föv&trxttctule 8,GOESCHE COURANT „De besprekingen te Moskou van beslissenden invloed op Europa" Tusschen Estland en de Sovjet-Unie groeit de spanning Warschau heeft zich overgegeven. De Britsche vloot aangevallen door een Duitsch luchteskader. 11,00 Eischt Rusland meer dan oorspronkelijk was overeengekomen? DE BALKAN NIET MEER ONDER ENGELSCHEN INVLOED. Rusland's positie in de Oostzee. Geen aanval op de Zeppelin- fabrieken. DE OORLOG VORDERT 40 MILLIOEN PER DAG VOOR DE ENGELSCHEN. Het vervoer van verlofgangers. NEEMT AMERIKA DUITSCHE SCHEPEN IN BESLAG? Bezorgdheid over den opmarsch der Sovjets. Communistische methodes in Polen. De toestand der bevolking was wanhopig. Zeer tegenstrijdige berichten over de verliezen. De uitdaging van Goebbels door Knickerbocker aanvaard. „De Nazi-leiders hebben 34 millioen dollar in het buitenland gedeponeerd." Moskou eischt oorlogshavens op Estlandsch gebied. Russisch schip getorpedeerd. Sovjet-vliegtuigen boven Estland, NUMMER 229 182e JAARGANG nagblad. Uitgave C.V. De Middel- burgsche Courant. Bureaux: te MIDDELBURG: St. Pieterstraat 28, Tel. Redactie 269, Administratie 139; te GOES: Turfkade, Tel. 2863. Post giro 359300. Abonnementsprijs voor Middelburg en Goes 2.30, elders 2.50 per kwartaal. Weekabonne menten in Middelburg en Goes 18 ct. TWEE BLADEN EERSTE BLAD HIDDELBURGSCHE COURANT DONDERDAG 28 SEPT. 198» Advertentiën 30 cent per regel, ingezonden mededeelingen 60 cent per regel. Bij contract lager. Tarief op aanvraag. Familieberichten en dankbetuigingen minimum 2.10. „Kleine Advertenties", maximum 6 regels, 75 cent, bij vooruitbetaling. „Brieven, of adres bureau v. d. blad" 10 eent extra. Bewijsnummers 5 ct. De Duitsche minister van Buitenlandsche Zaken, Von Ribbentrop, heeft zich gister avond om tien uur naar het Kremlin be geven om een onderhoud te hebben met Mo- lotov, den Russischen volkscommissaris van Buitenlandsche Zaken. Hierbij waren aan wezig Stalin, alsmede de Duitsche ambassa deur te Moskou en de Russische ambassa deur te Berlijn. De reis van Von Ribbentrop naar Mos kou wordt in Italië algemeen beschouwd als een nieuwe demonstratie van de nauwe sa menwerking tusschen Duitschland en de Sovjet-Unie. De reis, aldus zegt men, valt zeker binnen het kader van het non-agres siepact, dat voorzag in een direct contact tusschen beide regeeringen, steeds wanneer zich vraagstukken zouden voordoen, waar bij beide landen belang zouden hebben. Men mag niet vergeten, dat de demarcatielijn een voorloopig karakter moest hebben, daar de bezettingsgebieden later moesten worden vastgesteld. Bovendien gelooft men te Ro me, dat het vraagstuk van de stichting van een onafhankelijken Poolschen staat op de agenda te Moskou zou kunnen voorkomen. Intusschen geeft men toe, dat de bespre kingen verder dan het Poolsche vraagstuk zouden kunnen reiken en op onderwerpen van groote actualiteit betrekking zouden kunnen hebben. In Italiaansche kringen ge looft men, dat getracht zal worden invloed op de Turksche houding uit te oefenen. An derzijds zullen de moeilijkheden tusschen de Sovjet-Unie en Estland besproken wor den. De Italianen vragen zich af, of de Rus sische houding tegenover Estland de goed keuring van Berlijn wegdraagt of dat de Russen trachten meer te bereiken dan in de Duitsch-Russische overeenkomst van 23 Augustus voorzien is. Men volgt te Rome de Moskousche be sprekingen met groote aandacht, omdat men van meening is dat zij van beslissenden invloed zullen zijn voor den gang der ge beurtenissen in Europa. De Berlijnsche correspondent van het „Hamburger Fremdenblatt" schrijft over de redevoering van Mussolini en de reis van Von Ribbentrop naar Moskou o.m.: „Op een oogenblik, waarop Europa zich geplaatst ziet voor de ernstige noodzake lijkheid een beslissing te nemen tusschen het gewapend uitvechten van het conflict of een vreedzame oplossing te elfder ure, is het voor het Duitsche volk een ten zeerste kalmeerend feit een definitieve regeling der verhoudingen aan zijn Oostelijken flank te zien rijpen De correspondent wijdt dan nog een uit voerige beschouwing aan de gelijktijdige aanwezigheid van den Turkschen minister van Buitenlandsche Zaken in Moskou, in welk verband hij schrijic: „De Moskousche besprekingen zijn er in ieder geval een zichtbaar teeken voor tot welke beteekenisloosheid het strategische omsingelingsplan van Engeland is ge daald De Balkan is aan de Engelsche invloeds sfeer ontgleden." Voorgaande schrijft de correspondent dan: „Met geen woord heeft Chamberlain een standpunt ingenomen ten aanzien van den grooten strijd van Mussolini voor een vrede van verstand en rechtvaardigheid. Men moet zich in Londen en Parijs echter niet verbeelden, dat men met eenige phra ses kan heenloopen over de actie van Mus solini, terwijl de volkeren van Europa en de overige werelddeelen in toenemende ma te de geheele dwaasheid van dezen oorlog beginnen te begrijpen. Engeland en Frank rijk beschikken niet over de krachten om hun meest essentieele oorlogsdoel, het her stel van het Polen van Versailles, door te zetten." Reuter meldt uit Londen: „Het bezoek van Von Ribbentrop aan Moskou heeft de geheele wereld aan het gissen gezet. Er is echter een belangrijk feit, dat niet be twist wordt: het initiatief tot dit bezoek is van Moskou uitgegaan. Von Ribbentrop is naar Moskou ontboden, niet om voorstellen te doen, maar om ze in ontvangst te ne men. Of deze voorstellen alleen betrekking hebben op Polen, dan wel of zij ook de Bal- tische landen omvatten en zelfs den Balkan, kan slechts een zaak van gissingen zijn. Het feit, dat de Estlandsche minister van buitenlandsche Zaken, Selter, en de Turk sche minister, Saradjogloe, beiden ter zelf- der tijd in Moskou zijn als Von Ribbentrop spreekt stellig er voor, dat het terrein der internationale politiek kan worden bespro ken. Er is echter een duidelijk verschil in houding van Rusland jegens Turkije en je gens Estland. Er komt een toenemende drei ging in de taal de Russische pers en radio berichtgeving jegens de Baltische landen en het is mogelijk, dat Von Ribbentrop zich geplaatst zal zien tegenover plannen, die niet al te aangenaam zullen zijn voor de po sitie van Duitschland in de Oostzee. Wat den Balkan betreft doen de aanwijzingen eerder denken, dat economischë en politie ke onderhandelingen worden gevoerd dan dat over gebiedskwesties wordt gesproken. Het Duitsche Nieuwsbureau meldt: „Buitenlandsche journalisten uit neutrale landen hebben vandaag 'n bezoek aan Frie- drichshafen gebracht om een onderzoek in te stellen naar de Fransche berichten, vol gens welke Fransche bombardementsvlieg tuigen erin geslaagd waren de Zeppelinwerf te vernietigen. De journalisten verklaarden dat op het vliegveld te Fiedrichshafen geen sporen van bommen waargenomen konden worden. Ook in de Zeppelinwerf en in de a?fa,rs waren dergelijke sporen niet te we 'I Zoowel in de stad als op de werf „oifa K°Pude gewone wijze gewerkt. Het- vertoonden de Dornierfabrjpken e e Wvem van Maybach. Uit gesprek- et d® bevolking bleek, dat Zondag- J,n 'cdnehshafen luchtalarm was gemaakt, dat zich echter slechts een vijan delijk whegtmg boven Constanz en niet bo ven Friednchshafen vertoonde. Ook werden nergens vlugschriften gevonden. Niets wees op eenige onrust". Uit Londen: Alle Britten, van hoog tot mag, zullen voor den tweeden keer binnen vijf maanden dieper in hun zakken moe ten tasten om de regeering te helpen den oorlog te financieren. Deze oorlog zal het land, naar in conservatieve kringen wordt gezegd, 514 millioen pond (bijna 40 mil- lioen) per dag kosten, of bijna 11.000 per minuut. (Tel.) M'burg. NEDERLANDSCHE ARBEIDERS EN DUITSCHLAND ONTSLAGEN. nanP textielfabriek „Eilermark" te Gro- land^m 6 fabriek even over de Neder- huwde "arh«mS gelegen' zÜn alle ongs- van die wp?p Sters) met luitz°ndering zijn op' a op de spoelzaal werkzaam Aan a» v. n VOet ontslagen. is medegedeeeldWnT kostwinners(sters) het werk n 't zp na Woensdagavond tenzij vóór d?ep vfUlle" kunnen hervatten, van de Duitschp n°g. 6®n •andere beslissing men. Het op deze a"^onteiten mocht afko- neel bestaat Jl fabriek werkzame perso- derlanders °r het gro0tste deel uit Ne- Voor het vervoer van militaire verlofgan gers is naar wij van officieele zijde ver nemen het volgende vastgesteld. Met ingang van 1 October 1939 behoort voor het vervoer van militaire verlofgan gers, die per spoor moeten reizen en aan spraak kunnen doen gelden op vervoer van rijksrekening, een nieuw model-vervoerbe- wijs te worden verstrekt, waarvan de ver- eischte aantallen bereids aan de betrokken militaire autoriteiten zijn verzonden. Teneinde het gebruiken van deze ver- voerbewijzen zooveel mogelijk te beperken, vooral indien het betreft groote vervoeren van verlofgangers, vertrekkende van een zelfde spoorwegstation naar een gemeen schappelijk station van aankomst, heeft de directie der Spoorwegen op 51 stations z.g. militaire spoorkaartjes op crediet verkrijg baar gesteld, welke aan de betrokken com mandanten van de ter plaatse of in de nar bijheid gelegen onderdeelen, op aanvrage, zullen worden verstrekt. Het reizen per spoor op een z.g. verlof pas, als geldig plaatsbewijs, zooals tot he den gebruikelijk was, is van 1 October 1939 derhalve verboden en mede geldt dit ten aanzien van het vervoer per tram, autobus of boot, voor welke vervoeren in den Ver volge de formulieren, respectievelijk model no. 4, no. 4a en no. 12 moeten worden ge bruikt, terwijl model no. 4 eveneens moet worden gebruikt bij te verrichten dienst -reizen per spoor. Mocht onverhoopt een commandant of militaire autoriteit geen of onvoldoende formulieren in zijn bezit hebben, dan kan nog van de thans geldende verlofpas bij wij ze van uitzondering, tot uiterlijk 10 Octo ber a.s. gebruik worden gemaakt. Op de Pan-Amerikaansche conferentie zal waarschijnlijk ook gesproken worden over de Duitsche schepen, die zich op het oogenblik in de Amerikaansche havens bevinden. Naar men meent, betreft dit een vijftigtal vrachtbooten. Verscheidene delegaties op de conferentie zouden wil len voorstellen deze schepen te koopen; anderen zouden ze eenvoudigweg willen in beslag nemen, teneinde zich de beta ling te verzekeren van door het Rijk niet betaalde bestellingen. Volgens Havas kan men zeggen, dat er geen enkel geschil van opvatting bestaat In Fransche en buitenlandsche diploma tieke kringen te Parijs gelooft men, dat het besluit der Fransche regeering om de Communistische partij te ontbinden meer dan een zuiver binnenlandsche beteekenis heeft. Het besluit is genomen op een oogen blik, waarop vele landen in Europa en zelfs in Amerika ongerustheid toonen over den opmarsch van het Sovjetleger naar de Kar- pathen en over de snelle sovjetiseering van een belangrijk deel van Polen. De door Moskou op de Baltische staten uitgeoefen de druk en de vlugheid, waarmede plaat selijke sovjets worden gevestigd vlak achter de oprukkende Sovjettroepen hebben een gevoel van bezorgdheid gewekt in de lan den van Centraal en Zuidoost-Europa. De Duitsche propaganda heeft het de geheele wereld doen voorkomen, dat Frankrijk een prooi is van het roode gevaar. Thans is de toestand omgekeerd, zegt Reuter. In het bijzonder de Balkanlanden beginnen van ge dachten te wisselen en vergeten hun ge schillen om een grondslag te zoeken voor solidariteit tegenover de Sovjetexpansie. Volgens Havas verneemt de ,',Basler Nachrichten" uit de Roemeensche grens plaats Cernauti, dat de Sovjetiseering van Polen voortgaat. Te Wilna en Lwow (Lem- berg) zijn de eerste communistische kran ten verschenen. In de steden worden de communistische eigendomsbegrippen toege past; op het land heerscht een chaos. De boeren hebben op eigen gelegenheid de be zittingen van de grootgrondbezitters ver deeld en de fabrieken en banken worden door arbeidersraden geleid. Men maakt geen onderscheid tusschen Polen, Joden en Oekraïners. Het Duitsche Nieuwsbureau bericht: Het opperbevel van de Duitsche weer macht deelt mede, dat Warschau zich on voorwaardelijk heeft overgegeven. Het overgeven van de stad zal ver moedelijk op 29 September geschieden. De bij het begin der strijdhandelingen als open stad beschouwde en dienovereenkom stig gerespecteerde hoofdstad van Polen is door de maatregelen van den commandant het herstel van de oude versterkingen en de wapening van deelen der burgerbevol king in een vesting veranderd. De aanval daartegen heeft in het Noor delijk deel de eerste, in 't Zuidelijk deel de tweede fortenlinie in ons bezit gebracht. Onder den indruk van deze aanvallen heeft de Poolsche commandant de overgave der stad en van de bezetting aangeboden. De opperbevelhebber van het Duitsche le ger heeft generaal Blaskowitz opgedragen de onderhandelingen over de overgave te leiden. ROOK EN STOF BELETTEN DE ADEMHALING. De verdediging van Warschau berichtte gisteren: „Op den linkeroever van de Weichsel heeft de stad zeer heftige Duit sche aanvallen weerstaan onder moeilijke omstandigheden. Op 25 September werden dertien Duitsche vliegtuigen in het gebied van Warschau neergeschoten. Op het oogenblik ligt de stad volkomen in puin. Sedert eenige dagen zijn de reservoirs en waterfilters vernield en de bombardemen ten maken het zeer moeilijk de burgerbe volking te helpen. Negen ziekenhuizen vol zieken werden door granaten en bommen vernield; alle historische monumenten zijn vernietigd, de rook en stof in de stad belet ten de ademhaling. In verband met den wanhopigen toestand van de burgerbevolking en de onmetelijke schade, het gebrek aan water en het ge vaar voor epidemieën, heeft de bevelvoe ring in Warschau het Duitsche opperbe vel eerst voorgesteld een wapenstilstand van 24 uur te sluiten. De toestand van de burgerbevolking en de stad heeft het commando genoopt spoe dig te handelen, teneinde te vermijden, dat de burgerbevolking verdere verliezen leed." Het antwoord van de Duitsche legerlei ding op het voorstel tot een wapenstilstand heeft blijkbaar op zich laten wachten. Het commando te Warschau besloot daarop tot de overgave. In het overige deel van Polen maken de Duitschers en Russen steeds meer voort gang. Toch blijven de Polen zich hier en daar in afzonderlijke groepen nog met groo ten moed verdedigen. De Italiaansche pers publiceert uitvoe rige artikelen over de heldhaftigheid der Polen. De bladen melden, dat officieren van bij Lwow gedecimeerde divisies een „Le gioen der dooden" vormden en besloten te sterven met de wapenen in de hand. Allen kwamen om. „Het legioen der dooden is niet meer, aldus luidt een artikel doch de naamlooze helden zijn onsterfelijk ge worden". tusschen de gedelegeerden, die spreken uit naam van bijna 240 millioen menschen Alleen op de detailpunten is men het niet altijd eens. Het Duitsche opperbevel meldde gisteren over de krijgsoperaties van den dag tevo ren: „Duitsche luchtstrijdkrachten hebben met succes in het middendeel van de Noordzee Engelsche zeestrijdkrachten, slagschepen, vliegkampschepen, kruisers en torpedoja gers aangevallen. Behalve een vliegkampschip, dat vernield is, zijn verscheidene zware treffers op een slagschip terecht gekomen. Onze vliegtuigen hebben geen verliezen geleden." Naar aanleiding hiervan heeft gisteren in den namiddag de Engelsche minister van Marine, Churchill, in het Lagerhuis het volgende verklaard: „De Britsche vloot is gisteren in het mid den van de Noordzee aangevallen door 20 Duitsche vliegtuigen. Het Britsche smal deel bestond uit slagschepen, een vliegtuig moederschip, kruisers en topedojagers. Geen enkel Britsch schip werd geraakt en geen enkele matroos werd getroffen. Een Duitsch watervliegtuig is omlaag geschoten en een ander ernstig beschadigd. De commandant van de thuisvloot heeft dit draadloos ge meld." Churchill voegde hier nog aan toe, dat een ander Duitsch vliegtuig in zee terecht is gekomen, en de vier inzittenden gevan gen zijn genomen. Zooals men zich zal herinneren, hebben wij uit Noorwegen gemeld, dat in een aan tal kustplaatsen eergisteren gedurende den heelen middag kanongebulder is gehoord. Men berichtte, dat de ruiten der huizen trilden bij de explosies, die toch ver weg, op zee, plaats hadden. Tegen den avond zag men een oorlogs schip met drie pijpen naar het Zuiden stoomen, waarvan men vermoedde, dat het beschadigd was. Hoewel van den wal af van het gevecht niets te zien was, ver onderstelde men door dit alles, dat er een zeeslag was geleverd tusschen Engelsche en Duitsche schepen. Van Britsche zijde werd evenwel mede gedeeld, dat dit niet waar was, daar men geen bericht had ontvangen van de admira liteit over iets dergelijks. Naar alle waarschijnlijkheid had men hier dus niet te doen met een strijd tusschen schepen, maar is het krijgsrumoer te wij ten geweest aan den luchtaanval der Duit schers en de verdediging der Engelschen daartegen. Naar aanleiding van het Engelsche be richt, dat er geen enkel schip geraakt is, deelt de bevelhebber der Duitsche lucht- Zooals wij reeds meldden, heeft de Ame rikaansche journalist Knickerbocker gepu bliceerd, dat een aantal Duitsche nationaal- socialistische leiders zelf zoo weinig geloof hechten aan een voor hen gunstigen uitslag van den oorlog, dat zij reeds van tevoren groote bedragen in hét buitenland hebben gedeponeerd om „later" van te leven. Ook zouden zij verzekeringspolissen hebben ge kocht. In antwoord op deze beschuldiging heeft de Duitsche minister van propaganda, Goebels den Amerikaan uitgedaagd „man en paard" te noemen. Als hij kon bewijzen, wat hij zeide, dan beloofde Goebbels hem 'lO van het in het buitenland geplaatste geld. Knickerbocker heeft thans de uitdaging aangenomen In de „Paris Soir" publiceert hij, dat Goebbels, Goering Hess, von Rib bentrop, Ley en Himmler voor een bedrag van totaal 34 milioen dollar in het buiten land hebben ondergebracht. Hij noemt hier bij de gespecificeerde bedragen, alsmede degenen, die het geld hebben geplaatst. Voor von Ribbentrop hebben zegt Knickerbocker drie agenten 165.000 dol lar bij Nederlandsche en Zwitsersche ban ken. Van de betrokken banken noemt hij de Amsterdamsche Bank te Haarlem en de „Hollandsehe Buitenlandbank" in Den Haag. Goebbels zou 2.480.000 belga hebben in Luxemburg en 465.000 pond sterling in Japan. r De leider van het Arbeidsfront, dr. Ley, zou Zuid-Amerika de veiligste "bewaarplaats gevonden hebben, evenals Himmler, het hoofd van de geheime staatspolitie. Nu is het wachten weer op wat Goeb bels doet. Zou Knickerbocker zijn 10 pro cent krijgen? ENGELSCHE VLIEGTUIGEN BOVEN WEST-DÜITSCHLAND. Volgens het Engelsche blad „Daily Ex press" hebben Engelsche militaire vlieg tuigen gisteravond wederom een verken ningsvlucht gemaakt, waarbij opnieuw pamfletten werden uitgeworpen. Zij zou den bij het vliegen op zeer groote hoogte zijn opgemerkt" en zouden hun pamfletten hebben uitgeworpen boven steden en dor pen van Noord-West-Duitschland. macht mede, dat het Britsche vliegtuig moederschip getroffen is door een bom van 500 kg, terwijl twee bommen van 250 kg terecht kwamen op een Engelsch slag schip. Welke uitwerking deze bommen hebben gehad aldus het Duitsche be richt behoeft geen nader betoog. Weer een andere mededeeling uit Ber lijn zegt, dat het vliegtuigmoederschïp wel geraakt maar niet gezonken ïs. In Noordoost-Europa neemt de span ning steeds toe De Sovjet-pers spreekt in dreigende termen over Estland, dat volgens deze pers óf een Poolsche duik boot geholpen heeft en nog helpt, óf niet in staat is om de bedrijvigheid van dit schip op Estlandsch terrein tegen te gaan. In beide gevallen „ziet de Sovjet-Unie zich waarschijnlijk genoodzaakt" zelf de be schermingsmaatregelen te nemen, die zij noodig acht, wat natuurlijk een volkomen controle op de Estlandsche scheepvaart beteekent Uit de Lithausche hoofdstad Kaunas wordt zelfs reeds gemeld, dat de Sovjet- regeering vlootbases geëischt heeft op de Estlandsche eilanden Dagoe en Oesel. Gisteravond is het Sovjet-Russische schip „Metallist" door een onbekende duikboot getorpedeerd en tot zinken ge bracht in de nabijheid van de Narva- baai. Het Russische telegraaf-agentschap meldt verder Het schip mat 4000 ton; de bemanning bestond uit 24 man. Sovjet-patrouillesche pen hebben negentien opvarenden opge pikt; de vijf overigen worden vermist Het is te verwachten, dat deze torpe deering nog meer kracht zal bijzetten aan de eischen ten opzichte van Estland. Dreigend karakter. Volgens door het Zweedsche blad „Stockholms Tidninger" uit Moskou ont vangen berichten zouden de Russische eischen aan Estland in feite een dreigend karakter dragen. Moskou gebruikt de kwestie van de Poolsche duikboot „Orzel" als voorwendsel om het recht op te ei schen tot daadwerkelijke bewaking van de Estlandsche kust en de instelling te eischen te zijnen gunste van commercieele en militaire vlootbases. Officieele Estlandsche kringen spreken categorisch de Russische beweringen te gen, volgens welke de Poolsche duikboot, die uit Tallinn is ontsnapt, aldaar her steld en van brandstof voorzien is. Het Estlandsche Telegraafagentsehap bericht, dat op 26 en 27 Septemeber Sov jet-Russische vliegtuigen verscheidene ma len de neutraliteit van Estland hebben geschonden. De regeering van Estland heeft geprotesteerd Generaal Laidoner,, de chef van den Estlandschen generalen staf heeft een radioredevoering uitgesproken, waarin hij verklaarde, dat geen enkele staat zijn on afhankelijkheid kon handhaven zonder zich op de verdediging voor te bereiden. Hij stelde echter de openbare meening gerust, er. op wijzende, dat de betrekkin gen van Estland met Rusland en Duitsch land geregeld zijn in non-agressiepacten en voorts dat formeele beloften zijn ge geven door Duitschland, Rusland, Frank rijk en Engeland ten aanzien van de eer biediging van de Estlandsche neutraliteit. „Wij hopen dus buiten het conflict te blijven, zoo voegde Laidoner hier aan toe maar iedere agressie zou oorlog beteekenen, Estland zou zich verdedigen met den moed, dien het getoond heeft tijdens den onafhankelijkheidsoorlog". SELTER IN MOSKOU. De minister van Buitenlandsche Zaken van Estland, Selter, is te Moskou aange komen. Het is waarschijnlijk, zoo meldt Havas, dat wanneer Selter al niet een handelsverdrag komt teekenen, hij toch komt onderhandelen over een over eenkomst, welke een einde maakt aan de vrees van de Russen ten aanzien van de neutraliteit van Estland. Verder wordt vernomen, dat de Duit sche marine-attaché te Moskou, kapitein Von Baumbach, zich naar de Estlandsche haven Tallinn heeft begeven.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1939 | | pagina 1