Hf ffiv&xrtncïule
MIDDELBURGSCHE COURANT
(&GOESCHE COURANT)
Militaire maatregelen van Italië
tegen Albanië.
Liberaal en Nationaal
Gisteravond zijn Italiaansche troepen uit Bari
en Brindisi verscheept. Vanochtend werd
er op verschillende plaatsen gevochten. Al-
baneesche steden gebombardeerd.
Staking der vijandelijkheden
waarschijnlijk,
GRAND HOTEL „BRITANNIA"
SOIRéE DANSANTE
(\LLE5 .-.FbTb.-KlMO
HEWWIMG
ZIET ONZE SPECIALE
SMALFILM ETALAGE
Minister Patijn is van plan
alle moeilijkheden met België
uit den weg te ruimen.
Bescherming der burger
bevolking tegen luchtaanvallen
Opening Zaterdag
a.s. 5 uur.
Duitsche verontwaardiging over
de Engelsch-Poolsche overeen
komst.
:Dogblad. Uitg. N.V. De Middelburgsche Crf.
Bureaux: te MIDDELBURG: St. Pieterstr.28,
Telefoon Redactie 269, Administratie 139;
je GOES: Turfkade Tel. 17. Postgiro 43255.
Abonnementsprijs voor Middelburg en Goes
f 2.30, elders f 2.50 per kwartaal. Week
abonnementen in Middelburg en Goes 18 ct.
NUMMER 83. TWEE BLADEN. VRIJDAG r~_ 1 7 APRIL 1939. EERSTE BLAD. 182e JAARG.
Advertentiën 30 ct per regel, ingezonden
mededeelingen 60 ct p. r. Bij contract lager
Tarief op aanvraag. Familieberichten en
dankbetuigingen minimum f 2.10. „Kleine
Advertenties", max. regels, 75 cent, bi-
vooruitbetaling. j,Brieven, of adres bureau
v. d. blad" 10 ct extra. Bewijsnummers 5 ci
a "TT- r -
Onlangs heeft „De Zeeuw" een paar,
naar het blad meende, scherpe pijlen op de
magistrale rede van prof. Telders afge
schoten. Dat zou „kleine politiek" geweest
zijn en prof. Telders zou zelfs de onbe
schaamdheid hebben gehad, (althans vol
gens „De Zeeuw") te zeggen dat n a-
t i o n a a 1 gelijk zou zijn aan liberaal.
Dan verder redeneerende zou „De Z." na
tuurlijk zeggen, althans willen suggeree-
ren: wij zijn niet-liberaal en dus volgens
prof. Telders kunnen wij (mitsgaders de
R.K., de C.H. e.t.q.) niet nationaal zijn,
enz. enz.
We zouden geneigd zijn het opschrift van
een hoofdartikel in De Standaard te citee-
ren, en ook voor dit geval te zeggen: „Het
oude lied op de oude wijs"!
Halen wij eerst „De Z." aan:
„De heer Telders wenscht een krach
tig nationaal bewust volk.
Hoe?
„Heel Nederland moge weten wat de
liberale politiek nastreeft: een andere,
waarlijk-nationale Regeering, die de
liberale beginselen in toepassing brengt
niet omdat wij liberaal zijn, maar om
dat wij nationaal, Nederlandsch zijn,
in den waren zin van het woord!"
Nu weten we het.
Nationaal isliberaal.
Nationaal is, zooals de spreker even
te voren had uitgesproken, verwerping
van de „positieve" Christelijkheid, van
de „benepen" positief Christelijke poli
tiek.
Onze lezers weten nu alvast waarom
zij straks niet op de liberale candidaten
moeten stemmen".
Tot zoover „De Z."
Beginnen wij met hier een klein balkje
uit te heden: het citaat is fout, valsch of
vervalscht.
Uit den officleelen tekst der rede citee-
ren wij den slotzin: „Dan moge heel Ne
derland weten wat de liberale politiek na
streeft:
eene andere, waarlijk-nationale Regeering,
die de liberale beginselen in toepassing
brengt, niet omdat zij liberaal zijn, maar
omdat zij nationaal, Nederlandsch zijn, in
den waren zin van het woord!"
Er staat dus 2x „zij" Td.i.de beginselen]
waar „De Z." „wij" Td.i. de liberalen] ci
teert. Een klein, maar toch typeerend ver
schil: het maakt den ons aangewreven
hoogmoed aanzienlijk grooter
Evenwel: het ergste wat „De Z." doet is
de omkeering, namelijk dat nationaal [bij
uitstek niet alleen, maar bij uitsluiting] li
beraal zoude zijn. Dat hééft prof. Telders
niet gezegd, dat is, voor wie zijn rede zon
der booze bedoelingen leest, nimmer zijn
bedoeling geweest aan te duiden ook. Maar:
als het evident is dat Telders zulk een
waanwijze stellig niet heeft geponeerd, is
het dan wel behoorlijk hem dit eerst toe te
■dichten en dan den liberalen een verwijt
van dit verdichtsel te maken?
Inderdaad, en het is geen schande maar
lofprijzenswaardig: Telders heeft een waar
lijk nationale regeering verlangd. En hij
zeide
„Wat dat beduidt? In de eerste plaats een
Regeering, die er naar streeft te regeeren
in den geest van het Nederlandsche volk i n
zijn geheel en niet volgens de inzichten
van één of meer kerkelijke groepen, die
zichzelf van een etiket „positief-christelijk"
voorzien en zóó meenen zichzelf op een po
dium te kunnen plaatsen, waartoe zij dan
den toegang aan anderen ontzeggen. Zeker,
de Nederlandsche cultuur is een christelijke
cultuur, de grondslagen van den Neder-
landschen Staat zijn van christelijken aard,
en er is geen liberaal, die dit niet met
overtuiging zal onderschrijven. Doch het
christendom, dat op onze cultuur zijn stem
pel heeft gedrukt en dat de grondslagen
heeft geleverd voor het staatkundig regime
waaronder het Nederlandsche volk nog al
tijd gelukkig is te kunnen leven, dat chris
tendom is het algemeene christendom, dat
zich i n alle geloofsverdeeldheid als het al
les bezielende wezen heeft doen gelden, het
is niet deze of gene speciale dogmatische
leer, waarvan de een of andere kerk of
secte zichzelf t0f monopolist uitgeroepen
heeft. Er is geen tegenstelling tusschen een
bewind op algemeen-christelijken grond
slag en een waarlijk-nationaal, Neder
landsch bewind, integendeel, het één is met
het ander identiek. Maar er is een onover
brugbare kloof tusschen eene waarlijk n a-
t ion ale Regeering en een kabinet, dat
enkele onderling totaal ver-
schillende belijdenisvormen van het
christendom met het etiket der „ware"
christelijkheid voorziet en elke andere be
lijdenis of levensbeschouwing als niet „po
sitief-christelijk of zelfs als „modern hei
dendom" disqualificeert.
Is er tegenover de ontelbare kerkelijke
richtingen, waarin het christelijke volk is
verdeeld, en de hatelijke rivaliteit, die tus
schen vele dier richtingen valt te consta-
teeren, een dwazer leus denkbaar, dan het
totalitaire devies: „Heel de Kerk, heel het
Volk", waarmede de christelijk-historischen
propaganda willen gaan voeren? Het Ne
derlandsche christenvolk gaat niet in één
kerk op ook al moge meer dan één kerk
hare katholiciteit (algemeenheid) preten-
deeren en juist daarom zal op de
basis van kerkelijke dogma's het volk
nimmer tot nationale eenheid kunnen
worden gebracht. „Heel het volk" zou een
liberale leuze kunnen zijn, maar wie die
eenheid waarlijk begeert en het Nederland
sche volk kent, beseft tegelijk, dat die
eenheid slechts kan worden bereikt, als
men er van afziet de Nederlandsche poli
tiek op kerkelijke dogma's en tegenstellin
gen te baseeren.
„Nationale Regeering" beteekent ir. Ne
derland derhalve eene Regeering op alge-
De politieke spanning, welke de laatste
dagen tusschen Italië en Albanië heerschte,
is vandaag in het stadium van de crisis ge
treden: Er zijn Italiaansche troepen naar
Albanië gezonden.
Nog steeds tast men intusschen in het
duister omtrent de eigenlijke oorzaken van
dit jammerlijke geschil. Vermoedelijk moet
men een uitgangspunt zoeken in pogingen
van Albanië, om de Italiaansche voogdij,
waaraan dit land reeds jaren bloot stond,
voor een deel van zich af te schuiven.
Mussolini is toen blijkbaar gaan vreezen,
dat zijn voornaamste steunpunt op den Bal
kan in gevaar verkeerde. En hij besloot,
om de voogdij niet te verlichten, maar
strenger te maken: hij wil een protectoraat
over Albanië.
Onderhandelingen daarover, de laatste
dagen gevoerd, zijn blijkbaar niet naar het
genoegen van den Duce verloopen en zoo
worden dan thans militaire maatregelen
genomen.
Een officieel Italiaansch communiqué
Hedenmorgen is te Rome het volgende
officieele communiqué uitgegeven:
„Terwijl de laatste dagen onderhandelin
gen gaande waren tusschen de Italiaansche
regeering en Koning Zogoe van Albanië
voor het sluiten van een nieuwe en hech
tere overeenkomst, hebben groepen gewa
pende lieden in Tirana en andere Albanee-
sche plaatsen dreigende betoogingen ge
houden, welke de persoonlijke veiligheid der
in Albanië wonende Italianen in ernstig ge
vaar brachten.
Gistermorgen hebben zes Italiaansche
oorlogsschepen in de Albaneesche havens
Durazzo en Valona eenige honderden Ita
lianen, waaronder vrouwen en kinderen,
aan boord genomen, om hen naar het va
derland terug te brengen.
Gisteravond zijn contingenten Italiaan
sche troepen uit Brindisi en Bari naar Al
banië vertrokken. Tezelfder tijd is vertrok
ken het eerste marine eskader dat vanmor
gen in de vroegte kruiste langs de kust van
Albanië, van Santi Quaranta tot St. Jean
de Medua. Tevens is het Oostelijke Italiaan
sche luchteskader gemobiliseerd".
Italiaansch ultimatum door
de Albaneesche Kamer ver
worpen.
Naar vanochtend uit Tirana werd ge
meld, ontving de Albaneesche regeering
gisteravond een ultimatum uit Rome. Dit
ultimatum heeft de Albaneesche Kamer
vanochtend met algemeene stemmen ver
worpen.
Italiaansche vliegtuigen boven
Tirana. Valona en Durazzo
gebombardeerd.
Uit Tirana werd vanochtend om 10 uur
gemeld:
Italiaansche vliegtuigen vlogen vanmor
gen boven Tirana, de hoofdstad van Al
banië, en wierpen biljetten uit, waarin
mededeeling gedaan werd van de ontsche
ping van Italiaansche troepen. De haven
plaats Valona is vannacht hevig gebombar
deerd. Op het oogenblik ondergaat Durazzo
een bombardement.
Italiaansche ontschepingspoging
algeslagen.
Uit Tirana wordt verder gemeld, dat in
de boven Tirana uitgeworpen biljetten, de
bevolking bedreigd wordt met zeer ernstige
militaire maatregelen, indien zij tegenstand
zou bieden. Een poging der Italianen om
bij Durazzo troepen aan land te zetten, is
afgeslagen.
Om 11 uur vanochtend waren hevige ge
vechten gaande bij Valona.
Drie Italiaansche divisies
naar Albanië.
Havas meldt uit Rome: Volgens te Rome
in omloop zijnde geruehten zouden drie di
visies ter sterkte van 35.000 manschappen,
aan de actie tegen Albanië deelnemen.
Het bericht over het vertrek van Ita
liaansche troepen en een Italiaansch eska
der naar Albanië heeft onder het Romein-
sche publiek diepen indruk gemaakt, hoe
wel het geen enkele verrassing heeft ver
wekt. Immers, sinds verscheidene dagen
liep in alle lagen der bevolking het gerucht
dat binnenkort Italiaansche troepen ont
scheept zouden worden aan de kust van
Albanië. Op straat werden den courantver-
koopers, de extra-edities, welke het com
muniqué van Stefani bevatten over het be
gin der vijandelijkheden tegen Albanië,
letterlijk uit de handen gerukt. In hun op
schriften schrijven de fascistische bladen 't
optreden van Italië toe aan de dreigende
betoogingen van gewapende benden in Al
banië.
Volgens Stefani zijn in vier
Albaneesche havens Itali
aansche troepen ontscheept.
Vanmorgen zoo meldt Stefani, zijn Ita
liaansche troepen ontscheept in de havens
Santi Quaranta, Valona, Durazzo, en St.
Jean de Medua. Een merkbare reactie
bracht dit niet teweeg, behalve te Durazzo,
waar een poging tot verweer terstond werd
onderdrukt. Van Durazzo uit zijn de Itali
aansche troepen den opmarsch naar het
binnenland begonnen. De bevolking blijft
kalm. Vierhonderd Italiaansche vliegtuigen
kruisen boven het Albaneesche land en
hebben opdracht de bevolking te sparen.
Alvorens de troepen ontscheept werden,
hebben Italiaansche vliegtuigen over het
geheele land biljetten uitgeworpen van den
volgenden inhoud:
Albaneezen, De Italiaansche troepen die
vandaag op uw gebied ontscheept zijn, zijn
de troepen van een .volk, dat eeuwenlang
Uw vriend geweest is, en U die vriendschap
bewezen heeft. Pleegt geen ijdel verzet,
want het zou terstond onderdrukt worden.
Luistert niet naar Uw overheid, die U ver
armt en U thans er toe zou willen brengen
nutteloos bloed te vergieten. De troepen
van Zijne Majesteit den Koning en Kei
zer van Italië komen en zullen blijven zoo
lang het noodig is om de orde, gerechtig
heid en vrede te herstellen".
Reuter meldde om 12 uur uit Tirana:
Volgens berichten uit welingelichte bron,
zou de Italiaansche regeering tegenvoor'
stellen van Albanië aanvaard hebben en zou
een Albaneesche delegatie naar Durazzo
vertrokken zijn, teneinde de noodige schik
kingen te treffen voor een staking der vij
andelijkheden.
KONINGIN GERALDINE NAAR
GRIEKENLAND?
Uit Athene: Volgens niet bevestigde ge
ruchten zou Koningin Geraldine van Alba
nië, die juist deze week bevallen is van een
zoon, Tirana verlaten hebben en naar Grie^
kenland vertrokken zijn.
meen christelijken grondslag"
Het is zoo genoeg.
Wij zouden verder kunnen gaan het
geheele voortreffelijke slot van prof. Tel
ders rede is één weerlegging der aantij
ging van de „De Zeeuw", een stellen van
het waarlijk nationale tegenover de mono
poliseering der „ware" in de „positieve"
christelijkheid diè slechts ten doel heeft de
machtspositie der rechtsche regeeringscoa-
litie te handhaven
Maar laat ons ons er over verheugen,
dat men zoo fel op Telders rede reageerde.
Dat is een bewijs, dat het een goede rede
is geweest, en dat het vooralsnog niet noo
dig schijnt het advies te volgen dat „De
Z." onzen voorman meende te moeten ge-
„Als wij hem een goede raad mogen ge
ven dan zou het deze zijn: laat hij eens
lezen de redevoeringen door Dr. Colijn en
Mr. de Geer in den loop der jaren gehou
den.
Misschien dat hij dan leert hoe partij
leiders moeten spreken.
En hoe ze niet moeten spreken
Laat elk vogeltje zingen zooals het ge
bekt is, en laat Telders maar zingen zooals
hij deed: het daverende applaus in Utrecht
zal hem geleerd hebben, dat de liberalen
dat irissche geluid gaarne gehoord hebben
En het den A.R. en C.H. naar den zin te
maken gesteld, dat zulks al mogelijk
ware is niet de taak van den voorzitter
eener Liberale Staatspartij!
-:7:VÏ
VLISSINGEN.
ZATERDAG 8, ZONDAG 9 en
MAANDAG 10 APRIL
AANVANG 8 UUR.
Entrée 50 cent plus belasting.
Reserveer Uw plaats.
(Ingez. Med.)
(Ingez. Med.)
GERUCHTEN OVER VERSTERKING
DER ITALIAANSCHE TROEPEN
IN SPANJE.
De Fransche regeering heeft haar am
bassadeur te Burgos opdracht gegeven aan
de Spaansche regeering opheldering te vra
gen over de hardnekkige geruchten, dat de
Italiaansche troepen in Spanje versterkt
zouden worden.
Tegenspraak uit Burgos.
Reuter meldt uit Burgos:
De Spaansche regeering ontkent ten stel
ligste de geruchten, volgens welke Italiaan
sche troepen in Spanje zouden zjjn aange
komen.
Aan deze officieele tegenspraak werd nog
verklaring toegevoegd, dat men verwacht,
dat het vertrek van de Italiaansche troepen,
die zich thans nog in Spanje bevinden, zeer
spoedig zal geschieden nadat Franco met
zijn troepen officieel Madrid is binnenge
trokken.
Hl) zal met spoed de alge
heele herziening van het
verdrag) van 1839 ter hand
nemen.
De minister van buitenlandsche zaken mr.
J. A. N. Patijn, heeft gister in een pers
conferentie, belegd door den heer A. J. Lie.
vegoed, chef van den regeeringspersdienst,
mededeelingen gedaan over de Rijnvaart
overeenkomst met België en Frankrijk.
Het groote belang der overeenkomst ziet
de minister in de gevolgen van de getroffen
regeling voor de andere tusschen België en
Nederland hangende kwesties. Tot nu toe
toe zijn alle onderhandelingen met België
beïnvloed door de tegenstelling der belan
gen van Rotterdam en Antwerpen. Nu het
aandeel van België en de Rijnvaart is vast
gelegd, vertrouwt de minister, dat de moei
lijkheden, die nog met België bestaan, met
veel minder moeite uit den weg kunnen
worden geruimd.
De minister zal nu met spoed de algehee-
le herziening van het verdrag van 1839 ter
hand nemen. De weg daartoe is door deze
overeenkomst, welke voor beide partijen
even gunstig is, geëffend.
De gemeenten moeten
samenwerken.
Bij het departement van binnenlandsche
zaken is een model samengesteld voor een
intercommunale samenwerking op het ge
bied van de bescherming van de burgerbe
volking tegen luchtaanvallen. Hierbij wordt
geregeld o.a. de gezamenlijke aanschaffing
van materialen en het uitwisselen van al
hetgeen van belang is ook voor de andere
gemeenten. Van het meeste belang is ech
ter de onderlinge hulpverleening in geval
van bom-inslag. Bij onderlinge hulpverlee
ning is niet alleen een geldelijk belang be
trokken, omdat men in geval van nood kan
rekenen op personeele en materieele hulp
van zjjn buren, maar daarnaast heeft zij
ook een moreel effect. De gemeenten moe
ten zich bij een dergelijke calamiteit niet
beschouwen als een eiland in een woedende
zee, maar weten dat zij heil en steun kun
nen vinden bij haar naburen. Op dit stuk
bevat het model uiteraard slechts een be
paling van zeer algemeene strekking. De
bedoeling is, dat de burgemeesters van de
samenwerkende gemeenten, toegerust met
locale kennis, een regeling tot gedetailleer
de hulpverleening maken. De bedoeling
daarbij is, dat de gemeenten van de eerste
en tweede gevarenklasse, die zelf aanvals-
object zijn, haar personeel en materieel
niet uitzenden, maar zelf wel hulp van
haar buren ontvangen. In het bijzonder
ten aanzien van verzorging van zieken en
gewonden en van de brandweer is deze sa
menwerking van belang.
In sommige gebieden, o.a. op W a 1 c h e-
r e n, een breede strook van Brabant, de
Veluwe en Voorne en Putten, heeft een der
burgemeesters (Westkapelle, Breda
Apeldoorn en Brielle) de leiding genomen
voor een nadere samenspreking. Het ligt in
de bedoeling ook in andere streken een sa
menwerking in dezen geest te bevorderen.
Voor de goede werking van de luchtbe
scherming is deze samenwerking van een
niet te miskennen beteekenis.
WEERBERICHT.
Verwachting tot morgenavond:
UKKEL: Matige wind uit N.O. richtin
gen,, bewolkt en nevelig, matige tempera
tuur met een nachtelijk minimum van on
geveer 4 gr.
Za 8 Apr. Zon op: 5 h 22; onder: 19 h 39;
licht op 20 h 09; Maan op: 23 h; onder:
7 h 39; L.K. 11 April.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen:
Hoogwater. Laagwater.
April.
Vrijdag 7 3.05 15.32 9.46 21.55
Zaterdag 8 3.51 16.13 10.26 22.41
Zondag 9 4.35 16.55 11.02 23.24
Westkapelle is 28 min. en Domburg 23
min. vroeger, Veere 38 min. later. S
springtij.
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge:
Hoogwater. Laagwater.
April.
Vrijdag 1 5.07 17.34 10.42 23.02
Zaterdag 8 5.46 18.08 11.29 23.46
Zondag 9 6.24 18.47 12.08
DOMBURG - Markt
IN DEN WALCHER-
SEN DOLFIJN
Tea Room
Bodega.
(Ingez. Med.)
CHAMBERLAIN IS GAAN VISSCHEN.
Reuter meldt uit Londen: Minister-pre
sident Chamberlain is gisteravond naar
Schotland gegaan om eenige dagen te
visschen. Hij zal evenwel in nauw contact
blijven met Londen, teneinde zoo noodig
onmiddellijk te kunnen terugkeeren.
Het D.N.B. meldt uit Berlijn:
De „Deutscher Dienst" schrijft: „Zooals
bekend streeft Duitschland er reeds sedert
geruimen tijd naar de Duitsch-Poolsche be
trekkingen door een tweezijdige oplossing
van zekere vraagstukken op een blijvenden
grondslag te doen steunen en die betrek
kingen een concreten vorm te geven op de
basis van het vriendschapsverdrag van 1934.
Niet alleen in Polen, maar ook in Duitsch
land weet mqn zeer goed, dat Duitschland
nooit de bedoeling gehad heeft Polen aan te
vallen, zijn souvereiniteit of de integriteit
van zijn gebied te bedreigen.
Op de Duitsche pogingen de verhouding
tot Polen op een duurzamen grondslag te
brengen, heeft Polen op vreemde wijze ge
reageerd. In plaats van voort te gaan op
den door Pilsoedski aangegeven weg van
overeenstemming met Duitschland is Polen
overgegaan tot de bevreemdende en onver
standige daad van mobilisatie van strijd
krachten tegen Duitschland.
Daarmede nog niet tevreden, sloot men
zich blindelings aan bij ed agressieve Brit-
sehe oorlogspolitiek tegen Duitschland en
maakte zich daardoor tot instrument van
machten, die een Duitsch-Poolsche overeen
stemming niet alleen niet wenschen, maar
met alle middelen trachten te verijdelen.
Het heeft thans den schijn, dat Polen be
zig is op dit Engelsch spel geheel in te gaan.
In ieder geval is door deze nieuwe Engel-
sche poging het duidelijke bewijs voor een
bewuste naar oorlog drijvende politiek der
Britsche regeering tegen het Duitsche rijk
geleverd.
Engeland is reeds vaak een gevaarlijke
raadgever geweest en heeft met voorliefde
kleinere landen voor zijn imperialistische
doeleinden gespannen. Heeft Beek mis
schien daaraan gedacht, toen hij althans
aarzelde, met een onderteekende overeen
komst naar Warschau terug te keeren?
Hoe het zij, met het sluiten van een
bondgenootschap tegen Duitschland wordt
Polen zonder meer mede schuldig aan de
agressieve oorlogspolitiek van Engeland.
Duitschland blijft echter, ondanks al dit
hysterische gedoe, ondanks het lawaai van
banale verklaringen en juridische spitsvon
digheden, in souvereine rust op den post,
voert een politiek van verstand en stelt
zich met ijzeren vastberadenheid tegen der
gelijke door Engeland en zijn trawanten
gestookte onrust en tegen intriges, die den
vrede bedreigen".