GOESCHE COURANT)
De naderende
blijde gebeurtenis.
Van Schaik
kabinetsformateur?
CAROLINE DASSI
Iets over de voorbe
reidingen.
POLITIEKE ARRESTANTEN UIT
DANTZIG NAAR BERLIJN
OVERGEBRACHT,
HET 15-JARIG BESTAAN DER
S. D. 0. A.
Op het Molenwater.
De voetbalwedstrijd.
Het avondfeest.
De begrooting 1940 van
Amsterdam.
Een tekort van bijna vijf mil-
lioen gulden.
Wereldcongres der christelijke
jeugd.
Duifschlaitd zou Slovakije aan
Hongarije willen aanbieden.
Maar dan zou Duitschland Hon
garije als militaire operatie-basis
moeten kunnen gebruiken.
De Britsch-Japansche bespre
kingen vorderen thans goed.
Japansche troepen uit Midden-
China teruggetrokken.
PAVILJOEN WANDELPIER
BRENGT U IEDEREN AVOND
MET HAAR SHOW-ORKEST.
ZATERDAGAVOND
GROOTE ATTRACTIE-AVOND.
Militaire samenwerking tusschen
Spanje en de asmogendheden.
PALESTINA
PERSKRONIEK. -
De kabinetscrisis en de R. K.
Staatspartij,
NUMMER 180. TWEE BLADEN. WOENSDAG
INDEN,
hjls naar
Vergader-
in om de
Trooten.
(triciteits-
„AEG
|een goe-
belang-
avonden
pteld. Er
nderwer-
karak-
'ilm, die
ken, ter
pen over-
fi ver: de
Beriyn,
licht, de
Ihe huis-
pitzbahn,
[istrie en
ïormaal-
Jm, som-
atiefilms
|en wor-
eveneens
P4 j. en
ouw jm.
|derhoud
d.
tgenoote
Koffie-
|t).
|endam's
(L.
„Blon-
h.
iet „de
lutters-
Onderl.
!e prov.
Aug.r
e Can-
3 Aug.r
Brown
it 18.00
A-aarts"
Kaap-
'L Tg.
Dagblad. (Llitg. N.V. De Middelburgsche Crt.
Bureauxte MIDDELBURG: St. Pieterstr.28,
telefoon Redactie 269, Administratie 139;
te GOESTurf kade Tel. 17. Postgiro 43255.
Abonnementsprijs voor Middelburg en Goes
J 2.30, elders f 2.50 per kwartaal. Week
abonnementen in Middelburg en Goes 18 ct.
2 AUG. 1939. EERSTE BLAD. 182e JAARG.
MIDDELBURGSCHE COURANT
Advertentiën 30 ct per regel, ingezondem
mededeelingen 60 ct p. r. Bij contract lager
Tarief op aanvraag. Familieberichten eit
dankbetuigingen minimum f 2.10. „Kleine
Advertenties", max. 6 regels, 75 cent, bijj
vooruitbetaling. ..Brieven, of adres bureau
v. d. blad" 10 ct extra. Bewijsnummers 5 ct-
Men meldt ons uit Baarn: Rond het pa
leis Soestdijk begint nu toch langzamer
hand eenige spanning te komen, nadat het
lang stil is gebleven. De vele pensiongasten
-.en kampeerders, die thans Baarn en Soest
bevolken, houden zich geregeld in de nabij
heid van het paleis Soestdijk op, in de hoop
iets nieuws te zien, een hoop, waarin zij
nochtans voorloopig beschaamd worden.
In het paleis heerscht dezelfde kalme
rust van altijd en niets wijst er nog op de
naderende blijde gebeurtenis of het moest
.zijn, dat de behandelende geneesheer, dr.
De Groot, zich van tijd tot tijd op Soestdijk
.laat zien.
Verschillende journalisten hebben reeds
hun intrek in het badhotel of in hotel Trier
genomen en ook de buitenlandsche pers is
sedert Zondag vertegenwoordigd. In hotel
Trier is thans een tijdelijk telefoonkantoor
gevestigd, waar twee telefonisten de 9 lijnen
bedienen, waarmede dit bijkantoor met de
.centrale te Amsterdam is verbonden.
Gister is het eerste gedeelte van het de
tachement' rijksveldwacht, bestaande uit 50
man te Soestdijk aangekomen; ze zijn gis
termiddag te 3 uur officieel geïnstalleerd.
Deze installatie geschiedde op het terrein
achter het gemeentehuis te Baarn in tegen
woordigheid van den wnd. directeur der po
litie mr. Reijlingh, advocaat-generaal bij 't
gerechtshof te Amsterdam; den districts
commandant van de rijksveldwacht in het
7e district, de beide burgemeesters van
Baarn en Soest, den commissaris van poli
tie te Baarn, en den inspecteur van politie
te Soest.
Nadat de brigadecommandant Van Lingen
•de troepen aan den districts-commandant
had gepresenteerd, verzocht laatstgenoem
de aan den fungeerenden directeur de
manschappen te inspecteeren waaraan de
ze voldeed.
Vervolgens hield de districts-comman
dant voor de manschappen een toespraak,
waarbij hij hun op hun moeilijke taak wees
en het voor de troep een eer noemde voor
deze functie te zijn aangewezen.
Commissaris Kipp uit Baarn heeft daar
na nog gesproken en bracht daarbij in
herinnering de goede samenwerking, welke
tusschen rijks- en gemeentepolitie steeds
geweest is.
Gistermorgen zjjn te Baarn vier stukken
geschut aangekomen van de veldartillerie,
welke zijn opgesteld in het Oranjepark en
die tezamen de batterij vormen, welke bij
•de geboorte van een Prins of een Prinsesje
saluutschoten zullen lossen. De batterij
staat onder commando van kapitein Nij-
natten van de veldartillerie te Harderwijk.
Gister is voorts dr. Colijn met zijn echt-
genoote in het Badhotel e Baarn aange
"komen De heer en mevrouw Colijn zullen
■daar een paar dagen verblijf houden.
EEN ZWAK OOGENBLIK.
„Ik weet niet waarom ik de tasch
wegnam. De drang er toe was
sterker dan ik zelf.
Het speelde zich af in een restaurant in
-de binnenstad van Amsterdam en het begon
als de inzet tot een spannende detective
film.
In het restaurant waar het geroes van
vele dineerende menschen en kellners af en
aan liepen, zat aan een tafeltje alleen een
keurig gekleede jongeman. Voor hem was
een echtpaar, dat een dag in Amsterdam
doorbracht, gezeten. Zij hadden hun garde
robe op een stoel naast zich gelegd. Boven
op lag de tasch van mevrouw. Het was deze
tasch waarvan de jongeman zijn oogen niet
kon afwenden. Wie zal zeggen wat er pre
cies in hem omging? De gedachte, dat hij
de tasch moest wegnemen, obsedeerde
hem. Hij rekende vlug af, stond haastig op
en, zijn weg langs den bewusten stoel ne-
F1®?. greep hij de taschanderen
hadden den diefstal gezien. Men waar
schuwde het echtpaar en in minder dan
geen tijd had een kellner, degene die in het
vak waar ook de jongeman had gezeten,
had geserveerd, en hem dus zou kunnen
herkennen, de achtervolging per fiets in
gezet. Eenige straten verder had hij den
dief te paken, waarna hij aan de politie
werd overgeleverd.
Bij zijn verhoor op het bureau Leidsche-
plein zeide de 28-jarige man, die naar uit
het politieel onderzoek is gebleken, een zeer
behoorlijke betrekking heeft en nimmer 'n
strafbaar feit heeft gepleegd, dat hij niet
kon verklaren hoe hij tot zijn daad was
gekomen. „Het was alsof ik het moest
zeH"' 06 drang er toe was sterker dan ik-
De tasch bevatte overigens een klein be
drag aan geld.
De man is na zijn verhoor vanochtend
onmiddellijk in vrijheid gesteld.
Het Poolsche regeeringspersbureau A
T. E. meldt uit Dantzig, dat de Dantzig-
sche politie gisteren verscheidene der 300
politieke verdachten, die enkele dagen ge
leden gearresteerd zijn, naar Berlijn heeft
overgebracht. Drie hunner zijn ter dood
veroordeeld en tot hen behoort de Dant-
zigsche arbeidersleider Otto Stiller. In
het telegram wordt erop gewezen, dat
de veroordeeling van Dantzigsche staats
burgers door een Berlijnsche rechtbank
een flagrante schending vormt van het
statuut der vrije stad.
Het verslag over de plechtigheid op het
Molenwater gistermorgen, eischt enkeie
aanvullingen.
Ten eerste dat onder de genoodigden
nog dienen te worden vermeld de kapi
tein-luitenant ter zee Hekking en de
commandant van den vrijwilligen land
storm, overste Bruins.
Het aan het 'geschenk toegevoegde al
bum bevat de volgende opdracht:
1 Augustus 1924. 1 Augustus 1939.
Huldeblijk aangeboden door inwoners
van Middelburg en andere belangstellen
den aan den commandant, officieren, on
derofficieren en manschappen van de
school voor dienstplichtige onderofficieren,
administrateur te Middelburg bij het 15-
jarig bestaan der school (5 siertrom-
mels met toebehooren en 2 trompetten).
Het uitvoerend comité: H. A. Enkelaar,
voorzitter; J. J. Kerkmeyer, secretaris; J.
P. P. de Blécourt, penningmeester; A.
Beugelink; D. C. Bouwense; L. F. Groos-
man en L. A. Stof koper.
De tweede pagina meldt alleen den naam
van den beschermheer, jhr. mr. J. W.
Quarles van Ufford, Commissaris der
Koningin in Zeeland.
.De derde pagina brengt de namen der
leden van het eere-comité en pagina 4
die van het Comité tot behoud van
garnizoen, welke dezelfde zijn als die van
het uitvoerend comité.
Op de nog resteerende pagina's komen
de namen voor van al de andere personen,
die bijdroegen.
In de Abdij
Het was wat later dan twee uur, toen
het muziekgezelschap van het 6e regiment
het concert in de Abdij begon en achter
eenvolgens verschillende nummers, waar
onder meer en minder bekende, op zeer
verdienstelijke wijze ten gehoore gebracht.
Er was een zeer groote belangstelling
voor deze uitvoering. Zoowel van de zijde
der militairen als van die der burgers
werd herhaaldelijk blijk gegeven van groo
te waardeering voor het gebodene. Jam
mer, dat er altijd personen zijn, die het
anderen moeilijk maken de muziek goed
te volgen. Onder de luisterende militairen
was zelfs een groepje dat niet voldoende
begreep, dat stilte bij een concert als dit
vereischt wordt.
Het volgende nummer van het feest
programma was een voetbalwedstrijd op
het gemeentelijk sportterrein tusschen een
elftal van de eerste en een van de twee
de compagnie der school.
Dit is een echte sportieve wedstrijd ge
worden, waarvoor Kolonel Berghuijs, die
met vele andere officieren en hun dames
aanwezig waren, den aftrap gaf.
Voor de rust hebben de Oranje-mannen,
dat waren die van de eerste compagnie drie
maal weten te doelpunten; de blauwen, die
der tweede compagnie, konden de goal niet
vinden. Na de rust ging het anders en spoe
dig was de stand 31 om even later 41 te
zijn, maar toen was het rijk voor Oranje uit.
Met langere of kortere tusschenpoozen wis
ten de blauwen het tenslotte onder enthou
siasme te brengen tot 5 doelpunten en met
45 kwam het einde.
Na afloop maakten de elftallen front
voor de officieren en heeft kolonel Berg
huijs eerst dank gebracht aan den scheids
rechter voor de goede leiding en er toen op
gewezen, dat men hier een uitslag heeft die
tot 5 minuten voor het einde niet vaststond
Spr. wees er de winnende jongens op, dat
zij weer gezien hadden waartóe volhouden
kan leiden en dat hun dit ook in hun verder
leven zeer te stade kan komen. Spr. reikte
nu een groeps- en elf persoonlijke medailles
uit en aan de verliezende ploeg voor ieder
een doos cigaretten. Met enkele uitgebrach
te jubelklanken, werd de wedstrijd beslo
ten.
Het was een feest van meer intiemen
aard, dat als slot van den jubileumdag des
avonds in de groote zaal van Sint Joris
plaats vond. Met alle jongens van de school
waren hier aanwezig de inspecteur der mi
litaire administratie, de commandant, offi
eieren en onderofficieren der school, het
Comité tot behoud van garnizoen en het
bestuur van Burger Pro Rege.
De opening van deze samenkomst had
plaats door den Commandant der school,
die in hartelijke en opwekkende woorden
nog eens de beteekenis van dezen dag in het
volle daglicht stelde.
De tamboers en hoornblazers hebben
daarna op de nieuwe trommels en klaroe
nen, het geschenk der burgerij, een roffel,
een taptoe en het Wilhelmus doen hooren.
Hierna was het de tooneelvereeniging
„Onder Ons", die op de van haar bekende
goede wijze een bont programma ten too-
neele bracht en daarbij flinken steun onder
vond van het S.D.O.A.-strijkje.
Dit onder leiding van den heer Van Paas-
sen staande ensemble mag velen andere
ten voorbeeld worden gesteld.
In de pauze konden de leerlingen zich
met de hun verstrekte bons van een ver-
frissching voorzien.
Aan het slot van den mooien feestavond
heeft majoor Kamm de bijeenkomst met
een woord van dank tot allen, die aan het
welslagen medewerkten gesloten. Het S.D
O A.-strijkje deed dit met het Wilhelmus.
KRANSLEGGING BIJ HET MONUMENT
VAN WIJLEN KONINGIN EMMA.
Hedenochtend hebben eenige organisa-
saties een krans gehecht aan het monu
ment van wijlen Koningin Emma, nu van
daag de geboortedag van deze vorstin
wordt herdacht. Ook vele particulieren ga
ven uiting aan hun gevoelens voor de vor
stin, door bloemen aan den voet van het
monument te leggen.
Men meldt ons uit Den Haag: Mr. J. R.
H. van Schaik, voorzitter van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal, heeft zich he
denochtend naar H. M. de Koningin op den
Ruigenhoek begeven.
(Vermoedelijk zal dit wel beteekenen, dat
mr. Van Schaik, die roomsch-katholiek is,
wordt belast met de vorming van een
nieuw kabinet. Red.).
In verband met het feit,- dat vanavond de
voordracht, waarop de ontwerp-begrooting
1940 van de gemeente Amsterdam den Raad
wordt aangeboden, verschijnt, heeft de wet
houder voor de financiën, de heer Jacq.
Rustige, vanmiddag tijdens een persconfe
rentie eenige beschouwingen aan de reke
ning over 1938 en het ontwerp der begroo
ting over 1940 gewijd.
Daaruit bleek, dat de begrooting-1940 een
tekort vertoont van 4.930.000.
De laatste dag.
De godsdienstoefening ter opening van
den Iaatsten dag van de wereldconferen
tie van christen-jeugd werd vanmorgen ge
leid door „een Amerikaansche groep". Er
was een voorganger ds. Ivan M. Gould, di
recteur van het jeugdwerk van den raad
voor godsdienstige opvoeding, maar hij
werd bij het lezen der antiphonische passa
ges met duidelijke bedoeling bijgestaan door
een jonge Afrikaansche. In dezelfde rich
ting ging ook het opnemen van verschei
dene negro-spirituals als koorzang in de
liturgie. Deze was ook in zooverre van bij-
zonderen aard, dat telkens het oude pro
fetenwoord werd opgevangen en beant
woord door dichti-egels en godsdienstige uit
spraken van den huidigen dag, waarin ook
de bekommering om den socialen nood dui
delijk tot uiting kwam.
Een referaat werd niet gehouden, in de
plaats daarvan kwam een reeds van deel
nemers uit alle groepen der wereld een
korte samenvatting geven van wat hun in
de bijbelstudie- en discussie-groepen het
meest waardevol is geweest.
In den namiddag zouden deze indrukken
samengevat worden en gezamenlijk vervan
gen zij de resoluties, zoo geliefd op interna
tionale samenkomsten, maar ditmaal wel
bewust van het programma geweerd, om
dat zij niet meer dan een groote gemeene
deeler der verschillende opinies kunnen
vastleggen.
De voorloopige indrukken waren van zeer
verschillenden aard: De Angelsaks gaf kor
te bondige uiteenzettingen van het al of
niet bereikte, de „vastelandsche" theoloog
bekommerde zich om de diepe verschillen in
de houding ten opzichte der meest essenti-
eele vragen. Algemeen was dankbaarheid
voor het gezamenlijk in contact gebracht
worden met den Bijbel en de ontmoeting
zoo veler volkeren over de vragen van kerk,
volk, volkerenwereld, opvoeding, gezin en
huwelijk, economische orde, enz.
Maar men voelde: het is een begin, geen
einde, de beteekenis ligt daarin, dat nu voor
nationale en persoonlijke studie een uit
gangspunt gegeven is.
Aan het slot van de morgenzitting kon
den nog enkele minuten beschikbaar gesteld
worden voor de deelnemers, die spontaan
zich over hun congresindrukken wenschten
te uiten.
Uruguay, de Vereenigde Staten, Roeme
nië, Nederland, Engeland, de Russen in bal
lingschap, China, Frankrijk en de deelne
mers uit het vroegere Tsjechoslovakije za
gen een hunner gedelegeerden op het po-
nog velen hun hart luchtten. Opvallend wa-
dium en alleen tijdsgebrek verhinderde, dat
ren hierbij naast overheerschende dank
baarheid, de vraag, of niet te zeer de pro
blemen in plaats van Christus de besprekin
gen beheerschten, en een uiting van leed,
dat de r.k. kerk op het Congres niet aan
wezig was.
Voor het uiteengaan werd onder alge-
meene instemming besloten telegrammen
van byzonderen dank en hulde te zenden
aan H. M. de Koningin, het prinselijk paar,
de Nederlandsche regeering en aan B. en
W. van Amsterdam, terwijl eveneens onder
algemeenen bijval woorden van dank en
hulde werden gebracht aan allen, die deze
conferentie zoo voortreffelijk hebben geor
ganiseerd.
Havas meldt uit Parijs:
Volgens een bericht uit Londen in de „Fi
garo" zou een groot aantal Duitsche agen
ten binnen zijn gedrongen in Slovakije, welk
land Duitschland practisch controleert.
Duitschland zou het plan hebben, Honga
rije het Slovaaksche grondgebied aan te bie
den in ruil voor een accoord, dat tot de ab
solute controle van Duitschland over Hon
garije zou leiden. Op grond van dit accoord'
zouden de Duitsche troepen zich vrijelijk in
Hongarije kunnen bewegen, tot aan de
grenzen van Roemenië toe. De strategische
beteekenis van zulk een operatie is gemak
kelijk in te zien. Zij zou ten doel hebben,
iedere mogelijke hulpverleening door Roe
menië aan Polen en iederen opstand in
Hongarije te verhinderen. Zij zou vooral
aan de Duitsche troepen de grootste bewe
gelijkheid geven.
Het Japansche agentschap Domei meldt:
De woordvoerder van het Japansche mi
nisterie van buitenlandsche zaken heeft
verklaard, dat de opzegging door Ameri
ka van het vedrag van 1911 met Japan
van geen invloed is geweest op de Britsch-
Japansche besprekingen, welke aanzien
lijk gevorderd zijn.
De delegaties zijn op vrijwel alle pun
ten van het politievraagstuk ta- Tientsin
tot overeenstemming gekomen, terwijl de
zilverkwestie uitvoerig door de desbetref
fende commissie is besproken.
De strijd in het Verre Oosten.
De terugtrekking op groote schaal van
Japansche troepen uit Midden China, in het
bijzonder uit het dal van den Yangtse,
geeft in Chineesche kringen aanleiding tot
gissingen.
Ook wordt het een veelbeteekenend iets
genoemd, dat de Japanneezen onlangs
slechts weinig vliegtuigen hebben laten
deelnemen aan nachtelijke aanvallen op
Tsjoengking, in plaats van de gebruikelijke
aanvallen overdag, waarbij een groot aan
tal vliegtuigen betrokken was.
Een woordvoerder van het Chineesche
leger verklaart, dat de Japanneezen met
hun actie in het Z. W. deel van de provin
cie Honan beoogen hun terugtocht in Mid
den China te dekken.
Onlangs zijn twee Japansche divisies naar
het gebied van de Yangtse bij Poekau, te
genover Nknking, gezonden, vanwaar zij
per trein, naar men gelooft naar Mantsjoe-
kwo, zijn doorgereisd. Deze troepen hebben
de beschikking over zwaar geschut.
Ook wordt volgens den woordvoerder
melding gemaakt van belangrijke troepen
bewegingen naar Zuid China. Deze troepen
bewegingen zouden ten nauwste verband
kunnen houden met den gespannen interna
tionalen toestand.
Bombardement van Tsjoegkïng.
Het Chineesche persbureau meldt uit
Tsjoengking, dat gisteravond deze stad voor
den tweeden keer bij maanlicht is gebom
bardeerd, thans door achttien Japansche
vliegtuigen. De eerste groep van negen toe
stellen doorbrak een cordon van Chinee
sche jachtvliegtuigen en heeft ongeveer 50
bommen op de stad laten vallen. De aan
vallers moesten wegens het hevige vuur der
Chineesche batterijen snel weer verdwijnen.
De tweede groep van negen vliegtuigen is
er niet in geslaagd boven Tsjoengking te
komen. Wel heeft deze groep overhaast de
bommenrekken geledigd en willekeurig
bommen laten vallen boven de voorsteden
van Tsjoengking. Slechts op een plaats ont
stond brand, hoewel een groot aantal brand
bommen werd uitgestrooid.
Het vuur was zelfs reeds gebluscht voor
het signaal werd gegeven, dat de vijand
verdwenen was.
Gisteren is ook Kweilin, de hoofdstad der
provincie Kwangsi, gebombardeerd. Hier
werden meer dan tien huizen verwoest en
een paar menschen gedood.
WEERBERICHT.
Verwachting tot morgenavond:
DE BILT: Regenbuien met kans op on
weer, tijdelijk opklarend, weinig verande
ring in temperatuur, meest matige W. tot
Z.W. wind.
UKKEL Matige wind uit Z.W. richtin
gen, afwisselend Zwaar bewolkte en heldere
hemel, plaatselijk regen, matige tempera
tuur.
Do. 3 Aug. Zon op: 19 h 48; onder: 20 h
48. Licht op: 21 h 17. Maan op: 21 h 37; on
der: 8 h 51. L.K.: 8 Augustus.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen:
Augustus.
Hoogwater. Laagwater.
Vrijdag 4 4.37 16.44 10.50 23.24
Donderdag 3 4.06 16.14 10.20 22.55
Westkapelle is 28 min. en Domburg 23
min. vroeger, Veere 38 min. later. S
springtij.
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge;
Augustus.
Hoogwater. Laagwater.
Donderdag 3 5.59 18.13 11.28 23.52
Vrijdag 4 6.29 18.41 12.01 24.24
(Ingez. Med.)
Havas meldt uit Rome: Het schijnt, dat
de~ samenwerking van Spanje met de as
mogendheden op militair gebied een uit
gemaakte zaak is, te oordeelen althans
naar een zoo juist uitgegeven communi
qué, waarin gezegd wordt, dat na afloop
der Italiaansche vlootmanoeuvres aan
"boorcl van den kruiser Pola een gemeen-*
schappelijke bijeenkomst zal worden ge
houden van de generale staven van Italië,
Duitschland en Spanje. Deze meening
wordt nog versterkt door het feit, dat een
Spaansche militaire missie onder leidng
van generaal Sanchez Gonzalez aan de
zijde van den Italiaanschen generalen staf
en een Duitsche missie de groote manoeu
vres volgt, welke vannaeht zijn aange
vangen.
NEGEN ARABIEREN BIJ BOTSING MET
BRITSCHE TROEPEN GEDOOD.
Negen Arabieren zijn gedood en een is
gewond in handen gevallen der Britsche
troepen na een botsing tusschen Arabieren
en de militairen. Een bende van twintig
Arabieren had een peleton Britsche troe
pen ten Zuiden van Chebron beschoten. Zes
geweren en 73 patronen zijn den Britten in
handen gevallen. Het was het eerste be
langrijke treffen sinds eenige weken.
HetVaderland (lib.)' Schrijft:
„De Sociaal-Democraten staan met wijd-
uitgespreide armen klaar om er de Katho
lieken in te ontvangen, maar dezen veinzen
vooralsnog niets te zien en kijken eerst nog
naar andere mogelijkheden. De r.-k. pers,
die ook al hunkert naar het nieuwe, schijnt
geporteerd-te zijn voor een nationaal kabi
net. Dit is nu ook niet direct een nieuwe
leuze en bovendien wel wat zonderling.
Twee jaar geleden, bij de kabinetsformatie,
zijn het immers de katholieken geweest, die
juist een kabinet op. breede basis hebben
verhinderd. Herinnert men zich aan dien
kant plotseling niet meer de hetze tegen
den „vrijmetselaar Oud", weet men daar
niet meer, dat men verklaarde niet te kun
nen samengaan met Liberalen in een kabi
net? Vanwaar nu zoo ineens de ommekeer,
vanwaar thans de liefde voor een nationaal
Kabinet? Het heeft er sterk den schijn van,
dat partybelang en partybelang alleen, het
richtsnoer vormt van de R.-K. Staatsparty,
die thans ook liefst de andere partijen wil
betrekken in de combinatie met de S.D.A.P.
zoodat de verantwoordelijkheid van dit sa
mengaan mede door anderen wordt ge
deeld.
Men moet toch echter aan dien kant be
grijpen, dat het voor enkele partijen onmo
gelijk is om mee te gaan met de uitgaven-
politiek van Roomsch en Rood. Wij zouden
bijna willen zeggen, dat het alleen in de
hoofden der roomsche parlementariërs kan
opkomen, om te veronderstellen, dat par
tijen, die tot dusver een bepaalde politiek
voorstonden, deze nu maar zouden ver
loochenen en hun rokje naar den wind zou
den hangen om toch ook maar een plaatsje
achter de groene tafel te kunnen verove
ren.
Waar zou in zoo'n uitgebreide combinatie
de homogeniteit zyn, een toch zoo belang
rijk element voor het goed functioneeren
van het parlementaire stelsel, voor welks
goede werking men van roomsche zijde
plotseling zoo geïnteresseerd is? In de r. k.
pers is al geschreven, dat de heeren v. Lidth
de Jeude, v. Dijk en Van Boeyen best een
plaatsje zouden kunnen krijgen in de nieu
we combinatie. Maar gelooft men nu aan
dien kant wezenlijk, dat deze „liberalisti
sche medestanders van dr. Colijn" een reu-
zezwaai zullen maken en dan vérder ge
noeglijk mee zullen marcheeren in de gele
deren van de „voorstanders der nieuwe
oeconomie".? Zeker, wanneer een politicus
toe zal treden tot een combinatie, dan weet
hij, dat hij waarschijnlijk niet alles verwe
zenlijkt zal zien, wat hy nöödlg acht, maar
zijn beginselen zal hij niet verloochenen; en.
met zijn op deze beginselen steunende op
vattingen over vraagstukken van de eerste
orde (defensie en werkloosheidsbestrijding
b.v.) zal hij geen koehandel dry ven. Wij
zouden wel eens het program willen zien,
waarop zoo'n kabinet zou moeten steu
nen.
De Roomsehen hebben reeds verklaard,
dat zij op het punt der werkloosheidsbestrij
ding niets zullen toegeven, maar hoe had
men zich dan gedacht Anti-Revolutionnai-
ren, Christelyk-Historischen en Liberalen,
die van deze uitgavenpolitiek niets willen
weten, het toetreden mogelijk te maken?
Door hun een door hen begeerde kluif toe
te werpen? Maar dan blijft toch het
meeningsverschil betreffende het werkloos
heidsvraagstuk. En dan blijft het verschil
tusschen hen, voor wie, bij de weer oploo-
pende tekorten, zuinigheid een eerste eiseh
is en hen wier financieele geweten ruimer
is.
Daarom is bij de huidige constellatie een
nationaal kabinet onzes inziens een onmo
gelijkheid, indien men er ten minste mee
bedoelt een Kabinet, waaraan alle groote
partijen hun steun zouden kunnen verlee-
nen.
Zou men er mee willen aanduiden een
roomsch-rood-rose kabinet, waartoe dan
ook nog een enkeling uit het protestantsch-
rechtsche kamp zou toetreden (een radicale
Christelijk-historicus b.v.) terwijl het ech
ter niet op de A.R. Partij, de C. H. Partij
en de Liberale Staatspartij zou kunnen
steunen, dan zou de benaming nationaal
toch wel volslagen overdreven, om niet te
zeggen, valsch zijn.
Voorloopig heeft het er sterk den schijn
van, of de leuze van een nationaal kabinet
slechts is bedoeld om de bittere pil, die het
Nederlandsche volk in de afgeloopen week
te slikken heeft gekregen, wat meer ver
teerbaar te maken.
Veel waarde is er echter niet aan te hech
ten".
