HP tyrovtttcïuie §P £eetiur0cH&fefP
C&GOESCHE COURANT
to S"eHZni°Uden kunnen komen.
De storm van Zaterdag.
De Russische eischen aan Finland.
Garandeert Rusland de
grenzen van Roemenië
en Turkije?
De ondergang van
de „Royal Oak"
De
onderhandelingen verloopen
niet vlot.
Arbeidsdienstplicht ingesteld.
FINSCHE NAT.-SOCIALISTEN
TELEURGESTELD.
DE FINSCHE ONDERHAN
DELAAR TERUG.
SOVJET
RUSLAND
Geen vreemde oorlogs
schepen in de Zwarte
Zee.
Russische troepen en
oorlogsschepen in Estland.
Bijna 800 man ver
dronken.
Is Mussolini boos
op Hitier
Ongerustheid te Berlijn over
de taktiek der Sovjet-Unie.
Duitsch vliegtuig door eigen
geschut omlaag gehaald.
EEN SENATOR, DIE BOOS IS OP
ENGELAND EN FRANKRIJK,
„De oorlog is nog nauwelijks
begonnen."
Aan iederen deurknop een
helsche machine.
Generaal Von Blomberg
gevangen
Verscheidene schepen op de Ooster- en
Wester-Schelde verkeerden in gevaar.
De veerboot „Luctor et Emergo"
voor de haven van Terneuzen
omhooggevaren.
NUMMER 244 182e JAARGANG
Dagblad. Uitgave C.V. De Middel-
burgsche Courant. Bureaux: te
MIDDELBURG: St. Pieterstraat 28,
■pel. Redactie 269, 'Administratie 139;
te GOES: Turf kade, Tel. 2863. Post
giro 359300. Abonnementsprijs voor
Middelburg en Goes 2.30, elders
2.50 per kwartaal. Weekabonne
menten in Middelburg en Goes 18 ct.
In mi TWEE BLADEN EERSTE BLAD riBST-err^a
MIBDELBURGSCHE COURANT
MAANDAG 16 OCTOBER 1939
Advertentiën 30 cent per regel,
ingezonden mededeelingen 60 cent
per regel. Bij contract lager. Tarief
op aanvraag. Familieberichten en
dankbetuigingen minimum 2.10.
„Kleine Advertenties", maximum 6
regels, 75 cent, bij vooruitbetaling.
„Brieven, of 'adres bureau v. d. blad"
10 cent extra. Bewijsnummers 5 ct.
Over de Finsch-Russische besprekingen
te Moskou komen nog steeds allerlei be
richten binnen, die echter grootendeels ge
baseerd schijnen op vermoedens. De Fin-
sche delegatie is intusschen naar Helsinki
teruggekeerd, waarin men over het alge
meen geen gunstig teeken ziet, daar hier
uit blijkt, dat er nog geen overeenstemming
tot stand gekomen is.
De correspondenten van de Deensche bla
den in Moskou berichten, dat de Sovjetre-
geering vier eischen heeft gesteld aan Fin
land en wel:
le: afstand van de Tiitters eilanden, Pe-
nisari, Lavansari, Seskar en vermoedelijk
ook Hochland (men zie het eerste kaartje).
Deze eilanden beheerschen de toegang tot
de baai van Kroonstad in de Finsche golf.
Als schadeloosstelling zou Finland gebied
krijgen in Oost-Karelië, het aan Finland
grenzende deel der Sovjet-Unie.
2e: Finland is niet gerechtigd de Aalands"
eilanden te versterken en de Sovjet-Unie
zal het recht krijgen op geregelde tijden te
kunnen vaststellen, dat hieraan de hand
wordt gehouden, (men zie het tweede
kaartje).
3e: Finland moet een militair verdrag
sluiten met de Sovjet-Unie.
De Deensche correspondenten voegen
hieraan toe, dat het vierde punt onbeken
de bijzonderheden behelst en dat dit punt
de reden is, waarom de Finsche delegatie
naar Finland is teruggekeerd.
De Finnen hebben het bericht, dat de
delegatie terugkeerde, somber opgenomen,
doch men wijst erop, dat minister Paasikivi
van zijn regeering slechts toestemming
heeft gekregen sommige punten te behan
delen. Evenwel beschouwt men den terug
keer als een bewijs, dat de onderhandelin
gen niet zoo vlot verloopen.
In officieele Finsche kringen wordt ver
klaard, dat de berichten over de eischen der
Sovjet-Unie, zooals deze hierboven ver-
meld worden, niet juist zijn.
Men weigert evenwel te zeggen, wat de
ze eischen wel omvatten. Naar verluidt,
zullen de onderhandelingen over eenige da
gen hervat worden.
Finland zet zijn voorbereiding tot verde
diging met kracht voort. Uit alle deelen van
het land komen de reservisten onder de
wapenen en kleinere zaken zijn door gebrek
aan personeel genoodzaakt te sluiten, ter
wijl de diensten van trams en autobussen
beperkt zijn. De gedetineerden in de gevan
genis van Helsinki zijn overgebracht naar
Turku.
De mannen van de kustwacht en hun fa
milie hebben besloten hun horloges, ringen
en andere waardevolle voorwerpen ter be
schikking te stellen voor de nationale zaak.
Honderden boeren zijn met paard en wa
gen naar Helsinki gekomen om transporten
voor het leger te vervoeren. De burgers
hebben den raad gekregen des avonds zoo
veel mogelijk thuis te blijven.
Naar het D.N.B. meldt, heeft de prest
dent van Finland bij decreet de reeds be
staande wet op den algemeenen arbeids
dienstplicht in oorlogstijd terstond in wer
king gesteld. De wet schrijft arbeidsdienst-
plicht voor aan de manlijke en vrou
welijke bevolking tusschen 18 en 60 jaar.
De Finsche nationaal-socialisten zijn bit
ter teleurgesteld, dat Duitschland niets doet
om Finland te helpen, meldt Reuter. Vol
gens uit Helsinki ontvangen berichten, heb
ben leden van de Finsche nationaal-socialis-
tische partij onlangs een bezoek gebracht
aan Berlijn, in de hoop een onderhoud te
hebben met Hitier om de Finsche zaak met
hem te bespreken. Naar vernomen wordt
zijn zij met hangend hoofd teruggekeerd.
Zij hebben noch Hitier, noch Von Ribben-
trop gezien, doch slechts lagere ambtena
ren, die verklaarden, dat terwijl Hitier
sympathie had voor de Finsche zaak, de be
langen van Finland buiten de Duitsche
sfeer lagen.
Reuter meldt: Vanochtend is de Finsche
delegatie uit Moskou teruggekomen te
Helsinki.
Zij werd verwelkomd door den eerstèn
minister en officieele regeeringspersonen.
Er bestaat toch nog wel optimisme over
de mogelijkheid van een regeling.
Volgens gewoonlijk goed ingelichte Duit
sche kringen te Boekarest is Sovjet-Rus
land voornemens aan Roemenië een waar
borg te geven voor zijn grenzen. Daartegen-
°Yer Zou Roemenië dan den Russischen in-
oed op den Balkan moeten erkennen.
PnsfJ1 ,dezelfde zijde wordt verzekerd, dat
Ho o-vü v°lledige waarborgen geeft voor
rm>vi„'nz.®n van Turkije, waartegenover de
ten v!"'h T zouden moeten worden ges lo
in Ho ^en Vreemde oorlogsschepen
de miWorf doetilet gerucht de ronde, dat
Rusland Pn ?uiten*anc*sche Zaken van
gen rppHs k Je bij hun onderhandelin-
fouden begmsel tot overeenstemming
slagen- Tni- en op de volgende grond-
op ReeneHo Je- Rusland verbinden zich
verfeenpn HioV1JZe !fn m°gendheid hulp te
de parttién 1 een der beide contracteeren-
Part,3en aanvalt. Turkije verbindt zich
De correspondenten van de Italiaansche
bladen in Estland berichten, dat de Sovjet-
Russische troepen, die in Estland in garni
zoen worden gelegd, zich dikwijls tot op 30
km afstand van de garnizoensplaatsen ves
tigen zullen, onder voorwendsel, dat gebrek
aan karzerneering bestaat. De aankomst
der Russische eenheden, die bezit' zullen
nemen van de in de Russisch-Estlandsche
verdrag genoemde garnizoenen is bepaald
op 18 October.
De troepen zullen met treinen komen
via Narva en Irboska, voorts van overzee
en met auto's. Het plaatselijk verkeer zal
tijdens de troepenbeweging verboden zijn.
De ordedienst zal verzorgd worden dooi
de burgerwacht.
de Dardanellen te sluiten voor schepen van
oorlogvoerende naties. Molotof zou boven
dien tegenover den Turkschen minister
hebben bevestigd, dat de Sovjet-Unie niet
voornemens is eenigerlei actie ten nadeele
van Roemenië te ondernemen. Voorts wordt
weer bericht, dat Saradjogloe een ontmoe
ting zal hebben met den Roemeenschen mi
nister van buitenlandsche zaken. Gafencu,
bij zijn terugkeer uit Moskou.
Volgens de laatste berichten had het En-
gelsche slagschip „Royal Oak", dat door een
Duitsche duikboot is getorpedeerd, een be
manning van ongeveer 1200 koppen. Voor
zoover bekend is, bedraagt het aantal ge
redden 414, zoodat er bijna 800 opvarenden
bij deze ramp zouden zijn omgekomen. On
der de overlevenden bevindt zich ook de
commandant Benn. In Engeland beweert
men, dat de aanvallende onderzeeër even
eens tot zinken is gebracht.
De maritieme medewerker van de „Sun
day Times" schrijft: Het schijnt wel zeker
dat het verlies van de „Royal Oak" in het
donker is geschied en dat de ramp des mor
gens vroeg is gebeurd.
Het komt redelijk voor te veronderstel
len, dat een duikboot zich plotseling zeer
dicht bij het schip heeft bevonden en snel
minstens twee torpedo's heeft kunnen lan-
ceeren.
In 1936 heeft de „Royal Oak" een uitge
breid herstel ondergaan, hetgeen een mil
lioen pondsterling heeft gekost.
Te Londen denkt men er niet aan, na
het torpedeeren van de „Royal Oak" het
belang van dit verlies te verkleinen. Dit is
niet in overeenstemming met de traditie
van Groot Brittannië, dat steeds verliezen
even openhartig toegeeft als overwinnin
gen, aldus schrijft Havas.
Men merkt ondertusschen op, dat de
„Royal Oak" 25 jaar oud is.
Het ministerie van marine heeft geen
mededeelingen verstrekt omtrent de plaats,
waar het schip tot zinken is gebracht, noel
wanneer.
De Berlijnsche correspondent van het
Deensche blad „National Tidende" schrijft:
De diplomatieke der Sovjets verwekt in
Duitschland een toenemende ongerustheid,
vooral daar de voornemens van Italië nog
onbekend zijn. Nu de Sovjets geleidelijk op
trekken naar de Oostzee, wordt gevreesd,
dat zij spoedig een punt zullen bereiken
waar zij „Duitschland hevig op de teenen
moeten trappen".
De correspondent voegt hieraan toe:
De as Rome-Berlijn is volkomen ver
dwenen. Mussolini was verstoord over Hit-
Iers opmarsch naar Polen en heeft gebruik
gemaakt van een geheime clausule in het
Duitsch-Italiaansch militair pact, waarbij
gedurende drie jaren na de onderteekening
geen hulp behoeft te worden verleend. Ita
lië zou volgens den correspondent voorts
ook verstoord zijn op Duitschland, omdat
het den Sovjets heeft toegestaan de grens
met Hongarije te bezetten.
Het Duitsche nieuwsbureau deelt mede,
dat een Duitsche vlieger Zaterdagavond op
een thuisvlucht was verdwaald en binnen
het verboden gebied boven Berlijn is geko
men. Tengevolge van het wolkendek kon hij
niet nauwkeurig herkend worden en de
luchtdoelartillerie opende het vuur. Het
vliegtuig werd getroffen en stortte omlaag.
De vlieger zelf slaagde er in met zijn para-
schute ongedeerd den grond te bereiken.
Dit bericht brengt de oplossing van het
vraagstuk van den onrustigen Zaterdag
avond, dien Berlijn heeft meegemaakt. Zon
der dat er luchtalarm gegeven was, hoor
de men nl. plotseling het luchtweergeschut
donderen. Niemand zag een vliegtuig en
niemand hoorde er een. Het blijkt echter,
dat de luisterapparaten goed werkten toen
zij een toestel registreerden op ongeveer
7000 meter hoogte. De Berlijners begrepen
er niets van toen zij de schijnwerpers aan
het werk zagen en in het Westen het ge
luid van ontploffende projectielen hoorden.
Later berichtten Londen en Parijs, dat
er geen sprake van was, dat het hier een
Engelsch of Fransch vliegtuig betraf. Zij
hadden gelijk.
Het D.N.B. meldt uit Washington:
Bij de debatten over de Amerikaansche
neutraliteitswet heeft de senator Lundeen
een aanval gedaan op Engeland en Frank
rijk. Hij zeide, dat Roosevelt de geschriften
van George Washington beter moest lezen.
Als men van Engelsche zijde beweert, dat
Hitier zijn woord heeft gebroken, dan moet
Roosevelt aldus Lundeen zich de be
loften van Frankrijk en Engeland te bin
nen brengen en zich afvragen, of hun
woord wellicht beter was. De Britsche en
Fransche rijken zijn de grootste ter wereld
en niettemin beweren beide landen, dat zij
hun schulden niet kunnen betalen. Lundeen
stelde voor, dat de Amerikaansche strijd
krachten onverwijld de West-Indische be
zittingen van Engeland en Frankrijk zou
den bezetten. Hij garandeerde, dat er geen
schot gelost zou worden
- j
Het Engelsche slagschip .Royal Oak"", dat tengevolge van een duikboot-
aanval is getorpedeerd en gezonken. De .Royal Oak" was een oorlogsbodem
van 30000 ton
De Fransche opperbevelhebber, generaal
Gamelin, heeft op zijn hoofdkwartier den
vertegenwoordiger van de „Temps" ontvan
gen en hem verzocht het publiek mede te
deelen, dat de oorlog nog nauwelijks begon
nen is en dat het geduld, veel geduld moet
hebben. De concentratie van het leger is in
volmaakte orde verloopen en wanneer thans
de Duitsche kanonnen schieten, dan komen
de granaten op Duitsch terrein terecht.
De generaal zeide verder, dat de op
marsch op Duitsch gebied met geringe ver
liezen tot stand gebracht is onder dekking
van sterke gepantserde eenheden. De Duit-
schers lieten alles springen; in de dorpen
waren tallooze hinderlagen gelegd. Wan
neer men een steen, een plank of een deur
knop aanraakte, vloog een helsche machine
in de lucht. Deze helsche machines moeten
met zorg door de gnie worden opgeruimd.
Het Fransche blad „Oeuvre" schrijft uit
Berlijn te hebben vernomen, dat maar
schalk Von Blomberg, de vroegere opperbe
velhebber van het Duitsche leger en vijf an
dere hooge officieren, zijn opgesloten in de
vesting Landsberg.
Hitier zelf heeft in deze vesting gevangen
gezeten na de mislukte putsch te Müncnen
in 1923 en heeft hier zijn boek „Mein
Kampf" geschreven.
Vervolgens deelde de generaal mede, dat
de geest van de Fransche troepen uitste
kend is en hij verhaalde enkele staaltjes
van dapperheid. Tenslotte zeide hij, dat de
huidige oorlog een geduld-oorlog is. Terwijl
Frankrijk en Engeland kanonnen, vliegtui
gen en tanks maken, beschikt Duitschland
niet over de noodige grondstoffen om het
zelfde te doen. Ieder uur, dat verloopt,
werkt voor Frankrijk en Engeland.
-~«3*aCEa^9- -<öêSS2K»e»—-
De storm welke Zaterdag, vooral in de
middaguren, boven Zeeland heeft gewoed,
heeft op de Ooster en Wester Schelde
eenige ongevallen veroorzaakt.
Op de Wester Schelde ter hoogte van de
Biezelingsche Ham kreeg een sleep, be
staande uit de schepen „Edelweiss II' en
„Rosalie" welke getrokken werden door
de sleepboot „Ahvine II" het te kwaad met
de elementen.
Vooral de „Edelweiss II' geraakte hier
bij in een gevaarlijke positie Tengevolge
van de overkomende zeeën maakte het
schip veel water zoodat er groote kans
op zinken bestond.
De te Terneuzen liggende sleepboot „En
Avant 10" voer uit voor het verleenen van
assistentie. Nabij de „Edelwéiss" gekomen
werden eerst de vrouw en de kinderen van
den schipper overgenomen op de sleep
boot De „Rosalie" kwam toen ten anker,
waarna de Edelweiss!' met behulp van
de beide sleepbooten te Hansweert is bin
nengebracht Daarna werd de „Rosalie" in
dezelfde haven binnengesleept
De Edelweiss had veel water binnenge
kregen, dat door een pompboot er uit is
gepompt.
Bij het invaren van de Sluis te Hans-
weert, is het schip H J 13 tegen de sluis
muur gevaren, waardoor de geheele kop
in elkaar werd gedrukt
Op de Ooster Schelde is het 600 ton
groote motorschip „De HoopV, schipper
van de Waard, gedomicilieerd te Ouder
kerk aan den IJsel, geladen met maca
dam, op weg naar Bergen op Zoom, ter
hoogte van Gorishoek aan lager wal ge
raakt en vol water geslagen De bergings
vaartuigen „Zeehond" en „Zeester hebben
het schip leeggepompt en vlotgebracht,
waarna het door de beide bergingsvaartui
gen naar zijn bestemming is gebracht
Schipper v. d. Waard, diens vrouw en
elf kinderen hadden zich met levensge
vaar in de roeiboot weten te begeven De
schipper slaagde er in met zijn gezin be
houden den wal te bereiken
Toen het schip bij laag water door de
bergingsvaartuigen was leeggepompt, bleek
de schade zeer groot te zijn In de roef
was alles kort en klein geslagen; kleeren,
beddegoed waren met water en olie door
drenkt. De motor was uit elkaar gevlogen
De sleepboot Japico met drie schepen op
sleeptouw kon zijn sleep niet meer hou
den en moest assistentie inroepen Met be
hulp van twee booten werd de sleep in de
haven van Zijpe binnen gesleept.
Het met beurtgoederen geladen motor
schip van schipper de Nijs, op weg van
Rotterdam naar Terneuzen, is met machi-
neschade op de Ooster Schelde door de
sleepboot van kapitein Kluitenaar opge
pikt en naar zijn bestemming gebracht
Het stormweer van Zaterdag heeft ook
te Yerseke aan den buitehsteiger van de
oesterputten der Nederl Maatsch voor
oesterteelt aanzienlijke schade veroorzaakt.
Een gat van 10 a 12 meter werd bij den
steiger geslagen. Ook op andere punten
werd schade toegebracht
Omstreeks half acht Zaterdagavond ge
raakte de van Hoedekenskerke komende
veerboot „Luctor et Emergo bij het bin
nenkomen van de haven van Terneuzen om-
omhoog.
Uit de middelhaven kwam n.l. het motor
schip „Maria Antoinette" en om een aan
varing te voorkomen, stond de kapitein van
de „Luctor et Emergo" slechts één weg
open, n.l. het schip op de pier te zetten.
Voor de zich aan boord bevindende rei
zigers waaronder verschillende met verlof
gaande militairen, beteekende de stranding
een groot ongerief, temeer daar bleek dat
het schip muurvast zat en eerst bij opko
mend water, des nachts, vlot zou kunnen
komen. Later zijn de reizigers, alsmede de
post en de nieuwsbladen met behulp van de
te Terneuzen liggende sleepboot „En Avant
10" aan den wal gebracht.
Inmiddels had men het kantoor van den
Provincialen Stoombootdienst te Vlissingen
van het ongeval op de hoogte gesteld. De
aldaar liggende stoomboot „Schouwen" van
denzelfden dienst kreeg opdracht naar Ter
neuzen te varen voor het eventueel verlee
nen van assistentie Daar men niet de be
schikking had over een reserve-boot kon de
laatste dienst op Hoedekenskerke geen
doorgang vinden. Ook des Zondags bestond
geen verbinding tusschen Terneuzen en
Hoedekenskerke. Maatregelen werden ge
troffen om den dienst op heden te verzeke
ren.
Des nachts omstreeks 12 uur kwam de
„Luctor et Emergo" op eigen kracht vlot.
De zich aan boord bevindende auto werd
gelost en daar het inmiddels Zondag ge
worden was, kreeg de bestuurder een ver
klaring dat hij van zftn auto gebruik mocht
maken om de bestemmingsplaats te be
reiken.
Een ingesteld onderzoek wees uit dat de
„Luctor et Emergo" schade aan den steven
had bekomen, terwijl het voorroer geheel
vernield was. Ook aan de beschoeiing van
den Westhavendam was schade toegebracht.
De boot is daarna op eigen kracht naar
Vlissingen gestoomd alwaar de schade her
steld zal worden.
