MIDDELBURGSCHE COURANT
GOESCHE COURANT)
Iceland's strijd
tegen het water.
Een mooie tocht door
Westelijk Zeeuwsch
Vlaanderen.
Roosevelt geeft den
moed nog niet op.
Steunregeling inlandsche
rogge.
Twee Walchersche
combinaties samengesteld
Vallen en oever
verschuivingen.
Belangrijke wijzigingen,
mede ten gunste van de
graanhandelaren, aange
bracht.
Contributief ondswedstrij den
van den Z. V. B.
Zomersproeten
SPRUTOL
De grenzen van Bohemen
en Moravië versterkt»
Nieuwe poging om op korten
termijn de neutraliteitswet
gewijzigd te krijgen.
De huidige toestand speelt
den totalitairen in de kaart.
Oagblad. Uitg. N.V. De Middelburgsche Crh
Bureaux: te MIDDELBURG: St. Pieterstr. 28,
Telefoon Redactie 269, Administratie 139;
te GOESTurfkade Tel. 17. Postgiro 43255.
•Abonnementsprijs voor Middelburg en Goes
f 2.30, elders f 2.50 per kwartaal. Week
abonnementen in Middelburg en Goes 18 ct.
NUMMER 165. DRIE BLADEN. ZATERDAG
15 JULI 1939. EERSTE BLAD. 183e JAARG.
Adverfentïen 30 ct per regel, ingezÖritfei*
mededeelingen 60 ct p. r. Bij contract lager-
Tarief op aanvraag. Familieberichten en
dankbetuigingen minimum f 2.10. „Kleine
Advertenties", max. 6 regels, 75 cent, bij
vooruitbetaling. 9&rieven, of adres bureau
v. d. blad" 10 ct extra. Bewijsnummers 5 et.
"Hoewel het den bezoekers van Zeeland
-gedurende de zomermaanden eenige moei
te zal kosten zich voor te stellen dat deze'
provincie geheel op het water werd ver
overd, en hoewel zij zich bezwaarlijk zullen
kunnen indenken, dat het nog altijd strijd
en geld kost om het eenmaal veroverde te
behouden: wij vaste bewoners van Zeeland
weten maar al te goed, dat de krachtsme
ting tusschen de zee en het land onafgebro
ken voortduurt.
Vrijwel geen jaar gaat voorbij of we ver
nemen van dijkvallen en oeververschuivin
gen, en vooral in het begin en tegen het
■einde van elk jaar vormt de zee een ernsti
ge bedreiging.
Van 1 Januari 1930 tot en met 31 Decem
ber 1938 kwamen niet minder dan 32 dijk
vallen voor, waarvan 2 in 1930 en 1931; 3
in 1932, 1934 en 1935, 4 in 1933, 5 in de ja
ren 1936 en 1937 en 5 in 1938.
In het afgeloopen jaar kwam de eerste
val voor op 7 Februari bij den Al te kleine
polder aan de Oosterschelde. In oppervlakte
viel 0,8 ha van den grond weg; de inhoud
van het weggevallen massa bedroeg onge
veer 50.000 m3. De lengte van den val was
ongeveer 210 m, terwijl de rand van den
val ongeveer 190 m uit den dijkskruin bleef.
Bij dezen val had geen beschadiging van on-
derzeesche werken plaats.
Op 14 Februari werd bij laag water een
val opgemerkt in den ealamiteuzen Onrust
polder aan het Veergat. Daar bedroeg de
uitgebreidheid van den weggevallen grond
slechts 0.1 ha bij een inhoud van 2000 m3.
Het grootste verschil in diepte voor en na
den val was 5.7 m. De lengte van den val
bedroeg ongeveer 85 m; gemeten in de rich
ting evenwijdig aan de oude laagwaterlijn,
en de grootste inscharing binnen deze lijn
ongeveer 25 m.
De rand van den val bleef ongeveer 1
m uit den teen van de op het beloop aan
den kop van den veerdam gelegen steen-
glooiing.
Het in 1935 ter bescherming van den aan
legsteiger door de provincie aangelegde
oeverwerk werd in geringe mate bescha
digd.
Van aanmerkelijk grooteren omvang was
de val die in den nacht van 23 op 24 Janu
ari plaats vond in den Wilhelminapolder en
in het waterschap Breede watering bewes
ten Ierseke, aan de Oosterschelde. De uit
gebreidheid van den weggevallen grond be
droeg daar ongeveer 2 ha en de weggevallen
massa had een inhoud van ongeveer 160.000
m3. Het verschil in diepte was niet minder
dan 11.8 m, de lengte van den val 230 m.
De rand van den val bleef ongeveer 725
m uit de Kruin van den zeedijk van den
Wilhelminapolder, en ongeveer 450 m uit de
kruin van den zeedijk van het waterschap
de Breede watering, bewesten Ierseke.
Wanneer de val in den ealamiteuzen pol
der Moggerskil aan het keeten ontstond is
niet bekend. Hij werd op 15 Maart ontdekt.
Daar bedroeg het grootste verschil in diep
te vóór en na den val 11.6 m. Beschadiging
van dijks- of oeververdedigingswerken had
niet plaats. De laatste val in het afgeloopen
jaar trad aan de Oosterschelde op, n.l. in
het waterschap Oud- en Nieuw Noord-Be
veland. Over 1 ha viel 18000 m3 grond weg.
De lengte van den val bedroeg ongeveer 90
m. Over een oppervlakte van ongeveer 900
m2 ging de glooiing van het waterbeloop
van den zeedijk verloren. De bestorting van
de Zuid-Oostelijke punt van het Noord-
Westelijke oeverwerk verzakte over onge
veer 1000 m3.
Het water laat de Zeeuwen niet met
rust. Gestadig aan knabbelt het aan de
kustlijn om op onverwachte oogenblikken
de herinnering aan den eeuwenouden strijd
levendig te houden.
Behalve in het overzicht der dijkvallen
en oeververschuivingen komt dit o.a. tot
uitdrukking in de onderhoudskosten aan de
calamiteuze waterkeeringen. Het gewone
onderhoud in 1938 kostte 114408.80, ver
deeld over 21 polders en waterschappen.
Behalve deze kosten zijn in het belang der
zeewering of oeververdediging nog aanbe
steed, onderhands aangenomen, of in eigen
beheer uitgevoerd werken tot een bedrag
van 224.520,39.
De duurste calamiteuze polder blijkt ook
dit jaar weer de Willem-Annapolder te
zijn. Voor het gewone onderhoud vergde hij
5190, voor buitengewoon onderhoud
153.100. In 1937 vergde deze polder
549.260 aan buitengewoon onderhoud en
1154 aan gewoon.
Tenslotte zij vermeld, dat de aan de
Zeeuwsche polders of waterschappen uitge
voerde werken tot verhooging of verzwa
ring der zeewering in het afgeloopen jaar
totaal 78.823.32 kostten.
SPAANSCHE LOF VOOR DE BRITSCHE
WAPENFABRIEKEN.
Reuter meldt uit Londen: Een aantal re
dacteuren van Spaansche dagbladen, dat 'n
bezoek aan Engeland brengt, is, naar een
hunner, de redacteur van de Madrileensche
„A.B.C." in een Spaansch programma vein
den Britschen radio-omroep verklaarde,
zeer onder den indruk gekomen van de
wapenfabrieken, die zij gezien hebben. Zij
achten de mechanisatie in de fabrieken
perfect, ofschoon zij in waarheid nog meer
belang stelden in de mannen, wier geest
zij ten zeerste bewonderden.
Te beginnen met Dinsdag a.s. orga
niseert de Provinciale Vereeniging voor
Vreemdelingenverkeer in overleg met den
Provincialen stoombootdienst op de Wes-
terschelde en de stoomtrammaatschappij
BreskensMaldeghem trips door Westelijk
Zeeuwsch Vlaanderen en het heeft Vrijdag
Ook wij hebben gaarne van die gelegenheid
gesteld kennis te maken met dezen trip.
Ook wij hebben gaarne van die gelegenhedi
gebruik gemaakt dezen tocht mede te ma
ken en kwamen met de boot van kwart
voor een uit Vlissingen te Breskens aan
(De trip op de Dinsdagen begint met den
boottocht te 9 uur uit.Vlissingen).
Aan de boot waren ter verwelkoming aan
wezig de heeren Eekhout, lid van het dag-
bestuur en le Nobel, lid van het algemeen
bestuur van de Prov. V.V.V., De Hullu en
Manneke bestuursleden van de plaatselijke
V.V.V. van Breskens; de directeur en een
tweetal ambtenaren van de Stoomtram
maatschappij.
Na verwelkoming hebben wij een kijkje
genomen bij het Zwembad, het grootste
open bassin in ons land, ruim 1 ha groot en
keurig ingericht voor het leeren zwemmen
en ook voor veilig zwemmen door ouderen.
De eigenlijke tocht wordt gemaakt met
een der bussen van de tram, die steeds in
aantal toenemen en waarvan een der
nieuwste op het terrein stond, die ons al
ler belangstelling trok.
Wij maakten de reis met een collega in
den auto van den heer De Hulul, naast
wien de heer Manneke had plaats genomen,
terwijl in een auto van den tram de beide
heeren dier maatschappij niet den heer le
Nobel en drie onzer collega's volgden.
Het ging nu eerst naar een aantal aardi
ge houten woninkjes op eenigen afstand
van den bebouwden kom. Het was van Son-
nehoeck af en hoe de andere huisjes mo
gen heeten dat wij het eerste mooie zicht
van de Zeeuwsch Vlaamsche kust af op
Walcheren en op den Scheldenmond kregen
en ons overtuigden, dat het hier een rusti;
verblijven moet zijn.
Dit was zeker niet minder het geval in
de volgende gemeente en wel in dat deel,
dat genoemd wordt: „Groede aan zee".
Wij kwamen hier over het dorp Groede
zelf met zijn aardig dorpsplein, en langs
den Nieuwerkerksehen Kreek een vischrijk
water en daarom voor hengelaars een el-
derado.
Zeker ligt de badplaats Groede nog al
ver van den kom, doch de tocht er heen
wordt vergoed door wat men in de omge
ving van het nette paviljoen „De Groe" te
genieten krijgt op strand en duinen en in
tegen de duinen aanliggende bosschen. Men
heeft ook daar enkele zeer aardige zomer
huisjes. Wij hebben hier in genoemd pavil
joen ons door de plaatselijke V.V.V. aange
boden consumptie goed laten smaken en
daarna hartelijk afscheid genomen van de
ter begroeting aanwezige bestuursleden.
Het ging nu over Nieuwvliet of Sinte
Pier naar Kadzand en wel het eerst naar
het dorp zelf, waar wij een kijkje namen in
het beroemde kerkgebouw met de mooie
aan de kerkvoogdij geschonken gekleurde
klazen met de wapens van Nederland, Zee
land, Kadzand en Prins Maurits en twee
met de familiewapens van de overgroot
ouders der schenkers, die hier in het huwe
lijk traden.
Te KadzandStrand bezochten wij aan
vankelijk het deel nabij het oude badhuis,
daar waar de N.V. tot exploitatie van den
Kievittenpolder met succes de bouwgron
den verkoopt of wel ze verhuurt voor het
plaatsen van zomerwoningen. Hier ont
breekt niet een wafelbakkerij, hier kan men
op het strand paard- of ezeltje rijden; hier
is het baden vrij, maar toch is ook gezorgd
voor eerste hulpposten enz. Wat een groot
aantal huisjes staan hier aan de binnenzij
de van de duinen, omdat op de duinen bou
wen niet meer wordt toegestaan.
Met een kleinen omweg, omdat de we
genaanleg nog niet gereed was, ging het
nu naar het tweede deel van Kadzand-
badplaats bij de haven.
Ook hier alles gereed om de Augustus-
gasten, die zich reeds aanmeldden of dit
nog zullen doen af te wachten. Dit is te
meer mogelijk nu weder een nieuw hotel
is verrezen, waar burgemeester Le Nobel
voor Vreemdelingenverkeer een consump
tie aanbood.
Wij mochten van den burgervader ver
schillende bijzonderheden vernemen over
de verbeteringen die in het onderling ver
keer van al het genoemde strandleven
mogen worden verwacht als de streekplan-
weg aangelegd is en voort gewerkt is aan
de verbetering der daarop uitkomende ter-
tiare wegen, waarmede de eene polder
vlugger is dan de andere.
Een groote verbetering speciaal voor de
wielrijders is in het zicht, nu de heer Le
Nobel toezegging van den A.N.W.B. heeft
verkregen, dat langs het rijwielpad over
den duinrand een flink aantal paddestoe
len als wegwijzers zullen worden geplaatst
Alvorens van Kadzand af te stappen, zij
nog gewezen op het groote verschil in
uitzicht over water met Groede en Bres
kens. Hier ziet men niet meer Walche
ren aan den horizon, maar kijkt zoo ver 't
oog reikt over het wijde watervlak.
Een bezoek aan Kadzand brengt van
zelf mede, dat men ook het Zwin een be
zoek brengt en een blik slaat over deze
zooveel besproken schorren tot over dé
grens op het Belgische Zoute met het zo
merverblijf van Koning Leopold en het
vliegveld en het begin van den uren-lan-
een Boulevard langs de Belgische kustste
den.
De minister van economische zaken is
voornemens bij den aanvang van den nieu
wen rogge-oogst een belangrijke wijziging
in de steunregeling voor inlandsche rogge
aan te brengen. Met deze wijziging wordt
allereerst beoogd den telers van rogge
een voor dat produet in uitzicht te stellen
richtprijs te doen verkrijgen, met dien
verstande dat de graanhandel zoo weinig
mogelijk bezwaren van deze gewijzigde
steunregeling zal ondervinden.
In het verleden heeft het prijsbeloop
der rogge zeer geleden door het te groo
te aanbod in den herfst. De nieuwe maat
regelen nu hebben ten doel voor de rog-
geverbouwers een gelijkmatiger prijsbe
loop te bereiken door het aanbod op de
roggemarkt meer regelmatig over het
oogstjaar te doen plaats vinden. Tot nu
toe kon de roggeprijs zich tusschen 7,25
en 8,25 per 100 kg bewegen, zonder dat
er voor de regeering aanleiding aanwezig
werd geacht, bijzondere maatregelen te
treffen. Slechts wanneer de prijs geduren
de geruimen tijd 'lager was dan 7,25
of hooger dan 8,25, werden speciale
maatregelen genomen. Deze maatregelen
die in de laatste jaren herhaaldelijk moes
ten worden getroffen, hebben voor den
graanhandel meerdere bezwaren gehad.
De nieuwe regeling wordt mede getrof
fen om aan de bezwaren, welke zich voor
den geheelen graanhandel dus ook voor
den handel in andere granen dan rogge
deden gevoelen zooveel mogelijk tege
moet te komen.
Het gevolg van het gewijzigde stelsel
is, dat voor inlandsche rogge een richt
prijs zal worden ingesteld, welke weke
lijks zal oploopen. Deze richtprijs zal gel
den voor rogge, geleverd ter gebruikelijke
leveringsplaats, waarbij de vracht voor
rekening van den verbouwer, maar de ver
dere kosten, als gewoonlijk, voor reke
ning van den kooper zijn.
De minister heeft den richtprijs voor
de rogge gesteld op 7,35 per 100 kg.
op 31 Juli, met een verhooging van 3 cent
per week tot en met de laatste week van
Maart en 4 cent gedurende de 4 weken
van April, waarmede het hoogste punt
zal zijn bereikt.
Door de Nederlandsche akkerbouwcen-
trale zal aan roggehandelaren de gele
genheid worden gegeven om onder be
paalde voorwaarden met haar koopcon
tracten aan te gaan voor binnenlandsche
rogge, waarvan de levering op een in het
contract bepaald tijdstip of zooveel eerder
als de Nederlandsche Akkerbouwcentrale
wenschelijk zal voorkomen, zal plaats vin
den. Ingevolge de bepalingen van het con
tract zal de handelaar de rogge van den
teler op basis van den richtprijs moeten
koopen en wel binnen betrekkelijk korten
tijd na de afsluiting van het contract. De
Nederlandsche Akkerbouwcentrale neemt
van den roggehandelaar de aldus aange
kochte rogge over op basis van den op het
tijdstip der levering geldenden richtprijs.
Indien door dezen maatregel het beoog
de doel nog niet mocht worden bereikt,
kan de Nederlandsche Akkerbouwcentrale
ook rogge rechtstreeks van telers koopen,
doch met nadruk wordt er de aandacht op
gevestigd dat het in de bedoeling ligt, hier
toe slechts in het uiterste geval over te
gaan.
(Zie verder: 2e pag. Binnenl.»
Het ging nu over Retranchement naar
het oude Sluis, waar wij opeens waren in
de drukte van het beginnend zomerseizoen.
Tallooze bussen en autci's parkeerden hier
en honderden badgasten waren in de ver
schillende café's aan de thé gramique,
waarbij wij ons gaarne aansloten. Na deze
rust maakten wij de wandeling over de
wallen naar het in 1924 opgerichte monu
ment voor den archivaris van Sluis, den be
kenden schrijver en vervaardiger van het
woordenboek J H van Dale; en vervol
gens naar het Stadhuis met zijn uit- en
inwendige vermaarde oudheden; de herbo
ren oude molen en de kade met haar ei
genaardige drukte en de vol vertrekken
de bootjes naar Brugge.
Het ging van Sluis over Oostburg en
Schoondijke terug naar Breskens, waar
afscheid genomen werd van de Zeeuwsch
Vlaamsche heeren.
Wij hebben over den tocht door het mooie
land in totaal 5 uur gedaan. Voor den
tocht op de komende Dinsdagen is 7% uur
gerekend en kan men op verschillende
punten langer vertoeven dan wij deden.
Het is een alleszins aanbevelenswaardig
uitstapje, zoowel voor elders in Zeeland
vertoevende gasten als voor vele Zeeuwen
zelf. Dinsdags dient men te gaan met de
boot van 9 uur Dit geldt niet minder voor
de tochten, die van 15 Juli tot 2 Septem
ber op Zaterdag in Oost Zeeuwsch Vlaan
deren worden gehouden, doch hier krijgt
men niet het badleven en vreemdelingen
te aanschouwen. Hier zal men genieten
van bouwwerken als de kerken van Kloos-
terzande en Hulst, evenals het Stadhuis
en de wallen in laatstgenoemde hoofd
plaats van het Hulsterambacht. Te Aksel
heeft men het nieuwe Stadhuis en te Ter-
neuzen de zeesluizen, kanaalhaven en wal
len Vergeten mag niet worden dat deze
tocht, die gemaakt wordt met autobussen
van de Zeeuwsch Vlaamsche tram, ook te
Breskens eindigt, om van daar per boot'
de Schelde weder over te steken.
Tenslotte zij nog opgemerkt, dat beide
tochten tegen een zeer matigen prijs wor
den mogelijk gemaakt.
Voor ccn voetbalwedstrijd op
28 Juli te Vlissingen.
Op Vrijdagavond 28 Juli zal op het De
Zeeuwenterrein te Vlissingen een voetbal
wedstrijd worden gespeeld ten bate van
het Z.V.B.-contributiefonds tusschen twee
Walchersche elftallen. Het eene elftal be
staat uit een combinatie van. Vlissingen.
De Zeeuwen, Eiland Boys en EMM en een
combinatie uit Middelburg, Zeelandia en
RCS.
Naar wij vernemen zijn de elftallen als
volgt' samengesteld:
Vlissingsche combinatie:
doel: J. F. Harting (Vliss.);
achter: L. Butz (Vliss.) en F. Kopmels
(EMM)
midden: J. Burgerhof (Vliss.), L. A
Torenvliet (Eil„ Boys) en D. de Joode
(Vliss.)
voor: P. Beckers (Vliss.), W. Leynse
(Zeeuwen), W. D'Jong (Zeeuwen), A. de
Smit (Zeeuwen en P. Donze (Zeeuwen).
Reserves: A. van Vlaanderen (Eil. Boys),
Chr. Kats Jr. (Zeeuwen), J. v. d. Hoek
(Zeeuwen en Th. Peeman (Vliss.)
Middelburgsche Soeburgsche combinatie:
doel: M. Adriaansen (Zeel.);
achter: A. de Beer (Midd en L. Her-
togs (Midd.);
midden: L. Jongepier (Zeel.), L. M. 'Ver
hulst (Midd.) en J. Jongepier (Midd);
voor: A. Kruisse (RCS), C de Steur
(Zeel.), M. Gillisse (RCS), C. Janisse
(Zeel.) en M. Blok (RCS).
Reserves: C. Moens (M'burg), J. A
Danielse (RCS), J. Menheere (Zeel.), F.
v. d. Kop (M'burg).
Als scheidsrechter is aangewezen de
heer C. J. Crucq.
Ook dit jaar zullen wederom contributie-
fondswedstrijden voor den Z.V.B. gespeeld
worden. Naar wij vernemen is het program
ma als volgt samengesteld:
23 Juli te Ter neuzen; 28 Juli te Vlissin
gen; 29 Juli te Ierseke en 30 Juli te Aksel.
WEERBERICHT.
Verwachting tot morgenavond:
DE BILT: Enkele regenbuien met kans
op onweer. Meest zwaar bewolkt. Iets war
mer, zwakke tot matige wind uit Zuidelijke
richtingen.
ZO 16 Jul. Zon op: 4 h 58; onder 21 h 13.
Licht op: 21 h 43. Maan op: 4 h 41; onder
20 h 27. N.M. 16 Juli.
MA 17 Jul. Zon op: 4 h 59; onder 21 h 12.
Licht op: 21 h 42. Maan op: 5 h 58; onder
21 h 06. E.K. 23 Juli.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen
Juli.
Hoogwater. Laagwater.
Zaterdag 15 13.00 7.03 19.34
Zondag 16 1.27 13.45 7.51 20.22
Maandag 17 2.12 14.30 8.37 21.13
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge:
Juli.
Hoogwater. Laagwater
Zaterdag 15 2.22 14.53 8.08 20.34
Zondag 16 3.19 15.45 8.54 21.20
Maandag 17 4.08 16.35 9.39 22.09
Westkapelle is 28 min. en Domburg 23
min. vroeger, Veere 38 min. later. S
springtij.
verdwijnen spoedig door 'n pot
Bij olie Drogisten
(Ingez. Med.)
Havas meldt uit Warschau: De Duit-
schers hebben aan de Boheemsche grens
tusschen Gruszewo en Michalkowice een
dubbele rij loopgraven met prikkeldraad
versperring en op de heuvels nabij Frydek
versterkingswerken aangelegd. Men gelooft
dat te Hulokin in Moravië een belangrijk
garnizoen is aangekomen.
voren brengen, dat het de Ver. Staten uit
den oorlog zal houden. Daarmede mis
leiden zjj het .Amerikaansche volk te ver
trouwen op een valsche, onlogische waan
voorstelling.
In den huidigen toestand van gevaar,
aldus gaat Hulls verklaring verder, kun
nen vredelievende naties als de onze niet
zelfvoldaan de oogen en ooren sluiten bij
het formuleeren van een politiek van vre
de en neutraliteit, ais bestonden er geen
abnormale en critieke toestanden. De ge-
heele kwestie van vrede en neutraliteit is
in dit ernstige tijdsgewricht in haar moge
lijke gevolgen voor de veiligheid en de
belangen der Vereenigde Staten gedurende
de komende maanden van het uiterste
belang. Deze kwestie behoort naar mjjn
oordeel volledige en zorgvuldige overwe
ging te krijgen en door deze regeering af
gehandeld te worden zonder onnoodig of
ongepast uitstel. Een embargo op wapens,
aldus vervolgde Huil, speelt in de kaart
van die naties, welke de leiding hebben
genomen bij de uitbreiding van haar ge
vechtskracht. In het bijzonder de kleine
landen zijn afhankelijk van naties zooals
de Vereenigde Staten, die wapens kunnen
vervaardigen.
Onze weigering het voor hun mogelijk
te maken deze voor hun zelfverdediging
noodzakelijke middelen te verkrijgen in
een tijd van grooten nood, zou er alleen
maar toe bijdragen, dat de volken, die het
recht in acht nemen en toegewijd zijn aan
den vrede hulpeloozer worden gemaakt.
In zjjn verklaring betoogt Huil verder,
dat het tegenwoordige embargo op wa
pens een algemeenen oorlogstoestand aan
moedigt, zoowel in Europa als in Azië.
Het wapenembargo beteekent immers,
dat, indien eenig land op verovering wil
gaan en al zijn energie en hulpbronnen
gebruikt om zichzelf te maken tot een su
perieure strijdmacht, dit land meer in de
verleiding zal zijn om zijn fortuin in een
oorlog te beproeven, wanneer het weet.
dat zijn minder goed voor
bereide tegenstanders zul
len zijn uitgesloten van
de voorraden, welke hij
onder iederen regel van
de internationale wet in
alle neutrale staten, hier-
bij ingesloten de Ver. Sta
ten, moeten kunnen koo
pen. Het zou ook beteekenen, dat som
mige landen, welke slechts een beperkte
mogelijkheid voor de productie van wape
nen en munitie en ander oorlogstuig heb
ben steeds meer in een afhankelijke posi
tie worden gedrongen. In vredestijd zul
len zij zich gedwongen voelen -hun poli
tiek, zoowel als hun economisch gedrag
te regelen naar de militaire sterkte van
anderen, terwijl in tijd van oorlog hun
verdedigingskracht beperkt zou zijn.
Om deze redenen erkennen zij, die liet
amendement op de huidige wetten steunen,
dat het bestaande embargo den algemee
nen oorlogstoestand in Europa en Azië
aanmoedigt. Derhalve zijn de gevolgen van
dit embargo fnuikend voor de hoogste be
langen van vrede en de veiligheid van de
Vereenigde Staten.
Zooals deze week in de Kroniek v. d.
Dag is uiteengezet heeft president Roose
velt achtereenvolgens twee nederlagen ge
leden bij zijn pogingen tot wijziging van
de befaamde „neutraliteitswet".
De inhoud van deze wet komt practisch
hierop neer, dat in tijden van oorlog geen
oorlogstuig en artikelen, welke tot ver
vaardiging daarvan kunnen dienen, uit de
Ver. Staten aan de oorlogvoerenden wor
den geleverd. Roosevelt wil de wet nu zoo
veranderen, dat oorlogvoerenden een en
ander wel zullen kunnen aankoopen, mits
ze contant betalen en de ladingen met eigen
schepen halen. Dit, om eventueel Frankrijk
en Engeland te bevoordeelen, daar deze
landen de machtigste vloten hebben en
dus in staat zullen zijn inderdaad oorlogs
tuig uit de Ver. Staten te halen.
Het Huis van Afgevaardigden („Tweede
Kamen"nam echter een amendement
aan, dat het verbod van uitvoer van oor
logstuig als zoodanig handhaaft. En daar
na heeft de commissie voor buitenland-
sche zaken uit den Senaat („Eerste Ka
mer") de verdere behandeling van het
voorstel tot na het zomerreces uitgesteld,
tegen den wil van den president in, die had
gehoopt, dat de Senaat bereid zou zijn het
amendement van het Huis van Afgevaar
digden ongedaan te maken.
Roosevelt is er zoo gebrand op, dat de
door hem gewenschte wijziging haar be
slag krijgt, omdat dit voor Duitschland en
Italië een reden te meer zou zijn, niet
lichtvaardig een oorlog te ontketenen.
En daar wat er thans geschied is (fei
telijk een voorloopige verwerping van zijn
voorstel)' omgekeerd Italië's en Duitsch-
land's lichtvaardigheid zou kunnen aan
wakkeren, is de president niet van plan,
het er bij te laten zitten. Gisteren heeft
hij een boodschap aan de beide Huizen
doen toekomen, waarin kort en bondig
wordt verklaard, dat de wijziging der neu
traliteitswet toch nog in de huidige Con
greszitting van kracht dient te worden,
„ter wille van de zaak des vredes en in
het belang van de Amerikaansche neutra
liteit en veiligheid."
Bjj de boodschap was een verklaring
van den minister van buitenlandsche za
ken Huil gevoegd, onder den titel „Vrede
en neutraliteit''. In die verklaring spreekt
Huil over „den huidigen toestand van ge
vaar".
Door vast te houden aan een uitvoerver
bod op wapens in tijden van oorlog aldus
Huil, leggen de voorstanders daarvan den
nadruk op de neutraliteit. Dit echter zou
zeer wel kunnen uitloopen op een feitelijk
niet-neutraal zijn, welke ernstige conse
quentie niemand kan voorspellen. Zij, die
aandring en op een instandhouden van het
huidige embargo blijven de opvatting naar
