fótr0trïttcx*ile «c Üf
C&GOESCHE COURANT
GEEN PACT TUSSCHEN
RUSLAND EN TURKIJE.
i,Rusland waarborgt de
onafhankelijkheid van Finland91»
STEUNVERLEENING EN
MOBILISATIEVERGOEDING
Hevige gevechten aan
het Westelijk front
Een gevecht nabij
Schiermonnikoog
Het Engelsche slagschip
„Iron Duke" getroffen
door bommen.
Verschrikkelijke dood der
opvarenden van de
„Courageous'
Russische eischen niet in overeenstemming
met de Turksche verplichtingen
De Franschen veronder
stellen ernstige Duitsche
verliezen.
Ds. Niemöller weer duikboot-
commandant
BIJSTANDSPACTEN TUSSCHEN
TURKIJE, ENGELAND EN
FRANKRIJK?
Worden alle Duitsche
minderheden in Europa
gerepatrieerd
HET TOTAAL WORDT BERE
KEND OP 2% MILLIOEN PER
SONEN.
Roosevelt hoopt op
spoedigen vrede.
Luchtalarm op vele
plaatsen aan de Brit-
sche Oostkust.
Aldus het antwoord van Kalinin aan Roosevelt.
DE STEMMING IN FINLAND.
MEN HOOPT OP EEN COMPROMIS.
Toenemend optimisme te
Helsinski.
De regeling voor werklooze arbeiders
en de gesteunde kleine boeren.
De B-steun vervalt in het
algemeen.
WERKLOOZE ARBEIDERS.
KLEINE BOEREN EN
TUINBOUWERS.
Velen stikten in de
drijvende olie.
Duitschland meldt; 10 vijande
lijke vliegtuigen omlaag-
geschoten.
r
6.30
Cau-
r-
Voor
12.50
2.00
k. en
5.30
med-
A-Ka-
7.30
een
rland-
iment.
Ber.
antw.
Radio-
10.40
11.10
a ont-
11.20
1.50—
6.20
irogr.
12.30
solda-
en
0.
-10;
pin 4
inet-
2—
2—4,
3—
2—3,
-14,
2—
am-
zoet
nfe-
leyst
lter-
inds-
ilde-
2-
Bl.
3ntj-
1,
1,90,
No
li ai-
ver-
urg;
Het
van
Mo-
>ct.:
of
ido"
let.
ïan-
)ct.
me
den
Pa-
burg.
NUMMER 246 182e JAARGANG
Dagblad. Uitgave C.V. De Middel-
burgsche Courant. Bureaux: te
MIDDELBURG: St. Pieterstraat 28,
Tel. Redactie 269, Administratie 139;
te GOES: Turfkade, Tel. 2863. Post
giro 359300. Abonnementsprijs voor
Middelburg en Goes 2.30, elders
2.50 per kwartaal. Weekabonne-
menten in Middelburg en Goes 18 ct.
TWEE BLADEN
EERSTE BLAD
NIDDELBURGSCHE COURANT
WOENSDAG 18 OCTOBER 1939
Advertentiën 30 cent per regel,
ingezonden mededeelingen 60 cent
per regel. Bij contract lager. Tarief
op aanvraag. Familieberichten en
dankbetuigingen minimum 2.10.
„Kleine Advertenties", maximum 6
regels, 75 cent, bij vooruitbetaling.
„Brieven, of adres bureau v. d. blad"
10 cent extra. Bewijsnummers 5 ct.
De Turksche minister van Buitenlandsche
■Zaken, Saradjogloe, die meer dan drie we
ken te Moskou heeft vertoefd om onder
handelingen te voeren met de Sovjet-Russi
sche regeering, is gisteren naar zijn land
teruggekeerd, zonder dat er een nieuwe
overeenkomst tusschen Turkije en Rusland
tot stand is gekomen.
De Turksche minister-president Saydam
heeft het volgende verklaard:
„Toen Saradjogloe naar Moskou vertrok,
hadden de beide regeeringen reeds van ge
dachten gewisseld over de essentieele pun
ten betreffende de afsluiting van een ver
drag. De onderhandelingen, die te Moskou
gevoerd zijn, hebben geen overeenkomst tot
resultaat kunnen hebben. De reden daarvan
is, dat de Sovjet-regeering onzen minister
van Buitenlandsche Zaken volkomen nieuwe
voorstellen voorlegde.
Het was niet mogelijk deze nieuwe voor
stellen in overeenstemming te brengen met
<de verplichtingen, die, naar Rusland wist,
aangegaan waren tusschen Turkije en En
geland en Frankrijk.
Saydam vervolgde: „Bovendien vormden
van het standpunt onzer veiligheid de waar
borgen, die ons werden aangeboden, geen
compensatie voor de verplichtingen, welke
men ons vroeg in ruil op ons te nemen.
De eischen van de Sovjet-Unie werden
niet vereenigbaar geacht met de Turksche
politiek. Ten aanzien van de Dardanellen
was Turkije van meening, dat het van es
sentieel belang was, dat het zich niet zou
binden aan andere bepalingen dan die, wel
ke zijn voorzien in zijn internationale ver
bintenissen van algemeenen aard.
Om deze redenen was het niet mogelijk
een definitief resultaat bij de besprekingen
in Moskou te bereiken. Onze betrekkingen
met Sovjet-Rusland blijven niettemin be
rusten op een hechte basis van vriend
schap".
Het Fransche legerbericht van vanmor
gen meldt plaatselijke actie aan het front,
dat niettegenstaande de heftige infanterie-
gevechten op zekere plaatsen, niet gewij
zigd is.
Havas bericht verder over den Duitschen
aanval op het Moesel-front:
„Aangekomen voor de uiterst dicht aan
eengesloten schootsvelden, die zich voor de
Fransche stellingen uitstrekken, konden de
Duitsche infanteristen, hoe vastberaden
van geest ook, niet anders doen dan plat
op den grond gaan liggen, zónder hoop den
beweeglijken muur van staal te kunnen
overschrijden.
Op geen enkel punt hebben zij contact
kunnen vestigen, niet alleen niet van nabij,
maar zelfs niet van een voldoenden afstand
om den strijd met handgranaten aan te bin
den met de verdedigers van de Fransche
stellingen, zulks tengevolge van het wei-
onderhouden verdedigingsvuur. De aanval
lers kunnen zich slechts ingraven op de
punten, waar zij zijn aangekomen en daar
op hun beurt automatische wapens in stel
ling brengen om het verdedigingsvuur te
beantwoorden. Zij worden echter niet al
leen aangegrepen door direct vuur van de
Fransche infanterie, maar ook door een
hevig spervuur der artillerie.
Onder deze omstandigheden is het waar
schijnlijk, dat de Duitsche divisies, die bij
deze operatie betrokken zijn, reeds thans
gevoelige verliezen hebben geleden, te
meer, daar zij bij hun opmarsch tot bij de
Fransche stellingen moesten trekken over
dicht bezaaide mijnenvelden onder een he
vig bombardement uit geschut van ieder
kaliber en onder de doodelijke zwermen
kogels der zware mitrailleurs, die indirect
vuur gaven op een terrein, dat in de afge-
loopen weken nauwgezet was geëxplo
reerd."
De Berlijnsche correspondent van „De
Standaard" meldt: Tot de predikanten, die
als vrijwilliger bij de Duitsche krijgsmacht
willen dienst nemen, behoort ds. M. Nie
möller, die nog steeds in het concentratie
kamp te Oranienburg vertoeft.
Op zijn schriftelijk verzoek, dat hij voor
dit doel tot de autoriteiten richtte, heeft
hij echter tot nu toe geen antwoord ont
vangen. De predikant heeft er den nadruk
op gelegd, dat niet de wensch om in vrij
heid gesteld te worden, maar zijn vader
landsliefde hem tot dezen stap heeft ge
.bracht.
Een Reuter-telegram uit de Turksche hoofd
stad, meldt, dat in welingelichte kringen
vernomen wordt, dat de definitieve pacten
tot wederzijdschen bijstand tusschen Enge
land en Turkije en tusschen Frankrijk en
Turkije vóór het einde van deze week zul
len worden onderteekend.
Het heeft in Ankara opzien verwekt, dat
de Duitsche ambassadeur, Von Papen, plot
seling naar Berlijn is vertrokken, zonder
dat dit ook maar eenigszins was aangekon
digd.
Volgens berichten uit Berlijn, zou de
Duitsche regeering van plan zgn om alle
Duitsche minderheden in de verschillende
landen te laten repatrieeren, onverschillig
waar zij wonen en hoe lang zij daar reeds
gevestigd zijn. Men berekent, dat het hier
bij in totaal 2% millioen personen zou be
treffen. Het gaat intusschen alleen om de
Duitschers, die in aaneengesloten groepen
leven, die in vreemde landen kolonisaties
gevormd hebben en ondanks de andere le
vensomstandigheden en het wonen tusschen
andere bevolkingen zijn blijven vasthouden
aan hun „Deutschtum".
De president der Ver. Staten Roosevelt
heeft tijdens het dejeuner, dat aan het in-
tergouvernementeele comité voor politieke
vluchtelingen is aangeboden, gevraagd de
hulp aan de 300.000 dakloozen van voor de
zen oorlog in Europa te activeeren, ten
einde gereed te zijn om de nieuwe proble
men onder öogen te zien, die wellicht zullen
gesteld worden voor millioenen vluchtelin
gen. Er moeten nieuwe haardsteden gevon
den worden in de vrije ruimten van Ameri
ka, Afrika en Australië, terstond na het
komen van den wereldvrede, dien Roosevelt
spoedig hoopt tot stand te zien komen De
president voegde hieraan toe, dat Engeland
en Frankrijk verwikkeld zijn in een reus-
achtigen oorlog en geen andere hulp voor
de vluchtelingen kunnen bieden dan hun
sympathie en dat de taak uitsluitend rust
op de neutrale landen.
Uit Schiermonnikoog wordt gemeld: Op
het eiland neemt men aan, dat vanmorgen
omstreeks elf uur ten Noorden van Schier
monnikoog op vrij groot.en afstand van de
kust, ver buiten de territoriale wateren,
een gevecht heeft plaats gehad tusschen
oorlogsbodems en vliegtuigen.
Voor zoover door ooggetuigen kon wor
den gezien, zouden zes oorlogsschepen zijn
aangevallen door twaalf vliegtuigen.
Omtrent den uitslag van het gevecht kan
niets worden gemeld, daar de oorlogssche
pen na eenigen tijd uit het gezicht verdwe
nen.
In het Engelsche Lagerhuis heeft minis
ter-president Chamberlain gisteren mede
gedeeld, dat het slagschip „Iron Duke"
bij een aanval door Duitsche vliegtuigen in
de baai van Scapa Flow door bommen is
getroffen en beschadigd.
Vier toestellen namen aan den aanval
deel. Twee bommen kwamen zeer dicht in
de nabijheid van de „Iron Duke" terecht,
waardoor het schip in zekere mate werd
beschadigd. Er werd niemand gedood of
gewond. De „Iron Duke" is een oud slag
schip, dat krachtens het vlootverdrag van
Londen buiten dienst werd gesteld en van
zijn wapening werd ontdaan Het schip is
sindsdien gebruikt als depot- en oefenschip
Een vijandelijk vliegtuig werd door het
scheeps- of door het kustgeschut neerge
schoten, het viel brandende. Een tweede
vliegtuig is waarschijnlijk beschadigd, al
dus Chamberlain.
Volgens de Duitsche berichten werd
behalve andere oorlogsschepen, een slag
schip getroffen door bommen van zwaar
en middelkaliber. Bij het luchtgevecht, dat
vervolgens ontbrandde, werd een vijande
lijk jachtvliegtuig door de Duitsche bom
bardementsvliegtuigen neergeschoten. Het
zeer zware vijandelijke afweervuur ten
spijt gelukte het allen Duitsche toestellen
op één na, hun bases te bereiken
Op vele plaatsen aan de Engelsche en
Sehotsche Oostkust is gistermiddag lucht
alarm gemaakt. Volgens de Britsche ad
miraliteit zijn hierbij drie Duitsche vlieg
tuigen vernield.
Zooals men weet, heeft de president der
Ver. Staten in het begin der Russisch-
Finsche onderhandelingen tegenover den
president der Sovjet-Unie, Kalinin de hoop
uitgesproken, dat de vriendschappelijke
verhouding tusschen Finland en Rusland
zou blijven bestaan
Kalinin heeft thans Roosevelt zijn ant
woord doen toekomen
Hierin verklaart hij dat hij het nuttig
achtte Roosevelt er aan te herinneren, dat
„de staat van onafhankelijkheid der Fin-
sche republiek uit vrijen wil door de Sov-
jetregeering werd erkend op 21 Decem
ber 1916 en dat de souvereiniteit van Fin
land gewaarborgd werd door het vredes
verdrag van 1920 tusschen Sovjet-Rusland
en Finland".
Voortgaande zegt Kalinin in zijn ant
woord: „Door bovengenoemde daden der
Sovjet-regeering werden de fundamentee-
le beginselen der wederzijdsche betrekkin
gen tusschen de Sovjet-Unie en Finland ge-
definieerd De huidige onderhandelingen
der Sovjet-regeering met Finland worden
eveneens gevoerd in overeenstemming met
deze beginselen."
Hieraan voegt Kalinin toe, dat het eenig
doel van deze onderhandelingen is, de ver
steviging van de wederzijdsche betrekkin
gen en de versterking van de vriend
schappelijke samenwerking van beide lan
den ter waarborging van de veiligheid van
de Sovjet-Unie en Finland."
In de Finsche regeeringskringen zijn gis
teren de besprekingen over de onderhande
lingen met de Sovjet-Unie voortgezet Pre
sident Kallio en de minister van buiten
landsche zaken, Erkko. hebben zich van
morgen vroeg met een speciaal vliegtuig
naar Stockholm begeven en zullen Donder
dagmiddag eveneens per vliegtuig terug-
keeren.
Het is waarschijnlijk dat minister Paa-
sikivi zjjn terugkeer naar Moskou zal uit
stellen tot na den terugkeer van president
Kallio van de conferentie der staatshoof
den te Stockholm.
Men is te Helsinki voldaan over het
feit, dat de Sovjets blijkbaar niet gehaast
zijn
De defensiemaatregelen van Finland wor
den evenwel onverminderd voortgezet en
de helft van de bevolking dient thans op
een of andere wijze het land
De „Neue Zürcher Zeitung" meldt uit
Stockholm, dat Rusland van Finland de
afsluiting zou wenschen van een bijstands
pact, een militaire basis op Hangoe de
Zuidwestpunt van Finland en grensrectifi-
caties. Finland zou slechts bereid zijn op
het laatste punt toe te geven Men gelooft
„echter, dat een compromis zal worden be
reikt.
Reuter meldt: De Finsche hoofdstad is
vandaag met vlaggen getooid ter eere van
de conferentie der Scandinavische staats
hoofden in Stockholm.
De berichten zijn schaarsch, maar er
valt een toenemend optimisme waar te ne
men, wat het uiteindelijk resultaat der
Finsch-Russische besprekingen betreft.
Op de eilanden aan de Finsche kust is
de spanning iets afgenomen en de bewo
ners, die de vorige week waren uitgewe
ken naar het vasteland, kunnen thans
naar huis terugkeeren.
De minister van Sociale Zaken heeft aan
de gemeentebesturen aanwijzingen gegeven
over den weg die gevolgd moet worden in
zake de steunregeling, wanneer mobilisatie
vergoedingen worden toegekend.
Door de mobilisatie en de daarmede ge
paard gaande vergoedingen, zooals kost
winnersvergoedingen etc., zijn n.l. van ver
schillende zijden vragen gerezen, hoe bfj de
uitvoering der gesubsidieerde steunregeling
voor werklooze arbeiders en de steunrege
lingen voor kleine boeren en tuinbouwers,
ten aanzien van deze vergoedingen dient te
worden gehandeld, zoo zij een door middek
van een der genoemde regelingen onder
steund gezin ten deel vallen.
Men onderscheide de volgende gevallen:
le De ondersteunde kostwinner treedt in
militairen dienst.
Steunverleening ingevolge de steunrege
ling voor werklooze arbeiders is dan niet
mogelijk, hetgeen dus mede inhoudt, dat
het betrokken gezin niet voor extra-hulp
(B-steun) in aanmerking kan komen, noch
aan de spaarregeling kan deelnemen etc.
Een dergelijk geval komt dus in beginsel
uitsluitend ten laste van het departement
van Defensie (kostwinnersvergoeding).
Voor een uitzondering hierop zie men ver
der.
2e Het gezinshoofd wordt ingevolge de
steunregeling gesteund; de mede kostwinner
is in militairen dienst en het departement
van Defensie geeft terzake aan het betrok
ken gezin kostwinnersvergoeding.
In een dergelijk geval wordt de kostwin
nersvergoeding behandeld als inkomsten uit
arbeid verkregen, dus voor 2/3 gekort op
het steunbedrag van het ondersteunde ge
zinshoofd. (de vrijlating van 2 of 4 wel
ke ten aanzien van de verdiensten van ge
zinsleden van ondersteunden, uit loonarbeid
verkregen, mogelijk is, geldt ook hier).
3e De werkgever van een in militairen
dienst opgeroepen medekostwinner van een
ondersteund gezin, blijft diens volle loon
doorbetalen.
Hier geldt hetzelfde als onder punt 2.
4e De werkgevers vult kostwinnersvergoe
ding van een in militairen dienst opgeroe
pen mede-kostwinner van een ondersteund
gezin aan tot het volle loon.
In dit geval wordt de som van kostwin
nersvergoeding en aanvulling van werkge
ver beschouwd als loon uit arbeid verkre
gen.
5e Medekostwinnersvergoeding terzake
van een in militairen dienst opgeroepen ge
zinslid van een ondersteunde treedt in de
plaats van de kasuitkeering, welk aan be
doeld gezinslid werd uitgekeerd.
In dat geval wordt gedurende den tijd,
dat kasuitkeering wordt verstrekt, gehan
deld, alsof de medekostwinnersvergoeding
een kasuitkeering is.
De extra-bijslag, welke een gezinslid
van een ondersteunden kostwinner geniet,
mag ook na de oproeping van dezen kost
winner in militairen dienst, worden door-
verstrekt, met dien verstande echter, dat
in het betrokken gezin niet meer mag in
komen, dan toen de kostwinner nog in
steun was.
Als een lid van een gezin, waarvan het
hoofd in ondersteuning is, extrabijslag ont
vangt, dan vervalt deze, wanneer dit ge
zinslid in militairen dienst moet,
7e Als een steuntrekker-kostganger bij
familie inwoont en het betrokken gezin ont
vangt kostwinnersvergoeding, dan wordt
gehandeld alsof de betrokkene bij een niet'
steuntrekker inwoont, t
Bjj de steunregelingen voor kleine boe
ren en tuinbouwers onderscheidt men de
volgende gevallen:
le. De ondersteunde boer of tuinbouwer
komt in militairen dienst. In dit geval geldt
een gelijksoortige regeling als die hierbo
ven voor werklooze arbeiders onder le. ver
meld.
Een uitzondering vormen militairen
de B. en C.-tuinbouwers. Aan hen
mag gedurende hun militairen dienst
tijd het natura-gedeelte, hetwelk zij
diensttijd het natura-gedeelte, hetwelk zij
ingevolge bedoelde steunregelingen eventu
eel nog kunnen ontvangen, worden door-
verstrekt.
2e. Mede-kostwinnersvergoeding wordt
gegeven terzake van een onder de wape
nen geroepen gezinslid van een ondersteun
den kleinen boer of tuinbouwer.
Deze mag geheel vrij blijven, indien in de
plaats van den onder de wapenen geroepen
medekostwinner-boer, of -tuinbouwer, een
arbeider op het bedrijf in dienst wordt ge
nomen, aan wien tenminste een loon wordt
uitbetaald gelijk aan het bedrag, dat aan
het betrokken gezin terzake van medekost
winnersvergoeding wordt uitgekeerd.
Tenslotte zij nog opgemerkt, dat bij het
in militairen dienst treden van inwonende
gezinsleden van ondersteunden, de gezins
ledenbijslag, welke terzake van hen werd
verstrekt, zal worden beëindigd.
tt
Het stoomschip „Veendam" van de Hol-
land-Amerika Lijn is, na een oponthoud
van drie weken door de Britsche contra
bandecontrole, gisteravond te Rotterdam
aangekomen. Zooals wij reeds in het kort
berichtten, hebben de opvarenden van dit
schip van nabij den ondergang van het ge
torpedeerde Britsche vliegtuigmoederschip
„Courageous" meegemaakt. Hierover deed
de heer F. C. Bouman, directeur der
H.A L. het volgende relaas.
In den avond van den 17den September
kreeg men de reusachtige „Courageous" in
zicht, geëscorteerd door drie torpedojagers.
Kort daarop kwamen enkele bombarde
mentsvliegtuigen met een groote bocht
over de „Veendam" heenzetten en koersten
naar de „Courageous", waar zij op het dek
landden.
Vervolgens werd door het groote schip
een dicht rookgordijn gelegd, dat het vol
komen aan het oog onttrok.
Op de „Veendam" meende men, dat de
schepen zich thans zouden verwijderen,
maar na ongeveer vijf minuten hoorde
men vlak na elkaar twee explosies. Door
het rookgordijn kon men niet zien wat er
gebeurde, maar wel zag men de torpedoja
gers hun snelheid vermeerderen. Toen de
rook een weinig was opgetrokken, zag men,
dat de „Courageous" aan bakboordzijde
door een torpedo moest zijn getroffen. Het
schip wendde zich op zij, vlak daarop ver
hief de voorsteven zich bijna rechtstan
dig omhoog en dan zonk het kolossale
vaartuig binnen enkele minuten.
Intusschen werden door de „Veendam"
veertien reddingbooten gestreken. Op het
water was toen reeds niets meer te zien
dan een dikke laag olie, die zich zeer ver
uitstrekte en op sommige plaatsen een
dikte had van vijf centimeter. Verder dreef
wat wrakhout rond.
Spoedig bleek, dat de reddingspogingen
vrijwel tevergeefseh zouden zijn. Een aan
tal opvarenden van de „Courageous" had
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
Tusschen Moezel en het Pfalzer Wald
hebben de Fransche troepen gisteren nog
eenige op Duitsch gebied liggende steun
punten langs de grens opgegeven.
Er zjjn tal van gevangenen binnenge
bracht.
Het Duitsche luchtwapen heeft gisteren
zijn operaties tegen de oorlogshavens aan
de Engelsche Oostkust voortgezet.
Op 16 en 17 October heeft de vijand tien
vliegtuigen verloren en wel: boven Duitsch
souverein gebied door luchtdoelartillerie 5
vliegtuigen, waarbij een Engelsch, door
jachtvliegers een Fransch en een Engelsch
vliegtuig en bij luchtgevechten boven En
gelsch gebied drie Engelsche vliegtuigen.
De Duitsche vlieger, die bij Lingen een En
gelsch toestel omlaag schoot, was een jon
geman van 18 jaar.
DE GOUDVOORRAAD DER NED. BANK
VERMEERDERDE MET 8 MILLIOEN.
Duitsche verkoop van
goud?
Russisch
Terwijl de wisselkoersen geen aanleiding
geven tot een toevloeiing van goud naar
ons land, toont de jongste weekstaat der
Nederlandsche Bank een vermeerdering
van den goudvoorraad volgens de oude
waardeering van het goud van 1104
millioen tot 1112 millioen.
Hoewel de juiste toedracht van zaken
niet bekend is, meent de Tel. dat het hier
zou gaan om een post Russisch goud, wel
ke door Duitschland aan de Nederland
sche Bank zou zijn verkocht.
zich met sloepen in veiligheid kunnen
brengen. De anderen kwamen in het vuile
water terecht. De meesten van hen werden
in de diepte gezogen toen het vliegtuigmoe
derschip zonk. Enkelen werden door de
torpdojagers opgepikt, maar degenen, die
zich nog drijvende konden houden, stikten
in de olie.
Ruim zeven uur zocht men met zoek
lichten naar overlevenden, maar zonder
resultaat.
