UGOESCHE COURANT) Nederlands houding tegenover de oorlogvoerenden. Bloedige gevechten in Finsch Karelië Duitsche verbazing... Nederlandsch vrachtschip getorpedeerd Beperkt treinvervoer voor burgers op 2en Kerstdag en Nieuwjaar. Berlijn had gerekend op een „actieve bescher ming" van onze neutra liteit! den moet zich neerleggen bij de Britsche overmacht ter zee. Het is een kwestie van maat. Er waren 67 personen aan boord. EEN SLOEP MET OVERLE VENDEN OPGEPIKT. Duitsche geweren naar Finland? Groote spanning aan de Hongaarsch-Poolsche grens. HONGAARSCHE SYMPA THIE VOOR FINLAND. In verband met de spe ciale verlofregeling voor militairen. Drie Italiaansche bombarde mentsvliegtuigen verongelukt. Veertien dooden. Roemenië zal zijn onafhankelijkheid handhaven. Drie neutrale schepen gezonken. De Russen melden doorbraak van Finsche verdedigingslinie. Zij sparen menschen noch materiaal! FINSCHE TEGENSPRAAK. FINSCHE SKITROEPEN BEHALEN SUCCES. TOT IEDEREN PRIJS „GEEN GEMAKKELIJKE OVERWINNING." VLUCHTELINGENSCHEPEN DOOR DE RUSSEN AANGE VALLEN. NUMMER 289 182e JAARGANG Dagblad. Uitgave C.V. De Middel- burgsche Courant. Bureaux: te MIDDELBURG: St. Pieterstraat 28, Tel. Redactie 269, Administratie 139; te GOES: Turfkade, Tel. 2863. Post giro 359300. Abonnementsprijs voor Middelburg en Goes 2.30, elders 2.50 per kwartaal. Weekabonne menten in Middelburg en Goes 18 ct. TWEE BLADEN EERSTE BLAD m MIDDELBURGSCHE COURANT DONDERDAG 7 DECEMBER 1939 Advertentiën 30 cent per regel, ingezonden mededeelingen 6Ó~ cent per regel. Bij contract lager. Tarief op aanvraag. Familieberichten en dankbetuigingen minimum 2.10. „Kleine Advertenties", maximum 6 regels, 75 cent, bij vooruitbetaling. „Brieven, of adres bureau v. d. blad" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 ct. Van officieuse Duitsche zijde werd gis teren aan de buitenlandsche pers te Ber lijn het volgende bericht verstrekt: „Nadat de Britsche en Fransche oorlogs schepen opdracht hadden gekregen de door Chamberlain aangekondigde inbeslagne ming van Duitsche exportgoederen ook in derdaad uit te voeren, meende men in poli tieke kringen alhier te kunnen verwachten, dat de achter de neutrale scheepvaart staande regeeringen zich niet langer met papieren protesten tevreden zouden stel len, welke voor een deel zelfs niet eens waardig werden gekeurd voor een Britsch antwoord. Integendeel moest men aanne men, zooals hier verscheidene malen naar voren is gebracht, dat de neutralen van hun zijde een eigen hulp tegen het optre den van Engeland, dat tegen het volken recht indruischt, zouden organiseeren en hun koopvaardijschepen actief zouden be schermen. Des te grooter is de verwonde ring, dat b.v. de Nederlandsche regeering op het oogenblik niet voornemens is haar koopvaardijschepen te bewapenen of eigen konvooien samen te stellen. Ook wekt het bevreemding, wanneer dit eigenaardige af stand doen van de vrijheid der zeeën wordt gebaseerd op de neutraliteit van Neder land, een neutraliteit, welke aan de eene zijde buitengewone gevoeligheid aan den dag legt en aan de andere zijde de zwaar ste overtredingen van het volkenrecht in het algemeen en het recht van de neutra len in het bijzonder aanvaardt. Dat de neutralen zeer goed recht en on recht weten te onderscheiden, heeft nog onlangs de bekende professor in het Vol kenrecht, prof. dr. Verzyl, bewezen, toen hij de blokkade-verscherping van Enge land en Frankrijk, wegens haar natuur, welke tegen het volkenrecht is, voor het Haagsche gerechtsof wilde brengen." Uit den toon van dit bericht van „offici euse Duitsche zijde" is wel op te maken, dat Duitschland niet zoozeer verwonderd is dat Nederland geen konvooien instel de was immers reeds eerder bekend als wel, dat het zich boos maakt. „Exporteeren of sterven" heeft Hitier gezegd en het is te begrijpen, dat zijn vol gelingen zich boos maken als zij zien aan- komen, dat hun economisch langzaam de keel wordt dichtgeknepen, - althans, dat daartoe energieke pogingen worden gedaan, die niet zonder succes zijn. Maar wij vragen ons af waarom Berlijn - juist óns land uitkiest als „voorbeeld". Wij hebben met woord en daad getoond, dat wij neutraal zijn naar beide kanten. Niet Nederland alleen heeft tot nog toe zijn koopvaardijschepen niet laten vergezellen door oorlogsbodems, maar geen enkel neu traal land heeft dezen maatregel genomen. Men zou geneigd zijn te vragen: Waarom wendt Duitschland zich met deze booze woorden niet tot Italië of Japan, die toch zeker over meer oorlogsschepen beschikken dan wij? Waarom dit verschil tusschen groote neutralen en zg. kleine neutralen? Italië en Japan, om bij deze voorbeelden te blijven, hebben evengoed geprotesteerd als Nederland. En zij hebben evenmin oor logsschepen met hun handelsvaartuigen meegestuurd als Nederland. Inderdaad is de Engelsche maatregel een schending van het volkenrecht; daarover is iedereen in ons land het eens. En voor ons land zijn de nadeelen bovendien reus achtig groot. Maar is het rechtvaardig om van een neutraal land te verlangen, dat het gewa penderhand tegen Engeland optreedt in een gebied, waar Engeland's tegenstander zelf óók geen handelsschepen kan laten varen? Het is niet juist, dat wij afstand doen van de vrijheid der zeeën. Maar de vrijheid der zeeën is een rechtsbegrip en de Brit sche blokkade heeft met recht niets te ma ken, maar is een kwestie van macht. Het is evenmin juist, dat wij aan den eenen kant buitengewoon gevoelig zijn voor onze neutraliteit, terwijl wij aan den an deren kant de schendingen van ons recht aanvaarden. Wij zijn naar beide zijden even gevoelig, al was het alleen maar uit economisch be lang. En wij „aanvaarden" de rechtsschendin- gen niet. Voorloopig moeten wij hier buk ken voor de overmacht, maar wij hebben bij ons protest tegen dezen Engelschen maatregel er nadrukkelijk op gewezen, dat wij ons alle rechten voorbehouden. Zeker zal onze regeering schadevergoeding eischen voor het nadeel, dat aan onze koopvaardij is berokkend en nog wordt berokkend, zoo wel door Engeland als door Duitschland Als de onmogelijkheid gebleken is om in dezen tijd ernstige overtredingen van het volkenrecht voor het Permanente Hof van Internationale Justitie in Den Haag te brengen, dan bewijst dit slechts, dat de wereld er nog steeds niet in geslaagd is zich een recht te scheppen, dat geldt in alle omstandigheden en zonder aanzien des persoons. Dat ligt niet aan ons. Het is voor Ne derland een eer, dat dit internationale ge rechtshof in Den Haag gekomen is. Daar uit blijkt de erkenning van de beteekenis van ons land op rechtsgebied. Dat dit Hof in oorlogstijd niet de macht heeft om het recht te handhaven, is niet onze schuld. Hiernaast vindt men nog een officieuze beschouwing over deze zaak. Men schrijft ons van gezaghebbende zij de: Een officieus Duitsch bericht spreekt er verwondering over uit dat de neutralen waarom in dit, verband alleen Nederland met name wordt genoemd en niet óók ande re onzijdige zeevarende landen, zooals bij voorbeeld Italië, Japan en Noorwegen, is nduidelijk geen daadwerkelijk verweer stellen tegenover de Britsche en Fransche maatregelen ter zee, door koopvaarders te bewapenen of eigen konvooien samen te stellen. Indien men deze uiting niet als een po lemische wending, doch als een naar de let ter te nemen, weloverwogen uitspraak zou moeten opvatten, zouden dus Italiaansche, Japansche, Noorsche en Nederlandsche schepen, naar Duitsche opvatting, zich te gen Britsche en Fransche geweldmaatrege- len met geweld moeten verzetten. Wat hiervan het eind zou zfln, is niet twijfelachtig: oorlog met Engeland en Frankrijk. Of dit aan Duitschland welgevallig zou zijn, is een vraag, die hier niet behoeft te worden beantwoord. Wel moet een antwoord worden gegeven op een andere vraag, die door het Duitsche bericht rijst, en wel deze: legt de onzijdig heid aan Italië, Japan, Noorwegen en Ne derland en zoovele andere neutrale staten de verplichting op, het hier bedoelde ge weld met geweld te riposteeren? Antwoord: zulk een verplichting bestaat hoegenaamd niet, evenmin als er een ver plichting bestaat om -met geweld te ant woorden op actie van Duitsche onderzeeboo ten of het onredelijk lang vasthouden door de Duitsche autoriteiten van talrijke Ne derlandsche houtbooten afkomstig uit de Oostzee. Men wete in Duitschland, dat geen enkel onzijdig land overmacht gelaten onder gaat. Het is kwetsend voor den nationale trots, in die positie te worden geplaatst. Zoo ondervond het ook Bismarck in 1870, toen het onzijdige Engeland oorlogsmateri aal leverde aan Frankrijk. Maar was dat een reden voor den ijzeren kanselier om, wat hij neutraal achtte, met geweld te be antwoorden? Geenszins. Hij bepaalde zich tot vertoogen tegenover de Britsche regee ring, omdat de archieven spreken ten dezen onmiskenbare taal hij niet in staat was, zich met goeden uitslag tegen de Brit sche overmacht ter zee te keeren. Zoo gaat het ook den onzijdigen, althans den kleineren onder hen de grootere hebben andere motieven om zich bij de Brit sche actie neer te leggen, doch verliezen daarom hun onzijdigheid evenmin als wij. Het is een kwestie van maat. Is de maat vol, dan zal ook de kleine neutrale geweld met geweld beantwoorden, van welke zijde het ook moge komen. Wat tenslotte de insinuatie betreft dat Nederland tegenover de eene partij anders zou optreden dan tegenover de andere, dit zal niemand gelooven die Nederland kent en onze neutraliteitshandhaving gadeslaat met den ernstigen wil om haar het recht te doen wedervaren dat haar toekomt. Wij vernemen dat het vrachtschip „Ta jandoen" van de Stoomvaart-Maatschappij „Nederlandin het Engelsche Kanaal is getorpedeerd. Het schip, dat in 1931 werd gebouwd en 8159 bruto reg ton groot was, was op weg naar Nederlandsch-Indië. Het had een be perkte passagiersaecommodatie 28 November vertrok de „Tajandoen" uit Nederland en op 4 December uit Ant werpen. Gisterochtend te half elf passeer de het Dungeness. Met inbegrip van de passagiers waren 67 personen aan boord. De kapitein van de „Tajandoen" was de heer Roeterink. In verband met de torpedeering van de „Tajandoen" van de Stoomvaart-Maat schappij „Nederland", vernemen wij nader dat het Belgische stoomschip „Lou's Scheid" zich in de nabijheid van de „Ta jandoen" bevindt en reeds een sloep met overlevenden aan boord heeft genomen. Het schip is thans op weg naar een twee de sloep van de „Tajandoen", welke even eens in de nabijheid op zee drijft Andere schepen, welke zich in Het Ka naal bevinden, zijn gewaarschuwd om uit te kijken naar meer sloepen van het Nederlandsche vrachtschip. Het Engelsche nieuwsbureau Reuter meldt: In Londen werd gisteravond ver nomen, dat kortelings vele geweren uit Duitschland naar Finland zjjn gezonden. De geweren waren voor een deel van Tsjechisch fabrikaat en werden eerst naar een Noordelijke haven en vervolgens per spoor naar Helsinki verzonden Van ge zaghebbende zijde wordt verklaard, dat Duitschland thans nieuwe geweren tegen een lageren prijs aan Finland heeft aan geboden Bevestigd wordt.- dat 'Engelsche firma's munitievoorraden naar Finland zenden. Tot zeer kort geleden zonden Hongarije en Zuid- Slavië eveneens oorlogsmateriaal naar Finland Van de Oostenrijksche grens meldt Ha- vas, dat de toestand in Sub-Karpatisch Rusland (N.O. Hongarije) na de aankomst der Russische troepen aan de Hongaarsche grens steeds meer gespannen -wordt. De Sovjet-Russen schijnen propaganda voor een „groote Oekraïne" te maken. De zen der te Lwow organiseert speciale uitzen dingen voor de Oekraïners in Sub-Karpa- thisch Rusland, waarin deze worden aan gespoord in opstand te komen tegen de „witte bandieten van den afgevaardigde Brody", die de anti-communistische Russi sche strooming vertegenwoordigt. Leden van de „Sitsj", 'n paramilitaire Oekraïnsche organisatie, die voorzien zjjn van geweren en handgranaten van Russische herkomst, vallen Hongaarsche gendarmes en zelfs mi litaire detachementen aan. De haard der wanordelijkheden ligt in het Noorden van Sub-Karpatisch Rusland. Het Slovaaksche blad „Slovenska" meldt, dat de Hongaarsche autoriteiten verschei dene lichtingen reservisten uit de Sub-Kar- patische Oekraïne hebben opgeroepen. Deze soldaten zouden naar de Hongaarsch-Rus- sische grens gezonden zijn, terwijl de troe pen uit het oude Hongarije naar de Oekra ïne gedirigeerd zouden zjjn.. Te Moekagevo en Oezhorod zouden voortdurend troepen aankomen. De scholen zouden gesloten zjjn. Bij een grensincident zouden 100 Hongaar sche soldaten gewond zijn. Sedertdient zou de Hongaarsch-Russïsche grens gesloten zijn. Al deze voor de Russen ongunstige be richten worden in Slovakije, waar de pers door de Duitschers gecensureerd wordt, ge publiceerd. in een gisteren voor de Hongaarsche Ka mer gehouden rede heeft de miinster-presi- dent, Teleki, ook gesproken over den oor log tusschen Rusland en Finland. Hiervan zeide hij o.m.: „Ik moet aan het feit herinneren, dat in Europa een nieuwe oorlog is uitgebroken tusschen het kleine moedige Finsche volk en de Sovjets. De strijd van het Finsche zus tervolk vervult ons met angst en droel- heid". In het Maandblad van de Nfed. Spoorwe gen heeft de directie de aandacht van het reizend publiek gevestigd op het feit, dat op den avond van den Tweeden Kerstdag en op Nieuwjaarsavond zooveel militairen van treinen gebruik maken, dat een deel van het burgerlijk verkeer die avonden na 7 uur niet zal kunnen rekenen op vervoergele- genheid. Door de speciale verlofregeling voor mi- lita'ren zal op beide avonden nl. een meer dan verdubbeld contingent militairen van de treinen gebruik maken. Bovendien is nog steeds een deel van het materiaal der Spoorwegen door de militaire autoriteiten geblokkeerd, met het oog op bijzondere omstandigheden, zoodat niet evenveel extra treinen kunnen worden in gelegd als in normale jaren. Afgeraden moet daarom worden op den avond van Tweeden Kerstdag en op Nieuw jaarsdag gebru'k te maken van stoom- en dieselelectrische treinen op de lange baan vakken als: AmsterdamDen HaagRotterdam. LeeuwardenZwolleArnhem's Bosch RoosendaalV1 i s s i n g e n. ENGELSCH SCHIP VERMIST. Het s.s. „Huntsman", metende 8196 ton, wordt vermist. Men neemt aan, dat het ver loren is gegaan. Bij Lucques (Italië) heeft zich een ern stig vliegongeluk voorgedaan waarbij 14 personen om het leven zijn gekomen. Drie bombardementsvliegtuigen, welke van Mi laan op weg waren naar Rome, zijn in de buurt van Lucques verongelukt Van de in het geheel 18 personen tellende be manningen der vliegtuigen konden 5 met hun valschermen behouden dalen. De 13 andere waren op slag dood. De oorzaken van het ongeluk zijn niet bekend. Een der vliegtuigen heeft in zijn val een boer doo- delijk gewond Het Roemeensche nieuws agentschap Ra- dor verklaart: Er wordt te Boekarest de nadruk op ge legd, dat Roemenië, indien het zou worden aangevallen, zich zeer zeker zal verdedigen en zal vechten met zijn twee en een half millioen soldaten. De geheele bevolking van 20 millioen staat vastberaden achter haar koning bij de voortzetting van deze poli tiek. Deze verklaring van Rador werd Woens dagavond gepubliceerd na het artikel in het nummer van de „Communistische Interna tionale" dat wij elders in ons blad ver melden waarin werd verklaard, dat de belangen van Roemenië de onmiddellijke afsluiting van een pact van wederzijdschen bijstand zouden vereischen. Er wordt even wel aan toegevoegd, dat welingelichte krin gen niet geneigd zijn, het artikel in de „Communistische Internationale" te som ber te bezien, temeer daar men van meening is, dat de Komintern niet vereen zelvigt kan worden met de Sovjetregeering. Er wordt uiteengezet, dat, zooals reeds bij verscheidene gelegenheden werd ver klaard, Roemenië nimmer agressieve bedoe lingen heeft gehad noch zal hebben tegen over een nabuurstaat, doch in tegendeel steeds gestreefd heeft naar vriendschappe lijke betrekkingen met zijn buren. Het 3500 ton metende Deensche ss „Ovetoft" is Zondag op de Noordzee- óp een mijn geloopen. Zes opvarenden zijn omgekomen; de 15 geredden zijn naar een Scadinavische haven gebracht door een Zweedsch vaartuig. Het Noorsche stoomschip „Primula" (1024 ton) is Maandagmiddag na een ont ploffing op de Noordzee ten ondergegaan. Het schip is in twee minuten gezonken. Acht leden der bemanning worden vermist. Men vreest, dat zij zijn omgekomen De overige zeven leden der bemanning wer den door een Deensch schip opgepikt. SCHIP BRAK DOORMIDDEN. Het Grieksche stoomschip „Paralos" (3934 ton), dat een lading Duitsche steen kolen aan boord had, is gisteren in de monding van de Theems gezonken. De eerste officier en twee machinisten zijn omgekomen en 22 andere leden der beman ning zijn in een havenstad aan land ge bracht, waar tien hunner in een zieken huis ter verpleging moesten worden opge nomen. De „Paralos", welke haar lading te Antwerpen had ingenomen, was op weg naar Piraeus. Ongeveer een uur na het aanbreken van den dag stoomde het schip op naar de Duins, toen het of op een mijn is geloopen of werd getorpedeerd en door midden brak Tien leden der bemanning werden door het omvallen van schoorsteen en masten gewond. Een Britsch stoomschip heeft de overlevenden aan boord genomen Van het gevechtsfront in Finland komen berichten binnen, die bewijzen, dat het verzet der Finnen nog iederen dag sterker wordt en op vele plaatsen succes gehad heeft. Aan de nanderen kant wefjl van morgen vroeg uit Moskou bericht, dat de Russische troepen de voornaamste stelling van de Vuoksi-waterlinie zouden hebben doorbroken. Of dit juist is, staat nog niet vast Het is echter zeker, dat de Finnen tot van morgen vroeg in ieder geval de voornaam ste aanvallen hadden afgeslagen, al kon men niet verhinderen, dat de Russen op sommige punten 30 mijl het land binnen drongen. Naar verluidt hebben de Russen het ze vende legercorps onder generaal Mereskof in het veld gebracht in het gebied, dat ligt tusschen de Karelische Landengte en het Ladogameer. Dit legercorps bestaat uit 7 infanterie- en 4 tankdivisies, doch in totaal staan 500,000 Russen gereed. Een reeks aanvallen is gedaan in de richting van den strat^g/ischen spoorweg, d(ie in Uleauborg begint en naar de Russische grens loopt Het bezit van dezen spoorweg zou van ontzaglijke waarde zijn wan neer de Russen van plan zouden zijn om Finland in tweeën te snijden,, zooals Franco dat in Spanje deed. De Finnen hebben echter krachtige maatregelen ge nomen tegen dergelijke aanvallen Gezegd wordt, dat op de Karelische Landengte tachtigduizend Russen deelne men aan den strijd tegen veertigduizend Finnen. Het geheele Finsche leger omvat thans bijna een half millioen manschappen. Onder degenen, die met de Finnen mee strijden, zoo wordt verklaard, bevinden zich verscheidene Russische commissaris sen, die in 1917 in den burgeroorlog heb ben meegevochten. De Russische troepen zouden slecht geschoeid zijn en bespijker de rubberlaarzen dragen, die noch gemak kelijk zitten, noch prettig zijn bij het marcheeren. In een telegram, dat vanochtend te elf uur te Parijs is ontvangen, wordt ontkend, dat de Russen de Finsche verdedigingslinie op de Landengte van Karelië 'hebben door broken, zooals uit Moskou was gemeld. Behalve dat de sneeuw de Russische bommenwerpers vasthoudt, stelt zij de Finnen in staat voor hun transporten ge bruik te maken van sleden. De beweeglijk heid hunner troepen, die van jongsaf ge wend zijn aan ski's, wordt er door vergroot. Verklaard wordt, dat een Russische troe- penafdeeling bij een verrassenden aanval door een ski-patrouille, welke in negen uur 100 km had afgelegd, vernietigd werd. Terwijl de sneeuw een groot voordeel vormt voor de burgerbevolking, aangezien het gevaar van luohtaanvallen er vrijwel door uitgeschakeld wordt, maakt de sneeuwval de Fnische landmijnen aan de grens minderdoeltreffend Aan den an deren kant worden de toestanden er voor de Russen nog erger door. De Finnen we ten, dat de Russen een 'wanhopig tekort hebben aan tenten Wanneer de Finnen derhalve gedwongen worden zich terug te trekken, steken zij vrijwel alle hutten en huisjes in brand om den Russen geen beschutting te laten. De hutten of huizen die achtergelaten worden, zijn vol vallen en wanneer zij niet de lucht invliegen bij het openen van de deur, doen zij dat ze ker bij het aansteken van vuur. Tijdens de luchtgevechten in de eerste dagen der vijandelijkheden heeft Finland een van zijn beste piloten, luitenant Melin verloren. Het Russische commando wil tot eiken prijs gebruik maken van het korte respijt, dat de nadering der strenge koude laat De aanvallen worden dan ook ondernomen zonder dat men op verlies van menschele vens of materiaal ziet. Twintigduizend Russen zouden gesneu veld, gewond of gevangen genomen zijn. De Finnen daarentegen trachten met zoo klein mogelijke verliezen zoo groot mogelijken tegenstand te bieden. Daarom hebben zij eenige minder belangrijke stellingen in de eerste linie op de Karelische Landengte prijs gegeven Geen enkele belangrijke stel ling is echter verlaten. Naar de correspondent van „Aftonbladet" verneemt, hebben dokters geconstateerd, dat de Russen gebruik maken van dum dum kogels; zelfs kinderen waren getrof fen. Gisteravond heeft de Finsche radio een beroep gedaan op het Russische volk. In deze mededeeling werd gezegd: „Ver trouwt uw leiders, die probeeren u te doen gelooven, dat de Finnen oorlog met Sov jet-Rusland wenschen, niet De Finnen vormen een vredelievende natie en wen schen in vrede te leven met hun buren. Uw vaders kunnen u verhalen van de heldhaf- tigen strijd der Finnen tegen het tsaris tische regiem, waarvan zij zich hebben be vrijd na een eeuw van vechten Deze oor log zal u geen vreugde en geen gemakke lijke overwinning brengen. De Finnen zul len vechten tot hun laatste druppel bloeds". Het omroepstation van Helsinki meldt, dat twee schepen met vluchtelingen, die uit havens in het uiterste Noorden kwa men en op weg waren naar Petsamo, ver mist worden. De schepen zouden door Rus sische scheeps- en landgeschut beschoten zijn.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1939 | | pagina 1