^xraijïttcïule ^eetiw0cfye J. SUKKEL C «iiffli COURANT MINISTER BOLKESTEIN ONTVOUWT ZIJN WERKPROGRAM. Uitbreiding van hef luchtnet der K. L. M. in West indië. Alle Finsche mannen tot 40 jaar opgeroepen. Weer een aantal schepen slachtoffer van den zee-oorlog. Zal de „Graf Spree" een uitbraakpog^ing wagen STIJGENDE OPBRENGST DER RIJKSMIDDELEN. Een regeling van de schrijfwijze van de Nederlandsche taal zeer urgent. De oorlogstoestand heeft verbetering der leerlingenschaal verhinderd. Voorbereiding voor een trans-atlantische verbin ding AmsterdamPara maribo. De Russen doen aanval op aanval. Twee Britsche tank booten op mijnen ge- geloopen. De werklozensteun wordf verhoogd. Wederom een fietsend meisje met een mes in den rug gestoken. DODGE Lux©- en Vrachtautomobielen Het schip wordt met man en macht gereed ge maakt. De ramingen aanzienlijk overtroffen. NUMMER 297 182e JAARGANG Dagblad. Uitgave C.V. De Middel- burgsehe Courant. Bureaux: te MIDDELBURG: St. Pieterstraat 28, Tel. Redactie 269, Administratie 139; te GOES: Turfkade, Tel. 2863. Post giro 359300. Abonnementsprijs voor Middelburg en Goes 2.30, elders 2.50 per kwartaal. Weekabonne menten in Middelburg en Goes 18 ct. DRIE BLADEN 1 EERSTE BLAD MIDDELBURGSCHE COURANT SATERDAG 16 DECEMBER 1939 Advertentiën 30 cent per regel, ingezonden mededeelingen 60 cent per regel. Bp contract lager. Tarief op aanvraag. Familieberichten en dankbetuigingen minimum f 2.10. „Kleine Advertenties", maximum 6 regels, 75 cent, bij vooruitbetaling. „Brieven, of adres bureau v. d. blad" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 ct. Si. Verschenen is de memorie van antwoord aan de Tweede Kamer inzake de onderwijs- begrooting 1940. De minister zegt fra^rin, dat hij deelt ip het verlangen naar een ver betering der leerlingenschaal. Bij haar op treden meende de regeering een voorstel ter verbetering te kunnen doen. Daarna kwam de oorlogstoestand, die groote eischen aan de schatkist stelde. Mocht nu worden overgegaan tot verlaging van een schaal, die in gunstiger omstandigheden ver hoogd werd? Een verlaging, die in den uiterst- onzekeren toestand van het land misschien weer spoedig ongedaan moest ge maakt worden, een verlaging, die tot stand moest worden gebracht, terwijl uitgaven op militair en economisch gebied reeds alle financieele krachten opeischten. De regee ring meende, dat dit niet te verantwoorden was. Geenszins heeft zij daarmede haar aan vankelijk voornemen losgelaten. De minis ter hoopt dan ook ernstig in dezen iets te bereiken. Het is een onderwjjsbelang van den eer sten rang. Voor het ontwerpen der begroo ting 1941 wenscht hij dan ook deze quaestie, met al wat daaraan verbonden is onder de oogen te zien. Zelfs wil de minister deze quaestie geheel losmaken van een, die er mede samenhangt: de werkloosheid van de onderwijzers. Deze is door de mobilisatie zeer sterk vermin derd. Maar de onderwijskundige kant van een te hooge leerlingenschaal wordt er niet door verbeterd. Getallen van werklooze on derwijzers en leeraren zijn, wenscht men eenige betrouwbaarheid hierbij, niet op te geven. HET WERKPROGRAM. De minister stelt er prijs op, het werk program te ontvouwen van de voornaamste onderwerpen, die hij met de Staten-Gene- raal zou willen behandelen. Ook in de volg orde, die hij daarbij gaarne zou in acht ge nomen zien. Hij houdt daarbij rekening met den nog restenden zittingsduur der Tweede Kamer. Zeer urgent is* zeker een afdoende rege ling van de schrijfwijze der Nederlandsche taal. Om aan deze regeling een wettelijke basis te geven, is reeds een wetsvoorstel ont worpen, dat omdat de bedoeling is, daar bij ook de overzeesche gebieden van het koninkrijk te betrekken om advies is ge zonden naar de regeeringen van Neder- landsch Indië, Suriname en Curagao. Tot zijn leedwezen is hierop nog geen antwoord ontvangen. Reeds gedurende bijna twintig jaar heb ben bij de Tweede Kamer ter behandeling gelegen elkaar opvolgende wetsontwerpen tot regeling-van het voorbereidend hooger en het algemeen vormend middelbaar on derwijs. Het zou voor den minister aange naam zijn, indien hij met de Staten-Generaal zulk een wetsontwerp in behandeling kon nemen. Naar zijn inzicht behoeft het door minister Slotemaker de Bruine ingediende wetsontwerp eenige wijziging. Een daartoe strekkende nota hoopt hij weldra te kunnen indienen. Een daarop spoe dig volgende behandeling van het wetsontwerp zou hfj b ij zonder op prijs stel- 1 e n. - Vervolgens zegt de minister, dat inder daad het Nederlandsche onderwijs te sterk gedifferentieerd is. Het voorbereidend hoo ger en middelbaar onderwijs stelt de mi nister zich dan ook voor, een poging te doen om deze differentiatie van het onderwijs te beperken. Een aansluiting van dit onderwijs niet aan de zesde, maar uitsluitend eerst aan de zevende klasse der lagere school, is niet noodig, wanneer aan de eerste klasse van het bedoeld voortgezet onderwijs meer dan nu geschiedt, het karakter wordt gegeven van brug- en voorbereidingsklasse, ook door de inrichting van een gematigd vakleeraren- systeem. Gaarne zal de minister zijn medewerking verleenen aan een vermindering van den huiswerklast der leerlingen aan de verschil lende schoolsoorten. Het eerste middel daar toe is een beperking der stof bij verschillen de examens, vooral wat de gevraagde pa rate kennis aangaat. Een zekere correlatie tusschen onderwijs en vrije sportbeoefening is gewenscht. De laatste kan echter de opvoedkundige be- teekenis van het eerste niet verkleinen. Voorbereidend hooger en middel baar onderwijs. De minister geeft gaarne toe, dat de toe kenning van subsidie aan eenige tot dusver niet gesubsidieerde bijzondere scholen zeer urgent is te achten. Zoodra de omstandighe den dit gedoogen, hoopt hij daartoe dan ook een voorstel te doen, waarbij aan de scho len, in het voorloopig verslag genoemd, bij zondere aandacht zal woeden geschonken. Inderdaad zal, indien de leerlingenschaal der lagere scholen kan worden herzien, aan de regeling voor de klassensplitsing aan de scholen voor voorbereidend hooger en mid delbaar onderwijs mede aandacht moeten worden geschonken. DE KWEEKELING MET ACTE. De vraag of de minister bereid is te be vorderen, dat de zelfstandig optredende kweekelingen met akte een billijker vergoe ding voor hun arbeid ontvangen, beant woordt hij ontkennend. Hoewel de minister waardeering heeft voor het werk, dat vele dezer kweekelingen in de school verrichten, kan hij toch het feit, dat het uit onderwijs kundig oogpunt geenszins noodzakelijk is te achten, dat een zoo groot aantal aktebe- zitters als thans bij het onderwijs werkzaam is, niet over het hoofd zien. Het toekennen van een belooning aan de kweekelingen met akte behooft, naar het oordeel van den mi nister overgelaten te worden aan de ge meente- en schoolbesturen, welke de kwee kelingen in hun scholen toelaten. Ook al, omdat de lager-onderwijswet 1920 vergoe ding uit 's Rijks kas aan die besturen van belooningen van kweekelingen niet kent. DE LICHAMELIJKE OPVOEDING. De regeering neemt, ondanks duidelijk verschil van inzicht omtrent oogenblikkelij- ke mogelijkheden, niettemin het rapport van het rijkscollege voor de lichamelijke op voeding in ernstige overweging. Hoezeer de minister op onderwijskundige gronden voorstander is van het toekennen van een behoorlijke plaats aan de lichame lijke opvoeding bij alle takken van onder wijs, moet hij toch erkennen, dat aan de bezwaren, welke verschillende leden ont wikkelen, zakelijke beteekenis niet kan worden ontzegd. Slechts de meening, dat de sportbeoefening de behoef te aan het inrui men van een behoorlijke plaats aan de li chamelijke oefening en de leerplannen zou hebben verminderd, moet de minister met nadruk weerspreken. Het feit, dat vijf jaren geleden, nl. op 15 Dec. 1934, de Kerstvlucht van de „Snip" van Nederland naar West Indië werd on dernomen en dat daarmede een aanvang werd gemaakt met de st.chting van het K.L.M.-bedrijf in West-Indië, waar zich se dertdien rond onze gebiedsdeelen een lucht net met groote perspèctieven heeft ontwik keld, heeft de K.L.M.-directie aanleiding gegeven daarover in een persconferentie het een en ander mede te deelen. Op 19 Jan. 1935 werd de eerste geregelde dienst tusschen Curagao en het eiland Aru ba, een afstand van 130 km geopend. In dit eerste exploitatie jaar maakten 2654 reizi gers gebru.k van de West Indische KL.M. diensten. In het nu bijna afgeloopen jaar 14425. Het vracht- en postvervoer gaf even eens belangrijke stijgingen te zien. In 1936 werd een dienst op Maracaibo en La Guaire (Venezuela) geopend. In den loop van 1938 werden diensten geopend op Coro, aan de kust van Venezuela en op Baranquilla (Co lumbia). In 1939 ging de ontwikkeling vooral in Westelijke richting. In Febr. werd de lucht- verbinding tusschen Curagao .,sh T?ï"id2u geopend, terwijl tegelijkertijd het Engel- sche eiland Barbados door de K.L.M. in haar luchtnet werd opgenomen. In September van d.t jaar werd tenslotte het plan verwezenlijkt, dat men van den aanvang af reeds voor oogen had gehad: het vestigen van een snelle verbinding tus schen de twee belangrijkste Nederlandsche gebiedsdeelen in West-Indië, met name Su riname en Curagao. Het ongeveer 1700 km lange traject wordt in zeven uur afgelegd, met een tusschenlanding in Port of Spain. Een nieuwe luchtlijn. Uitbreiding komt dezer dagen tot stand. Op 5 Jan. aanstaande zal nl. de dienst van Trinidad naar Ciudad Bolivar worden ge opend Ciudad Bol.var is een vrij aanzien lijke stad in het binnenland van Venezuela. De luchtvloot der K.L.M. in West Indië bestaat uit vier Lockheed Super Electra en twee Fokker F-18 vliegtuigen, waarvan er een in het bijzonder voor kaarteeringswerk is ingericht. Het ligt in de bedoeling, twee van de Douglas DC-5 vliegtuigen, welke eenigen tijd geleden werden besteld, in het aan staande voorjaar rechtstreeks van Noord- Amerika naar Curagao te dirigeeren, waar zij voor de vloot een welkome aanvulling zullen zijn.' Groote aandacht wordt besteed aan de vestiging van een trans-atlantische verbin ding AmsterdamParamaribo via Portugal en de Kaap Verdische eilanden. Indien de voorbereidingen hiertoe normaal voortgang kunnen vinden, kunnen in den zomer van 1940 zeker eenige postvluchten worden ver wacht. Tegen het einde van 1941 zuilen dan gemengde passag'ers- en postdiensten kun nen worden tegemoet gezien. Als voorwaar de geldt uiteraard, dat de oorlogsomstan digheden de voorbereidingen niet te zeer in den weg mogen staan. Het D.N.B. meldt uit Helsinski: In Finland moeten alle nog niet opgeroe pen reservisten zich onverwijld aanmelden. Deze maatregel betreft reserveofficieren tot zestig jaar en minderen tot veertig jaar. Alle weerbare mannen van 20 tot 40 jaar worden hiermede onder de wapenen geroe pen. Dit teekent wel den ernst van den toestand. Volgens het Finsche legerbericht, hebben de Russen op de Karelische landengte, ge steund door zwaar artillerievuur en tanks, aanvallen ondernomen. Vooral te Punnusjo- ki voglde aanval op aanval. De russen ver den overal afgeslagen en verscheidene tanks werden vernield. Op het Oostelijke front is de vijand aan gevallen na zware artillerievoorbereidingen. Hij werd echter afgeslagen en de Finnen maakten vijf tanks en ander oorlogsmate riaal buit. Bij Tolvajaervi gaan de Finsche troepen voort op te rukken. Het buitge maakte oorlogsmateriaal nam toe; in den avond van 14 December waren in het ge heel 15 middelzware tanks in dezen sector in Finsche handen gevallen. Te Suomussal- mi zijn de Finsche troepen na vier dagen hardnekkigen strijd erin geslaagd den weg af te snijden, die van de kerk van Suomus- salmi naar de grens leidt. 2Jj hebben het dorp Suumussalmi her overd en zelfs een deel van de vijandelijke troepen naar het Westen van het meer Ki- antajarvi gedreven. Het communiqué over de krijgsverrich tingen ter zee deelt o.m. mede: Tijdens een gevecht bij de buitenste eilanden der ar chipel van Abo heeft het vuur van een kust- batterij schade toegebracht aan een Rus- sischen torpedobootjager, welke volgens la tere berichten zou zijn gezonken. Volgens Havas meldt het legercommuni qué over den strijd in de lucht nog het vol gende: vijandelijke vliegtuigen hebben ge vlogen boven de streek van Petsamo en eenige bommen neergeworpen, die geen schade veroorzaakten. Finsche vliegtuigen hebben met succes vijandelijke colonnes aangevallen. Finsche toestellen zijn er in ge slaagd een Russisch convooi dat benzine vervoerde, in brand te doen vliegen. **yr a Uit Londen wordt gemeld dat op de Noordzee twee Engelsche tankschepen op mijnen zijn geloopen. Het betreft hier de tankschepen „Athel- templar" (8939 ton) en „Inverlane" (8900 ton). 38 leden der bemanning van de „Athel- tamplar" zijn gered en 2 worden vermist. Het schip heeft later assistentie ontvangen van sleepbooten. Het is op het strand gezet. De „Inverlane" is in brnad geraakt en men vreest, dat van de heele bemanning slechts 7 opvarenden zullen kunnen worden gered. De Britsche admiraliteit deèftr,Sle^.e ^at de treiler „James Ludford" op een mij.n ge~ loopen en gezonken is. Men gelooft, dat twee officieren en vijf tien manschappen verloren zijn. Hedennacht is te Rotterdam binnengeko men het Nederlandsche motorschip „Brin- Aa"', komende van Londen, met 11 schip breukelingen aan boord van het Zweedsche stoomschip „Ursus", dat onderweg van Ud- devalla naar Rochester op de Noordzee is gezonken. De „Ursus" had 20 man aan boord, zoodat nog 9 vermist worden. Bij de geredden waren 2 zwaar gewonden. De schipbreuk heeft gistermorgen plaats ge had. Het Noorsche s.s. „Foeina", groot 1674 bruto registerton en thuis behoorende in Haugesund is aan de Oostkust van Schot land op een mijn geloopen en gezonken. Het schip was met een bemanning van achttien koppen onderweg naar Grangemouth om steenkool te laden. Tot dusverre is slechts een reddingboot in de Moray Firth gevon den. In de boot lagen de lijken van twee zeelieden. Men neemt aan, dat zij door bevriezing om het leven zijn gekomen. Duitschers brachten hun schip tot zinken. Officieel wordt te Londen bekend ge maakt, dat het Duitsche koopvaardijschip Adolf Leonhardt" zelf zijn duiken geopend heeft, toen het opgevangen werd door een Engelsch oorlogsschip. De „Adolf Leon hardt" verdween in de golven. Het schip was groot 2989 ton en ingeschreven in Ham burg. Evenals de werkverschaifings- loonen. De regeeringspersdienst meldt: De regeering heeft besloten, de steunuit- keering aan de werkloozen en de loonen in de werkverschaffing gedurende den ter mijn van Maandag 18 December a.s. tot Zaterdag 2 Maart a.s. met vyf procent te verhoogen. Door deze verhooging zullen in het al gemeen niet overschreden mogen worden de thans in verband met de in het vrije bedrijf geldende loonen gestelde maxima. EEN KERSTTOELAGE VOOR HET SPOORWEGPERSONEEL, De directie van de Nederlandsche Spoor wegen heeft besloten, als uiting van haar waardeering voor de bijzondere krachtsin spanning, welke door het geheele personeel dit jaar in het bijzonder door de mobilisatie, is betoond, een Kersttoelage uit te keeren, ten bedrage van één dag bezoldiging. De vermoedelijke dader aan gehouden. Onder vrijwel dezelfde omstandigheden als de vorige week te Hoogblokland, waar een fietsend meisje met een dolkmes in den rug werd gestoken, is gisteravond onder Gorinchem op den Dordtschen Dijk een moordaanslag gepleegd. Het 20-jarige meisje J. van der Pijl uit Hardinxveld, die op den Dordtschen Dijk van Gorinchem naar Hardinxveld fietste, werd achterop gereden door een fietser, die haar een mes in den rug stak. Op haar geschreeuw kwamen bewoners van woon schuiten naar buiten, waarop de fietser de vlucht nam. De commissaris van politie te Gorinchem is direct met man en macht uitgerukt en aangezien men vermoedde, dat de dader een der grienden zou zijn ingevlucht, heeft men terreinen afgezet en afgezocht, waar bij men gebruik maakte van een zoeklicht. Hoewel de dader in den omtrek niet werd aangetroffen, kreeg men wel eenige aan wijzingen, o.a. werd een fiets gevonden. Een en ander gaf aanleiding tot arrestatie van den 16-jarigen G. van T. te Gorinchem, die om 9 uur van zijn bed werd gelicht. De schoenen van den jongen waren drijf nat, terwijl de gevonden fiets hem toebe hoorde. Er bestaat vermoeden, dat deze v. T. ook de dader van den aanslag te Hoog blokland zou zijn. v. T. werd eenigen tijd geleden voorwaardelijk veroordeeld wegens diefstal met braak. De toestand van het meisje v. d. P. baart geen zorg. zijn wereldberoemd!. Hoofd vertegenwoordiger voor Zeeland AUTOHAN DEL TELEFOON 307 MIDDELBURG (lngez. Med.l De berichten, die uit Montevido komen over het besluit der regeering van Uruguay met betrekking tot het Duitsche „vestzak"- slagschip „Graf von Spee" zijn niet duide lijk. Men meldt, dat de regeering heeft toege staan, dat het Duitsche schip zoolang in de haven blijft als de commandant denkt noo dig te hebben. Anderen noemen een tijdsli miet, welke Zondag, even na middernacht zou afloopen. In ieder geval wordt aan boord van het slagschip met man en macht gewerkt om het weer gereed te maken voor het gevecht. Intussehen liggen buiten de haven een groot aantal Engelsche oorlogsschepen te wachten op een eventueele uitbraakpoging. Zij vormen voor de kust een muur van staal. Men gelooft, dat het mogelijk is, dat ook het Engelsche vliegtuitgmoederschip „Ark Royal", dat pas een bezoek heeft ge bracht aan Kaapstad, zich naar Montevido zal begeven om aan den strijd deel te ne men. Het vliegtuigmoederschip wordt ver gezeld door den grooten slagkruiser „Re nown". Aan den anderen kant bestaat de moge lijkheid, dat andere Duitsche oorlogssche pen zullen trachten de „Graf von Spee" te hulp te komen. Deze mogelijkheid is echter slechts klein, want het is niet waarschijnlijk, dat Duitschland in deze omgeving nog een marineschip heeft. Verder is het de vraag of het dan ook dit zou willen wagen in een strijd tegen een dergelijke overmacht. De „Graf Spee" heeft olie aan boord ge nomen van het Duitsche tankschip „Taco- ma". Terwijl wij dit bericht schreven, kwam de tijding binnen, dat het Engelsche smal deel voor den mond van de Rio de la Plata nog versterkt is met het Fransche slagschip „Dunkerque", dat kanonnen heeft met een kaliber van 33 cm en 26500 ton meet. Het lijkt er inderdaad op, dat een uitbraakpo ging van de „Graf Spee" zal neerkomen op zelfmoord, zooals gisteren een Britsche ma- rineautariteit reeds verzekerde. De Engelsche kruiser „Exeter", die door de „Graf Spee" zwaar werd beschadigd, is langzaam op weg naar een Argentijnsche haven. Eenige kanonnen zijn buiten gevecht gesteld en de ruimen staan onder water. De kruiser „Ajax", die ook aan den slag deel nam, is slechts licht beschadigd. Aan het overzicht van den stand der rijksmiddelen op 30 November j.l. wordt het volgende ontleend: Bij een beschouwing van de gegevens over de directe belastingen blijkt het ac cres ten aanzien van het vorig jaar nog steeds aan te houden, al is de voorsprong van het zuiver bedrag der kohieren op eind October, welke toen in vergelijking met het 'bedrag^^0.,°ct- 1938 14.081.378,18 bedroeg, thans iets «|eloopen en wel tot 13.140.601,06. Bij een raming van deze middelen het loopende jaar van 126.703.000,kan worden geconstateerd, dat het zuiver De- drag der kohieren ad 132,906,323,48 deze raming thans reeds met 6.203.323,48 over schrijdt. Wanneer we daarbij voorts in aanmer king nemen, dat de raming voor het loopen de jaar 10.303,000,hooger was gesteld dan die voor het vorige jaar, dan mag deze vooruitgang zeer zeker gunstig worden ge noemd. Tot de hoogere opbrengst hebben alle middelen bijgedragen, met uitzondering van de verdedigingsbelasting, welke bij het vo rig jaar 366.582,ten achter bieef, waartegenover echter staat, dat dit middel nog slechts 82.000,onder de nieuwe ra ming is gebleven, welke raming 1% mil- lioen hooger is gesteld dan die voor 1938. De inkomstenbelasting heeft de raming van 82% millioen reeds met rond 8.569,000 overschreden en kwam daarmede ruim f 12,662,000 boven de opbrengst op ultimo November van het vorig jaar, toen de jaar- lijksche raming' echter 7% millioen minder bedroeg. Ook het verloop van dit middel is dus alleszins bevredigend. DE OVERIGE MIDDELEN. Wat de overige middelen betreft, moet worden opgemerkt, dat de gunstige ontwik keling, welke de maand October te zien gaf, zich in de afgeloopen slachtmaand niet in dezelfde mate heeft voortgezet, al is de opbrengst toch nog ruim 3 millioen boven de raming uitgekomen (de opbrengst was 39.998.789,33 bij een maandelijksche ra ming van 36.810.416,67). In deze maand overschreden o.m. de ra ming: de rechten op de invoer met bijna 4 millioen, het accijns op het gedistilleerd met ruim 600.000,de accijns op tabak met bijna 570.000,de omzetbelasting met 320.000. Van de middelen, welke beneden de ra ming bleven, noemen we de rechten en boe ten van zegel, welk ruim 781.000 lager wa ren en de rechten en boeten van registratie, waarvan de lagere opbrengst 270.000, bedroeg, terwijl als gevolg van de belem- meringèn ter zee de loodsgelden, evenals zulks reeds de vórige maand het geval was, V|* .«j-kt. bleven tot een opbrengst van rond ofxCT* .--m raming van 62.500,— 25.000,—, IJT tóCU'-i.,.-.- her 1938 van en een opbrengst over Noveiwe.n. ruim 77,000,—. Een stijgende tendenz het geheele jaar door. Wat nu de opbrengst over de eerste elf maanden van dit jaar betreft kan worden geconstateerd, dat de stijgende tendenz, welke vrijwel gedurende het geheele loo pend e jaar viel waar te nemen, zich tot nu toe heeft voortgezet. De totale opbrengst dezer middelen was n.l. op ultimo November jl. 436.219.929,32 of 31.305.346,meer dan de raming en 32.709.000,meer dan de opbrengst over dezelfde periode van het vorige jaar. Wanneer we zien, dat de raming voor het geheele jaar 441.725.000 bedraagt, dan zou bij den tegenwoordigen stand van zaken mogen worden aangenomen, dat de op brengst aan het eind van dit jaar deze ra ming met ongeveer 35 millioen zal over schrijden. Inkomsten voor het verbeersfonds. De inkomsten ten bate van het verkeers- fonds hebben tot dusver bedragen een be drag van 30.986.735,75, zoodat nog 1.113.264,25 aan het bedrag van de ra ming ontbreekt. Hierbij kan worden opgemerkt, dat de rij wielbelasting het daarvoor geraamde be drag van 8.250.000 thans reeds met 148.205.heeft overschreden.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1939 | | pagina 1