Een klein vredig landje,
Belemmering van den handel
in Amerikaansche fondsen.
m
Molest-verzekering drukt op de
opbrengst der coupons. In
vloed van vredesgeruchten op
de Amsterdamsche beurs.
Voor- en nadeelen voor de
scheepvaart. Prijsreactie op
de producten-markten.
ENGELSCH-AMERIKAANSCHE
RUILHANDEL.
HET OPTREDEN DER RUSSEN
IN POLEN,
PERSKRONIEK.
Strikte neutraliteit.
Aan den rand van den oorlog
Het groothertogdom heelt een
legertje van 375 soldaten!
Dapper optreden van een
marconist.
Financieel economisch
weekoverzicht.
v
r
De handel in Amerikaansche fondsen op
de Amsterdamsche beurs wordt er, door
den oorlögstoes|tand, alle,s behalve ge
makkelijker op. Arbitrage in Amerikaan
sche fondsen kan niet meer plaats vin
den, nu het telegrafische verkeer geheel
ontwricht is. Maar ook de verzending
van Amerikaansche aandeelen en obliga-
tiën en het incasseerens van cojupont van
deze stukken ontmoet groote moeilijkhe
den. In de eerste plaats reeds wegens de
vertraging in het scheepvaartverkeer,
waardoor de waarde-papieren veel langer
onderweg blijven dan vroeger en wegens
het risico, dat transport ter zee friet zich
meebrengt tot dekking waarvan een
hooge molest-premie moet worden be
taald.
Op de Amsterdamsche beurs werden
naar men weet, geen origineele Ameri
kaansche aandeelen verhandeld, doch
door Administratie-kantoren daartegen
uitgegeven certificaten. Breidt de vraag
naar Amerikaansche shares zich uit, dan
moeten de Administratie-kantoren,, alvo
rens tot afgifte van nieuwe certificaten
te kunnen overgaan, in het bezit zijn van
de origineele stukken. Deze doen zij we
der van de hand, wanneer er geruimen
tijd aanbod van certificaten is en er dus
een teveel blijkt te bestaan. Het systeem
kan natuurlijk slechts dan werken, indien
de origineele stukken vrijelijk en zonde:
veel vertraging heen en weer verzonden
kunnen worden en dit juist is door de te
genwoordige omstandigheden vrijwel on
mogelijk geworden. Naar het „Hbld." de
zer dagen mededeelde, worden thans on
derhandelingen gevoerd, om tot een rege
ling te komen, waardoor het voortdurend
heen en weer zenden zooveel mogelijk
vermeden zou kunnen worden. Gedacht
wordt aan de deponeering van de origi
neele stukken bij de Trustee in de Ver.
Staten in plaats van bij het Amsterdam
sche Administratiekantoor. Aan een der
gelijke regeling zijn echter bezwaren van
fiscalen en technischen aard verbonden,
die tot dusverre nog niet konden worden
opgeheven, hoewel men hoopt, ze te zul
len overwinnen.
Men zal ook moeten trachten een op
lossing te vinden voor de belemmeringen
in het transport van waardepapieren,
voortspruitende uit den eisch der Engel-
sche regeering tot het ontvangen van
een waarborg, dat de betreffende stuk
ken niet afkomstig zijn van of bestemd
zijn voor een onderdaan van een vijande
lijk land. Slechts coupons en effecten,
vergezeld van een „non-enem'y-declarati-
on" ontkomen aan het gevaar, door de
Engelschen te worden geconfiskeerd, wan
neer het schip, waarmede zij vervoerd
worden, wordt aangehouden. In verband
met het risico, dat een en ander met zich
medebrengt, nemen de banken en com
missionairs coupons, dividenden en losba
re effecten van overzeesche landen
slechts ter incasseerinsg aan; betaling van
het provenu vindt eerst plaats, nadat dit
werkelijk ter beschikking is gekomen, na
tuurlijk onder aftrek van de, betrekkelijk
hooge kosten van verzending en verze
kering, die op ca 5 van het waardebe-
drag zijn te stellen. Bij verkoop van Ame
rikaansche coupons op de open markt
wordt de koers van den dollar op 1,76
berekend, waarbij dan geen verdere Ros
ten komen. Zoowel op de eene als op de
andere manier ziet de houder van Ame
rikaansche fondsen de opbrengst hiervan
opnieuw met 5 verminderen.
is het
tamelijk
hebben
meege-
de New
Op de Amsterdamsche beurs
koersverloop van locale fondsen
onregelmatig geweest. Tijdelijk
wij hier hetzelfde verschijnsel
maakt, dat de vorige week op
Yorksche beurs viel waar te nemen; ge
ruchten volgens welke „achter de coulis
sen der hooge politiek" ernstige vredes
pogingen zouden worden ondernomen,
hebben geleid tot aanbod van aandeelen.
welker voorafgegane koersstijging vrijwel
gehee]^ op de verwachting van oorlogs
winsten gebaseerd was geweest Daarte
genover hebben aandeelen van maatschap
pijen, waarvoor groote nadeelen van een
oorlog gevreesd worden, tijdelijk een
koersherstel te zien gegeven.'Tot de laat
ste behoort een onderneming als Philips'
Gloeilampen, en eveneens Lever BroS -en'
Unilever, Aku's en de meeste zuiver bin-
nenlandsche industrieele ondernemingen.
De eerstgenoemde groep omvat behalve
de scheepvaartmaatschappijen ook de
Indische cultures, de Koninklijke Petro
leum Mij. e.d De koersdaling beperkte
zich evenwel tot enkele percenten, waar
uit wel blijkt, dat de „vredes-verwachtin-
gen" vooralsnog niet zeer hoog gespan
nen zijn
Zoolang de vredeskansen nog zóó on
zeker zijn heeft het weinig zin, nader in
te gaan op de eventueele gevolgen, die
ttr ®lu'ten van een vrede voor het be
rt™® z°u hebben. Wij volstaan er
miliar,l*5 mede, op te merken, dat de sti-
bedrijvi'ghewJke de oorl°gsorders aan de
twijnen, terwm^; weliswaar z°u ver"
groote voorraden aanwezigheid van
probleem zou e!^VeneenS een er>"stig
aan den andere! kantT"^' maar dat
leiding zou hebben tot eneUrS f"e
ming, indien een vrede tot -
voorwaarden tot stand zoodanige
wereld zou worden w"! k°men' dat de
aan
stem-
vooralsnog een perspectief: „zu schön um
wahr zu sein!"
Bij de beoordeeling van de vooruitzichten
van het Nederlandsche bedrijfslèven is men
in den jongsten tjjd al te zeer geneigd al
leen overwegingen, verband houdend met
den oorlogstoestand, te doen gelden, terwijl
men weinig of geen oog heeft voor de ver
betering, die reeds eerder was ingetreden.
Een symptoom van deze verbetering is de
aankondiging van een interim-dividend van
8 door de Vereenigde Blikfabrieken op
rekening van het loopende boekjaar, terwijl
over 1938, toen geen interim-dividend werd
betaald, in totaal slechts 6% werd uit
gekeerd. Dat de directie in dezen onzekeren
tijd tot de uitkeering besloten heeft, wjjst
er wel op, dat zij de toekomst met vertrou
wen tegemoet ziet.
Voor de meeste Nederlandsche bedrijfs
takken is de kwestie van aanvoer van
grondstoffen de grootste moeilijkheid, waar
mede zij te kampen zullen krijgen, maar
ook de belemmering van den export stelt
velen voor ernstige problemen. Eerst lang
zamerhand zal de ontwikkeling gedurende
den oorlog zich gaan afteekenen, en zal
men de voor- en nadeelen voor bepaalde
bedrijfstakken en ondernemingen duidelij
ker kunnen onderkennen.
Zoo is het nog geenszins zeker, dat de
voordeelen, die de scheepvaart aan den oor
logstoestand ontleent, zooveel grooter zul
len blijken te zijn dan de nadeelen, welke
deze haar berokkent, dat een aanzienlijke
koersverhooging der aandeelen gewettigd
is. Vooralsnog moet worden geconstateerd,
dat de diensten >der vaste lijnen tengevolge
van het aanhouden de rsehepen in Enge
land ten zeerste ontwricht zijn, en dat ten
gevolge van de vertraging, de verhooging
der gages, de molest-verzekering enz. de
kosten aanzienlijk zijn gestegen. Daartegen
over staat dan het voordeel der aanzien
lijke verhooging der vracht- en passagiers
tarieven, bij de vaststelling waarvan wel
ruim rekening zal zijn gehouden met de
diverse ongunstige factoren.
Voor onze Indische cultuurondernemin-
gen is de voor tal van producten ingetre
den prijsstijging en de nog te verwachten
toeneming van de vraag van groote betee-
kenis, maar voor een vlotte afwerking der
verkoopen zijn de verschepingsmogelijkhe
den een eerste voorwaarde. In de afgeloo-
pen week zijn de meeste prijzen trouwens
ingezakt. Rubberaandeelen werden speciaal
ongunstig beïnvloed door de ingetreden
prijsactie voor het product. Bij de beoor
deeling van de vooruitzichten der rubber-
markt dient men ter dege rekening te hou
den met 't uitvallen van Duitschland en Rus
land als groote verbruikers. Ook is er kans,
dat het gebrek aan ruwe rubber in deze
landen tot een uitbreiding van den aan
maak van sythetische rubber zal leiden en
wellicht zal hiermede een verbetering der
fabricage gepaard gaan, die in vredestijden
de rubbercultuur voor nieuwe problemen
zal stellen.
Op de binnenlandsche beleggingsmarkt
gaven staatsfondsen blijk van iets groote
ren weerstand; verschillende pandbrieven
konden, na de scherpe reactie der vorige
week eenig herstel boeken.
een overzicht van het
Hieronder volgt
koersverloop
3%3 Nederland 84848414
4 Rotterd. Hyp. Bk. 8790
3% Utr. Hyp. Bk. 81%—83%
Lever Bros 95%—92%—93%—89%—90%
Philips 130 —126 —135 —126—127
Kon. Petroleum 300281284%
A'dam Rubber 200189%192
Deli Bat. Rubber 164%—148
Serbadjadi 108%—102%
Ned. Scheepv. Unie 124116118%
H.V.A. 383—371—374
Deli Bat. Tabak 110%—109%
Deli Mij. 154—149—150
Het Engelsche ministerie van voorlich
ting deelt mede, dat de eerste levering van
katoen overeenkomstig het ruilhandelsver
drag tusschen Engeland en de Ver. Staten
binnenkort uit de Ver. Staten wordt ver
wacht. Bij deze overeenkomst zal Engeland
katoen ontvangen tegen betaling in rub
ber. In totaal zal Engeland 600.000 balen
katoen ontvangen, welke door het ministerie
der voorreden op bepaalde plaatsen in het
land zullen worden opgeslagen.
EEN CANADEESCH EXPEDITIECORPS.
Reuter meldt uit Ottawa: Volgens een
verklaring van het Canadeesche ministerie
van Defensie zullen alle gedeelten van Ca
nada vertegenwoordigd zijn in een divisie
van Canadeesche strijdkrachten, die over
zee zullen optreden.
De Sovjet-Russische troepen hebben
thans de geheele Poolsch-Hongaarsche
grens bezet en de stroom van vluchtelingen
van Polen naar Hongarije is gestaakt. De
laatste vluchtelingen, die in Hongarije zijn
aangekomen, hebben volgens het Fran-
sche nieuwsbureau Havas verklaard, dat
door de houding van de Sovjet-Russische
troepen onmogelijk werd gemaakt de Pool-
sche troepen in Galicië te ontplooien. De
commandanten van sommige eenheden van
het Roode leger deelden mede, dat zjj met
de Polen op zouden rukken naar Berlijn en
lieten de Poolsche troepen geheel met rust.
Later omsingelden zij de Polen en eischten,
dat zij de wapens zouden neerleggen. De
vluchtelingen spraken ook over gevallen,
waarin alleen de officieren van het Pool
sche leger door de Russen gevangen wer
den genomen.
Verder deelden zij mede, dat in sommige
streken, vooral ;nabij Pikolaiof, de aan
komst van de Russen aanleiding is geweest
tot terreur. Tijdens de eerste dagen van
hun aankomst herstelden de Russen de orde
in zekere mate en bewaarden zij een cor
recte houding jegens de bevolking. De
plaatselijke communistische comité's gingen
evenwel onmiddellijk over tot het arres
tereen gebukf' .^vaaronc'er zij jaren ach- teeren van de Grieksch-Katholieke geeste
gegaan. Dit is echter lijkheid en van de grootgrondbezitters.
O
In het gisteren verschenen nummer van
„De Journalist", het officieel orgaan van
den Ned. Journalistenkring, wordt een uit
voerig artikel gewijd aan de taak van de
pers in de huidige moeilijke omstandighe
den. Het blad betoogt, dat de toestand
thans heel anders is dan in 1914, omdat
men ditmaal veel meer voor een „ideologi-
schen oorlog" staat. En het vervolgt dan:
„In dezen oorlog is ons land doordat
het de instellingen huldigt van een van de
partijen in het conflict gebracht in een
positie, welke zijn houding al bij voorbaat
voor de andere partij verdacht zou kunnen
maken, indien wij ons niet voortdurend
voor oogen houden, dat wij neutraal willen
zijn. Hierbij komt, dat deze andere partij
uiterst gevoelig is voor kritiek op haar ide
ologie en aan het begrip neutraliteit een
heel andere beteekenis toekent, dan men
vroeger algemeen en thans in de meeste
landen nog doet. Volgens die opvatting
moet de neutraliteit zich ook uitstrekken
op geestelijk gebied.
Men zal hiertegenover aanvoeren, dat wij
die opvatting niet behoeven te deelen, dat
wij, zooals dat heet, leven in een vrij land
en dat wij gelukkig nog vrij zijn in het
uiten van onze meening. Daarin heeft men
natuurlijk principieel gelijk. Het komt er
maar op aan, hoe men zijn meening uit en
hierbij spreekt nu juist de verantwoorde
lijkheid van den journalist een groote rol.
Men behoeft zijn meening niet onder stoe
len of banken te steken, doch men is ver
plicht haar op zakelijke, zoo men wil acade
mische wijze te uiten, dat zij de stemming
van welke partij ook tegenover ons
land niet verstoort.
Bij de voorbereiding van Duitschlands
optreden tegen Polen, zoowel als voordien
ten aanzien van Tsjechoslowakije heeft de
Duitsche propaganda tot in de allerhoogste
instantie een druk gebruik gemaakt van
hetgeen er in de bladen van die landen ge
schreven was en werd, waarbij niet alleen
gebruik werd gemaakt van artikelen in de
voornaamste dagbladen, doch ook van die
uit allerlei kleine of althans politiek onbe-
teekenende organen. Wil men inderdaad,
dat ons land in dit conflict onzijdig blijve,
dan verschaffe men niet door zijn schrijven
of door den opmaak van zijn courant aan
welke oorlogvoerende partij ook gegevens,
waaruit later wapenen tegen onze neutra
liteit gesmeed zouden kunnen worden. Dit
is de groote, extra verantwoordelijkheid,
welke den Nederlandschen journalist naast
zijn gewone verantwoordelijkheid van wa
re berichtgeving en eerlijke voorlichting
thans is opgelegd."
Onder leiding van militairen worden thans in het inundatie-gebied verschil
lende kazematten gemaakt. Het werk in een der bouwDutten
(Van onzen specialen
verslaggever)
LUXEMBURG, 27 Sept.
Als men hier in Luxemburg enkele dagen
rondwandelt, komt men eigenlijk tot de
conclusie, dat er toch maar bitter weinig
te beleven valt voor een krantenman. In
dit gezegende landje gebeurt ook inderdaad
niets, dat de belangstelling zou kunnen heb
ben van het buitenland. Interesseert het u
soms, dat er hier óók weinig suiker te krij
gen is en dat het zout even schaarsch is
geworden?
Het is nog altijd een gezellig land, waar
het goed eten en drinken is, waar de ronde
humor aan de stamtafel de lach doet schal
len, waar de vriendelijke huisvrouw U een
gastvrij onthaal bezorgt. Het is nog altijd
het land, waar de meisjes goedlachsch zijn
en voor een pretje klaar. Maar de kermis
sen zijn afgeschaft en van overheidswege
wordt alles gedaan om het openbare le
ven zoo sober en eenvoudig moglelijk te
houden.
Met den oorlog vlak naast de deur be
houdt Luxemburg angstvallig zijn neutrali
teit. Buitenlandschen journalisten wordt met
grooten nadruk op het hart gedrukt toch
vooral niets sensationeels te schrijven en
hun reportages te beperken tot wat er in
Luxemburg zelf gebeurt en in geen geval
melding te maken van alles wat er over de
grens voorvalt. Maar daar zijn wij nu juist
voor gekomen! En als men langs de Moe
zel wandelt kan men zijn oogen toch moei
lijk in zijn zak steken.
Overigens is. deze officieele voorzichtig
heid wel te waardeeren. Daaruit blijkt, dat
het Luxemburg ernst is met zijn houding
van volstrekte neutraliteit en onzijdigheid,
hoewel het kleinste broertje van de Oslo-
staten bij lange na niet in staat is zijn gren
zen tegen aanvallen te verdedigen.
Er is hier een leger en nog wel een be
roepsleger! Maar het is een leger, dat al
leen dienst doet bij officieele gebeurtenis
sen, zooals bij het bezoek, dat de Fransche
president dezen zomer aan de Grootherto
gin heeft gebracht. Dit leger heeft geen
kanonnen of zjj zijn minstens honderd
jaar oud het heeft geen vliegtuigen en
geen tanks, geen mitrailleurs en geen lucht
afweergeschut. Misschien, dat men nu gas
maskers heeft aangeschaft, maar dat is dan
ook beslist de eenige moderne outillage!
Verder zijn het aardige, beleefde jongens en
de discipline zit er goed in.
Zulk een miniatuur-leger kan natuur
lijk niets uitrichten, maar het hoeft ook
niets te doen, want in 1914 zijn de Duit-
schers geen moeilijkheden in den weg ge
legd en bij een eventueelen volgenden keer
zou het weer precies eender zijn. De Lü-
xemburgers waren al blij genoeg dat huis
en hof gespaard bleven! Zouden zij dan nog
gaan vechten, met de kans, dat hun land
hetzelfde lot zou ondergaan als België in
den wereldoorlog?
Toch heeft de Luxemburgsche regeering
gemeend haar houding eenigen achtergrond
te moeten gevendoor een uitbreiding
van het leger. Er werd gelegenheid gegeven
aan jongelui, die er iets voor voelden, om
dienst te nemen in het leger. Nu zijn er ook
inderdaad 125 soldaten bij gekomen, zoodat
het Luxemburgsche leger thans 375 man
telt.
Laten wij hier onmiddellijk aan toevoe
gen, dat wij dit niet vermelden om onze
goede vrienden belachelijk te maken. De
banden tusschen Nederland en het Groot
hertogdom zijn door de historie heen zoo
nauw geworden, dat allerminst in dezen
tijd alles achterwege gelaten dient te
worden om een verkeerden indruk te vesti
gen. Zoo ernstig als de toestand daar aan
den oever van de Moezel is, zoo zwaar als
de wereld thans getroffen wordt door een
herhaalden oorlogsbrand, zoo diep treft het
ons in het hart, dat aan den rand van dien
oorlog een klein vredig landje ligt, dat met
angst en vreezen luistert naar het kanon
gedonder van achter de bergen.
Hier vrede en rust, maar een bang hart;
daar oorlog en haat en harten van staal en
vuur; hier slechts 375 man en daar ginds
honderdduizenden en deze honderdduizenden
zien den dood in de oogenIn Echter-
nach maken sommigen zich bezorgd, omdat
men nog niet heelemaal gereed is met de
voorzorgsmaatregelen der luchtbescherming
en daar doet het gezegde opgeld: „Wir sit-
zen auf 'n Pulverfass und schauen mit dem
Auge ins Kanonenloch". Maar in zijn hart
gelooft men, dat het wel zal losloopen. Lu
xemburg zelf is geheel gereed en menige
Nederlandsche luchtbeschermings-specialist
zal daar zijn hart kunnen ophalen aan het
geen er op het gebied van schuilkelders is
tot stand gebracht.
Officieel neutraalmaar in de har
ten en op de tongen der menschen is neu
traliteit onbestaanbaar en evenals iedere
Nederlander houdt ook iedere Luxembur
ger er zjjn eigen meening op na, heeft
iedereen hier zijn sympathieën en antipa
thieën. Langs de Duitsche grens is de tegen
stelling tusschen pro en contra natuurlijk
sterker dan in het binnenland, maar aan
wat er zoo voorvalt merkt men toch wel,
dat er uitgesproken meeningen heerschen.
Iets wat in ons land onbestaanbaar is,
komt hier thans vrij vaak voor. Een Ne
derlander, hoe sterk hij ook daartoe ge
neigd zou zijn, bedenkt zich op het oogen-
blik wel tweemaal, eer hij zich zou aanmel
den als vrijwilliger in een der strijdende
legers. Hij loopt in de eerste plaats de kans
zijn leven te verliezen, hij is er voorts ze
ker van dat hij bij een eventueele terug
keer zijn nationaliteit verloren heeft. Wij
kennen echter verscheidene Luxemburgers,
die zich kort na het uitbreken van de vij
andelijkheden bij de Fransche militaire
autoriteiten hebben aangemeld als vrijwilli
ger. Zij zijn op het oogenblik nog niet in
werkelijken dienst en wij weten ook niet
of het Fransche leger hen ooit als soldaat
zal aannemen, doch een feit is, dat zij hun
diensten hebben aangeboden. Dat hebben zij
kunnen doen zonder gevaar hun Lxembur-
gerschap te verliezen.
De Luxemburgsche regeering kan hier
dus niet op grond van de wet ingrijpen
hoewel zij een dergelijke manifestatie ze
ker nadeelig oordeelt voor haar politiek.
Waar zij wel zorgvuldig voor waakt is de
Het Britsche ministerie van voorlichting 4b
verhaalt van een radio-telegrafist van het
tot zinken gebrachte schip „Manaar", die
twee keer zijn leven heeft gewaagd om op
varenden van zijn schip te redden. Toen
het schip op 6 September j.l. door een
Duitsch duikboot voor de Portugeesche
kust tot zinken werd gebracht, heeft de
radiotelegrafist Turner S.O.S.-seinen uit
gezonden tot vrijwel de geheele bemanning
in de booten was gegaan Daarop ontplofte
evenwel een granaat, welke Turner be
wusteloos sloeg en een inlander doodde.
Toen Turner weer bij kennis kwam, hoorde
hij een anderen inlander om hulp roepen.
Hij wist een leege boot te bereiken en naar
het schip terug te varen, zoodat hij den
gewonden man kon redden.
VERSCHEPINGEN UIT CANADA
NAAR ENGELAND.
Reuter, bericht uit Canada: Geconvoyeer-
de schepen met ladingen tarwe, metalen
en industrieproducten, vertrekken regelma
tig uit de Atlantische havens van Canada
en komen alle veilig in Britsche havens
aan, zoo meldt de „Newspaper Globe and
Mail", die hieraan toevoegt: „Volgens de
beste inlichtingen is geen enkel der schepen
door Duitsche duikbooten bedreigd."
integriteit van haar rechtspositie en tegen
spionnage wordt steng opgetreden.
Vele Luxemburgers in het grensgebied
zijn geboortig uit Duitschland, velen hebben
er familie en hun sympathie gaat tegen al
les in ook nu nog naar het gebied aan den
overkant van het water. Maar er zijn er
ook, die zich ervoor leenen hun nieu
we vaderland een slechten dienst te bewij
zen en men fluistert in sommige grens-
plaatsjes reeds over een keurig gereed lig
gend plan voor het geval de Duitschers hier
zouden binnenvallen. Men wijst elkaar, als
men 's avonds zijn wandelingetje maakt, den
man aan, die volgens iedereen de aanstaan
de gouwleider is en inderdaad, hij ziet er
een beetje Duitsch uit.
Er komt misschien veel ongegronde angst
en te hoog opgevoerde antipathie bij, zoo is
de volksmeening nu eenmaal. Het is echter
nog slechts enkele dagen geleden dat in
Diekirch iemand gearresteerd is, die een
brief naar de overzij wilde versturen, waar
in zich uitknipsels bevonden van Luxem
burgsche kranten. Al deze uitknipsels be
vatten anti-nationaal-socialistische uitingen.
En in den brief bevond zich bovendien nog
een lijstje met namen van persoonlijkheden,
welker meening niet strookte met de op
vattingen, die tegenwoordig in Duitschland
gehuldigd worden.
Zoo heeft ook dit landje zijn moeilijkhe
den en het is wel goed hier eens het licht
op te laten vallen. Het vecht naar twee zij
den, naar binnen en naar buiten, maar het
vecht met de wapens van den geest en het
leeft voort in het vaste vertrouwen, dat ook
nu weer het goede oude land gespaard zal
worden voor de oorlogsramp, ook al komt
deze over het zoozeer geliefde „Litze-
bürg"
