeluk plaats had. Het schip bleef drijvende, doch door het binnendringende water in de machinekamer volgde ongeveer 20 minuten later eert twee de explosie, die werd veroorzaakt door het springen van de ketels. De uit 28 koppen bestaande bemanning heeft daarop het schip in de booten verlaten en is behouden te Vlissingen aan wal gebracht. Slechts 2 hunner hebben lichte verwondingen opge- loopen. Spoedig na de ontploffing werden door het loodswezen en de marine noodseinen op gevangen. De „Comitas" verzocht dringend om asisstentie. Kort daarop klonk een tweede explosie. Van de marine snelden eenige sleepbooten te hulp, terwijl ook eeni ge booten van het Nederlandsche en Bel gische oodswezen en later de reddingboot „M. C. Blankenheym" de Vlissingsche ha vens verlieten. Met zoeklichten en schijnwerpers werd de zee afgezocht en het was tenslotte een ma rinesleepboot, die te circa 8 uur twee sloe pen met schipbreukelingen ontdekte. De mannen werden opgepikt en aan boord genomen, om kort nadien overgezet te wor den op de afhaalboot no. 8 van het Belgisch Loodswezen. Inmiddels had het bericht, dat op de Westerschelde een scheepsramp had plaats gehad, zich als een loopend vuurtje door Vlissingen verspreid en spoedig was het een groote drukte op den Boulevard en in de omgeving van het Roeiershoofd. Te circa kwart voor negen kwam daar de Bel gische motorboot met de geredden aan, terwijl de twee sloepen op sleeptouw waren genomen. De Italianen bleken in een uitstekende stemming te zijn. Druk sticuleerende ston den zij op dek, zichtbaar verheugd, dat de ze schipbreuk zoo goed voor hen was af- geloopen. Het duurde nog eenigen tyd al vorens de Italianen aan den wal kwamen, waar zy voorloopig werden ondergebracht in het kantoor van de N.V. Shipbroker Naldis. Het was daar, dat we gelegenheid hadden den kapitein te spreken. Van hem verna men wij, dat de „Comitas", die 3500 ton mat en circa 35 jaar oud is, voer in bal last. Ter hoogte van Zeebrugge was een Belgische loods aan boord gekomen. „We verheugden er ons al op, dat we veilig de gevaarlijke Noordzee waren ge passeerd. Onze vreugde was echter te vroeg geweest, aldus de druk sprekende kapitein. Want nauwelijks waren wij op de Wester schelde, het was toen circa half zeven, of plotseling had een hevige explosie plaats in het voorschip. Ik stond op de brug by het kompas. Dit kompas werd door de ex plosie uit elkaar gerukt en de stukken vlogen me om het hoofd, Ook ik zelf en de loods werden tegen den vloer geslingerd, doch we bleven ongedeerd. Gelukkig was de zee kalm. Het zicht was echter tamelyk slecht. Aan boord behiel den allen hun kalmte. Hoewel in het voor schip een flink gat was geslagen, waardoor het water naar binnen stroomde, bleef her schip drijven. Wij zonden S.O.S.-seinen uit, doch besloten voorloopig aan boord te blij ven, daar er nog geen onmiddellyk gevaar was. Terwyl de geheele bemanning in de weer was om de schade op te nemen en maatregelen te nemen, klonk circa 20 mi nuten later een tweede explosie, die werd veroorzaakt door het springen der ketels, doordat het water de machinekamer was binnengedrongen. Het schip begon slagzij te maken en sneller te zinken, zoodat we besloten in de sloepen te gaan. Daartoe was voor ons nog alle gelegenheid en zelfs konden we onze voornaamste bezittingen en papieren redden. In de booten hebben we ongeveer een uur rondgedreven. Toen werden we opge pikt. Tot zoover de kapitein. Door de zorgen van den Italiaanschen vice-consul te Mid delburg, den heer Van Hoegen van Hooge- lande, zijn de zeelieden in hotel „Goes" en „Noordzeeboulevard" onderdak gebracht. De steward en een stoker bekwamen lich te verwondingen aan voet en beenen en zyn in het St. Joseph-ziekenhuis opgeno men. Nader vernemen wij dat het wrak drij vende is gebleven en door de sleepbooten „Maas" en „Seine" opgepikt. Deze booten wilden het schip naar Rammekens sleepen en aldaar aan den grond zetten. Dit is echter mislukt, want, door den mist misleid, is de sleep tusschen Zuid-Wa- ter'ng en Zuid-Wateringsluis op den dyk geloopen. Met een hevigen schok kwamen eerst de „Maas" en daarna de „Comitas1 vast te zitten. Men moest wachten tot hoog water eer men kon probeeren om beide schepen vlot te brengen. Dit is tenslotte met de „Maas" gelukt. Met hulp van de ..Seine" en het bergingsvaartuig „Zee leeuw" kwam de „Maas" vlot. De sleep boot werd daarop Vlissingen binnenge bracht. Een schroef bleek beschadigd te zijn. De schade aan de „Comitas" laat zich aanval. Drie ziekenhuizen werden getroffen doch er vielen slechts weinig slachtoffers en de materieele schade bleef gering. By den tweeden aanval bonden Finsche toe stellen den stryd aan met twaalf Russische vliegtuigen, van welke, er naar gemeld wordt twee werden neergehaald. Onderweg van Helsinki naar Abo doken de Russische vliegers neer over een expressetrein, dien zy onder machinegeweervuur namen. Hier- by werden twee personen gedood en twee gewond. Een tweede trein werd op soort- gelyke wyze aangevallen, doch daarby vie len geen slachtoffers. Omtrent de gevechten in den sector van Salla, waar de Finsche troepen de Russen hebben teruggeworpen, kan nog gemeld worden, dat de Russen door den tegenaan val der Finnen volkomen verrast werden en zich thans door de dennebosschen terug trekken naar Salla. Tydens dezen terugtocht zouden verschei dene eenheden van het roode leger uiteen gedreven zijn en zelfs heeft een kleine Fin sche afdeeling een heel Russisch bataljon van 800 man in de pan kunnen hakken. De operaties werden nog steeds belem merd door de felle koude aan het Noorde- lyke front. De Russische tanks zouden byna alle bevroren zijn en de motoren kunnen niet op gang gebracht worden. „Op de Karelische landengte zyn de Rus sische aanvallen voortgezet. Na een heftige artillerievoorbereiding viel de vyand aan by Kaukjaervi en Muolaajaervi en op een aan tal andere punten, meldt het Finsche leger- bericht. In den loop van den slag, die den geheelen dag duurde, leed de vyand vele verliezen en maakte hij geen vorderingen. In den avond waren de Finsche stellingen ongewijzigd. Acht Russische tanks werden vernield. In e e n enkel dorp hebben de Rus sen 20 machinegewerên verloren. In den nacht -van Woensdag op Donderdag werden Russische detachementen achter de linies gebombardeerd door de Finsche artillerie. Zy leden zware verliezen. Te Aglajaervi werd de slag voortgezet. De Finnen hebben hier negen zware tanks, twee stukken veld geschut, eenige vrachtwagens, twintig ma chinegeweren en een hoeveelheid andere wapens en munitie buit gemaakt. Tusschen Lieksa en Repola is een vijandelyk bataljon volkomen vernietigd. Twee stukken veldge schut en een groote hoeveelheid wapens vie len in onze handen." Het Zweedsche schip „Vega", dat met een lading hout van de Oostzee op weg was naar Amsterdam, is Donderdagmor gen ter hoogte van Terschelling door een hevige ontploffing getroffen, vermoedelyk veroorzaakt door een dxijvende myn. Een ander Zweedsch. schip, de „Veneru", dat in de nabijheid voer, zette oogen- blikkelijk booten uit om de bemanning van de „Vega" te hulp te komen. Alle 17 opvarenden werden gered. Zeven hunner, werden gewond, van wie twee ernstig. De „Veneru" heeft daarop de reis voortge zet en de schipbreukeingen te IJmuiden aan wal gebracht. De „Vega", metende 1294 ton, is na de ontploffing op haar lading blyven drijven en voor de kust van Terschelling vastge- loopen. o Duitsche vliegtuigen hebben den Brit sche treiler „Riverand" tot zinken ge bracht. De treiler had de bemanning van het Deensche schip „Bogoe", dat op een mijn was geloopen, aan boord. Het Noor- sche schip „Rogaland" heeft de opvaren den van den treiler te Kopervik (Noorwe gen) aan land gezet. De treiler werd-Dins dagochtend tot zinken gebracht. De Brit sche en Deensche opvarenden hebben 36 uur in de reddingbooten doorgebracht, al vorens zij door het Noorsche schip werden opgepikt. RANGEERDER ONDER WAGON GEVALLEN EN OMGEKOMEN. Gisteravond is op het stationsemplacement te Delft de 43-jarige rangeerder J. Bok, ver moedelyk doordat hij struikelde, onder een rydenden goederenwagon geraakt. De man was op slag dood. Hij laat een vrouw en twee kinderen achter. zee'r ernstig aanzien. Het schijnt dat het schip in het midden grootendeels gescheurd is. Deskundigen achten daarom de kans groot, dat de „Comitas" bij eventueel slecht weer doormidden zou breken. Het blykt, dat de ruimen 1 en 2, de ma chinekamer en de stookplaat onder water staan. Berginsvaartuigen (zijn naar Vlis singen onderweg om te trachten de „Co mitas" te bergen.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1939 | | pagina 1