De toestand en de
stemming in België.
Aanpassing aan de positie van neutraliteit.
Het leven begint weer „normaal"
te worden.
Rusland houdt buitenlandsche
schepen vast.
De ramp van de „Jan van
Gelder".
Boterprijs en boferheffing.
Plannen voor een Roode Kruis-
centrum in Luxemburg.
RECHTSZAKEN
Een zelfmoord-in-schijn
Na de ontdekking van den
geheimen zender.
Een kapitein protesteerde tegen
zijn ontslag.
(Van onzen
correspondent).
Brussel, 2 Oct. 193Er
Na een maand dat de oorlog duurt kan
men vaststellen dat men zich in België
geleidelijk aan de positie van neutraliteit
is gaan aanpassen, en dat men er zich
op toelegt, om in economisch opzicht een
zeker evenwicht te bereiken teneinde de
algemeene bedrijvigheid te bevorderen.
Wij zeiden reeds bij herhaling dat de po
litieke positie van het land door de open
bare meening van het land totaal wordt
gesteund. Er zijn afzonderlijke uitlatin
gen, overigens niet talrijk, die anders zou
den kunnen doen denken, doch daar moet
niet veel belang worden aan gehecht.
Het socialistisch Kamerlid Hubin, die met
veel ophef had aangekondigd dat hij
dienst nam in het Fransche leger, en
die ook naar Parijs was vertrokken, ls
ten einde raad naar Brussel teruggekeerd.
Wegens zijn hoogen ouderdom was zijn
vrijwillige dienstneming in Frankrijk on-
gewenscht. Het socialistisch partijorgaan
„Le Peuple" heeft zijn houding afgekeurd.
In sommige persorganen wordt ook opge
komen voor de opvatting, dat de neutra
liteit niet veronderstelt een afstand van
zekere sympathieën. Er wordt polemiek
gevoerd om aan te toonen dfït de toon
van een paar organen de argumenten
herhaalt van de Duitsche propaganda bij
de verdediging van de neutraliteit, doch
de vrije meeningsuiting die onbelemmerd
gehandhaafd blijft, laat toe zulks niet te
overschatten.
NEDERLAND TEN VOOR
BEELD.
In dit verband heeft een Vlaamsch blad
overigens gewezen op den toestand die
tijdens den vorigen Europeeschen oorlog
in Nederland bestond. Toen werden im
mers in Nederland uitgaven toegelaten
door buitenlanders geschreven en zoo
kon „Vrij België" ongehinderd verschij
nen. Deze bladen hadden zich te ont
houden Nederland met andere mogend
heden in verwikkeling te brengen en
mochten zich ook niet inlaten met de
hinnenlandsche verhoudingen!- De Ne
derlandsche bladen verleenden ook gast
vrijheid aan buitenlanders voor gedachten
wisselingen over de vredesvraagstukken
Aldus, zoo betoogde het Vlaamsche blad
verder, werd Nederland, zooals andere
onzijdige Staten, een terrein waar, te
midden van de oorlogsverwildering, nog
opbouwende gedachten voor den vrede
konden ontwikkeld worden.. Door het in
standhouden van die vrije meeningsuiting
bleef Nederland getrouw aan zijn edelste
overleveringen. Gedurende den wereldoor
log hebben zich in Nederland herhaaldelijk
incidenten met de oorlogvoerenden voor
gedaan. Zij werden steeds met de grootste
zelfbeheersching geregeld.Aldus wordt
Nederland hier als voorbeeld gesteld.
De regeering houdt overigens een
waakzaam oog op de verschillende pers
uitingen. Van censuur is er voorloopig
geen sprake meer. De commissie van ad
vies voor persberichten en persnieuws,
die door den eersten minister in het
vooruitzicht was gesteld is officieel niet
opgericht maar officieus bestaat zij wel.
Practisch is de commissie dezelfde als
deze die in Engeland werkt, waar zooals
men weet, de bladen zich blootstellen aan
straffen indien allerlei wetsbepalingen die
gelden in oorlogstijd worden overtreden.
Wanneer de artikelen of het nieuws eerst
wordt voorgelegd aan de commissie be
staat er geen gevaar meer voor vervolgin
gen. Wij kennen nog geen geval in Bel
gië van een journalist die zijn kopij eerst
aan de bedoelde commissie heeft voorge
legd. Het is overigens een feit dat de
Belgische pers zich uitstekend houdt aan
de elementaire eischen van voorzichtig
heid en behoedzaamheid, waar het prac-
tische belangen geldt, zonder daarom een
blad voor den mond te nemen, waar zij
dit noodig achtte. De regeering blijft steu-
°P het wetst3esluit van 11 October
1916 om een zekere repressieve censuur
uit te oefenen, die ook de basis is van
de werkmg der hooger genoemde com
missie van advies. Haar advies moet nu
echter de regeering zelf Van dienst zijn
en niet de journalisten.... Zoo werd
reeds enkele malen overgegaan tot de in
beslagname van enkele bladen. In het
ee^e betrof het een Brusselsch
middagblad ,van geringe verspreiding ove
rigens, dat onder een sensationeelen titel
het nieuws had gebracht van concentra
tie van Duitsche troepen aan de Belgi
sche grens. Dit nieuws werd reeds her
haaldelijk gelogenstraft door de reeee
ring Nu Week het bedoelde blad Au-
jourd Hui het bericht geput had uit" een
zeer achtenswaardig orgaan te Brussel
dat er niet dezelfde sensatie had aan Z
wild, maar dat het bericht via Pariis hari
ontvangen nadat een dag te voren een
eigen verslaggever een onderzoek had ge-
daan in de sterek van Eupen, tot het be
sluit komende dat er van Duitsche troe
penconcentratie in de buurt van Aken
geen sprake was en alle geruchten op een
misverstand berustten, verband houdende
met den terugkeer van Eupenaars die het
ziekenhuis van Aken hadden moeten ver
laten, omdat het werd ingericht voor mi
litairen. Doch de redacteur had het tele
gram uit Parijs toch geplaatstZoo-
wor<w ,achtenswaard blad moest
mJn ag gnomen, iets waarop
blad n !1Jv r met had gerekend. Een
in Wi Verviers werd om dezelfde reden
i oesiag genomen. Anderzijds werd de
seerden. Dit artikel werd beschouwd als
zijnde een aansporing van de militairen
tot ongehoorzaamheid. Vandaag werd
een uitgave van het Parijsche blad ,,Pa-
ris-Soirin beslag genomen, omdat het
een artikel bevatte betreffende concen
traties van troepen, Belgische troepen
aan de Nederlandsche grens.
De oogst voor de repressieve censuur
is eerder mager gebleken. Het typische
is, dat het communistische orgaan o.m
was opgekomen voor een hoogére soldij
ten bate van de soldaten, die tot dusver
nog steeds slechts 30 centiemen per dag
ontvingen. Denzelfden dag dat het blad
werd in beslag genomen besloot de mi
nisterraad de soldij te verhoogen tot 1
frank per dag, het bedrag dat door het
blad was voorgesteld geworden, waardoor
het gelegenheid kreeg 's anderdaags te
schrijven dat de regeering wel beslag
legde, maar intusschen toch de eischen
inwilligde!
HAMSTEREN EN PRIJS
OPDRIJVING,
De rechterlijke maatregelen gelden
ook de kwestie van de bevoorrading en
van de prijzen. Het is algemeen de in
druk geweest, dat de regeering niets voor
bereid had om in staat te zijn de bevoor-
radingsmarkten in handen te houden ten
einde misbruiken te beletten op gebied
van hamsteren van eetwaren en goederen
en overdrijving van de prijzen. Dat is
trouwens ook een moeilijke taak. Men
weet dat een hamsterwet in België niet
bestaat, of liever niet bestond. Vandaar
de bestorming, door het publiek, van de
winkels om voorraden in te slaan. Intus
schen heeft de regeering een wetsbesluit
genomen dat de beteugeling van de mis
bruiken mogelijk gemaakt, wanneer deze
uit winstbejag gebeuren. De beteugelde mis
bruiken zijn het inslaan van voorraden
om tegen hoogere prijzen te verkoopen,
het over 't algemeen vragen van over
dreven prijzen of prijzen die hooger zijn
dan die door de regeering voor een aan
tal artikelen zijn vastgesteld en het wei
geren van artikelen te leveren die een
grossist bv. in voorraad heeft, onder voor
wendsel dat hij de waren of goederen niet
bezit. De parketten zijn overal opgetre
den, met medewerking van de recherche
de gendarmerie en de politie. Dat heeft
zeer goede resultaten opgeleverd alhoewel
heel wat winkeliers zich beklagen, dat zij
mt verlies werken en hun voorraden te
gen hoogere prijzen moeten vernieuwen
zoodat hun geen winstmarge overblijft.
De politiek die door de regeering werd
gevolgd inzake den benzineverkoop heeft
tot een zoo heftige critiek in de pers
aanleiding gegeven dat zij daarop is terug
gekomen. Geheel het bedrijfsleven werd
er om zoo te zeggen door verlamd. Prac
tisch is de toestand zoo dat de volledige
noodzakelijk geachte reserve aanwezig
is en de aanvoer volstrekt normaal. Zoo
dat er geen reden bestaat, althans volgens
dit feit te oordeelen, om den verkoop
meer te hinderen dan dit reeds het ge
val is door gebrek aan vervoermiddelen
en de bevoorrading, alsmede het bedrijfs
leven, nog meer te bemoeilijken. Zoodat
de benzine is vrijgegeven. Zoodra echter
moest blijken dat er een tekort ontstaat
zal hierop worden terugekomen. De ver
hooging van den benzineprijs van drie
franken per liter blijft echter gehand
haafd.
Op het gebied van de verduistering der
gemeenten, heeft men ook dadelijk een
overdreven ijver aan den dag gelegd. Men
zag auto's rijden die hun koplantaarns
blauw afgeschermd hadden alsof België el-
ken nacht luchtbombardementen had te
verwachten. In sommige gemeenten wa
ren ook alle lantaarns reeds blauw afge
schermd. Daarop is men nu terug ge
komen en men heeft het bevel gegeven
dat de openbare verlichting normaal moet
blijven, juist wegens het luchtgevaar, dus
net zooals in Nederland
Het schouwburgleven is nu weer nor
maal. De Munt speelt opnieuw te Brus
sel. De groote economische betoogingen
zooals het Voedingsalon en het Radiosalon
zullen deze maand worden gehouden. De
werkloosheid is verminderd, de vorige
week, echter niet in gevoelige mate, doch
men hoopt deze week nog meer vermin
dering. Deze vaststellingen werken kal
meerend, maar nog meer kalmeerend is
het feit dat in de winkels zeep en suiker
opnieuw aanwezig isWant deze pro
ducten schijnen voor de Belgische bevol
king een barometer te zijn!
om dezelfde reden
zer anderzijds werd de-
Voiv ^e"r, cornmunistisch orgaan „La
wegem Peuple" eveneens aangeslagen
dP mn-, artlkel heftigen toon tegen
in verhit® autoriteiten en de regeering
band met het lot van de gemobili-
Naar verluidt zijn 12 Britsche en 5
Zweedsche schepen die voor Engeland be
stemde ladingen (in het bijzoder cellulose
en erts) aan boord hadden, in de haven
van Moermansk door de Sovjet-autoriteiten
tot nader order vastgehouden. Deze maat
regelen worden van Sovjetzijde gemotiveerd
met de verordening van 8 September, waar
in de volkscommissaris voor buitenland-
schen handel gemachtigd is om den uitvoer
van Sovjetgoederen stop te zetten of aan
te houden voor de landen, waar door ex
portbeperkingen of andere bepalingen voor
den buitenlandschen handel der Sovjet-Unie
nadeelige voorwaarden zijn ontstaan. Men
herinnert verder in dit verband aan een
reeds voor eenige weken in de Moskousche
bladen verschenen communique, waarin er
tegen werd geprotesteerd, dat in Engeland
voor de Sovjet-Unie bestemde, voor het
grootste deel reeds betaalde goederen, wil
lekeurig achtergehouden werden en dat
Sovjet-schepen belemmerd werden bij het
uitvaren uit Engelsche havens.
De begrafenisplechtigheid in
Den Helder.
Gistermiddag geschiedde in Den Helder
de begrafenis van den korporaal-machinist
J. A. van Kruisland, die bij de ramp van
Hr. Ms. „Jan van Gelder" op j.l. Zondag
om het leven is gekomen.
Te half twee vertrok de rouwstoet uit het
Marine-hospitaal naar de Alg. Begraaf
plaats te Huisduinen. Voorop gingen twee
tamboers, de trommen met rouwfloers om
kleed, en twee pijpers. Hierachter liepen
een vuurpeleton en zes dragers, collega's
van het slachtoffer. Daarachter volgde de
lijkwagen.
De kist was met talrijke bloemstukken
bedekt Als Slippendragers fungeerden vier
kameraden. Achter de lijkauto ging een
detachement, gevormd uit leden van de be
manning van de „Jan van Gelder" en een
detachement, dat was samengesteld uit be
manningen van verschillende andere oor
logsschepen en maritieme inrichtingen te
Den Helder, vertegenwoordigende het min
dere personeel der marine.
De belangstelling langs den weg was zeer
groot en vooral op het kerkhof waren zeer
velen tezamen gekomen om van de droeve
plechtigheid getuige te zijn. Onder hen be
vonden zich vele hooggeplaatste marine
autoriteiten.
De kist was met de Nederlandsche vlag
gedekt. Er waren bloemstukken van de
Kon. Marine, van de bemanning van Hr.
Ms. „Jan van Gelder" en van een aantal
marine-mannen uit Suriname, vanwaar het
slachtoffer afkomstig was.
Nadat de kist onder het afgeven van het
salvo in de groeve was neergelaten, sprak
de schout-bij-nacht Jolles, die er op wees,
hoe de overledene van verre was gekomen
om Nederland en zijn vorstin te dienen. Hij
is gevallen op het veld van eer.
De tweede spreker, de commandant van
de „Jan van Gelder", luit. ter zee eerste
klasse G. IJ. C. Fraser, schetste den over
ledene als een man van nauwe plichtsver
vulling, wiens voorbeeld steeds in herinne
ring zal blijven bij de bemanning van de
„Jan van Gelder".
Nadat een landsman een groet had
overgebracht uit Suriname, sprak de vloot-
predikant eenige woorden van troost, waar
na een der aanwezige officieren namens de
familie dank zegde voor de belangstelling.
De teraardebestelling van
matroos eerste klasse J.
i Bimmel.
Onder groote belangstelling is gistermid
dag te Vlissingen met militaire eer ter
aarde besteld het slachtoffer van de ramp
van Hr. Ms. „Jan van Gelder", de matroos
eerste klasse J. Bimmel.
Voorafgegaan door een tamboer en pijper
en een deputatie der bemanning van Hr.
Ms. „Jan van Gelder" onder commando van
den luit.-ter-zee tweede klasse J. W. Mees,
reed de stoet naar de algemeene begraaf-
RUSSISCHE LUCHTVAARTBASES
IN LITAUEN?
Reuter meldt uit Kaunas: Volgens be
trouwbare, niet-officieele inichtingen be
helzen de Sovjet-Russische voorstellen
aan Litauen een pact tot wederzijdschen
bijstand en beschikbaarstelling van twee
bases voor de Russische luchtmacht in Li
tauen.
Het semi-officieele Litausche blad „Lie-
tuvosaidas" heeft er den nadruk op ge
legd, dat het de plicht is van iederen bur
ger „om belangrijke beslissingen onder
oogen te zien in een geest, welke in over
eenstemming is met de nationale discipli
ne".
NIEUWE RUSSISCHE AMBASSADEUR
IN ITALIë.
Naar het D.N.B; meldty verluidt te
Moskou, dat de Sovjet regeering binnen
kort een nieuwen ambassadeur naar Ro
me zal zenden Voor deze functie zal
worden aangewezen Garelkin, die tot nu
toe werkzaam was op het volkscommis
sariaat van buitenlandsche zaken.
o
Wolven ontvluchten de oorlogsgebieden.
Volgens Reuter zijn groote aantallen wol
ven Letland binnengevlucht uit Polen in
verband met den oorlog. De wolven hebben
vele schapen gedood en zelfs paarden op
Letlandsch gebied nabij de Poolsche grens.
Jachtpartijen zijn er nog niet in geslaagd
de wolven uit te roeien.
plaats, waat reeds o.a. aanwezig waren de
kapitein-ter-zee A. M. Hekking, chef van
den Mijnendienst, als vertegenwoordiger
van den opperbevelhebber van land- en zee
macht en van den chef van den marinestaf,
de kapitein-luit.-ter-zee J. C. Cornelis, com
mandant van het wachtschip Hr. Ms.
„Noord-Brabant", als vertegenwoordiger
van den minister van Defensie, de comman
dant der Marine te Willemsoord, de com
mandant van Zeeland, de luit.-ter-zee eerste
klasse Th. K. baron van Asbeck, als oudste
commandant van de te Vlissingen liggende
mijnenleggers en de burgemeester van Vlis
singen, de heer C. A. van Woelderen, ter
wijl bij de geopende groeve een deputatie
van de te Vlissingen gelegerde landmacht
onder commando van den kapitein A. de
Wit, stond opgesteld.
Nadat onder stroomende regen de kisj in
de groeve was neergelaten en het vuurpele
ton de eerbewijzen had gebracht, sprak
luit. baron van Asbeck namens de beman
ningen der mijnenleggers.
Spr. zeide, dat Bimmel gevallen was voor
Koningin en vaderland.
Deze wetenschap aldus spr. maakt
de marine sterk bij het uitoefenen van haar
plicht. De vlootpredikant, ds. J. van der
Giesen, heeft woorden van troost tot de
familie gericht en na in het gebed te zijn
voorgegaan, sprak ds. Van der Giesen na
mens de familie dank uit voor het betoonde
medeleven en de laatste eerbewijzen.
De officieele Deensche boternoteering is
gisteren vastgesteld op 240 kronen of 87
cent per kg.
De Leeuwarder commissienoteering voor
Nederlandsche boter is gisteren bepaald op
80 cent per kg.
Wij vernemen van bevoegde zijde, dat het
bedrag van de heffing en steunuitkeering
op boter, behoudens tusschentijdsche wij
ziging, voor de week van 5 tot 12 October
is vastgesteld op 65 cent per kg.
BOTERPRIJS VOOR DEN WINTER.
Men deelt ons mede, dat de minister van
Econ. Zaken heeft besloten, den groothan-
delsprijs voor boter voor het binnenland
voor het winterhalfjaar van 1 October tot
1 April 1940 voorloopig te bepalen op een
gemiddeld bedrag van 1.45 per kg. Zooals
bekend is, kan ten deze als groothandels-
prijs worden aangenomen de som van het
bedrag der commissienoteering voor Ne
derlandsche boter en het bedrag van hef
fing en toeslag. Het bedrag van heffing en
toeslag is gisteren, 5 October 1939, dan
ook zoodanig bepaald, dat de genoemde
prijs van 1.45 is bereikt.
Mededeelingen via den radiozender?
Het Luxemburgsche Roode Kruis heeft
voorgesteld het Luxemburgsche omroep-
station weer in werking te stellen en het
in dienst te stellen van het Internationale
Roode Kruis. De uitzendingen zouden er
in de eerste plaats toe dienen om inlich
tingen te geven omtrent combattanten,
wier families zonder berichten van hen zijn.
Tevens bestudeert men de mogelijkheid
om in Luxemburg een groot internationaal
verzamelcentrum in te richten voor het
opnemen van gewonden van alle oorlog
voerende naties. Voor dit doel heeft Luxem
burg reeds uit de Ver. Staten belangrijke
geldsommen gekregen. De minister van bui
tenlandsche zaken, Beek, staat in contact
met Duitschland en Frankrijk om hun toe
stemming te verkrijgen voor dit groote hu
manitaire werk.
NOORDERLICHT EST NEDERLAND
Het Kon. Ned. Meteorologisch instituut
meldt:
In den nacht van 3 op 4 dezer is in ons
land Noorderlicht waargenomen. Het ver
schijnsel werd gezien in het Noorden en
Oosten van ons land, in het Westen langs
de kust en verder in het Westen van Noord-
Brabant, het deed zich voor van 20 uur tot
23.30 uur en van 3 tot 5 uur.
De verdachte bekende, maar werd niet
geloofd,
„Ik zag geen uitkomst meer; het leven
was me te zwaar geworden, en ik wilde mijn
kind op deze wereld niet alleen laten" zei-
de een 39-jarige verpleegster uit Naarden
die gisteren te Amsterdam terecht stond
voor de rechtbank wegens poging tot moord
op haar achtjarig dochtertje.
„Neen", zeide haar verdedigster, „deze
vrouw spreekt de waarheid thans niet. Zij
had geen oogenblik de bedoeling zichzelf en
haar dochtertje met gas te dooden. Het
was een „coup de théatre" om medelijden
te wekken en hulp te krijgen in haar moei
lijke financieele omstandigheden".
Dit waren de tegengestelde lezingen van
verdachte, die schuld bekende en van de
verdedigster, die den opzet slechts in de
fantasie van haar cliënte aanwezig zag.
De vrouw zou in den avond van 15 April
in de keuken de kranen van het gasfornuis
hebben opengezet. De keukendeur en de
deur van de slaapkamer van haar en haar
kind had zij open laten staan.
Den volgenden ochtend bleven de gor
dijnen dicht. Tegen twaalf uur waarschuw
den buren de politie. Deze verschafte zich
toegang. Er hing in huis een vrij sterke
gaslucht, doch zoowel de moeder als haar
kind waren bij kennis en lagen te bed in
de bovenslaapkamer. Ter observatie werd
het meisje opgenomen, men trof geen en
kel vergiftigingsverschijnsel aan.
Er was een aantal getuigen gedagvaard,
buren en collega's van de verpleegster,
waarvan enkelen verklaarden, dat de vrouw
wel zeer gedeprimeerd was. Soms had zij
er wel eens over gesproken om een einde
aan haar leven te maken, doch getuigen
hadden dit niet serieus opgevat, te meer,
daar zij zeer veel van haar dochtertje hield.
Men was er van overtuigd, dat dit drama
in scène, was gezet om medelijden op te
wekken, zoodat ze geholpen zou worden.
Een deskundige, de vroegere chef van
verd., verklaarde, dat hij geen symptomen
van vergiftiging had waargenomen. De gas
lucht in huis was niet zeer sterk, wat niet
te verwonderen is, want het huis is vrij
groot en het woei dien nacht hard, zoodat
door de tocht veel gas is ontsnapt.
Pres.: „Denkt u, dat het een ernstige po
ging was, of comedie?"
Desk.: „Daar heb ik geen opinie over.
Naar het oordeel van desk. is de verd. een
uitstekende verpleegster, zoowel wat'haar
kennis als haar verzorging betreft. De pa
tiënten zijn altijd zeer over haar tevre
den. Vroeger kon zij haar taak als opvoed
ster en verpleegster niet combineeren, thans
heeft zij een betrekking, waar zij haar kind
bij zich kan houden.
De officier van justitie, mr. Bosch achtte
dé poging tot moord bewezen, een misdrijf,
dat hij voor een moeder onbegrijpelijk
noemde. Gezien echter de rapporten van de
deskundigen en 't goede reelasseeringsrap-
port wilde spr. volstaan met het vorderen
van een voorwaardelijke gevangenis
straf van een jaar, met een proeftijd van
drie jaar, onder toezicht van een zenuwarts.
De verdedigster, mevr. J. E. C. Willet
Roosenburg, schetste het leven van verd.
Haar jeugd was moeilijk; thuis voelde zij
zich steeds achteruitgezet bij haar zuster.
In zichzelf gekeerd wrokte zij en besloot
het ouderlijk huis te verlaten om verpleeg
ster te worden. Vrienden of vriendinnen
bezat deze eenzame figuur niet. Tenslotte
maakte zij kennis met een man, die haar
na de geboorte van een dochtertje weiger
de te huwen. Financieel doorleefde zij een
moeilijken tijd, de man liet zich niet dwin
gen en de vrouw voelde zich meer en meer
gedeprimeerd en verlaten. Haar pension-
rusthuis verloopt, en dan besluit zij tot een
„coup de théatre" om medelijden op te
wekken. Hier is geen sprake van een wer
kelijke poging tot moord en zelfmoord. PI.
concludeerde tot vrijspraak, uiterst subsi
diair verzocht zij de rechtbank conform den
eisch een voorwaardelijke straf op te leg
gen.
De rechtbank zal op 19 Oct. vonnis wij
zen.
o
Zware straffen geëischt legen
voormannen der R,S,A,P,
In het voorjaar werd op Zaterdagavond
en na afloop van het officieele programma
een geheime zender gehoord, die reclame
maakte voor de R.S.A.P.
Uitgezonden werd de „Internationale" en
een korte redevoering, waarin critiek ge
oefend werd op de regeeringsdaden.
Na vier maanden werd deze zender ont
dekt te Rotterdam. Daar werden aange
troffen drie mannen en een vrouw. De drie
mannen stonden heden voor de rechtbank
terecht.
De 34-jarige vakvereenigingsbestuurder
J. H. was de man die de redevoering hield.
Tenminste, dat had hij voor den rechter
commissaris bekend. Nu echter kwam hij
daarop terug.
De officier van justitie meende, dat verd.
schuldig was.
Aan de praktijken van de geheime zen
ders moet een einde gemaakt worden,
meende hij. Er moet rust heerschen in den
aether. Spr. eischte drie maanden gevan
genisstraf.
De verdediger, betoogde, dat wel het zen
den strafbaar is maar niet het spreken.
Trouwens, er is niet bewezen, dat verd.
gesproken heeft. Pleiter concludeerde dan
ook tot vrijspraak.
Bovendien wees pl. er nog op, dat ook
andere partijen, b.v. de N.S.B. en de Libe
rale partij, uitgezonden hebben. Worden
die niet gestraft?
De officier zeide daarop, dat ieder, die
iets dergelijks doet, vervolgd zal worden,
van welke partij ook.
Ook als iemand voortdurend zou roepen:
„Leve de Koningin?" vroeg-de verdediger,
„Ook dan", luidde het antwoord.
Tegen den tweeden verdachte, den 33-
jarigen meubelmaker P. S„ die toegegeven
had den zender te hebben gemonteerd en na
de uitzending weer gedemonteerd, een ver
klaring, waarop hij overigens ook terug
kwam, werd eveneens drie maanden gevan
genisstraf geëischt.
W. J. M„ de bewoner van het huis, kwam
er het beste af. Tegen hem eischte het
O.M een maand gevangen'sstraf. Tevens
vroeg de officier vernietiging van den zen
der, waarvan alle drie verdachten den
eigendom loochenden.
De uitspraak is op 19 October.
o~
Al of niet geschikt voor den dienst?
Voor den centralen raad van beroep te
Utrecht werd gisteren in laatste instantie
het beroep behandeld van den heer W. v.
D„ gewezen kapitein der artillerie en fort
en garnizoenscommandant te Hoek van Hol
land, die ook in Vlissingen gedetacheerd is
geweest. Deze is op 4 Maart 1939 in ver
band met zijn gedragingen in het particu
liere leven geschorst en in Juni j.l. eervol
uit den dienst ontslagen en op pensioen ge
steld.
De verdediger, mr. R. A. James, had
eenige getuigen opgeroepen, die allen ver
klaringen aflegden ten gunste van het par
ticuliere optreden van klager.
Het ontslag zou o.a. zijn gebaseerd op de
volgende gronden: het maken van schuldenj
niet nakomen van zijn aangegane financi
eele verplichtingen en ongevoeligheid voor
de opgelegde straffen en ongeschiktheid
voor den dienst.
De eerste getuige, een arts te Hoek van
Holland, ging diep in op de psychische con
stitutie van klager, daarbij verklarende, dat
hij niets onbehoorlijks had waargenomen bij
den heer v. D.
De tweede getuige, kap. H. Haykes, gaf
een nauwkeurige uiteenzetting van de fi
nancieele positie van klager, wien hij in
dit opzicht de helpende hand had geboden,
juist, omdat hij den toestand niet hopeloos
achtte.
De hotelhouder bij wien de kapitein te
Hoek van Holland in pension was, gaf na
dere inlichtingen betreffende voorvallen in
zijn hotel, waarbij de indruk werd geves
tigd, alsof de kapitein zich aan drankmis
bruik zou hebben schuldig gemaakt en niet
correct zóu zijn opgetreden tegenover vrou
welijk dienstpersoneel. Slechts één klacht
was hem bekend, toen de kapitein na een
vroolijken avond zich bij de kamerdeur van
een dienstbode had opgehouden.
Ook de andere drie getuigen legden eens
luidende verklaringen af, waaruit bleek, dat
van drankmisbruik noch in, noch buiten
den dienst sprake is geweest en het gedrag
van klager ten opzichte van vrouwen steeds
correct was.
Mr. James bestreed de rechtsgeldigheid
van het ontslag, omdat dit gebaseerd is op
het advies, dat niet volgens de wettelijke
regelingen is opgemaakt. Vervolgens ont
zenuwde pleiter de verklaringen van den
dienstplichtige Wammesland als onbetrouw
baar en bestreed hij verder de onjuiste
voorstelling van zaken in het rapport van
den inspecteur van politie te Hoek van Hol
land, waarbij geruchten en kletspraatjes als
feiten zouden zijn voorgesteld.
Klager is geschikt om als officier bij de
landmacht te dienen, al moge dit dan niet
zijn in een zelfstandige positie.
Namens den minister van defensie pleitte
de heer T. Paauwer, hoofd-commies van
het departement van defensie, volgens wien
klager ongeschikt is om als officier bij de
landmacht in dienst te blijven.
De uitspraak is vastgesteld op 26 October.