HENNING
Scherpe Wind
Finland geelt toe aan
den Russischen eisch.
MORGENMIDDAG
VICKS HOESTB0NB0NS
De «Rawalpindi» werd in den grond
geschoten door de «Deutschland»
De Britsch-Fransche blokkade van den Duitschen
uitvoer begint 4 December.
met de kinderen naar
een foto laten maken voor VADER'S ST. NICOLAAS.
Als ook Rusland zijn troepen
FINLAND NIET GESCHOKT.
ONTPLOFFING OP EEN
RUSSISCH DORPSPLEIN.
„Het past te mooi in elkaar."
Een middel tegen magnetische
mijnen?
2000 vrijwilligers voor de
mijnenvegers.
van de grens terugtrekt.
„Rusland's geduld raakt
uitgeput.
Russische verloven ingetrokken.
Russische vliegtuigen boven
Finsch gebied.
De Tweede Kerstdag zal in
Duitschland als werkdag gelden.
Duitschland beschuldigt
Engeland van dubbel spel.
Uitvaartvergunningen voor
neutrale schepen?
Duitsche treiler op een mijn
geloopen; 14 dooden.
UITVAARTVERGUNNINGEN
259 man gingen met het schip
de diepte in.
JS j] 1 (Ingez. Med.)
Werkverruiming door
vlasbewerking.
Plan voor repelen met de
hand in de Haarlemmermeer.
MIJN SLOEG GAT IN DEN
TEXELSCHEN ZEEDIJK.
BRITSCHE KOOPVAARDER
GETORPEDEERD.
TOT HET LAATSTE KANON.
NUMMER 381 182e JAARGANG TWEE BLADEN EERSTE BLAD niL^ti; T DINSDAG 28 NOVEMBER 1939
Dagblad. Uitgave C.V. De M.ddel- PI Adverted 30 ce„, pee r,g„,
burgsche Courant. Bureaux, te Bi fc *VV ingezonden mededeelingen 60 cent
MIDDELBURG: St. Pieterstraat 28, g-ran - e»*. m B8 rTKrnr» _.i per regel. Bij contract lager. Tarief
Tel. Redactie 269, Administratie 139; Qk/jS p| IlPC^ BS Blr^ fvpSB H PK f °P aanvraag. Familieberichten en
te GOES: Turfkade, Tel. 2863. Post- y BHhHHH B B&E H Êa Hna Êf BT HH H BLJp BjL HptM H dankbetuigingen minimum 2.10.
giro 359300. Abonnementsprijs voor Rftgg |1 i|j|| Pril IF® M «I JH lKii|tl M „Kleine Advertenties", maximum 6
Middelburg en Goes 2.30, elders |g Q jj gjgT HgT H lal fej^g VS£Z B iPlpllll^il M regels> 75 cent> bÖ vooruitbetaling.
2.50 per kwartaal. Weekabonne- „Brieven, of adres bureau v. d. blad"
menten in Middelburg en Goes 1§ ct. GOBÉSG^ IS "1" 10 CCnt extra' Bewijsnummers 5 ct.
Vooral wanneer hij zoo ver van huis is,
zal dit een dubbele verrassing zijn.
^®o«oe@oaooo—oaoooooooooaooooaoo—ooo—ooooooeaoeooeoé
(Ingez. Med.)
Havas meldt uit Helsinki:
Na een bespreking heeft de Finsche re
geering haar antwoord op de nota van de
regeering der Sovjet-Unie gepubliceerd. In
het antwoord wordt vastgesteld, dat tijdens
de onderhandelingen, welke onlangs zijn
gevoerd, de Finsche regeering haar stand
punt reeds uiteen heeft gezet.
Verder wordt vastgesteld, dat van Fin
sche zijde niet is geprovoceerd: geen enkel
kanonschot werd gelost, terwijl dit niet ge
zegd kan worden van Sovjet-Russische zijde.
Toch verklaart de regeeriiig van Finland
zich bereid haar troepen van de grens op
den door de Sovjet-Russische regeering ge-
wenschten afstand terug te trekken, op
voorwaarde, dat van Russische zijde een
soortgelijke maatregel wordt genomen.
Reeds voordat bovenstaande verklaring
werd bekend gemaakt, werd officieel ge
meld, dat de beweringen der Sovjets met
betrekking tot het grensincident volkomen
ongegrond waren. Deze beweringen, zoo
zegt met men te Helsinki, vormen waar
schijnlijk een onderdeel van de verscherping
der anti-Finsche campagne in Rusland.
Welingelichte kringen verklaren, dat
Finlands besluit zijn onafhankelijkheid te
verdedigen, niet geschokt zal worden door
den hevigen zenuwoorlog, welke blijkbaar
is ingezet.
In haar antwoord op de Russische nota
vermeldt de Finsche regeering allereerst
het resultaat van het onderzoek, dat zij
heeft doen instellen naar het incident, dat
door Moskou ten laste wordt gelegd aan
de Finsche troepen Daaruit blijkt, dat op
26 November van 15 uur 45 tot 16 uur 05
gevuurd is in de omgeving van het dorp
Mainil op Russisch gebied Van Finsche
zijde heeft men inderdaad een ontplof
fing kunnen zien, die plaats had op het
plein van Mainil, op 800 meter van de
grens Het onderzoek, dat door de Fin-
pche autoriteiten is ingesteld), heeft in
staat gesteld te constateeren, dat de wa
pens, die geschoten hadden, zich op onge
veer 1 tot 1% km ten Zuidoosten van de
plaats der ontploffing bevonden, dus in
Rusland
De Finsche regeering spreekt de veron
derstelling uit, dat er een ongeluk is ge
beurd en acht het bijgevolg haar plicht
het Russische protest van de hand te wij
zen.
Wat de toespelingen van Molotof be
treft, tegenover de Finsche delegatie toen
die in Moskou was, ten aanzien van de
troepenconcentraties in de nabijheid van
de grens, verklaart de Finsche regeering
dat de eenige elementen, die zich in dit
gebied bevinden, grenswachten zijn en dat
er geen artillerie is met een draagwijdte,
■welke over de grens heen zou reiken. De
Finsche regeering verklaart zich tenslotte
bereid de gewapende elementen terug te
trekken van de grenslijn, wanneer de Sov
jet-regeering tot eenzelfden stap besluit
Ook neemt de Finsche regeering nota van
de mededeeling, dat de Sovjetregeering
niet het voornemen heeft de beteekenis
van het incident te overdrijven. De Fin
sche regeering stelt voor, dat de grens-
commandanten van de beide landen op de
Karelische landengte gemeenschappelijk
overgaan tot een onderzoek naar de feiten,
die vermeld zijn door de Sovjet-regeering
De Finsche pers heeft gistermiddag mel
ding gemaakt van de anti-Finsche betoo
gingen in Leningrad en men is hier niet
over verbaasd Men is van meening, dat al
les te mooi in elkaar past, dan dat het
niet tevoren zou zijn georganiseerd Vol
gens telefonische berichten uit Leningrad
zou reeds een uur voor het zoogenaamde
grensincident pamfletten in de fabrieken
uitgereikt zijn Finland geeft een voor
beeld van kalmte; het leven in de hoofd
stad is normaal.
Te Londen verklaart men met een zeer
groot vertrouwen, dat Groot-Brittannië de
kwestie der magnetische mijnen beheerscht
en dat het land er zeker van kan zijn, dat
die mijnen niet veel langer nog een bedrei
ging zullen vormen.
Officieel wordt medegedeeld, dat een
overweldigend antwoord is ontvangen op
het beroep van de Engelsche admiraliteit
op de visschers om zich aan te bieden voor
het vegen van mijnen.
Er hebben zich bijna 2000 vrijwilligers
aangemeld voor de bemanning van onge
veer 200 schepen. Zij zullen een aparte tak
vormen van de marinereserve en „treiler-
reserve" worden genoemd.
Het Telegraaf-agentschap der Sovjet-
Unie, Tass meldt, dat de „uitdaging der
Finsche militaristische kliek" de woede
en verontwaardiging heeft gewekt van
de bevolking der Sovjet-Unie De arbeiders
der Sovjet-Unie eischen, dat de provoca
teurs, die alle gevoel voor maat hebben
verloren, flink op hun plaats zullen wor
den gezet.
„De onbeschaamde daad der Wit-Finnen
aldus Tass verder heeft een diene
verontwaardiging gewekt bij de strijders
van het militaire district Leningrad De
sprekers op de vergaderingen hebben er
uitdrukking gegeven aan de groote woe
de van het Russische volk en de macht
van zijn Roode leger onderstreept
„Een soldaat heeft in zijn toespraak ver
klaard: „De leiders van Finland, die ieder
gevoel voor maat hebben verloren, willen
niet luisteren naar redelijke woorden en
willen geen vredesbesprekingen. Het ge
duld van het Russische volk raakt uitge
put".
„Ook eenheden van de Russische Oost-
zee-vloot hebben bijeenkomsten gehouden,
waar moties werden aangenomen, in
houdende, dat de „Finsche reactionnairen
eer het te laat is de noodige conclusies
moeten trekken uit de nota van de Sov-
jet-regeering. Wij zullen iedere intrige van
de politieke intriganten naar den du'vel
zenden, onzen weg vervolgen en ondanks
alles de veiligheid van de Sovjet-Unie ver
zekeren"
„Verontwaardigd over de provocatie van
de Finsche militaristische, kliek hebben
de arbeiders van de electriciteitsbedrijven
te Moskou een resolutie aangenomen
waarin zij verklaren, dat „geen enkele ge
beurlijkheid en geen enkele onverwachte
situtatie ons zal overvallen". Ons roode
leger en het geheele volk zijn op ieder
oogenblik gereed een verpletterend ant
woord te geve® aan de ophitsers tot oor
log".
Reuter meldt uit Helsinki:
Generaal Meretschkoff, de commandant
van het Russische leger district Leningrad,
heeft alle verloven ingetrokken en aan alle
officieren en manschappen bevel gegeven,
zich binnen 24 uur in hun depots te melden.
Een overeenkomstig bevel werd onlangs
uitgegeven voor de Russische Oostzeevloot
door haar bevelhebber admiraal Trubitsch.
Ook wordt gemeld, dat in de buurt van Le
ningrad manoeuvres van de luchtmacht op
groote schaal worden gehouden, waaraan
zware bommenwerpers en jachtvliegtuigen
deelnemen.
De Deensche „Extrabladet" bericht, dat
het waar is, dat de laatste dagen verschei
dene malen Russische vliegtuigen boven.
Finsch gebied hebben gevlogen. Zonder
twijfelwilden de toestellen de opstellings
plaatsen van de luchtdoelartillerie ontdek
ken, doch de batterijen hebben niet op de
vliegtuigen geschoten.
Zelfs de algemeene Christelijke feestda
gen hebben onder den oorlogstostand te
lijden Het schijnt in de bedoeling der
Duitsche overheid te liggen, dit jaar den
tweeden Kerstdag te laten vervallen, om
zoodoende een werkdag te winnen
Reeds in de afgeloopen week is iets der
gelijks gebeurd De zoogenaamde „Buss-
und Bettag'', een in geheel Duitschland
streng in eere gehouden Christelijke feest
dag, werd van Woensdag op Zondag ver
legd De arbeiders en beambten, die op
een vrijen dag hadden gerekend, moesten
evenals andere dagen werken en de kerk
diensten in verband met dezen dag moes
ten tot Zondag worden opgeschort De
„Buss- und Bettag" werd toen verleden
week Zondag, tegelijk met den „Toten-
sonntag" gevierd
De nationaal-socialistische overheid
plaatst zich daarbij op het standpunt, dat
het algemeen belang, in dit geval de be
langen van het oorlogvoerende Duitsch
land van de geheele natie de grootst mo
gelijke krachtsinspanning vergt en dat
derhalve ook met feest- en rustdagen zoo
spaarzaam mogelijk omgegaan moet wor
den In principe blijft de Zondag geëer
biedigd, doch tegelijkertijd zullen de ove
rige feestdagen zooveel mogelijk tot Zon
dagen worden beperkt. Nu valt het dit
jaar in zooverre zeer ongunstig daar wij
met den Kerst drie feestdagen achter el
kaar hebben Het begint met Zondag, den
24sten December, en dan komen Maan
dag en Dinsdag de beide Kerstdagen Daar
om zou het, meldt de Tel., in de bedoeling
liggen, om den tweeden Kerstdag dit jaar
te laten uitvallen en het Kerstfeest te be
perken tot Zondag, den zoogenaamden
„Heiligenabend" en den eersten Kerst
dag.
Het i^uiLsciie N.euwsDuieau puuliceert
een officieel communiqué, waarin uitvoerig
wordt ingegaan op het bekende Engelsche
blauwboek, inzake het uitbreken van den
oorlog, dat beschouwd wordt als een be
wijs voor den onvoorwaardelijken wil tot
oorlog van Engeland.
Het blauwboek bewijst, dat de Britsche
diplomatie rechtstreeksche DuitschPooi-
sche onderhandelingen verhinderd heeft.
Engeland heeft niets gedaan om deze on
derhandelingen waarvan vrede of oorlog
afhankelijk waren, tot stand te brengén Uit
het blauwboek blijkt, dat terwijl Engeland
,n zijn memorandum van 28 Augs. beweer
de de definitieve toezegging van Polen te
hebben, in werkelijkheid met Polen hierover
nog in het geheel niet was onderhandeld.
De Britsche regeering had alleen aan Po
len en Duitschland een voorstel gezonden,
doch het voorstel aan Polen was zoo ge
steld, dat de Poolsche regeering daarin een
uitnoodiging moest zien om het af te wij
zen. De Engelsche uitnoodig'ng van 28 Aug.
aan Polen, om directe besprekingen te
openen is door den Engelschen ambassa
deur in Warschau niet doorgegeven, met de
motiveering, dat Polen toch niet zou on
derhandelen, aangezien het zich door het
bondgenootschap met Engeland zoo veilig
voelde, dat het de voorstellen van Hitier
toch niet zou aannemen. Deze merkwaar
dige houding van den ambassadeur in War
schau was zonder twijfel met het Foreign
Office afgesproken.
Voorts zet het communiqué uiteen, dat
uit het blauwboek blijkt, dat Polen op 30
Het wordt steeds gekker! Volgens een
officieele mededeeling uit Parijs hebben
de Geallieerden besloten bjji ide toepas
sing van de blokkade van den Duitschen
uitvoer over te gaan tot het uitreiken van
uitvaartvergunningen aan neutrale sche
pen, als het bewezen is, dat deze geen
goederen uit of voor Duitschland aan
boord hebben.
Op deze manier zou dus de geheele
koopvaardij der neutrale staten onder
strenge controle van Engeland en Frank
rijk komen Het is met zekerheid te ver
wachten, dat tegen deze voorgenomen ai
te vrijmoedige Britsch-Fransche beschik
king over andermans eigendom door de
neutrale staten met grooten ernst gepro
testeerd zal worden
In een publicatie van het Fransche „de
partement voor de blokkade" wordt het
volgende medegedeeld
Het besluit der Geallieerde regeeringen
om op te treden tegen den uitvoer van
den vijand zal den schepen, die afkomstig
zijn van Duitschland of naburige landen
de verplichting opleggen zich aan dezelfde
controlemaatregelen te onderewerpen ais
de schepen, die zich naar deze landen be
geven
De Fransche controlebases zijn Duinker
ken, Le Havre, Marseille en Oran De Brit
sche bases zijn Kirkwall, Weymouth, Duins,
Malta, Haiffa, Port-Said Gibraltar.
De schepen, die niet vrijwillig een der
bases aandoen, kunnen verplicht worden,
van hun koers af te wijken, teneinde zich
aan een onderzoek te onderwerpen.
De waren, die in de Fransche havens
uitgeladen zullen worden als zijnde van
vijandelijken oorsprong, herkomst of ei
gendom, zullen onder bewaking van den
„Prijzendienst" gesteld worden, tenzij het
„Comité voor de controle van contraban
de en vijandelijke uitvoeren" de requisitie
en verkoop ervan machtigt. In dit geval
zal de tegenwaarde in de deposito- en con
signatiekas gestort worden.
De in beslag genomen waren of haar te
genwaarde zullen onder bewaking der
Fransche autoriteiten blijven tot het slui
ten van den vrede Dan zullen te dezen
opzichten alle beslissingen getroffen wor
den, die het „Prijsgerechtshof" billijk zal
achten.
Het departement voor de blokkade zal
echter de teruggave der waren of de be
taling harer tegenwaarde op elk moment
kunnen bevelen op advies van het Comité
voor de controle van contrabande, in het
bijzonder voor het geval bepaald zou wor
den, dat de waren eigendom van neutrale
staten zijn geworden vóór 28 November
1939.
Ten Zuiden van het Deensche eiland Lan-
geland, dichtbij de plaats, waar op j.l. Za
terdag een Duitsch wachtschip op een mijn
is geloopen en gezonken, is gisteren eên
Du'tsche treiler op een mijn geloopen.
De treiler zonk direct, waarbij 14 opva
renden om het leven kwamen.
Deensche en Duitsche patrouillevaartui
gen snelden ter assistentie toe.
Er zijn drie leden der bemanning van de
visschersboot gered, de schipper, de stuur
man en een matroos.
Augs. bevel gaf tot de algemeene mobilisa
tie zonder op de hoogte te zijn gehouden
van de ontwikkeling der zaken. Engeland
wachtte tot 31 Augs. alvorens het Polen in
kennis stelde van de principieele bereidheid
van Duitschland om te onderhandelen, wel
ke bereidheid op 29 Augs. des avonds tegen
7 uur was te kennen gegeven. Ook bewijst
het blauwboek, dat de Fransehen niet in
kennis zijn gesteld van het door Engeland
gespeelde dubbele spel. Uit de in het blauw
boek gepubliceerde documenten blijkt, dat
Engeland zijn geheele diplomatieke actie
slechts op het eene doel gericht heeft: Po
len tijd te geven voor zijn mobilisatie en
Duitschland zoo lang mogelijk aan het lijntje
te houden. Dat is de-ware rol, die Halifax
en zijn diplomatieke helpers gespeeld heb
ben in de dagen voor het uitbreken van den
oorlog, zoo besluit het D.N.B.
Om in aanmerking te komen voor een
onderzoek, moeten de voor dit doel aan
het departement voor de blokkade gerichte
aanvragen in ieder geval betrekking heb
ben op goederen, toebehoorend aan neu
trale staten.
Bovendien zal het noodig zijn:
a Of wel, dat de goederen geladen wa
ren op een schip, dat een uitvaartvergun-
ning ontvangen heeft vóór 11 Decem
ber 1939 in de laatste neutrale haven, die
dat heeft aangedaan;
b Of wel, dat deze goederen geladen
waren op een schip, dat een uitvaartver-
gunning uitgereikt is voor 1 Janua
ri 1940 in de laatste neutrale haven, die
het heeft aangedaan en het object waren
van een contract, dat voor 28 Novem
ber 1939 geteekend is en den verkooper
de verplichting oplegt, de goederen in ont
vangst te nemen en te betalen, uiterlijk
op het moment van de lading
De Fransche en Britsche consulaten in
het land van expeditie zullen certificaten
van oorsprong kunnen afgeven, welke d°
controle van de ingescheepte waren zullen
vergemakkelijken en sneller zullen doen
verloopen.
Met ingang van vier December zullen
alle met Duitsche goederen geladen sche
pen door de geallieerde vloten kunnen
worden aangehouden.
De Britsche admiraliteit heeft de vol
gende verklaring doen publiceeren over
het tot zinken brengen van de „Rawalpin
di".
De hulpkruiser „Rawalpindi" maakte
deel uit" van een Noordelijke patrouille
welke de contrabande-controle uitoefent
op den Duitschen handel. Deze taak is bij
zonder zwaar wegens de lange donkere
nachten en de hevige koude en daartoe
had men noodig groote goede zeewaardige
schepen, welke veelvuldige stormen kon
den doorstaan. Op 23 November des mid
dags half vier, varende Zuid-Oostelijk van
IJsland, zag de „Rawalpindi" een vijande
lijk schip.
Toen kapitein Kennedy dit vaartuig met
zijn kijker had waargenomen, zeide hij,
„Het is de „Deutschland.'"
Aan de bemanning werd terstond ge
last zich op haar post te begeven en de
richting van het schip werd gewijzigd,
teneinde den vijand aan stuurboord te
krijgen Er werd rook ontwikkeld, om de
„Rawalpindi" in staat te stellen te ont
komen1. Echter verscheen weldra een
tweede vijandelijk schip aan stuurboord
zijde. De „Deutschland" naderde en gaf de
„Rawalpindi" een teeken te stoppen Toen
deze doorvoer, kreeg zij een schot over
den boeg. Toen ook deze waarschuwing in
den wind werd geslagen, werd een eerste
salvo gelost door de 11-duims kanonnen
van de „Deutschland". De „Rawalpindi"
beantwoordde het vuur met haar vier 6-
inch kanonnen aan stuurboord.
Het derde salvo van de „Deutschland'
maakte alle lichten uit en verbrak de elec-
trische krukken van de munitie-voorraads
kamer.
maakt Uw keel droog en effent den °!92!?
weg voor verkoudheden. Verzacht en
maak Uw keel vochtig met//Jw
De Economisch-technologische d enst in
Noord-Holland heeft het initiatief genomen
om in de Haarlemmermeer vlas met de
hand te laten repelen, met bijslag van de
overheid op het loon.
Tot dusverre wordt al het in dit land
bouwcentrum geteelde vlas onbewerkt ver
kocht. Indien het plan slaagt en men op
flinken schaal tot vlasbewerking in de
Haarlemmermeer komt, dan beteekent dit
een belangrijke werkverruiming voor deze
streek. Onder deskundige leiding zullen
landarbeiders nog dezen winter voor vlas
bewerking worden opgeleid.
o
Ook op Texel zijn enkele mijnen aan
gespoeld en op het strand tot ontploffing
gekomen
Vlak bij Oude Schild sloeg een mijn te
gen den dijk, waardoor een groot gat ont
stond In het dorp braken vele ruiten.
Tusschen twee palen waren alle tele
foondraden vernield. Men vermoedt, dat
dit op rekening moet worden geschreven
van een door den st'prm voortgedreven
kabelballon Het telefoonverkeer met den
vasten wal was hierdoor verbroken.
o
Te Londen wordt medegedeeld, dat de
„Royston Grange", een Engelsch schip van
5144 ton in den Atlantischen Oceaan is ge
torpedeerd en tot zinken gebracht.
Menschenlevens zijn niet verloren ge
gaan.
De bemanning, bestaande uit 36 koppen,
is in een haven aan de Westkust aan land
gebracht. Ongeveer een uur hadden de op
varenden rondgezwalkt voor zij werden op
gepikt.
Het vierde salvo schoot de geheele brug
en de radiokamer weg Beide Duitsche
schepen naderden nu snel en inmiddels
was het tweede vaartuig rond de achter
steven van de „Rawalpindi" gevaren en
schoot thans van bakboordzijde
De „Rawalpindi" hield het gevecht vol
tot het laatste kanon buiten werking
was gesteld en het geheele schip, behalve
het voor- en achterdek, in brand stond.
Na ongeveer dertig tot veertig minuten
van dezen ongelijken strijd, hield de vijand
met schieten op en werden drie sloepen
welke niet door de granaten getroffen wa
ren, neergelaten Twee van deze sloepen,
bevattende ruim dertig man. werden, naar
men gelooft, door een der Duitsche sche
pen aan boord genomen
De derde sloep liep vol water en de elf
inzittenden zouden waarschijnlijk zijn op
gepikt, ware het niet, dat ongeveer kwart
over zes een Britsche kruiser verscheen,
waarop de vijand zich terstond terugtrok.
De „Rawalpindi" bleef midscheeps bran
den tot 8 uur, waarop zij naar stuur
boordzijde overhelde en met alle aan boord
achtergebleven mannen de diepte inging-
Deze ramp heeft aan 259 menschen het
leven gekost.
Inmiddels trachtte de Britsche kruiser
de Duitsche schepen te schaduwen, maar
in de plotselinge opstekende zware regen
buien, storm en duisternis, wisten zij te
ontkomen Dit relaas werd weergegeven
door de elf geredden, die aan boord ge
nomen en aan land gebracht zijn door de
„Chitral", een andere Britsche hulpkruiser.
De nasporingen naar de beide vijande
lijke oorlogsschepen, zoo besluit de Brit
sche admiraliteit, worden inmiddels voort
gezet.
