^T0wttcïule t§?
GOESCHE COURANT
Wat de wereld vindt van
Hitler's voorstellen.
„Het was te verwachten",
meent Parijs.
De Ver. Staten reageeren afwijzend
Roosevelt
bemiddelaar
„Er is meer noodig dan woorden
verklaart Engeland.
Het gaat niet om voorwaarden;
het gaat om Hitier.
Italië hoopt op nauwkeurig onderzoek.
„Een vredesaanbod van het
verstand."
De Zomertijd ten einde
Fransche communistische leiders
gevlucht.
DE NIEUWE M1DDELBURGSCHESCHQUWBURG.
KOMT U OP DINSDAG 10 OCTOBER A.S. UW VASTE
PLAATSEN KIEZEN? WILT U HET INSCHRUFB5LJETVOOR
TOEGANGSBEWIJZEN VOOR 15 OCTOBER A.S. AAN
HET KANTOOR DER VENNOOTSCHAP (BREE 48) TOE
ZENDEN
Rusland wacht op het antwoord
der geallieerden.
NUMMER 237
182e JAARGANG
Dagblad. Uitgave CV. De Middel-
hurssche Courant. - Bureaux: te
MIDDELBURG: St. Pieterstraat 28,
Tel. Redactie 269, Administratie 139;
te GOES: Turfkade, Tel. 2863. Post-
_jr0 359300. Abonnementsprijs voor
Middelburg en Goes 2.30, elders
2.50 per kwartaal. Weekabonne
menten in Middelburg en Goes 18 ct.
DRIE BLADEN
EERSTE BLAD
MIDDELBUR6SCHE COOR4MI
ZATERDAG 7 OCTOBER 1939
Advertentiën 30 cent per regel,
ingezonden mededeelingen 60 cent
per regel. Bij contract lager. Tarief
op aanvraag. Familieberichten en
dankbetuigingen minimum 2.10.
„Kleine Advertenties", maximum 6
regels, 75 cent, bij vooruitbetaling.
„Brieven, of adres bureau v. d. blad"
10 cent extra. Bewijsnummers 5 ct
iag en de
i d d e 1-
d. Garde*
Iv
Huizen
iddelburg
Lucky"*
I St. Joris,
|chap, spr.
meningen;
tiling Het
Srnst van
|g, Molen-
|n Ernst",
20.15 h.
Schouw-
ïoor aan-
3en; 15,00
li, Nieuwe
p,15 h.
asche Ca-
„Nieuwe
D,15 h.
led. Prot.
Londen,
chap, spr.
Leiden;
bv. Staten
Bond, spr.
chap, spr.
i; 20.15 h.
Itaten van
chap, spr.
Leiden;
3ond, spr.
|on. Zang-
Uitspan-
j-umentale
mphonie-
'ot Oefe-
Ver. voor
chap, spr.
it 20.15 h.
5ond, spr.
chap, spr.
20.15 h.
'ereen. v.
on. Zang-
Uitspan-
strumen-
ver. „Tot
12 Oct.:
en „De
00 h. ZO
12 Oct.:
enemen",
5 12 Oct.
ekt drie
i. en Dl
rinsesje
Nieuvv"
rinsesje,
Jomburg
Prinsesje
te West-
M'burg-
Een op gezag van de Britsche regeering
uitgegeven verklaring zegt:
„De redevoering van Hitler in den vol-
ledigen tekst was eerst in den loop van den
middag in Londen beschikbaar en het is
derhalve niet mogelijk geweest haar aan
meer dan een voorloopige bestudeering te
onderwerpen. De redevoering is in twee
deelen verdeeld. Het eerste deel, dat in
hoofdzaak een overzicht is van de afgeloo-
pen gebeurtenissen, vloeit over van ver
draaiingen van de Waarheid, die gemakke
lijk herkend zullen worden door de bevol
king in dit land en inderdaad in de geheele
wereld.
Bijvoorbeeld de bewering, dat humane
methoden van oorlogvoering zijn gebruikt
in Polen, is weerlegd door verklaringen in
het parlement en door het rapport van den
Amerikaanschen ambassadeur in Warschau.
De wereld heeft reeds een eigen oordeel
gevormd over het zg. verzoek van de Tsje
chen om ingelijfd te worden in Duitschland,
terwijl Hitiers verklaring, dat hij zijn be
lofte nooit gebroken heeft, alleen aantoont,
dat woorden voor hem een beteekenis heb
ben, die totaal verschilt van die, welke ge
meenlijk daaraan gehecht wordt.
Hitier zegt, dat in 1598 een Engelschznan
heeft gesproken over de wreedheid moreele
losbandigheid der Polen en hij beweert, dat
de recente gebeurtenissen aantoonen, dat
de Poolsche staat iederen nationalen, histo-
rischen cultureelen of moreelen grondslag
miste.
Dat was niet de opvatting van Hitier,
toen hij in zijn rijksdagrede van 21 Mei 1935
zeide „Wij erkennen den Poolschen staat
als het tehuis van een groote, patriottische
natie met het begrip en de hartelijke
vriendschap van erkende nationalisten".
Voortgaande zegt de verklaring:
„In een verdere passage beklaagt Hitier
er zich over, dat „gedurende vele jaren
doelstellingen zijn toegeschreven aan de
Duitsche buitenlandsche politiek, welke op
zijn best verwacht konden worden van de
verbeelding van een schooljongen".
Wanneer er sprake is van verkeerd be
grip, dan kan dat alleen worden toegeschre
ven aan Hitiers openlijke aspiraties naar
wereldoverheersching in „Mein Kampf",
aan zijn uitlatingen, sinds hij aan de macht
is en nog meer aan zijn daden. Tenslotte
zijn de herhaalde suggesties, dat Groot-
Brittannië verantwoordelijk is voor den
oorlog, niet op feiten gegrond. Integendeel,
de pogingen van de Britsche regeering om
den vrede te behouden gedurende de opeen
volgende, door Duitschland in de laatste
twee jaar veroorzaakte crises, zijn welbe
kend en door de geheele wereld erkend.
De tweede helft van de rede van Hitier
behelst wat Hitier beschrijft ais „nog een
paar vredesvoorstellen".
In hun hüidigen vorm zijn deze voorstel
lehi in vele opzichten vaag en duister.
Opgemerkt wordt echter, dat zij geen
voorstel behelzen betreffende een weer
goed maken van door Duitschland aan an
dere volkeren aangedaan onrecht".
Desniettemin zullen zij, gelijk verklaard
is door den premier en den minister van
Buitenlandsche Zaken onderworpen worden
aan een nauwgezette bestudeering in over
leg met de regeeringen van de dominions en
van de Fransche republiek.
Het is echter noodzakelijk te herinneren
aan twee dingen:
le. Geen vredesvoorstellen hebben kans
aanvaardbaar gevonden te worden, welke
niet daadwerkelijk Europa bevrijden van
de bedreiging met agressie,
2e. De verzekeringen, die door de Duit
sche regeering in het verleden zijn gege
ven zijn bij vele gelegenheden waardeloos
gewonden en thans zal iets meer dan woor
den noodig zijn om het vertrouwen te
vestigen, dat de essentieele basis voor den
vrede moet zijn".
De „Times" constateert, dat Hitier geen
verwachtingen teleurgesteld heeft en zegt,
dat er in de z.g. voorstellen veel is, dat
plausibel klinkt. „Zij zijn ten deele ontleend
aan vroegere verklaringen van geallieerde
staatslieden. Chamberlain, Halifax en an
deren hebben zich herhaaldelijk bereid ver
klaard tot onderhandelingen over vraag
stukken van den handel, de grondstoffen en
de koloniale politiek. Doch Hitiers opvat
ting van 't begrip „Lebensraum" die, ver
overing en overheersching en verraad be-
teekent, heeft dë vèrkondigers van den vre
de verslagen.
Zij hebben thans niet te doen met de
voorwaarden van Hitier, maar met Hitier
zelf en met zijn verleden.
Juist omdat Hitier en het Hitlerisme, het
gebruik van geweld en bedrog in de inter
nationale betrekkingen, een onoverkoom-
Iijke hindernis voor onderhandelingen over
een waren vrede vormen,- hebben zjj thans
besloten, niet te rusten voor de weg naar
den vooruitgang door verzoening, gerech
tigheid en goede trouw voor goed geëffend
is."
Welingelichte kringen te Frankrijk zijn
van meening, dat de redevoering van Hit-
Ier beantwoordt aan hetgeen de op de hoog
te zijnde meening er van verwachtte. Afge
zien van de oude thema's, waarop Hitier
naar zijn gewoonte terugkomt het ver
drag van Versailles, de Duitsche levens
ruimte, de gelijkheid van Duitschland en
-Uührer onderscheidt de redevoering
zich door enkele bijzondere trekken. In de
eerste plaats door het cynisme, waarmede
hp niet gevreesd heeft Polen te beleedigen
niet alleen in zijn leiders, maar zelfs in zijn
combattanten, en in de tweede plaats zijn
persoonlijke hoogmoed. Hitiers toon al
dus Havas blijft geforceerd en demago
gisch. Zijn aanval op de Engelsehe ministers
wordt een persoonlijke zaak, zooals vroeger
de aanvallen op Schuschnigg en Benesj.
In de internationale politiek dient Hitler
zich aan als kampioen voor den Europee-
schen vrede en vrijheidHavas wijst
dan verder op gebleken onjuistheden van
vroegere verklaringen van Hitier, om als
volgt te eindigen: In dit licht moet men
de verklaringen beoordeelen, die gemengd
zijn met bedreigingen, waarmede hij zijn re
de eindigt, terwijl hij den vrede onder be
scherming van den Duitschen God plaatst.
Een sommatie aan de andere mogendhe
den om de exploitatie van Midden- en Oost-
ioar0pa af te staan voor ieder bevel, voor
n,,e.re" wensc'h van Duitschland als een
sioL koloniaal gebied, ziedaar de grond-
wil grondvestemtl8r Vrede in Eur°pa
In Itahaansche politieke kringen wiist
rr'r h6t D-N'B' °P' dat de rede
n Hitier den toestand opheldert. Het
voornaamste van de rede ligt in den ge-
3fen v?rm on in het feit, dat zij een
t? ••J?°ging van Duitschland vormt tot
vermpdmg van een catastrofe. Het is vol
gens deze kringen te hopen, dat de betrok
ken regeeringen haar aandachtig bestudee-
ren en zich onthouden van iedere overijlde
actie. Het oogenblik is al te ernstig dan dat
niet alle factoren en alle mogelijkheden van
een ontspanning en een terugkeer tot het
vertrouwen in overweging moeten worden
genomen en ieder bepalen van een stand
punt, welks gevolgen het lot der cultuur
twijfelachtig zou kunnen maken, moet
achterwege gelaten worden.
Het Engelsehe Reuter-bureau meldt uit
Rome: Kringen, die in nauw contact staan
met officieele instanties, hebben uitdruk
king gegeven aan de meening, dat de re
devoering van Hitier een nauwgezette ana
lyse verdient en dat het op het oogenblik
voorbarig zou zijn om voorspellingen te
doen omtrent het eventueele resultaat.
Over het geheel zijn deze kringen van
gevoelen, dat Hitiers toon gematigd was
en dat hij een laatste poging heeft gedaan
om een algemeenen brand te voorkomen.
Derhalve hoopt men, dat zijn woorden wel
overwogen zullen worden door de betrok
ken regeeringen en dat geen overijld ant
woord zal worden gegeven of overijlde ac
tie ondernomen, hetgeen de geheele be
schaafde wereld in gevaar zou brengen.
Onmiddellijk na het einde van de rede
van Hitler, die werd gerelayeerd door het
omroepstation van Rome, herhaalde de om
roeper de mededeeling, dat Italië geen ini
tiatief zal nemen in militaire operaties.
In gezaghebbende Italiaansche kringen
beschouwt men de rede van Hitier als een
krachtig en constructief document. Met
belangstelling wacht men de reactie der
Westelijke mogendheden af.
De „Giornale d'Italia" geeft de rede van
Hitier weer onder het opschrift „Een groo
te rede van Hitier: een vredesaanbod van
het verstand en de rechtvaardigheid na de
groote Duitsche overwinning aan het Oos
telijk front".
In de groote vergaderzaal van het departement van Binnenlandsche Zaken is Donderdagmiddag het Algemeen
Steuncomité 1939 geïnstalleerd door H.K.H. Prinses Juliana, eere-presidente van het comité. Rechts naast de
prinses de voorzitter van het comité, staatsraad mr. J. B. Kan.
Aan den zomertijd-1939 komt hedennacht
(officieel om 3 uur) een einde. Bij het naar
bed gaan zette men dus vanavond de klok
een uur achteruit.
Reuter meldt uit Washington:
Het departement van Buitenlandsche
Zaken der Ver. Staten lieeft geweigerd
commentaar te leveren op een suggestie
die, naar vermeld wordt, uit gezaghebben
de pron te Berlijn gedaan is en volgens
welke Hitler in een wapenstilstand zou
toestemmen indien Roosevelt daartoe een
voorstel zou doen.
Van officieele zijde wordt verklaard,
dat hieromtrent geen bericht uit Berlijn
ontvangen is.
In welingelichte kringen acht men- het
niet waarschijnlijk, dat de president een
wapenstilstand zal voorstellen, tenzij hij
tevoren de officieele zekerheid zou heb
ben, dat Frankrijk en Engeland ermede
zouden instemmen. Hij zal, zegt men, zich
niet leenen voor een actie van Hitier, die
tot effect zou hebben, dat de scïukj voor
het voortduren van den oorlog op de ge
allieerden geworpen zou worden.
Maurice Thorez, het Fransche commu
nistische Kamerlid voor het departement
van de Seine en 'secretaris-generaal van de'
ontbonden communistische partij, wordt
door de militaire autoriteiten gezocht. Hij
heeft zich niet bij zijn regiment gemeld,
toen hij werd opgeroepen op 4 October. Zijn
afwezigheid is derhalve onwettig.
Verder zijn ook Ramette en Florimond
Bonte, voorzitter en secretaris-generaal van
de groep „Werklieden en boeren", welke na
de ontbinding van de communistische partij
werd gevormd, voortvluchtig.
DUITSCHE DESKUNDIGEN IN
RUSLAND,
Uit Moskou wordt gemeld, dat Steeds
meer Duitsche schepen de Sovjet-Russische
havens aan de Oostzee binnenloopen en dat
steeds meer Duitsche technici naar Rus
land gaan.
Verder wordt gemeld, dat talrijke Russi
sche bommenwerpers over Estlandsch ge
bied hebben gevlogen
Een Duitsche handelsdelegatie zou van
daag te Moskou aankomen. Zjj bestaat uit
dertien leden, die worden bijgestaan door
een tiental vertegenwoordigers van handel
en industrie. Leider der delegatie is Rittér
van het ministerie van Buitenlandsche Za
ken.
- (Ingez. Med.)
Uit de hoofdstad der Ver. Staten meldt
Reuter:
„Welingelichte kringen verklaren, dat
de Ver. Staten geen vrede kunnen onder
schrijven, zooals Hitier dien voorstelt, aan
gezien de regeering der Ver. Staten eerst
kort geleden verklaard heeft te weigeren
om de verovering en deeling van Polen te
erkennen, evenals zij weigerde het lot van
Tsjecho-Slowakije te erkennen. Dezelfde
kringen verklaren, dat een vrede, die beide
staten onder Duitsche vazalschap zou laten,
niet den zegen zou krijgen der V. S.
Hitler's aan Rusland gewijde woorden
schenen vol verlangende gedachten en le
ken te suggereeren, dat de betrekkingen
met de Sovjets vriendschappelijker zijn dan
zij in feite zijn.
Aan den anderen kant vielen de aan Ita
lië gewijde woorden op door hun vaagheid.
Mussolini's militaire verplichtingen werden
niet eenmaal genoemd.
Teruggave van koloniën zou een enorme
concessie van Engeland zijn, waarvoor Hit-
Ier niets overeenkomstigs in ruil aanbiedt
behalve verzekeringen omtrent vredelieven
de wenschen, welke zoo vaak te voren ver
broken zijn.
Eenige mooie woorden en gevoelens, die
oprecht lijken, ten spijt, toont een nauw
keurige lezing van de rede geen enkel punt,
waarover Hitier zou willen onderhandelen
of tot een compromis komen in ruil voor
de groote concessies, die hij voor Duitsch
land eischt.
Vrede op Hitiers voorwaarden zou enorm
voordeelig zijn voor Duitschland en toch
lijkt hij zelfs voor een zoo groote weldaad
door zijn wezen niet in staat de anderen
halfweegs tegemoet te komen".
De „New York Times" acht de rede van
Hitier er meer op berekend de geallieerden
te ergeren dan hen aangenaam te stemmen.
Hij heeft vrede noodig, omdat hij goede re
den heeft te betwijfelen aan zijn bewering,
dat Duitschland eep lange blokkade kan
overleven en omdat hij goede reden heeft te
vceezen voor de uiteindelijke toorn van het
Duitsche volk, wanneer het eens opnieuw
zal ontdekken, dat het opnieuw gevoerd is
in een donker dal van rampen en genood
zaakt zal zijn te lijden gelijk van 1914/1918.
Het D.N.B. bericht: De rede van Hitier
werd in Moskou met spanning tegemoet ge
zien. De duidelijke verklaring over den vre
de vindt hier weerklank, te meer aangezien
dit volkomen in overeenstemming is met
den geest van de overeenkomst tusschen
Duitschland en Rusland van 28 September.
In het bijzonder wordt aandacht geschon
ken aan de verklaringen van den Führer
over de samenwerking tusschen Duitsch
land en Rusland in Oost-Europa.^ Thans
moeten, zooals men in Russische kringen
verklaart, de Westelijke mogendheden ant
woorden.
Volgens Reuter hebben niet-officieele
Russische kringen uitdrukking gegeven aan
hun voldoening over de vriendschappelijke
woorden van Hitler ten aanzien van de
Sovjet-Unie. De draadlooze ontvangst was
duidelijk, afgezien van athmospherische
storingen en er werden geen pogingen ge
daan om opzettelijk de ontvangst te storen,
zooals dat vroeger gebeurde.
„Een recidivist."
Turksche politieke kringen die gretig ge
luisterd hebben naar Hitlers rede, in de
hoop er feitelijke concrete vredesvoorstel
len uit te vernemen, zijn grootelijks teleur
gesteld, volgens een Reuter-telegram uit
Ankara. Zij beschouwen de verklaringen
van den Führer als onsamenhangend en als
niet het minste element biedende tot aan
moediging van besprekingen met het oog
op een staking der vijandelijkheden en de
afsluiting van een langdurigen, rechtvaar
digen vrede. Aan den anderen kant be
schouwen zij de rede als toenemend uitda
gend.
Zij vergelijken haar met den wanhopigen
kreet van een recidivist, die door allen
in den steek is gelaten en die genadeloos
achtervolgd wordt door de justitiedienaren.
Hieraan wordt toegevoegd, dat de rede
den geallieerden geen ander alternatief
laat dan voortgaan met meedoogenloos te
strijden tot hun duidelijk omschreven taak
met succes voltooid is.
Volgens het omroepstation te Rome is te
Ankara officieel verklaard, dat Turkije
neutraal zou blijven, zelfs als de Sovjet-
Unie aan den oorlog zou gaan deelnemen.
Volgens het omroepstation werd in deze
verklaring verder gezegd: „Het verdrag
met Rusland zou op geen enkele wijze scha
de toebrengen aan de bestaande vriend
schappelijke betrekkingen tusschen Turkije
en Engeland".
VERHOOGING DER
KOSTWINNERSVERGOEDING.
Overeenkomstig het reeds aangekondigde
voornemen is thans een staatsblad ver
schenen met een Kon. Besluit tot wijziging
van het Dienstplicht-vergoedingsbesluit. De
maximum kostwinnersvergoeding wordt ge
bracht van 2.50 op 3 terwijl in bijzon
dere, door den minister van Defensie aan te
wijzen gevallen de vergoeding op een hoo-
ger bedrag kan worden vastgesteld.
De minister van Defensie is bevoegd om,
in afwachting van een algeheele herziening
van het Dienstplicht-vergoedingsbesluit, ge
durende de tegenwoordige buitengewone
omstandigheden van dat besluit afwijkende
bepalingen vast te stellen.
Het besluit wordt 'geacht in werking te
zijn getreden met ingang van 1 September
j.l.