ip ^eetiw0cb)£ s*
C&GOESCHE COURANT)
RUSLAND WEIGERT TE ONDERHANDELEN
MET DE NIEUWE FINSCHE REGEERING
Onverbindendverklaring van
de kolenconventie gevraagd.
Moskou tracht de communistische revolutie
in Finland te importeeren.
Het roode leger stuit op lellen
tegenstand.
EEN VLUCHTELING MINIS
TER-PRESIDENT,
„DE VIJAND IS NA FELLEN
STRIJD TERUGGESLAGEN."
OORLOGSLEED
FINLAND WIL ONAFHAN
KELIJK BLIJVEN.
Hevige gevechten te land en
ter zee.
F \MiL
N [l ifeuNAiNfBg#g^ - -|frrinri
Twee hooge departements
ambtenaren verdacht van
spionnage.
De suiker wordt één cent
per pond duurder.
DE AANVAL WAS REEDS LANG
VOORBEREID J
Wil Zweden bemiddelen?
mgmmê
rs aSS"
De Nationale Coöperatieve
Raad acht haar in strijd
met het algemeen belang.
Moreele en geestelijke
herbewapening.
Burgemeester Van Walré de
Bordes sprak te Amsterdam.
Weer een aantal slachtoffers
der mijnen.
VUMMER 285 182e JAARGANG
Dagblad. Uitgave C.V. De Middel-
burgsche Courant. Bureaux: te
MIDDELBURG: St. Pieterstraat 28,
Tel. Redactie 269, Administratie 139;
te GOES: Turf kade, Tel. 2863. Post
giro 359300. Abonnementsprijs voor
Middelburg en Goes 2.30, elders
2.50 per kwartaal. Weekabonne
menten in Middelburg en Goes 18 ct.
EERSTE BLAD
DRIE BLADEN jEERSTE BLAD
HIDDELBURGSCHE COURANT
ZATERDAG 2 DECEMBER 1939
Advertentiën 30 cent per regel,
ingezonden mededeelingen 60 cent
per regel. Bij contract lager. Tarief
op aanvraag. Familieberichten en
dankbetuigingen minimum 2.10.
„Kleine Advertenties", maximum 6
regels, 75 cent, bij vooruitbetaling.
„Brieven, of adres bureau v. d. blad"
10 cent extra. Bewijsnummers 5 ct.
Gisteren hebben wij gemeld, dat de Fin
sche regeering-Caj ander was afgetreden.
Ondanks, dat dit kabinet nog den avond te
voren een eenstemmig votum van vertrou
wen had verkregen van de volksvertegen
woordiging, is Cajander heengegaan, omdat
zijn persoon door Moskou speciaal wera
aangevallen.
Cajander zou volgens Moskou de onder
handelingen hebben doen mislukken en
daarom was hij „gecompromitteerd".
Er werd een nieuwe regeering gevormd
met Ryti, directeur van de Finsche Bank,
als minister-president en met Tanner als
minister van buitenlandsche zaken. Zooals
men weet, heeft Tanner, die in het vorige
kabinet minister van Financiën was, deel
genomen aan de Finsch-Russ.sche bespre
kingen.
Prompt heeft Moskou de beschuldigingen,
die eerst gericht waren tegen Cajander, nu
gericht op Tanner. Moskou heeft verklaard
met de nieuw gevormde Finsche regeering
niet te zullen onderhandelen.
Terwijl de Finsche troepen zich dapper
verzetten tegen de overmacht van het Rus
sische leger, tracht Moskou ook van binnen
uit den Finschen tegenstand te verzwakken.
Op initiat.ef van de Communistische Inter
nationale is nl. een „Finsche volksregee-
ring" gevormd, welke natuurlijk onmiddel
lijk door de Sovjet-regeering is erkend.
Op het oogenblik zijn er dus twee regee
ringen in Finland, een onwettige in het door
de Russen veroverde Oostelijke deel en een
wettige in Helsinki.
Rad-O Moskou deelde gisteren mede, dat
als gevolg van een opstandige beweging
welke zich in het Finsche leger zou hebben
voorgedaan, in Terioki onder leiding van
Otto Ussinen een „volksregeering" ge
vormd zou worden, waarvan het doel zou
zijn de regeering-Tanner omver te werpen
en vrede te sluiten met de Sovjet-vrienden.
In haar verklaring verzoekt de nieuwe re
geering aan de regeering der Sovjet-Unie
haar te hulp te komen met het Roode leger.
Voorts wordt medegedeeld de oprichting
van een speciaal leger, dat tot taak zou
hebben in Helsinki de vlag der revolutie te
planten
Het programma der binnenlandsche poli
tiek van het z.g. nieuwe kabinet is geïnspi
reerd door de communistische ideologie.
De minister-presidentvan de communis
tische Finsche „volks-regeering", Otto Kus-
sinen, heeft sedert twintig jaar niet meer
in Finland gewoond. In 1919 moest hij uit
het land vluchten. Voor 1914 was hij de
leider van de Finsche sociaal-democraten;
na de October-revolutie ging hij over tot
het Leninisme en hij moest zich na de
overwinning van de Witte Garde onder ge
neraal Mannerheim uit het land terugtrek
ken.
Kussinen is thans 60 jaar.
In de Moskousche pers is gisteren een
manifest van de Finsche communistische
partij gepubliceerd, waarin o.a. wordt ge
zegd:
De staat Lithauen heeft uit de handen
van de Sovjet-Unie zijn hoofdstad Vilnius
en het omringende gebied teruggekregen.
Het Finsche volk, dat sedert 20 jaar droomt
van een hereeniging van Karelië met de
Finsche natie en Finland, kan thans met
vertrouwen er op rekenen, dat zijn vurigste
nationale hoop vervuld zal worden.
Deze passage is een herhaling van het
geen Molotof heeft beloofd, n.l. dat de Sov
jet-Unie bereid was te overwegen Karelie
aan Finland terug te schenken.
Het Finsche ministerie van defensie heeft
een communiqué uitgegeven, waarin wordt
medegedeeld, dat de Russische aanvallen
afgeslagen zijn.
„De activiteit der Russische troepen is
zeer groot geweest, in het bijzonder in den
sector ten Noorden van het Ladogameer,
waar vooral bij het dorp Suojarvi zeer he
vig is gevochten. De Russische aanvallen
zijn echter volledig afgeslagen. Bij een aan
val werden twee Russische compagnieën
vernietigd. Dit resultaat werd voor een
groot gedeelte bereikt door het gebruik van
een nieuw Finsch wapen, dat geconstrueerd
is voor gevechten in bosschen (dit wapen
is een automatisch geweer, één per man
dat even snel vuurt als een machinege
weer). Verscheidene dorpen in het district
van Suojarvi zijn door de vlammen ver
nield. De Finsche verliezen waren nominaal
en bestonden hoofdzakelijk uit gewonden.
De strijd duurt nog voort.
De Russen hebben minstens 19 tanks ver
loren. De verliezen van de Russische lucht
macht bedroegen minstens negen vliegtui
gen en volgens sommige berichten dertien
Alle Finsche vliegtuigen keerden veilig te
rug.
De Russische vloot is ook opgetreden en
heeft Hangoe aangevallen. De Finsche kust.
batterijen openden het vuur en een Rus
sische torpedobootjager is door een treffer
tot zinken gebracht.
De Engelsche bladen melden, dat nog
100.000 bewoners uit Helsinki vertrokken
zijn. De vrouwen en kinderen leverden een
deerniswekkenden aanblik op en moesten
bijna allen te voet gaan, terwijl honderden
den nacht doorbrachten op de met sneeuw
bedekte wegen. Bij het doorzoeken van de
verwoeste gebouwen te Helsinki zijn vele
verkoolde lijken gevonden.
Tijdens de luchtaanvallen op Helsinki
hebben de Russische vliegtuigen gepoogd
de olietanks in het district Soernaes te bom
bardeeren. Zij slaagden er echter slechts in
eenige goederenemplacementen op aangren
zend terrein te treffen. Een bom heeft een
kerk in Helsinki getroffen, waarbij ver
scheidene personen werden gewond.
Gisteren zijn op zijn minst twintig lucht
aanvallen op Finland gericht.
De eerste vergadering van de nieuwe re-
geering-Ryti had plaats in een schuilkelder.
In een voor de Ver. Staten uitgezonden
radioredevoering heeft de nieuwe Finsche
premier gisteravond verklaard:
„Wij zijn bereid over alle kwesties, welke
zich kunnen- voordoen, te onderhandelen,
doch kunnen er niet in toestemmen een
handeltje te maken van onze onafhanke
lijkheid of van ons recht over onze eigen
zaken te beslissen.
Het Finsche volk vraagt het recht te blij
ven leven in volledige politieke onafhanke
lijkheid."
De Finsche stad Petsamo, welke door de
Russische troepen is bezet, was tevoren
door vliegtuigen gebombardeerd.
Ook de steden Kirkenaes en Salmejaervi
werden door Russische vliegtuigen gebom
bardeerd.
Als gevolg van de bombardeering van
Helsinki raakten vele gebouwen in brand.
Beweerd wordt, dat de Russen buiten het
eiland Seitskar een schip der vluchtende
Finsche kustwachten tot zinken hebben
gebracht en op de in zee zwemmende op
varenden met geweren hebben geschoten.
Volgens Finsche berichten zijn gisteren 16
Russische vliegtuigen neergehaald boven
Finland.
Onder de aanvallen op Finsche plaatsen,
welke gisteren zijn gedaan is de voornaam
ste die op Kotka, een belangrijke haven en
industrie-centrum. Deze aanval duurde bij
na zonder onderbreken van half tien in den
ochtend tot vier uur in den middag. Acht
tien bommen werden neergeworpen. Men
weet nog geen bijzonderheden omtrent het
aantal slachtoffers en de aangerichte scha
de.
Naar uit Helsinki verluidt, werd daar
hedenochtend om 1 uur 50 luchtalarm gege
ven.
Een Finsch radiobericht meldt, dat de
Finsche regeering bevel heeft gegeven tot
gedwongen evacuatie van alle steden in de
gevaarlijke zone van Finland. Alle scholen
zijn gesloten.
zOOS T ZÉ'Ei
'KRISTINESJAD
*PORI
RAUMO
KNYSTAD
\BO
JYVASKYLA
fclMA
LAHTIl.i LAPPEEN'RANTA
xHaminT^'BORG
Ki via F"
-AAR
■JOENSUU V;
SUQjARVI
30
'aLRjarvi) d q
■qrtavALA C/1
£uuksi r
EXHdLiM Z
O
adoqar-
T^meet
TEIs-SINKHS™»
zF/NSCHE GÖLFl
som
OOfgSTAD
'LENINGRAD
Men meldt ons uit Den Haag:
Als verdacht betrokken te zijn in een
zaak van spionnage ten behoeve van een
naburige mogendheid zijn op last van de
justitie te 's-Gravenhage aangehouden en
in voorloopige bewaring gesteld G. W. F,
van H. en diens echtgenoote, alsmede mr.
W. B J. B.
Eerstgenoemde is als hoofdambtenaar
verbonden aan het departement van Sociale
Zaken, waar hij belast was met de leiding
van den Socialen Jeugddienst. Mr. W. B. J
B. is ambtenaar aan het departement van
Economische Zaken.
De gearresteerde hoofdambtenaar van
Sociale Zaken schijnt overmatig vriende
lijke betrekkingen te hebben onderhouden
met de Duitsche „Kraft durch Freude"-be
weging. Hjj heeft eenigen tijd geleden m
Hamburg een rede gehouden, welke aanlei
ding gaf tot het stellen van vragen aan den
Nederlandschen minister van Sociale Za
ken. De minister kon niet anders ten ant
woord geven dan dat de betrokken hoofd
ambtenaar niet-gesproken had als verte
genwoordiger der Nederlandsche regeering,
doch als een particulier op vacantiereis.
De man wordt er blijkbaar van beschui
digd, dat hij op zijn departement documen
ten heeft laten fotografeeren.
Hij was referendaris aan het departement
van Sociale Zaken en heeft in de laatste
jaren een uiterst snelle promotie gemaakt
Naar in Den Haag verluidt, schijnen de
ze arrestaties in verband te staan met de
smokkelaffaire van uniformen. Volgens de
Telegraaf zou de recherche bij het volgen
van sporen in deze laatste zaak tot de ont
dekking van deze spionnagezaak zijn ge
komen.
Het was den laatsten tijd wel meer en
meer bekend geworden, dat de sympathieën
van den heer Van H. naar een naburig land
uitgingen, waar hij verschillende jeugd
werkkampen bezocht. Bij hem kwamen na
dien enkele bekende buitenlanders en waar
schijnlijk hebben ook personen, die tot een
spionnagedienst behooren, bij hem gelo
geerd.
Dit had alreeds de aandacht der autori
teiten op hem gevestigd, doch dat hij en
zijn jonge vrouw ten slofte wegens verden
king van spionnage gearresteerd zouden
worden, kwam voor officieel Den Haag toch
als een donderslag uit helderen hemel.
Ten huize van den heer Van H. heeft de
politie een aantal bescheiden in beslag ge
nomen. Van een gerucht, als zou de heer
Van H. hebben bekend zich aan spionnage
te hebben schuldig gemaakt, konden wij
geen bevestiging krijgen.
Het schijnt niet onmogelijk te zijn, dat
binnenkort nog meer arrestaties zuilen vol
gen.
De minister van Econ. Zaken heeft be
sloten de crisisheffing op suiker met in
gang van 4 December 1939 te verhoogen
met 10 van de hoofdsom van den in
gevolge de Suikerwet 1924 geheven ac
cijns op suiker. Dit zal tot gevolg hebben
dat de suikerprijs met 1 cent per pond
zal worden verhoogd.
Deze maatregel is genomen ter bestrij
ding van de kosten, verbonden aan de
distributie, welke, naar bekend is, behalve
uit algemeene onkosten, bestaan in de
vergoeding aan de gemeentebesturen van
85 van de door deze gemaakte distribu-
tiekosten.
Het ligt in het voornemen ook bij ver
dere distributie de kosten op de te distri
bueeren artikelen te verhalen. Het spreekt
evenwel vanzelf, dat deze lager kunnen
zijn, daar dan van een reeds bestaand
distributie-apparaat gebruik kan worden
gemaakt.
Volgens een Reuter-bericht, dat via Riga
uit Moskou is ontvangen, en dat, naar
wordt gezegd, aan de censuur is ontsnapt,
is de aanval op Finland reeds langen tijd
door de Sovjet-regeering voorbereid. Vijf
tien of twintig van de beste divisies en een
groote hoeveelheid vechtwagens, pantser
wagens en vliegtuigen waren voor dit doel
geconcentreerd nabij de Finsche grens.
De correspondent te Stockholm van de
„Neu'e Zürcher Zeitung" bericht aan zijn
blad, dat Zweden zou overwegen zijn be
middeling aan te bieden in het conflict tus-
schen Finland en de Sovjet Unie, aangezien
men veronderstelt, dat een poging hiertoe
door een van de Scandinavische landen
meer succes zal hebben, dan de pogingen
van de Ver. Staten.
Verder meldt de correspondent, dat
steeds meer Zweden dienst willen nemen
bij het Finsche leger.
De Finsche legatie te Stockholm heeft
een afzonderlijke afdeeling in het leven ge
roepen voor den stroom van Zweden, die
dienst willen nemen om het Finsche leger
te helpen.
mm
-
5
-
V
De Britsche torpedojager „Gipsy" is aan de Engelsche Oostkust
op een mijn geloopen en gezonken. Slechts de bovenbouw van
het vaartuig steekt nog boven water uit.
De nationale coöperatieve raad schrijft:
Sedert een aantal jaren is de verkoop van
huisbrandstoffen onderhevig aan de bepa
lingen, welke door de leden van de kolen-
conventie en de met haar samenwerkende
importeurs zijn vastgesteld, teneinde „een
ongezónde concurrentie tusschen brandstof-
fenhandelaren te voorkomen" en teneinde
„de kleinhandel in staat te stellen redelijke
verkoopprijzen te bedingen".
Het doel van deze voorwaarden, die be
kend zijn als „regeling van den verkoop van
huisbrandstoffen in Nederland" is begrijpe
lijk. Het ligt voor de hand, dat zoowel de
producenten als de groothandel het groot
ste belang hebben bij een versterking van
de financieele positie van hun afnemers.
De marges tusschen de prijzen, die de
verbruikers betalen, en die, welke de pro
ducenten en importeurs ontvangen zijn
grooter dan uit een oogpunt van normale
bedrijfskosten en overschotten kan worden
gemotiveerd.
Een dergelijke kartelvorming, die zoover
gaat dat de detailprijzen welke het publiek
moet betalen worden voorgeschreven, zou
niet op een hevig verzet stuiten van de zij
de der coöperaties van de uiteindelijke af
nemers, indien hiervan het gevolg zou zijn
dat inderdaad zou kunnen worden gespro
ken van een saneering van het distributie
apparaat voor huisbrandkolen.
Blijkens een door den bond van Neder
landsche handelaren van brandstoffen inge
steld onderzoek nam in een tiental groote
en kleine gemeenten het aantal particulier
kolenhandelaren in 19201934 toe van 17
tot 84 per 100,000 inwoners en ten platte-
lande kwam men zelfs tot een stijging van
100 tot 186 particuliere kolenhandelaren
per 100.000 inwoners.
Van een „saneering" van den kolenhan
del in bovenbedoelden zin is echter geen
sprake. De „saneering" heeft slechts één zij
de, namelijk deze, dat het publiek gedwon
gen is meer voor de huisbrandkolen te be
talen, zonder dat de distributie goedkoope.r
wordt.
De nationale Coöperatieve Raad te Rot
terdam, welke o.m. wordt gevormd door de
centrale organisaties van verbruikscoöpera
ties en door die van landbouwcoöperaties,
heeft nu den minister van economische za
ken verzocht de regeling van den verkoop
van huisbrandstoffen in Nederland onver
bindend te verklaren, op grond van de over
weging, dat deze in strijd moet worden ge
acht met het algemeen belang.
Opgemerkt wordt namelijk dat, tenge
volge van de contigenteering van den in
voer van kolen, de coöperaties niet in staat
zijn met behulp van buitenlandsche kolen
de nadeelige gevolgen van deze kartelvor
ming te voorkomen.
Het zou dus in het belang van de ver
bruikers zijn, indien deze poging van de
coöperaties zou slagen. Tevens zou de on
verbindendverklaring van bovenbedoelde
overeenkomst het voordeel hebben, dat aan
het bezwaar wordt tegemoetgekomen dat
In de „Apollohal" te Amsterdam is gis
teravond een nationale bijeenkomst voor
moreele en geestelijke herbewapening ge
houden. Deze vergadering was bedoeld als
onderdeel van de wereldactie voor moreele
herbewapening, waarvan de leus voor 1, 2
en 3 December luidt:
„Honderd millioen menschen luisteren
naar God."
Nadat de heer Van Eegten de bijeen
komst had geopend, werd het woord ge
voerd door den burgemeester van Middel
burg, mr. dr. J. van Walré de Bordes. Spr.
zette uiteen, dat de beweging voor geeste
lijke en moreele herbewapening rust op
twee steunpunten: in de eerste plaats de
eischen uit de Bergrede, eerlijkheid, rein
heid, onzelfzuchtigheid en liefde, in de twee
de plaats het luisteren naar God.
Telegrammen uit Oost-Indië werden voor
gelezen.
Daarna voerden zeer vele sprekers en
spreeksters het woord, die allen in het kort
den weg bepaalden, volgens welken zij tot
de moreele en geestelijke herbewapening
waren gekomen. Zij zetten uiteen op welke
wijze de beweging henzelf, hun werk en
gezin verbeterd had.
Vandaag worden in den lande plaatselijke
bijeenkomsten gehouden, terwijl Zondag in
de gezinnen zelf het weekeinde wordt be
sloten.
Een Finsche stoomboot de „Mercator"
(4.260 ton), die op weg was naar Noorwe
gen, is gisteren aan de Schotsche kust op
een mijn geloopen. De eerste officier, zijn
vrouw en elf leden der bemanning zijn aan
land gebracht.
Een reddingboot heeft een tijdlang ge
zocht naar een tweede boot, waarin zich de
kapitein en de andere leden van de be
manning moetqn bevinden. Later werd ge
meld, dat deze boot op sleeptouw was ge
nomen. De „Mercator" zonk in zes minuten.
35 personen zijn gered; één is waarschijnlijk
omgekomen.
Het Noorsche tankschip „Realf", metende
12.500 ton, is voor de Britsche kust op een
mijn geloopen en gezonken. De geheele be
manning is door een Italiaansch schip ge
red.
Het Britsche s.s. „Dalryan" (4558 ton) is
ongeveer zes mijl buiten de Zuidoostkust
van Engeland op een mijn geloopen en
langzaam gezonken. Alle 38 leden der be
manning en de loods zijn gered.
De Deensche houten driemaster „Grethe"
(264 ton) is op de „Goodwin Sands" veron
gelukt. De kapitein en de uit zes leden be
staande bemanning is gered. Men denkt,
dat de „Grethe" op een wrak geloopen is.
een doeltreffende toepassing van de vesti
gingswet kleinbedrijf een tijdelijk ves
tigingsverbod is reeds afgekond'gd door
het bestaan van de regeling van den ver;
koop van huisbrandstoffen zal blijken te
worden belemmerd.
