$eeixw0che s* lp Uittocht der Duitschers uit de Oostzeestaten. Drie dooden bij den ondergang van de „Indra' |p tyr&xrïncïtzle (&60ESCHE COURANT Italiaansche bladen vragen opheldering. M&l Rooken De verhuizing der Duitschers uit Letland. HITLER WIL GEEN WRIJVINGS PUNTEN MET RUSLAND. Eeuwenoude traditie verloochend, UITTOCHT UIT ZUID-TIROL. instelling van distributie- inspecties. Zeeland valt onder de Inspectie-Z'mcL De K.L.M.-dienst op Londen wordt heropend. Uitbreiding van den dienst op Malmö. „Geen gram achting en geen ons sympathie." „WIJ ZIJN EN BLIJVEN ANTI-COMMUNISTEN." Erger dan in den vorigen oorlog! Millioenen manschappen aan het Westelijk front. J AARSMA Haarden en Haardkachels. F A B E R enz. A. VAN R00N - MIDDELBURG LANGEVIELE 62, (Ingez. Med.) De bemanning vertelt over de ramp. „Een vreeselijk oogenblik." OUDE TORPEDOBOOTJAGERS WEER IN DIENST, GEWAPENDE DUITSCHE TREILERS, NUMMER 239 182e JAARGANG TWEE BLADEN Dagblad. Uitgave C.V. De Middel- burgsche Courant. Bureaux: te MIDDELBURGSt. Pieterstraat 28, Tel. Redactie 269, Administratie 139; te GOES: Turf kade, Tel. 2863. Post giro 359300. Abonnementsprijs voor Middelburg en Goes 2.30, elders 2.50 per kwartaal. Weekabonne menten in Middelburg en Goes 18 ct. EERSTE BLAD NIDDELBURGSCHE COURANT DINSDAG 10 OCTOBER 1939 Advertentiën 30 cent per regel, ingezonden mededeelingen 60 cent per regel. Bij contract lager. Tarief op aanvraag. Familieberichten en dankbetuigingen minimum 2.10. „Kleine Advertenties", maximum' 6 regels, 75 cent, bij vooruitbetaling. „Brieven, of adres bureau v. d. blad" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 Ct. In verband met de aanstaande repatri- eering van de Duitschers uit Letland, heeft de leiding van de „Duitsche volksgemeen schap in Letland" een oproep gepubliceerd, waarin o.a. wordt gezegd, dat in verband met de uitgebreide repatrieeringsmaatre- gelen ook de genoemde volksgroep haar woonstede moet verlaten. „Zij blikt met trots terug op een opbouwend werk van vierhonderd jaar. Door het groote geheel van het volk wordt thans een nieuwe op gave gesteld. Aaneengesloten zal de groep werken aan den wederopbouw en bevolking van het door Duitschland teruggekregen gebied in het Oosten. De verhuizing zal worden uitgevoerd in nauwe samenwerking tusschen de Duitsche regeering en de re geering van Letland. De oogen van de volksgemeenschap in Letland zijn met trot- sche verwachting gericht op de historische t&sk UIT ESTLAND. De meerderheid der 16.000 Duitschers in Estland bereidt zich voor op vertrek naar Duitschland. Buiten de Estlandsche havens wachten reeds Duitsche schepen om de Duitschers aan boord te nemen. Lutze, de leider der Duitsche gemeen schap, is per vliegtuig uit Berlijn terugge keerd en heeft onmiddellijk een vergade ring bijeengeroepen om den toestand uit een te zetten. Zooals is gemeld, zullen de Sovjet-troepen Vrijdag een begin maken met het over schrijden van de Estlandsche grens om de garnizoensposten in te nemen op de vloot- en luchtbases, die volgens het nieuwe Rus sischEstlandsche pact tot wederzijdschen bijstand aan de Sovjet zijn toegekend. Ge meld wordt, dat het laatste schip, dat de Duitschers uit Estland zal evacueeren vol gens Hitlers plan, ook Vrijdag zal vertrek ken. NAAR HET BEZETTE POLEN. Reuter meldt: Volgens een officieele Duitsche door de radio verspreide mede- deeling zullen de Duitschers, die uit de Baltische landen werden gerepatrieerd ge vestigd worden in de „herstelde Duitsche provincies" in Polen. De Reuter-correspondenten in de drie Baltische staten melden, dat inderhaast voorbereidingen worden getroffen voor evacuatie van Duitschers of afstammelin gen van Duitschers. Volgens een bericht uit Riga zjjn de bijna 50.000 Duitschers in Letland begonnen hun koffers te pakken. Terwijl de meeste jonge menschen bereid zijn terug te keeren naar Duitschland, wil len anderen, en vooral ouderen, hun haard steden niet verlaten. In Litauen is men een week geleden met de voorbereidingen begonnen, aldus wordt uit Kaunas gemeld. Men gelooft, dat de evacuatie zal beginnen, zoodra de Duitsch- Litausche onderhandelingen geëindigd zul len zijn. In Litauen, waar de Duitschers tot verschillende evangelische kerken behoo- ren, is een aanzienlijk verzet tegen de eva cuatie waar te nemen. In goed ingelichte Duitsche kringen werd reeds lang gezegd, dat Hitier er naar streefde alle „volks-Duitschers" on der het bewind van Berlijn te krijgen. Het blijkt thans, dat hij dit bereiken wil door volksverhuizingen. Het is echter nog steeds niet duidelijk hoe hjj de inlij ving van „Tsjechië" in overeenstemming wil brengen met zijn „bloed en bodem- leer". Wellicht staat de wereld ook hier nog een Hitleriaansche verrassing te wachten en zal Hitier misschien trachten de Tsjechen eveneens te laten verhuizen, maar dan naar een streek buiten de grenzen van het nieuwe Duitschland. Het is wel zeker, dat Hitier tracht een aan eengesloten rijk van Duitschers te krij gen. De verhuizing van de Duitschers uit de Oostzeelanden is hiermee wel in over eenstemming. Dat dit nu zoo plotseling geschieden moetj, sjtaat vermoedelijk in verband met het feit, dat Hitier alle wrij vingspunten met Sovjet-Unie vermijden wil. De Oostzeestaten behooren nu onbe twist tot Ruslands invloedssfeer, dus Duitschland trekt zich terug Anders wie weet zou Duitschland vandaag ot morgen nog eens de volksgenooten in de Baltische staten zijn gaan beschermen. Het verschil met den huidigen toestand is, dat Rusland er luchtvaartbases aan legt en garnizoenen heen stuurt. Dat is het verschil tenminste voor de groote te genspelers in de Oostzee. De landen, waarom het spel ging, zijn „gewonnen- door Rusland. Wat voor hen het verschil zal zijn, is nog niet geheel duidelijk De waarde van de bezittingen, die de Duitschers in de Oostzeelanden moeten achterlaten, worden getaxeerd. In Duitsch land zullen zij daarvoor worden schade loosgesteld. Men verwacht, dat dit ge deeltelijk gebeuren zal iin grond en wei in het bezette Polen. Havas schrijft: Het vertrek van Duit schers wonende in de Baltische landen be treft meerendeels landeigenaren, bekend staande als „Baltische baronnen", waar van er in Litauen en Estland ruim 110.000 wonen en onder wie de grootste veront waardiging heerscht, niet slechts, omdat zij hun geboortegrond moeten verlaten maar vooral, omdat zij de verloochening eener eeuwenoude historische traditie t.w de Germaansche taak in Oost-Europa, als een verraad beschouwen Hun toorn wordt nog verhoogd door het feit, dat hun „Lebensraum zal wor den ingenomen door de bolsjewieken. Van Duitsche zijde wordt gepoogd de ontevredenheid der „Baltische baronnen' weg te nemen, door hun land in West- Polen te beloven, na de onteigening der Poolsche landeigenaren. Doch in West- Polen komen ook Duitschers uit het bolsjewistische Oost-Polen wier aantal men raamt op 90.000. Radio Rome heeft een artikel van den prefect van Bolzano aangehaald, waarin wordt medegedeeld, dat de regelingen voor den uittocht der Duitschers uit Zuid-Tirol volgens het Duitsch-Italiaansche verdrag gereed gekomen zijn. Sommige Duitschers zijn reeds vertrokken, anderen vertrekken thans. Volgens de regelingen zijn alleen de Duitsche onderdanen verplicht te vertrek ken, terwijl zij, die in Zuid-Tirol zijn gebo ren vrij zijn in de keuze of zij willen weg gaan dan wel willen blijven. Voor hen zal geen dwang worden toegepast. Teneinde een soepele regeling bij de uitvoering van eventueele distributiemaat regelen te waarborgen en de mogelijkheid te scheppen, dat daarbij ten volle reke ning wordt gehouden met plaatselijke be langen en omstandigheden, heeft de mi nister van Econ. Zaken besloten distribu tie-inspecties in te. stellen. De distributie-inspecteurs hebben tol taak de verbindingen tusschen de plaat selijke distributiediensten en het depar tement van Econ. Zaken, 'met name het Centraal Distributiekantoor, te bevorde ren en te vergemakkelijken. Verder zul len deze inspecteurs zoo noodig de ver bindingsschakel kunnen vormen tusschen de plaatselijke vereenigingen van de bij de distributie betrokken bevolkings groe pen en de plaatselijke distributiediensten Men kan zich derhalve met wenschen en klachten de distributie in het alge meen betreffende, tot hen wenden. Klach ten van administratieven aard moeten worden gericht tot den plaatselijken dis- tributiedienst of het Centraal distributie kantoor te 's-Gravenhage. Het land is hiertoe verdeeld in vier in specties, te weten: de inspectie Noord, Oost, Zuid en West. De inspectie Zuid heeft als ambtsgebied: de provincies Noord-Brabant, Limburg en Zeeland. De inspecteur is mr. H. G J. M. Wagenaar, Havensingel 8 te 's- Hertogenbosch. Nadat de K.L.M. den laatsten tijd nog slechts de diensten op Brussel en de Scan dinavische landen had gevlogen, zal binnen kort de dienst op Londen weder worden ge opend. De K.L.M. heeft hiervoor de toestem ming van de Engelsche autoriteiten gekre gen. Men verwacht, dat de heropende dienst nog in den loop van deze week zal ingaan, wanneer de aan de Engelsche autoriteiten vooigelegde dienstregeling zal zijn goedge keurd. Aanvankelijk zal e e n dienst per dag gevlogen worden en wel van Schiphol naar het vliegveld Shorham bij Brighton aan de Zuidkust van Engeland. Sinds het begin van den oorlog is dit vliegveld aangewezen voor het burgerluchtverkeer in plaats van Croydon. De reden, waarom men zoo lang op de heropening van dezen belangrijken dienst heeft moeten wachten, ligt hierin, dat eerst zeer uitgebreide veiligheidsmaatregelen moesten worden genomen om een regel matig functionneeren van den dienst mo gelijk te maken. Er is een systeem uitge werkt, waardoor alle bewapende posten, zoowel op de kust als ter zee, precies kun nen weten, wanneer een K.L.M.-vliegtuig zal passeeren, zoodat de kans op inciden ten zoo gering mogelijk zal zijn. Nog een belangrijke verandering zal de K.L.M. dienst ondergaan. Tot nu toe werd slechts één dienst per dag gevlogen over Kopenhagen naar Malmö. Daar deze route zeer belangrijk is gebleken, zal deze dienst tweemaal per dag worden gevlogen. Het Italiaansche blad „Messagero" merkt op, dat Fransche en Britsche kringen, ter wijl zij de actie van Duitschland in Polen en Tsjecho-Slowakije gispen, een onver klaarbaar stilzwijgen in acht nemen tegen over de bezetting van Poolsche provincies door Sovjet-Rusland. En toch is Rusland in deze gebieden di rect begonnen met de toepassing van het bolsjewistische program door de afschaf fing van particulier bezit en de sluiting van kerken. In de door Duitschland bezette gebieden daarentegen heeft men de orde hersteld en wordt de eigendom gerespec teerd. Overigens houdt niemand zich bezig met de bijzondere behandeling, welke Rus land betoont jegens Estland en Litauen. Het blad vraagt Londen en Parijs zich te willen verklaren over dit verschil in hun houding. Een te Rome verschijnend blad heeft de zer dagen een levensbeschrijving opgeno men van den leider van het Roode leger, maarschalk Worosjilof, waarin de maar schalk in een gunstig daglicht wordt ge plaatst. Dit artikel heeft de verontwaardi ging opgewekt van een Noorditaliaansch orgaan, de „Corriere Padano". Dit blad neemt deze gelegenheid te baat om felle beschuldigingen te richten aan het adres van de Sovjet-Russische leiders in het al gemeen en van maarschalk Worosjilof in het bijzonder. Volgens een Havas-bericht uit het blad eerst zijn verontwaardiging over het feit, „dat deze sinistere persoon, die een waardig lidmaat is van de kliek van bloeddorstige misdadigers, die Rusland onderdrukt heb ben en er naar streven de geheele wereld aan zich te onderwerpen door haar bolsje wistisch te maken, in een pittoreske be schrijving in een gunstig daglicht geplaatst wordt". „Indien eerst Lenin en daarna ook Stalin op hem hun keuze lieten vallen, zoo gaat het Italiaansche blad voort, dan is dit geschied, omdat zij in hem een gangster bij uitstek gezien hebben". Het blad verwondert er zich over, dat de Sovjet-propaganda zelfs een plaatsje heeft gekregen in de kolommen van fascistische dagbladen en besluit dan: „Worosjilof en zijn handlangers en heel de bende van het bolsjewistische Rusland laten ons volkomen koud. Dat zij elkander ophemelen en dan wur gen, dat is hun zaak: dan zijn er tenminste eenige misdadigers minder op de wereld. Maar wat volkomen ontoelaatbaar is, is het feit, dat men ten behoeve van de fascisti sche lezers met een legende van Worosjilof komt aanzetten, die concurreert met de le vensbeschrijvingen van Garibaldi. Wij zijn anti-communisten en wenschen dit te blijven. Wij geven den bolsjewieken geen „gram" achting en geen „ons" sym pathie. Voor ons tellen slechts de tragische kluchten van deze misleiders van beroep, die geschapen zijn naar het model van de plompste beestachtigheid en hun leven be steden in dienst van de meest gemeene on derneming van bedrog, wreedheid en men- schelijke degradatie, die de wereldgeschie denis ooit gekend heeft." Het Fransche legerbericht van gister avond luidde: „Zeer groote activiteit van de vijande lijke patrouilles tusschen Moezel en Saar. Hier en daar artillerievuur tusschen Moezel en Rijn. Op zee hebben onze strijdkrachten met succes een vijandelijken onderzeeër aan gevallen". In een beschouwing naar aanleiding van dit communiqué schrijft Havas om., dat van weerszijden de troepen thans beproef de tactische stellingen bezetten, welker permamente versterkingselementen ver bonden of gedekt en krachtig geconsoli deerd worden door veldwerken. De artillerie staat gereed en bij de stukken, die reeds in de versterkingen stonden, zijn enorme hoeveelheden veld geschut, van zwaar en licht kaliber, ge voegd, zonder nog van de troepen te spreken. Aan weerszijden van de contact linie zijn in de afgeloopen vijf weken mil lioenen manschappen bijeengebracht, mil lioenen tonnen materiaal, mitrailleurs, ka nonnen van ieder kaliber springstoffen van allerlei aard, gelijk men in de mili taire geschiedenis nooit opeengehoopt heeft gezien, zelfs niet tijdens de ver schrikkelijke materiaal-veldslagen van den vorigen oorlog. Voorts zijn de afge loopen weken nuttig geweest voor het stalen van een zeer groot aantal eenhe den en het beproeven van zekere- technl sche wapenen, waarbij bv. bleek, dat de Fransche aanvalswagens uitstekend vol doen. Verzacht Uw keel. Verfrisch Uw mond en adem met de smakelijke (Ingez. Med-). Het s.s. „Binnendijk" van de Holland Amerika Lijn, dat op een mijn geloopen en gezonken is. 99 Gisteravond zijn de twee houtbooten, die zich in de nabijheid van het Finsche schip Indra" bevonden, toen dit bij Ter schelling op een mijn liep, te TJmuiden binnengeloopen. Het zijn het Zweedsche vrachtschip „Eriksborg" en het Finsche „Karen". Op de „Eriksborg" bevonden zich twintig opvarenden van de „Indra" van wie er zes gewond zijn. Onmiddellijk na dat het schip in de sluis was gemeerd, begaf zich een geneesheer aan boord om medische hulp te verleenen. Twee der gewonden zijn in het zieken huis te IJmuiden opgenomen. Zij waren er evenwel niet ernstig aan toe, zoodat zij zich te voet erheen konden begeven. Naar de schepelingen mededeelen, zijn bij de ramp van de „Indra" drie opva renden, n.l. de eerste machinist, een donkey man en een stoker, verdronken. Van Terschelling meldt men nog: De „Indra" ligt met het voorschip onder wa ter en het helt sterk voorover, maar voor zinken schijnt geen gevaar te bestaan. Het Finsche schip bevindt zich zes mijl uit den wal, juist in het Engelsche mij nenveld. - Ondanks deze gevaarlijke situatie is de sleepboot „Stortemelk" ter assistentie uit gevaren. Indien het zou gelukken een ver binding tot stand te brengen, lag het in de bedoeling de „Indra" naar IJmuiden te sleepen. De motorreddingboot „Brandaris", die zooals gemeld, op weg was naar Harlin- gen, om te worden gerepareerd, is nog teruggeroepen, doch men durfde het schip dat een diepgang heeft van 1 m 50 niet naar de Fin te sturen in verband met het mijnengevaar. De „Indra" is een schip van bijna veer tig jaar oud. Het is van oorsprong een Nederlandsch schip, nl. de „Loppersum De Nederlandsche loods H.W.A.E. Tuil en kapitein Lindholm van de „Indra", ver telden vanmorgen in sobere woorden over het vreeselijk ongeluk, dat het leven van drie zeelieden heeft gekost. De loods was onder Bornholm aan boord gekomen. Zijn broer D. Tuil was aan boord van de „Eriksborg" gegaan. Beide schepen waren met hout op weg naar Zaandam. De „Indra" kwam van Sundsval (Zweden). In de buurt voer nog een derde schip, n.l. de Zweed „Karen" eveneens beladen met hout voor Zaandam. Er was afgespro ken, dat de schepen in convooi zouden va ren, om elkaar indien dit noodig was assistentie te kunnen verleenen. Het was een tamelijk kalme zee. De loods stond op de brug met een roerganger en de tweede stuurman Helman. Het schip be vond zich toen buiten de mijnenvelden. Ruim kwart over elf ging de stuurman even naar beneden. Enkele seconden later klonk een zware ontploffing. Het schip was aan stuurboordzijde ter hoogte van de machinekamer geraakt. Ik stond vertelde loods Tuil, aan stuur boordzijde van de brug door mijn kijker de omgeving op te nemen. Alles was in een minimum van tijd ge beurd, korter dan ik het vertellen kan; mijn kijker werd me uit de hand geslagen; een watermassa spoot uit de machineka mer omhoog; stukken hout en deelen van het schip werden her- en derwaarts geslin gerd. Het onderstuk van de brug werd on der mij weggeslagen. De kapitein was op het oogenblik van de ontploffing in zijn hut. „Het leek ver telde hp of de wanden op mij toekwa men. Alles kraakte en splinterde. Ik wist de deur open te rukken en stormde naar boven. Het was een ravage en het schip begon snel te zinken. De stuurboordsloep was vrijwel totaal versplinterd en ook de werkboot was in elkaar gedrukt. De derde sloep was nog te gebruiken. De menschen behielden hun kalmte en direct werd begonnen met het uitzetten van de sloep. Kort na de eerste ontploffing volgde een tweede, die minder hevig was. Waarschijnlijk was een ketel gesprongen. De kapitein en de loods stelden 'n onderzoek in de machinekamer in. Het was duide- hjk, dat de mannen, die daar hun taak ver vulden, reddeloos verloren waren. De ma chinekamer stond al voor het grootste deel onder water. De gewonde stoker, die thans in het ziekenhuis te IJmuiden ligt, was een paar seconden voor het ongeluk van plan naar beneden te gaan. Hij stond reeds op den ladder naar de machinekamer. Door den luchtdruk werd hij als een projectiel naar boven geschoten, waar hij op het dek te recht kwam. De loods van de „Eriksborg", D. Tuil, stond, tijdens de ramp met het schip, dat zqn broer loodste, op de brug. „Ik hoorde een vreeselijke ontploffing. Eenige honderden meters verder zag ik, dat de „Indra" midscheeps werd opgelicht; een zuil water spoot ter hoogte van de ma chinekamer naar boven. Een oogenblik zag ik mijn broer niet meer op de brug, een vreeselijk oogenblik. Even later had ik hem weer in mijn kijker. Hij liep heen en weer. Hij leefde. We hebben elkaar stevig de hand geschud, toen hij veilig en wel aan boord van de „Eriksborg" stapte". De „Eriksborg" had eveneens sloepen ge streken, maar de bemanning van de „In dra" kon zonder hulp aan boord komen, waar natuurlijk direct begonnen werd met het verbinden en verzorgen van de gewon den. Het Amerikaansche departement van ma rine deelt mede, dat 23 torpedoboot jagers, die na den grooten oorlog buiten dienst ge steld werden, weer opgetuigd zullen wor den. Het aantal oude torpedoboot jagers in actieven dienst is daarmede tot 38 gestegen. De vaartuigen zullen, waarschijniyk ge bruikt worden voor patrouilleering in de neutrale zones. Visschersschepen, die door het Skagerrak naar de Noordzee voeren, hebben volgens Reuter in Göteborg gemeld, dat groote aantallen gewapende Duitsche treilers en kleine vrachtschepen in Noordelijke rich ting voeren. De bestemming en de taak dezer schepen is onbekend, doch men ver onderstelt, dat zij zullen deelnemen aan een poging tot een blokkade van Engeland of dat zij zullen dienen als voorraadschepen voor duikbccten in de Noordzee.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1939 | | pagina 1