fövwxrtttcïule &eettttr£cfye
(&GOESCHE COURANT)
De ramp van de „Willem van Ewijck".
„De Duitschers worden op alle
fronten in bedwang gehouden".
Het Duitsche legerbericht
van hedenmorgen.
De Duitschers gaan open
steden in Polen
bombardeeren.
De begrafenisplechtigheid in Den Helder.
Lodz zou door de Polen heroverd
zijn.
„Geweldige buit aan geschut en
ander oorlogstuig."
„POOLSCHE BRIGADE IN DE PAN
GEHAKT."
Departementale diensten
verhuisd uit Londen.
„In antwoord op den
franc-tireursoorlog."
„ER ZIJN GEEN POOLSCHE
FRANC-TIREURS."
Aan het Westelijk front dondert
de artillerie.
Britsche troepen in hef geheim
naar Frankrijk.
Geestdriftig begroet door de bevolking.
Duitsch telegram aan het
Int. Roode Kruis.
„De Polen
bedrijven onmenschelijkheden."
NUMMER 216
182e JAARGANG
Dagblad. Uitgave C.V. De Middel-
burgscJie Courant. - Bureaux: te
MIDDELBURG: St. Pieterstraat 28,
Tel Redactie 269, Administratie 139;
te GOES: Turfkade1 Tel. 2863. Port-
giro 359300- Abonnementsprijs voor
Middelburg en Goes 2.30, elders
250 per kwartaal. Weekabonne
menten in Middelburg en Goes 18 ct.
TWEE BLADEN
EERSTE BLAD
HIDDELBURGSCHE COURANT
WOENSDAG 13 SEPTEMBER 1939
Advertentiën 30 cent per regel,
ingezonden mededeelingen 60 cent
per regel. Bij contract lager. Tariel
op aanvraag. Familieberichten en
dankbetuigingen minimum 2.10.
„Kleine Advertenties", maximum 6
regels, 75 cent, bij vooruitbetaling.
„Brieven, of adres bureau v. d. blad"
10 cent extra. Bewijsnummers 5 ct,
Volgens een bericht van het Engelsche
Reuterbureau is de stad Lodz, ten Zuidwes
ten van Warschau gelegen, door de Polen
op de Duitschers heroverd.
De strijd is verder zeer onoverzichtelijk,
want van beide zijden beperkt men zich tot
het melden van overwinningen
Zoo berichten de Polen, dat twee van
hun legerkorpsen, die gevaar liepen van de
hoofdmacht te worden afgesneden, erin ge
slaagd zouden zijn het contact met de
hoofdmacht weer tot stand te brengen. Het
officieele Poolsche communiqué besluit met
de mededeeling: „Op alle fronten worden
de Duitschers in bedwang gehouden." War
schau is nog steeds in Poolsche handen.
In de sectoren om de hoofdstad was het
gisteren, volgens Havas, betrekkelijk kalm.
Het garnizoen der stad heeft, gesteund door
gepantserde afdeelingen, eenige geslaagde
aanvallen ondernomen, waarbij drie vijan
delijke gevechtswagens vernield werden.
Kolonel Chmoera is gesneuveld. Bij de aan
vallen van gisteren hebben Duitsche vlieg
tuigen het paleis Belvedere waar Pilsoeds-
ki gewoond "heeft, gebombardeerd. Het pa
leis werd beschadigd.
De verdediging van de stad straat onder
leiding van generaal Czuma en commissa
ris Starzynski, die drie soorten onder hun
bevelen hebben: verscheiden divisies van
het geregelde leger, de burgerwacht en de
arbeidersverdedigingsgroep, die door de
vakvereenigingen zijn georganiseerd.
Deze beide laatste formaties omvatten
vooral oude lieden, zeer jonge personen en
ook vrouwen. De geheele bevolking werkt
met vurigen ijver en moed aan den aanleg
van barricaden door tramwagens en spoor
wegwagons omver te werpen, waarop dan
steenen van afgebroken huizen en zandzak
ken worden gestapeld.
De bewoners, die uit de stad waren ge
vlucht, kunnen er alleen terugkeeren, wan
neer zij in staat zijn deel te nemen aan
werkzaamheden de verdediging betreffend.
Het bericht besluit met de mededeeling,
dat er tusschen Warschau en de stad, waar
de regeering thans vertoeft, nog Steeds te
lefonische verbinding mogelijk is.
Het opperbevel der Duitsche weermacht
maakt bekend:
Op 12 September heeft het Duitsche leger
in het Oosten met zijn Zuidelijken, resp.
Noordelijken vleugel de stormachtige ach
tervolging van den vijand voortgezet.
Van beide zijden van Przemysl optrek
kend, werden Sambor en Jaworow geno
men. De vooruitgeschoven afdeelingen heb
ben Lemberg bereikt. De ten Zuiden van
Radom ingesloten Poolsche groep heeft op
gehouden te bestaan. De geweldige buit aan
geschut en oorlogstuig van allerlei soort
wordt nog gesorteerd en geteld.
Ook het aantal gevangenen is nog niet
geteld. Alle pogingen der vijf Poolsche di
visies en twee cavaleriebrigades om naar
het Zuiden door te breken, zijn mislukt. De
concentrische tegenaanval van onze divi
sies is gaande.
Ten Oosten en ten Zuidoosten van War
schau zijn de straatwegen en spoorlijnen
van Warschau naar Siedlce door sterke
strijdkrachten overschreden.
Op het station van Krystynopol staan
drie treinen in brand.
Het vliegveld van Luck werd ernstig be
schadigd. De vliegtuigenfabriek te Biala-
Podlask werd in brand geschoten. Veertien
vijandelijke vliegtuigen werden vernield,
waarvan twee bij luchtgevechten.
AAN HET WESTELIJK FRONT.
In het Westen werd de Birnberg op on
geveer 6 km ten Zuidoosten van Saarbrüc-
ken, waarop de vijand zich met twee com
pagnieën had genesteld, in een tegenaanval
door Duitsche voorposten teruggenomen.
Overigens hier slechts kleine voorposten
gevechten.
Luchtaanvallen boven Duitsch gebied
kwamen niet voor.
Een speciale correspondent van het
Duitsche Nieuwsbureau maakt melding van
de vernietiging van de Poolsche cavalerie
brigade Pomorsky, die na taaien tegen
stand gedeeltelijk in de pan gehakt en voor
de rest gevangen genomen werd.
Volgens zijn verslag waren het hoofdza
kelijk pantserformaties en het luchtwapen,
die de verbinding tusschen de verschillende
eenheden van de Poolsche brigade onmoge
lijk hebben gemaakt. Verscheidene eska
drons, voor welke de weg naar Bromberg
was afgesneden, ondernamen de vergeef-
sche poging om bij Kulm over den Weich-
sel te ontkomen. De aanvankelijk ingezette
systematische terugtocht der brigade werd
door de achtervolging door het Duitsche
luchtwapen een overijlde vlucht, waarbij zij
grootendeels gevangen werd genomen.
In den loop van gisteren is de tegenstand
der ten Zuiden van Radom ingesloten Pool
sche strijdkrachten gebroken. De buit aan
krijgsgevangenen en oorlogsmateriaal is
niet bij benadering te overzien.
HET D.N.B. MELDT SUCCES DER
SLOVAAKSCHE TROEPEN.
De Slowaaksche troepen, hebben, naar
blijkt uit het Slowaaksche legerbericht, in
den Oostelijken sector van het front ster
ken vijandelijken tegenstand gebroken en
den vijand in een frontaanval gedwongen
20 km terug te trekken. Daardoor hebben
de Slowaaksche troepen zich in hun sector
een gunstige operatie stelling verzekerd.
Ook op de lijn KrosnoSanck zijn de Po
len in voortdurenden terugtocht. Het vlieg
veld in Krosno staat in brand. Het Slowaak
sche luchtwapen ontwikkelt voorts een
drukke bedrijvigheid, en heeft iedere po
ging tot actie van de Poolsche vliegers on
derdrukt. Met bijzondere voldoening con
stateert het Slowaaksche legerbericht ten
slotte de voorbeeldige samenwerking met
de eenheden van de Duitsche weermacht.
Het Engelsche ministerie voor de voor
lichting deelt mede, dat de regeering stap
pen onderneemt om een beperkt aantal
departementale diensten, die hun werk
zaamheden kunnen verrichten buiten het
centrum der regeering, uit Londen naar
elders over te brengen.
In welingelichte kringen verluidt, dat
ongeveer 7 tot 8000 personen hierbij be
trokken zijn. Men legt er den nadruk op,
dat geen enkele minister of officier, die be
trokken is bij de feitelijke regeering des
lands, uit Londen vertrekt.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uit
„Het hoofdkwartier van den Führer":
In den laatsten tijd neemt het aantal ge
vallen toe, waarin de Poolsche regeerings-
en legerinstanties de bevolking van open
steden sommeeren binnendringende Duit
sehe troepen tegenstand te bieden in de
stadswijken, op de markten en in de dor
pen. Te Warschau werd de bevolking door
vlugschriften, door de Poolsche radio en
dergelijke middelen ertoe aangespoord over
te gaan tot den franc-tireursoorlog. De stad
zelf werd door Poolsche artillerie bescho
ten.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt met betrekking hiertoe het
volgende bekend:
De overgroote consideratie van de Duit
sche artillerie en de Duitsche vliegers met
betrekking tot open steden, markten en
dorpen geschiedt op voorwaarde, dat deze
door den tegenstander zelve niet worden
verklaard en gemaakt tot strijdgebied.
Daar de Pool, zonder rekening te hou
den met zijn eigen bevolking dit beginsel
verwerpt, zal de Duitsche weermacht van
nu af aan met alle haar ter beschikking
staande middelen den tegenstand in derge
lijke plaatsen wreken.
Het Duitsche luchtwapen zal in vereeni-
ging met zware artillerie die militaire
maatregelen ten uitvoer leggen, welke er
op berekend zijn, in den kortst mogelijken
tijd aan dergelijke plaatsen de doelloosheid
van tegenstand duidelijk te maken.
De gevolgen, welke daaruit zullen ont
staan, voor de zwaar beproefde bevolking
komen uitsluitend voor de verantwoorde
lijkheid van de Poolsche regeering en haar
even onbekwame als gewetenlooze leger
leiders.
De vertegenwoordiger van het Poolsche
telegraafagentschap te 's-Gravenhage
schrijft ons het volgende:
„De civiele Poolsche bevolking als franc-
tireurs voor te stellen, is een nieuw ver
zinsel van de Duitsche propaganda, die als
doel heeft de wreedheid en onverbiddelijk
heid van de Duitsche bezetting tegenover
de Poolsche bevolking te verontschuldigen.
Van een guerilla of franc-tireursoorlog in
Polen kan geen sprake zijn, omdat de ge
heele mannelijke bevolking, die voor het
dragen van wapens geschikt was, onder de
wapenen is geroepen en in de verschillen
de legerafdeelingen twee dagen vóór het
uitbreken van het conflict is ingedeeld
Daarentegen is het zeker, dat zich op de
Duitsche achterhoede die Poolsche leger
afdeelingen voelbaar maken, welke zich
door den vluggen opmarseh van de Duitsche
gemotoriseerde legerafdeelingen niet op tijd
en niet in gesloten colonnes van het front
hadden kunnen terugtrekken. Deze vechten
Zooals reeds gemeld, zijn gisteren op
de algemeene begraafplaats te Huisduinen
(Den Helder) de commandant van de
Willem van Ewijck" lt. ter zee le klasse
J. E. ten Klooster en de lt' ter zee der
Kon. Marine Reserve G' Anema,, naar
hun laatste rustplaats gebracht.
Tal van bloemstukken lagen rond de
twee groeven Behalve een krans van de
Kon. Marine, waren er kransen van t,al
van schepen en inrichtingen, zooals van
de divisie mijnenvegers waartoe de „Van
Ewijck" behoorde van het vliegkamp Vee-
re, vanwaar commandant Ten Klooster af
komstig was, van de officieren van de
landmacht, van de gemeente Den Helder
en vele anderen
Aan deze bloemenschat voegde de ver
tegenwoordiger van H. M de Koningin,
de gep. schout-bij-naeht Q baron de Vos
-van Steenwijk, nog een groote bloemen
krans toe, waaraan een lint met de ge
kroonde W en franje in goud.
Onder het doffe geroffel der omfloerste
trommels daalden de beide zwarte kisten
in de groeven, waarop het derde salvo
werd afgegeven. De kruitdamp vermengde
zich metde zachte geuren van de vele
bloemen rond het dubbele graf.
„RUST EST VREDE 1
Vervolgens sprak de marinecommandant,
schout-bij-nacht H. Jolles, die gewaagde
van den schrik en ontzetting, waarmee
het bericht van de ramp in marinekrin
gen werd vernomen.
„Met omfloerste trommels en onder het
spelen van treurmuziek, aldus spr. heb
ben v/ij u hier gebracht en heel de Ko
ninklijke Marine in al haar geledingen is
hier vertegenwoordigd. Uit naam van die
allen roep ik u toe: „Rust zacht, rust in
vrede!"
Een vriend van de familie Ten Klooster
herinnerde er aan, hoe de komst van de
familie in 1914 te Veere het leven van
den zoon bepaalde. Evenals zijn beide
broers trok de zee hem aan, de zee, die
ook zoo'n abrupt einde maakte aan dit
fleurige en zonnige leven. „Wij troosten
ons met deg edachte, aldus spr., dat hij
zijn leven gaf voor het vaderland, al is
het diep tragisch, dat hij is heengegaan,
juist eenige maanden, voordat zijn kind
geboren zou worden. Dat kind zal de
leegte, die de vader achterliet, aanvullen
en de herinnering zijn aan een gaaf en
zuiver mensch. Hij ruste in vrede!"
Voorts sprak met ontroerde en bewogen
stem de luit. ter zee 1ste klasse H. J. M.
van Straelen, die de divisie-commandant
was van d e vier mijnenvegers toen het
ongeluk gebeurde „Ik bid den almabhti-
gen God, dat hij al onze vrienden in zijn
overdadige barmhartigheid moge ontvan
gen. De nabestaanden mogen zich troos
ten fn de overweging, dat God niet in
den steek laat hen, die zich op hem ver
laten."
Na den vlootpredikant, da Bartlema
sprak de vader van commandant Ten
Klooster een woord van dank, in de eer
ste plaats tot den vertegenwoordiger van
H. M. de Koningin en verder tot de ver
tegenwoordigers van heel de Defensie.
Spr. bracht tenslotte hulde aan de nage
dachtenis van allen-, "die op het schip,
waarover zijn zoon het commando voerde,
het leven lieten.
De stafmuziek besloot hierna de plech
tigheid
Talrijke autoriteiten van leger en vloot volgden in den rouwstoet.
Links onderscheidt men den kruiser „Sumatra".
Het Fransche legerbericht van 12 Sep
tember des avonds luidt:
„Het oprukken werd aan hetzelfde front
als gisteren voortgezet. De reactie van den
vijand, vooral van zijn artillerie, is krach
tig."
De belangrijkste operatie aan het front
tusschen Rijn en Moezel blijft zich voltrek
ken in den sector van twintig kilometer'ten
Oosten van de Saar, meldt Havas. De streek
waar deze operatie, die het karakter draagt
van een zuivering met het oog op latere
bewegingen, wordt ondernomen, kan wor
den omschreven als de linkeroever van de
rivier de Blies van Sarreguenines op
Fransch gebied tot het stadje Hornbach op
Duitsch gebied. Het is een bergachtige en
beboschte streek, doorsneden door beken,
welke van de Fransche grens naar het
Noorden stroomen en goede toegangswegen
vormen. De bezetting van den sector tus
schen de grens en de Blies zal de Fransche
troepen in staat stellen, het gebied te be-
heerschen, waarin de stadjes Blieskated en
Zweibrucken liggen. Dit verklaart de le
vendige reactie der Duitsche troepen, waar
van in het Fransche oorlogsbericht wordt
gesproken. De Duitsche artillerie is hier in
actie gekomen. Het Duitsche communiqué,
dat, zooals gewoonlijk, vrijwel het zwijgen
bewaart over de operaties aan het Weste
lijk front, heeft vandaag melding gemaakt
van dit gebied, dat werd beschreven als het
tooneel van „botsingen tusschen patrouil
les".
zich nu in kleinere formaties en in voor
beeldige orde door de Duitsche afdeelingen
heen om zich bij het Poolsche hoofdleger te
voegen, waarbij zij de Duitsche verbindin
gen in gevaar brengen en onbruikbaar ma
ken.
Zoo ziet de waarheid er uit over de z.g.
Poolsche afdeelingen van franc-tireurs."
De Engelsche bladen meldden gisteren
voor den eersten keer de aankomst van
Britsche troepen in Frankrijk. Ook maken
de bladen melding van enthousiasme, waar
mede de troepen op Fransch grondgebied
werden begroet.
De „Daily Express" schrijft, dat het
Fransche volk toeloopt om den tommies
een ovatie te brengen.
De speciale verslaggever van dit blad te
Parijs vertelt vervolgens welk een harte
lijk onthaal aan de Engelsche militairen in
een Fransch dorp is ten deel gevallen. „Er
waren vriendschapsbetuigingen van officie
ren, soldaten en bevolking, die gekomen
waren om de Engelschen bij hun doortocht
te verwelkomen." De Britsche troepen zijn
in Frankrijk. De oorlog is thans ook
Britsch geworden schrijft de verslaggever,
wie zijn deze soldaten, die de linies betrek
ken? Het zijn de zonen en jonge broeders
der mannen van Ieperen en de Somme, van
die mannen, van wier vijanden een heeft
gesproken over „een hardnekkigheid die
tot het uiterste met alle middelen volhardt
zonder te denken aan den tijd van opoffe
ring en die recht op de overwinning af
gaat". Ja Hitier, aldus de correspondent,
het zijn dezelfden naar den geest en in
vastberadenheid als de strijders die jij aan
de Somme ontmoette en die je in „Mein
Kampf" hebt opgehemeld."
ANDERS DAN IN 1914.
Het geheim van het vertrek van het
Britsche expeditieleger naar Frankrijk is
goed bewaard gebleven en eerst gisteren
vernam het Engelsche volk, dat de troe
pen zich reeds op het vasteland bevonden.
Het zorgvuldig voorbereide vertrek voltrok
zich zonder eenig incident.
In 1914 vertrokken de eerste Engelsche
detachementen tien dagen na de oorlogs
verklaring. Het expeditieleger bestond toen
uit vier divisies infanterie en een divisie
cavalerie, in totaal ongeveer honderddui
zend man.. Deze troepen waren op 22
Het Duitsche Roode Kruis heeft aan
het Internationale Roode Kruis-Comité in
Genève een telegram gericht van den vol
genden inhoud:
,In strijd met de strenge in achtneming
van alle volkenrechtelijke bepalingen .en
wetten der menschelijkheid bij Duitsche
strijdhandelingen, bedrijven de Polen bij
den terugtocht voor Duitsche bezetting
op volks-Duitschers de wreedste onmen
schelijkheden. Het Duitsche Roode Kruis
heeft den dringenden wensch, dat het In
ternationale Comité vertegenwoordigers
zou uitzenden tot eigen overtuiging bij
volledige vrijheid der constateering.
Bij- toestemming is mededeeling daarvan
en onverwijld vertrek van. de grootste
urgentie."
Augustus aan het front bij Bergen en op
den avond van denzelfden dag begon de
slag. De troepen, die in de afgeloopen week
in Frankrijk zijn aangekomen, zijn anders
en beter voorbereid. De manschappen zijn
niet onder het oog van familieleden en
vrienden en onder den klank van militaire
muziek aan boord gegaan. Zij hadden den
avond tevoren afscheid genomen. Bij het
vallen van den avond gingen zij in stilte
aan boord van de schepen, die langs de
kaden lagen en onder vlootgeleide vertrok
ken zij naar Frankrijk. Het vertrek had
niets spectaculairs, doch het was zeer ont
roerend.
De havens en schepen zijn niet bekend
gemaakt. Passagiersschepen zijn door en
kele maatregelen in transportschepen ver
anderd.
Er wordt te Parijs nog een volledig stil
zwijgen in acht genomen over de bewegin
gen der Britsche troepen en vliegers in
Frankrijk.
Al wat bekend mag worden is, dat zij hier
zijn-
