trixtcïftïe &eetixtr0cfye (&GOESCHE COURANT Wat voert Rusland in zijn schild ^lederlandsch stoomschip op een mijn geloopen. De Franschen rukken voorzichtig op in Niemandsland. Om Warschau wordt nog steeds gevochten. >ud Het Roode leger gedeeltelijk t gemobiliseerd. Canada in oorlog mef Duitschland. Italië's wachtwoord: Werken en zwijgen. Komt er een andere stemming in Duitschland? Alle twee-en-twintïg opvarenden gered. De ramp van de „Willem van Ewijck". Taai verzet der Polen bemoeilijkt den Duitschen opmarsch. „De strijd in Poien nadert zijn hoogtepunt." NUMMER 214 182e JAARGANG Dagblad. Uitgave C.V. De Middel- burgsche Courant. Bureaux: te MIDDELBURG: St. Pieterstraat 28, Tel. Redactie 269, Administratie 139; te GOES: Turfkade Tel, 2863. Post giro 359300. Abonnementsprijs voor Middelburg en Goes 2.30, elders 2.50 per kwartaal. Weekabonne menten in Middelburg en Goes 18 ct. TWEE BLADEN EERSTE BLAD HIDDELBURGSCHE COURANT MAANDAG 11 SEPTEMBER 1939 Advertentiën 30 cent per regel, ingezonden mededeelingen 60 cent per regel. Bij contract lager. Tarief op aanvraag. Familieberichten en dankbetuigingen minimum 2.10. „Kleine Advertenties", maximum 6 regels, 75 cent, bij vooruitbetaling. „Brieven, of adres bureau v. d. blad" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 ct. üiaal in papier laarna door vond as lag moe- Je, dat ad ge- ander- iderts al een Jtoeval laamd, Ze idzoe- fn ge en ge- luizes |id om de wa- t>r het er uit De twee groote onbekende althans niet geheel bekende factoren in den huidigen oorlog zijn Italië en Ruslaind. Uit Italië komen berichten waaruit dui delijk blijkt, dat het land zich „klaar maakt", Het voert een koortsachtigen handel om zijn voorraden zoo snel mo gelijk en zooveel mogelijk te vergroo- ten, Het heeft een neutraliteitsverklaring afgelegd, maar door zijn aanval op het verdrag van Versailles getoond aan welken kant zijn sympathie is. De kans bestaat, dat de houding van Italië een soort dreigement is of, om een leelijk woord te gebruiken: een chantagepoging om voordeelen te bereiken, vnl. op eco nomisch terrein, welke het bij den ge wonen gang van zaken niet zoo gemak kelijk zou hebben verkregen. Daartegen over bestaat echter de kans, dat Italië al leen maar afwacht. Uit Sovjet-Rusland kwam gisteren in- tusschen het bericht, dat terwijl de diensttijden van alle onder de wapenen zijnde lichtingen reeds eerder belangrijk verlengd waren thans een aantal lich tingen van het Roode Leger is opgeroepen. Het officieele communiqué hierover luidde: „In verband met den Duitsch-Poolschen oorlog, die een steeds grooteren omvang en een dreigender karakter krijgt, heeft de regeering der Sovjet-Unie besloten, ter verdere versterking van de landsverdedi ging, verscheiden lichtingen onder de wa penen te roepen. Voor het roode leger zijn de reservisten opgeroepen in de Oekraine en in Wit-Rusland en in de militaire dis tricten Leningrad, Moskou, Kalinin en Orel". Volgens het Duitsche nieuwsbureau is het wegvoeren van de in Moskou opge roepen soldaten den geheelen nacht voort gezet. De mobilisatiemaatregelen worden, aldus het D. N. B,, met een opmerkelijke snelheid, rust en orde uitgevoerd. Te Moskou zijn de meeste auto's door de mi litaire autoriteiten gevorderd. Het gewo ne reizigersverkeer van Moskou naar het Westen der Sovjet-Unie is niet gestaakt. „ONVRIENDELIJKE DADEN". Het Russische Tass-agentschap heeft onder den titel „Onvriendelijke daden te gen de Sovjet-Unie" een mededeeling ge publiceerd, waarin geklaagd wordt over „bemoeilijking en chicaneering door En geland van den Russischen buitenland- schen handel". Verscheiden Engelsche fir ma's hebben, aldus dit communiqué, ori- langs geweigerd de in opdracht van de Russische invoerorganisaties geproduceer de en gedeeltelijk reeds betaalde orders te leveren. Andere Engelsche frma's zou den zich schuldig gemaakt hebben aan schending van gesloten contracten. Het communiqué wijst er ten slotte op, dat een dergelijk optreden van Engelsche firma's en Engelsche regeeringsorganen ernstig afbreuk doet aan de handelsbe trekkingen tusschen de Sovjet-Unie en Engeland. RUSLAND NIET PASSIEF? Uit ae gedeeltelijke, maar zeer om vangrijke, mobilisatie in Rusland zou men, kunnen opmaken, dat dit land toch niet zoo passief zal blijven in den gigan- tischen strijd, die komen gaat, als het heeft willen laten voorkomen. De offici eele publicatie van Engelsche „onvrien delijkheden" kan van de Sovjet-regeering een waarschuwing aan Engeland zijn, maar het kan ook meer beteekenen: het binnenland langzaamaan voorbereiden op een meer actieve deelname aan den nieu wen wereldoorlog. In Duitschland bv. schijnt men er op te rekenen, dat Rusland in ieder geval „mee doet", zij het dan slechts in Polen. Dit zou op zichzelf reeds van ontzaglijke be- teekenis zijn, daar Duitschland dan meer troepen vrijkrijgt voor het Westelijk front. Maar bovendien zouden dan waarschijn lijk Engeland en Frankrijk den oorlog verklaren aan Sovjet-Rusland. Als zij Polen moeten helpen tegen Duitschland, dan geldt hetzelfde tegen Rusland, want in het bekende Engelsche Fransch-Poolsche verbond is de eventu- eele vijand niet met name genoemd, doch is alleen gesproken over „directe of in. directe agressie, waardoor Polen zich be dreigd zou achten". De wereld in vuur en vlam. En als een verschrikkelijke nachtmer. rie hangt boven Europa, boven de gehee- le wereld wat dan komen gaat, een oor log, waaraan millioenenlegers zullen deel nemen, waarin de onbekende krachten van Rusland in den strijd zullen worden geworpen, waarin zeer waarschijnlijk Amerika zal meevechten en waarbij Ja pan kalm toekijkt en zijn tijd afwacht om de lachende erfgenaam te worden van wat de Westersche staten ten koste van ontzaglijke offers aan geld, moeite en menschenlevens. in het Oosten hebben opgebouwd. Als Rusland inderdaad in den oorlog gaat, zij het binnenkort of later, dan zijn de kansen van Engeland en Frankrijk op een overwinning veel minder. Engelands enorme vloot is tegen de landlegers van Duitschland en Rusland van weinig nut, zoolang zij niet de Oostzee kan binnen dringen. Als dit beeld werkelijkheid wordt dan heeft Hitier zijn spel meesterlijk ge speeld Reuter meldt uit Ottawa: Canada heeft als onafhankelijk deel van het Britsche imperium uit trouw aan Enge land en zijn koning, Duitschland den oor log verklaard. Het Fransche blad „Temps" publiceert het volgende artikel van zijn bijzonderen correspondent te Rome: Uitgaande van de onderstelling, dat in de bestaande omstandigheden geheel Europa met bijzondere aandacht naar Italië ziet en zich afvraagt, wat dat zal doen, antwoordt de „Giornale d'Italia": „Italië volgt de ge beurtenissen met kalmte, terwijl het er voor waakt niet door die gebeurtenissen overheerscht te worden. Na alle pogingen gedaan te hebben om den vrede te redden, heeft Italië zich thans uit het conflict ^rugg0ji.Q k e n. Het werkt voor alles aan de be scherming zijner nationale en internationa le belangen. Dat beteekent niet, dat Italië zich in Europa isoleert. Het vertegenwoor digt een te groote waarde, dan dat het zich in historische gebeurtenissen zou kunnen onthouden. Het heeft een volkomen ver trouwen in den Duce". Volgens de „Messagero" schijnt de ge dragslijn van het Italiaansehe volk deze te zijn: produceeren in energiek tempo en geestelijk en stoffelijk gereed blijven om den oproep van den Duce te beantwoor den. De „Popoio d'Italia" geeft als wacht woord: „werken en zwijgen". In totaal kan de houding van Italië als volgt worden ge kenschetst: vredesarbeid aan den eenen kant, militaire versterking aan den ande ren. De regeering streeft er duidelijk naar een zoo normaal mogelijke atmosfeer en een geregelde activiteit op het gebied van verkeer, scheepvaart, handel en nijverheid te handhaven. Dezer dagen zal bv. de jaar markt te Bari worden geopend; de grootste Italiaansehe oceaanstoomer, de „Rex", is naar New York vertrokken, scholen en uni versiteiten zullen weldra het onderwijs voortzetten. Er worden aanzienlijke pogin gen m het werk gesteld den handel met het buitenland te handhaven, ja zelfs uit te breiden. Goering zou meenen, dat Duitschland niet kan overwinnen. In het Engelsche blad „Daily Mail" heeft de Duitsche correspondent van dit blad, Ward Price, een opmerkelijk arti kel geschreven. Zooals men weet, is Price een journalist, die zeer waardeerend over Duitschland geschreven heeft en daarom dikwijls een „halve Nazi" genoemd is. In de „Daily Mail" van vanochtend schrijft hij, dat de redevoering van Goe ring kenmerkend is voor den tegenwoor digen toestand in Duitschland. Deze re- devoerng zou naar zijn meening er op wijzen, dat men er in zekere hooge krin gen, evenals in het Duitsche volk, voor vreest, zich zonder hoop te storten in een oorlog tegen de gezamenlijke strijdkrach ten der democratie. Het feit, dat Goering en niet Hitier de eerste belangrijke rede voering in oorlogstijd heeft gehouden, geeft Price aanleiding tot verscheidene veronderstellingen: Zou in het karakter der rijksregeering reeds een geheime wij ziging zijn ingetreden ten koste van het opperste gezag van Hitier? Zouden lieden, zooals Goering, die min der neurasthenisch en practischer 1 zijn, probeeren Duitschland uit de gevaarlijke situatie te trekken, waarin de onver draagzaamheid en het ongeduld van Hit Ier het hebben gestort? Voorts schrijft Price, dat het vertrek van Hitier naar het front uit andere fun- damenteele redenen zou kunnen worden verklaard. Hitier zou zich in geval van troebelen in Duitschland temidden van het leger veiliger voelen. Zoolang hij bij zijn generaals zou zijn, zou er minder waarschijnlijkheid bestaan, dat een mi litaire staatsgreep zou uitbarsten om een einde te maken aan den oorlog, welke tot mislukking zon zijn gedoemd, zooals tal van generaals tegenover Hitier heb ben verklaard.' Tenslotte zou Hitier zijn generaals niet de vreugde willen j^ven, alleen Polen te „veroveren." Indien zekere dezer veron derstellingen juist zouden zijn, zou men er volgens Price uit kunnen concludeeren dat Goering ertoe geroepen is een meer beslissende rol te spelen in de aangelegen heden van het Rijk. .„EEN {ROEKELOOS AUTOMO BILISTJ' Price noemt Hitier een „soort roekeloos automobilist, die heftig allerlei kansen trotseert, doch waneer de zaken een kwa de wending beginnen te nemen, zichzelf niet meer in bedwang heeft." Uit Thisted (Denemarken) wordt ge meld, dat elf leden van de bemanning van het Nederlandschè s.s. „Mark" af komstig uit Rotterdam, in een reddings boot te Vorupoer zijn aangekomen. Zij deelden mede, dat de „Mark" Za terdagmiddag op weg yan Finland naar Nederland op een mijn is geloopen en gezonken. Be bemanning, die uit twee- en-twintig koppen bestond, begaf zich in beide reddingssloepen. Zij voeren tot gisteravond in eikaars nabijheid. Een etmaal in een open boot. Een motorreddingsboot uit Klitmoeller en reddingsbooten uit Vuropoer en Lyngby zochten daarop naar de andere boot, welke zij hedenochtend op eenige kilometers afstand van de kust van Lyngby vonden. In deze boot be vonden zich de andere elf leden der be manning. Alle twee-en-twintig schepelingen waren uitgeput door de vermoeienissen, welke zij hebben uitgestaan gedurende den langen tocht in de reddingsbooten. De kapitein van de „Mark", de heer A. G. van Dam, en de eerste officier, de heer J. Vinke, werden tengevolge van de mijnontploffing gewond. Zij bevinden zich onder geneeskundige behandeling. (De „Mark" behoort aan de N.V. Houtvaart, firma Vinke en Co. te Rot terdam. Het schip meet bruto 1514 ton en werd in 1930 gebouwd.) De begrafenis der slachtoffers. Morgen zal op de Alg. begraafplaats te Huisduinen bij Den Helder de teraardebe stelling plaats vinden van het stoffelijk overschot van twee der geredde, maar kort daarna overleden slachtoffers bij de ramp van den mijnenveger „Willem van Ewijck' nl. het stoffelijk overschot van den com mandant, den luitenant ter zee eerste klas se J. E. ten Klooster en van den luitenant ter zee der derde klasse der Kon. marinere serve G. Anema. De beide andere slachtof fers, wier stoffelijk overschot eveneens in het marinehospitaal te Den Helder was aangebracht, de adj.-onder off icier machi nist B. C. de Bruijn en de bediende-zeemili cien zullen elders begraven worden resp. te Rotterdam en te Apeldoorn. De begrafenis, zoowel die te Huisduinen als die van de beide andere slachtoffers, zal geschieden met militaire eer. De begrafe nis te Den Helder geschiedt vanuit het Ma rine-hospitaal, vanwaar de begrafenisstoet om 13 uur vertrekt. Behalve de deputaties van de Kon. mari ne, zal ook de landmacht uit de stelling Den Helder bij deze begrafenis vertegen woordigd zijn. Als slippendragers, voor wat betreft de baar van wijlen luitenant ter zee J. E. ten Klooster, zullen fungeeren vier officieren met den rang van luitenant ter zee eerste klas, voor wat betreft de baar van wijlen luitenant ter zee derde klasse, G. Anema, zullen vier luitenant ter zee derde klasse der kon. mar. reserve als slippendragers fungeeren. In den stoet, die voor het hospitaal zal worden geformeerd, zal de marinestafmu- ziek met tamboers en pijpers meeloopen. Van alle schepen en maritieme gebouwen zal de vlag met geus van parade tot zons ondergang halfstok worden geheschen. LODZ DOOR DE DUITSCHERS BEZET. Het Duitsche Nieuwsbureau deelt mede: Naar reeds door het Duitsche opperbevel van de weermacht werd gemeld, is Lodz in den loop van Zaterdag door Duitsche troe pen bezet. Goering zou meer koelbloedigheid en gezond verstand hebben. Hij zou er, on danks zijn pocherijen, van overtuigd zijn, dat Duitschland niet kan overwinnen Tot steun van dit betoog verhaalt Ward Price van een gesprek met den maar schalk tijdens een noenmaal te München in September van verleden jaar, met of ficieren van zijn staf. Op een eenigszins arroganten toon heeft Goering toen ge sproken over de „onoverwinlijkheid van Duitschland." Hij was van meening, da-, Engeland zich gelukkig mocht prijzen, niet den degen met Duitschland te heb ben gekruist. Deze gesprekken zouden in werkelijkheid bestemd zijn geweest voor de aanwezige officieren, teneinde den maarschalk te ontlasten van de verden king tot matiging te hebben aangespoord, toen de Sudetencrisis op haar hoogtepunt was. it -.a Het Fransche oorlogscommuniqué van gisteravond luidt: een reeks stelsel matige operaties aan het front heeft vorderingen tusschen de Saar en de Vo gezen mogelijk gemaakt. De vijand heeft een aanvallende beweging onmiddellijk ten Oosten van de Moezel, in de streek ten n.o. van Sierk, voorbereid. De Fransch-Britsche zeestrijdkrachten hebben mijnenvelden gelegd in bepaalde gedeelten van Het Kanaal en de Noord zee. Onze luchtverkenning is in den loop van dén dag voortgezet. Havas meldt verder: De operaties, die aan het front tusschen Rijn en Moezel aan den gang zijn en reeds hebben ge leid tot de bijna geheele in bezitneming van het Warndt-bosch vormen toch slechts een contactneming, welke op grooter schaal en inniger is. Terwijl de mobilisatie zonder eenig incident in ver sneld tempo wordt voortgezet en de troepen uit het binnenland onophoude lijk toestroomen en zich achter de Maginot-linie groepeeren, gaan de Fransche voorhoeden omzichtig verder. Zij hebben op alle punten de Fransch- Duitsche grens overschreden. Zij ver kennen nauwgezet de voorste punten der Siegiriedlinie. Het is nog het eerste stadium en in geen geval kan sprake zijn van een aanval. Bij deze informatieve en verkennings taak worden infanterie en vooral de cavallerie, gesteund door eenige ge vechtswagens, in hooge mate geholpen door verkenningsvliegtuigen, die overal tal van foto's maken, Tusschen de Maginot- en de Siegfried- linie bijv. in de streek bij Saarlouis zijn vernielingen en allerlei soorten valstrik ken aangebracht: mijnenvelden, welke van grooten afstand af tot ontploffing kunnen worden gebracht, mislefdende schuilplaatsen, waarin bommen zijn ge plaatst, die pas over eenige dagen zullen ontploffen, diepe grachten en prikkel- draadnetten. Vooruitgeschoven elemen ten zijn thans doende deze zone te zuiveren van een groote menigte val strikken, welke het vernuft der inge nieurs van het Duitsche geniecorps in meer dan een jaar tijd heeft kunnen aan brengen. EEN BRIEF VAN DEN EX-KEIZER AAN HITLER? Het Engelsche blad „Sunday Pictorial" meldt uit gezaghebbende bron te hebben vernomen, dat ex-keizer Wilhelm door tus- schenkomst van den ordonnans-officier ba ron Möller een bodschap aan Hitier heeft gericht, waarin hij zou hebben verklaard: „Gij staat tegenover een ramp, die oneindig veel grooter zou kunnen blijken dan die van 1918". Hitier zou hebben geweigerd Möller te ontvangen, die vervolgens door Von Halem van het ministerie van Buiten- landsche Zaken, ontvangen zou zijn. Het A.N.P. meldt het bovenstaande onder het opshrift „Een onwaarschijnlijk be richt". Het Duitsche bericht, dat Zaterdag meld de: „Onze troepen zijn Warschau binnen gerukt", was, zooals wij reeds dadelijk ver onderstelden, zeer optimistisch. Het blijkt thans, dat inderdaad gemotoriseerde Duit sche legerafdeelingen in de Poolsche hoofd stad zijn verschenen, doch dat zij slechts een gedeelte der voorsteden bezet houden, ter wijl de Polen hen uit andere voorsteden be schieten. Er is dus een zekere overeenkomst met Madrid. En hSewel niet verwacht kan wor den, dat de strijd om Warschau even lang zal duren als de strijd om Madrid, is dit foch teekenend voor den hevigen tegen stand, dien de in militair opzicht veel zwak kere Polen tegen Duitschland bieden. De correspondent van het Fransche nieuwsbureau Havas te Warschau is de Poolsch-Roemeensche grens overgekomen. Tot Lublin had hij geconstateerd, dat de Duitsche luchtmacht den eenigen spoor weg in dat gebied, zoomede de voornaam ste strategische punten intensief had ge bombardeerd. Duitsche vliegtuigen hebben van Dinsdagavond tot Donderdagmiddag tusschen Lublin en Warschau bommen ge worpen op alle stations, bruggen, straat- en spoorwegen. Op deze wijze hebben zij de evacuatie van gewonden naar Lwow (Lemberg) en het transport van verster kingen naar de hoofdstad vertraagd. Een groot aantal ploegen arbeiders werkt zon der onderbreking aan het herstel der spoor wegen, teneinde op die wijze den treinen gelegenheid te geven door te gaan. De stemming is ongeschokt. Indien de omstandigheden in dezen oor log voor Polen minder gunstig zijn met het oog op de meerderheid in aantal en mate riaal van den aanvaller, de psychologische omstandigheden zouden niet beter kunnen zijn dan nu, schrijft de Havas correspon dent. Alle soldaten, zelfs de gewonden, behou den een uitstekend moreel. Zoowel te Lwow als te Lublin verkeert de burgerbevolking in voortdurenden staat van luchtalarm. Toch heerscht overal de zelfde grimmige vastberadenheid om voor de verdediging van het vaderland, den vij and tot het laatste tegemoet te treden. De mededeeling over de operaties aan het Fransche front en de door de plaatse lijke pers gegeven berichten over de ont ruiming van Mainz, Stuttgart en Frankfort hebben een enthousiasme ontketend, dat overal den wil verhoogt vast te houden, teneinde de bondgenooten in staat tc stel len de beoogde doelen te bereiken. De officieele communiqués verbergen niet, dat terrein werd verloren, doch dat heeft het moreel der Poolsche bevolking in niets geschokt. Dit zelfs zoo, dat de min ste verdenking jegens hen, die hun plicht zouden verwaarloozen of aarzeling zouden betoonen, snel zou verkeeren in daden van geweld. Hoewel de Duitschers hebben medege deeld, Warschau te hebben bezet, heeft de stad nog steeds verwoed weerstand gebo den. Polen zal misschien bezwijken, doch het zal verwoed strijden tot zijn laatste krachten, in het vertrouwen van de eind overwinning van zijn bondgenooten. De correspondent besluit zijn relaas met den titel van een oud Poolsch volkslied: „Polen is nog niet verloren". - „De Polen zijn een ras van groote soldaten." De militaire medewerker van de Engel sche „Times" bespreekt vandaag de po sitie van het Poolsche leger. Hij wijst in het bijzonder op de rol, welke de Duit sche luchtmacht heeft gespeeld in samen werking met de grondstrijdkrachten. Niet alleen worden de bases en verbindingswe gen van het aangevallen' leger voortdu rend bestookt, doch de aanvaller bevindt zich in betrekkelijke veiligheid Overigens kan het leger, dat over de beste lucht macht beschikt, zijn troepen voor flank- aanvailen, zelfs achter het front, in be weging brengen zonder ernstige gevaren te loopen. Integendeel kunnen de troepen, welke door het zwakste leger voor tegenaanvallen bestemd worden, worden uiteengeslagen nog zelfs voor z ij hebben kunnen optreden. De schrijver verheugt zich er over te kunnen- erkennen, dat de Poolsche soldaat, in overeenstemming met de tradities van dit groote soldatenras vecht. Hij onderschat ook de moeilijkheden van de Duitschers niet. Voor hen wordt de duur der transporten op den terugweg na den zoo snellen opmarsch verlengd. Er moeten vernielde orugger en tunnels worden hersteld. De beschadigde spoorwe gen vergen tijd voor herstel, zooals de Duitschers reeds bij hun offensief jn Frankrijk 1918 hebber, kunnen constatee- ren Bij zijn behandeling van (lc operaties aan het Fransch-Daitsche front spreekt de schrijver de meening uit, dat aan dat front een blijkbaar krachtige pressie wordt uitgeoefend, welke nog in hevigheid toe neemt. Het D.N.B'. meldt uit Berlijn: Het op perbevel der Duitsche weermacht maakt bekend De groote slag in Polen nadert zijn hoogtepunt: de vernietiging van het Pool sche veldleger ten Westen van den Weich- sel. Terwijl in Zuid-Polen de zich taai ver werende tegenstander over den San werd teruggedrongen en de overgang over de rivier bij Radymno en Jaroslaw werd be zet, begonnen de* in verschillende gebie den ingesloten troepen de wapens neer te leggen. Overal werden pogingen der in gesloten troepenafdeelingen door te bre ken, verhinderd. Het is na harden strijd om de Pool sche versterkingen aan den Narew ge lukt bij Nowgorod en Wizna brughoofden te vormen aan den Zuidelijken oever. Poolsche artillerie van ieder kaliber heeft, van de Oostelijke deelen van War schau uit, het vuur geopend op onze zich in het Westelijk deel der stad bevinden de troepen. De insluiting van de Poolsche oorlogs haven Gdingen werd voortgezet Neustadt en Putzig bevinden zich in Duitsche han den. Duitsche zeestrijdkrachten ondersteu nen het optreden van het leger door een succesrijke beschieting van Poolsche bat terijen en van de oorlogshaven Gdingen. Het luchtwapen heeft de wegen en spoorlijnen ten Oosten van Warschau en in de gebieden van Lemberg en Lublin- Chelm herhaaldelijk aangevallen en de zich aldaar bevindende colonnes en troe pentransporten verslagen Te Lemberg werd het Westerstation verwoest.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1939 | | pagina 1