(&GOESCHE COURANT)
Finland is minder optimistisch,
Verhooging van de prijzen
der akkerbouwproducten.
De Britsch-lndische congrespartij
weigert steun aan Engeland.
Amerika betuigt zijn
sympathie met Scandinavië.
Hebben de Duitschers een
nieuwe torpedo
uitgevonden
Moskou zou het land willen
losmaken van Scandinavië.
DE CONFERENTIE DER
NOORDSCHE STATEN.
„Steun aan de beginselen van
neutraliteit en orde."
FINLAND DANKT.
DE „INTERNATIONALE" KLINKT IN
ESTLAND.
De stille strijd om den Balkan.
EEN BALKANBLOK ONDER
ITALIAANSCHE LEIDING?
RUIMERE BOTERDISTRIBUTIE
IN DUITSCHLAND.
„De paden van beide volken' gaan uiteen".
Teleurgesteld in regeerings-
verklaring.
EEN VERKLARING VAN GANDHI.
Een kalme nacht aan het
Westfront.
Hitier zou bereid zijn even
tueel een millioen man op te
offeren,
„ENGELAND IS ALTIJD VIJF
MINUTEN TE LAAT".
NUMMER 24 7 182e JAARGANG
Dagblad. Uitgave C.V. De Middel-
burgsche Courant. - Bureaux: te
MIDDELBURG: St. Pieterstraat 28,
Tel. Redactie 269, Administratie 139;
te GOES: Turfkade, Tel. 2863. Post
giro 359300. Abonnementsprijs voor
Middelburg en Goes 2.30, elders
2.50 per kwartaal. Weekabonne
menten in Middelburg en Goes 18 ct.
TWEE BLADEN
EERSTE BLAD
MIDDELBURGSCHE COURANT
DÖNDERDAG 19 OCTOBER 1939
Advertentiën 30 cent per regel,
ingezonden mededeelingen 60 cent
per regel. Bij contract lager. Tarief
op aanvraag. Familieberichten en
dankbetuigingen minimum 2.10.
„Kleine Advertenties", maximum 6
regels, 75 cent, by vooruitbetaling.
„Brieven, of adres bureau v. d. blad"
10 cent extra. Bewijsnummers 5 ct.
Uit vele berichten blijkt, dat de stemming
In Finland ten opzichte van de Russische
eischen niet langer optimistisch is.
Een telegram uit Helsinki aan de „Neue
Zürcher Zeitung" meldt, dat niemand meer
eraan twijfelt, dat Rusland van Finland
eischt een nauwen, contractueelen band
door een bijstandspact, hetgeen zou neer
komen op een losmaken van Finland van
de Scandinavische landen. Politieke krin
gen, zoo voegt dit telegram hieraan toe,
toonen er zich bezorgd over, dat het bin
nenrukken der Russische troepen in Est
land bij wijze van spreken „met gesloten
deuren" geschiedt, aangezien alle verbin
dingen met Tallinn afgesneden zijn. De Fin-
sche regeering gaat voort met het nemen
van defensiemaatregelen en met de ver
plichte evacuatie van Helsinki, welke stad
des nachts geheel verduisterd is. Tevens
worden de ministeries verplaatst.
Volgens de radio-omroep van Rome
wordt de terugkeer van Paasikivi, het
hoofd der Finsche missie naar Moskou,
dringend door de Russische regeering ver
zocht.
Men verwacht in Helsinki, dat de Finsch-
Russische besprekingen Maandag worden
hervat.
Gisteren hebben de koningen van Zwe
den, Noorwegen en Denemarken, de presi
dent van Finland en de ministers van bui-
tenlandsche zaken dezer vier landen twee
uur geconfereerd op het koninklijk slot te
Stockholm.
Na het noenmaal kwamen alleen de mi
nisters bfjeen. Zij zullen ook hedenochtend
vergaderen en daarna weer met de staats
hoofden samenkomen. Vanavond zullen de
gasten van Stockholm vertrekken. Kort na
den middag zullen de staatshoofden voor
den radio-omroep spreken; hun toespraken
zullen over alle Noorsche landen uitgezon
den worden. Over de gisteren gevoerde be
sprekingen is officieel nog niets bekend ge
maakt. Men beweert echter, dat Finland
aan de andere drie Noorsche staten zou
hebben gevraagd wat hun houding zou zijn
in geval van een eventueele Russische
agressie en een gewapend verzet daartegen.
Een antwoord op deze vraag werd niet
onmiddellijk ontvangen.
Koning Gustaaf van Zweden heeft gister
avond een diner aangeboden ter eere van
den koningen van Denemarken en Noorwe
gen.
j
Koning Gustaaf van Zweden ver
welkomt den president van Finland
bij diens aankomst te Stockholm ter
bijwoning van de vergadering der vier
Noordelijke staten. (Telegrafisch
overgebrachte foto).
Vervolgens werden de gasten van effen
koning door de bevolking van Stockholm
toegejuicht. Duizenden leden van verschil
lende vereenigingen trokken met vijfhon
derd vaandels en muziek in optocht van het
stadhuis naar het koninklijk paleis, waar de
muziek de volksliederen der Scandinavische
landen speelde en een hoera werd uitge
bracht „op het Noorden".
Ter gelegenheid van de bijeenkomst der
vier Noordsche staatshoofden, is een gods
dienstplechtigheid gehouden in de oude
kerk Storkyrkan, in tegenwoordigheid van
de staatshoofden, de leden van de koninklij
ke familie en de Zweedsche regeering, be
nevens een bewogen menigte. Na zijn preek
bad de aartsbisschop God zijn zegen te ge
ven aan de beraadslagingen, die in Stock
holm gevoerd worden. Vervolgens las hy
een gebed voor den vrede voor. De geheele
plechtigheid speelde zich af in een sfeer van
diepe ontroering.
Gisteren hebben president Roosevelt en
de regeeringen van 20 andere Amerikaan-
sche republieken telegrammen gezonden
aan den koning van Zweden, ter gelegen
heid van de conferentie der Scandinavische
staatshoofden te Stockholm.
Het telegram van president Roosevelt
luidt als volgt:
„Deze regeering voegt zich bij de regee-
tingen van andere Amerikaansche repu
blieken om uiting te geven aan haar .steun
voor de beginselen van neutraliteit en or
de overeenkomstig de wet, welke de lan
den, welke thans te Stockholm vertegen
woordigd zijn, gedurende de geschiedenis
steeds hebben voorgestaan
,°e Scandinavische conferentie, welke
ZZ7* Majesteit Wieen is geroepen
j reSeering en het volk van
tL i f ,yan No°rd-Amerika met
groote belangstelling gevolgd
Men beschouwt aldus Reuter dit
gemeenschappelijk zenden van telegram
men aan Koning Gustaaf als een der eer
ste vruchten van de onlangs te Pannmn
gehouden conferentie, waar de Amerikaan
sche republieken elkaar beloofden neu
traal te zullen blijven
De president -van de Finsche republiek
Kallio, heeft een telegram gezonden aan
president Roosevelt, waarin hen dankt voor
de sympathie en den moreelen steun van
den Amerikaansehen president en het Ame
rikaansche volk, aan Finland bewezen. Hh
verzekert, dat dit nooit zal worden verge
ten.
ochtenc' van den achttienden Oe-
overLT troepen van het Roóde leger
verdrag ?mStig het Estlandsch-Russische
Estlandg ZZ we(^erz'jdschen bijstand, in
Roode Wg men' De troepen van het
en den wei Zl 7 1 ..Weg van NarIva
komd door vèrlw^3 werden verwei-
Niet voor niets heeft- de Balkan den naam
gekregen van „Het kruitvat van Europa".
Hoe dikwijls reeds in de geschiedenis van
ons werelddeel is dat vat ontploft, met alle
gevolgen van dien. Hoe dikwijls is daar
reeds gevochten, in vrijheidsoorlogen en
veroveringsoorlogen. Ook nu woedt er weer
strijd, zij het een stille strijd, in de ministe
ries, en niet op den Balkan zelf. Het gaat
erom welk land of welke landen den Balkan
in de naaste toekomst economisch en poli
tiek zullen beheerschen, een vraagstuk, dat
van enorm belarig is, vooral in oorlogstijd.
De correspondent van de „Daly Tele
graph" te Belgrado verneemt, dat de Russi
sche eischen, die leidden tot het afbreken
der Moskousche besprekingen met Turkije,
waren: le. Erkenning van de Poolsche
deeling. 2e Vorming van een Balkanblok,
dat Rusland en Duitschland zou steunen. 3e.
Turkije zou druk moeten uitoefenen op Roe
menië ten gunste van territoriale conces
sies, waarschijnlijk ten gunste van Rusland
en Bulgarije.
De algemeene indruk in Belgrado is, dat
de houding van Turkije, door te weigeren
om toe te geven aan de Russische voor
stellen, de solidariteit der Balkanlanden
zeer heeft versterkt.
Volgens den omroep van Belgrado ver
wacht men in Zuidslavische politieke krin
gen de vorming van een Balkanblok onder
Italiaansche leiding. Gezegd werd, dat po
litieke stappen worden gedaan met het
doel te komen tot een nauwe samenwer
king tusschen de Balkanlanden met boven
genoemd doel. In het bijzonder hoopte men
op een samenwerking tusschen Turkije en
Bulgarije, aldus de omroeper verder. Het
ontworpen blok zou een politiek van strik
te neutraliteit jegens den oorlog voeren,
zoo werd hier aan toegevoegd.
De Britsche gezant in Belgrado heeft gis
teren naar door den omroep van Belgrado
is medegedeeld, een langdurig onderhoud
gehad met den Zuidslavischen minister
president.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt:
De voor het tijdvak 23 October tot 19
November geldende nieuwe uitdeeling van
levensmidelenkaarten heeft voor de Duit-
sch bevolking een aangename verrassing
gebracht, nl de verzorging met vet is een
belangrijke wijziging aangebracht, in zoo
verre, dat de distributie van boter met bij
na de helft is verhoogd.
Zooals men zich herinnert, heeft de
torpedeering van het vliegtu.gmoederschip
„Courageous" .en van het slagschip „Royai
Oak" door Duitsche duikbooten zeer groot
opzien verwekt. Mede m verband met het
feit, dat men de pantsering van dit soort
schepen als alleszins voldoende tegen torpe
do's beschouwde. Doch niet alleen hebben
de Duitsche torpedo's succes gehad uoor
deze schepen te beschadigen, maar de scha
de was zelfs zoo groot, dat zij binnen zeer
korten tijd gezonken zyn, wat beteekent,
dat de huid moet zijn opengescheurd over
zoo een lengte, dat de waterdichte schot
ten, die een schip in verschillende afdee-
lingen scheiden, volkomen nutteloos waren.
Met de tot dusver bekende torpedo's is een
dergelijk resultaat eigenlijk onmogelijk.
Daarom veronderstelt men, dat de Duit
schers gebruik maken van een heel nieuwe
vinding op dit gebied. Men acht het moge
lijk, dat zy torpedo's hebben met een dub
bele lading, waarvan de eerste zou ont
ploffen zoo gauw de scheepshuid geraakt
wordt, terwijl daarop de tweede lading
verwoestingen aanricht in het binnenste
van het schip. De pantsering van oorlogs
schepen tegen torpedo's is vnl. aangebracht
ter hoogte van de waterlijn en daaronder,
omdat een torpedo steeds aan of iets on
der de opervlakte wordt gelanceerd. De
kiel is daarom minder beschermd. Als dus
een projectiel reeds in de scheepshuid is
geslagen en er ontploft dan nogmaals een
geweldige lading, dan moet de kiel haast
wel vernield worden, wat een catastrofe
beteekent. Echter zou men dan twee ex
plosies vlak na elkaar moeten hooren en
daarover is niets met zekerheid bericht
Daarom veronderstelt men ook, dat de
Duitschers wel eens een ander soort pro
jectiel zouden kunnen meevoeren in hun
onderzeeërs, een torpedo, welke niet tegen
een vast voorwerp hoeft te stooten om te
ontploffen, maar die zonder „contact" kan
explodeeren. Deze zou men dan zoo nauw
keurig moeten kunnen richten, dat zij on
der de kiel van het aangevallen vaartuig
tot ontploffing moet komen. Dit zou inder
daad een verklaring zijn voor de rampen,
die de Engelsche oorlogsvloot getroffen
hebben. Hoe dit zij, Duitschland verraadt
zijn geheimen niet en alles blijft bij ver
moedens. In Engelsche en Fransche mari
nekringen zoekt men intusschen koortsach
tig naar een beveiliging tegen het nieuwe
gevaar.
Nu de eerste groote aanvallen op het Westelijk front hebben plaats
gehad, is ook het werk der ambulance-ardeelingen intensief geworden.
Een der treinen, wachtend op zijn droeven last.
Uit Den Haag: De minister van economische zaken heeft besloten, de prijzen
van verschillende akkerbouwproducten van den oogst 1939 te verhoogen, met het
oog op de gewijzigde economische omstandigheden en de hoogere kosten, die de
voorbereidingen van den oogst 1940 met zich mede brengen.
De prijzen, die met terugwerkende kracht voor de reeds overgenomen granen
zullen gelden, zijn.
Rogge 9; wintergerst 9; zomergerst ƒ.9.40; haver 8, en aardappelmeel 10.75;
al deze prijzen berekend per 100 kg.
Suikerbieten, geleverd aan suikerfabrieken 11.25 per 1000 kg.
De door den minister aanvankelijk vast
gestelde vergoeding voor bewaarloon van
rogge, n.l. 3 ct. per week na 15 December
en 4 ct. per week na 1 April 1940 blijft van
kracht.
Hiermede vervalt de regeling inzake den
toeslag van 1 per 100 kg voor die land
bouwers, die gewoon waren de rogge van
het eigen bedrijf te vervoederen. Voor
peulvruchten en enkele andere kleinere arti
kelen heeft nog overleg met de landbouw
organisaties plaats.
De prijzen voor granen gelden voor ge
middelde kwaliteit gezonde, houdbare,
marktschoone granen, geleverd aan het
door den provincialen voedselcommissaris
aangewezen .pakhuis, met dien verstande,
dat, indien vervoer over meer dan 10 km
moet plaats vinden, de hoogere vracht aan
den teler vergoed zal worden.
In deze prijzen zijn begrepen de kosten
van de commissionairs.
De gemiddelde kwaliteit zal worden be
paald aan de hand van een monster, dat
door de Nederlandsche Akkerbouwcentrale
Zal worden vastgesteld en dat zooveel mo
gelijk het gemiddelde van den Nederland-
schen oogst zal weergeven.
Daar de omstandigheden en den gebrui
kelijke wijze van levering in de onderschei
dene provincies sterk van elkaar kunnen
afwijken, zal de provinciale voedselcommis
saris onder goedkeuring van den minister
regelen kunnen treffen, die de algemeene
richtlijnen in het voorgaande gegeven doen
aanpassen aan de plaatselijke omstandighe
den. De bedoelde functionnaris kan de hier
uit voortvloeiende geldelijke gevolgen, on
der goedkeuring van den minister, in de
uitbetaling verrekenen.
De machtige Congrespartij, de grootste
partij in Britsch-Indië, die onder haar lei
ders Ghandi en Nehroe met vredelievende
middelen reeds herhaaldelijk successen heeft
geboekt, heeft verklaard Engeland niet te
zullen steunen in zijn strijd tegen Duitsch
land De nationalistische Congrespartij,
waarin Ghandi de strooming vertegenwoor
digt, die haar doel wil bereiken door „non
coöperatie", het niet-medewerken aan de
maatregelen der regeering, een soort lij
delijk verzet, heeft in de laatste jaren dit
verzet eenigszins laten varen Het schijnt,
dat Nehroe, die den passieven tegenstand
van Ghandi eigenlijk slechts aanvaard heeft
als „het kleinste kwaadsterk aan in
vloed gewonnen heeft en ..zijn tijd af
wacht". Engeland heeft dit ontegenzeglijk
met leede aogen aangezien. Het heeft be
lofte op belofte gedaan, maar de Britsch-
lndische leiders houden hun volgelingen
voor, dat Engeland reeds veel beloftes ge
daan heeft, die het niet is nagekomen
Het doel der Congrespartij is de onaf
hankelijkheid van Britsch-Indie. Zij wil
dit doel bereiken in versche'dene étappes
die het volk steeds meer zeggenschap moe
ten brengen
Ghandi heeft door zijn economischen
strij.d den Engelschen textielfabrieken
groot nadeel bezorgd Hij gaf het voor
beeld en honderd duizenden Britsch-In-
diërs gingen zelf hun katoenen stoffen
weven. Eerst lachte men hierom Men zei,
dat dit een stap terug was en dat de ge
schiedenis de onmogelijkheid hiervan be
wees Ghandi hield echter vol en vele En
gelsche textielfabrieken moesten sluiten,
wat in de betrokken districten groote
werkloosheid .en ontevredenheid tengevol
ge had Op ongeveer dezelfde manier han
delde Ghandi ten opzichte van de zoutbe-
lasting, wat de Britsch-lndische regeering
schatten aan belastingpenningen kostte.
In het begin van den oorlog tegen
■Duitschland heeft de onderkoning van
Britsch-Indië bericht dat dit land geheel
achter Groot-Brittannië stond
De leiders der Congresparty hebben ech
ter gevraagd wat de obrlogsdoelen van
Engeland waren, wat. Engeland van plan
was ten opzichte van Britsch-Indife en wel
ke waarborgen het kon geven dat deze
plannen zouden worden nagekomen.
De onderkoning, Lord Linlithgow, heeft
daarop verklaard dat Engeland de belan
gen der vrije volkeren verdedigde, dat het
bereid was na den oorlog een wijziging in
den regeeringsvorm te overwegen, die ten
slotte moest leiden tot den dominion-status
en dat het daartoe overleg zou plegen
met de verschillende groepen en partijen
in Indië.
Ook de vorsten zouden hierbij geraad
pleegd worden.
Verder beloofde de onderkoning, dat er
een commissie van advies zou worden in
gesteld, gevormd uit de Britsch-lndische
partyen en de vorsten, welke commissie
zou adviseeren over de oorlogvoering.
De belangrijkste belofte, die de onder
koning deed, is, dat Britsch-Indië een do
minion moet worden, dus in dezelfde ver
houding tot Engeland zou komen te staan
als Canada. Ook Ghandi heeft indertijd de
zen wensch geuit, zij het als „étappe
De leiders der Congrespartij kunnen er
echter op wijzen, dat deze belofte der En
gelsche regeering niet nieuw is. Want
reeds in 1929 heeft Lord Halifax hetzelf
de gezegd.
Een verklaring, welke is gepubliceerd
door drie leden van de subcommissie voor
oorlog van de Congrespartij, Nehroe, Abul-
kalam en Azad, levert commentaar op de
verklaring van den onderkoning.
De drie leden van de Congrespartij zeg
gen, dat de verklaring van den onderkoning
in het geheel geen rekening houdt met de
werkelijkheid.
Indien dit het definitieve antwoord is van
de Britsche regeering, dan bestaat geen
gemeenschap tusschen beide volken en gaan
onze paden volkomen uiteen.
Uit de verklaring van den onderkoning
blijkt duidelijk, dat het doel van den oorlog
is het bewaren en handhaven van de Brit
sche imperiale financieele structuur in In
dië en elders.
Ghandi heeft gezegd, dat de verklaring
van den onderkoning diep teleurstellend is.
Hy voegde hieraan toe: „Het zou beter ge
weest zijn, wanneer de Britsche regeering
geweigerd had een verklaring af te leggen.
De lange uiteenzetting van den onderko
ning bewijst alleen, dat de oude politiek
van verdeelen en heerschen zal blijven be
staan. Voor zoover ik zie, zal het Congres
hieraan niet deelnemen.
Het Fransche legerbericht van heden
ochtend luidt:
Een kalme nacht aan het geheele front.
Zeer regenachtig weer. Vijandelijke infau-
terieverkenners, gesteund door artillerie,
werden op verschillende punten van het
front teruggeslagen.
De speciale correspondent van Reuter
meldt, dat de hertog van Windsor, verge
zeld van lord Gort, den opperbevelhebber
der Britsche strijdkrachten, en van den
hertog van Gloucester een deel van een
brigadegardetroepen heeft geïnspecteerd in
de frontlijn.
Zij zagen de manschappen bezig met het
oprichten van borstweringen en „pillendoo-
zen".
Radio Parijs heeft gisteravond laat ge
zegd: „Wij vernemen uit Berlyn, dat Hit-
Ier verklaard heeft bereid te zijn een mil
lioen man op te offeren om door het
Fransche front heen te breken".
Noch kan Indië, dat de opvattingen van
het Congres huldigt, deelgenoot zijn van
Engeland, in zijn strijd tegen Hitier.
De verklaring van den onderkoning toont
duidelijk, dat voor Indië geen democratie
kan bestaan, zoolang Engeland het kan
verhinderen.
In het Engelsche Hoogerhuis is de verkla
ring van den onderkoning gisteren ook be
sproken. Lord letland herinnerde er aan,
dat, naar het standpunt der Britsche re
geering het eindpunt van de Indische ont
wikkeling de dominionstatus zal zijn. Hij
zeide: „Van dat doel zijn wij nooit afgewe
ken en willen wij niet afwijken". Voor het
uitbreken van den oorlog heeft de Con
grespartij geprotesteerd tegen het zenden
van troepen uit Indië naar Aden en Singa
pore.
Het is de tragedie van ons bestuur in
Indië geweest, aldus zeide Lord Sankey,
dat wij altyd vijf minuten te laat zijn ge
weest. Toen wij de wet op de regeering van
Indië in 1935 aannamen, geloofde ik, dat de
kwestie weer voor twintig jaar geregeld
zou zijn. In de eerstvolgende twaalf of acnt-
tien maanden zal een volgende stap gedaan
moeten worden, omdat wij, zoodra de oor
log geëindigd zal zijn, gereed moeten zijn
om onze beloften gestand te doen. Ik hoop,
dat aan het einde van den oorlog Indië-den
volledigen dominionstatus zal krijgen."
