UGOESCHE COURANT)
De laatste oogenblikken vóór de
Engelsche oorlogsverklaring
Italië houdt zich militair
afzijdig.
Polen berichtte hedenmorgen:
Reeds 94 Duitsche
luchtaanvallen.
0 DOOR VOLKSSTEMMING VAN DUITSCHLAND AAN POLEN 1922
VAN SLOWAKIJE AAN POLEN 1938
Dagblad. Uitgave C.V. De Middel-
burgsche Courant. Bureaux: te
MIDDELBURG: St. Pieterstraat 28,
Tel. Redactie 269, Administratie 139;
te GOES: Turfkade Tel. 2863. Fost-
-giro 359300. Abonnementsprijs voor
Middelburg en Goes 2.30, elders
2.50 per kwartaal. Weekabonne
menten in Middelburg en Goes 18 ct.
Verantwoordelijkheid voor ellende op
Hitiers schouders".
Ook Engeland achtte
spoed noodzakelijk.
Roosevelts oproep tegen
bombardementen van steden.
Ook do Fransche ambassadeur
vroeg terugtrekking der
Duitsche troepen.
Hitier heeft Italië „niet noodig".
Er is geen oorlog, zegt Berlijn!
Duitschers mogen niet naar
buitenlandsche zenders
luisteren.
Veel vrouwen en kinderen
omgekomen.
De Poolsche ambassadeur
verlaat Berlijn.
Polen kreeg geen gelegenheid op
de Duitsche voorwaarden te
antwoorden.
„Het Polen vóór de deeling en het Polen van thans'*
P'VgaFUJÊ
DE-REPUBLIEK PO
US LAND
ISLANC
•NUMMER 207 182e JAARGANG
V*
TWEE BLADEN
EERSTE BLAD
HIDDELBUR6SCHE COURANT
ZATERDAG 2 SEPTEMBER 193»
Advertentiën 30 cent per regel,
ingezonden mededeelingen 60 cent
per regel. Bij contract lager. Tarief
op aanvraag. Familieberichten en
dankbetuigingen minimum 2.10.
„Kleine Advertenties", maximum 6
regels, 75 cent, bij vooruitbetaling.
„Brieven, of adres bureau v. d. blad"
10 cent extra. Bewijsnummers 5 ct>
H
"In een dramatische zitting van het En
gelsche Lagerhuis heeft de Britsche mi
nister-president gisteravond de volle ver
antwoordelijkheid voor den Poolsch Duit-
sïchen oorlog en de andere, daaruit voort
komende, oorlogen, op de schouders ge
legd van Hitier.
Wij hebben geen enkel middel verwaar
loosd om het kristalhelder te maken voor
de Duitsche regeering, dat, wanneer zij
er aan vasthield wederom geweld te ge
bruiken op de wijze, waarop zij dit in Jiet
^verleden heeft gebruikt, wij vastbesloten
waren ons met geweld tegen haar te
verzetten.
Nu alle documenten gepubliceerd zijn,
aldus Chamberlain verder, zullen wij voor
de rechtbank der historie staan, wetende,
dat de verantwoordelijkheid voor deze
verschrikkelijke rampspoed ligt op de
schouders van een man (luide toe
juichingen). De Duitsche rijkskanselier
heeft niet geaarzeld om de wereld te
dompelen in ellende om zijn eigen zinne-
looze eerzucht en ambities te dienen (lui
de toejuichingen).
Uit de documenten blijkt duidelijk, dat
ons doel is geweest er naar te streven
besprekingen tot stand te brengen om
trent het Poolsch-Duitsche geschil tus-
schen de beide regeeringen zelve op voor
waarden van gelijkheid (toejuichingen).
Chamberlain vervolgde: De Britsche am
bassadeur heeft Berlijn medegedeeld, dat,
tenzij verzekeringen werden gegeven dat
iedere agressieve actie wordt opgeschort
en de Duitsche troepen uit Polen woriden
teruggetrokken, de Britsche regeering zon
der aarzeling hare verplichtingen zal na
komen.
Wanneer het antwoord op deze laatste
waarschuwing ongunstig luidt, zal de
Britsche ambassadeur zijn paspoort aan
vragen.
(Dit zou een verbreking der diplomatie
ke betrekkingen beteekenen wat door
gaans de laatste daad is voor een open
lijke oorlogsverklaring. Red.)
'In zijn rede zeide Chamberlain nog:
„Er is een passage in onze mede-
deeling van 30 Augustus, aan de Duitsche
x-egeering, die ik zou willen aanhalen, om
dat zij toont, hoe gemakkelijk een botsing
zou hebben kunnen zijn vermeden, wan
neer er het geringste verlangen had be
staan bij de Duitsche regeering om tot
een vreedzame regeling te komen. In dit
document zeiden wij: „De Engelsche re
geering erkent de noodzakelijkheid van
spoed bij het in gang brengen van be
sprekingen. Daarom zou zij er bij beide
partijen op willen aandringen zich te ver
plichten, dat gedurende de onderhandelin
gen geen agressieve militaire bewegingen
zullen plaats vinden.
De Britsche regeering heeft het ver
trouwen, dat zij een dergelijke verplich
ting van de Poolsche regeering kan ver
krijgen, wanneer de Duitsche regeering
soortgelijke verzekeringen zou geven.7
Inderdaad heeft de Poolsche Tregeering
onmiddellijk haar bereidwilligheid tot on
derhandelingen onder dergelijke omstan
digheden betoond. Van de Duitsche regee-
ring is op dit Engelsche voorstel geen en
kel antwoord ontvangen.
Er is nog slechts een opmerking
die ik zou willen maken, aldus verklaarde
Chamberlain tenslotte, en dat is mijn vol
doening en de voldoening van de regeering
van Z.M. uit te spreken, dat gedurende
deze laatste dagen van de crisis ook Mus
solini zijn best heeft gedaan voor een op
lossing (toejuichingen)
Het blijft thans aan ons onze tanden
op elkaar te zetten en deze worsteling in
te gaan, naar welker vermijding wij zoo
vurig hebben gestreefd.
Wij hebben geen twist met het Duit
sche volk (toejuichingen). Zoolang echter
de nait.-socialistische regeering bestaat
en de methoden gebruikt, die zij zoo
hardnekkig in de afgeloopen twee jaren
heeft toegepast, kan er geen vrede zijn
in Europa (toejuichingen).
Wij zjjn vastbesloten, dat er aan deze
methoden een einde moet komen en
wanneer wij in de worsteling in de we
reld wederom de wetten kunnen verstigen
van goeden trouw en afstand van geweld,
dan zouden zelfs de offers, die dit voor
ons zal meesleepen hun meest volledige
rechtvaardiging vinden (toejuichingen).
Eenzelfde verklaring als Chamberlain
in het Lagerhuis, heeft de minister van
buitenlandsche zaken, Lord Halifax, afge
legd in het Hoogerhuis.
Nadat de Italiaansche ministerraad gis
termiddag had vergaderd, is een officieele
jnededeeling gepubliceerd van den volgen
den inhoud:
Na den toestand in Europa, welke is ont
staan tengevolge van het DuitschPoolsche
conflict waarvan de oorsprong terug
gaat tot het verdrag van Versailles en
na kennis te hebben genomen van alle do
cumenten, welke door den minister van bui
tenlandsche zaken werden voorgelegd en
waaruit blijkt, wat de Duce heeft gedaan
tot het behoud van den vrede op een recht
vaardigen grondslag, heeft de ministerraad
zijn volledige goedkeuring gehecht aan de
tot nu toe genomen militaire maatregelen,
welke zuiver een karakter van voorzorg
hebben en houden. De ministerraad heeft
ook de economische en sociale maatregelen,
welke den ernstigen toestand noodzakelijk
maken, goedgekeurd.
De ministerraad verklaart vervolgens en
kondigt het volk aan, dat Italië geen enkel
militair initiatief neemt.
Tenslotte wordt een beroep gedaan op
het Italiaansche volk om een voorbeeld te
geven van discipline en kalmte, zooals
steeds het geval is geweest.
o
Zooals bekend is, heeft de president der
Ver. Staten, Roosevelt, een oproep gericht
aan Duitschland en Polen, alsmede aan En
geland, Frankrijk en Italië, om in naam
van de menschelijkheid de burgerbevolking
te sparen en geen open steden te bombar
deeren. De regeeringen van Engeland,
Frankrijk en Polen hebben op dit verzoek
geantwoord, dat zij alles zullen doen om de
burgerbevolking zooveel mogelijk het leed
van den oorlog te besparen.
Wat Duitschland betreft, Hitier heeft in
zijn laatste Rijksdagrede verklaard „geen
corlog te voeren tegen vrouwen en kinde
ren". Een antwoord aan Roosevelt heeft
hjj niet gegeven, wat als een groote onbe
leefdheid opgevat wordt.
Italië heeft bericht, dat het verzoek van
Roosevelt geen betrekking had op de It a
liaansche wserwacht, daar Italië besloten
had buiten het conflict te blijven.
Intusschen zijn volgens berichten uit Pool
sche bron door de Poolsche burgerbevolking
reeds groote verliezen geleden. Polen twfy
feit er dan ook aan of de tegenpartij reke
ning zal houden met de door Roosevelt ge
noemde beginselen, die 't natuurlijke resul
taat zijn van menschelijke gevoelens.
De Fransche ambassadeur te Berlijn,
Coulondre heeft gisteravond bij de Duitsche
regeering een soortgelijke stap ondernomen
als de Engelsche ambassadeur, welke door
Chamberlain in het Lagerhuis werd aange
kondigd. In geval van een ongunstig ant
woord zou dus ook de Fransche regeering
haar verplichtingen ten uitvoer leggen en
zou de ambassadeur zjjn paspoort vragen.
Dé Duitsche rijkskanselier Hitier heeft
een telegram gezonden aan Mussolini,
waarin hij zegt:
„Duce, ik dank U zeer hartelijk voor de
diplomatieke en politieke hulp, welke gij
onlangs aan Duitschland en zijn goed recht
hebt geschonken. Ik ben overtuigd, met de
Duitsche militaire macht de taak te kun
nen vervullen, welke ons is opgelegd. Ik
meen in de gegeven omstandigheden de
Italiaansche militaire hulp niet noodig te
hebben. Ik dank U, Duce, ook voor alles,
wat gij in de toekomst zult doen voor de
gemeenschappelijke zaak van fascisme en
nationaal-socialisme".
In politieke kringen te Berlijn wordt ver
klaard, dat Duitschland Polen niet den oor
log heeft verklaard en dat daarom de te
genwoordige toestand niet beschouwd wordt
als oorlogstoestand.
Het kan hun het leven kosten.
De Duitsche ministerraad voor de rijks
verdediging heeft een verordening uitge
vaardigd, waarin het volgende bepaald
wordt
„Het luisteren naar buitenlandsche zen
ders is verboden. Overtredingen worden
met tuchthuis gestraft. In lichtere gevallen
kan de uitspraak gevangenisstraf luiden.
De gebruikte radiotoestellen worden inge
trokken. Wie berichten van buitenlandsche
zenders verspreidt, wordt met tuchthuis ge
straft en in bijzondere ernstige gevallen
met den dood. De bijzondere gerechtsho
ven zjjn bevoegd overtredingen tegen deze
verordening te behandelen".
De Berlijnsche president van politie heeft
gisteren bevolen, dat tot nader order Ber
lijn des nachts volledig moét zijn ver
duisterd.
Het Poolsche Telegraaf-agentschap
meldde vanmorgen vroeg: Volgens voor-
loopige schattingen heefjt de Duitsche
luchtmacht tot vanochtend toe 94 lucht
aanvallen ondernomen tegen steden, dor
pen en vlekken in Polen. Daarbij waren
22 aanvallen op steden met meer dan
17,000 inwoners, 27 op groote dorpen met
meer dan 3000 inwóners en 25 op dorpen
20 op heel kleine plaatsjes en zelfs afge
legen huizen. Bovendien hebben de Duit
sche vliegtuigen op het land werjkende
arbeiders onder vuur genomen, evenals
personen, die zich op den weg bevonden.
Het aantal dezer laatste gevallen is nog
niet kunnen worden vastgesteld.
VELE DOODEN ONDER BURGER
BEVOLKING.
Het aantal dooden bedraagt in alle ge
vallen bij' elkaar genomen 130j, waarbij
slechts 12 militairen'. Er zijn tientallen
personen ernstig gewond en eenige hon
derden licht gewond.
Meer dan de helft van het aantal dooden
zijn vrouwen en kinderen. Het hevigst
bombardement was dat bij den aanval op
het gemeenteziekenhuis te Wiel'um bij de
Duitsche grens. Het ziekenhuis geraakte
in brand. De stad Wielum werd met een
bijzondere hevigheid gebombardeerd. Er
stonden veel huizen in brand.
In den loop van den afgeloopen nacht
is komen vast te staan, dat het aantal
door de luchtverdediging neergeschoten
vliegtuigen veel hooger is dan men giste
ren meende.
Het Poolsche Telegraaf-agentschap meldt
verder, dat gisteravond omstreeks zes uur
zes Duitsche vliegtuigen de steden Jed-
litz, Moderowka en Iwonicz in het dis
trict Krosno hebben gebombardeerd, ter
wijl 20 minuten later vijftien Duitsche
vliegtuigen den aanval op deze steden
hebben herhaald. De toestellen wierpen
brandbommen uit.
Een der machines werd neergeschoten
en drie Duitsche onderofficieren, die uit
het brandende toestel gered konden wor
den, werden door de politie gearresteerd
en ter beschikking van de militaire au
toriteiten gesteld. Ook in de beide andere
genoemde dictricten zouden Duitsche
vliegtuigen zijn neergeschoten.
Op de bekende badplaats Iwonicz wier
pen de Duitsche toestellen twaalf bom
men. Hierbij werden vier personen gedood
en zes gewond, terwijl een huis verwoest
werd. Boven Warka werden 55 bommen
uitgeworpen.
De Duitsche vliegers namen bovendien
het marktplein onder mitrailleur vuur,
waarbij een pérsoon werd gedood en drie
werden gewond.
Nabij Pultusk vloog een Duitsch vlieg
tuig in brand, er bevonden zich vier per
sonen in, waarvan twee gewond werden.
Zij werden door de politie eveneens ter
beschikking van de militaire autoriteiten
gesteld.
De Poolsche ambassadeur te Berlijn,
Lipski, heeft gisteravond van zijn regeering
order gekregen Berlijn te verlaten.
De Poolsche belangen in Duitschland zul
len door het Zweedsche gezantschap behar
tigd worden. De Duitsche ambassade te
Warschau heeft eveneens voorbereidselen
getroffen, om te vertrekken.
Gisteren is te Warschau een officieele
mededeeling gepubliceerd naar aanleiding
van het communiqué der Duitsche regee
ring waarin de aanhechting van Dantzig en
driekwart van Pommeren aan het Duitsche
Rijk langs den weg van onvoorwaardelijke
toestemming werd geeischt, alsmede het
zenden van een Poolschen gedelegeerde
naar Berlijn werd gevorderd.
Van officieele Poolsche zijdeN wordt ge
zegd, dat de Pooolsche regee
ring de voorwaarden be
treffende de besprekin
gen eerst vernam na uit
gifte van het bovenbedoel
de communiqué der Duit
sche regeering. Deze voorwaarden
hebben geen betrekking op een regeling
van de Poolsch-Duitsche vraagstukken,
maar vormden en vormen een duidelijken
en ultimatieven aanslag op de levensbelan
gen van de Poolsche republiek en op zijn
gebied.
Geen enkele regeering zou dergelijke
voorwaarden kunnen aanvaarden. Hoewel
de Poolsche regeerïng geen kennis droeg
van deze voorwaarden, hadden zij toch het
karakter van een ultimatum en vormden
zij voorwendsels, met volstrekt cynisme
verzonnen voor de agressie tegen Polen,
een agressie, die zich daadwerkelijk heeft
voorgedaan.
Het beroep van rijkskanselier Hitler in
zijn rede van gisteren op de beweerde Pool
sche agrqsjsje op Duitsch gebied, is een evi
dente f>n vastgestelde vervalsching.
1ST DEEL ING 1772
H+H-) AAN RUSLAND
llllllll AAN PRUISEN
M
AAN OOSTENRIJK
2de DEEL/NG 1793
.AAN RUSLAND
AAN PRUISEN
3de DEELING 1795
i=j AAN RUSLAND
(TTÏÏ1 AAN PRUISEN
HHI AAN OOSTENRIJK
DANZIG
1807-1814 BIJ FRANKRIJK
1814-1871 BIJ PRUISEN
1871-1920 BIJ DUITSCHLAND
1920- VRIJSTAAT ONDER D. VOLKENBOND^
1922-TOLUNIE MET POLEN
L I TA UEN
OPPER Ce)
SILEZIË
HET HERSTEL VAN POLEN
\P00R HET VERDRAG VAN VERSAILLES 1919
DUITSCH GEBIED AAN POLEN
RUSSISCH-SOVJET GEBIED AAN POLEN CONGRES V1815)
DOOR HET VERDRAG V. TRIANON 1920
OOSTENRIJKSCH GEBIED AAN POLEN
DOOR HET VERDRAG V RIGA tOCTOBER1920
RUSSISCH-SOVJET GEBIED AAN POLEN
VAN LITAUEN AAN POLEN 1920
(3974)
Bij het aandachtig beschouwen van bei
de kaarten zal de lezer tot een duidelijk in
zicht komen wat Polen's vroegere indeeling
betreft en zooals die thans is.
Polen is voor 1772 een groot koninkrijk
geweest; het omvatte gebieden die wij thans
kennen als Letland, Litauen, West Pruisen
(waarin zich nu de Poolsche corridor be
vindt) Groot Polen (waarin zich nu de be
twiste voormalige Duitsche provincie Posen
bevindt), Galicië en uitgestrekte Russische
gebieden, die thans gedeeltelijk wederom
bij de Sovjet-Unie behooren.
Polen werd driemaal verdeeld in 1772,
1793, 1795. De kaart geeft duidelijk aan,
aan welke landen de gebiedsdeelen werden
toegevoegd. Na 1795 bestond het Koninkrijk
Polen dus niet meer.
Zie nu de tweede kaart: Polen als Re
publiek.
In 1919 werd Polen door het verdrag van
Versailles als repbliek hersteld; men ging
van de gedachte uit het voormalige Russi-
Polqn heeft zich steeds bereid verklaard
tot het regeleii van de Poolsch-Duitsche
i geschilkwesties langs den weg van bemid
deling.
sche Polen, zooals dit door het congres van
1815 vastgesteld was, als kern te nemen
met Warschau als hoofdstad.
Bij dit gebied werd gevoegd de Duitsche
provincie Posen en een gedeelte van West-
Pruisen waardoor Polen een uitweg (cor
ridor) naar zee kreeg; dus wederom het
zelfde gebied dat Polen vóór 1772 bezat.
In 1920 werd door het verdrag van Tria'«
non Galicië bij Polen gevoegd waarin de
steden Krakau en Lemberg (dus wederom
een gebied dat men op de eerste kaart te
rugvindt). In 1920 kreeg Polen oorlog met
de Sovjet-Unie; door het verdrag van Riga
moest de Sovjet een belangrijk gedeelte aan
Polen afstaan (zie de kaart met het cij
fer 4).
Litauen moest in 1920 een gedeelte van
zijn rijk aan Polen afstaan, waarin de stad
Wilna.
Ook Dantzig is dikwijls onder vreemd be
stuur geweest; dat kan de lezer aflezen op
beide kaarten (zie de jaartallen).
Met beide kaarten te vergelijken komt
men tot een duidelijk inzicht van Polen's
verdeeling, opkomst en herstel.
Welke lotgevallen zullen Polen nu we
derom te wachten staan? De komende
dagen zullen hieromtrent waarschijnlijk eelt
beslissing brengen.
