UGOESCHE COURANT) Verbitterd luchtgevecht boven de Noordzee- Rusland uit den Volkenbond gestooten Zal de „Graf Spee" opnieuw slag leveren Betweterij. Een belangrijke functie bij den Volkenbond voor dr. Colijn. i Britsche bombardementsvliegtuigen in strijd met Duitsche toestellen en oorlogsschepen. Aan weerszijden ettelijke slachtoffers. DE DUITSCHE LEZING, VERKENNINGSVLUCHT GELUKT. „De slag aan Finland van belang voor alle volkeren." „HOOP OP VREEDZAME REGELING," DE WERELD IN TWEE KAMPEN, Britsche treiler gezonken. BELGISCH SCHIP OP MIJN GELOOPEN, Slechts één opvarende gered, ENGELSCHE TANKBOOT BESCHADIGD. Een volledig Britsch eskader ligt op wacht voor Montevideo. Aan boord van het Duitsche schip wordt hard gewerkt. GROOTE SCHADE AANGE RICHT, GEEN REPARATIE-MATERIAAL? „NIET LOSLATEN I" DE BRITSCHE GEVANGENEN SPEELDEN KAART HONDERD GEWONDEN OP DE „EXETER" SUMMER 296 182e JAARGANG Dagblad. Uitgave C.V. De Middel- burgsche Courant. Bureaux: te MIDDELBURG: St. Pieterstraat 28, Tel. Redactie 269, Administratie 139 te GOES: Turf kade, Tel. 2863. Post giro 359300. Abonnementsprijs voor Middelburg en Goes 2.30, elders 2.50 per kwartaal. Weekabonne menten in Middelburg en Goes 18 ct. TWEE BLADEN EERSTE BLAD MIDDELBURGSCHE COURANT VRIJDAG 15 DECEMBER 1939 Advertentiën 30 cent per regel, ingezonden mededeelingen 60 cent per regel. Bij contract lager. Tarief op aanvraag. Familieberichten en dankbetuigingen minimum f 2.10. „Kleine Advertenties", maximum 6 regels, 75 cent, b\j vooruitbetaling. „Brieven, of adres bureau v. d. blad" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 ct. i I In de „Vlissingsche Courant" van gister avond werd op hoogen toon critiek uitge oefend op het college van Ged. Staten naar aanleiding van een mededeeling in het af- deelingsverslag over de Zegam-kwestiedat Gedeputeerden n.l. den tegenwoordigen be drijfsdirecteur „hoeveel goede capaciteiten hij ook moge bezitten, niet den aangewezen man achten om de leiding van het bedrijf over te nemen, vooral wanneer dit zich kan uitbreiden ook tot andere gemeenten". Het blad heeft hiervan „met niet geringe verbazing" kennis genomen en insmueert, dat „de provincie op klanten-vangst" uit zou zijn. „Wanneer een toekomstige afne mer" (blijkbaar wordt gedacht aan Mid delburg) „een goede klant belooft te wor den, zoo schrijft de V. C„ maar als tegen prestatie eischt, dat de man die nu haar ge meentelijke gasfabriek leidt, directeur van het bedrijf in zijn nieuwen vorm wordt, dan hebben Ged. Staten hier wel ooren naar. En zij zijn op deze zuiver zakelijke motieven bereid, een man die in de afgeloopen 5 Ze- gam-jaren zijn werk tot tevredenheid heeft verricht (ons zijn althans geen klachten be kend en Ged. Staten hebben er nimmer van gerept) hiervoor terzijde te schuiven!" En tenslotte velt het zijn moreel vonnis: „Dat is toch beneden de waardigheid var! het provinciaal bestuur". Wij hebben ons de oogen uitgewreven over deze betweterige nonsens. Het blad haalt de boel hopeloos door elkaar, be grijpt blijkbaar niet, dat er moet worden onderscheiden tusschen twee aspecten van de directie der Zegam. De bedrijfsdirecteur, van wien sprake is, heeft nimmer de lioo- gere leiding gehad, in de afgeloopen jaren, zij berustte bij de Ned. Ind. Gas Mij. te Rot terdam. Van een terzijde-schuiven kan uit dezen hoofde geen sprake zijn. Bovendien, waar haalt men als buiten staander den moed vandaan, om zich maar zonder meer een oordeel aan te matigen over een zoo ingewikkelde zaak als de di rectie van een betrekkelijk groot overheids bedrijf? Wie, die haar niet van alle kanten bestudeerde, vermag te beweren, dat ge lijk hier, aan een belangrijke mededeeling van Ged. Staten sl.nksche beweegredenen ten grondslag zouden liggen? Het is maar geen kleinigheid een hoog bestuurscollege van zooiets te betichten. „Het is waarlijk, zoo oreert de Vliss. Crt. ook nog, geen plaatselijk chauvinisme dat ons doet schrijven nu de huidige directie toevallig in Vlissingen zetelt. De man die het gasbedrijf leidt, moet voor zijn taak in ieder opzicht bekwaam zijn. Desnoods benoemt men onzentwege een Hottentot". Ach, ach het is aandoenlijk van ruim denkendheid. Maar, wij vermoeden, dat Ged. Staten niet gaarne de verantwoordelijkheid voor de benoeming van zoo'n Afrikaanschen wilde op zich zouden laden. Zij staan stevi ger op het standpunt, dat ze thans inne men: dat er naast of liever boven den be drijfsdirecteur (die de dagelijksche tech nische leiding heeft) een „algemeene directeur" voor de hoogere zakelijke leiding moet komen. Dat men met het oog op de mogelijkheid van uitbreiding der Zegam nog eventjes wacht met zulk een benoeming, omdat het inderdaad zou kunnen' zijn, dat een met de Zegam samen te smelten bedrijf iemand heeft, die voor algemeen directeur in aanmerking zou komen, kan men hun moeilijk euvel duiden. Dat getuigt veeleer van wijs beleid. En voor den huidigen be drijfsdirecteur zit in dit alles geen enkele discriminatie. Die blijft wat hij is: de dage lijksche technische leider. De 20ste Volkenbondsvergadering te Ge- nève heeft gisteren besloten, dat de centra- Ie leiding van den technischen Volken- bondsarbeid (oeconomische, financieele, so ciale, hygiënische en humanitaire) in de toekomst net langer bij den Volkenbonds raad zal behooren, die meestal niet vol doende tijd heeft om daaraan zijn aan dacht te schenken, maar in handen gesteld zal worden van een nieuw centraal comité van ongeveer 30 persoenn, n.l. ongeveer 20 regeeringsvertegenwoordigers en 8 on afhankelijke deskundigen. Een klein organisatiecomité is voor dit doel benoemd, waarin ook de Nederland- sche regeering vertegenwoordigd zal zijn, meldt de NRC. Het ligt in de bedoeling, dat de leiding van het organisatiecomité en van het la- 8.roote centrale comité zal worden r_oceJ ™u™d aan onzen voegeren minister- P Colijn Dr Colijn zou reeds e deze benoeming, waar door dij de verantwoordelijkheid voor de leiding van den technischen volkenbonds- arbeid op zich zal nemen, te aanvaarden De nieuwe permanente commissie is ge machtigd, om ook met staten, die geen lid zijn, samen te werken Zü zal dus ook een schakel vormen (op de bovengenoemde gebieden) tusschen de statenleden en de andere landen In Volkenbondskringen stelt men zich zeer veel van deze nieuwe instel ling voor. Gisteren heeft boven de Noordzee, tus schen de Duitsche eilanden Wangeroog en Spiekeroog een hevig gevecht gewoed tus schen twaalf van de nieuwste zware Brit sche bombardementsvliegtuigen en een groote Duitsche macht, bestaande uit ge vechtstoestellen, een slagschip een krui- seja, torpedojagers en een duikboot) Van beide zijden worden zware verlie zen gemeld De Engelschen beweren, dat vier Duitsche vliegtuigen omlaag werden geschoten, terwijl zij zelf drie toestellen verloren De Duitschers daarentegen mel den, dat zij erin geslaagd zijn in totaal acht der aanvallende toestellen naar be neden te schieten, waartegenover het ver lies stond van een Duitsch jachtvlieg tuig Volgens de berichten uit Londen, waren de Engelschen numeriek sterk in de min derheid. Reuter meldt: Gisteren zag een Brit sche verkennings-escadrille op zee een Duitsch slagschip en een kruiser, met eenige torpedojagers en duikbooten in Zuidelijke richting varen Een onderzeeër opende het vuur op de vliegtuigen en dook Binnen enkele oogen- blikken werden de Britsche vliegtuigen aangevallen door Duitsche gevechtstoestel len en er ontspon zich een verbitterd ge vecht De strijd ging evenwel niet alleen tus schen de vliegtuigen, want zoodra de Duitsche toestellen even van hun tegen standers weken, opende de luchtdoelartille rie van de Duitsche oorlogsschepen het vuur en wanneer het kanonvuur werd ge staakt, vielen de vliegtuigen weer aan Dit ging zoo zes keer achter elkaar Het gevecht duurde ongeveer een half uur. In het eerste kwartier scheen het dat de Duitschers geen verliezen zouden lijden, doch toen stortte een Duitsch Vlieg tuig brandend in zee, eenige minuten la ter gevolgd door drie andere Van de Britsche vliegtuigen werd een neer geschoten terwijl twee andere worden ver mist. Het Duitsche Nieuwsbureau deelt mede: Gistermiddag is het tusschen Wangeroog en Spiekeroog tot een luchtgevecht geko men tusschen Duitsche jachtvliegtuigen er Engelsche bomvliegtuigen De Engelschen die tijdig werden herkend., hadden twaall bomvliegtuigen vpor langen afstand, hui. modernste gevechtsvliegtuig, ingezet Dc Engelsche escadrille werd door de be proefde Messerschmidtvliegtuigen aangeval len en in korten tijd uiteengedreven Daar bij werden zes Engelschen omlaag ge schoten Een Duitsch jachtvliegtuig moest op zee dalen. Later kwam een bericht binnen, dat nog twee andere Britsche toestellen hadden moeten dalen. Gedurende een verkenningsvlucht boven de versterkte eilanden aan de Noordwest kust van Duitschland hebben Britsche vliegtuigen, meldt Reuter uit Londen, juist onder het wolkendek op dertig me ter hoogte boven de eilanden gevlogen Het zicht wisselde dat van 300 meter tot 10 kilometer Door het plotseling verschijnen van de vliegtuigen werden de luchtdoelbatterijen verrast. Zij openden het vuur zonder succes. De Britsche vliegtui gen vervulden hun opdracht en keerden on gedeerd naar hun.basis terug, na een ver- kenningsvlucht van ongeveer vijf uur. De zitting van den Volkenbondsraad van gistermiddag, waar de resolutie werd be handeld, welke des morgens in gesloten zitting was voorbereid, was openbaar. Deze resolutie concludeerde tot uitstoo- ting van Rusland uit den Volkenbond, zoo ais wij reeds berichtten. De Raad heeft deze resolutie aangeno men, waarmede de uitsluiting een feit ge worden is De resolutie is door den Raad aangeno men met vier stemmen blanco, nl. de stemmen van Finland, China, Zuid-Slavië en Griekenland De resolutie luidt als volgt: „De Vol kenbondsraad Sluit zich aan bij de veroor deeling door de Volkenbondsvergadering van het optreden der Sovjet-Unie tegen den Finschen staat en is van oordeel, dat de Sovjet-Unie zich door haar daden zelf buiten den Volkenbond heeft geplaatst Hieruit vloeit voort, dat de U.R.S S. niet langer lid is van den Volkenbond". Nadat de voorzitter, Costa du Reis de zitting van den Volkenbondsraad had ge opend, heette hij allereerst de nieuwe raadsleden welkom, waarbij hij zeide, dat de verkiezing van Finland in den Raad een symbolische waarde heeft en wijding geeft aan het vertrouwen van het gege ven woord en aan de hoop van een vreed zame regeling. De Grieksche gedelegeerde bracht hulde aan het heldhaftige Finland en sloot zich aan bij de veroordeeling der agressie. Wat de uitsluiting van Rusland uit den Vol kenbond echter betreft^, verklaarde hij zich van stemming te zullen onthouden De Zuid-Slavische gedelegeerde nam een zelfde standpunt in, terwijl de Finsche vertegenwoordiger, Holsti, zeide, blanco te zullen stemmen, aangezien men niet tegelijkertijd rechter en partij kan zijn Vervolgens sprak namens Frankrijk Paul Boncour, di zeide: „Frankrijk is hier om met zijn stem een sanctie uit te spreken tegen een schending van het Volkenbonds handvest, waaraan een aangesloten staat zich schuldig heeft ge-maakt door het ge bied en de politieke souvereiniteit te schenden van het vrije en democratische Finland. Ik kan niet over Finland spreken, zoo voegde Boncour hieraan toe, en het onze medewerking toezeggen in de mate waar in wij daartoe door onzen eigen strijd in staat zullen züjn, zonder een groet te brengen aan de slachtoffers, die Finland vooraf gegaan zijn, Oostenrijk, Tsjecho- slowakije en Polen". De Engelsche vertegenwoordiger, But ler, verklaarde, dat de opgestelde resolu tie het onvermijdelijke gevolg is van de daden der Sovjet-Unie. De beweging in de wereldopinie en de moreele en materiee- le steun, die aan het Finsche volk is ge geven zijn, aldus Butler, voor een groot deel te danken aan de sympathie en be wondering van allen voor het Finsche volk, maar tevens aan het algemeene ge voelen in de wereld, dat de Finland toe gebrachte slag van belang is voor het bestaan voor alle naties der wereld De Moskousche omroep heeft kort maar op sarcastischen toon commentaar gele- verd op het besluit van den Volkenbond tot uitstooting van de U R S.S. Het besluit van den Volkenbond om de Sovjet-Unie uit- te stooten, wordt in poli- tieke kringen in de Ver. Staten beschouwd als een duidelijk bewijs, dat. in de oogen der openbare meening door het conflict de wereld in twee kampen is verdeeld. De Sovjet-Unie en Duitschland zijn in dezelf de categorie geplaatst, meldt Havas uit New-York Sommigen wijzen er op, dat het uitslui ten van de Sovjet-Unie, zelfs wanneer dit zou leiden tot open vijandelijkheden tus schen de Sovjets en de geallieerden, slechts nuttig kan zijn Talrijke neutralen weten niettegenstaande de voorzichtige houding welke zij te Genève hebben meenen te moeten aannemen, dat hun veiligheid ten slotte afhangt van een meer of minder openlijk samenwerken met de Geallieer den. Hen Engelsche ministerie van marine deelt mede, dat een hulpkruiser, de treiler „Wil liam Hallett" op een mijn is geloopen en ge zonken. Slechts een der opvarenden is ge red, n.l. de eerste macinist. Hoe groot het aantal slachtoffers is, was heden nog niet bekend. Te Oostende wordt vernomen, dat het Belgische vrachtschip „Rosa", dat toebe hoort aan een reederij te Brugge en uit Antwerpen naar Engeland was vertrokken, Woensdag bij de monding van de Tyn, bi Newcastle (Eng.) is gezonken. Het schip zou op een mijn zijn geloopen. Een matroos is om het leven gekomen. De gezagvoerder en een andere matroos zijn gewond. De ge redden zijn in Engeland ontscheept. De Britsche tankboot „San Alberto" (7397 ton) is naar uit Londen wordt gemeld door vijandelijke actie beschadigd ter hoogte van de Engelsche Zuidwest-kust. Het schip had 43 man aan boord, van wie men weet, dat 42 zich in veiligheid bevinden. Zes geredden zijn in twee havens aan de Zuidwest-kust geland, en 36 anderen zijn later nog aan land gekomen. Het Duitsche vestzak-slagschip „Admiral Graf Spee". Nog steeds staat het niet vast of het Duitsche oorlogsschip „Graf Spee", dat in de haven van Montevideo een toevlucht heeft gezocht voor twee Britsche kruisers en om reparatie te verrichten, vandaar zal vertrekken of dat de Duitsche bemanning zich zal laten interneeren. De beide Engelsche kruisers, die het „vestzak-slagschip" tot aan de reede van Montevideo hebben achtervolgd, hebben thans versterking gekregen, zoodat op het oogenblik een volledig Britsch vlooteskader voor de monding van de Rio de la Plata ligt te wachten op een uitvalspoging der Duitschers. De Engelschen beweren, dat een dergelijke poging zou gelijkstaan met zelfmoord. Het verluidt, dat de regeering van Uru guay zal kunnen toestaan dat de „Graf Spee" langer in de haven van Montevideo kan blijven dan de eerst gemelde 24 uur, mits de Duitsche commandant daarom vraagt op grond van het feit, dat herstel lingen moeten worden verricht. Dit zou het geval zijn, zelfs indien de reparaties nood zakelijk zouden zijn als gevolg van treffers tijdens een slag. Deze berichten geven te verstaan, dat Uruguay niet voornemens is het onderscheid te maken, zooals de Ver. Staten dat doen, tusschen reparaties, noo- dig geworden door geschutvuur en andere oorzaken, zooals storm. In een Amerikaansche radiouitzending werd gisteren een beschrijving gegeven van den toestand van de „Graf Spee". Het ver slag werd uitgezonden uit een motorboot, welke dicht bij het Duitsche oorlogsschip in de haven van Montevideo lag. De omroeper verklaarde, dat de „Graf Spee" vol gaten zat. Aan bakboordzijde op ongeveer zes meter van den boeg en an derhalve meter boven de waterlijn was een groot gat van meer dan anderhalven me ter doorsnee. De hoeken van de gescheurde platen wa ren buitenwaarts gebogen en dit deed den omroeper gelooven, dat er in het schip een ontploffing had plaatsgehad. Hij merkte ook op, dat de voorste waarnemingstoren door midden was gespleten en dat een der torens voor zes duims kanonnen vrijwel van zijn basis was losgescheurd. Overal lagen wrakstukken. Het schip wordt gerepareerd en men tracht stoom te verwekken om het weer gereed te maken om zee te kiezen. Overigens wordt vernomen, dat scheep- bouwkundige ingenieurs van de werven te Montevideo categorisch een verzoek van de legatie van Duitschland zouden hebben af gewezen, welk verzoek beoogde de herstel werkzaamheden aan de „Admiral Graf Spee" te verrichten. Zij hebben maatregelen genomen om te verhinderen, dat het materiaal en het staal, waarover alleen zij de beschikking hebben, door een andere firma zou kunnen worden gebruikt om te voldoen aan het verzoek der Duitsche legatie. In het Britsche Hoogerhuis heeft minis ter Chatfield een verklaring afgelegd over het optreden van de vloot. Lord Chatfield zeide o.m.: Wij hebben eenigen tijd op de „Graf Spee" gejaagd. Elk schip, dat contact kreeg met dezen bodem, had opdracht niet los te laten, ook al zou het naar den kelder gaan. Zoo is de geest, die de vloot bezielt. Lord Chatfield voegde hieraan toe: „Ik twijfel er niet aan, dat de „Graf Spee" spoedig weer voor een korten tijd op zee zal zijn." 62 overlevenden van door de „Graf Spee" tot zinken gebrachte schepen, zijn gister avond van het Duitsche slagschip aan land gebracht. Tct de Britsche schepen welker overle venden van de „Graf Spee" aan land zijn gebracht, behooren de Newton Beach (4651 ton), Africa Shell (706 ton), Travenion (5350 ton), Huntsman (8196 ton), Clement (5051 ton), Doric Star (10.093 ton) en de Asklea (422 ton). De vertegenwoordiger van Reuter heeft den kapitein van het Britsche schip „Afri ca Shell", die zich als gevangene aan boord van den Duitschen bodem bevond, nadat zijn schip tot zinken was gebracht, geïnter viewd. De kapitein deelde mede, dat men aan boord van de „Graf Spee" meende bij eenige koopvaardijschepen te zijn toen de „Exeter" verscheen. Onmiddellijk werd het bevel gegeven het schip strijdvaardig te maken; de gevangenen werden in de eet zaal opgesloten. De „Graf Spee" opende het vuur, dat onmiddellijk voor de „Éxeter" werd geantwoord. Gedurende het gevecht speelden de Brit sche gevangenen kaart; een granaat is in de nabijheid van de eetzaal ontploft en de gevangenen hebben splinters hiervan als souvenier medegenomen. Toen het Duitsche schip te Montevideo aankwam, trad een Duitsch officier de eet zaal binnen en zeide: „Heeren, voor u is de oorlog uit". De kapitein van de „Africa Shell" be schreef den commandant van de „Graf Spee", kapitein ter zee Landsdorf, die ook in den slag bij Jutland heeft meegestreden, als een „volmaakte heer". Sprekende over het gevecht had Landsdorf tegen hem ge zegd: „Jullie Engelschen bent hard". Alle Engelschen waren het erover eens, dat de Britsche overwinning is toe te schrij ven aan een uitstekende leiding op de krui sers, een goede vuurleiding en grooten moéd. Ook zeiden zij, dat de Engelsche geen gasgranaten hebben gebruikt. Geen van de Engelsche gevangenen had een gasmasker; wel droegen alle Duitschers maskers. De Britsche marine-attaché te Buenos Aires heeft medegedeeld, dat hij het Argen- tijnsche ministerie van marine toestemming heeft verzocht een honderdtal gewonde op varenden van den Britschen kruiser „Exe ter" te Bahia Blanca aan wal te mogen zetten. De regeering heeft toestemming verleend, doch aangezien de Britsche func tionarissen niet in contact konden komen met de „Exeter", waarvan het radiotoe stel vernield is, is het schip naar de Falk- land-eilanden gegaan en zijn hier de ge wonden aan land gebracht. Volgens draadlooze berichten uit Mon tevideo wordt de „Graf Spee" gereed ge maakt om vrjjwel direct weer te kunnen uitvaren. Het schijnt, dat de „Graf Spee" van plan is slag te leveren met de vijf Brit sche kruisers, die thans de haven blokkee- ren, ten einde haar ontsnapping te ver ijdelen. Het Duitsche tankschip „Tacoma" met 600.000 gallons benzine aan boord is vroeg in den ochtend uit de haven vertrok ken, vermoedelijk met het oogmerk de „Graf Spee" op zee van brandstof te voor zien.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1939 | | pagina 1