WINTERZITTING PROVINCIALE
STATEN VAN ZEELAND.
DERDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT GOESCHE COURANT) VAN DONDERDAG 21 DECEMBER 1939. No. 301.
Komen er Rijksveren inplaats van de
Prov. Sloombootdienslen
Verscheidene Statenleden
pleiten voor gratis vervoer.
Belgisch minister betrokken bü
de debacle van het Antwerpsche
bankiershuis?
De bemanning der „Graf Spee"
wordt geïnterneerd.
De nieuwe bepalingen
betreffende inenting tegen
pokken.
DE EERSTE KAMER KEURT
ZE GOED.
VERHOOGING CREDIET
VOOR WERKVERRUI
MING.
Lichte botsing van een
troepentransportschip.
Op het randje van een
ramp
De Duitsche luchtaanvallen op
Britsche treiters.
Na de schier eindelooze besprekingen
over het voorstel inzake de Zegam, zijn de
Prov. Staten gistermiddag om half drie
begonnen met de laatste vette kluif der
agenda: de provinciale begrooting voor
1940 c.a.
BOOTDIENSTEN WESTER-
SCHEEDE.
De VOORZ. stelt hierb.ij eerst aan de
orde den Stoombootdienst over de Wes-
ter-Scheïde.
De heer DE PAUW ziet aan de kwes
tie van den dienst VlissingenNeuzen zoo
veel moeilijkheden, dat het hem beter
voorkomt de behandeling daarvan uit te
stellen tjojt de zomervergadering, opdat
men zich er goed over kan beraden.
Ook zou spr. een nadere uitspraak wil
len over de tarieven voor het reizen in
gezelschappen. Sprekend over het mijnen
gevaar vraagt de heer De Pauw of het
waar is dat de militaire adviseur over
deze aangelegenheid de directeur van den
Prov. Stoombootdienst is. Mocht dit waar
zijn, dan acht spr.'s fractie dit een on-
juisten toestand.
De VOORZ. beduidt door hoofdschudden,
dat de veronderstelling van den heer De
Pauw onjuist is, zoodat deze hierover niet
verder .spreekt.
De heer De Pauw ziet in de houding
van Ged. Staten een gebrek aan lijn,
n.a.v. het eerst stopzetten van den avond
dienst over de Wester-Schelde en het la
ter weer instellen van dezen dienst.
De oudste scheepjes^ de „Schouwen" en
,,Luctor" doen thans dienst op Neuzen,
wat een onbevredigende regeling is. Spr.
vraagt of hier geen verbetering in ge
bracht kan worden. Een groot deel van
Westelijk Zeeuwsch-Vlaanderen is nu van
behoorlijk vervoer verstoken.
Oorspronkelijk was het de bedoeling van
spr. s fractie om in de zomerzitting uitvoe
rig te spreken over de diensttijden van
het personeel der Prov. Stoombootdiensten.
Het blijkt, dat de commissie voor geor
ganiseerd overleg door Ged. Staten
slechts beschouwd wordt als een com
missie van advies en niet meer. Tot
haar groote teleurstelling is dit het
geval geweest bv. bij de kwestie van den
vrijen dag voor het personeel op den dienst
VlissingenBreskens. Hierover was in de
commissie voor G. O. eenstemmigheid be
reikt. Ged. Staten hebben hier echter
geen gevolg aan gegeven.
Spr. s fractie zou een uitspraak wen-
schen over de wenschelijkheid om dit per
soneel minstens één vrijen dag per week
te geven.
Spr. dient hiertoe een motie in.
Ook over de Zondagsdiensten bv. op de
IDn TerneuzenHoedekenskerke is spr.
niet tevreden. Men kan van Terneuzen
twee maal per dag, des morgens om 7
uur en des avonds 7,30 naar Hoedekens
kerke.
Daar de directeur van den Prov. Stoom
bootdienst in militai.ren dienst is, vraagt
spr. waarom er geen plaatsvervangend di
recteur benoemd is en of dit niet alsnog
kan gebeuren.
De heer ADRIAANSE is tegen het voor
stel van Ged. Staten om den dienst Vlis
singenNeuzen op te heffen. Spr. zou dan
liever de verbinding NeuzenVlissingen
willen zien opgeheven. Weliswaar draagi
het Rijk bij in de tekorten op dezen dienst,
maar spr. acht het waarschijnlijk, dat het
Rijk deze bijdrage wel zal willen omscha
kelen naar den dienst Vlissingen-Neuzen.
De heer DE MILLIANO heeft reeds eer
der gesproken over de tarieven en wel
het laatst over het veevervoer. Ged. Sta
ten gaven spr. den raad om af te wach
ten. Er is sindsdien verbetering gekomen
voor het personen- en autovervoer. Maar
voor het veevervoer is van wijziging geen
sprake. Nog altijd gelden voor een „vrou
welijke geil" en voor een „mannelijken
geit" dezelfde tarieven als voorheen.
De heer EOCKEFEER acht de tarieven
voor personen- en vrachtauto s zeer hoog.
Voor een retour door den tunnel bij Ant
werpen betaalt men voor een personenauto
12 franken en voor een retour op de boot
5,20.
Spr. is ook voor een vrijen dag vooi
het personeel. Als de tarieven voor auto s
omlaag zouden gaan, behoeft hier in hei
geheel geen verlies in te zitten. Het groo-
tere vervoer zou dit compenseeren.
Wij moeten trachten de inwoners van
Zeeuwsch-Vlaanderen vaster te binden aan
Nederland.
De heer VIENINGS is eveneens voor ta
riefsverlaging en dringt aan op facilitei
ten voor reisgezelschappen. Spr. ver
klaart zich voor een vrijen dag van het
personeel.
De heer DEKKER heeft reeds eenige
keeren gepleit voor een vrij vervoer en
is van meening, dat eigenlijk deze veren
in handen, moesten zijn van het Rijk.
Waarschpnlijk zouden dan een groot deer
der bezwaren vervallen. Mocnten de Sta
ten hier met voor voelen, dan zou spr.
willen, dat op deze veren den kiiomeier-
prys in rekening zou worden gebracnt, die
ook geldt op de Ned. Spoorwegen.
De neer MES sluit zien aan by den heer
Dekker voor vrij vervoer en Rijks-veren.
De Provincie zorgt voor de schakels tus-
schen het deel van het Rijkswegenplan
boven en het deel beneden ae Scneide.
Het argument, dat de Provincie zoo n
groot belang heeft bij deze verbindingen,
gaat met op. Zeeuwsch-Vlaanderen is ook
Nederland. Spr. stelt zich voor, dat met de
nieuwe brug over de Waal naast een al
gemeen, toch zeker ook een provinciaal en
plaatselijk belang gemoeid was. Toch zal
niemand er over hebben gedacht om deze
brug te laten betalen door de inwoners
van Nijmegen, Arnhem en de Betuwe Het
Rijk heeft zeker ook belang bij Zeeuwsch-
Vlaanderen. De Zeeuwsche bedrijven, die
van deze diensten gebruik maken, hebben
een last te dragen, die elders in Nederland
niet voorkomt. Zeeland verkeert in dit
opzicht in een uitzonderingspositie.
De heer VAN 'T HOFF dringt er op
aan, dat Ged. Staten de kwestie van den
dienst NeuzenVlissingen diepgaand be-
studeëren en den Prov. Staten daarover
rapport uit brengen
Ook over een aantal andere punten
vraagt spr. inlichtingen.
De heer v. d FELTZ verklaart zich
eveneens voor faciliteiten ten behoeve van
reisgezelschappen. Ook voor andere reizi
gers zijn de hooge tarieven dikwijls een
bezwaar In verhouding met de treinprij-
zen vooral zijn de tarieven zeer hoog. Spr.
zou zijn voor meer verbindingen tusschen
Neuzen en Hoedekenskerke, wat wel meer
kosten zou, doch welke kosten gecompen
seerd zouden worden als nu eindelijk de
dienst NeuzenVlissingen zou worden op
geheven
Deze opheffing mag men maar niet
steeds uitstellen. Spr. vraagt geen positief
antwoord van Ged. Staten, maar zou de
toezegging willen hebben, dat Ged Staten
in de a.s. zomerzitting met een afgerond
voorstel korpen over deze kwestie
De heer DE LANGE verklaart zich sterk
tegen opheffing van den dienst op de lijn
NeuzenHoedekenskerke. Spr. meent, dat
t.o.v. de drijvende mijnen de allergroot
ste voorzichtigheid geboden is. Is het juist
dat exploitanten van particuliere diensten
hun schepen niet bij avond laten varen?
terwijl het vervoer op den Prov. dienst bij
donker uiterst gering is?
Men heeft spr. het wel voorgesteld, dat
een goede arbeidsregeling op deze diens
ten eerst mogelijk is bij invoering van
een ploegenstelsel. Spr. wil hierover geen
oordeel uitspreken, maar vraagt aan Ge
deputeerden zich hierover te beraden en
dan in de zomerzitting rapport uit te
brengen.
De heer GEELHOEDT pleit voor het
behoud van den dienst tusschen Vlissingen
en Neuzen.
De heer OUWEHAND sluit zich aan
bij de woorden van de heeren Dek
ker en Mes inzake Rijksveren en gratis
vervoer.
Is het de meening van het geheele col
lege van Ged Staten, dat men geen Rijks
diensten wil omdat men dan niets meer
te zeggen zou hebben?
Of is dit alleen het oordeel van den
eersten lord der admiraliteit?
Spr. zou eerder zijn voor 'n goeden Rijks
dienst, waarin hij niets te zeggen heeft, dan
voor 'n provincialen dienst, waarover hij elk
jaar moet helpen debatteeren en die duur
is.
De heer KODDE waarschuwt voor over
haasting en zou ook een gedegen rapport
op prijs stellen. Als men het gebod van den
Zondag in eere zou houden, dan zou er
geen debat behoeven te zijn over een we-
kelijkschen rustdag.
HET ANTWOORD VAN GEDE
PUTEERDEN.
Namens Ged. Staten beantwoordt de heer
VAN BOMMEL VAN VLOTEN de vragen
en grieven.
Gedeputeerden hebben zich toen vrees
ontstond voor mijnengevaar onmiddel
lijk in verbinding gesteld met de militaire
autoriteiten Sindsdien is er steeds nauw
contact met de militaire autoriteiten ge
weest en spr. is er van overtuigd, dat alle
mogelijke voorzichtigheid gebruikt is.
Ged. Staten hebben de grootste waardee
ring voor het werk en de plichtsbetrachting
van het personeel der veerbooten, maar zij
achten dit personeel niet deskundig op mij-
nengebied en houden zich aan de deskun
digen, in casu de militaire autoriteiten.
Zelfs zijn Ged. Staten voorzichtiger ge
weest dan de militairen noodig achtten,
misschien zelfs te voorzichtig, zooals som
mige verwijten luidden. De commandant in
Zeeland zal Ged. Staten waarschuwen zoo
gauw er eenig gevaar zou ontstaan. Gede
puteerden treft geen enkel verwijt.
HET PERSONEEL DER BOOT
DIENSTEN.
Spr. gelooft, dat de kwesties van den
diensttijd en de vrije dagen van het per
soneel der veerdiensten wel wat eenzijdig
zijn behandeld.
De booten varen zes weken en liggen drie
weken in de haven. In deze laatste weken
is er een heel normale werktijd. Het komt
er op neer, dat het personeel in 9 weken 5
vrije Zondagen heeft, wat meer is dan bij
de Ned Spoorwegen. Hiertegenover geeft
spr. toe, dat het totale aantal vrije dagen
minder is dan bij de Spoorwegen.
Namens Ged. Staten zegt spr., dat deze
in de volgende zomerzitting een uitvoerig
rapport zullen uitbrengen over deze kwes
ties. Dit is beter dan een incidenteele be
slissing.
DE LIJN VLISSINGEN—NEUZEN.
In 1934 stelden Gedeputeerden voor den
dienst VlissingenNeuzen af te schaffen,
maar Prov. Staten besloten tot handha
ving. Daaraan hebben Ged. Staten zich toen
gehouden en daarom zijn zij ook niet met
een nieuw voorstel gekomen.
In de zomerzitting zullen Ged. Staten ko
men met een rapport over de kwestie,
vergezeld van een uiteenzetting der conse
quenties, in personeels- en in financieel op
zicht,
RIJKSEXPLOITATIE
Ged Staten voelen niet veel voor Rijks
veren. Mede, omdat de Provincie dan min
der zeggenschap zou krijgen. Maar ook en
vooral omdat dan de groote kans bestaat,
dat dan slechts zouden overblijven twee ve
ren over de Wester-Schelde: de nieuwe
dienst PerkpolderKruiningen en die
van Vlissingen op Breskens.
Intusschen zijn Ged. Staten het er mee
eens, dat in dit geval zeker gratis vervoer
moest komen.
Spr. acht het zeer twijfelachtig, dat de
gerequireerde schepen weer zouden wor
den teruggegeven, in verband met de spe
ciale inrichting dezer schepen.
Vervanging van den directeur is niet noo
dig, daar er een regeling is getroffen met
de militaire autoriteiten, waardoor de di
recteur én zijn militaire plichten én zijn
functie bij de veerdiensten kan vervullen.
De heer De Milliano heeft" zijn jaarlijk-
schen klaagzang laten hooren over de ta
rieven voor veevervoer. Dat is niet de
schuld van den heer De Milliano, maar
min of meer van Ged. Staten, die nog
steeds geen tijd hebben kunnen vinden om
hun aandacht voldoende aan dit onder
werp te wijden. Ook zou het zeer lastig
zijn om voor de wijziging van een dergelijk
klein onderdeel van de tarieven de toe
stemming te krijgen van den Minister van
Waterstaat.
Ged. Staten zouden hoogstwaarschijnlijk
weinig succes hebben bij een eventueele
poging om faciliteiten te krijgen voor ge
zelschappen, daar voor de laatste tariefs
verlaging slechts toestemming is gekregen
met de uitdrukkelijke voorwaarde, dat er
dan geen faciliteiten mochten worden toe
gekend, met uitzondering van schoolreisjes.
REPLIEKEN.
De heer DE PAUW is het niet eens met
de redeneering van den heer Van Bommel
van Vloten over den arbeidstijd. Het komt
er op neer, dat gedurende de zes weken
vaartijd het personeel slechts 2 vrije Zon
dagen heeft. Men mag den tijd in de ha
ven hier niet bij trekken. De financieele
consequenties kunnen niet groot zijn.
De heeren Mes, Kodde, Van Bommel van
Vloten, De Lange en v. d. Wart zetten hun
standpunt nogmaals uiteen.
De heer De Pauw stelt op voorslag van
den heer De Lange zijn motie in handen
van Ged. Staten, met het oog op het feit,
dat deze toch over de zaak zullen rappor-
teeren.
De begrooting van den Stoombootdienst
over de Wester-Schelde wordt daarop z.h.s.
aangenomen.
DE OOSTER-SCHELDE.
De hëeren De Feijter en Van Klinken
maken eenige korte opmerkingen nopens
den dienst over de Ooster-Schelde, welke
worden beantwoord door den heer Van
Bommel van Vloten.
De begrooting wordt z.h.s, aangenomen.
PROVINCIAAL WEGENFONDS.
Vervolgens is aan de orde het Provinci
aal Wegenfonds.
De eerste spreker daarover is de heer
ADRIAANSE, die een aantal opmerkingen
heeft aan het adres van Ged Staten. Spr.
wijst op den weg naar Serooskerke waar
verbetering dringend noodig is.
De heer HAMELINK spreekt over den
weg AnnapolderZaamslagveer. Deze is op
15 Augustus opengesteld voor het verkeer,
doch niet berijdbaar. Volgens de bevolking
ter plaatse is dit te wijten aan den onwil
van den betrokken aannemer, die het werk
niet op tijd opleverde. Is dit juist?
Spr. zou gaarne zien, dat de wegenver
betering met energie werd aangepakt. Men
zie niet teveel naar het duister aan den in
ternationalen hemel! Dat is ook niet de
wensch der regeering.
De heer DIELEMAN beantwoordt in den
breede de opmerkingen, gemaakt over de
wegen. Spr. verheugt zich over de belang
stelling, die de Statenleden toonen voor de
wegen, wat inderdaad een zeer belangrijke
materie is.
Ged. Staten zitten niet by de pakken
neer en laten zich ook niet teveel be
ïnvloeden door de wolken aan den inter
nationalen hemel.
De begrooting van het Prov. Wegenfonds
wordt daarna z.h.s. aangenomen, evenals de
begrootingen van het Wegenonderhouds-
fonds en het Tertiaire Wegenfonds. Daarop
verdaagt de Voorziter de vergadering tot
heden, Donderdagmorgen 9.15 uur.
In de Belgische Kamer is de débacle van
het Antwerpsche bankiershuis „Credit An-
versois" ter sprake gekomen. Een der li
berale afgevaardigden heeft tijdens deze
debatten verklaard, dat na het besluit van
de regeering niet deel te nemen aan het
plan te helpen, een der ministers zyn per
soonlijk bezit van 17.000 franken by een
der bijkantoren in de provincie heeft op
genomen. Hy was een der laatsten, die zon
der verlies zijn depositie kon opnemen, vóór
de bank haar loketten sloot.
Reeds hebben eenige bladen hiervan mel-
din gemaakt en in de Kamer werd de me
dedeling begroet met den kreet „aftre
den". Het is niet onmogelijk, dat de oppo
sitie hiervan gebruik zal maken voor een
actie tegen de regeering.
o
Naar uit Buenos Aires vernomen wordt,
heeft president Ortiz een hem door den Ar-
genty'nschen minister van bultenlandsche
zaken voorgelegd decreet over de internee-
ring van de leden der bemanning van de
„Admiral Graf Spee" onderteekend. Op
grond hiervan zullen de officieren van het
oorlogsschip in de stad Buenos Aires geïn
terneerd worden, doch zij moeten hun eere
woord geven, dat zij de hun toegewezen
verblijfplaats niet zonder schriftelijke toe
stemming der politie zullen verlaten. De
manschappen van het schip wil men in de
centrale provincies interneeren. In politie
ke kringen te Berlijn wordt in dit verband
vernomen, dat hiertegen van Duitsche zijde
dienovereenkomstig stappen zullen worden
ondernomen, meldt het D.N.B.
Zonder debat en zonder stemming heeft
de Eerste Kamer gister het wetsontwerp
wijziging van de pensioenwet voor de spoor
wegambtenaren 1925 aangenomen. Bij de
behandeling van de begrooting van het
staatsbedrijf der posterijen, telegrafie en te
lefonie voor 1940 uitten verschillende spre
kers nog enkele wenschen, doch ook dit
ontwerp werd zonder hoofdelijke stemming
aanvaard. Langer heeft de Kamer zich be
ziggehouden met het ontwerp houdende
vaststelling van nieuwe bepalingen betref
fende de inenting tegen pokken. De heer
Van Rappard (lib.) kon zich met
den in het ontwerp vervatten wettelijk ge-
regelden drang vereenigen. De heer Van
Asch van Wijck (a.r.) was ver
heugd over de vrijheid, die door de voorge
stelde regeling wordt gerespecteerd. Ook de
heer Van Vessem (n.s.b.) kon zich
met de voorgestelde regeling vereenigen,
terwijl de heeren Reinalda (s.d.) en
Kranenburg (v.d.) verklaarden, de
ze regeling slechts als een voorloopig com
promis te beschouwen. In zijn antwoord
zeide de minister van sociale zaken, de heer
Van den Tempel, o.m., dat men
niet alleen aan het belang van het indivi
du, doch ook aan het gemeenschapsbelang
moet denken. De immuniteitstoestand van
ons volk achtte de minister onvoldoende.
Aan de maatregelen, die noodig zyn, wan
neer onverwacht een epidemie mocht uit
breken, wordt thans alle aandacht ge
schonken. Zonder hoofdelijke stemming
werd dit ontwerp aangenomen.
Evenzoo werd na een uitvoerig debat
goedgekeurd het ontwerp, waarbij verhoo
ging van het crediet voor Werkverruiming
met dertig millioen wordt gevraagd. Met
het ontwerp konden zich vereenigen de hee
ren Hiemstra (s.d.) enFleskens
(r.k.), terwijl de heeren Heldring (lib.)
enVonBönninghausen (n.s.b.)
bezwaren ontwikkelden. In zyn antwoordre-
de zeide minister VaridenTempel,
dat in November van dit jaar het aantal
werkloozen ongeveer 257.000 bedroeg tegen
347.000 in de overeenkomstige maand van
het vorige jaar. De ontwikkeling is niet on
gunstig. Met klem betoogde spr. de nood
zaak van voortzetting der werkverruiming
en bestrijding van de werkloosheid.
KINDERBIJSLAGVERZEKERING.
Ten slotte maakte de Kamer een aan
vang met de behandeling van het ontwerp
wettelijke regelen in zake kinderbijslagver
zekering. De heer D e B r u ij n (r.k.) be
toogde als eerste spreker de noodzakelijk
heid van den kinderbijslag. De arbeider, Va
der van een groot gezin, heeft een principi
eel recht op een familieloon, aldus deze
spreker. De heer Ter Haar (c.h.) ver
zette zich tegen het ontwerp. Hij was van
oordeel, dat het niet op ons stelsel past,
daar wij den regel „loon naar behoefte"
niet kennen. Ook de hêer DeLaBella
(s.d.) ^chtte deze regeling niet de ge-
wenschte voor groote gezinnen. Hij vrees
de hiervan een loondrukkenden tendens. De
Een Britsch troepentransportschiu is tij
dens de reis naar Frankrijk bijna in bot
sing gekomen, wat rampspoedige gevolgen
zou hebben gehad. Het tweede schip
eveneens een Britsch keerde naar de
haven terug om hersteld te worden,
Het incident deed zich voor tijdens een
dichten mist, toen het zicht tot de leng
te van het schip was verminderd De sche
pen gingen zoo dicht langs elkander, dat
twee reddingbooten uit de davits geraak
ten. Het troepenschip is met lichte averij
de haven binnengeloopen. De mist had
beide schepen onmiddellijk omhuld. Pas
in de haven kon de identiteit van het
binnenkomende schip worden vastgesteld.
Het vaartuig waarmede het troepen
transportschip in botsing is gekomen, was
de „Samaria", een schip van 19.597 ton van
de Cunard-lijn. Het schip keerde naar de
haven terug, in plaats van zijn reis naar
Amerika voort te zetten. Eenige honderden
Amerikaansche passagiers bevonden zich
aan boord. Zij zullen binnenkort met een
andere gelegenheid de reis maken. Twee
reddingbooten en een gedeelte van de brug
moeten gerepareerd worden.
o
Reuter meldt uit Londen:
De Engelsche treiler „Star of Scotland"
uit Aberdeen is een haven binnengesleept
met twee leden der bemanning, gedood
door machinegeweerkogels tijdens een aan
val van Duitsche vliegtuigen op de Noord
zee. Twee andere opvarenden werden ge
wond.
De schipper van den treiler ^Strathal-
byn" uit Aberdeen, welke eveneens werd
aangevallen, verhaalde het volgende:
Een Duitsche bommenwerper heeft ons
twee maal aangevallen. Een zware bom
viel drie meter van onzen boeg, waarna de
machine eenige honderden schoten loste,
welke het dek raakten, doch geen schade
aanrichtten.
De schipper van den treiler „St'rathugie"
uit Aberdeen zeide: Een vliegtuig heeft
twee maal om het schip gevlogen en met
een machinegeweer geschoten. Bjj dè na
dering van een groot neutraal vrachtschip
verdween het toestel.
De treiler „Evelyn Nutten" uit Aberdeen
rapporteerde Zondag door twee vliegtuigen
te zyn aangevallen, die zes maal naar het
schip doken en het bestookten met kogels
en bommen. De bemanning bleef evenwel
ongedeerd. De machines verdwenen toen
een Britsch vliegtuig naderde.
noodzaak tot hulpverleening noopte spre
kers fractie echter voor het ontwerp te
stemmen. Een vurig voorstander toonde
zich de heer Diepenhorst (a.r.), die
verklaarde voor het beginsel sympathie te
hebben. Het liberale lid de heer Gelder
man uitte enkele bezwaren, die hem voor
alsnog geen aanleiding gaven voor het ont
werp te stemmen. De laatste spreker was
de heer VonBönninghausen (n.s.
b.), die eveneens bezwaren had.
Vrijdagochtend zal de behandeling worden
voortgezet.
