MIDDELBURGSCHE COURANT
lp fwvltici^ë &eeuxir0cfye
(&GOESCHE COURANT)
Winst en verlies bij de Staten
verkiezing in Zeeland.
Lord Halifax over: handhaving van
een werkelijken vrede.
De actie tegen de v.v.
„Breskens" op niets
uitgeloopen.
Goede Uitslag,
De gekozenen.
Middelburg heeft nog steeds
een kleine linksche meerderheid
De Commissie van Beroep
van den K.N.V.B, oordeelt
den speler H, V. onschuldig
Oude grafkelders als bomvrije
schuilplaatsen.
De strijd in de Middelburgsche
slagerswereld.
Een gematigde rede van
Mussolini,
Propagandawedstrijden van den
Z. V. B,
De Hongaarsche troepen aan
de Roemeensche grens worden
teruggetrokken.
Er behoeft niet ai te veel geloof te worden
gehecht aan de alarmeerende geruchten inzake
troepenbewegingen in Spanje.
Dagblad. Uitg. N.V. De Middelburgsche Crt.
Bureauxte MIDDELBURGSt. Pieterstr. 28,
Telefoon Redactie 269, Administratie 139j
te GOESTurfkade Tel. 17. Postgiro 43255.
Abonnementsprijs voor Middelburg en Goes
f 2.30, elders f 2.50 per kwartaal. Week
abonnementen in Middelburg en Goesl8 ct.
NUMMER 93. DRIE BLADEN. DONDERDAG
20 APRIL 1939. EERSTE BLAD. 182e JAARG.
Advertentiën 30 ct per regel, ingezonder.
mededeelingen 60 ct p. r. Bij contract lager.
Tarief op aanvraag. Familieberichten en
dankbetuigingen minimum f 2.10. „Kleine
Advertenties", max. 6 regels, 75 cent, bij
vooruitbetaling. „Brieven, of adres bureau
v. d. blad" 10 ct extra. Bewijsnummers 5 ct.
Het hemd is nader dan de rok.
En al is de rok, die Nederland met de
verkiezingen van gisteren zichzelven gesne
den heeft, een goede rok over het nade
re kleedingstuk hetwelk er alleszins ver
heugend uitziet, niettemin eerst eenige op
merkingen. Want weliswaar hebben de ver
kiezingen in heel het land een nationale
beteekenis en derzelver niet te misken
nen zin is deze, dat in geheel Nederland de
nedernazis meer dan de helft
van hun zetels verloren
hebben maar wij in Zeeland hebben
gisteren op de eerste plaats de provinciale
Staten van Zeeland gekozen, en daar
over dus een eerste woord.
Wij hebben, overeenkomstig de beginse
len die ons blad is toegedaan, gepleit voor
een versterking van het Zeeuwsche liberale
element in den breedsten zin des woords,
omvattende derhalve de twee schakeeiin-
gen der liberale gedachte, zooals men de
ze thans nog in twee partijen in de Neder-
landsche politiek kent: de liberalen en de
vrijzinnig-democraten. Dit liberale element
heeft het er voortreffelijk afgebracht: te
zamen zijn ze van 7 op 8 zetels gekomen en,
naar de getalsterkte gemeten, kan het li
beraal-vrijzinnige element dus, in dit op
zicht en op deze wijze beschouwd, zich op
een lijn met de groote partijen, de C.H. en
de R.K. stellen. In stemmencijfers uitge
drukt is het liberale gedeelte er in ons ge
west ditmaal met 3571 stemmen op vooruit
gegaan (bij een kiesdeeler van 2947) en dat
mag dus lang niet slecht heeten. De liberale
gedachte, L.S. V.D. tezamen, heeft zich
uitstekend gehouden: zij is met stemmen
winst en zetelwinst uit den strijd te voor
schijn gekomen.
Stemmenwinst hebben ook elk dezer
twee partijen afzonderlijk behaald; zetel
winst. alleen de V.D.
Toch mag ook de Lib. Staatspartij tevreden
zijn. Wanneer men nagaat, dat twee jaren
geleden de liberale gedachte dermate in
discrediet geraakt scheen te zijn, dat het
op de lijsten der Liberale Staatspartij uit
gebrachte aantal stemmen daalde van
10,7 in 1935 (Staten) op 6,1 in 1937
(Kamer) dan mag thans met vreugde vast
gesteld worden, dat wij deze klap niet al
leen te boven zijn gekomen, maar zelfs
weer vooruitgegaan zijn bij 1935 vergele
ken, namelijk van 10.7 op ruim 11
De stemmenwinst is enorm: van 7.510 (in
1937) op 13.637 (nu); het is bijna een ver
dubbeling! Deze stevige stemmenwinst
heeft den liberalen hun positie in Prov.
Staten doen behouden, hun positie en hun
prestige tevens: de 5 zetels, die we hadden,
hebben we nög, maar met een hooger ge
middelde per zetel. Dat niet alleen: onze
fractie komt ook zij het dan, helaas,
slechts ten deele verjongd in de Staten
terug: naast onzen Gedeputeerde Van Bom
mel van Vloten zullen nu de Westkapelsche
burgemeester jhr. mr. A. F. C. de Casem-
broot en de Schouwensche dokter C. J. M.
Boogerd plaats nemen, met de veteranen
van Zeeuwsch-Vlaanderen, de heeren Geel-
hoedt en Erasmus. Het is, wat deze laat-
sten betreft, de vraag gezien de voor
treffelijke uitkomsten, die het frissche
bloed op Walcheren en Schouwen-Duive-
land heeft bewerkstelligd of het ook voor
de Zeeuwsch-Vlaamsche liberale districten
geen aanbeveling had verdiend met de tra
ditie van laat-zitten-wat-zit te breken, ten
einde zoodoende den lust op liberale lijsten
te stemmen, ook daar nog eens wat aan te
wakkeren. Maar dat moet men tenslotte in
Zeeuwsch-Vlaanderen zelf weten, en tegen
de vriendelijke personen van de heeren
Erasmus en Geelhoed hebben wij, op zich-
zelve, natuurlijk niets. Maar hoe dit ook zij:
de liberalen kunnen in Zeeland tevreden
zijn.
De blaam van 1937 is gewroken.
De vrijzinnig-democraten, onze naaste
geestverwanten-naar-links, zijn er, vergele
ken bij 1935, met 2342 stemmen op voor
uitgegaan, eenerzijds waarschijnlijk als ge
volg van de populariteit hunner candidaten
schoon niet meer zoo jeugdig naar den
Burgerlijken Stand gerekend, dan beide nog
jong van gjemoed, scherp van verstand en
welbespraakt anderzijds, dunkt ons, ook
mede tengevolge van een voortreffelijke
dagblad-reclamecampagne. Gevolg van hun
stemmen- en zetelwinst is, dat de heer C.
Ouwehand uit Vlissingen zijn intrede in de
Staten zal doen. Qualitatief is dat bepaald
een aanwinst: oud Indischman, thans direc
teur van gemeentewerken, technisch ge
schoold dus, een man met grooten onafhan
kelijkheidszin engevoel voor humor.
Over onzen scherpsten tegenstander zul
len we niet veel woorden meer vuil maken.
Met 461 stemmen meer op de S.D.A.P (de
partij met het hoogst gemiddelde per zetel)
zou de heer Jan Dekker, Goes, het heele-
mêal niet gehaald hebben; nu is hij, schoon
260 stemmen beneden den Zeeuwschen kies
deeler gebleven zijnde, per restzetel net
met de hakken over de sloot gekomen,
waarin zijn zwijgende schildknaap Sancho
Pancho van Gorsel een roemloos einde
vond
De onderstelling, dat de heer Jan Dekker,
Goes, nu in de Staten wel wat minder re
gisters zal uittrekken, lijkt ons echter, de
zen heer kennende, vooralsnog niet gewet
tigd. Al zit hij dan ook op een schopstoel,
al is het aantal zijner volgelingen onrust
barend geslonkenzijn stijl zal hij wel
niet veranderen. Een vos verliest nu een
maal wel z'n haren, maar
Voor 't overige nog*slechts een enkele op-
merkmg. y
Dat de dissidente R.K. heer Bauwens ver
dwijnt is geen nadeel. Het peil zijner rede
voeringen was dikwerf wel wat heel erg
Elders in dit nummer vindt men den
uitslag der Statenverkiezing in Zeeland
in extenso vermeld. Wij laten hier nog de
winst- en verliescijfers ten opzichte van
1937 (Kamerverkiezingen) en 1935 (Sta
tenverkiezingen) volgen.
De Chr. Hist. Unie verkreeg 23,580 stem
men idi-i, 4834 meer dan in 1937 en 3797
meer dan in 1935.
Anti-Rev. Partij: 20,951, d,i. 6105 minder
dan in 1937 en 656 meer dan in 1935.
R.K. Staatsp.: 23,419, d i. 176 meer dan
in 1937 en 4191 meer dan in 1935
S.D.A.P.: 18,345, di. 354 minder dan in
1937, en 1437 meer dan in 1935.
Lib. Staatsp.: 13,637, d.i. 6127 meer dan
in 1937 en 1229 meer dan in 1935.
Staiatk. Geref. P.: 10,619, dj. 76 meer
dan in 1937 .en 287 minder dan in 1935.
N.S.B.: 2687, d-i. 669 minder dan in
1937 en 3869 minder icjan in 1935.
Vrijz. Dem. Bond: 8524, d.i. 1872 minder
dan in 1937 en 1968 meer dan in 1935.
De lijst Bauwens verloor ten opzichte
van 1935 op den kop af 2000 stemmen.
De Herv. Geref. St. verloor ten opzichte
van 1937 82 stemmen en ten opzich
te van 1935 212.
Het grootste verlies ten opzichte van de
Kamerverkiezingen van '37 boeken dus de
anti-revolutionnairen, hetgeen tie verwach
ten was, daar toen een ontzettend groot
aantal linksche stemmen op Colijn wer
den uitgebracht. Ten opzichte van 1935
is de N S.B. de grootste verliezerbe
langrijk meer dan de helft moesten Dek
ker c.s. inboeten.
Voor de komende zitting der Provin
ciale Staten van Zeeland zijn de volgende
personen gekozen:
Christ. Historische Unie: A. D. F. van
der Wart, Goes; mr. W. F. E. baron van
der Feltz, Middelburg; A. H S. Stemer-
ding, Soeburg; C. Philipse, 'B-Heer-Arends-
kerke; A. de Feijter, Zaamslag; G van
Duyn, Zieriksee; M de Looze, Goes en H.
M. de Looff, Kamperland.
Anti-Revolutionaire Partij: J. W. van
't Hoff, Sint-Laurens; J. Bosselaar, Aag-
tekerke; H. van Mazijk, Sluis; J. J. van
den Ende, Zieriksee; J. Geuze, Wisseker-
ke; J. A. Dominicus, Wemeldinge; en mr.
P. Dieleman, Middelburg.
RK. Staatspartij: R. A. J. den Boer,
Zieriksee; J. H..M. Stieger, Goes; A. J.
J. M. Mes, Heinfeenszand; A. H. de Mil-
llano, Wateplandkerkje; G. J. L. Goos-
sens, Sas van Gent; A. L. S. Lockefeer,
Hulst; J. A. van Rompu, Terneuzen en J.
W. Vienings, Klinge.
SD.AP.: L Onderdijk, Middelburg; A.
C. de Baare, Vlissingen; A. C. de Pauw,
Terneuzen; C. Hameiink, Aksel; A. Rorije,
Vlissingen en J. de Priester, Soeburg.
Liberale Staatspartij: jhr. mr. A. F. C.
de Casembroot, Westkapelle; C J. M.
Boogerd, Zieriksee; J. M. van Bommel van
Vloten, Goes; P. Erasmus) Oostburg en
L. J. Geelhoedt, Terneuzen.'
Staatk. Geref. Partij: D. Kodde, Zoute-
lande; C. Boender, Tolen; J. J. van Klin-
ken, Nieuwerkerk en A. S. Wisse, Waar
de.
Pallietersch, en zijn stokpaardje-rijden
maakte de Statenzaal wel eens wat veel tot
de manege van Saeftingen. Voortaan zal hij
daar peinzend achter de schorren en slik
ken zitten te staren, terugdenkende aan
den glorieuzen tijd toen hij heel de plechtig-
deftige Statenzaal van Zeeland deed scha
teren van den lachMaar tenslotte was
z'n clownerie daar toch niet op z'n plaats;
de tijd der narren is voorbij
Bij de C.H. doet onder anderen Soeburgs
ambitieuzen burgemeester Stemerding z'n
intrede in de Staten van Zeeland, al zal de
ze Rotterdammer nauwelijks genoeg
Zeeuwsche jaren tellen om volgens de Kies
wet Statenlid te kunnen worden, terwijl
men mag betwijfelen of de heer Stemer
ding sinds 1937 al dermate verzeeuwscht is,
dat hij over de belangen der provincie mede
kan oordeelen.
De R.K.S.P. is met één zetel men mag
wel zeggen: dien van den óók R.K. heer
Bauwens - vooruitgegaan: de heer A. L.
S. Lockefeer uit Hulst komt in de Staten.
En daarmee is, voor wat Zeeland betreft,
het voornaamste wel gezegd
De in verkiezingszaken belangstellende
lezer vindt elders in dit blad nog velerlei
gegevens en verkiezingstechnische construc
ties en supposities, waaraan men zelf naar
hartelust verder dokteren en rekenen kan.
Volstaan wij, thans voor wat heel
Nederland betreft, met op te merken,
dat de verloren 23 zetels der N.S.B. plus de
2 der S.D.A.P. en 10 andere, in totaal 34 ten
goede zijn gekomen aan de Vrijzinnig Demo
craten (11), de Liberalen (2), de R.K.S.P.
(11), de C.H. (2), de C.D.U. (2) en de A.R.
(7.)
Dit is vergeleken bij de vorige Sta
tenverkiezingen.
Bij 1937 vergeleken is wel een der belang
rijkste constateeringen, dat Colijn en zijn
partij hun „crisiswinst" weer hebben moe
ten afschrijven.
Hetgeen ook maar beter is, zoo; nergens
meer dan in de kringen der Calvinisten zal
men beseffen, welke gevaren daarin gele
gen waren; zegt niet de Spreukendichter
zoo treffend:„Als de hoovaardigheid
komt, zal de schande ook komen: maar
met den ootmoedige is wijsheid
Dat men zich verheuge dusdoende aan dit
mogelijk dreigende gevaar ontkomen te
zijn.
Nat Soc. Beweging: J. A. Dekker, Goes
Vrijz. Dem. Bond: nar. J. Adriaanse,
Oostkapelle; dr. A. Staverman, Vlissingen;
en C. Ouwehand, Vlissingen.
LEDEN, DIE NIET TERUGKEEREN.
De leden, die niet in de njeuwe Prov.
Staten terugkeeren zijn: P. Bauwens (r.k.)
Hulst; W. P. Edelman (r.kVlissingen;
W. F. van Gorsel (N.SB.) Rilland; J, A.
Meertens, (St. Geref.),: Hoek; W. Moelker
(Lib Staatsp.), Tolen; W. de Ridder (Chr.
Hist.), Vlissingen; M. M. Schippers, (Chr.
Hist Kamperland; C. J. Sonke, (Anti-
Rev.), Sint-Maartensdijk; C. P. Vogelaar,
i Anti-Rev.), Krabbendijke en H. C. van
de Zande (lib. Staatsp.), Nieuwerkeifk.
Nieuwe leden.
Als nieuwe leden zullen in de Prov.
Staten hun intrede doen: A. H. S. Ste
merding (chr. hist.) Soeburg; H. M. de
Looff (c.h.) Kamperland; J. J. van den
Ende (anti-rev.) Zieriksee; J. Geuze (an-
ti-rev Wissekerke; R. A. J. den Boer
(r.k.) Zieriksee; A. L. S. Lockefeer (r.k.)
Hulst; jhr. mr A. F. C. de Casembroot
(lib.) Westkapelle; C. J. M. Boogerd (lib.)
Zieriksee; A. S. Wisse (St. Geref.) Waar
de en C. Ouwehand (vrijz. dem.) Vlissin
gen.
De uitslag van de Prov. Statenverkie
zing in de gemeente Middelburg heeft be
wezen, dat er nog steeds een linksche
meerderheid is.
De zuivere rechtsche partijen behaalden
gezamenlijk 4834 stemmen, de linksche
de N.S.B. 5120, (vermoedelijk zullen de
meeste aanhangers der N.S B. wel van
linkschen komaf zijn).
Op grond van deze verhouding lijkt de
mogelijkheid, dat de Middelburgsche Raad
straks om zal gaan, niet groot, al staat
dit dan geenszins vast. Zoo heel groot is
het verschil niet meer.
De in Zeeuwsch Vlaanderen destijds ge
voerde actie tegen de vereeniging „Bres
kens" heeft één van haar laatste bedrij
ven beleefd. Zpoals men zich zal herin
neren meenden de voetbalvereenigingen in
Z.-Vlaanderen een actie tegen „Breskens"
op touw te moeten zetten na den wed
strijd BreskensHoofdplaat, in welke ont
moeting de doelverdediger van Hoofdplaat
nogal ernstig geblesseerd geraakte. Het ge
volg van één en ander is geweest. dat
Breskens zich tegen deze actie heftig te
weer stelde en zich a.h w. isoleerde in de
Zeeuwsch Vlaamsche voetbalgemeenschap,
door alle relaties met zustiervereenigingen
e.a., die zich in de actie gemengd hadden,
te verbreken. Een ander gevolg was, dat
de KNVB een commissie van onderzoek
benoemde, welke commissie destijds in
Terneuzen bijeenkwam en een rapport bij
den KNVB indiende.
Op grond van dit rapport werd de spe
ler H. V. van Breskens geschorst
Naar wij toen reeds van welingelichte
zijde vernamen was het onderzoek verre
van bevredigend geweest voor alle partij
en. Verklaringen werden even gemakke
lijk afgelegd als weer herroepen en ten
slotte was het meer om een voorbeeld te
stellen, dan wel uit overtuiging van schuld,
dat V. geschorst werd.
Vanzelfsprekend ging Breskens in deze
omstandigheden met de straf niet accoord
en teekende zij beroep aan. Thans verne
men wij van bevoegde zijde, dat de Com
missie van Beroep van den KNVB dit be
roep heeft toegewezen, zoodat dus de spe
ler H. V. onschuïJig geoordeeld wordt.
Men zal inzien, dat deze uitspraak van
de Commissie van Beroep in feite meer in
houdt, dan een rehabilitaitie van den spe
ler V. Het beteekent een rehabilitatie voor
de geheele vereeniging Breskens. Zij houdt
als het ware een veroordeeling in van de
tegen deze vereeniging gevoerde actie.
Bovendien blijkt dit is trouwens reeds
bij het onderzoek gebleken dat onze
visie op deze geheele affaire, welke we
toeschreven aan onvoldoende leiding, door
het gehee'le verloop van de kwestie be
vestigd wordt.
Na de sportieve overwinning op het
groene veld is voor Breskens dus ook nog
deze moreele overwinning gevolgd en ook
deze zege beteekent een steun bij de ko
mende zware promotie-wedstrijden.
Egypte
Reuter meldt uit Alexandrië: De plaat
selijke luchtbeschermingsorganisatie heeft
aanbevolen, oude Grieksch-Romeinsche
grafkelders als bomvrije schuilplaatsen te
gebruiken. De organisatie is van oordeel,
dat deze oude graven, waarvan enkele
kortgeleden zijn blootgelegd, met geringe
kosten in ideale schuilkelders kunnen wor
den herschapen.
Thans zijn de leden van de
saneeringscommissie hoofde
lijk in het gelijk gesteld en zal
de slager M. voor iederen
keer dat hij de afspraak niet
nakomt, 100 moeten beta
len.
Men zal zich herinneren, dat de president
van de rechtbank op 6 April in kort geding
den eisch van de saneeringscommissie uit
het slagersbedrijf om den slager M. te ge
lasten te stoppen met het verkoopen bene
den de door de georganiseerde slagers vast
gestelde minimumprijzen, heeft afgewezen,
voornamelijk op grond van het feit, dat de
saneeringscommissie als zoodanig niet be
voegd was in rechten op te treden.
Thans is Maandag j.l. opnieuw in deze
zaak in kort geding gepleit. Thans had mr.
P. C. J. Cremer uit Utrecht een eisch in
gediend namens alle leden van de sanee
ringscommissie individueel en kwam mr. A.
H. Kuipers weder op voor den gedaagde M.
Hedenmorgen heeft de president ander
maal vonnis gewezen en thans de eischers
wel bevoegd verklaard. Hij heeft M. thans
gelast met het verkoopen beneden den mi
nimumprijs op te houden en bepaald, dat
hij voor ieder geval, dat hij dit overtreedt,
een som van 100 zal hebben te betalen.
„De as wil vrede en samen
werking,"
Reuter meldt uit Rome: Mussolini heeft
vanachtend een radiorede gehouden, welke
tien minuten duurde, in v,erband met de
tentoonstelling, welke in 1942 te Rome zal
worden gehouden. De rede van Mussolini
was zeer kalm. Hij verklaarde, dat de be
wering, dat de as oorlog wil, geheel onjuist
is. De as wil vrede en samenwerking en
daarom is hef gemakkelijk de paniekzaaiers
tot zwijgen te brengen. „Onze leus is „vrede
met rechtvaardigheid". De bijeenkomst van
vandaag, zoo zeide de Duce verder, is het
begin van een groote mobilisatie. Ik hoop,
dat hysterische lieden over de grenzen hier
door niet verschrikt zullen worden, aange
zien het een burgerlijke mobilisatie van ar
beiders is. Met het aanvaarden van de uit-
noodiging deel te nemen aan de tentoon
stelling van 1942, hebben vele landen ge
toond gelijke vredelievende denkbeelden te
hebben als wijzelf.
Doelende op de voorstellen van Roose
velt tot een internationale conferentie, zei-
de Mussolini, dat hoe meer menschen deel
nemen aan een conferentie, des te minder
kans op succes bestaat.
DE NEDERLANDSCH—BELGISCHE
HANDELSBESPREKINGEN HERVAT.
De op 14 dezer onderbroken besprekin
gen tusschen Nederland en België inzake
de nieuwe handels-overeenkomst zijn he
denmiddag te Brussel hervat.
WEERBERICHT.
Verwachting tot morgenavond:
DE BILT: iets warmer, meest licht be
wolkt, droog weer, zwakke tot matige wind
uit Westelijke richtingen.
UKKEL: Matige tot zwakke wind, meest
uit W. richtingen, vrij schoon weer met
eenige bewolking, warmer overdag.
VK 21 Apr. Zon op: 4 h. 53; onder: 19 h.
06. Licht op: 19 h. 36. Maan op: 5 h. 46;
onder 21 h. 24. E.K. 26 April.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen:
Hoogwater. Laagwater.
April.
Donderdag 20 1.36 14.01 8.17 20.21
Vrijdag 21 2.10 14.34 8.52 20.58
Zaterdag 22 S 2.47 15.13 9.26 21.37
Westkapelle is 28 min. en Domburg 23
min. vroeger, Veere 38 min. later. S
springtij.
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge:
April.
Hoogwater. Laagwater.
Donderdag 20 3.33 15.58 9.11 21.26
Vrijdag 21 4.09 16.34 9.44 22.00
Zaterdag 22 S 4.45 17.12 10.19 22.41
Ook in Zeeuwsch-Vlaanderen
en Noord-Beveland.
Naar wij vernemen besloot het bestuur
van den Zeeuwschen Voetbal Bond in zijn
laatste vergadering tct het spelen van
propaganda wedstrijden in diverse distric
ten van Zeeland
Thans zijn definitief vastgesteld een
wedstrijd tusschen het Zeeuwsch elftal en
DOS uit Utrecht op 30 April te Middel
burg en een wedstrijd tusschen een
Zeeuwsch elftal en Blauw Wit uit Am
sterdam te Goes op 14 Mei a>.s.
Men is nog met verschillende Belgische
vereenigingen in onderhandeling voor wed
strijden te Terneuzen en te Breskens of
Oostburg.
Op eerste Pinksterdag zal een propa
ganda wedstrijd tusschen twee Zeeuwsche
combinaties gespeeld worden te Kortgene.
Het is jammer, fiat de spelers van „Mid
delburg tengevolge van de promotie wed
strijden geen deel kunnen uitmaken van
het Zeeuwsch elftal
Havas meldt uit Boedapest: De bevoeg
de Hongaarsche autoriteiten deelen offici
eel mede, dat het terugtrekken van de
Hongaarsche troepen aan de Roemeensche
grens op 12 dezer begonnen is en nor
maal voortgaat.
In officieele ikringen voegt men hieraan
toe, dat deze verklaring wordt afgelegd
om een einde te maken aan de geruchten,
welke door enkele buitenlandsche bla
den zouden zijn gepubliceerd, volgens wel
ke de Hongaarsche regeering niet tot te
rugtrekking van haar strijdkrachten aan
de Roemeensche grens zou zijn overgegaan.
Lord Halifax, de Engelsche minister van
buitenl. zaken heeft gistermiddag in het
Hoogerhuis opmerkingen van verschillende
sprekers beantwoord. Lord Strabolgi had
gezegd, dat er gevaar kan bestaan voor een
plotselingen aanval op Britsche koopvaar
ders op alle zeeën. Halifax verklaarde, dat
deze aangelegenheid de volle aandacht der
regeering heeft. Ten aanzien van de ge
ruchten over troepenbewegingen in Spanje
zeide de minister, dat men heeft te doen
mei een demobilisatie van het Spaansche
leger, zoodat een groot deel der troepenbe
wegingen natuurlijk zijn. Er behoeft geen
ongerustheid te bestaan. Op grond van de
ontvangen inlichtingen behoeft niet al te
veel geloof te worden gehecht aan de ge
ruchten over den aanleg van versterkingen
door Duitschers bij de Fransche grens in
Spanje.
De voornaamste beginselen der Britsche
buitenlandsche politiek kunnen worden sa
mengevat in enkele woorden: handhaving
van een werkelijken vrede in de wereld en
bescherming van de wettige belangen van
Britsche onderdanen in het buitenland. Ten
aanzien van de verzwakking van den Vol
kenbond gaat geen mogendheid geheel vrij
uit. Een van de betreurenswaardige ge
volgen van die verzwakking is, dat de lan
den, welke niet tevreden zijn, thans de be
ginselen verwerpen, met behulp waarvan
men de volkerengemeenschap had willen
besturen. Er is thans geen gemeenschappe
lijkheid van begrippen bij de gesprekken
tusschen de landen. Wij bedoelen niet het
zelfde, wanneer we hetzelfde zeggen. De
regeering heeft getracht deze ontwrichting
der internationale betrekkingen en dit con
flict der ideologieën te vermijden. De hoop,
dat na September 1938 door onderhandelin
gen een algeheele regeling tot stand zou
komen, is teleurgesteld. Het is een van de
moeilijkheden, dat de regeering, wanneer zij
besprekingen voorstelt, van zwakheid be
schuldigd wordt, en wanneer zij zich beslo
ten toont de Britsche belangen en de be
ginselen, waarop de maatschappij rust, te
verdedigen, het verwijt van agressieve be
doelingen te hooren krijgt. Desniettemin
zette de regeering haar streven voort, tot
het door de Duitsche militaire actie tegen
Tsjechoslovakije duidelijk werd, dat de
basis van wederkeerigheid voor een derge
lijke politiek op dit oogenblik blijkbaar niet
bestaat.
Het is een fantastische bewering, dat de
beraadslagingen, waarmede wij een begin
hebben gemaakt, en de garanties, welke wij
verstrekt hebben, eenige agressieve bedoe
ling hebben. Het geroep van omsingeling
is met duidelijke bedoelingen aangeheven.
Een dergelijke gedachte zou bij de Brit
sche regeering nooit opkomen: zij zou in
strijd zijn met het Britsche beginsel: „leven
en laten leven".
De Britsche regeering heeft niet het ver
langen de nationale welvaart van welken
anderen staat ook, te bedreigen. Zij hoopt,
dat de thans aanvaarde politiek van weer
stand tegen verdere agressie op den duur
zal leiden tot den terugkeer van agressie tot
vriendschappelijke bespreking.
Ten aanzien van Rusland zeide Halifax
niet meer te kunnen mededeelen dan dat de
onderhandelingen met dien staat worden
voortgezet.
Halifax zeide verder, dat geen enkel land
moeilijkheden heeft gehad bij het verkrij
gen van grondstoffen uit het Britsche rijk,
tenzij het welbewust zichzelf
rantsoeneerde ter wille.van
de oorlogsindustrie.
Halifax betuigde nogmaals zijn instem
ming met de boodschap van Roosevelt en
zeide, dat de Britsche politiek steunt op het
beginsel, dat de rechten van kleinere lan
den niet door sterkere terzijde wordt ge
schoven, dat het geweld niet de beslissende
factor in het verkeer tusschen de volken
zal zijn. Indien ooit een oorlog zou uitbre
ken, zou dat, voor zoover het Engelsche
volk betreft, slechts veroorzaakt worden,
doordat men beseft, dat er geen ander mid
del was om de waarden, die men zelfs be
langrijker dan het leven acht, te verdedi
gen.
