STADSNIEUWS
UIT DE PROVINCIE
VLAAMSCHE KR0NIJK
De opbrengst der Rijksmiddelen
is zeer bevredigend.
MIDDELBURG
WAT MEN MOET WETEN VAN
DE LUCHTBESCHERMING.
Gelden voor de rijkswegen.
VLISSINGEN
Een nieuwe kazerne.
Nationale pluimvee
tentoonstelling te Utrecht.
NOORD-BEVELAND
BURGERLIJKE STAND
In 10 maanden 28 millioen
meer ontvangen dan was
geraamd.
Canada geeft 140 millioen pond
uit voor één jaar oorlog.
ZUID-BEVELAND
In bewogen dagen.
Wijk IV.
Tot hoofd van wijk IV, waar een en an
der tot dusver slechts voorloopig was ge
regeld, is benoemd de heer P. Koole, Korte
Delft. De centrale post van deze wijk (tot
dusver ondergebracht in de graanbeurs) is
thans gevestigd in het perceel Dam 6 (waar
zich ook het distributie-bureau bevindt).
Men heeft er o.a. een prachtigen schuilkel
der.
De geneeskundige post van wijk IV werd
ondergebracht in een der gymnastiekloka
len bij de school op het Veersche Bolwerk,
n.l. dat van het centrale 7e leerjaar.
E.H.B.O.
Er zijn twee nieuwe cursussen E.H.B.O.
begonnen, 's Maandagsavonds geeft dr. De
Jong les; 's Woensdagsavonds dokter Pel.
Mevr. Weijl leidt verder een herhalings
cursus E.H.B.O.
Gasverkenners.
Men is tevens begonnen met een nieuwen
cursus voor gasverkenners, waartoe o.a. de
medewerking werd verkregen van een mi
litairen deskundige.
EEN AVOND
BIJ DE ONDEROFFICIEREN.
Interessante lezing over Nieuw-
Guinea.
Gisteravond hield de afdeeling Middel
burg van de Onderofficierenvereeniging
„Ons Belang" haar eersten cursusavond in
de bovenvoorzaal van „De Eendracht".
De voorzitter, de adjudant-onderofficier
M. P. Bijl, heette de leden en hun dames
welkom; verder in het bijzonder den com
mandant der S.D.O.A., majoor Kamm, en
kele andere officieren van de school en den
spreker van dezen avond, den gepension-
neerden onderluitenant van het Ned. Ind.
Leger den heer E. van Millingen Ezn. uit
Santpoort, die zou spreken over Nieuw-
Guinea.
De voorzitter wilde er op wijzen, dat de
leden der afdeeling op één na, in hun stand
plaats konden blijven en het. groote voor
recht hadden als afdeeling de eenige te zijn
die ook hun plan voor den wintertijd kon
den vaststellen.
Spr. achtte dit een groot voorrecht en
als men ziet hoe duizenden aan de gren
zen, de kusten, bij de depóts en het veld
leger dag in dag uit waken voor onze zelf
standigheid, dan moet men zonder morren
de moeilijkheden, die men eventueel zou te
dragen krijgen, opnemen.
Hierna gaf de voorzitter het woord aan
den heer Van Millingen.
Deze, die als militair verschillende jaren
in Nieuw-Guinea heeft vertoefd, heeft ge
durende een paar uur op zeer onderhou-.
dende wijze veel verteld van de geschiedenis
van het land, van de geografische ligging
en de natuurkundige samenstelling van dit
deel van de Nederlandsche koloniën, van
de groote verscheidenheid in de stammen,
die er wonen, slecht gecultiveerde, maar
ook groepen, die den Europeanen op zede
lijk en ander gebied een voorbeeld kunnen
zijn.
Spr. heeft zijn rede meermalen met hu
mor doorkruid en alle aanwezigen hebben
hem met groote belangstelling gevolgd.
De heer Van Millingen heeft verschil
lende soorten pijlen en gebruiks- en versie-
ringsvoorwerpen, die hij uit het land, dat
11% maal zoo groot is als Nederland, had
medegebracht, vertoond en uitgelegd.
Na een korte pauze hebben 80 interessan
te lichtbeelden het gesprokene nog zeer
verduidelijkt. De heer Bijl was aller tolk
toen hij den heer Van Millingen dank
bracht voor zijn onderhoudende rede en zijn
vertoonde lichtbeelden.
Onder voorbehoud, dat de tijdsomstan
digheden de bij de Verkeersfonds-begroo-
ting 1940 ontvouwde plannen niet in de
war zullen sturen, zullen in het komende
jaar de volgende Rijksgelden besteed kun
nen worden voor den aanleg en verbete
ring van wegen en bruggen in onze pro
vincie, schrijft de KNAC.
1. 20,000 voor verbetering wegvale
op den Scheldedam.
2. 108,000 voor aanleg van een nieuw
wegvak ten Oosten van den
Scheldedam.
3- 10,000 voor aanleg vrijüggen,de
rijwielpaden tusschen den
Bathpolderdijk en Kruinin-
gen.
4. 9,000 voor verbetering wegvak
GoesKloetinge
5. 28,000 voor aanleg van vrijliggen-
de rijwielpaden tusschen
Goes en den Sloedam.
6. 30,000 voor aanleg van vrijliggend
rijwielpad langs den weg
BreskensDraaibrug
7. 60,000 voor aanleg rijbaan van een
vrijliggend rijwielpad langs
den weg DraaiburgSluis.
8. 50,000 voor aanleg nieuw wegvak
KruiningenVeerhaven.
9. 26,000 voor den nieuwen weg tus
schen de Veerhaven in den
Perkpolder en den weg
W alsoordenHulst
*>10. 190,000 voor verbetering van het
wegvak KruiswegTivoli
11. 82,000 voor voortzetting vernieu
wing van de brug over den
Oostelijken kanaalarm te
Ter neuzen.
12 20,000 voor aanleg van een nieuw
wegvak tusschen den Slaak-
dam en den Oostdijk op St.
Philipsland
13. 25,000 voor het maken van nieu
we wegvakken tusschen Zij-
pe en Zierikzee.
Volgens de begrooting zou in 1940 on
geveer 450,000 als Rijksbijdrage voor
de provinciale wegen in Zeeland kunnen
worden verleend, terwijl dan voor de ter
tiaire wegen in de provincie ongeveer
103,000 beschikbaar zou zijn.
YERSEKE. Donderdagavond gaf de afd.
Yerseke van 't Nut voor 't Algemeen weer
een avond voor de militairen.
De heer Harff, burgemeester van Nieuw
en St. Joosland vertoonde enkele kleuren-
filfhs over Zweden, Noorwegen en Italië,
welke hij zelf had vervaardigd op zijn rei
zen door deze landen. Hij gaf bij de ver
tooning op prettige wijze de noodige ver
klaringen.
Met groote aandacht werden deze schit
terende kleurenopnamen door de militairen
gevolgd, en allen waren zeer tevreden over
hetgeen hun geboden werd.
Burgemeester Gunning opende en sloot
deze avond met een toepasselijk woord.
De plaatselijke commandant dankte op
hartelijke wijze voor het gebodene, terwijl
zijn vertegenwoordiger burgemeester Gun
ning dank bracht voor alles wat zijn bur
gers voor de soldaten over hebben. Dit is
een unicum.
Ookvolgende week is de afd. Yerseke
van 't Nut voor 't Algemeen van plan een
ontspanningsavond voor de soldaten te or-
ganiseeren.
Deze vereeniging is dus voor O. en O.
voor onze militairen wel zeer actief.
Met de verzending van mosselen naar
Frankrijk gaat het goed.
Evenwel is men, naar men, ons van be
voegde zijde meedeelde, bevreesd voor een
slechte financieele afwikkeling. De risico is
volgens onzen zegsman groot.
WEMELDINGE. Door den penningmees
ter van het Groene Kruis werden in het af-
geloopen kwartaal 2 extra giften van 2.50
en 1 van f 10.ontvangen, terwijl 't aan
tal leden steeg tot plm. 550, zoodat thans
90 van de inwoners lid van het Groene
Kruis is.
Zaterdagavond van 57 uur zal in
deze geemeente een collecte worden gehou
den ten bate van het „Algemeen Steunco
mité 1939". Vanzelfsprekend wordt deze col
lecte ten zeerste in den gunst van het pu
bliek aanbevolen.
Daar er momenteel in onze gemeente
een aantal dienstplichtigen vertoeft is er
een comité gevormd voor het oprichten van
een Chr. Militair tehuis. In dit comité heb
ben zitting, voor de Ned. Herv. Kerk de
heeren J. Slaakweg en P. Swart, voor de
Geref. Kerk ds. M. P. van Dijk en de heer
J. Hoogerheide en voor de Chr. Evang. Ge
meente ds. P. Werges en de heer H. Meij-
aard.
Indien we goed zijn ingelicht, zal het mi
litair tehuis gevestigd worden in het Zon
dagsschoolgebouw van de Chr. Evang. Ge
meente.
De Kon. Familie stelt eereprijzen
beschikbaar.
Op initiatief van de Utrechtsche Ver.
„Ornithophilia" zal op 15, 16 en 17 Decem
ber a.s. in de Beatrixhal van de Kon. Ned.
Jaarbeurs te Utrecht een gemeenschappe
lijke nationale tentoonstelling van pluim
vee, konijnen, duiven, enz. worden gehou
den.
De oorspronkelijke opzet van „Ornitho-
philia" was, dat het 45-jarig bestaan van de
vereeniging op luisterrijke wijze zou worden
gevierd, waarbij o.a. op het programma
stond de organisatie van een groote inter
nationale tentoonstelling.
In verband met den internationalen toe
stand heeft men dit plan op moeten geven.
In de plaats hiervan besloot het bestuur
zich met andere landelijke en plaatselijke
vereenigingen in verbinding te stellen om
te trachten tot een landelijke tentoonstel
ling te komen. De resultaten van dit onder
zoek hebben de stoutste verwachtingen
overtroffen. Ongeveer 30 vereenigingen
hebben zich financieel voor deze tentoon
stelling geïnteresseerd, waardoor het be-
noodigde garantiefonds reeds spoedig bijeen
was en tot de verdere ontwikkeling van de
tentoonstelling kon worden overgegaan.
Hiervoor verzekerde men zich van de mede
werking van den heer K. Uijttenboogaard,
die reeds tien achtereenvolgende jaren
werkzaam is als administrateur van derge
lijke tentoonstellingen.
De tentoonstelling zal een bijzonder nati
onaal karakter dragen, waarbij uitsluitend
nationale keurmeesters een oordeel zullen
uitspreken. Een uitzonderlijke reeks van
eere-prijzen is reeds door het bestuur ont
vangen, o.a. van H. M. de Koningin, H. K.
H. Prinses Juliana, Z. K. H. Prins Bernhard,
drie eere-prjjzen van den minister van econ.
Zaken, alsmede van den commissaris der
Koningin in Utrecht, in totaal reeds meer
dan 1600 stuks.
De keuring zal geschieden op 14 Decem
ber a.s. van des morgens 9 uur tot des mid
dags vier uur.
In gezelschap van den commandant heb
ben wij Donderdagmiddag zoowel het nieu
we kazernegebouw als de oude bomvrije ka
zerne bezichtigd. Ook in de oude kazerne,
welke dateert van 1812 zijn heel wat verbe
teringen tot stand gekomen. Zoo zijn alle
houten trappen vervangen door steenen,
zijn nieuwe waschzalen voor de manschap
pen gemaakt en is speciaal ook de bureau
ruimte heelemaal gemoderniseerd, een ver
betering die hard noodig was. Het nieuwe
kazernegebouw is bijzonder smaakvol inge
richt. In de officierskamer treft allereerst,
naast de smaakvolle meubileering, een bij
zondere wandversiering, een geschenk van
de reserve-officieren. Ze geeft een voorstel
ling van de kustartillerie vroeger en thans,
vervaardigd door den sierkunstenaar Wim
Abeleven.
De onderofficiersverblijven zijn eveneens
modern ingericht, men waant zich, wanneer
men de toiletinrichtingen ziet, in een le
klas hotel. De slaapkamers zijn zoo inge
richt dat iedere onderofficier een eigen ver
trek heeft met vaste waschtafels met stroo-
mend water. De twee zitkamers zijn even
eens smaakvol ingericht en zien uit op bou
levard en zee. Dan treffen we gelijkvloers
de cantine's voor de manschappen en voor
de onderofficieren. Kapitein v. d. Slikke
schonk voor deze laatste een electrische
klok. Alles keurig in de verf, met ruime
buffetten, radiomuziek enz.
De nieuwe badinrichting, met 12 douche
cellen, waarbij 3 groote geisers welke voor
den toevoer van warm water zorgen, is ruim
ingericht. Ten slotte bezichtigden wij nog,
naast de kantoorlokalen van den bataljons
commandant, diens adjudant en schrijvers,
de ruime gymnastiekzaal, welke tevens zal
worden gebruikt voor tooneel- en concert
zaal. Daartoe is een ruim tooneel gebouwd
met kleedkamers, speciale verlichting enz.
alles up to date. Na deze bezichtiging bega
ven wij ons naar de cantine van de man
schappen, waarin alle bewoners van de
bomvrije kazerne zich hadden verzameld.
Aldaar heeft de commandant gewezen op
de groote moeite die de bouw van dit ge
bouw heeft geëischt. Spr. schetste den strijd,
dien hij heeft moeten voeren om ook in het
oude gebouw de zoo hoog noodige vernieu
wingen te verkrijgen.
Hoewel de officieele indienststelling is
uitgesteld, wilde spr. thans toch officieus
tot ingebruikneming overgaan. Hij dankte
tenslotte speciaal diegenen, die zich bijzon
der verdienstelijk hebben gemaakt bij de
inrichting en de stoffeering daarvan.
Een luitenant heeft daarna in een geestig
speechje den commandant namens de offi
cieren met bloemen gehuldigd. Eveneens
mocht hij fraaie bloemen ontvangen na
mens de onderofficieren, namens de korpo
raals van de onderofficiersopleiding en na
mens de manschappen, welke bloemenhulde
van hartelijke woorden vergezeld ging,
waaruit overduidelijk tot uiting kwam dat
de commandant werkelijk een vader voor
zijn jongens is. De korporaals en manschap
pen kregen vrij van dienst en mochten zich
in de cantine vermaken.
Wijziging route electrische tram.
In verband met de werkzaamheden voorl
den aanleg van een nieuwe rioleering in de
Badhuisstraat, rijdt de electrische tram
naar Middelburg v.v. tot nadere aankondi-1
ging niet verder dan het Bet je Wolff plein.
COLIJNSPLAAT. Woensdagavond werd
in het lokaal van den heer Coomans een al-
gemeene vergadering gehouden van het
harmoniegezelschap „Wilhelmina" onder
leiding van den voorzitter-directeur, den
heer J. C. Maas van Kortgene.
Uit het jaarverslag van den secretaris
bleek, dat het gezelschap bestaat uit 27
werkende leden en gesteund wordt door 64
donateurs. De rekening van den penning
meester gaf als ontvangsten: 839.89 en
als uitgaven 576.30.
De aftredende bestuursleden de heeren P
C. de Lange en J. M. Snoep werden resp.
herkozen als penningmeester en als be
stuurslid.
Bij de rondvraag vroeg een der leden of
het mogelijk was een betere verlichting aan
te schaffen voor muzikale rondwandelingen.
De voorzitter beloofde nader te onderzoe
ken, wat de kosten zouden bedragen. Hij
wist van een zustervereeniging, die dure
lampen had, terwijl ze toch zeer veel aan
onderhoud moesten kosten.
Besloten werd zoo mogelijk dezen winter
een uitvoering te geven. Daar men geen
kans zag uit de leden van de vereeniging
de noodige spelers bij elkaar te krijgen voor
het opvoeren van een tooneelstuk, werd be
sloten te trachten een programma samen te
stellen met medewerking van een aantal le
den van de korfbalclub.
Tot slot gaf de voorzitter nog een over
zicht van de geschiedenis van het gezel
schap sedert de aansluiting bij den Zeeuw-
schen Bond van Harmonie- en Fanfarege
zelschappen in Zeeland. Op de algemeene
vergadering in 1933 werd tot aansluiting be
sloten en elk jaar werd deelgenomen aan
het jaarlijksch concours. Steeds was het
succes boven verwachting en de geest en de
ijver onder de muzikanten was buitenge
woon Eindelijk in 1938 kwam de reactie. In
plaats van een eersten prijs met lof moest
men zich toen tevreden stellen met een
tweeden prijs. Helaas was de moed er daar
na geheel uit. Dank zij het doorzetten en
volhouden van een gedeelte van de leden is
echter gelukkig weer een verandering ten
goede gekomen. Thans kan gerust gezegd
worden, dat op dezen weg voortgegaan, de
toekomst weer met goeden moed kan on
der het oog gezien worden.
De opbrengst der Rijksmiddelen was in
October van dit jaar 47 millioen, tegen
36,14 millioen in October 1938. Als 1/12 van
de raming over het geheele jaar zou de op
brengst 36.81 millioen geweest zijn. De ra
ming is dus voor de maand October met
ruim 10 millioen overtroffen. Dit gunstige
resultaat geldt trouwens niet alleen voor
October. In de eerste tien maanden van dit
jaar hebben de totale ontvangsten nl.
396,22 millioen bedragen, terwijl de ra
ming was 368,10. Dit beteekent dus een
„tneevaller" van 28 millioen.
De opbrengst over de eerste 10 maanden
van het vorig jaar was 366.69.
De directe belastingen.
De directe belastingen, waarvoor de jaar
lij ksche raming op 126.703.000,was ge
steld, hebben tot dusver deze raming reeds
belangrijk overschreden, want het zuiver
bedrag van de kohieren bedroeg eind Octo
ber 129,335,035,31, hetgeen op het oogen-
blik al een hoogere opbrengst van ruim
2.63 millioen beteekent. En in vergelijking
met het vorig jaar is het tot nu toe bereikte
resultaat nog meer bevredigend te noemen
aangezien het thans ten kohiere gebrachte
bedrag dat van eind October 1938 met ruim
14 millioen overtreft.
Het leeuwendeel van dezen vooruitgang
moet worden geboekt op den post Inkom
stenbelasting, welke van 74.992.003,91 is
geklommen tot 88.454.480,60 hetgeen een
hoogere opbrengst beteekent van
13.462.476,69.
De Grondbelasting ging vooruit met
190.860,de Vermogensbelasting met
349.139,en de belasting van de Doode
hand met 78.900,
Alleen de Verdedigingsbelasting heeft
zich niet kunnen handhaven, want de op
brengst hiervan bleef 398.438,beneden
die van het vorig jaar.
De overige middelen.
Ook de overige middelen (indirecte belas
tingen) hebben over October een prachtig
resultaat opgeleverd, want bij een maande-
lijksche raming van 36.810.416,bedroeg
de opbrengst in October 47.006.969,dus
10.196.553,— meer en 10.866.496,— hoo-
ger dan in October van het vorig jaar.
Wat de opbrengst over de eerste tien
maanden van het loopende jaar betreft,
kunnen we met voldoening constateeren,
dat we in vergelijking met dezelfde periode
van het vorig jaar een vooruitgang kunnen
boeken van 29.524.000,(de opbrengsten
zjjn resp. 396.221.130,— en 366.697.118,—)
terwjjl de raming met 28.116.964,— werd
overschreden, waarbij bovendien niet mag
worden vergeten, dat de raming voor het
geheele loopende jaar 13 millioen hooger
was gesteld dan die over 1938.
Een opmerkelijken vooruitgang toonen de
rechten op den invoer, waarvoor de maan-
delijksche raming 8 millioen bedraagt. In
October j.l. werd deze raming met
3.531.676,overschreden en kwam de op
brengst 1.569.168.— boven die van October
1938.
En over de eerste tien maanden van het
loopende jaar werd in vergelijking met 1938,
toen de opbrengst 82.448.526,was, een
accres bereikt van 16.234.112,waardoor
de raming thans met 18.682.639,— is over
schreden.
Ook de Omzetbelasting heeft in belang
rijke mate bijgedragen tot het bovenver
meld gunstig resultaat dezer middelen. Bij
een maandelij ksche raming van
6.833.333,bedroeg de opbrengst over Oc
tober liefst bijna tweemaal zooveel, nl.
13.118.509,— (vorig jaar 5.594.105,
terwijl de raming over de eerste 10 maan
den met 7.482.034,werd overschreden.
Ten aanzien van de andere middelen kan
nog worden geconstateerd, dat over de eer
ste tien maanden van dit jaar de raming
overschreden: de Dividend- en tantièmebe
lasting, met 1.957.430,de accijns op het
gedistilleerd, met 1.912.830, de accijns op
bier, met 1.035.845, de accijns op suiker,
met bijna 3 millioen, en de accijns op ta
bak, met ruim 3 millioen. Beneden de ra
ming bleven o.a. de rechten en boeten van
zegel, met 3.160.300, de rechten en boeten
van registratie, met 2.236.371 en de rech
ten van successie, van overgang bij over
lijden en van schenking met 2.907.480. Het
laatstgenoemd middel vertoont derhalve ten
aanzien van het vorig jaar zelfs een achter
uitgang van 5.345.989,
Wat ten slotte de inkomsten ten bate van
het Verkeersfonds betreft, kan worden op
gemerkt, dat bij een jaarlijksche raming
van 23.750.000,voor de motorrijtuigen
belasting de opbrengst over de eerste tien
maanden heeft bedragen 21.249.300,ter
wijl de rijwielbelasting, waarvoor de jaar
lijksche raming is gesteld op 8.250.000,
thans reeds die raming heeft overschreden
met 55.272,50.
Het dagblad „Ottawa Evening Citizen"
schrijft, dat Canada naar raming ruim
140 mililoen pond sterling zal uitgeven
voor oorlogsdoeleinden in het eerste oor
logsjaar. Men verwacht, dat het plan voor
de oefening van een rijksluchtmacht in
het eerste jaar tusschen de vijftig en zes
tig millioen pond zal kosten.
XL.
O—
BEZOEK VAN DEN COMMISSARIS DER
KONINGEN.
De Commissaris der Koningin bezoekt
Dinsdag 28 November a.s. de gemeenten
's-Heerenhoek en 's-Heer Arendskerke.
Goes.
Ondertrouwd: H. A. C. Tak 29 j. jm. en
J. Ph. Bilderdijk 25 j. jd. te Utrecht.
Getrouwd: J. Pieters 34 j. jm. te Kloetin
ge en C. J. Baarends 26 j. jd.; J. Korstanje
25 j. jm. en R.- Ploberger 22 j. jd.; L. de
Nood 18 j. jm. te Middelburg en A. van Hek
ken 18 j. jd.; J. J. de Regt 25 j. jm. te Hoek
van Holland en L. van Dalen 23 j. jd. (D.Z.)
Vlissingen.
Van 1316 November.
Getrouwd: C. de Witte 23 j. jm. en P. M.
van der Staal 22 j. jd.
Bevallen: A. Larooij, geb. van Tol d.; J.
M. Baljé, geb. de Bree d.; G. de Keijzer,
geb. van der Meijden d.; F. J. G. Kosten,
geb. Van der Mee d.
Overleden: J. Lampier 72 j. man van M.
den Hollander. (V.C.)
O. en W. Souburg.
Van 17 Nov.
Bevallen: J. C. de Rfjcke, geb. Steketee z.
J. Joosse, geb. Cornelissen z.
Ondertrouwd: L. Pieterse 24 j. jm. en E.
Krjjger 22 j. jd.; W. J. Fokker 24 j. jm. en I
J. W. de Boer 20 j. jd.; P. J. Arendse 23 j.
I jm. en M. Bosselaar 23 j. jd. (Nwsbld.)
„Eendracht maakt macht"
Boven den zetel van den voorzitter der
Tweede Kamer in het parlementsgebouw te
Brussel staat de wapenspreuk van België:
L'Union fait la force. Sinds de intrede van
den heer Grammens in de Kamer, die reeds
in zjjn maidenspeech verzocht deze woorden
ook in het Vlaamsch daar te doen zetten
„en zulks binnen de maand, anders zal ik het
zelf doen", mogen ook de Vlaamsche volks
vertegenwoordigers weten wat daar staat.
Maar dat het niet voldoende is mooie
woorden in gouden letters op de wanden
te schrijven, bleek wederom dezer dagen,
toen de volksvertegenwoordiging voor het
eerst na de vacantie opnieuw samenkwam.
Zelfs nu, in deze benarde dagen, nu het
gemeenschappelijk gevaar - ons volk toch
wel tot eensgezindheid moest nopen, nu het
„eendracht maakt macht" zoozeer van noo-
de is voor ons onafhankelijk voortbestaan,
en onze Kamerleden toch wel voor het
minst in dit opzicht het goede voorbeeld
moesten geven, ontaardde deze openings
vergadering tot een janboel, zooals we nog
nooit beleefd hadden.
De agenda zag er zeer onschuldig uit:
verkiezing van voorzitter en ondervoorzit
ter, hulde aan de nagedachtenis van den
heer Max, samenstelling van de verschillen
de commissies.
Op de perstribune bereidden wij ons al
voor op een „tamme", zelfs vervelende ver
gadering, en verschillende journalisten
maakten al afspraakjes met collega's om
er zelf tusschenuit te knijpen en leentjebuur
bjj de anderen te spelen.
Maar het verliep anders en wij zullen hier
een getrouw, vrij wel woordelijk verslag
geven van dat verloop, in zooverre woorde
lijk, dat wij uit eerbied voor de lezers zul
len achterwege laten, de lieflijkheden, die
men elkander naar het hoofd slingerde.
Laat ons eerst de „spelers" voorstellen:
De heer Vouloir, als oudste kamerlid de
tijdelijke voorzitter, met de heer Lam-
brechts, Vlaamsch Nationalist, als jongste
lid de tijdelijke tweede voorzitter,
De heer Relecom, Comm. afgevaardigde,
De heer Grammens, VI. Nationalist, die
in Vlaamsch België rondging om de Fran-
sche straatnaamborden en andere Fransche
officieele mededeelingen te overkladden of
te vernietigen.
De heer Hubin, Soc. afgev., die de Belgi
sche neutraliteit ondermijnde door zich bij
het uitbreken van den oorlog naar Frank
rijk te begeven en zich voor dienstneming in
het leger aldaar aanmeldde.
De vergadering wordt door den voorzitter
geopend (natuurlijk uitsluitend in het
Fransch), die voorstelt het presidium der
vorige zitting zonder stemming gekozen te
verklaren.
Reeds dadelijk krijgt men de poppen aan
het dansen. Onder het geroep van den heer
Grammens: ik versta u niet, aan het adres
van den voorzitter, verklaart de heer Rele-
con niet met dit voorstel akkoord te gaan.
Het land, zegt hij, is ongerust; wij zitten
onder den druk van Engeland en Frankrijk.
Op de socialistische banken ontstaat een
geweldig tumult. Er wordt geroepen: Hit-
Ierknecht; naar Berlijn, naar Moscou.
De heer Relecom spreekt door, doch men
zorgt dat niemand hem verstaat.
De heer Hubin vraagt het woord.
De heer Grammens vliegt op: De plaats
van dit heerschap is niet hier, zegt hij, doch
hoogstens in het Fransche parlement.
De voorzitter wil den heer Grammens het
woord ontnemen, doch deze blijft roepen:
naar Parijs.
Als hij tot de orde geroepen wordt,
schreeuwt de heer Grammens terug: ik ver
sta u niet (daarmede bedoelende, dat hij,
als Vlaming, niet in het Fransch wil aange
sproken worden).
De heer Hubin staat weer op, doch
Grammens laat hem niet aan het woord
komen en verklaart dat de aanwezigheid
van iemand, die zich in het Fransche leger
heeft willen laten inlijven, een provocatie
is.
De voorzitter stelt nu voor den heer
Grammens uit te sluiten.
Er ontstaat een geweldig tumult. Wat de
heeren elkaar aan scheldwoorden toeroe
pen, behoort tot het vocabularium van de
vischmarkt; bijna iedereen neemt er aan
deel en. niemand is meer op zijn zitplaats.
Na heel veel moeite en gelui van de
voorzittersbei, kan de president zich even
verstaanbaar maken en roept: Ik geef het
woord aan den heer Hubin en
Ik versta u niet, onderbreekt Gram
mens.
En, (en eindelijk spreekt de voorzitter
Vlaamsch) en ik vraag stemming over mijn
voorstel om den heer Grammens uit te slui
ten.
Anderen vragen het woord; de Walen be
letten dat echter. Weer ontstaat een tumult,
dat hooren en zien vergaat.
Als het even wat luwt, hoort men den
Voorzitter rbepen: de stemming is begon
nen.
Bij zitten en opstaan wordt de uitsluiting
goedgekeurd.
De heer Lambrechts, tijdelijk tweede
voorzitter, verlaat de voorzittersbank zeg
gende, dat hij in dit geval niet langer zijn
functie wil behouden.
Als den heer Grammens bevolen wordt
de zaal te verlaten, breekt de herrie op
nieuw los en de afgevaardigden schijnen on-
dertusschen weer een nieuwe serie scheld
woorden bedacht te hebben. De heer Gram
mens blijft echter zitten.
Dan verzoekt de voorzitter den militairen
commandant den afgevaardigde te verwij
deren. Deze gaat daarop heen.
De voorzitter: het woord is aan den heer
Hubin.
Verschillende afgevaardigden: wij luiste
ren niet naar landverraders.
De Vlaamsch-Nationalisten gaan in groep
weg, anderen blijven roepen en maken het
den heer Hubin haast onmogelijk zich ver
staanbaar te maken. „Ga naar de Maginot-
linie" is nog het vriendelijkste wat hem toe
geroepen wordt.
Zoo duurt het nog een tijdje en langza
merhand gaat de storm over.
„Eendracht maakt macht" „L'Union
fait la force" in gouden letters boven den
zetel van den voorzitter
Hendrick de Vlamingh.
