IP fowtriitci&le «c
HIDDELBURGSCHE COURANT
GOESCHE COURANT)
De toestand wordujets^gunstiger.
Dantzig feestelijk getooid in afwachting
van wat komen gaat!
Koningin Wilhelmina en
Koning Leopold bieden
bemiddeling aan.
De Duitsche bevolking toont
een lustelooze stemming.
De Polen in de Vrije Stad toonen meer zelfvertrouwen
en optimisme dan voor drie maanden.
Het Duitsch-Engelsche
overleg duurt voort.
Komen de standpunten
dichter bij elkaar?
De Duitsche bladen spre
ken van toenadering tot
Engeland.
Biljetten met voor Hitier
beleedigenden inhoud op
gehangen.
Turkije blijft aan de zijde van
Frankrijk en Engeland.
Goede indruk in Duitsch
land, maar
Duitsche troepen Slovakije
binnengerukt.
De bemiddelingspogingen van
den Duce.
Het uitstel van de ratificatie van
het Duitsch-Russische
niet-aanvalsverdrag.
De bomaanslag op het Poolsche!
station.
Rantsoeneering van veevoeder.
Waarheen toch marcheert
de S.A.
30 AUG. 1939. EERSTE BLAD. 182e JAARG.
'Dagblad. Uitg. N.V. De Middelburgsche Crt.
bureaux: te MIDDELBURGSt. Pieterstr.28,
•Telefoon Redactie 269, Administratie 139;
je GOESTurfkade Tel. 17. Postgiro 43255.
^Abonnementsprijs voor Middelburg en Goes
ff 2.30, elders f 2.50 per kwartaal. Week
abonnementen in Middelburg en Goes 18 ct.
NUMMER 204. TWEE BLADEN. WOENSDAG 1 30 AUG. 1939. EERSTE BLAD. 182e JAARG.
Advertentiën 30 ct per regel, ingezondeit;
mededeelingen 60 ct p. r. Bij contract lager
Tarief op aanvraag. Familieberichten eit
dankbetuigingen minimum f 2.10. „Kleine
Advertenties", max. 6 regels, 75 cent, bif"
vooruitbetaling. Brieven, of adres bureaus
v. d. blad" 10 ct extra. Bewüsnummers 5
Henderson, de Britsche ambassadeur te
Berlijn, is gisteravond omstreeks 7 uur op
nieuw door Hitier ontvangen. De Führer
overhandigde hem het Duitsche antwoord
op de Engelsche nota, Zondagavond per
vliegtuig door Henderson overgebracht.
(.Over den aard van dit antwoord, wordt
evenals over de vorige nota's, een volkomen
stilzwijgen bewaard.
Telefonisch is het gisteravond nog naar
i Londen doorgegeven. Vanmorgen vond een
Engelsche kabinetsraad plaats, waarin Hit
ler's mededeelingen bestudeerd zijn.
Gemeld wordt voorts nog, dat de Britsche
minister van buitenl. zaken, Halifax van-
nacht met Chamberlain gedurende een uur
en veertig minuten het antwoord van Hit-
Ier reeds heeft besproken. Hij vertrok te
kwart voor een in den nacht van Downing-
street 10 naar het Foreign Office, waar hij
met Cadogan en sir Horace Wilson tot half
drie bleef.
Dat de vermoedelijke inhoud van het
Duitsche antwoord ruimte laat voor ver
dere besprekingen, is af te leiden uit een
verklaring, welke een politieke woordvoer
der te Berlijn gisteravond tegenover Reuter
heeft afgelegd.
Hij zeide: „De deur blijft open voor on
derhandelingen. Duitschland zal naar alle
redelijke voorstellen luisteren, maar vast
houden aan de eischen van Hitier betref
fende terugkeer van Dantzig en den Corri
dor. Behalve dit, willen wij tot een
accoord komen met Polen, dat
een toegang naar zee moet heb
ben.
Vooral deze laatste zin, door ons gespa
tieerd, is merkwaardig en maakt de hoop
op het vinden van een compromis levendi
ger. Immers het gaat voor Polen alleen
maar om een toegang naar zee. Als die
maar gewaarborgd kan worden, zal er met
Warschau te praten zijn.
Reuter meldt uit Berlijn: De mogelijk
heid en wenschelijkheid van een weder-
zijdsch begrip op breede basis tusschen En
geland en Duitschland werden vanochtend
te Berlijn plotseling naar voren gebracht.
Zij werden algemeen in de ochtendbladen
besproken.
De „Deutsche Allgemeine Zeitung" bij
voorbeeld schrijft:
„Het gaat Hitier er om door de terzijde
stelling van het onrecht van Versailles de I
grondslagen te leggen voor den duur-
zamen en zekere n vrede, welkel
geheel Europa noodig heeft!
door, een werkelijke en duur
zame Engelse hD uitsche over-|
eenstemming'te scheppen.
Wij willen niet dat zich steeds weer een
nieuw geschil tusschen de beide groote vol
ken, voor wie op de aarde plaats genoeg is
schuift. Aan het einde van ieder geschil
tusschen Duitschland en Engeland staat j
men steeds weer voor dezelfde taak. De
Weide volken moeten wegen gaan, die el-1
kander niet kruisen".
Fransche persstemmen.
Havas meldt uit Parijs: In afwachting van
het bekend worden van het antwoord van
rijkskanselier Hitier aan de Britsche re
geering gaat de Fransche pers voort, vast
beradenheid en kalmte te betoonen.
Pietri schrijft in de „Echo de Paris", dat
de gedragslijn van Parijs en Londen onver
anderlijk blijft. Wij hebben niet de bedoe
ling Duitschland te vernederen, doch het is
evenmin van ons te verwachten, dat wij de
prachtige vastbeslotenheid en de bewonde-
renswaardigen moed van Polen doen bui
gen.
Kolonel Roque wijst in het „Petit Jour
nal" op de gunstige positie van Frankrijk.
Saint Brice stelt in het „Journal" de
vraag, of het schriftelijke antwoord van
Hitier, dat gisteravond aan Henderson is
overhandigd, minder teleurstellend zal zijn
dan dat aan Daladier. Zal het op z'n minst
veroorloven voort te gaan met het werk
der toenadering? Zelfs voor dat geval zou
nog veel moeten worden gedaan, om een
procedure van beraadslaging op te stellen.
Zonder nog te spreken over de geduchte
moeilijkheden, die verschijnen zoodra men
denkt aan het tot elkander brengen van
theses die onverzoenlijk schijnen.
Saint Brice besluit: Wij zullen dan we
ten of de man, die op zoo luchthartige wij
ze redeneert over de gevaren van een al-
gemeenen brand en over de verschrikkelijke
consequenties van den oorlog de vreeselijke
verantwoordelijkheid zal nemen deze uit te
lokken, wanneer men hem de middelen
biedt er aan te ontsnappen.
Blum schrijft in de Populaire, (socia
listisch), dat indien Duitschland afziet van
de toepassing en de bedreiging van geweld,
een algemeene regeling mogelijk blijft.
Overigens maken de Fransche bladen met
belangstelling melding van de houding van
Italië en Spanje.
Havas meldde gisteravond uit Parijs:
Vernomen wordt, dat de Belgische pre
mier, Pierlot, Maandagnacht den Fran-
schen ambassadeur te Brussel, Bargeton,
bij zich ontboden heeft en hem heeft me
degedeeld, dat de Koningin der Nederland
den, Wilhelmina, en de Belgische Koning,
Leopold, zich met elkander verstaan heb
ben hun goede diensten (bons offices)
aan te bieden, teneinde een ontknooping
te zoeken voor de huidige crisis. HH.M.
M. richten een aanbod van goede diens
ten aan de Fransche, Engelsche, Duitsche,
Italiaansche en Poolsche regeeringen. De
Nederlandsche regeering heeft een ge
lijke mededeeling gericht tot de diploma
tieke vertegenwoordigers der genoemde
vijf mogendheden in Den Haag.
(Te bevoegder plaatse vernam het ANP
dat inderdaad een mededeeling van die
strekking is gedaan.)
FRANKRIJK EN
AANVAARDEN
BOD.
ENGELAND
HET AAN-
De vreemdste geruchten doen in de Ne
derlandsche grensstreek en ook in ver
schillende andere deelen van ons land
de ronde over onrust onder de Duitsche
bevolking. Er zou in verschillende plaat
sen in Duitschland revolutie uitgebroken
zjjn. De soldaten zouden geweigerd heb
ben te vertrekken en er zou geschoten
zpn door militairen op vrouwen en kin
deren.
Een speciale verslaggever van de Tel.
heeft een tocht door het Duitsche grens
gebied gemaakt om zich een oordeel over
deze geruchten te kunnen vormen. Zoo
als verwacht kon worden zijn de meeste
geruchten sterk overdreven. Maar toch
was het opvallend, dat er onder de Duit
sche bevolking geringe lust bestond om
aan den oproep van de militaire overheid
gehoor te geven, een stemming, die be
angstigend is voor de leiders. Men wordt
geroepen en men is gegaan, doch zonder
eenigen zweem van enthousiasme. Inte
gendeel, wat men tot voor enkele we
ken nog voor onmogelijk gehouden had
den, ontwaarde de verslaggever thans.
Een detachement militairen met het vaan
del voorop passeert. Tot voor kort zou
iedereen de vlag den Hitler-groet ge
bracht hebben. Thans gaat het sléchts
sporadisch een arm omhoog. Ook het
„Heil Hitier" hoort men niet zooveel
meer als voorheen; het „Grüss Gott" is er
voor in de plaats gekomen.
Hier en daar hoort men Wat tot
voor kort als een enormiteit beschouwd
zou zijn mopperen, vooral als de be
volking merkt met een buitenlander te
doen te hebben.
Maandag is de voedselvoorziening door
middel van bons ingevoerd en nu schijnt
de organisatie hier en daar te haperen,
waardoor er velen waren, die Maandag
en gisteren niettegenstaande zij bons had
den, geen levensmiddelen konden krijgen,
omdat de winkels te weinig voorraad had
den. Op zichzelf Is dit geen wonder, want
bij een dergelijken ommekeer in de voed
selvoorziening is het "vanzelfsprekend, dat
alles niet direct zoo vlot verloopt.
De „down" stemming, die hier echter
overal heerscht, wordt hierdoor echter
nog vergroot en in verschillende gevallen
moest, o.a. in Crefeld, Keulen en Aken,
de politie handelend optreden wanneer
de voor de winkels verzamelde menschen
die geen waren konden krijgen, op steeds
luider toon hun misnoegen hierover uit
spraken. In Aken heeft men gisteravond
een menigte van vrouwen en kinderen,
die hun mannelijke familieleden naar den
itréin brachten en luid schreiden en jam-
Reuter meldt uit Istanboel:
„De besprekingen met alle Britsche en
Fransche regeeringskringen zijn geëindigd
in een volledige overeenstemming, welke
alle betrokken partijen bevredigt" aldus
generaal Orbay, het hoofd van de Turksche
militaire missie naar Frankrijk en Enge
land in een verklaring, die hij aflegde bij
zijn aankomst gisteren in Ankara.
Orbay brengt onmiddellijk rapport uit
aan zijn regeering over het resultaat van
zijn onderhandelingen in Londen en Parijs.
Roestoe Aras, de Turksche ambassadeur in
Londen, die tijdens het weekend in Ankara
is aangekomen, keerde gisteravond naar
Londen terug.
Frankrijk en Groot Britannië hebben
gisteravond de Belgische regeering er
van in kennis gesteld, dat zij het aanbod
van goede diensten tot oplossing van de
crisis aanvaarden.
Havas meldt in dit verband nog, dat
men meent te weten, dat het Fransche
antwoord aanduidt, dat de Fransche re
geering diep gehecht blijft aan den vrede
en dat zij bereid is tot samenwerking met
haar gèheelen goeden wil aan ieder ini
tiatief voor het op vreedzame wijze tot een
oplossing brengen van de crisis.
OOK POLEN KEURT HET VRE
DELIEVEND INITIATIEF GOED
Het Poolsche Telegraafagentschap deelt
mede, dat de Poolsche regeering" 'in haar
antwoord op het aanbod zich gerefereerd
heeft aan het telegram van den president
der republiek aan president Roosevelt,
waarin het beginsel van een initiatief van
dezen aard door Polen werd aanvaard.
De Poolsche regeering keurt vervolgens
dit vredelievende initiatief van beide vor
sten goed en heeft opgemerkt, dat zij zich
niet in meer bijzonderheden uitspreekt
gezien het feit, dat tot dusverre geen en
kei initiatief van dezen aard weerklank
heeft gevonden bij de Duitsche regeering.
Uit Berlijn: Van semi-officieele zijde
wordt gemeld:
Het aanbod van „goede diensten" van den
Koning der Belgen en de Koningin der Ne
derlanden heeft, naar men van algemeen
goed ingelichte zijde verneemt, in Duitsche j
politieke kringen een zeer sympathieke
ontvangst gevonden.
De pogingen der beide vorsten om den
vrede te bewaren, en het Europeesche be
sef van verantwoording, dat uit deze pogin
gen blijkt, wordt algemeen met erkentelijk-
heid beoordeeld.
De gedachtenwisseling welke van Duit
sche zijde met Engeland onderhouden
wordt, bewijst, naar men te Berlijn ver
klaart, dat de Duitsche pogingen in dezelf- I
de richting gaan als het bovenvermelde en
dat hier van Duitsche zijde reeds een initi- j
atief genomen werd, welks resultaat thans
van de beslissingen in Londen afhangt, wel
ke beslissingen moeten worden afgewacht.
Reuter meldt uit Bratislava: De regee
ring van Slovakije heeft een proclamatie
uitgevaardigd waarin wordt gezegd: „Duit
sche troepen zjjn Slovakije binnengerukt,
teneinde zoo noodig Slovakije te verdedi
gen".
De correspondent van de Times te Bra
tislava bericht dat de Duitsche troepen,
welke aan de grens van Slovakije en Polen
geconcentreerd zijn, in drie groepen zijn
verdeeld. Een afdeeling zal oprukken door
de vallei van de Vah, een tweede over den
weg van Zvelon en de derde over den weg
van Presov. De rol van het Slovaaksche le
ger schijnt te moeten zijn de achterhoede
van het Duitsche leger te dekken en de
wacht te betrekken bij de Hongaarsche
grens.
De anti-Poolsche propaganda in Slovakije
neemt steeds heftiger vormen aan en neemt
gelijke vormen aan als de Duitsche. Betoo
gingen worden georganiseerd om den te
rugkeer van de door Polen bezette deelen
van Slovakije te eischen.
Minister president Tiso heeft verklaard,
dat het leger van Slovakije schouder aan
schouder met het Duitsche zal marcheeren.
Eenige groepen Poolsche soldaten, die bij
Cadca, waar de grens slecht is aangeduid,
deze bij vergissing waren gepasseerd, zijn
gevangen genomen. Van Poolsche zijde
wordt gemeld, dat de commandant van de
Polen is gedood. In het betrokken gebied
liggen Duitsche soldaten.
Reuter meldt uit Rome: Naar men ge
looft richt de Duce zijn voornaamste
krachtsinspanningen er op een oplossing te
helpen vinden van het probleem Dantzig.
Het verluidt echter, dat Mussolini van
meening is, dat een eenvoudige regeling
van dit probleem geen pacificatie in Eu
ropa zal brengen. Naar de opvatting van
den Duce Is een algeheele regeling noo
dig met een wegneming van alle bestaan
de grieven.
o
Reuter meldt uit Moskou:
Gelijk uit het bericht van het Russische
Telegraaf agentschap Pass betreffende de
zitting van den Sovjet der nationaliteiten
blijkt, zal het Russisch-Duitsche nonagres
siepact deze maand niet worden geratifi
ceerd.
In bevoegde kringen gelooft men, dat dit
uitstel van de ratificatie een opzettelijke po
ging is om Hitler in bedwang te houden tot
een vreedzame regeling van de kwestie
Dantzig uitgewerkt is.
In buitenlandsche kringen te Moskou is
men van meening, dat het langzame tempo
bij de behandeling van de ratificatie van
het niet-aanvalsverdrag met Duitschland
gewild is. Men denkt, dat de Russische re
geering de ontwikkeling van den interna
tionalen toestand wil kennen, alvorens Mo-
lotof zijn rede over de buitenlandsche poli
tiek zal houden.
Het aantal dooden tot 171
gestegen.
Zooals reeds gemeld, is gisteren op het
Poolsche station Tarnof een bom ontploft
in het bagagedepot. Thans wordt gemeld,
dat het aantal dooden gestegen is tot 17
terwijl 38 personen ernstige verwondingen
opliepen. Men vreest dat het doodencijfer
nog zal stijgen.
merden, op hardhandige 4 wijze moeten
verspreiden.
Nederlandsche reizigers, die uit Dussel-
dorp kwamen, bevestigden, dat ook daar
dergelijke tooneelen hqdden plaats ge
vonden.
Gistermorgen is in Aken in het een
trum der stad een aantal leden van het
Ueberfallcommando vanuit de bovenven
sters van woningen met aardewerk en
ijzeren pannen bekogeld, toen zij een
paar mannen, die aan het oproepingsbevel
geen gehoor hadden gegeven, weghaalden.
Zelf maakte de verslaggever mede, dat
gistermiddag een groote groep vrouwen
en kinderen, die naar 't schijnt, op hun
bonnen geen levensmiddelen hadden kun
nen krijgen en op de markt demonstreer
den, met opgeheven vuist schreeuwden
„Heil Moskou", met den gummistok door
de politie verspreid werd.
Maandagnacht heeft men op verschil
lende plaatsen, zoowel in het onmiddellij
ke Duitsche grensgebied als verder
Duitschland in, in Düren en Gladbach bv.
gedrukte biljetten opgehangen,, met een
voor Hitier zeer beleedigende tekst:
Dit moet, gezien het groote aantal, in
organisatieverband gebeurd zijn.
In verband hiermede zouden, doch men
kon de bevestiging hiervan niet verkrij
gen, 46 personen in Aken gearresteerd
zijn. Wel erkènde men van officieele
Duitsche zijde, dat men gisternacht plak
katen van onbehoorlijken inhoud had aan
geplakt.
In verband met de rantsoeneering van
krachtvoeder voor het vee in den komenden
winter, worden de volgende punten in over
weging gegeven.
In de weidebedrijven zal het streven er op
gericht dienen te zijn, voor zoover nu nog
mogelijk is, de voorraad eigen bedrijfspro-
ducten zoo groot mogelijk te maken. De
grasgroei is momenteel nog goed, geadvi
seerd wordt een of meer stukken land af
te zetten en stikstof te strooien, circa 30Ó
kg kalkammon salpeter per ha. zoodra ge
schikt in te kuilen, bij voorkeur met zuur
of melasse om zooveel mogelijk voeder
waarde te conserveeren. Ook drogen is aan
te bevelen. Men bedenke goed, dat zoowel
rundvee, paarden als varkens op rantsoen
zullen worden gesteld.
In de gemengde bedrijven is het nog mo
gelijk boeterzaad en mosterdzaad te zaaien
Hoeveelheden benoodigd zaad respectieve
lijk 15 kg en 225 kg bemesting 200 kg
kalkammon per hectare. Na circa 7 weken
geeft dit een behoorlijke snede groenvoeder
voor het rundvee.
Wat de voedering van het vee zelf be
treft, wordt aangeraden voor het op
stellen van rantsoenen zich in verbinding
te stellen met de veevoederbureaus. Hier
bij dient opgegeven te worden de voor
raad eigen producten, de hoeveelheden en
soorten krachtvoer ter beschikking, de
diersoort, en de voedermiddelen van eigen
bodem, die men nog kan koopen.
Bij dit laatste wordt nu reeds de aan
dacht gevestigd op bijvoorbeeld aardap
pelen, bieten en doorgedraaide tuinbouw
producten
Voor het voederen van de paarden kan
aanbevolen worden: hooi, stroo d. bene
vens voederbieten, aardappelen (niet meer
dan plm. 7 kg per dag) aanvankelijk met
daarnaast het meest eiwitrijke kracht
voer, dat te verkrijgen is.
Uit een oogpunf van voederbesparing
zou bovendien het pletten van haver
aanbevolen kunnen worden.
(Van onzen eigen
ve r s 1 a g g e v e rl
DANTZIG, Zondag.
Het is misschien heel brutaal den Griek-
schen wijsgeer die zei: ,,Ik weet maar
één ding en dat is-, dat ik niets weet", uit
het grijs verleden op de knoken te tik
ken, maar toch maak ik mij aan deze
euveldaad schuldig. Ik weet wél wat, na
melijk dat het zooals het is, eenvoudig
niet blijven kan. Dat is uitgesloten en om
kort te gaan: er is hier momenteel nie
mand, die niet gelooft dat er binnen
korten tijd reeds iets gebeuren zal. Wat
zal dan gebeuren? Het lijkt er op al
kan ik mij natuurlijk vergissen dat
men thans Dantzig bij het Rijk wil voe
gen en als dat inderdaad gebeuren mocht,
welnu dan is de kogel figuurlijk ten
minste gesproken door de kerk.
Zoo juist had ik een lang gesprek met
een der voornaamste Poolsche ambtena
ren en deze zei mij dat, mocht inderdaad
gebeuren wat men verwacht de Pool
sche troepen hier zouden binnentrekken.
Hoe kom ik op het denkbeeld dat er iets
staat te gebeuren? Wandelt door de stad
en doet uw oogen goed open en uw ooren
niet minder ziet en hoort en trekt dan
uw conclusies. In de heele stad tot in de
buitenwijken toe, is men met de bekende
versiering bezig hooge vlaggenmasten,
hooge witgekleurde zuilen met adelaars
versierd - er worden tribunes opgericht
en ik ontdek ook spreekgestoelten, met
rood doek bespannen. Ik zie verder de
bekende vierkante standaarten, het haak-
kruis op het goudomrande roode veld,
ik zie overal en ten allen kant de ge
bouwen en niet alleen de officieele
worden getooid met guirlandes en festoe
nen, ik zie hoe men de raamkozijnen dei-
eeuwenoude huizen omlijnd met banden
van goudkleurig karton, kortom ik dwaal
door een stad die zich opmaakt een feest
te vieren, juichend en jubelend wil het
de uiteindelijke vrijheid begroeten en on
der klaroengeschal wil het verkondigen:
„Dantzigers het uur heeft geslagen, gii
zijt van nu af aan aan den boezem van het
Derde Rijk teruggekeerd.)'
Ik sprak vandaag met Duitschers, ik
sprak met Polen, ik sprak ook met Ne
derlanders, want een paar zijn hier op
hun post gebleven. De eerste waren even
zelfverzekerd als de Polen. Maar natuur
lijk net andersom. Mijn Poolsche zegsman
een vooraanstaand ambtenaar bleek
mij' optimistischer dan toen ik hem voor
drie maanden sprak. Hij bleek mij een
optimist niet alleen érger hij be
zwoer mij, dat in Warschau alles volko
men rustig was, dat er van nervositeit of
„Kopflosigkeit" niet mocht worden ge
sproken, en wat de Engelsche hulp be
treft de Engelsche. vloot lag reeds in
het Skagerrak, en de Britten zouden hel
pen. Zeker en stellig betreft het hier
gelijk hij mij verzekerde, een honderdnro
centige „interessenngemeinschaft". Zeer
zeker dat moest hij mij wel toegeven
de eerste weken zouden zonder twijfel
zeer zwaar en verliesrijk zijn (hij sprak
het woord „unangenehm") maar dan,
in den oorlog komt het op het eindresul
taat aan en dat zou zonder eenige
twijfel een Poolsche overwinning zijn
Hij voegde er in den loop van het ver
haal aan toe, dat de Duitschers wan
neer zij het over den Korridor hebben
niet den Korridor bedoelen gelijk wij zulks
plegen te doen, maar daaraan een veel,
uitgebreidere beteekenis toekennen. Alles
zoo luidde zijn definitie wat zij na
den oorlog hebben moeten afstaan.
Zou Dantzig beschoten worden? infor
meerde ik en dacht aan mijn kamer op
de hoogste verdieping, dit voordeel onder
meer opleverend, dat ik tenminste bij een
welgemikte bom geen heel huis op mijn
hoofd krijgen kan. „Zeer vermoedelijk
wel'-', sprak hij, „en ook natuurlijk Gdy
nia, Maar", luidde zijn raad, „blijf hier
nog een paar dagen en dan zul je het
zelf wel zien." „Zou, zoo vroeg ift verder,
de strijd zich niet veeleer in den Korri
dor afspelen?" „Ook daar? was zijn ant
woord. „Maar vertelt u mij nu eens ver
der wat is uw meening over dat niet-
aanvalspact? De Pool beschouwde dit
verdrag als de ernstigste fouf na Tsje-
cho-slovakije wees op de boosheid van
Japan wees ook op de Oekrainers en
beweerde, dat die ten zeerste teleurgesteld
waren omdat zij altijd de Duitschers als
hun vrienden meenden te moeten en mo
gen beschouwen en de Russen daarente
gen als hun geboren vijanden en Wat
zien deze Oekrainers voor dë Polen
lastige heeren nu? Zij zien hoe beide
partijen elkander hebben gevonden. Ten
slotte besloot de Pool met de vaste over
tuiging uit te spreken dat de Italianen er
niet aan zouden denken de partij der
Duitschers te kiezen.
Intusschen had ik ook een gesprek met
'een landgenoot. Wat hij mij vertelde
kwam hier op neer, dat hij nog altijd de
gedachte van een oplossing zonder kanon-
nengebulder en mitrailleurgeknetter niet
gansch en al uitgesloten achtte. Men let
te op zijn diplomatieke formuleering:
„Niet gansch en al uitgesloten, dus met
weinig of geen kans op succes?" hengelde
ik.
„Dat heb ik niet gezegd", was zijn ant
woord.
Een oogenblik dacht ik aan de bekende
gewoonte van Lloyd George, die in zijn
gesprekken met staatslieden gewoon was
aandachtig te luisteren, met zijn vingers
draaide en dan als in gepeins verzon
ken de woorden sprak: „YesI see
Maar als het er op aankwam, deed
de toovenaar uit Wales net precies an
dersom als deze expressie had doen ver
wachten.
Nu ik dit schrijf hoor ik artillerie door
de straten trekken, militaire wagens met
gecamoufleerde overtrek en langs mijn
hotelkamer trekt zingend een troep S.A.-
mannen. Waarheen? Wir marchieren
luidt hun repliek. En opeens schiet mij
te binnen, dat na een prachtige ontvangst
ter gelegenheid van het een of ander feest,
een Duitscher mij terzijde nam en zei:
„Seh mal jetzt siehst du dass wir bose
Deutschen nicht immer marchieren." In
derdaad, zei ik, maar dat wist ik. Zou je
mij misschien willen vertellen, „wohin ihr
marchiert wenn ihr wohl marchiert?"
Toen ik al die vele menschen met de
versiering bezig zag, vroeg ik waar dit
alles toch voor was. Wel, natuurlijk voor
de ontvangst van het schip de „Schleswig
Holsteln" zei men mij. „Dan ben je toch
een beetje te laat, luidde mijn antwoord
dat schip is gisteren al gekomen en
gaat morgen weer weg."
Hoe dit alles ook zijn mogeik leg
mij ter ruste met een herinnering aan
het woord der ouden: „De nacht brengt
aan de wijzen raad."
Hopelijk slaat dat óók op mü, want
ik ben niet zoo pedant te beweren dat
ik wijs zou zijn!