MIDDELBURGSCHE COURANT
OPENBARE VERGADERING
Waarom Stemmen wij Liberaal?
(&GOESCHE COURANT
temt alleen L.ONDERDIJKno. I van lijst 4
Roosevelt's boodschap een „schunnig
pamflet" genoemd.
Hitier roept den Rijksdag
ieen.
Groote instemming in de
democratische landen.
door
J. M, van Bommel van Vloten.
Prins Bernhard bij de
Padvinders.
Pierlot heeft een nieuwe
Belgische regeering gevormd.
hedenavond 8 15 uur in
„St. Joris" Middelburg
Men acht zich te Berlijn beleedigd door de
vredespoging van den president der Ver. Staten.
Rome reageert echter lang zoo fel niet en
schijnt een antwoord te willen geven, tiat een
mogelijkheid van onderhandelingen openlaat.
Rome ¥neemt een betrekkelijk
afwijzend standpunt in.
Buiten Duitschland en Italië
wordt het initiatief van
Roosevelt warm toegejuicht
V
;o ver
luiden
kunt
ebben,
nen te
;1 van
er nu
/inden
het
Igt erg
Ier het
|oedsel,
zonder
j en de
frerten-
]ei zich
lang
I Daar-
J vormt
tweede
groter
et aan
in, hoe
1 ieder-
mach-
klein,
|middel
dat
tn dan
ra
komen,
at één
Iterven
gen el-
gebrui-
uwtjes-
an dan
(te ont-
hert
[cte te
met
dat
een
zo'n
l>os te
drin-
wordt
werd
lengte
wer-
ten re
ikte h(j
21 cm
|k werd
afge-
i glad
ve op-
Izouden
Ichuurd
In was,
pnd, als
rond
leilijker,
jiopzaag
ag voor
iroeven
JDagblad. Uitg. N.V. De Middelburgsche Crt.
■«Bureauxte MIDDELBURG: St. Pieterstr.28,
Telefoon Redactie 269, Administratie 139;
>te GOESTurfkade Tel. 17. Postgiro 43255.
-Abonnementsprijs voor Middelburg en Goes
f 2.30, elders f 2.50 per kwartaal. Week
abonnementen in Middelburg er> Goes 18 ct.
17 APRIL 1939. EERSTE BLAD. 182e JAARG.
m
Advertentiën 30 ct per regel, ingezondere-
mededeelingen 60 ct p. r. Bij contract lager.
Tarief op aanvraag. Familieberichten en
dankbetuigingen minimum f 2.10. „Kleine
Advertenties", max. -6 regels, 75 cent, bi|
vooruitbetaling. „Brieven, of adres bureau
v. d. blad" 10 ct extra. Bewijsnummers 5 c4
Voorzitter van de Centrale Zeeland van de Liberale Staatspartij.
Als voorzitter van de Centrale Zeeland
der Liberale Staatspartij heeft men mij ver
zocht een kort woord te schrijven aan den
vooravond van de verkiezingen der Provin
ciale Staten. Ik wil gaarne aan dat ver
zoek voldoen, al ben ik mij er van bewust,
dat het schrijven van een opwekking aan
den kiezer om zijn stem op één bepaalde
partij uit te brengen voor iemand, die in
een der kieskringen als lijstaanvoerder fun
geert, zijn bezwaren heeft. Zoodanige op
wekking vestigt zoo gemakkelijk den in
druk dat men pleit voor eigen persoonlijk
belang, voor het behoud van de positie,
welke men in het politieke leven van ons
gewest nu eenmaal inneemt.
Zeker, de verkiezingen hebben onge
twijfeld een persoonlijk karakter; maar
vèr boven dit karakter uit gaat de poli
tieke beteekenis van den verkiezingsdag:
de strijd, die Woensdag a.s. gestreden zal
worden is bovenal een strijd der be
ginselen!
Daaraan ontleen ik het recht voor mij
in mijn bovengenoemde kwaliteit tevens een
plicht aan het tot mij gerichte verzoek
te voldoen.
Ik zeide reeds: de stembusstrijd van
Woensdag a.s. is een strijd van beginselen.
Daaruit vloeit voort dat mijn woorden
thans niet gericht zijn tot al diegenen, die
bezield met een eigen vaststaande le
vensovertuiging zich krachtens die over
tuiging geroepen gevoelen hun stem uit te
brengen op een andere partij dan de Libe
rale Staatspartij. Ik respecteer hun levens
overtuiging, gelijk zij ook, naar ik verwacht
en althans veronderstel, de mijne eerbiedi
gen: gelukkig is dat in ons vrije „demo-li
berale" Nederland nog mogelijk.
Maar naast al diegenen, wier stem reeds
thans door het eigen, wei-bewuste beginsel,
bepaald is, zullen er nog talloos vele kie
zers zijn, die nog geen beslissing genomen
hebben omtrent de keuze, waarvoor zij a.s.
Woensdag zullen zijn geplaatst. En dat is
ook wel begrijpelijk. Hoevelen zijn er niet,
die in de moeilijke dagen welke wij thans
doorleven, volkomen in beslag genomen
worden door de zorgen voor eigen bestaan
en eigen gezin? Hoevelen zijn er niet, die
door een overvloed van verkiezingsleuzen
en -beloften, de uitoefening van het stem
recht zien als een moeilijk en schier onop
losbaar probleem, of, die, omgekeerd, er
niet de minste belangstelling meer voor
hebben? Het een is niet noodig en het an
der bepaald fout: men kan zeer wel den
weg vinden, als men zich de moeite wil ge
ven, en dit laatste is plicht, omdat er zoo
veel op het spel staat, juist tegenwoordig.
Ik zal een poging wagen om in kort be
stek datgene wat mij het meest wezenlijke
lijkt voor den aanstaanden stembusstrijd,
weer te geven door het stellen en tegelijk
beantwoorden van eenige vragen:
Hoe wenscht Gij de verhouding tusschen
den staat en het individu? Moet de staat
een allesoverheerschende, dictatoriale macht
bezitten, waaraan al het menschelijk stre
ven en alle menschelijke arbeid onderwor
pen wordt, öf moet de staat, de vrijheid
latend aan persoonlijk initiatief en aan de
ontplooiing van eigen kracht, slechts op
voedend, leidend en regelend te werk gaan?
Wanneer Gij met mij overtuigd zijt dat de
staat er is voor den mensch, en niet de
mensch alleen en uitsluitend werkzaam
moet zijn voor- en ondergeschikt aan, den
staat, stemt dan niet op de N. S. B..'
Hoe staat Gij tegenover den klassenstrijd
En hoe denkt Gij over de gevolgen van dien
strijd op het politieke leven? Waaraan
geeft Gü de voorkeur: aan staatsexploi
tatie of aan den particulieren bedrijfsvorm?
Wanneer Gij met mij van oordeel zijt dat
niet strijd, maar samenwerking de grond
slag vormen moet voor een gezond bedrijfs
leven, en tevens dat door den klassenstrijd
het groepsbelang een veel te groote en ver
derfelijke rol is gaan spelen in ons politie
ke leven, dat de particuliere bedrijfsvorm
verre de voorkeur verdient boven ambte
lijke en bureaucratische staats-exploitatie,
stemt dan niet op de S. D. A. P.!
Hoe staat Gij tegenover het dusgenaam
de „positieve Christendom" der laatste ja
ren? Wanneer Gij met mij er voorstander
van zijt, dat de godsdienstige overtuiging
van den staatsburger uit al zijn daden zal
spreken, maar tevens met mij een tegen
stander zijt van het op zoodanige wijze
dooreenmengen van godsdienst en politiek,
dat de politiek doet wat aan den godsdienst,
de godsdienst wat der politiek voorbehou
den moet blijven, en wanneer Gij dan ver
volgens van oordeel zijt, dat door het tot
standkomen in 1937 van een zg. „positief"
christelijk kabinet opnieuw een even be
treurenswaardige als niet-noodzakelijke
scheidingslijn getrokken is in het Neder-
landsche politieke leven, die de zoo hoog-
noodige nationale eenheid en nationale sa
menwerking verzwakt, stemt dan niet Anti-
Revolutionair, niet Christelijk-Historilsch,
niet Roomsch-Katholiek!
MAAR:
wanneer Gij voorstander zijt van vrijheid
van godsdienst en van verdraagzaamheid,
en daarbij erkent dat onze samenleving is
opgebouwd op de beginselen der Christe
lijke moraal;
wanneer Gij de dooreenmenging van gods
dienst en politiek verfoeit, omdat zij een
aantasting is van de hoogheid van de eer
ste en van de zuiverheid van de tweede;
wanneer Gij den klassenstrijd verwerpt;
wanneer Gij tegenstander zijt van een
overmaat van staatsbemoeienis, omdat Gij
met mij overtuigd zijt dat:
vrijheid van bedrijf;
vrijheid tot persoonlijk initiatief, en bo
venal
het besef, dat men verantwoordelijk is
voor eigen bestaan,
hun zegenrijken invloed moeten kunnen
blijven uitoefenen, niet alleen op het pro
ductief vermogen van ons volk, maar ook
op de waarde der menschelijke persoonlijk
heid, stemt dan met mij op Woensdag 19
April a.s.
LIBERAAL!
Ons geluk is bijna nooit wat we ons
voorstellen, dat het zijn zal en wat
wij betreuren, dat het niet wordt.
Louis Couperus.
AUTO TEGEN EEN BOOM GEBOTST
ONDER KRABBENDIJKE.
Twee zwaar gewonden.
Zaterdagmiddag omstreeks 4 uur had op
den rijksweg even voorbij wachtpost 24 on
der Krabbendijke een ernstig auto-ongeval
plaats. Een auto komende uit Hilversum en
op weg voor familiebezoek naar Vlissingen
is door een tot nog toe onopgehelderde oor
zaak in volle vaart tegen een links van den
weg staanden boom gereden. Een heer en
dame die in den auto gezeten waren wer
den zwaar gewond uit de auto gehaald. Na
dat ter plaatse door dokter Nieuwenhuijse
alhier, die spoedig ter plaatse was de eerste
hulp was verleend zijn de gewonden in de
boerderij van den heer A. P. Woutersen
voorloopig ondergebracht. Later is de heer
per ziekenauto en de dame per gewone auto
naar het gasthuis te Goes overgebracht.
Door de botsing werd de auto zwaar be
schadigd.
Na deskundig onderzoek bleek dat het
ongeval niet de oorzaak was van breuk aan
de stuurinrichting of iets dergelijks.
Dat de botsing geweldig is geweest, bleek
hieruit, dat de boom met wortels en al uit
den grond was gerukt en de kruin was af
geknapt. De publieke belangstelling Was
zeer groot. Door de plaatselijke politie wer
den nieuwsgierigen op een afstand gehou
den zulks met het oog op het drukke ver
keer.
Nader vernemen we dat de bestuurder
een hersenschudding en verwondingen aan
het gelaat had, de dame een enkelbreuk,
een kaakbeenbreuk en verwondingen aan
het gelaat had opgeloopen.
In gezelschap van een twintigtal commis
sarissen van de padvindersbeweging, is Prins
Bernhard op Zaterdag 15 April in een sa
lonrijtuig van de Nederlandsche Spoorwe
gen van Amersfoort naar Ommen gereisd,
waar hij te half vijf arriveerde. De Om-
mensche padvindersgroep stond bij den in
gang van de padvindersboerderij opgesteld
en werd door den Prins geïnspecteerd. Op
de deel van de boerderij stonden een zeven
tigtal dames en heeren commissarissen op
gesteld en Z.K.H. liet allen aan zich voor
stellen.
Te vijf uur opende Z.K.H. de bijeenkomst
met een korte toespraak, waarbij hij den
nadruk legde op het belang van de functie
van de commissarissen voor de verbreiding
van de beweging, zoowel als voor het aan
moedigen en het trainen van de leiders.
Hierna gaf Prins Bernhard het woord aan
den hoofdcommissaris, den heer Oosterlee,
die in 't kort het doel van de bijeenkomst
schetste en de mogelijkheden voor de ver
breiding van de beweging noemde, waaraan
op deze bijeenkomst bijzondere aandacht zou
worden besteed, in dit verband sprak ook
de hoofdkwartiercommissaris baron Kray-
enhoff over de propaganda voor de bewe
ging in samenwerking met de pers. Prins
Bernhard nam deel aan den maaltijd, waar
na te acht uur de besprekingen aan een
kampvuur in de open schouw werd voort
gezet.
Als eerste inleidster gaf dr. Maria Mon-
tessori de aanwezigen een inzicht in haar
opvoedingsmethode, die op vele punten
overeenstemming met de padvinderstraining
vertoont. Spreekster was van oordeel, dat
de training in observeeren, waarvoor het
welpenspel gelegenheid biedt, reeds zou
kunnen aansluiten bij de natuurlijke, door
de Montessori-methode gestimuleerde ont
wikkeling der zintuigen. Aan het slot van
haar causerie pleitte spr. voor een nauwer
contact tusschen de op haar beginselen ge
baseerde opvoedingsmethode en de padvin
dersbeweging.
In de hierna gehouden pauze onderhield
Prins Bernhard zich met verschillende com
missarissen en volgde daarna de uiteenzet
ting van den heer Van Binsbergen, hoofd
der school van de weesinrichting Neerbosch
over de padvindersgroep op het gesticht.
Een belangwekkende discussie volgde,
waarna te half elf de avond werd besloten
met het zingen van het Wilhelmus. Z.K.H.
vertrok hierop per auto naar Soestdijk en
werd bij zijn vertrek hartelijk toegejuicht
door de aanwezigen.
Op den Zondag werd de bijeenkomst
voortgezet. De morgenuren werden gewijd
aan de z.g. padvindersaandacht en een wan
deling in de Eerder bosschen. Des middags
zijn weder besprekingen gehouden. De heer
Van Leeuwen gaf een toelichting op de
eischen, welke voor de nieuwe vaardigheids
insignes „luchtbescherming" en „nationale
diensten" zijn ingevoerd, de hoofdcommissa
ris sprak naar aanleiding van de herziening
der spelregels, welke in bewerking is, over
de plaatselijke organisatie van de pan vim
dersbeweging en over de op handen zijnde
reorganisatie van de broederschap van oud
padvinders.
De bijeenkomst werd daarna te vier uur
gesloten.
De drie groote partijen er
weer in vertegenwoordigd.
Belga meldde vanmorgen uit Brussel, dat
Pierlot er in geslaagd is een nieuwe re
geering te vormen. Zij is als volgt samen
gesteld
Minister-president zonder portefeuille
Pierlot; minister van landbouw: graaf
d'Aspremont Lynden; minister van econo
mische zaken en middenstand: Sap; ver
keersmiddelen en p.t.t.: Marck; minister
van koloniën: De Vleeschauwer; minister
van buitenlandsche zaken: voorloopig Sou
dan; minister van justitie: Soudan; minis
ter van arbeid en sociale voorzorg: Wau
ters; minister van openbare gezondheid
Eekeiers; minister van binnenlandsche za
ken: Devèze; minister van openbare wer
ken: Van der Porten; minister van lands
verdediging: luitenant-generaal Denis; mi
nister van onderwijs: Duesberg; minister
van financiën: Gutt; minister zonder por
tefeuille: Jansen. Voor het ministerie voor
werkloosheid zal in den loop van den dag
socialistische denkbeelden aanhangen,
iemand worden aangewezen. Hij zal de
Het nieuwe ministerie telt vijf katholie
ken, vijf socialisten, drie liberalen en drie
partijloozen.
Het D.N.B. meldt uit Berlijn:
De Amerikaansche president Roosevelt
heeft den Führer in een telegram het ver
zoek gedaan, in bepaalde kwesties zijn stand
punt te bepalen. De Führer acht deze aan
gelegenheid zoo belangrijk, dat hij besloten
heeft, het antwoord aan den Amerikaan-
schen president namens het Duitsche volk
in den Rijksdag bekend te maken. Daarom
heeft hij den Duitschen rijksdag tegen 28
April bijeengeroepen om van deze verkla
ring kennis te nemen.
De strijd in het Verre Oosten
CHINEESCHE VORDERINGEN OVER
HET GEHEELE FRONT.
Naar het Chineesche persbureau meldt,
hebben de Chineesche troepen /over het
geheele front nieuwe vorderingen ge
maakt. In Zuid-China hebben zij de ste
den Tsengsieng en Koenjin, piet /al te
ver van Kanton, genomen. In midden-Chi-
na zijn eveneens stellingen veroverd, ter
wijl in Noord-China, in de streek van
Foesjan (Zuid-Sjansi) ook vorderingen ge
maakt zijn.
De Chineesche militaire woordvoerder
heeft verklaard, dat de Japansche troepen
bewegingen van het eene front naar het
andere automatisch aantoonen, dat de Ja
pansche berichten, als zou het Chineesche
offensief overal mislukt zijn, onwaar zijn.
Niettemin blijven de Japansche frontbe-
richten melden,dat het offensief der Chi-
neezen op alle fronten - is afgeslagen met
zware verliezen voor de aanvallers-.
SprekersDs. G. K. W1ERSMA te
^oordwolde en L. ONDERDÏJK,
Lid Prov, Staten,
In de pauze Politiek Cabaret,
oegang vrij. Bestuur afd. S.D.AP.
(Ingez. Med.)
De boodschap, welke de president der
Ver. Staten aan het einde der vorige week
aan Hitier een Mussolini heeft gericht
(men vindt den tekst op de le pagina van
het 2e blad) is bij de Duitschers niet in
goede aarde gevallen.
De Duitsche pers overlaadt Roosevelt
met verwijten en het staat vrijwel vast,
dat het antwoord der Duitsche regeering
negatief zal zijn.
Wel heel bont maakt de „Völkischer
Beobacht/er" het met zijn commentaar op
Roosevelt's onderneming. Wanneer nog
een nieuw bewijs noodig zou zijn geweest
voor de geestelijke hulpeloosheid- der
democratische Westelijke mogendheden,
aldus dit blad is er geen beter dan het
feit, dat zij den Amerikaanschen president
Roosevelt tot haar woordvoerder hebben
uitverkoren. Wij kunnen ons levendig de
reacties voorstellen van onze lezers, wan
neer zij het hiernaast gepubliceerde do
cument doorlezen.
Dat een groote natie er zich toe ver
laagt een schunnig propagandapamflet' in
den vorm vian een „nota" te zenden aan
andere staatshoofden is toch een verbluf
fende prestatie. Den oudteren onder ons
echter zal dit document uit de geschiede
nis van dezen tijd verdacht bekend voor
komen. Zij zullen zich herinneren, dat
reeds eens een Amerikaansche president
met geheel overeenkomt'ige argumenten
het grootste bedrog der wereldgeschiede
nis heeft ingeleid. Dit lied kennen \v:j Het
was de heer Wilson, die met dergelijke to
nen het trouwhartige Duitsche volk ;in
1918 de wapens ontfutseld heeft, om het
later, aan de conferentietafel van Ver
sailles te bedriegen. Woodrow Wilson was
een fantast. Franklin D Roosevelt is geen
fantast, doch een mateloos eerzuchtige par
tijpoliticus, die als regeeringsleider volko
men faalt en zijn volk vreeselijk teleur
gesteld heeft, doch niettemin voor den
derden keer president wil worden. Deze
drijfveer heeft hem aanleiding gegeven een
paniekstemming op het gebied der bui
tenlandsche politiek teweeg te brengen,
welke het Amerikaansche volk moat af
leiden van zijn slechte regeering en zijn
eigen ernstige nooden.
Het doel van het pamflet van Roosevelt
aan den Führer en den Duce is volko
men duidelijk: dezelfde Roosevelt, die
meer dan eenige andere staatsman van den
tegenwoordigen tijd heeft bijgedragen tot
de verdwaasde oorlogsstiemming, welke
groote deelen der wereld heeft aangegre
pen, probeert thans, juist zooials eens
Wilson, als vredesengel ten tooneele te ver
schijnen. Wanneer Roosevelt met zijn no
ta ernstig een doeltreffende uitwerking
wilde bereiken, zou hij op zijn minst een
wat minder aanmatigenden toon hebben
kunnen kiezen. De opsomming der landen
bijvoorbeeld, aan welke wij plechtig moe
ten beloven, dat wij hen niet den oorlog
willen aandoen, is een kwajongensstreek,
welke op zijn hoogst een Joodsche
„Schmok" (gewetenloos journalist) voor
geestig zou kunnen houden.
Volkomen zouteloos is ook zijn sommatie
dat de leiders der jonge volken van Mid
den-Europa juist hem, "den oorlogsophitser
Roosevelt als neutraal scheidsrechter en
biechtvader moeten kiezen. Vruchteloos zou
het waarschijnlijk zijn het Roosevelt be
grijpelijk te maken, dat de op gang zijnde
afrekening tusschen de levende krachten
der Europeesche vernieuwing en de stomp
zinnige pogingen tot behoud, der egoïsti
sche oude fronten niet door verkalkte
diplomaten en uitgedroogde kroon-juristen
kan worden ten uitvoer gelegd. Zelfs wan
neer aan de andere zijde de wil daartoe
aanwezig zou zijn. Dat dit niet het geval
is, toont niets zoo ondubbelzinnig aan als
deze doortrapte en toch zoo plompe pro
paganda-nota.
Hitier heeft de nota met Von
Ribbentrop bestudeerd.
Hitler, die Zaterdag te München ver
toefde, heeft de boodschap van president
Roosevelt langdurig besproken met den
Duitschen minister van buitenlandsche za
ken Von Ribbentrop. Daarbij onderhiel
den ze voortdurend telefonisch contact
met Mussolini en met veldmaarschalk
Goering, die als gast van den Duce nog te
Rome verbleef. Vermoedelijk zullen <dte
antwoorden vjan IDuitschland en Italië
vrijwel gelijkluidend zijn. Het kan nog wel
een of twee dagen durein(, alvorens; de
antwoorden worden verzonden.
Hoewel de Italiaansche reacties- op Roo
sevelt's boodschap lang en lang zoo fel
niet zijn als de Duitsche, neemt ook Ro
me een afwijzend standpunt in.
In politieke, Italiaansche kringen ver
klaart men eensgezind, dat de boodschap
te zeer het karakter draagt van een re
clamestreven dan dat men haar zou kun
nen beschouwen als een ernstigen factor
in de toekomstige ontwikkelingen, in staat
om een internationale ontspanning te
weeg te brengen. Men brengt vooral de
volgende punten naar voren:
le. Handelingen, die geen grondslag van
ernst hebben, moeten geheim zijn en niet
gepubliceerd worden met het oog op de
reclame en met binnenlandsche bedoelin
gen.
2e. Niet de geheele openbare meening
in Amerika staat gunstig tegenover de
these van Roosevelt.
3e. De lijst van landen, die waarborgen
moeten krijgen, is kinderachtig.
4e. Deze lijst hoont groote onwetendheid
van aardrijkskunde en geschiedenis.
5e. De boodschap is professoraal en
aanmatigend.
6e. De fascistische regeering zal doen
wat zij doen moet, in overleg 'met de re
geering te Berlijn.
7e. De vrede is een zeer schoone zaak
maar deze reclamevormen kunnen geen
positieve gevolgen ivoortbreingen.
Mussolini confereert met Goering,
Mussolini heeft gister langdurig met
Goering beraadslaagd over Roosevelt'
boodschap.
Te Rome nam men vanmorgen aan. dat
de Duce hoewel hij bereid is negatief te
antwoorden, toch de deur voor verdere
onderhandelingen met Amerika wil open
hoillen.
WEERBERICHT.
Verwachting tot morgenavond:
DE BILT: Nog wat kouder, regen of ha
gelbuien, krachtige tot stormachtige W. tot
N. wind.
Di. 18 April. Zon op: 5 h 00; onder: 19 h
00. Licht op: 19 h 30. Maan op: 4 h 20;
onder; 17 h 55. N.M. 19 April.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen:
Hoogwater. Laagwater.
April.
Maandag 17 0.02 12.31 6.29 18.39
Dinsdag 18 0.38 13.04 7.07 19.14
Woensdag 19 1.06 13.31 7.42 19.48
Westkapelle is 28 min. en Domburg 23
min. vroeger, Veere 38 min. later. S
springtij.
April.
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge:
Hoogwater. Laagwater.
Maandag 17 1.47 14.12 7.28 19.53
Dinsdag 18 2.27 14.50 8.07 20.26
Woensdag 19 2.59 15.23 8.41 20.55
De boodschap van Roosevelt heeft be
halve in Duitschland en Italië, overal in
stemming gevonden.
De Engelsche en de Fransche pers pu
bliceerden gisteren artikelen, welke war
men bijval voor den Amerikaanschen pre
sident bevatten.
Bijna alle Zuid-Amerikaansche staten
hebben het departement van buitenland
sche zaken te Washington medegedeeld,
dat zij Rooseveits initiatief ten bate van
den vrede steunen.
Chamberlain en Halifax zonden ook
reeds hun bijyal de wereld in, terwijl ver
der gelijkluidende berichten uit Polen,
Roemenië, de Baltische staten, de Scandi
navische staten, kortom uit alle democra
tische landen komen.
Ook in de Ver. Staten zelf vond Roo
sevelt's oproep luiden weerklank.
De reactie in congreskringen, zoo seint
Havas uit Washington, is uitstekend, zelfs
van de zijde van de vurigste isolationisten
(mannen, die Amerika volstrekt neutr|aal
willen houden), zooals Ludlow en Nye. De
boodschap heeft tot op zekere hoogte de
bezorgdheid der ,isola|tionisteii over de
buitenlandsche politiek van den president
gekalmeerd.
De New Yorksche bladen laten zich
over Roosevelt's boodschap gunstig uit en
wijzen erop, dat het eerder een waar
schuwing dan een beroep is. Zoo schrijft de
New York Times, -dat Roosevelt den vrede
tracht te reddendoor de dictatoren te
waarschuwen» dat zij, als zij overgaan tot
een daad van agressie, die den vrede in
Europa en de geheele wereld bedreigt,
een overweldigende meerderheid tegenover
•zich zullen vinden. De Herald Tribune is
ervan overtuigd dat de geheele Ameri
kaansche natie den stap van Roosevelt
zal goedkeuren, terwijl ook de republikein-
sche Washington Post verklaart» dat het
Amerlkiaansche volk met het aanbod van
Roosevelt bijzonder .'ingenomen zal zijn.
Na dit te elfder ure gedane beroep kan
het volgens het blad niet twijfelachtig zijn,
wien de schuld treft, als een ramp zou
gebeuren.
De Russische meening..
Havas meldt uit Moskou: De Sovjet
pers publiceert de boodschap vian Roose
velt, die door Moskou geheel wordt goed
gekeurd, volledig. Men ziet er een edel
moedige en vernuftige geste in,, die be
antwoordt aan het gevoelen van iederen
fatsoenlijken mensch. Men gelooft niet,
dat de beide dictatoren een bevestigend
antwoord zullen geven, doch men is van
meening, daft Roosevelt® (stap nuttig is,
omdiat hij openlijker en duidelijker dan
ooit aantoont, hoe groot de bedreiging is,
die op de wereld drukt, hetgeen, naar men
hoopt, een heilzame reactie zal bespoedi
gen. Verder merkt men op, dat Roosevelt
zijn oproep een (vorm gegevein heeft,
waarvan de dictatoren niet kunnen zeg
gen, dat hij beleedigend is.
Kalinin heeft -als voorzitter van het
presidium van den hoogsten Sovjet der
Sovjet-Unie een telegram gericht aan pre
sident Roosevelt, luidende:
„Be acht het mijn aangenamen plicht
U mijn hartelijke gelukwenschen te doen
geworden en de uitdrukking van( diepe
sympathie met den nobelen oproep, dien
gij hebt gericht tot de regeeringen van
Duitschland en Italië. Gij kunt er van
verzekerd zijn, dat Uw initiatief het
meest vurige antwoord zal vinden in de
harten der volken van de Sovjet-Unie die
oprecht verlangen naar behoud van den
1 algemeenen vrede."
