De gezagvoerder van de
„Graf Spee"
pleegt zelfmoord
Er komt geen verlaging van
de leerlingenschaal.
W «8
„VAN DEN AANVANG AF
VAST BESLOTEN."
Hoe de „Columbus" zijn einde
vond.
De bemanning mag 60 dagen
in Amerika blijven.
„De oorlog zou begonnen
kunnen zijn in Zuid-Afrika."
AMERICAN BLEND
RECHTSZAKEN
Met groote meerderheid
verwerpt de Tweede Kamer een
motie in dien zin.
Duitschland eischt vredelievende
betrekkingen van de kleine
landen.
„Men neme de les van Polen
ter harte."
ZES PAAR DAMESKOUSEN PER
JAAR.
Duitschland ontevreden over
zijn ambassadeur in Japan.
Hij zou teruggeroepen zijn.
Kerstfeestviering van het
Prinselijk Paar met het
personeel wordt per radio
uitgezonden.
12200 kg oude rijwielplaatjes
ingezameld.
Raad van 's-Gravenpolder.
%yr--
-
vw •-•••- v
;S
v y V .""'1
IJs op de Gouwzee. De verbinding tusschen Monnikendam en Marken wordt met booten door een
opengebroken vaargeul in stand gehouden. Een der vaartuigen met passagiers en post op weg
naar het eiland.
Reuter meldt uit New-York, dat kapi
tein Langsdorff, de commandant van het
door de bemanning tot zinken gebrachte
Duitsche vestzakslagschip „Admiral Graf
Spee", de hand aan zich zelf geslagen heeft.
Kapitein Langsdorff heeft( naar uit Buenos
Aires (Argentinië) wordt medegedeeld, met
revolverschoten een eind aan zijn leven ge
maakt.
Kapt. Langsdorff heeft reeds eergister
avond een einde gemaakt aan zijn leven
.Zijn lijk werd echter eerst gistermorgen
gevonden. Men meldt, dat hij een schrijven
heeft achtergelaten, waarin hij verklaart,
dat hij onmiddellijk besloten had het lot
van zijn schip te deelen, doch de daad zelf
had uitgesteld om de veiligheid van zijn
bemanning te verzekeren.
Het stoffelijk overschot van kapitein ter
zee Langsdorff ligt niet in de Duitsche am
bassade doch in het Argentijnsche marine
station. De Argentijnsche marine heeft de
d oodenwacht betrokken. Het stoffelijk
overschot werd gevonden, liggend op een
Duitsche vlag, welke voor het bed in de
hotelkamer was uitgespreid.
De Argentijnsche president heeft de be
manning van de „Admiraal Graf Spee"
verlof gegeven de begrafenis van haar
commandant bij te wonen.
De Duitsche ambassade te Buenos Aires
heeft over den zelfmoord van commandant
Langsdorff het volgende communiqué uit
gegeven:
„De commandant van den roemrijken
kruiser „Admiral Graf Spee", kapitein-ter
zee Langsdorff, heeft zijn leven opgeofferd
voor zijn lpnd, door zich zelf van het leven
te berooven. Van den aanvang af was hij
vastbesloten het lot van zijn mooie schip
te deelen en slechts machtige invloeden en
een juist begrip van zijn verantwoordelijk
heid voor de geslaagde ontscheping van een
bemanning van meer dan duizend man heb
ben hem er toe gebracht, de tenuitvoerleg
ging van zijn voornemen uit te stellen tot
zjjn plicht was volbracht en zijn superieu
ren volledig van den toestand op de hoogte
waren. Toen deze taak volbracht was, boog
hij voor het lot. Een moedig zeeman, die
een nieuwe bladzijde heeft toegevoegd aan
den roem der Duitsche marine."
Kapitein Dove, een der Britsche koop
vaardijkapiteins, die door de „Graf Spee"
aan boord werden vastgehouden, heeft den
Reuter-correspondent te Montevideo me
degedeeld, dat Langsdorff na den slag had
verklaard, zijn schip niet een zekere ver
nietiging te zullen laten gaan.
„Ik vaar niet weer uit,, aldus verklaarde
Langsdorff. ik weiger mijn schip of mijn
mannen nutteloos op te offeren. In elk ge
val, zoo voegde hij er nog aan toe, ben ik
blij, dat mjjn geweten niet bezwaard is
ooi den dood van ook maar één Britschen
non-combattant."
Aan boord van den Amerikaanschen
kruiser „Tuscaloosa" zijn Woensdag de
uit 579 leden bestaande bemanning van
het door de equipage tot zinken gebrach
te Duitsche schip „Columbus", waarbij ne
gen vrouwen, in de haven van New-York
aangekomen
De commandant van de „Columbus"
had Dinsdag draadloos laten weten voor
nemens te zijn het schip tot zinken te
brengen De bemanning van de „Colum
bus" had reeds de kleppen geopend, vuur
aangelegd en de reddingbooten van het
noodzakelijkste voorzien en bemand De
booten werden in goede orde neergelaten,
toen de vlammen reeds door dikke rook
wolken hoog uitsloegen Zonder inciden
ten heeft de „Tuscaloosa" hierna de over
levenden aan boord genomen, die ondanks
alles van goeden moed waren De red
ding'sbooten werden op zee gelaten.
Bij het appèl bleek, dat twee stokers
vermist werden De overlevenden hebben
warm eten, sigaretten en warme kwar
tieren gekregen. De commandant van de
„Tuscaloosa" zeide, dat de door de opne
ming van dit groot aantal personen op
het oorlogsschip veroorzaakte moeilijkhe
den waren verminderd door een atmosfèer
van vriendschappelijke samenwerking
De gezagvoerder van de „Columbus"
heeft verklaard, dat zijn schip op bevel
van hooger hand was tot zinken gebracht
De bemanning mag 60 dagen in Amerika
blijven, zonder geïnteerneerd te worden
De lading.
Naar United Press meldt, bestond de la
ding van de „Columbus" bij haar vertrek
o.a. uit verscheidene honderdduizenden pa
ren in Mexico vervaardigde schoenen, die
in de afgeloopen weken voor het Duitsche
leger waren gekocht. Ook was een aantal
half gevulde olievaten aan 'boord gebracht,
die, naar men beweert, bestemd waren
voor Duitsche onderzeeërs, die ze onderweg
op zouden pikken.
Naar Haves weet te melden zou de re
geering van Mexico de „Columbus" voor
de keus hebben gesteld de haven van Vera
Cruz te verlaten of geïnterneerd te wor
den. De „Columbus" zou geheime radio
telegrammen aan Duitsche duikbooten heb
ben verzonden en deze onderzeeërs van
levensmiddelen hebben voorzien.
SCHAATSENRIJDER VERDRONKEN.
ao?iSreroV0.nd is de 29-jarige boerenarbei-
}l(Sietsma te Oppenhuizen (Fr.) bij
j natsenrjjden op de Westerbrugsloot
het ijs gezakt en verdronken.
hout uit SCANDINAVIë.
Zooals menDwo^nddlaat V*-
talrijke houtschepen sedert^veke.n
waaronder ook vele Ve L lScfdl"av!e'
voor Nederland en op weLer koZ men
hier met smart wacht aam?„hn mst m®n
in verband me. de
Naar de Msb verneemt, is thans voor
een aantal van deze schepen aan rtit
onthoud dat uiteraard zeer groote onko^-
1 Ken^apitaalverIieS met zich mede heeft
gebracht, een einde gekomen. Onder de
schepen, welke de Duitsche controle-amb
tenaren hebben vrijgegeven, bevinden er
zich zeven welke voor Nederland zijn be
stemd
Te Standerton in Transvaal heeft de
Zuid-Afrikaansche premier, generaal
Smuts, een rede uitgesproken voor zijn kie
zers. Hij zeide daarin o.m. „Wanneer de
Zuid-Afrikaansche regeering in April niet
de Zuidwest-Afrikaansche politie had over
genomen, zou de wereldoorlog misschien
niet in Polen, maar in Zuid-Afrika zijn uit
gebroken.
In April besloot de regeering der Unie
onder den eersten minister, generaal Hert
zog, na een zeer ernstige waarschuwing te
hebben ontvangen van onverdachte zijde,
onmiddellijk om vrede en rust te verzeke
ren in Zuid-West-Afrika, waar de Duitsche
bevolking georganiseerd, gedrild en voor
bereid werd op alles. Wanneer de regeering
niet vlug was opgetreden, zou een oorlog
hebben kunnen uitbreken. Duitschland had
in Zuid-West-Afrika dezelfde techniek ge
volgd van ondermijning van den geest van
onafhankelijkheid van het volk als in Oos
tenrijk en Tsjechoslovakjje. Wanneer
Duitschland Zuidwest-Afrika herwonnen
had, was er geen twijfel aan geweest, of de
vrijheid en onafhankelijkheid van Zuid-Af
rika zou niet lang hebben geduurd. Duitsch
land als nabuur zou een bedreiging zijn ge
weest. Maar Engeland was, zooals Hertzog
gezegd had, de grootste vriend van Zuid-Af
rika. Het onderzoek der politie heeft aan
getoond, dat Zuid-Afrika gedurende eenige
jaren onderworpen geweest was aan een
stelselmatige propaganda, geinspireerd door
de Duitsche regeering en uitgevoerd zelfs
door de diplomatieke vertegenwoordigers.
Deze propaganda had ten doel Zuid-Afrika
weg te leiden uit den koers, dien het had
gekozen".
(Ingez. Med.)
HAAGSCH GERECHTSHOF.
De fiets van Jan.
„Die heb ik gekregen van Jan", aldus
luidde de inlichting die G. A. M. de S„
thans gedêtineerd in het huis van bewa
ring,. aan de rechtbank te Middelburg had
gegeven voor het bezit van een nieuw rij
wiel.
De rechtbank had aan die schenking
geen geloof gehecht en hem veroordeeld
Gister stond hij voor het Haagsche ge
rechtshof in hooger beroep terecht.
De president zei „Dat verhaaltje is voor
ons niet nieuw, zooiets hooren we zoo
vaak
De rechtbank had aangenomen dat de
S. de fiets had gestolen.
In café Billy" aan het Bellamypark
te Vlissingen had de S een fiets te koop
aangeboden voor 30. Tegen een kastelein
had hij gezegd de fiets te hebben gestolen
Dat ontkende de S. nu, maar de presi
dent stelde vast: „In elk geval was de
fiets niet van U":
Dat gaf de S. toe, doch hij beriep zich
op „Jan", die verder een 'geheel onbe
kende bleek te zjjn
De toevallige omstandigheid was ge
weest, dat de S in het café was, waar
de fiets tegen een aangrenzend perceel
stond. Na het vertrek van de S was óók
de fiets vertrokken.
Nadat de S in enkele café s met de
fiets had geleurd, daalde de prijs tot 5
waarvoor hij een kooper vond.
De procureur-generaal herinnerde er
aan dat de S. reeds vijftien maal is ver
oordeeld, en hij vond geen termen om in
de opgelegde straf van zes maanden ge
vangenisstraf Wijziging te brengen, waar
van dus bevestiging werd geëischt.
De verdedigster pleitte clementie.
OM STEUN TE KRIJGEN.
De landbouwer A. K. te Driewegen had
'n opgave moeten doen van den door hem
beteelden oppervlakte grond. Hij had die
opgave niet juist gedaan, want hij ver
klaarde op het betreffende formulier dat
hij ruim 4 ha grond in bedrijf had, ter-
wijl dit ruim 5 ha bedroeg. Dit deed hij,
omdat grondbezitters met minder dan 5 ha
in de termen van steun aan kléine boeren
vallen De landbouwer had zich voor de
rechtbank te Middelburg te verantwoorden
gehail, waarbij hem drie weken gevange
nisstraf was opgelegd. Door K. was be
toogd dat zijn vader een deel van den
grond in pacht had, doch het contract dat
hij als bewijsstuk over legde bleek van
jonger datum te zijn!
De procureur-generaal bij het Haagsche
Gerechtshof, waarvoor verd. onlangs in
hooger beroep terecht stond, vond het van
verdachte een onbehoorlijke daad op deze
wijze te trachten steun te verkrijgen, en
vorderde verhooging van de straf tot twee
maanden gevangenisstraf, nadat de offi-
fier te Middelburg drie maanden had ge-
eischt
Het Gerechtshof heeft Woensdag uit
spraak gedaan en K. veroordeeld tot een
maand gevangenisstraf.
De Tweede Kamer heeft gisteren de
beschouwingen over de begrooting van
Onderwijs, waarmee zij zich in de avond
zitting van Dinsdag had bezig gehouden
voortgezet Een kernpunt van het debat
vormde de .leerlingenschaal, ten aanzien
waarvan de heer W e n de 1 a a r
(lib.) een motiehad ingediend, waarin
de minister werd uitgenoodigd maatrege
len tot verlaging dier schaal te nemen
Reeds had minister Bolkestein
dien avond, nadat de heer Wendelaar deze
motie had aangekondigd, te verstaan ge
geven. dat om financieele redenen thans
niet tot zoodanige maatregelen zou kun
nen worden overgegaan, hoezeer zij op
zichzelf gewenscht mochten zijn. De mi
nister werd in deze opvatting gesteund
door de heeren J o e k e s (v.d T i-
1 a n u s (c,h,) en M o 1 1 e r (r.k
van wie in het bijzonder eerstgenoemde
zijn bevreemding erover uitsprak, dat thans
van liberale zijde een maatregel werd
verlangd, die groote sommen van de
schatkist zou vergen.
De motie werd, nadat de minister had
medegedeeld, dat de regeering zich be
raden wil over de vraag wanneer verlaging
der leerlingenschaal financieel mogelijk
zal zijn, met 48 tegen 22 stemmen verwor
pen, waarbij met de liberalen voorstem
den de soc.-democraten, de nat -socialisten
de Christen-democraten en de Communis
ten.
Verder kwamen tal van desiderata naar
voren, zooals subsidieering van een aan
tal bijzondere middelbare scholen, voor
zoover die tot nu toe daarvan verstoken
zijn. herziening vas het systeem van be
zoldiging der leeraren bij het gymnasiaal
en middelbaar onderwijs, uitbreiding van
het huishoudonderwijs enz
Minister Bolkestein antwoord
de, dat hij in de eerstkomende maanden
hoopt na te gaan of en in hoeverre her
ziening van het systeem der leeraarsbezol
diging gewenscht is, doch stelde daarbij
voorop, dat het totaal der salarissen ten
deze geen verhooging mag ondergaan,
Evenmin ziet de bewindsman voor het
oogenblik de mogelijkheid om in het al
gemeen het aantal scholen, dat subsidie
van het Rijk geniet, uit te breiden
Ten aanzien van de overige wenschen
zegde de minister rustige overweging toe.
Vandaag, Donderdag, zou de minister
antwoorden op een aantal bij de afdeeling
Lager Onderwijs gemaakte opmerkingen
en dan rest nog de afdeeling Kunsten en
Wetenschappen
De „Völkischer Beobachter" wijdt een
hoofdartikel' aan de positie der kleine mo
gendheden, waarin wordt gezegd, dat het
logisch en natuurlijk is, dat kleine landen
en volken zich bij hun grootere buren aan
passen, tenminste economisch. De gevolgen
van Polens weigering om zich met zijn bei
de naaste buren te verstaan en zijn besluit
het Britsche imperialisme te dienen, zijn
bekend. Dat zijn lessen, aldus het blad, die
allen ter harte kunnen nemen. De jonge,
uit het vuur der revolutie geboren groote
mogendheden huldigen geen onbeperkt im
perialisme. Het denkbeeld eener wereld
heerschappij behoort tot het verleden, het is
in zijn laatsten Engelschen vorm een pro
duct van liberalisme en kapitalisme. Geen
enkel klein land en volk, dat het nationaal-
socialistische Duitschland als buur heeft, is
in gevaar, zoolang het vreedzaam naast ons
leeft en ruilverkeer met ons drijft, dat voor
beide staten nuttig en natuurlijk is. Wie
zich echter als werktuig van vreemde
machtswellusten laat gebruiken, die de wet
ten van 't „Lebensraum" verbreekt, zal dat
vroeg of laat zonder twijfel berouwen. On
ze goede verhouding tot Hongarije en'Joe
goslavië, om slechts twee van onze buren
te noemen, bewijst dat de bewering, volgens
welke het Rijk naar de „overheersching
van Europa" streeft, een propagandistische
leugen is. Thans midden in den oorlog
eischen wij van de kleine landen niet an
ders dan de voortzetting van onze vredelie
vende betrekkingen. Engeland probeert ech
ter met alle mogelijke middelen de neutrale
wereld in den strijd te trekken. De kleine
landen staan voor een moeilijke beslissing,
van historische beteekenis.
Zooals bekend, kunnen de Duitsche vrou
wen op haar rijkskleerenkaart zes paar kou
sen per jaar koopen. Het is mogelijk met
deze zes paar toe te komen, indien het weef
sel van de kousen steviger wordt gemaakt.
Om hieraan tegemoet te komen, zijn nieuwe
voorschriften uitgevaardigd voor de kousen-
fabrieken, welke van 1 Januari af gelden.
Dientengevolge mogen voortaan verschil
lende zeer dunne garens niet meer bij de
fabricatie van kousen worden gebruikt en
bovendien moet het weefsel dichter zijn dan
vroeger, schrijft de Tel. Vooral de teenen
en hiel van de kous zullen extra met ka
toenen garens worden versterkt.
De nieuwe kousen, die begin Januari op
de markt komen, zullen in zes verschillende
kleuren worden vervaardigd. Ten eerste is
de Duitsche vrouw hierdoor in staat kou
sen van verschillende paren bij elkaar te
gebruiken, indien enkele kousen teekenen
van slijtage beginnen te vertoonen. Vervol
gens wordt op die manier op stopzijde voor
de kousen bezuinigd, omdat men niet meer
voor elk paar kousen een ander rolletje
stopzijde noodig heeft en dus punten van de
kleerenkaart kan besparen.
Het Japansche blad „Kokumin Sjimboen"
bericht van welingelichte zijde te hebben
vernomen, dat de Duitsche ambassadeur te
Tokio, Ott en verscheidene leden van de
ambassade, naar Duitschland zijn terugge
roepen en binnenkort zullen vertrekken.
Deze stap zou zijn genomen omdat men te
Berlijn Ontevreden is over de wijze, waar
op Ott de nieuwe Duitsch-Japansche toena
dering heeft behandeld na het tot stand ko
men van het verdrag tusschen Duitschland
en de Sovjet Unie.
Naar wij vernemen ligt het in het voor
nemen van Prinses Juliana en van Prins
Bernhard, dat de Kerstfeestviering met
het personeel ten paleize Noordeinde te
's Gravenhage op den Eersten Kerstdag om
4 uur n.m. door de radio wordt uitgezon
den, in het bijzonder voor de gemobiliseer-
den te land en ter zee, die de Kerstdagen
niet in huiselijken kring kunnen doorbren
gen.
De vereeniging tot bevordering der be
langen van tuberculose-patiënten in Ne
derland deelt mede, dat de inzamelingsactie
voor oude rijwielplaatjes voor het jaar
1939 gesloten is. In totaal werd 12200 kg
ten bate van de tuberculose bestrijding bij
eengezameld. Aan allen, die hieraan hebben
medegewerkt* wordt hartelijk dank gezegd.
Zij, die oude metalen zooals: rijwielplaat
jes, koper, lood, tin, zink, zilverpapier,
capsules van flesschen enz. voor dit doel
alsnog willen afstaan kunnen deze inzen
den aan het hoofdkantoor, Breedeweg 17
te Amsterdam (O.).
EEN TITEL VOOR STALEN".
„Held van den socialistischen ar
beid!"
Tass meldt uit Moskou: Het presidium
van den Oppersten Sovjet heeft besloten
Stalin, ter gelegenheid van zijn zestigsten
verjaardag den titel „held van den socia
listischen arbeid" toe te kennen, alsmede
de orde van Lenin, de hoogste onderschei
ding in de Sovjet Unie.
Verder is besloten ter gelegenheid van
dezen feestdag zestien prijzen van 100,000
roebel elk in te stellen, welke ieder jaar
zullen worden toegekend aan hen, die de
beste resultaten hebben bereikt op ver
schillend wetenschappelijk en kunstzinnig
gebied Ook wordt een groot aantal klei
nere prijzen beschikbaar gesteld.
's-GRAVENPOLDER. Woensdag verga
derde de Raad, onder voorzitterschap van
burgemeester Van Meerendonk voltallig.
Onder de ingekomen stukken bevond zich
het besluit van Ged. Staten tot vaststelling
van de gemeenschappelijke regeling tot
centralisatie van het bouw- en woningtoe
zicht op Zuid-Beveland, welke regeling op
1 Januari 1940 in werking treedt.
Daar de openbare lagere school nog
steeds minder dan 50 leerlingen telt werd
wederom beslist, dat ingevolge art. 19 der
wet de instandhouding der school wordt ge
vorderd.
Besloten werd vrijstelling te vragen van
de verplichting tot het dben geven van on
derwijs in de lichamelijke oefening aan de
openbare lagere school tot 1 Januari 1941.
Het bedrag der vergoeding voor de bijzon
dere lagere school over 1938 werd voor 86
leerlingen vastgesteld op 953,33 en het be
drag der voor vergoeding in aanmerking
komende uitgaven op 778,75.
De heer Joh. de Dreu werd met vier
stemmen herbenoemd tot lid van het bur
gerlijk armbestuur. Op den heer L. Hoek
man werden twee stemmen uitgebracht.
Aan den heer J. de Rijk werd met ingang
van 1 Januari 1940 eervol ontslag verleend
als ambtenaar belast met het bouwtoezicht,
zulks als gevolg van de centralisatie van
het bouw- en woningtoezicht.
Aangaande de Verordening 'ex. art. 12 der
Oorlogswet zal bezwaar worden gemaakt
tegen de tewerkstelling tegen werkverschaf-
fingsloon. Aangedrongen zal worden op uit
betaling van een loon geldend ten tijde en
ter plaatse waar de werkzaamheden van de
inwoners zullen worden gevorderd.
Een verzoek van den heer J. de Jonge om
vergoeding van de kosten van vervoer van
zijn kinderen die de R. K. lagere school te
Kwadendamme bezoeken werd afgewezen
op grond dat de kortste begaanbare veilige
weg naar de school minder dan 4 km lang
is.
De jaarwedde van den agent der arbeids
bemiddeling werd verhoogd van 20,tot
50,—.
Besloten werd om voor de demping en ri-
oleering van de sloot langs de Dorpstraat
welk werk tot dusver uit de kasmiddelen
werd betaald een vaste leening aan te gaan
van 2000,
Bij de rondvraag antwoordde de v o o r z.
den heer De Klerk, dat met de toeken
ning van den B-steun beter gewacht kan
worden totdat er meer werkloozen zijn.
De heer De Kraker wees nog op
den slechten toestand van het gedeelte Mo
lendijk van het land van J. Rijk tot de Kaai-
dam.
De v o o r z. deed de toezegging dat
steenslag zal worden aangebracht.
