^eettm0che Hl
CGOESCHE COURANT)
iDe Franschen melden successen van
het Westelijk front.
De Duitschers berichten
60.000 krijgsgevangenen
Nederlandsch vliegtuig door Duitsch
vliegtuig aangevallen.
Duitschland begint de
„contra-blokkade".
Italië en de oorlog.
Onze dappere soldaten staan op
Duitschen bodem/'
Fransche vechtwagens in
Niemandsland.
Spoorweg aan het Westelijk
front opgeblazen.
Lijst van contrabande zeer
uitgebreid.
Zullen de Ver. Staten de
Neutraliteitswet wijzigen
Moskou meldt grensschending
door Poolsche vliegtuigen.
Een nieuw Fransch kabinet
gevormd.
De Poolsche weerstand schijnt
echter nog zeer sterk.
De Duitsche regeering. biedt haar leedwezen
en een nieuw vliegtuig aan.
Duitsch vliegtuig aangehouden
bij Ameland.
Eigenaardige verschijnselen.
NUMMER 317 183e JAARGANG
Dagblad. Uitgave C.V. De Middel-
burgsche Courant. Bureaux: te
MIDDELBURG: St. Pieterstraat 28,
Tel. Redactie 269, Administratie 139;
ite GOES: TÜrfkade Tel. 2863. Post
giro 359300. Abonnementsprijs voor
Middelburg en Goes 2.30, elders
y 2.50 per kwartaal. Weekabonne
menten in Middelburg en Goes 18 ct.
TWEE BLADEN
lp tyvoxrmciule
EERSTE BLAD
HIDDELBURGSCHE COORAHT
DONDERDAG 14 SEPT. 193»
Advertentiën 30 cent per regel,
ingezonden mededeelingen 60 cent
per regel. Bij contract lager. Tarief
op aanvraag. Familieberichten en
dankbetuigingen minimum 2.10.
„Kleine Advertenties", maximum 6
regels, 75 cent, bij vooruitbetaling.
„Brieven, of adres bureau v. d. blad"
10 cent extra. Bewijsnummers 5 ct
■t»
Het Fransche legerbericht van gister
avond luidt als volgt:
„Onze troepen hebben het geheel der stel
lingen, die in den loop der voorafgaande da
gen veroverd waren, verbeterd. Onze vloot-
strijdkrachten treden krachtig op tegen de
vijandelijke duikbooten. Het optreden van
de luchtmacht is tengevolge van het slech
te weer beperkt".
Havas meldt van het gevechtsterrein, dat
de Fransche troepen tusschen Rijn en Moe
zel reeds twee successen bereikt hebben
aan beide zijden van de Duitsche stad
Saarbrüeken.
In het Westen werd het bosch van
Warndt reeds in de eerste dagen van de vij
andelijkheden bezet, terwijl aan de Oost
zijde, de heuvels op den linkeroever van de
Blies tusschen Sarreguemines en Hornbah
worden bezet. Op den uiterst Westelijken
vleugel van het front is niet alleen een aan
val van de Duitsche troepen in het gebied
van Sierck tot staan gebracht, doch de
Fransche troepen zijn zelfs nog iets opge
rukt.
Het belangrijkste blijft evenwel de op-
marsch op den linkeroever van de Blies,
waar niettegenstaande den tegenstand van
den vijand belangrijke stellingen, waaron
der goede waarnemingsposten, werden ver
overd. De vijand heeft hierop geantwoord
met een zwaar artillerievuur en ook de
Duitsche verkenningsvliegtuigen toonden
zich zeer actief. Verscheidene malen hebben
Francshe en Duitsche vliegtuigen boven de
•stellingen gevechten geleverd.
Over de militaire operaties aan de
FranschDuitsche grens schreef de
„Temps" gisteren, dat de strijd niet van ka
rakter is gewijzigd. Nog steeds poogt men
op economische wijze, d.w.z. met de voor
hoede, gesteund door vechtwagens en artil
lerie, het voorterrein van den „Westwal"
te veroveren. De aanvallen hebben evenwel
voor de Franschen groote plaatselijke suc
cessen gehad. Aangezien gebleken is, dat de
Duitschers geen terrein willen afstaan blijkt
uit het feit, dat de Fransche troepen over
een front van 20 km een aanzienlijken af
stand zijn opgerukt, dat het moreel van de
troepen goed is en dat de samenwerking
tusschen infanterie en vechtwagens uit
muntend functioneert.
Het Fransche leger is over een diepte
van 1500 meter opgerukt, de reactie van
den vijand, vooral van zijn artillerie, was
hierop zeer krachtig.
Gisteren hebben de Duitschers den in
ternationalen spoorweg die loopt van de
Duitsche plaats Trier naar de Fransche
stad Metz tegenover het Luxemburgsche
plaatsje Schengen opgeblazen.
De stukken ijzer kwamen in Schengen
terecht, zonder evenwel iemand te tref
fen. Deze spoorweg liep dwars door het
Niemandsland tusschen de Maginot- en
de Siegfriedlinie.
SAARBRüCKEN WORDT ON
MIDDELLIJK BEDREIGD.
De „Journal" schrijft, dat de Fransche
troepen eergisteren aan het front tusschen
Bitche en Sarreguemines zijn opgerukt.
Gisteren is de opmarsch voortgezet. Aan
beide zijden is de artillerie zeer actief. Gis
teren werd melding gemaakt, van een
Duitsch offensief in het gebied van Sierck.
Bij een tegenaanval zijn de Duitsche troe
pen tot achter hun uitgangsstellingen te
ruggeworpen. 1 jgj
„Le Jour" schrijft, dat, niettegenstaan
de de Duitsche tegenaanvallen, de Fransche
troepen methodisch en voorzichtig opruk
ken ten Oosten van de Saar in de richting
van Volklingen en Klarenthals. Hierdoor
wordt Saarbrüeken onmiddellijk bedreigd.
De „Petit Parisien" bericht, dat geen
duimbreed Fransch terrein door een
Duitsch soldaat is bezet, terwijl tusschen
Rijn en Moezel de dappere Fransche troe
pen op Duitschen bodem staan. Zij hebben
o.m. voorbij van Warndt bezet; het front
ligt voorbij den weg van Carling naar Lud-
weiler. De Duitsche artillerie is zeer actief,
klaarblijkelijk om de terugtrekkende bewe
ging van de infanterie naar de stellingen
ten Westen, ten Noorden en ten Oosten van
Saarbrüeken te verbergen. De luchtmacht
is eveneens aan beide zijden actief geweest.
De Duitschers berichten, dat drie Fransche
vliegtuigen op Duitsch gebied zijn neerge
schoten. Het aantal Duitsche vliegtuigen,
dat op Franschen bodem is omlaag gescho
ten is evenwel nog grooter.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt:
De Duitsche regeering heeft, met het
doel den vreedzamen zeehandel zooveel mo
gelijk te ontzien, in haar Prijswet van 28
Augustus slechts die voor het vijandelijke
gebied of voor de vijandelijke strijdmacht
bestemde voorwerpen en stoffen tot on
voorwaardelijke contrabande verklaard, die
onmiddellijk de wapening te land, ter zee
of in de lucht dienen.
Nu de Brïtsche regeering echter een lijst
van onvoorwaardelijke contrabande heeft
opgesteld, die ver buiten dit kader uitgaat,
ziet de rijksregeering zich gedwongen, den
omvang der contrabande eveneens uit te
breiden.
Zij heeft daarom een wet aangenomen,
die meteen is afgekondigd en waarbij de
lijst van onvoorwaardelijke contrabande is
uitgebreid.
Als voorwaardelijke contrabande worden
de volgende voorwerpen en stoffen be
schouwd: levensmiddelen (met inbegrip van
levende dieren), genotsmiddelen, voeder
middelen en kleeding, voorwerpen en stof
fen, die' voor de vervaardiging daarvan ge
bruikt woeden.
Een warm debat verwacht in den
Senaat,
De president der Ver. Staten heeft het
parlement van Amerika, het Congres, bij
eengeroepen voor 21 September. Dit is een
buitengewone zitting en algemeen ver
wacht men, dat Roosevelt een wijziging zal
voorstellen m de Neutraliteitswet Deze
wijziging zou dan de strekking hebben, dat
het verbod van wapenuitvoer zou worden
opgeheven, feitelijk ten bate van Frankrijk
en Engeland, wat dus in wezen een zeer be
langrijke bevoorrechting van deze landen
zou zpn. u
Roosevelt zal vragen het debat te beDer
ken tot de Neutraliteitswet en het dehat
zeer kort te houden.
Hoewel er een zeer sterke strooming be
staat in de Ver. Staten ten gunste van En
geland en Frankrijk, is deze strooming niet
algemeen.
De „Isolationisten", die Amerika buiten
elk conflict willen houden, dat het land zelf
niet direct aangaat, zijn van meening, dat
de Ver. Staten met een dergelijke wijziging
van de Neutraliteitswet een gevaarlijken
weg zouden opgaan.
Deze groep is van meening, dat het Ame
rikaansche volk zeer éénzijdig is voorge
licht en heeft het plan te gelegener tijd
hierin verandering te brengen.
De Isolationisten hebben meer invloed in
den Senaat, de Amerikaansche „Eerste Ka
iner dan in het Huis van Afgevaardigden
(„tweede Kamer"). De Neutraliteitswet
zal echter na de behandeling in het Con
gres zoo spoedig mogelijk behandeld wor
den in den Senaat en men verwacht, dat
het daar dan warm zal toegaan. Deze groep
wordt in den Senaat geleid door de Sena
toren Borah, Nye en Vandenberg. Volgens
hen is het nog afgezien van de eenzijdige
voorlichting onmogelijk dat Amerika aan
Engeland en Frankrijk steun verleent, in
welken vorm ook, en daarbij geheel buiten
den oorlog blijft.
Roosevelt heeft met de leiders van alle
partijen geconfereerd voordat hij het Con
gres bijeenriep en men gelooft, dat hij ze
ker is van een meerderheid. En hoewel hij
het in de Senaat dus niet zoo gemakkelijk
zal hebben, bestaat er ongetwijfeld een zeer
groote kans, dat de Amerikaansche Neutra
liteitswet gewijzigd zal worden in den
geest, zooals Roosevelt dit wenscht, waar
door Engeland en Frankrijk dus oorlogs
tuig in Amerika zullen kunnen koopen.
Het Russische Telegraaf agentschap meldt
In de laatste dagen zijn de gevallen, waar
in Poolsche militaire vliegtuigen de Rus
sische grens schenden, talrijker geworden.
Op 12 September zijn vliegtuigen over de
grens bij Sjepetovka in de Oekraine en bij
Zhitkovitsji in Byelorusland gevlogen. Zij
werden door Russische gevechtsvliegtuigen
naar Poolsch gebied teruggejaagd. Op 13
September schonden Poolsche bombarde
mentsvliegtuigen de grens op twee plaat
sen in de Oekraine. Een toestel werd door
Russische gevechtsvliegtuigen omringd en
tot landen gedwongen. Bij Mozyr zijn drie
Poolsche bombardementsvliegtuigen tot
landen gedwongen. De inzittenden werden
in arrest gesteld.
3e minister van Buitenlandsche Zaken
stilzwijgend vervangen.
De Fransche minister-president, Dala-
dier, heeft een nieuw kabinet gevormd,
waarbij speciaal de nadruk is gelegd op de
bezetting van alle posten, die eenigszins
voor de oorlogvoering van belang zijn, door
deskundigen.
Belangrijke posten in het oude kabinet
waren vacant geworden. Zoo had de minis
ter voor Nationale opvoeding, Jean Zay,
ontslag gevraagd als minister, daar hij
dienst wilde nemen als vrijwilliger. Minister
Marchandeau, die ook burgemeester is van
Reims, wenschte zich meer te kunnen wij
den aan het bestuur van die stad en was
daarom afgetreden.
Bovenstaande redenen worden officieel
opgegeven. Opmerkelijk is daarbij, dat over
het aftreden van den Minister van Buiten-
landsche Zaken, Bonnet, in het geheel niets
wordt gezegd. De minister-president die te
vens minister van landsverdediging is,
heeft de portefeuille van Buitenlandsche
Zaken er ook nog bij genomen. De eenige
commentaar, die op deze toch zeer belang
rijke vervanging geleverd is, was een op
merking van een Fransch blad, dat thans
de leiding van het land op militair en diplo
matiek terrein in één band ligt, waardoor
er snellere beslissingen genomen kunnen,
worden.
Zooals gezegd, dit stilzwijgen over de
vervanging van minister Bonnet is wel
zeer opvallend. Het is bekend, dat Bonnet
steeds geijverd heeft voor een goedever
standhouding met Duitschland. Naar de re
den van zijn plotseling aftreden kan men
echter slechts gissen.
Volgens de Duitsche berichten is de
Poolsche hoofdstad thans geheel door de
Duitsche troepen ingesloten. Daar over
Warschau verder niets gemeld wordt, is 't
waarschijnlijk, dat de berichten van Pool
sche zijde, die mededeelen, dat Warschau
nog steeds met hardnekkigheid én met
succes verdedigd wordt, juist zijn.
De Duitschers schijnen wel een zeer ster
ken tegenstand te ondervinden bij hun po
gingen om de hoofdstad te veroveren. Hier
bij is het opmerkenswaardig, dat hun suc
cessen in Polen tot nu toe behaald werden
op vlak terrein zonder noemenswaardige
versterkingen, uitgezonderd Krakau.
Thans echter, nu de Polen zich terug
getrokken hebben op sterke stellingen, is
de Duitsche overmacht aan gemotoriseerde
wapens niet meer zóó belangrijk. Naar alle
waarschijnlijkheid zullen de Duitschers nog
meer dan tot dusver hun luchtmacht in
zetten.
HET LEVEN TE WARSCHAU.
De zender Warschau 2 heeft gisteravond
medegedeeld, dat het leven in de Poolsche
hoofdstad, den Duitschen luchtaanvallen
ten spijt, van dag tot dag normaler wordt.
De rechtspraak vindt voortgang, het post
kantoor is geopend. Ieder heeft druk werk.
De Regeeringspersdienst meldde hedenmiddag om twaalf uur het volgende:
Gisterenmiddag is benoorden de Waddeneilanden het Nederlandsche marine-
vliegtuig R 5, waarvan in verband met de gegeven strikte instructies moet
worden aangenomen, dat -het zich binnen Nederlandsch rechtsgebied bevond,
door een Duitsch militair vliegtuig aangevallen en, na tot daling te zijn gedwon
gen, vergaan.
De vier man Nederlandsche bemanning, waarvan er twee licht gewond zijn,
zijn naar Norderney overgebracht, en keeren zoo spoedig mogelijk naar Delfzijl
terug.
De Duitsche gezant heeft hedenochtend op het departement van Buiten
landsche Zaken te Den Haag het leedwezen zijner regeering over het voor
gevallene uitgesproken en het aanbod overgebracht om het vliegtuig te vervangen.
Indien bij het verhoor der Nederlandsche vliegers bijzonderheden komen
vast te staan, die tot juist begrip van het voorgevallene van belang zijn, zal een
nadere mededeeling worden gedaan.
„Warschau aldus zeide de omroeper
werkt, waakt en vecht als een groote fa
milie. De gemeenschapszin is van den hoog-
sten graad".
Het Poolsche legerbericht zegt: „Na hard
nekkige gevechten zijn de Duitsche troepen
begonnen uit den onmiddellijken omtrek
van Warschau terug te trekken. Verbit
terde gevechten worden geleverd ten N.-
Oosten van Warschau, in de buurt van
Marki en langs den spoorweg Warschau
Wilna. Een Poolsche cavalerie-afdeeling
heeft bij de achtervolging van den vijand
tien Duitsche gevechtswagens buitgemaakt.
De vijandelijke luchtmacht heeft de Noor
delijke buitenwijken van Warschau en Ma-
rymont, alsmede den weg te Grojec ten
Zuidoosten van dè hoofdstad gebombar
deerd. De Duitsche vliegtuigen blijven de
spoorwegen bombardeeren. De Poolsche
troepen in het gebied van Posnanië hebben
een doeltreffenden aanval ingezet.
In de streek van Koetno en Lowicz zet
ten wij den strijd voort en brengen wij bij
onze aanvallen den vijand ernstige verlie
zen toe.
Dertig vijandelijke vliegtuigen zijn neer
geschoten. Een aanval op de lijn Modlin-
^egrze is afgeslagen. Het bombardement
van Warschau duurt voort.
De Polen trokken vanochtend
terug.
Het Poolsche legerbericht meldt verder:
Zuidelijk van de lijn Kaloeszin—Siedlce
trekken wij voor de gepantserde afdeelin-
gen van den vijand onder hevige gevech
ten terug. Onze troepen blijven den vijand,
die bij Annopol den Weichsel was overge
trokken, bestrijden. Bij Lemberg is een
aanval van een gemotoriseerde colonne af
geslagen."
Het opperbevel van het Duitsche leger
deelt mede, dat de operaties in Zuid-Polen
op slechts geringen tegenstand stuiten. De
Duitsche troepen rukken snel op in Ooste
lijke richting. Sterke afdeelingen hebben
den straatweg Lublin.Lemberg, nabij Ra-
wa-Ruska en Tomasow bereikt. Ten Noor
den van Sandomierz is de Weichsel op ver
scheidene plaatsen overschreden.
Het voorloopige resultaat van de vernie-
tigingsslag bij Radom is 60.000 krijgsgevan
genen, waaronder verscheidene generaals,
143 kanonnen en 38 pantserwagens.
De omsingelende aanval tegen de Pool
sche divisies bij Kutno wordt voortgezet.
De achttiende Poolsche divisie heeft gis
teren ten Noorden van Östrwo-—Azowiejta
de wapens neergelegd. Zesduizend gevange
nen, waaronder de divisiestaf, benevens 30
stukken geschut, werden buit gemaakt.
De Duitsche troepen, die oprukken naar
Brest-Litowsk, naderen de stad snel. De
Oostpruisische troepen hebben gisteren de
laatste Poolsche grensvesting ingenomen.
Niettegenstaande het ongunstig'e weer
heeft de luchtmacht met succes geopereerd
aan den Oostrand van Warschau en boven
De Poolsche verbindingswegen naar het
achterland. Twee vijandelijke vliegtuigen
werden omlaag geschoten."
(Men zie het kaartje op de 3e pagina).
De bemanning is geïnterneerd.
De regeeringspersdienst meldde gister
avond laat het volgende:
Vanmiddag is een Duiteeh militair wa
tervliegtuig bij Ameland in de Neder
landsche territoriale wateren aangehou
den door Nederlandsche vliegtuigen, die
in overeenstemming met de regelen tot
handhaving van de onzijdigheid het Duit
sche vliegtuig hebben belet tiet Neder
landsche gebied te verlaten
Het vliegtuig is in beslag genomen en
de bemanning is geïnterneerd.
(Dit bericht staat geehel los van het
bovenstaande Er zijn gisteren dus twee
gevallen geweest daar bij de Wadden).
ZWAAR ARTILLERIEVUUR.
Het officieele Fransche communiqué
van heden 14 September des ochtends
meldt, dat de zware artillerie van den
vijand de hoogten ten Zuiden van Saar
brüeken krachtig onder vuur houdt.
Het Duitsche legerbericht.
Over de operaties aan het Westelijk
front, meldt het Duitsche legerbericht het
volgende:
Aan het Westelijk front zijn in het tus
schen Saarbrüeken en Hornbach ver voor
den Westwal vooruitspringende Duitsche
gebied sterkere Fransche strijdkrachten
dan tot nu toe tegen de Duitsche voor
posten opgerukt. Zij bleven evenwel lig
gen in de mijnenvelden en het Duitsche
afweervuur.
Het groote Italiaansche blad „Giornale
d'Italia", dat nog al eens als spreekbuis
van Mussolini optreedt, publiceerde, naar
de Romeinsche correspondent van de
N.R.C. meldt, gisteravond een opmerkelijk
artikel van zijn hoofdredacteur Virginio
Gayda.
Hij begint met te zeggen, en dat is iets
nieuws voor Italië, waar velen overtuigd
waren, dat de oorlog afgeloopen zou zijn
op het oogenblik, waarop Polen zou zijn
overmeesterd: het is zeker bij den tegen-
woordigen stand van zaken, dat wij een
lange oorlogsperiode tegemoet gaan. De
tegenwoordige Britsche en Fransche han
delwijze moet dan ook niet beschouwd wor
den als een fase van nonactiviteit op mili
tair gebied, doch als een fase van metho
dische voorbereiding van alle beschikbare
krachten, teneinde een vooraf vastgesteld
plan ten uitvoer te brengen.
En dan volgen er eenige belangrijke ge
deelten van het artikel. Wij citeeren: De
ze onverwacht losgebroken oorlog raakt
geen enkel direct Italiaansch belang, maar
in zijn oorzaken zoowel als in zijn noodza
kelijk einde hangt de oorlog ten nauwste
samen met tal van vraagstukken, die wel
de essentieel Italiaansche belangen raken.
Bijv. het algemeene vraagstuk over de vor
ming van een nieuw Europa en de verdee
ling van het evenwicht der krachten. De
vraagstukken over de betrekking tusschen
de verschillende volkeren in -de toekomst.
Met één woord: het algemeene vraag
stuk van orde en rechtvaardigheid in Eu
ropa, welke door het systeem van Versail
les werd verstoord en die toch alleen een
duurzamen vrede en duurzame ontwikke
ling aan Europa kunnen brengen.
Gayda gaat dan voort met te zeggen, dat
deze vraagstukken op het oogenblik de
Italiaansche politiek beheerschen en dat
Italië zich bewust is van alle uitgesproken
Italiaansche belangen, en die ook verdedi
gen zal naarmate in de verdere ontwikke
ling van het conflict daarmede samenhan
gende problemen mochten voordoen.
Aan gene zijde van de Alpen en van de
Oceanen, zoo schrijft hij verder, houdt men
het oog op Italië gericht. Men wil reeds
vooruit iets vaststellen omtrent de houding,
die Italië zou gaan aannemen en omtrent
de besluiten, die onze regeering nemen zal.
Dat zijn ijdele speculaties. De houding,
door Italië aan te nemen, zal naar gelang
der gebeurtenissen worden bepaald door
den wil, die uitsluitend Italiaansch is.
Volgens de harmonische visie der essen-
tieele Italiaansche belangen en der aller
hoogste Europeesche belangen, waarvan
Italië zich diep bewust is, omdat Italië zelf
een belangrijk deel van Europa uitmaakt.
De genoemde correspondent van de
N.R.C. voegt hieraan toe:
Wanneer Gayda zegt, dat de houding van
Italië door een uitsluitend Italiaanschen
wil zal worden bepaald, dan zal hij daar
mede in zijn betoog wel vooral bedoelen,
dat Italië zich niet door wenschen en de
bedilzucht van buitenlandsche commenta-
toten laat influenceeren, maar het ont
breekt hier ook niet aan lieden, die in de
woorden iets heel anders willen zien, na
melijk een verkapte raadgeving aan
Duitschland om niet te verwachten, dat
Italië voor uitsluitend Duitsche belangen,
als er thans met den oorlog gemoeid zijn,
naar de wapenen zal grijpen, en in dit
verband is het zeker van belang er op te
wjjzen, dat men sedert weken in de Ita
liaansche pers tevergeefs zal zoeken naar
het woord „as Rome-Berlijn" terwijl ook
het pact van Milaan, vroeger het staten-
pact genoemd, niet meer wordt genoemd.
Er zijn trouwens nog wel
meer aanw ij zingen, dat
Italië geen gewapende op
lossing van het Duitsch-
Poolsche geschil heeft
gewild. Het geheele pact van Milaan
had wellicht eerder niets anders ten doel
dan een matigenden invloed op Berlijn uit
te oefenen. Nu het trots alle pogingen van
Italiaansche zijde niet gelukt is door mid
del van onderhandelingen tot een oplos
sing der vraagstukken te komen, richt de
Italiaansche politiek zich meer dan in de
laatste jaren het geval was uitsluitend op
de behartiging van Italiaansche belangen
en van Italiaansche problemen.
