Is er nog kans op vrede GEMENGD NIEUWS LAATSTE BERICHTEN SPORTNIEUWS 4 Mussolini doet een laatste poging. De Engelsche aanval op Duitsche oorlogshavens. Vredesverdragen brachten slechts een wapenstilstand. De oudste inwoonster in Nederland. De uitgevroren wintertarwe. Feest voor vijfduizend gemobiliseerden. Steken de Polen hun olievelden in brand? KERKNIEUWS LEGER EN VLOOT m Het is bekend genoeg, dat Italië niets voelt voor een oorlog tegen Engeland en Frankrijk tegelijk. Pe Italiaansche kustlijn is nu eenmaal zeer langgestrekt en zoo goed als het vas teland van Italië en de eilanden prachtige uitvalspunten zijn voor aanvallen op de ver bindingen van Engeland in de Middelland- sche Zee, zoo goed heëït Engeland zijn be roemde steunpunten, van waar het de Ita liaansche verbindingslijnen naar het gebied in Afrika kan bestoken. Bovendien heeft Italië bij den huidigen oorlog niet veel te winnen. Het zou hem voeren uit solidariteit met zijn as-partner, maar dan ook bijna geheel en al in het be lang van dezen partner. En voor Italië is nog steeds het Italiaansche belang nummer één. Dat is nog eergisteren duidelijk door een der Italiaansche bladen geschreven. Het valt dus, ook uit een oogpunt van prac- tische politiek, te begrijpen, dat Mussolini graag zou medewerken aan vredespogin gen. Het schijnt, te oordeelen naar de uit latingen van Fransche en vooral van En- gelsche zijde haast onmogelijk, dat deze po gingen eenig succes zouden kunnen hebben. Maar de beangste wereld wil gaarne haar liefsten wensch gelooven en ziet uit naar den man van de krijgshaftige taal als ware hij een vredesengel. Wat zouden nu de kansen zijn op dien vrede? De Duitsche zienswijze hierover is, dat de verovering van Polen in snel tempo moet worden doorgezet. Als het zoo ver is, wil men onder de oude aanhangers van maarschalk Pilsoedski iemand zoeken, wiens stem gezag heeft en die zich bereid verklaart de leiding van een nieuwe Poolsche regeering op zich te ne men. Met die regeering zou Hitier dan vrede sluiten op de basis, dat de heele Cor ridor weer aan Duitschland komt, benevens nog enkele gedeelten in het Westen, ter wijl Slowakpe eveneens zou worden ver groot. „Het moet zoo praten de Duitschers zichzelf voor toch aangenamer zijn voor de Polen om weer te leven in een onafhan kelijk land, zij het wat kleiner, dan als ban nelingen rond te zwerven over de wereld of in het eigen land overheerscht te wor den door vreemden". Hoe veel kleiner Polen in dit geval zou worden, is een open vraag. Als Sovjet- Rusland straks mocht ingrijpen, krijgt de ze kwestie natuurlijk nog een ander, aan zien. En de onafhankelijkheid van dat even- tueele nieuwe Polen, gelegen tusschen de bondgenooten Duitschland en Rusland, zou naar alle waarschijnlijkheid noch politiek, noch economisch zeer groot zijn. Eén van de voornaamste vredesvoor waarden met Polen zou vanzelfsprekend zijn, dat de nieuwe regeering van dit ver kleinde Polen bedankte voor de hulp van Engeland. Dit land zou dan dus nog slechts vechten voor zijn eigen idee, dat het Nationaal so cialisme uitgeroeid moet worden. Duitsch land hoopt, dat de Engelschen zullen gaan bedenken, dat de beslissing over een Duit sche regeering toch eigenlijk niet moet ko men door een oorlog, maar afhankelijk ge steld moet worden van het Duitsche volk zelf. Om der wille van de sluitende rede neering vergeten de Duitschers dan maar even, dat Engeland nog heel andere belan gen heeft bij het „kleinkrijgen" van Duitschland dan het verdedigen van Polen. Al met al ziet het er nog niet naar uit, dat de groote diplomatieke activiteit, die in de laatste dagen is opgemerkt te Rome, veel succes zal hebben in de richting van den vrede. Aanbod aan Roosevelt? De diplomatieke redacteur van het En- gelsche dagblad „News Chronicle" maakt melding van geruchten, volgens welke Mus solini, „te gelegener tijd" president Roose velt zou vragen een vredes-conferentie bij een te roepen. Ten aanzien hiervan schrijft de diplomatieke redacteur, dat indien Hit- Ier in de nabije toekomst onderhandelingen wil aanbieden, het geenszins zeker is, dat de door Goering gedane voorstellen her haald zullen worden. Er bestaat aanleiding om te veronderstel len, dat Mussolini aan President Roosevelt een vraag zal voorleggen, welke zooge naamd afkomstig is van de neutrale sta ten, om onmiddellijk een vredesconferentie te beleggen. Zonder twijfel moet dezp mogelijkheid met de grootste reserve worden beschouwd, doch er wordt in invloedrijke Britsche krin gen over gesproken. Een dergelijke ma noeuvre zou den president, die omringd is door Isolationisten en wiens land, evenals alle neutralen, hard door den oorlog zal worden getroffen, in moeilijkheden kunnen brengen. Indien hij zou weigeren, dan zou zijn positie in de Ver. Staten verzwakt kun nen worden. In de huidige omstandigheden zou een dergelijk voorstel door Frankrijk en Engeland verworpen worden, zelfs wan neer de Sovjet-Russen zich bij Duitschland zouden voegen om opnieuw Polen te ont leden. De redacteur verklaart verder, dat de reizen, welke de ambassadeurs van Italië te Berlijn en van Duitschland te Rome heb ben gemaakt, een soort authenticiteit geven aan deze geruchten over een vredes-offen- sief. Het relaas van de Britsche vliegers. Reuter meldt uit Londen: In het eerste ooggetuige-verslag van den Britschen luchtaanval op Noord-Duitsche marinehavens op 4 September j.l. wordt ge zegd, dat de Britsche vliegtuigen zoo laag over een der oorlogsschepen te Wilhemsha- ven vlogen, dat zij den mast bijna raakten. De inzittenden konden een levendigen in druk krjjgen van wat er op de dekken en langs de kade gebeurde. Het leidende vlieg tuig van het eerste aanvallende eskader had een Canadees als navigator. Wij vlogen, aldus het ooggetuige-verslag, op het schip af om het te bombardeeren. Toen wij ons boven het slagschip bevon den, konden wij zien, hoe de bemanning naar haar posten snelde. Wij lieten toen onze bommen vallen. Uit een tweede vlieg tuig werd gezien, dat twee bommen doel troffen. Toen wij ons verwijderden, begon het scheepsgeschut te vuren. De navigator zag, hoe de granaten vlak achter de vlieg tuigen uiteensprongen. Gedurende den geheelen aanval zagen wjj slechts één Duitsch vliegtuig, een twee dekker, die voorbijvloog en verdween. Toen de bestuurder van het derde vlieg tuig het oorlogsschip naderde, zag hij den eersten bom uit het tweede toestel vallen, ™d**eeps terecht scheen te komen. m f ackt 's avonds waren de vliegtuigen op hun basis teruggekeerd. OP HET NIPPERTJE ONT SNAPT. Een ander relaas is x. officieren en manschap^v^een ?o°esS van een ander eskader dat heeft deelgeno men aan den aanval op Wilhelmshaven en Cuxhaven. Een der toestellen werd ver" scheidene malen getroffen door erannten en kogels, doch het keerde behouden teruT hoewel twee der tanks doorboord waren De beide andere bombardementsvlieEtuip-er> van deze groep werden niet getroffen onöJflj VJ°gen op een hoogte van ongeveer 2000 meter, aldus dit relaas, toen wij een FWct ?Ultsch® schepen in het oog kregen Eerst, toen wp bijna boven hen waren openden zij het vuur. Het was een vreeselijk vuur, vooral dat van de groote schepen Door ons manoeuvreeren maakten wij dé toefkans van den vijand zoo klein mogelijk Daarna vlogen we recht op de schepen aan en heten wij onze bommen vallen. Onmid- lijk daarna stegen wij tot de wolken en verwijderden wij ons, terwijl de granaten rondom ons uiteenspatten. Onze groep keerde behouden terug. Het leidende vlieg- ^erd getroffen door een granaat, die hia^gS,den radiotelegrafist vloog. Twee lendf. tt^S werden doorboord en versehil- weggesch^n11 aai\.het Seraamte werden ziin basis het toestel kon naar ken landen E>ne0re? zonder ongeluk den aanval 't~, ander toestel, dat van boot die' in ,"g ?e^de> ontdekte een duik- K v£rV'ae Duitsche vliegtuig waarnam wi i! toen zij het al zijn bomrnen reei^ laten v^nhet t0f63 ZOU de duikhnnt en va]len, anders fer zijn geweest «w ge™akkeliJk slachtof- geweest, aldus besloot het relaas. De houding van Hongarije. De Hongaarsche minister van Buiten- landsche Zaken, Csaky, heeft voor de par lementscommissie voor buitenlandsche ia- ken een uiteenzetting gegeven van het Hon gaarsche standpunt ten aanzien van den tegenwoordigen internationalen toestand. Hij stelde vast, dat het conflict slechts een gevolg is van de funeste vredesverdra gen, na den wereldoorlog geteekend, die niet een werkelijken vrede maar slechts een wapenstilstand tusschen twee oorlogen hebben geschapen. Hij betoogde, dat de Hongaarsche regee ring er naar streeft, trouw te blijven aan de sedert twintig jaar gevolgde politiek en aan de beproefde vrienden van Hongarije, omdat haar grondbeginsel is, dat de eer en het vertrouwen van een land meer waarde hebben dan iedere gewapende macht. Niet temin vertrouwt Hongarije de verdediging van zijn belangen niet alleen toe aan de moreele kracht, maar ook aan zijn leger, dat steeds sterker wordt. Csaky herinnerde er aan dat de Hongaarsche regeering de Roemeensche heeft voorgesteld een minder- hedenverdrag te sluiten en dat Roemenië nog niet heeft geantwoord, hoewel een der gelijk verdrag een onmisbare voorwaarde is voor de verbetering der stemming tus schen beide landen. Wat het Roemeensche voorstel tot het sluiten van een niet-aanvalsverdrag betreft: dit is zuiver een tactische manoeuvre, aldus Csaky, omdat Roemenië wel weet, dat Hon garije in het geheel geen agressieve plan nen heeft. Na te hebben herinnerd aan de vriend schappelijke betrekkingen met Bulgarije en Zuid-Slavië, verklaarde Csaky, dat Honga rije de noodzakelijkheid van het afleggen eener neutraliteitsverklaring niet inziet, omdat het door geen enkele oorlogvoeren de mogendheid bedreigd wordt. Csaky gaf uiting aan de groote erken telijkheid van het Hongaarsche volk jegens Mussolini, die, zoo zeide hij, het eerst heeft geschud aan de funeste stellage der vredes verdragen en die gedurende vele jaren een algemeen conflict verhinderd heeft. Csaky richtte vervolgens een groet tot Hitler, die, naar hij zeide, al het mogelijke heeft ge daan om de Duitsche aspiraties op vreed zame wijze te verwezenlijken. Volgens een mededeeling van Havas heeft w? na opmerkingen van verscheidene voifft 7erklaard: „Het Hongaarsche volk liiko Poolsche volk met onverander- haft;^3np?t^e in ziJn moeilijken en held- standL jd' die zelfs door den tegen stander gewaardeerd wordt." ENGELAND KOOPT IN AMERIKA. Naar Reuter bericht, verwacht men te New-York, dat de BritschHeSriS bin nenkort een commissie voor den aankoop van ooriogsvoorraden naar Noord-Ameri- ka zal zenden. Het hoofdkwartier zou zijn gevestigd in Canada, terwijl zoo mogelijk te New-York en Washington bijkantoren zouden worden opgericht. O Zij is gisteren 104 jaar geworden. De oudste inwoonster van Nederland, de weduwe Smit-Rog te Weesp, is gisteren 104 jaar geworden. De oudste vrouw van Nederland heeft een rustige kamer in het Sint Bernardusgestïcht. Ze is een toon beeld van plezier en gezelligheid, schrijft het Volksblad. De kinderen) en de kleinkinderen zitten om haar heen, maar die behoeven geen moeite te doen om het gesprek gaande te houden. Daar zorgt opoe zelf wel voor. Ze maakt de eene kwinkslag na de andere, lacht, maakt plezier, en is vroolijk als een jong meisje vanlaten we zeggen: als een jonge meid van zestig, zeventig jaar! De oude vrouw is van alles op de hoog te. Ze weet heel goed, dat 't momenteel niet zoo bar plezierig toegaat in de we reld: er liggen weer soldaten in Weesp. Opoe kan uitstekend met ze opschieten ze schenkt de jongens graag een goede kop koffie, als ze op visite komen. Opoe was gisteren om 8 uur al bene den.. Langs de trap gekomen, want wat moet een mensch in een lift uitvoeren, als je nog goede beenen hebt, die je dragen willenZe heeft haar mooie zwarte japon aangetrokken en de felicitaties in ontvangst genomen van moeder-overste en de zusters en de verpleegden, waarvan de meesten een generatie jonger zijn,, kin deren eigenlijk nog, bij haar vergeleken. En dan gaat ze in een mooi-versierde stoel zitten, wachtend op de gasten. De burgemeester is er al vroeg en wat later komt de dokter; nou, ze moet nog lachen als ze er aan denkt, hoe angstig die voor haar hachie is geweest, toen ze zich van 't voorjaar niet zoo lekker voel deDat is 'm niet meegevallen, of juist wél meegevallen, net hoe- je 't noemen wilt; ze is nu weer zoo lekker als kip. Trouwens zulke dingen heeft ze méér aan de hand gehad: toen ze nog een kind was, dacht de dokter, dat ze geen „blijvertje zou zijnDie dokter is allang dood, maar opoe leeft nog Dan komen de soldaten op bezoek. Ze feliciteeren opoe met haar honderd-zoo- veelste verjaardag en brengen een ont zaglijke mand bloemen mee. Namens al de jongens, die in Weesp gelegerd zijn. De oude vrouw voelt zich nog best. ^Al leen de ooren willen niet goed meer mee. Eén wensch heeft opoe: ze heeft altijd alle leden van het koninklijk huis gekend, behalve „Juliaantje". Die heeft ze alleen nog maar door de radio hooren spreken. En ze heeft zelf een paar kleertjes ge breid voor de kleine Beatrix, en latei- voor de baby Irene. Die zou ze dolgraag eens willen zien, maar dat zal wel te moeilijk zijn, met die kinderen. Maar prin ses Juliana wil ze toch erg graag eens zien, als dat mogelijk is. Zou de burgemeester DE BOTERHEFFING. Het bedrag van de heffing en steunuit- keering op boter is, behoudens tussehentijd- sche wijziging, voor de week van 14 tot 21 September vastgesteld op 60 cent per kg. De boeren ontvangen een productie kosten-bijslag van 1, Uit Den Haag: Van bevoegde zijde ver nemen wij, dat de minister van economi sche zaken thans een beslissing heeft ge nomen terzake van het in het voorjaar door de drie centrale landbouworganisaties ge dane verzoek om een tegemoetkoming in de schade, welke de telers van wintertarwe door het uitvriezen van die tarwe in den winter van 1938/1939 hebben geleden. De beslissing op dit verzoek werd des tijds aangehouden, omdat de omvang en de gevolgen van het uitvriezen van tarwe pas later in het seizoen konden worden beoor deeld. Nu gebleken is, dat de productiekosten van de tarwe tengevolge van de vorstschade zoozeer zijn gestegen, dat een tegemoetko ming redelijk kan worden geacht, heeft de minister besloten een productiekostenbijlslag van 1 per 100 kg te verleenen. De telers zullen dus 11 per 100 kg ontvangen n.l. 10 richtprijs, vermeerderd met 1 pro ductiekostenbijslag. Ter voorkoming van misverstand wordt nog gemeld, dat deze maatregel op den prijs van het brood geen invloed heeft. EEN SCHEEPVAARTDIENST JAVA—NEW-YORK. Naar de Tel. verneemt zal de Holland Amerika Lijn zeer binnenkort overgaan tot de instelling van den geregeïden dienst tusschen Java en New-York, waartoe reeds geruimen tijd geleden in principe besloten was. Bij die gelegenheid heeft de directie der H.A.L. aan een Deensche scheepswerf te Odense opdracht gegeven tot den bouw van twee vrachtschepen van 10,000 ton, de „Sommelsdijk" en de ,,Sloterd~k"". De „Sommelsdijk" is thans geheel ge reedgekomen en zeer binnenkort zal 'dit nieuwe schip rechtstreeks van Denemar ken naar New York vertrekken. De af levering van de „Sloterdijk" kan in No vember tegemoet gezien worden. Het is echter niet onmogelijk, dat op het gereed komen van de „Sloterdijk" n.jet gewacht zal worden en dat men aanstonds na de aankomst van de „Sommelsdijk" te New York dit schip al vast op den Java-dienst zal inzetten om van deze nieuwe verbin ding, die in de huidige omstandigheden groote mogelijkheden biedt, het volle pro fijt te trekken. Het bestuur der Amsterdamsche buurt- vereeniging „Oud Watergraafsmeer" hreft besloten vijfduizend in en om Amsterdam gelegerde militairen voorstellingen in het openluchtheater Frankendaal aan te bie den. Een reeks van vijf voorstellingen zal worden gegeven. Elke voorstelling zal u m ""V-vee. -"^y v -v i l din staf aan het front in Pftlpn Omrii De Fuehrer met zijn staf aan het front in Polen. - Omringd door de leiders van zijn strijdkrachten bestudeert Adolf Hitler de stafkaart Alle maatregelen er toe zijn getroffen. Lond eneldt uit Londen: Nu de Polen mededeelen, dat hevig wordt gestreden bij Kaluzzyn, 24 km ten Oosten van Warschau, blijkt, dat de Duitsche strategie een veel vergaander doel heeft dan het innemen van de hoofdstad. Een sterke macht dringt uit Oost-Pruisen op in de richting van Brest- Litowsk. In het Zuiden rukken de Duitschers op in de richting van Lwow (Lemberg) alsook naar de petroleumvelden van Tomasow en Rawaruska tusschen Lwow en Lublin. Zij willen blijkbaar den driehoek tusschen de rivieren Boeg San en Weichsel insluiten en zoo de hoofdmacht van het Poolsche leger omsingelen. Het slagen van dit plan hangt grootendeels af van de snelle concentratie van zeer beweeglijke troepen op strategi sche punten en brengt groote gevaren mede door lange en kwetsbare verbindingslijnen. Een voorbeeld hiervoor is de herovering van Lodz door de Polen, waar de Duitschers verzuimden zich in den rug te dekken. Sommige waarnemers voorspellen, dat een deel van het Poolsche leger uit den driehoek zal weten ontkomen, teneinde de Duitschers van twee zijden aan te vallen wanneer zij pogen de omsingeling te slui ten. De Polen hebben thans krachtige verster king gezonden om Lwow en de onmisbare verbinding met Roemenië te verdedigen. De Duitschers doen wanhopige pogingen de olievelden te bereiken, doch de Polen hebben alle maatregelen genomen om ze zoonoodig te vernielen. De druk, welke de Franschen en Engel schen op het Westen uitoefenen, schijnen genoopt te hebben tot het terugtrekken van Duitsche vliegtuigen uit Polen. De Fran sche en Britsche vliegtuigen hebben waar devolle foto's gemaakt van den Westwal. De Franschen houden 500 vierkante mijl Duitsch gebied bezet. Het gerucht gaat, dat aanzienlijke Duitsche versterking naar het Westen komt. Ongecorrigeerd. Roemeensche reservisten opgeroepen. De Roemeensche ambassade te Parijs deelt mede: Alle in Frankrijk wonende of vertoevende Roemeensche onderdanen, die tot het leger behooren, moeten zich met spoed naar Roemenië begeven, onge acht of zij al dan niet in het bezit zijn van een oproeping. door duizend soldaten kunnen worden be zocht. De militaire autoriteiten verleenen aan de plannen van „Oud Watergraafs meer" medewerking. Een bont program ma zal door leden van het Dierrïèr Revue Gezelschap, dat belangeloos medewerking verleent, onder leiding van mevr. M. Carré, worden opgevoerde De eerstfe voor stelling wordt gegeven op a.s. Zondagmid dag. Het openluchtheater Frankendaal, dat door de buurtvereeniging „Oud Water graafsmeer" voor de gemeente Amster dam geëxploiteerd wordt, is dezen zomer geheel gerestaureerd en van betonnen ban ken voorzien. Bevestig ng cand. A. Visser. Dinsdag had te Middelburg de bevesti-" ginj plaats van cand. A. Visser, beroepen predikant der Geref. Gemeenten te Aagte- kerke en Oostkapelle in het kerkgebouw der Geref. gemeente alhier. De bevestiging had plaats wegens ver hindering van ds. Kersten, door den con sulent dier gemeenten, ds. Verhagen. Ais tekst had de bevestiger gekozen: Spreuken 13:17. laatste gedeelte: „Maar een trouw gezant is medicijn". Aan de handoplegging namen deel: ds. Van der Berg uit Krabbendijke, ds. Van Stuijvenberg uit Benthuizen en de ou derlingen Van Keulen uit Aagtekerke en Louwerse uit Oostkapelle. Toegezongen werd de zegenbede, Psalm 134:3. De heeren Ph. W. Bergkotte en W. Glashouwer, resp candidaat aan de" R. U te Utrecht en aan de R. U. te Gronin gen zijn door het Prov. Kerkbestuur van Zeeland toegelaten tot de Evange- KAPITEIN H. J. VAN DER STAD BEVORDERD TOT SCHOUT-BIJ-NACHT. Bij Kon. besluit van 13 September 1939 is met ingang van den 16en September 1939 bevorderd tot schout-bij-nacht de' ka pitein ter zee H. J. van der Stad, com mandant Maritieme Middelen te Vlissin- gen, thans commandant Zeeland. Kapitein ter zee Van der Stad werd 6 April 1887 te Nijmegen geboren en kwam op t September 1903 als adelborst 3e kl. in dienst bij de Kon. Marine. Hjj werd adelborst le klasse op 16 September 1907, luitenant ter zee 2e klasse op 16 Sep tember 1909, luitenant ter zee le klasse op 16 September 1919. Op 27 Mei 1930 volgde de bevordering tot kapitein-luite nant .ter zee, terwijl 12 Juni 1934 de be vordering tot den huidigen rang volgde. Kapitein ter zee Van der Stad is rid der der Oranje Nassau-orde, ridder der DaneoUog-orde van Denemraken, ridder 2e klasse der orde van het Zwaard van Zweden en is drager van de Zilveren Watersnood-medaille 1926. Bij Kon. besluit is tijdelijk benoemd en aangesteld bij het reserve-personeel der landmacht, bij het wapen der artillerie, tot reserve-kolonel de gepensionneerde gene- raal-majoor-titulair der artillerie van het Koninklijk Nederlandsch-Indische leger J. Dormaar. Bij Kon. besluit zijn benoemd en aan gesteld, bij het reserve-personeel der land macht: bij het wapen der infanterie, bij den vrfj- willigen landstorm, tot reserve-tweede-lui tenant voor speciale diensten, bij het vrij willig landstormkorps motordienst, de hee ren G. M. Broekstra en E. Kruijder. ZWEMMEN. NIEUW EUROPEESCH RECORD 200 METER RUGSLAG. De bekende Zweedsche zwemmer Bjoern Borg verbeterde te Norrkoeping het Euro- peesch record 200 meter rugslag door dezen afstand af te leggen in 2 min. 26,9 sec. Oud record: 2 min. 29,8 sec.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1939 | | pagina 3