Italië blijft waarschijnlijk neutraal. Prinses Juliana installeert het Algemeen Steuncomité-1939 yhhPI BillP^IS^B-S 1? Uf1 Noodlottig voor de menschheid. Jr A M jf ft (\p) suwalki Mussolini wil voorkomen, dat de oorlog zich uitbreidt. De houding van Engeland. Rusland en de Oostzeestaten. Engeland's verantwoordelijkheid voor de neutralen. Koptelefoons een gewild artikel in Duitschland. NA ESTLAND THANS LETLAND EN LIT ADEN AAM DE BEURT. DUITSCHLAND^ De openingsrede van H. K. H. Prinses Juliana. Frankrijk rekent op de overwinning. Groote handel tusschen Duitschland en Rusland verwacht. .IS nllylrELByilllml^eHE VVrUKAfi 1 .WALK WOLMAR WINDAU MITAU SCHAULETN LEMEL Memel WfLNA KONINGSBERGEN Het wordt steeds duidelijker, dat Italië niet zoo ver wil gaan als Duitschland ge hoopt en misschien geloofd had met zqn steun aan den as-genoot. Mussolini heeft keer op keer verzekerd, dat zijn land vrede noodig heeft en trekt nu blijkbaar de con sequenties. Stefani meldt uit Rome: Verscheidene Engelsche bladen hebben de mededeeling gepubliceerd, dat Mussolini bezig zou zijn een ontwerp voor een vredesconferentie te l>estudeeren en gaven hierbij zelfs een lijst van de mogendheden, welke hieraan zou den moeten deelnemen. Dit bericht is van allen grond ontbloot. In den huidigen stand van zaken zal Italië een dergelijk initiatief niet nemen. Gistermiddag hebben officieele kringen te Londen Reuter ervan in kennis gesteld, dat uit Rome geen boodschap was ontvan gen met betrekking tot vredesvoorstellen. Ook wist men niet of dergelijke voorstel len binnenkort te verwachten zouden zijn. Volgens Reuter heeft de omroeper van den zender Rome gisteravond voor den mi crofoon verklaard: „De Italiaansche politiek beoogt te voor komen, dat de tweede Europeesehe oorlog zich uitbreidt en afmetingen aanneemt, die voor de menschheid noodlottig zouden zijn. De omroeper voegde hieraan toe„Er is geen reden om aan te nemen, dat Italië zich in de krijgsver- richtingen zou mengen, tenzij het dat zou doen tot zijn eigen verdediging of tot verdediging van zijn belangen". Hij zeide verder, dat de Italiaansche re geering geen initiatief zou nemen voor het bijeenroepen van een vredesconferentie, of schoon zij bereid is moreelen en diploma- tieken steun te verleenen aan elk initiatief, dat een vreedzame regeling van het con flict zou kunnen brengen. De Engelsche minister van Buitenland- sehe Zaken, Lord Halifax, heeft gisteren in het Lagerhuis, spre kend over mogelijke vredesvoorstellen ver klaard, dat wanneer de Duitsche regee ring in plaats van bedreigingen te uiten, mocht trachten En geland en Frankrijk tevreden te stellen met verzekeringen, gezegd moet worden dat verzekeringen van de tegenwoor dige Duitsche regee ring niet genoeg zijn' Lord Halifax. Tijdens de debatten had lord Snell ge sproken namens de oppositie der Arbeiders party. Hij zeide: „Wij zien helaas geen re den om te veronderstellen, dat de Nazi- regeering van gedachten en doelstelling is veranderd. Wij moeten ervoor zorgen, dat wanneer de vrede komt het een werkelijke vrede is en geen wapenstilstand, tijdens welken ieder, die dat wenscht, zich zou kunnen herwapenen en voorbereiden op nieuwe daden van agressie. Duitschland blijft wat het sinds eenigen tyd is geweest: de geesel der moderne wereld. Wat deze vredesvoelhorens betreft, is het kenmer Een nieuwe spoorweg ten dienste van de Sovjet-Unie, De ministerraad van Estland heeft heden onder voorzitterschap van president Ulma- nis den aanleg van een nieuwen spoorweg Riga-Kuldiga goedgekeurd. Men verklaart, dat het, met het oog op dë beteekenis, dié Libau zal krijgen, als het aan de Sovjet- Unie zal zijn afgestaan, noodzakelijk is een meer directe verbinding der stad, hetzij met de Sovjet-Unie hetzij met Riga, tot stand te brengen. Urbsys, de Litausche minister van Bui- tenlandsche Zaken zal vandaag opnieuw naar Moskou vertrekken. Het kabinet heeft tot gisteravond laat vergaderd ter bestu deering van de Russische voorstellen. In het Engelsche Hoogerhuis heeft Lord Ponsonby aandacht gewijd aan den door de Britsche regeering verwachten oorlogs- duur van drie jaar. Hij zeide: Engeland heeft eenige verantwoordelijkheid jegens zijn oude vrienden België, Nederland, Denemarken, Zweden en Noorwegen. Hun moeilijkheden gaan ons aan. Wanneer de oorlog mocht voortduren, zoo voegde Pon sonby hieraan toe, zou hun handel worden ontwricht, hun bevolking uitgehongerd, hun schepen tot zinken gebracht en zij zouden lijden. Ponsonby protesteerde tegen het verdedigen van de beschaving „met de methoden der barbary, door het uithonge ren van kinderen en het afslachten van mannen aan beide kanten bij millioenen". kend voor het NazKDuitschland van tegen woordig, dat zijn uitgebazuinde meedoogen- loosheid zelfs - gepaard moet gaan met een tasten naar vredesonderhandelingen. Nazi- Duitschland wil vrede of wil dien niet. Wij moeten voorzichtig zijn in hét behan delen van deze zaak, omdat een terugkeer naar den status quo geen terugkeer naar den vrede zal zijn. Wij willen niet voort gaan te leven in de spanning en de onge rustheid, die wij hadden in de afgeloopen jaren. Ik hoop, dat de regeering nooit zal weigeren te luisteren naar wat er uitziet als werkelijke voorstellen voor het herstel van den vrede, daarbij er alleen zorg voor dragende, dat het een werkelijke en geen valsche vrede is, wanneer hij komt". ALS ER VOORSTELLEN KOMEN „Vredesvoorstellen, van welken aard ook, zullen overwogen worden in het licht van driéërlei omstandigheden: in de eerste plaats de omstandigheden, waarin zij wor den aangeboden; ten tweede de regeering, waardoor zp naar voren worden gebracht en ten derde de zekerheid, die men zou kun nen meenen te hechten aan eenigerlei over eenkomst, die (ienkbaar bereikt zou kunnen worden". Wat de genoemde omstandigheden be treft zeide Halifax: „Er is geen gevaarlijker werkwyze dan onderhandelen onder bedreiging met ge weld. Noch Engeland, noch Frankrijk zullen onder den indruk van bedreigingen er toe komen, de beginselen te laten varen, waar voor zij den strijd hebben opgenomen"; Wat de regeering van Duitschland betreft, hebben wij zeer bittere ervaringen over haar karakter en methoden. Zijn rede voortzettende, zeide Halifax „De Britsche regeering heeft het duidelijk gemaakt, dat, wanneer eenmaal geweld en kwade trouw terzijde gest-eld zijn, zij be reid en verlangend is de handen ineen te slaan met de anderen, met inbegrip van Duitschland, voor» het werk van een werke- lijken wederopbouw van de wereld. Wij hebben herhaaldelijk uitdrukking gegeven aan onze bereidheid om van onzen kant tot dit doel bij te dragen. Het is echter onmogelijk te beginnen eenigerlei vordering in die richting te ma ken, tenzij er in de eerste plaats een ze kerheid bestaat en tenzij de naties bevrijd kunnen worden van de eeuwige vrees voor een aanval van Duitschland en van de noodzakelijkheid van geweldige bewapenin gen voor hun defensie. De eerste plicht blijft het tot stand bren gen van omstandigheden, waaronder de heerschappij van het geweld niet langer werkt en waaronder het gegeven woord van regeeringen weer een fatsoenlijk ver trouwen waardig wordt geacht". Z.K.H. Prins Bernhard bracht Woensdag een bezoek aan de fabrieken der Mij. voor vliegtuig bouw „Aviolanda" te Papendrecht. De Prins bezichtigt de X-32. Voor een gezin heeft een koptelefoon het nadeel, dat er maar een persoon tegelijk mee luisteren kan. In bepaalde gevailen kan dit echter een voordeel zijn, nl. als men niet wil, dat anderen hooren, waarnaar men luistert. Volgens het Volk zijn daarom door bezitters van koptelefoons. Het duurde hun gewicht in goud waardIn de win kels van radio-artikelen zal men vergeefs dit artikel zoeken. De Gestapo had namelijk ontdekt, dat het verbod van het beluisteren van buitenlandsche stations werd ontdoken door bezitters van koptelefons. Het duurde toen niet lang, of alle voorraden van dit be geerde artikel werden in beslag genomen. Personen, die kort tevoren een koptelefoon hadden gekocht, kregen natuurlijk huisbe zoek. Iedereen, die in het bezit van een der gelijk instrument wordt gevonden, maakt zich al verdacht. Volgens via Zürich ontvangen berichten, zouden in de Duitsche bladen advertenties zijn verschenen, waarin tweedehandsche ra dio-toestellen te koop werden aangeboden, waarmede „alle Europeesehe stations kun nen worden ontvangen". Personen, die zich op grond van die advertenties aanmeldden werden onmiddellijk naar de politie ge bracht. Velen hunner zouden in Arrest zijn gehouden. ROSITTEn, JACOBSTAbT j L. DUNABURG rakischkiVT-/ b VOORMALIG LITAUSCH /$SS<ftGËBIED (1919-OCT1920) KM MINSK Momenteel vertoeven, gelijk men weet, de ministers van Buitenlandsche zaken van Letland en Litauen te Moskou. Vol gens de Russische pers zouden deze lan den verzocht worden een soortgelijk pact te teekenen als Estland. Hiermede zou de Sovjet-Unie eenige vloot- en luchtbases opeischen in boven genoemde landen Men acht het niet uitgesloten, dat, in geval van agressie Sovjet-Rusland in Li tauen en Letland het recht van door tocht zal vragen. r Reeds werden genoemd de Letlandsche havens Libau en Windau, die voor Sovjet controle in aanmerking zouden komen Het is voor het overige niet onwaar schijnlijk, dat Sovjet-Rusland geneigd zou zijn tegenover Litauen toezegging te doen, aangaande den afstand van Wilna, een gebied dat vroeger bij Litauen behoorde Het kaartje geeft verder de nieuwe grenzen weer, na het verdwijnen van Po len. De voornaamste Oostzeehavens en het Spoorwegnet tusschen Duitschland (Oost-Pruisen) en Sovjet-Rusland zijn er tevens op aangegeven. In de groote vergaderzaal van het de partement van binnenlandsche zaken te Den Haag is hedenmiddag te drie uur het algemeen Steuncomité 1939 geïnstalleerd. De eere-presidente van het comité, H. K. H. Prinses Juliana, verrichtte de plechtig heid der installatie door het uitspreken van de volgende rede: „Dames en Heeren! Ik heb het voorrecht U allen hier harte lijk welkom te heeten, en U dank te betui gen, omdat U van dit te vormen comité deel wilt uitmaken met uw veelzijdige gaven. Ook begroet Ik hier met erkentelijkheid de interdepartementale commissie, die bij on zen arbeid het onontbeeriyk contact met de regeering zal onderhouden. Wij allen zitten hier, omdat Wij door drongen zijn van het belang van de nood zaak, van de urgentie, om tegemoet te ko men aan velen in ons vaderland, die in nood verkeeren, tengevolge van de tragische hui dige omstandigheden. Ons is door de regee ring een belangrijke taak van coördinee ring en eventueel aanvulling van steunver- leening opgedragen. Met groote erkentelijkheid zien wij hier den figuur van staatsraad mr. J. B. Kan in de zoo verantwoordelijke voorzitters functie. Onder zijn leiding zullen zoo dadelijk de te bespreken vraagstukken worden aange roerd. Met den wensch, dat dit werk voor velen tot hulp en tot zegen mag worden, instal leer Ik u tot leden van dit Algemeen Steun comité 1939. De voorzitter van het comité, staats raad mr. J. B. Kan hield vervolgens de vol gende rede: Koninklijke Hoogheid. Naar het bekende woord van een be roemd Romeinseh redenaar zijn er deugden, die men in een slaaf waardeert en deug den, die een vorst sieren. Het moge van pas zijn dit woord te dezer plaatse in herin nering te brengen, nu Uwe Koninklijke Hoogheid wederom getuigenis aflegt van Uw medeleven in het wel en wee van het Nederlandsche volk. Het zou in den lande zelfs eenige verwondering wekken, indien een comité als het onze moest arbeiden zon der Prinses Juliana hare eere-presidente te mogen noemen. Met de instelling van het Algemeen Steuncomité 1939 beoogt de regeering te coördineeren, min of meer te overkoepelen de steunmaatregelen, welke uitgaan van het Nationale Fonds voor Bijzondere Noo- den, de Koninklijke Vereeniging tot Steun aan Miliciens en andere organen. Nevens het bevorderen van eenheid bij het ver leenen van tegemoetkomingen, zal in zoo ruim mogelijke mate steun zijn te ver leenen, hetzij door bemiddeling van be staande lichamen, hetzij rechtstreeks. In bange, droeve dagen komt meer dan ooit tot uitdrukking, hoezeer het Neder landsche volk zich een gevoelt, hoezeer de nooden van anderen ook de onze zijn. De groote meerderheid dergenen, die nog iets te verliezen hebben, erkent een moreelen alimentatieplicht. Hoeveel er ook gevergd wordt van hen, die men de bezittende klasse pleegt te noe men, wij wagen het te vertrouwen, dat onze geldelijke zorgen niet weinig zullen verlicht worden door de offervaardigheid onzer me deburgers. In dit vertrouwen aanvaarden wij de moeitevolle taak, die de regeering op onze schouders legde, gesterkt door de gevoel volle woorden, welke Uwe Koninklpke Hoogheid ter installatie van ons comité wel heeft willen spreken. Havas meldt uit Parijs: De Fransche minister-president Daladier heeft gister middag in de commissie van Buitenlandsche Zaken van de Kamer een rede gehouden. Daladier begon met te constateer en, dat, indien de onmiddellijke oorzaak van den oorlog het Duitsch-Poolsche conflict is geweest, de diepere oorzaak is gelegen in den wiil tot overheersching', welken Duitschland heeft gekoesterd. Hij herinnerde aan den loop van het imperialisme van Hitier sedert de annex atie van Oostenrijk, de vernietiging en de onderwerping van Tsjecho-Slovaldje en de niet te rechtvaardigen aanval op Polen. Vervolgens zette hij uiteen, welke po gingen Frankrijk en Engeland in nauwe samenwerking in het werk hebbeli ge steld om te trachten het Duitsch-Poolsche geschil, op vreedzame wijze te regelen. Gedurende verscheidene dagen stieTen de ze pogingen op systematischen tegenstand en op het laatste oogenblik op een plot seling optreden van de regeering te Ber lijn. Daladier bracht hulde aan de pogingen van Mussolini tot het laatste oogenblik om een catastrofe te bezweren en herin nerde er vervolgens aan, hoe de puitsche regeering vasthield aan den wil tot aanval en verovering en het conflict provoceer de waarvoor zij geheel verantwoordelijk blijft. In het laatste deel van zijn verklaring In de Letlandsche hoofdstad Riga ver wacht men dat een Letlandsche handels delegatie op voorstel van Duitschland de volgende week een bezoek aan Berlijn zal brengen tot het voeren van onderhande lingen met het doel den Duitsch-Letland- schen handel uit te breiden. Ook verwacht men te Riga een uitgebrei- den Russisch-Duitschen doorvoerhandel. zette de minister-president de redenen uiteen, waarom het noodzakelijk is den oorlog voort te zetten in de meest broe- derlijke solidariteit met de Britsche bond- genooten. Frankrijk wil niet langer leven in de onzekerheid van de laatste jaren. Frankrijk weigert te bukken voor het geweld en het voldongen feit. Ieder denk beeld van overwinning en overheersching is haar verre. Het wil geen wapenstilstand tusschen twee aanvallen, doch een duurzamen vre de, welke volledig de nationale veiligheid garandeert in het kader van de veilig heid voor alle mogendheden. Tenslotte bracht de minister-president hulde aan de Fransche soldaten en 'hun leiders, en gaf hij uiting aan zijn geloof in de overwinning van Frankrijk en zijn bondgenooten. JramUK 23& 188e JAARGANG ymaamm TWEE BLADEN rEERSTE BLAD DONDERDAG 5 - OCTOBER 198» burgsehe Courant. Bureaux: te TWEE BLADEN EERSTE BLAD Dagblad. Uitgave C.V. De Middel- I%v&%?ït%cïule e» &ee%m?0che Advertentie» 30 cent per regel, ingezonden mededeelingen 60 eent MIDDELBURG: St. Pieterstraat 28, per regel. By contract lager. Tarief 2.50 per kwartaal. Weekabonne- „Brieven, of adres bureau v. d. blad" menten in Middelburg en Goes 18 ct. C 8<. CalHl Ëa WIT 10 cent extra. Bewijsnummers 5 ct.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1939 | | pagina 1