N ATIO N A LE ROOK DE BESTE 1 CENT TRIUMPH Jhp. Mr. A. F. C. DE C ASEM BR KRONIEK «as dei DAS. Liberalen op Walcheren Stemmen Woensdag no. 1 van lijst 5 TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.) VAN ZATERDAG 15 APRIL 1939. No. 89. LEVENSVERZEKERING-BANK Rotterdam verzekerd 607 millioen gulden de premie-reserve 207 millioen gulden VORST COBRA De beurssluiting heeft de ernstigste schok opgevangen. HONGARIJE. NOORWEGEN. Op 31 December 1938 was bij de Nationale (Ingez. Med.) Nieuwe gevaren voor het vrije handelsverkeer. De politieke onrust van dit tijdsgewricht begint een fnuikenden invloed op den we reldhandel uit te oefenen. Tal van, econo mische factoren zouden een nieuwe be langrijke opleving kunnen bewerkstelligen, een opleving, waarvan nagenoeg de gehee- le menschheid zou profiteeren. De betrek kelijk gunstige conjunctuurverschijnselen komen echter nergens aan bod. Hun practische uitwerking wordt door de on gunstige politieke factoren in de kiem ge smoord. m Door MARK CHANNING. .15). Het geweervuur was verminderd, tot te hooi en te gras een toevallig schot. Even wel, het gevaar bleef bestaan tot de man nen van Gray zich van den bergkam zou den hebben meester gemaakt. Hij ging zit ten om een punt aan zijn potlood te slijpen. De steile klim had hem een razenden dorst bezorgd. Ergens water vandaan te halen, was onmogelijk, dat wist hij. Zijn hand uit strekkende, plukte hij een paar grassprie ten met het doel er al schrijvende op te kauwen, maar ze waren zoo bitter, dat hij ze weer uitspuwde. „Hier is wat om uw dorst te lesschen." Gray keerde zich om en ontmoette een blik uit een paar zwarte, boosaardige oogen. Khoon, de Mongoolsche gids, reikte hem den leeren wijnzak der bergbewoners. Te dor stig om te spreken, bepaalde Gray er zich toe met een hoofdknik te bedanken en hij dronk gulzig den lauwen inhoud. Hemel... Wat overkwam hem? Waarom werd het op eens zoo donker? Daarop scheen het hem of de zijkant van den berg zich ophief en hem een slag in het gezicht gaf. Geknield voor den bewusteloozen En- gelschman stak Khoon twee vingers in zijn mond en liet een schel gefluit hooren. HOOFDSTUK IX. Het Paleis van den Spiegel. De beschrijving door Chirine, die -het Pa leis van den Spiegel vergeleek met een „Times", die dezer dagen een uitvoerige beschouwing aan het geheele vraagstuk wijdde, waarbij in het bijzonder gewezen werd op de inkrimping van het Engelsche handelsverkeer met Zuid-Amerika, stelt de vraag aan de orde, of Engeland zich on der de tegenwoordige omstandigheden wel kan permitteeren, trouw te blijven aan „ideale economische principes'i' (waarvan het intusschen trouwens reeds vèr is afge weken). Het blad ziet echter wel in,, dat de totalitaire staten tengevolge van hun systeem van centrale controle van den ex port sterk in het voordeel zijn boven de democratische landen, die aan zoo'n cen tralisatie van export en consumptie, met een daarmede gepaard gaand ingrijpen der regeering in het particuliere bedrijfsleven niet zouden kunnen denken. In Amerika, waar de regeeringsbemoei- ing reeds verder voortgeschreden is, wor den inderdaad ernstige plannen voor het aangaan van „compensatie-transacties' gekoesterd. Ook hier is het streven bemerk baar, de nood als een deugd voor te stel- druivenpit in een schaal, was nog zoo kwaad niet. Feitelijk bestond deze vesting van den Cobra uit een versterkte stad in miniatuur, verscholen diep in een dal, dat ingesloten werd door 'n keten van ontoe gankelijke bergen vol kloven. Met hun im mense elkaar rakende schouders leken ze op een troep Titanen, die naar een mier aan hun voeten keken. Een groote steile rots stak boven het pa leis uit, en vormde een geweldig grauw steen en baldakijn; het ongeveer twaalf honderd meter hooge gevaarte liep aan de achterzijde uit in een spitsen top van zeven duizend meter, in welks flanken eeuwige sneeuw fonkelende litteekens had gegrifd. Van duizelingwekkende hoogten in de om geving vielen watervallen donderend neer; beneden in het dal vervloeide hun water in den nevel, die gewoonlijk boven de val lei hing. Dit paleis was klaarblijkelijk gebouwd in den' krater van 'n uitgebranden vulkaan, in den loop der tijden door weer en wind her schapen in een gedurende lente- en zomer maanden vruchtbaar, lachend dal vol bloe men en vruchten, doch dat in den winter onbeschrijfelijk dor en doodsch was. De aloude vesting besloeg drie zijden van een vierhoek, die omringd door de over blijfselen van twee hooge grijssteenen bas tions met afgebrokkelde kanteelen op de buitenste omwalling. Bressen, welke zich in het metselwerk vertoonden, waren zorgvul dig gestopt met verweerde rotsblokken, in het midden van den buitensten ringmuur bevond zich de hoofdingang een dubbele deur van ebbenhout, wel een voet dik en die de eeuwen had getrotseerd. Ze werd Finanti eel economisch weekoverzicht. Geen catastrophale koersdaling. Toeneming van de vraag naar geld Flauwe stemming voor beleggingswaarden. Bijzonde re factoren zonder invloed op de aandeelenmarkt. De sluiting der beurs gedurende vier da gen van Goede Vrijdag tot na de Paaseh- dagen, is ditmaal niet ongelegen geko men. De eerste schok, veroorzaakt door de verovering van Albanië, die de beurs ver moedelijk op haar grondslagen had doen trillen, moest dientengevolge buiten de fondsenmarkt om verwerkt worden, en bij de hervatting van zaken kreeg de markt nog slechts den invloed der algemeene on rust te bespeuren, zonder dat het voorals nog tot een „sauve-qui-peut" kwam. Wel iswaar is de beurs te New York als eenige der belangrijke internationale fondsenmark- ten Zaterdag geopend geweest en werd zij niet voor een ernstigen terugslag van de ge beurtenissen in Europa gespaard, maar uit den aard der zaak hebben deze in Amerika niet die directe sterke uitwerking als op de houders van Europeesche fondsen, die hun bezit in onmiddellijk gevaar gebracht zagen. De laatste hebben, tijdens de beurs sluiting, gelegenheid gehad, zich op den toestand te bezinnen. Goede verwachtingen kunnen zij moeilijk koesteren. Immers, voor ieder, die de verhoudingen onder de oogen durft zien, is het wel duidelijk, dat de totalitaire staten zich door de tegen-actie der democratische landen niet laten afbren gen van den weg naar gebieds- en machts uitbreiding en dat elke dag nieuwe verras singen kan brengen. Hiermede rekening houdend, kan worden geconstateerd, dat de beurs betrekkelijk goed weerstand heeft ge boden aan den druk der politieke ontwik keling. Koersverliezen van 10 a 15 voor de leidende fondsen, waarmede de beurs de nieuwe week inzette, zijn op zich zelf na tuurlijk belangrijk, vooral wanneer men rekening houdt met de reeds aanzienlijke voorafgegane koersdaling Catastrophaal zijn ze echter niet en in elk geval is het be moedigend, dat er „bodem in de markt zat", hetgeen beteekent, dat er op het verlaag de koerspeil toch weer koopers aanwezig bleken te zijn. Dit neemt niet weg,dat zelfs na het inmiddels ingetreden koersherstel de beurs- positie uiterst labiel blijft. In den tijd, die tuschen het schrijven van dit overzicht en de publicatie ervan verloopt heeft het beursbeeld wellicht weer een ingrijpende wijziging ondergaan, in overeenstemming met de verdere politieke ontwikkeling en zoo moeten wij ons wel beperken tot het registreeren van datgene, wat geweest is, zonder ons te verdiepen in speculatieve be schouwingen over wat nog gebeuren kan. De New Yorksche beurs was de eerste, die zich eenigszins hersteld heeft van de in den jongsten tijd ondergane slagen. Van een koersverbetering van beteekenis kon nog wel niet gesproken worden, maar het is reeds bevredigend, dat de koersdaling zij het dan ook wellicht slechts tijdelijk is gestuit. Natuurlijk heeft men hierbij voor een deel te doen gehad met dekkings- aankoopen door de contramine, die de vo rige week, toen de politieke toestand zich reeds ongunstig liet aanzien baisse-engage menten had aangegaan. Ook in Amsterdam was wel eenige contramine met dekkingen in de markt, waardoor hier en daar wat steun aan de koersen verleend werd.. Speculatieve hausse-posities met vreemd geld, welker gedwongen afwikkeling tot omvangrijke liquidaties had kunnen leiden, bestaan er te Amsterdam slechts weinig en bevestigd door massief ijzeren stangen en door zware cylinders van gedreven koper in den vorm van opgerolde palmblaren. Deze poort gaf toegang tot een ringvor mige straat, waarin, behalve een kleine ba zaar ook het kwartier van het garnizoen gevestigd was; een bijna loodrechte trap voerde naar de binnenste omwalling, die 't iets lager gelegen paleis en tuinen omgaf. Langgerekt, beverig hoorngeschal ver stoorde plotseling de rust van het eenzame dal. Toen de laatste der duizenden echo's weggestorven was, scheurde in de verte een rasperig gebrul door de lucht: Shiv, de tij gerin, begroette haar meester. Op de even te voren notT veilaten wallen krioelde nu het in blauw en wit gekleede krijgsvolk; een loop van een geweer een bloote sabel kling glinsterden in de zon. In de binnen straat verzamelde zich een norsch uitzien de menigte; vrouwen met harde gezichten en scherpe oogen verlieten haastig hun aarden krotwoningen met groote mannen stappen kwamen ze aanloopen, druk pra tend, doch met gesmoorde stem. Onbe schrijfelijk vuile kwajongens, brutaal en wantrouwend, haveloos en aanmatigend, lachten of schreeuwden niet als andere straatjongens, maar ze kropen stiekum in een hoekje, om elkaar deelgenoot van hun schunnige geheimen te maken. Angst bezielde de bevolking, want de wachters hadden den ruiterstoet van Alam Khan, die eenige mijlen verder uit een nauwen pas was opgedoken, aangekondigd. Zoodra een der ruiters uit de duisternis te voorschijn kwam, teekende zijn silhouette zich een oogenblik duidelijk af tegen den hieraan is het wel voornamelijk te danken, dat de handel zelfs op de flauwste dagen geen koortsachtig aanzien heeft gehad. In verband met de betrekkelijk geringe spe culatieve bedrijvigheid is ook de vraag naar geld binnen beperkte grenzen gebleven, al was deze uit den aard der zaak wel iets grooter, dan men den laatsten tijd gewend was geweest. Doordat de groote banken en andere geldgevers zich onder de huidige omstan digheden niet meer wilden vergenoegen met de lage, tot dusverre geldende rente tarieven steeg zoowel de prolongatiekoers als het particuliere disconto tot resp. 1 en al Mocht de politieke spanning blijven aanhouden, dan zal het hierbij wel horizon en verdween dan weer om plaats te maken voor een ander, bijna gelijk.. Weer dreunde het gebrul van Shiv door de lucht. De schildwachten luisterden er naar en zwegen een oogenblik. Daarop: „Men beweert, dat Allah aan dieren geen hart heeft gegeven", bromde de kleinste der soldaten, „maar die beesten van hem houden meer van Alam Khan dan de mees ten van zijn vrouwen De man bedwong zijn lachlust, 't Was niet heilzaam te lachen, indien het betrek king had op den Cobra. „Wat je daar zei, is waar", kwam de lange, magere tusschenbeide, een stofje wegblazend, dat het uiteinde van zijn vuur steen ontsierde. „Mijn broer is een van de vier oppassers van het beest. Ze is jaloersch zelfs op een man". „Is 't waar, dat hij eiken morgen een bloemkrans om haar hals hangt, en dat ze met kostbare oliën gezalfd wordt?" infor meerde een der mannen. „Dat alles is waarBovendien eet ze uit een gouden schaal, ingelegd met sma ragden (de man zuchtte diep). De goud smid, die er iets aan repareeren moest, heeft me verteld, dat die bak wel een lakl (honderdduizend roupies) waard is", „Wah!riepen drie verschrikte stem men. Al hun soldijen tezamen van een heele maand zouden nog geen duizendste deel van deze som vertegenwoordigen. „Ja", vervolgde de man voldaan en ze slaapt vóór zijn bed op zijden kussens". Onwetend van de thuiskomst van den Cobra leefden zijn vrouwen tevreden met hun sleurbestaan, waarin slechts door ziek taat van de tweede Sumatra-inschrijving geheel aan de koersen voorbij, hoewel dit wat beter was dan dat van de eerste in schrijving. De doorsneê opbrengst der door de Deli Mij. tot dusverre verkochte tabak steeg tot 147 cent, nadat het in de eerste inschrijving 145 cent had bedragen, die voor de Deli Batavia Mij. zelfs tot 98 cent tegen over 78 cent in de eerste inschrijving, en voor de Senembah tot 107 tegen 106 cent. Dezelfde merken hadden het vorige jaar voor de drie genoemde maatschappijen resp. 162, 122 en 135 cent per kg opge bracht, zoodat een belangrijke achterstand bestaat. Aandeelen Koninklijke Petroleum boek ten een scherp koersverlies, doch onder vonden later eenigen steun van het bericht, dat de Koninklijke Sholgroep in de Ver. Staten in hooger beroep in het gelijk is ge steld bij een procedure tot het beslagleggen op in de Ver. Staten ingevoerde ruwe pe troleum, afkomstig van de geconffskeerde bezittingen der groep in Mexico. Van in- Ingez. Med.) te van een hunner een kleine variatie kwam en dat pas met hun dood eindigde. „Mijn antimoniumWaar is mijn anti monium?" riep een kleine, lenige Geor- giaansche, terwijl haar oog speurde in de doos met cosmetiek. „Hoe kan een meisje er nu voor zorgen, dat haar oogen bekoor lijk zijn, indien die lamme schepsels haar heur middelen ontstelen." „Die staat naast je op het tafeltje", zei lachend een Turei-meisje. „Hoe dikwijls moet ik zeggen, om op te houden met jullie gepraat en je te gaan kleeden", foeterde een dikke negerin, ter wijl ze op een fontein toeliep, in het mid den van de vestibule, die haar water kreeg van een natuurlijke warme bron. „Het eten zal bederven, als je niet komt." De beide, jonge vrouwen tot wie zij zich richtte, kwamen uit het water. Elkaar na zittend rondom het bassin, speelden ze tus- schen de slanke zuilen, die een koepel droe gen van veelkleurig glas. „Wil je met de zweep hebben, ongeloo- vige schepsels?" schreeuwde woedend de negerin, haar log lichaam in beweging zet tend, alsof zij die vlugge gestalten, op wier hals en armen, blank als ivoor, waterdrup pels schitterden, zou wegjagen. Bij het hooren noemen van het woord zweep 't was geen ijdele bedreiging bleef één der rondspringende jonge meisjes, plotseling staan, met een arm om een der zuilen geslagen. (Wordt vervol Op rekening van deze politieke factoren dient men ook het systeem van ruilover eenkomsten te schrijven, dat den laatsten tijd door de totalitaire" staten wordt toege past en dat het internationale handelsver keer een nieuw ongezond aspect geeft., In plaats van producten of fabrikaten te leveren aan een land, die deze noodig heeft, en zijn behoeften te dekken op de markten, die het goedkoopst kunnen leve ren, worden éénzijdige overeenkomsten met een bepaald land afgesloten, dat hier voor om de een of andere reden speciaal in aanmerking komt. Verschillende voorbeelden van zulke eco nomisch niet verantwoorde, maiar uit de in de totalitaire landen heerschende ver houdingen voortspruitende „barter'Vover- eenkomsten zijn aan t'e wijzen. Eén der meest sprekende is wel de tusschen Duitschland en Mexico gesloten overeen komst, waarbij de door de Mexicaansche regeering „geconfiskeerde" petroleum wordt geruild tegen Duitsche producten, waaraan Mexico in 't geheel geen behoefte heeft, maar die het op zijn beurt verkoopt aan Zuid-Amerikaansche staten tegen prijzen, waartegen de Noord-Amerikaan- sche en andere exporteurs onmogelijk kun nen concurreeren. Duitschland heeft, bin nen het kader van zijn oorlogstoebereidse len, petroleum noodig; deviezen, om deze te betalen heeft het echter niet en langs normalen weg kan het zijn export, die de deviezen zou moeten verschaffen, niet ver- hoogen. Door het met Mexico gesloten bar ter-contract vangt het twee vliegen in één klap; het krijgt de petroleum, waar aan het behoefte heeft en het vindt werk voor zijn industrie, die de te leveren ar tikelen moet vervaardigen. Met Argentinië is een dergelijke over eenkomst voor de levering van tarwe ge sloten, met Chili voor salpeter en deze voorbeelden zouden nog met vele kunnen worden aangevuld. Beide laatstgenoemde landen betrekken op grond van deze over eenkomsten belangrijke hoeveelheden goe deren, die tot dusverre door de Engelsche industrie werden geleverd, uit Duitschland. De Argentijnsche transactie omvat bv. le vering van Duitsch spoorwegmateriaal voor een bedrag van 825,000 pond sterling, waartegenover Duitschland dan een deel van het groote tarwe-surplus van dit land afneemt Economisch voordeelig zijn der gelijke transacties in verreweg de meeste gevallen voor Duitschland niet; het be taalt vaak een veel hoogeren prijs voor zijn invoer dan het bij aankoop op de open markt zou behoeven aan te leggen, zij het dan ook in den vorm van goederen in plaats van deviezen. Maar dit zijn fac toren, die in het economische stelsel van Duitschland geen rol meer spelen; coüte que coüte wil het over de desbetreffende producten beschikken en daarbij geraken alle economische overwegingen op den achtergrond. Het ergste van deze ontwikkeling is wellicht, dat ook andere landen, die op zich zelf het barter-systeem veroorU.ee- len, neiging gaan vertoonen, zich er tegen te weer te stellen, door op hun beurt denzelfden weg te gaan bewandelen. De len. Tengevolge van haar landbouw-steun- politiek zit de Amerikaan^che regeering met ontzaglijke voorraden katoen en; tarwe nl. 11 millioen bushels katoen en 81 mil lioen bushels tarwe. In katoenleeningen alleen is 600 millioen dollar regeeringsgeld vastgelegd en er is weinig kans, dat dit kapitaal langs normalen weg weer vlot tend gemaakt kan worden. Er bestonden reeds plannen, om de katoenvoorraden a tout prix op de wereldmarkt te brengen, met behulp van exportpremies, doch deze voornemens zijn op ernstig verzet gestuit. Dezer dagen is nu gemeld, dat de Ame- rikaansche regeering binnenkort recht- streeksche compensatie-transacties voor katoen en tarwe zal voorstellen aan Enge land, Nederland, België en misschien ook aan andere staten, waar tegenover dan tin en rubber zou moeten worden geleverd tot vorming van oorlogsvoor raden Voor tin wordt een bedrag van 65 millioen pond sterling genoemd, voor ruber 85 millioen dollar. Tegen levering van 5 millioen balen katoen zou men 600,000 ton rubber wil len invoeren. Wanneer men bedehkt, dat de wereldvoorraad aan rubber buiten de res trictie-gebieden eind Februari j.l. circa 460,000 ton bedroeg, dan begrijpt men, wel ke vérstrekkende gevolgen een uitvoering van het plan alleen al voor de rubber- markt zou kunnen hebben. De desbetreffende plannen verkeeren echter nog eerst in hun aanvangsstadium: er heeft zich reeds een felle oppositie te gen baangebroken van de zijde dergenen, die vreezen voor een volkomen ontwrich ting van het normale handelsverkeer, wan neer het barter-principe ook in Amerika ingang mocht vinden. Bovendien is de or ganisatie, die voor een dergelijk compensa tie-verkeer noodig 4s.,ën die in Duitschland in den loop der tijden is opgebouwd, in Amerika niet aanwezig Ook om die reden zal de practische uitvoering der plannen in het gunstigste geval nog geruimen tijd op zich moeten laten wachten STEUN AAN KLEINE BOEREN BIJ ZIEKTE. Volgens de bepalingen van de steunrege ling voor werklooze arbeiders mag in geval van ziekte geen uitkeering worden ver strekt. Na overleg met zijn ambtgenoot van so ciale zaken heeft de minister van economi sche zaken termen aanwezig geacht, deze bepaling ingeval van ziekte van kleine grondgebruikers, welke overeenkomstig de bepalingen van de kleine boerenregeling op eigen bedrijf te werk worden gesteld, alleen te doen toepassen, voorzoover het de uit keering in geld betreft. De uitkeering in natura daarentegen kan dan op de gewone wijze doorgaan. niet blijven. Tijdens de politieke crisis van eind September was prolongatie tijdelijk tot 2% opgeloopen, waarop echter spoedig een reactie tot den ouden koers van is gevolgd. Het is de vraag, of wij ook thans deze noteering spoedig zullen terugzien. De kapitaal- en goudafvloeiing naar Amerika van de laatste weken heeft onze geldmarkt uiteraard krapper gemaakt. Ook de beleggingsmarkt zal de invloed van de kapitaalafvloeiing, zelfs wanneer de rust op politiek gebied binnenkort mocht terugkeeren waarop weinig kans schijnt te bestaan vermoedelijk blijven onder vinden. De koersdaling voor beleggings waarden in de afgeloopen week was even wel voornamelijk een weerspiegeling van de oorlogsvrees, die op de aandeelenmarkt in nog sterkere mate tot uiting kwam. t Alle afdeelingen werden door deze vrees beheerscht en het gevolg daarvan was, dat bijzondere factoren, die bepaalde fondsen in gunstigen zin hadden kunnen beïnvloe den aanvankelijk in 't geheel niet tot hun recht kwamen. Suikeraandeelen reageer den eerst later op de vaste stemming voor het product op de wereldmarkt, en een daarbij aansluitende verhooging der limites door de N.I.V.A.S. Van beteekenis was ook het bericht, dat Britsch-Indië de invoer rechten op buitenlandsche suiker belang rijk heeft verlaagd, in verband met het groote tekort aan witsuiker in Britsch-In dië wegens de oogstmislukking aldaar. Deze verlaging van invoerrechten geeft de Ja- va-suikerindustrie nieuwe kansen voor den afzet van haar product, te meer, omdat de maatregel niet slechts betrekking heeft op het loopende jaar, doch ook op 1940. Rubber-aandeelen ondervonden, behalve den invloed van de algemeen flauwe marktstemming, ook nog die van de nieuwe prijsdaling van het product te Londen. Het stelde ook teleur, dat de Oost-Java Rubber Mij., die over *1937 een dividend van 11 had uitgekeerd, ditmaal het dividend ge heel passeert, wat in dit geval echter niet zoozeer aan het minder gunstige resultaat van den rubberoogst was toe te schrijven, doch hoofdzakelijk aan de ongunstige prij zen, die voor de koffie-oogsten werden be dongen. In den tabakshoek ging het resul- Ingez. Meded.) dustriëele fondsen waren aandeelen Uni lever, welk concern bij een internationaal conflict bijzonder kwetsbaar moet worden geacht, zeer flauw, doch ook een fonds als Fokker kon zich aan de koersdaling niet onttrekken. Hieronder volgt een overzicht van het koersverloop 3 Nederland 1937 951|16—90%— 92 3 Ned. Indië 95%—92%—92% Bethlehem Steel 41%— 40%—42%—42 Lever Bros 126%117%118% Philips 192—176—180%—175—181% Kon. Petr. 298—282%—286% A'dam Rubber 192%180182% Serbadjadi 91—81—83%—81% Deli Batavia Mij. 174150155 Senembah 181—168%—173 H.V.A. 403—383—387 Ned. Scheepvaart Unie 102%9497 DE HONGAARSCHE .VERLIEZEN IN ROETHENIë. Officieel werd gister te Boedapest mede gedeeld, dat het Hongaarsche leger bij de operaties in de Karpatho-Oekraine de vol gende verhezen heeft geleden: 72 dooden 163 gewonden, 4 vermisten, en 2 gevan genen. VERSTERKING DER LANDS VERDEDIGING. Reuter meldt uit Oslo: De Noorsche re geering heeft besloten het Storting een buitengewoon crediet van 20 millioen kro nen te vragen tot versterking der lands verdediging 1939|40. Dit geld moet door extra-belasting bijeen worden gebracht.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1939 | | pagina 5