MIDDELBURGSCHE COURANT
goesche courant;
Een débacle voor de Rexisten
Om de Zeeuwsche
Kleederdracht.
Ten Voorbeeld
Dr. Martens heeft ontslag
gevraagd.
De koninklijke marine bestelt
torpedowatervliegtuigen.
De redevoering van Hitier.
Geen verrassingen.
De Belgische verkiezingen hebben groote winst
opgeleverd voor de liberalen en Roomsch-
katholieken De socialisten verliezen 6 zetels
De rexisten komen van 21 op 4.
TREINONTSPORING TE DELFT,
Een blokhuiswachter lette
niet op.
Opdracht aan Fokker tot
levering van 31 toestellen
type T 8 W.
WEERBERICHT.
POLEN EN DUITSCHLAND.
Een opgewonden redevoering,
GEWEZEN PREMIER VAN POLEN
PLEEGT ZELFMOORD,
„Wat zou Zeeland zijn zonder onze mooie
Ideederdrachten vraagt een Westkappelsche
door de radio.
inslaat.
kop-
aet een
>rzichtig
Na
|:kelijker
cactus-
ian de
gespij-
uit die
precies
oor zor-
want
jtten in-
lat de
je
men je
kunt
s alles
i in de
daarna
bestrij-
water
jebeu-
en!
tn in
eren
op-
ïaar
[itaal
als
je
laar
leht-
ie-
|g-
e-
iDagblad. Uifg. N.V. De Middelburgsche Crt.
Bureauxte MIDDELBURG: St. Pieterstr.28,
Telefoon Redactie 269, Administratie 139;
;fe GOESTurfkade Tel. 17. Postgiro 43255.
•Abonnementsprijs voor Middelburg en Goes
if 2.30, elders f 2.50 per kwartaal. Week-
.abonnementen in Middelburg en Goes 18 ct.
WC30«r NUMMER 79. TWEE BLADEN. MAANDAG i 3 APRIL 1939. EERSTE BLAD. 182e JAARG. gorra
Advertentiën 30 ct per regel, ingezondero
mededeelingen 60 ct p. r. Bij contract lager.
Tarief op aanvraag. Familieberichten era;
dankbetuigingen minimum f 2.10. „Kleine-
Advertenties", max. 6 regels, 75 cent, btf
vooruitbetaling. „Brieven, of adres bureau
v. d. blad" 10 ct extra. Bewijsnummers 5 ei
Den laatsten tijd hebben wij ons zoo nu
en dan een weinig met zekere politieke
beweging in den lande bezig moeten hou
den, ook al, omdat deze wederkeerig ons
de gunst harer aandacht schonk.
Was deze bemoeienis niet onevenredig
aan het belang dier zaak?
Dienden wij ons als liberaal blad niet
veeleer te richten tegen de r.k. en de a.r.
de c.h. en de g.s., tegen de s.d. en de v.d.,
dan tegen dit tweemanspartijtje in onze
provinciale regeering?
Inderdaad, tot op zekere hoogte, is dat
zoo. Het nationaalsocialisme lijkt ons geen
voor Zeeuwschen bodem geëigende plant:
zij moge elders, in bepaalde kringen, tij
delijk een weinig wortel geschoten, zelfs
op enkel plekje even welig getierd heb
ben, voor Zeeland is die uitheemsche
beweging niet geschikt.
Toch moet men den tegenstander "of
vijand nimmer onderschatten. Menige
veldslag, zoo op politiek als ander ter
rein, ging daardoor verloren.
Eii dan komt daar thans nog iets bij
wij zien het belang van den komenden
stembustrijd mede hierin, dat ons Neder-
landsche volk in zijn geheel, de Zeeuwen
voorzoover ons betreft in het bijzonder,
nu een duidelijk oordeel moeten vellen
over die beweging.
Nu: na Oostenrijk, na Sudetenland, na
Tsjechië, na Memeiland, na de pogroms
in Duitschland, nu hebben wij in plaats
van de ideologie een stuk der harde rea
liteit van den nazistijl gezien, en nu moe
ten wij uitspraak doen, of wij bereid zijn
dien stijl tegelegener tijd over te nemen,
of niet.
Die uitspraak kan het Nederlandsche
volk geven door in de eèrste plaats nu
duidelijk en massaal anti-nédernazi te
stemmen.
De parlementair-democratische partijen
moeten nu in Zeeland omhoog, de
partij van den heer Jan Dekker, Goes,
moet hier nu een gevoelige klap hebben,
opdat laatstgenoemde heeren in de Sta
tenzaal wat minder praats zullen hebben
als 't kan er heelemaal niet meer terug
zullen komen.
De vorige maal. hebben nog 6556 stem
gerechtigde Zeeuwen op de N.S.B.-lijst ge
stemd: dat getal moet nu tenminste op
de helft worden terugegbracht, als 't kan
evenwel zóó teruggebracht worden* dat ze
niet terugkomen in de Staten. Dat zou de
genadeslag voor hen hier beteekenen.
Zou dit teveel gevergd zijn?
Men zie naar België, waar de Rexisten
gisteren van 21 op4 zetels zijn terug
gevallen!
De Belgen hebben duidelijke taal ge
sproken: zij zijn van Degrelle niet ge
diend en hebben hem derhalve, met het
wapen der democratie, het stembiljet, den
nek omgedraaid.
Laat ons over 14 dagen óók zoo dui
delijk doen blijken, dat wij in Nederland
van Mussert, en in Zeeland van Jan Dek-
ker-Goes, niet gediend zijn!
In dit opzicht zij de Belgische verkie
zingsuitslag van gisteren ons ten voorbeeld
De rede, welke Hitier Zaterdag te Wil
helmshaven heeft gehouden, is niet bijzon
der verontrustend geweest. De Führer zei-
de o.m., dat Duitschland er niet aan denkt,
andere naties in het wilde weg aan te val
len. Anderzijds verklaarde hij echter ook,
dat Duitschland zich op den duur niet een
omsingelingspolitiek kan laten welgevallen.
(Men zie verder de: Kroniek v. d. Dag)
Britsche commentaar op de rede
voering.
De „Sunday Dispathch" schrijft in haar
commentaar op de redevoering van Hitier:
„Hitier heeft ons meer gemystificeerd, maar
niet minder verontrust gelaten dan tevo
ren". Dit commentaar schijnt volgens Reu
ter de gemiddelde reactie der Engelschen te
zijn.
Hoewel de „Dispatch" het feit toejuicht,
dat Hitier er van heeft afgezien het En-
gelsch-Duitsche vlootverdrag op te zeggen
en dat de redevoering geen „verwoede oor-
logslust bevatte, welke was verwacht, ge
ven andere Engelsche bladen uitdrukking
aan hun verrassing over de betrekkelijke
reserve van Hitiers vuurwerk van woor
den.
De People zegt: „Hij roept uitdaging,
wanneer niemand wordt bedreigt en pocht
op de bereidheid van zijn volk tot oorlog,
hoewel hij weet, dat geen aanval in het
voornemen ligt. Het is echter onbegrijpelijk,
dat een man, die zijn volk opnieuw machtig
heeft gemaakt, zijn levenswerk zou vernie
tigen door zijn eigen weloverwogen daad".
Beverley Bexter noemt in de „Sunday Gra
phic" de redevoering „het zwakke antwoord
van Hitier aan Chamberlain". Hij verklaart,
dat de redevoering zichtbaar bedoeld is
voor binnenlandsch gebruik. Zijn verklarin
gen waren niet voor hen die volledig op de
hoogte zijn, doch zijn beschuldigingen en
merkbaar gebrek aan verhouding waren al
leen voor de onrijpe geesten van waanzin
nig gemaakte jongelui, die hem als een God
beschouwen.
De „Sunday Express" is 'van meening,
dat de redevoering „getemperd" was.
TENGEVOLGE VAN EEN TRAP VAN
EEN PAARD OVERLEDEN.
De zestienjarige landbouwerszoon J. K.,
te Rijsbergen (N. B.) die Zaterdag jl. een
trap van een paard tegen het onderlichaam
beeft gekregen, is in den afgeloopen nacht
in liet ziekenhuis te Breda aan de opgeloo-
pen kwetsuren overleden.
Gister is het Belgische volk ter stembus
geweest. Zooals men zich zal herinneren,
werd het parlement ruim een maand gele
den ontbonden, nadat was gebleken, dat
geen enkele regeering meer een voldoen
de meerderheid kon verwerven. Aanleiding
tot die crisis werd het geval Martens. Frans
kiljons en Waalsche oud-strijders liepen te
hoop tegen zijn benoeming tot lid van de
pas opgerichte Koninklijke Vlaamsche Aca
demie voor geneeskunde; omdat hij in de
oorlogsjaren activist was geweest (d.w.z.
voorstander van een afscheiding van Vlaan
deren). In het parlement schaarden de libe
ralen zich bij de oppositie tegen deze be
noeming.
Ook andere kwesties (zooals de financi-
eele moeilijkheden van den Belgischen staat)
oefenden echter hun invloed uit, o.a. in de
zen zin, dat de socialisten zich tegen dras
tische bezuinigingen verzetten.
De uitslag van de verkiezingen van gis
ter nu is niet bemoedigend geweest voor
degenen, die Martens steunden en daarmee
dus in het algemeen voor de Vlaamsche
zaak. De liberalen zijn n.l. (in percenten
uitgedrukt) verweg met de grootste winst
gaan strijken.
Anderzijds stemt de uitslag echter tot
verheuging, nademaal de Belgische natio-
naal-socialistische beweging, belichaamd in'
de rexistische partij van Degrelle vrijwel
werd afgeslacht.
Wij laten hier den (voorloopïgen) uit
slag volgen:
Kamer van Afgevaardigden:
Roomsch-Katholieken: 73 zetels (winst 10)
Socialisten 64 (verlies 6)
Liberalen 33
Vlaamsche Nationalisten
17
Communisten 9
Rexisten 4
Partijioozen 3
(winst 10)
(winst 1)
(gelijk)
(verlies 17)
(winst 3)
De nieuwe Senaat 'zal als volgt zijn sa
mengesteld:
38 Roomsch-katholieken (winst 4); 35 So
cialisten (verlies 4); 16 Liberalen (winst
5).; 8 Vlaamsch nationalisten (winst 3)3
Communisten (verlies 1); 1 Rexist (verlies
7).
Hierbij wórdt opgemerkt, dat het aantal
Belga meldt uit Brussel: dr. Martens
deelde ons Zondag 2 April, om 13 uur
mede, dat hij 's morgens aan Koning Leo
pold ontslag aangevraagd heeft als lid
van de Koninklijke Vlaamsche Academie
voor Geneeskunde van België.
Hij heeft deze aanvraag gestuurd, voor
dat de uitslag van de verkiezingen be
kend is, om te voorkomen dat aan deze
daad een andere verklaring zou kunnen
gegeven worden, dan zijn wensch mede te
werken om de atmospheer van kalmte te
helpen scheppen, die voor 's lands beleid
in de huidige omstandigheden onontbeer
lijk is. Zoolang zijn benoeming, waaraan
hij alleen een wetenschappelijke beteeke-
nis heeft toegekend, een onderwerp van
partijtwist was, kon hij geen verantwoor
delijkheid nemen. Met de verkiezing zijn
deze redenen vervallen.
Hij betreurt intusschen diep dat een
maatregel, die als een daad van bevredi
ging was bedoeld, in een zoo verschillen
den geest werd begrepen.
Op het stationsemplacement te Delft
zijn Zaterdagnacht drie wagons van een
goederentrein, komende uit Den Haag,
door een fout in den wisselstand ont
spoord. De wagons kantelden en verniel
den een gedeelte van de rails en een ge
deelte van de overkapping van de tunnel.
Zware balken en glas kwamen in de tun
nel terecht.
Een te Delft wonende student, die juist
op dat oogenblik passeerde, werd door
een der balken aan het hoofd getroffen
en moest zich onder geneeskundige behan
deling stellen. De hoofdgeleider van den
trein kreeg een zenuwschok en werd naar
zijn woonplaats, Rotterdafn, vervoerd.
De lijn richting Rotterdam werd vol
komen versperd, zoodat de laatste treinen
over één spoor moesten worden geleid.
Het onderzoek van de politie naar de
oorzaak heeft uitgewezen, dat dit ongeluk
aan onoplettendheid van den blokhuis
wachter, die den wissel moest omzetten,
te wijten is.
De man had de opdracht om den wissel
om te zetten na het voorbijrijden van den
laatsten wagon. Hij heeft echter te vroeg
den wissel omgezet en daardoor zijn de
drie laatste wagons van den goederen
trein op een zijspoor geraakt met het
noodlottige gevolg.
- Zonadgochtend was het opruimingswerk
zoo ver gevorderd, dat de treinen weer
op de normale wijze konden loopen, dus
over dubbel spoor.
De toestand van den gewonden studerTt
is gunstig. De blokhuiswachter heeft zijn
schuld aan dit ongeluk erkend.
rechtstreeks gekozen Senatoren de helft
bedraagt van het aantal der Kamerleden.
Op 12 April a.s. zullen de Provinciale Sta
ten nog 44 senatoren moeten kiezen waar
op den volgenden dag de alsdan gekozen le
den van den Senaat de overigen, zijnde 22
leden zullen kiezen.
In de ontbonden Kamer waren de socia
listen de sterkste partij met 70 afgevaardig
den en ruim 32 van het aantal stemmen.
Vrijwel overal, vooral in het Walenland, is
het aantal stemmen der socialisten sterk
teruggeloopen, soms zelfs met 7 a 10
In het Vlaamsche land is de socialistische
teruggang niet zoo gevoelig. Slechts in en
kele gevallen hebben zij een lichte winst
geboekt o.a. te Antwerpen.
Na de socialisten waren de katholieken in
het parlement de sterkste partij. Zij beza
ten namelijk 63 Kamerzetels. Na een reor
ganisatie in een katholieke Vlaamsche volks
partij en een Parti Catholique Social (Wa
lenland), die samen het blok der katholie
ken van België vormen, hebben zij in de
huidige verkiezingen een goed deel der
stemmen teruggewonnen, die zij bij de vo
rige parlementsverkiezingen aan de rexis
ten hadden verloren.
Ook de liberalen haalden hun verlies
van den vorigen keer in. Daar zij het eigen
lijk waren, die door hun houding in de
kwestie-Martens de regeeringscrisis ver
oorzaakten, kunnen zij den uitslag als een
groote overwinning voor hun opvattingen
beschouwen.
D leider van de Rexisten, Iéon Degrel
le, die boven aan de rexistische lijst te
Brussel stond, is aldaar gekozen.
De Koninklijke Marine heeft dezer dagen
aan de N.V. Nederlandsche vliegtuigenfa-
briek Fokker opdracht gegeven voor de le
vering van 31 torpedowatervliegtuigen van
het type Fokker T 8 W., bestemd voor den
dienst der Koninklijke Marine.
Zooals bekend is, hebben de Fokkerfa
brieken in opdracht van marine reeds een
serie van vijf toestellen van dit type in
aanbouw. Hejt eerste van deze serie be
vindt zich te Schellingwoude, waar de
proefvluchten een gunstig verloop hebben.
Van deze nieuwe serie zullen 19 vlieg
tuigen met houten vleugels worden afge
leverd en de 12 resteerende toestellen in ge
heel metalen constructie worden uitge
voerd. Hiermede doet de bouw in serie van
geheel metalen vliegtuigen van Neder-
landsch ontwerp hier te lande zijn intrede.
Het type T 8 W. is een tweemotorige
vrijdragende middendekker op drijverk, een
torpedovliegtuig, dat in plaats van torpe
do's ook bommen kan meenemen, en dat
tevens dienst kan doen als lange afstands
verkenner. Het bijzondere van deze ma
chine is, dat de torpedo's geheel in de romp
kunnen worden opgeborgen en dat berg
ruimte kan worden gesloten met twee lui
ken, die hydraulisch kunnen worden be
diend. Het toestel is uitgerust met een
krachtige afweerbewapening die in alle
richtingen bruikbaar is en kan bemand
worden met drie of vier personen.
Het kan worden gebruikt met twee
luchtgekoelde stermotoren met een capaci
teit van 400 tot 700 pk elk, van welke
sterkte de prestaties afhankelijk zijn
Verwachting tot morgenavond:
DE BILT: Toenemende bewolking met
eenige regen, later gedeeltelijk opklarend,
meest matige wind uit Z. richtingen, weinig
verandering in temperatuur.
UKKEL: Matige tot vrij sterke wind uit
Z.O. tot Z.W. richtingen, toenemende bewol
king, gedurende enkele uren regen, matige
temperatuur.
Di. 4 Apr. Zon op: 5 h 31; onder: 18 h
36. Licht op: 19 06. Maan op: 19 h 27; on
der: 9 h 19. V.M.: 4 April.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen:
Hoogwater. Laagwater.
April.
Maandag 3 0.20 12.51 6.58 19.09
Dinsdag 4 1.02 13.29 7.44 19.54
Woensdag 5S 1.42 14.08 8.28 20.32
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge:
Hoogwater. Laagwater.
April.
Maandag 3 2.18 14.46 7.54 10.17
Dinsdag 4 3.04 15.30 8.41 21.00
Woensdag 5 S 3.46 16.12 9.22 21.37
Havas meldt uit Warschau: Kowalski de
president der nationaal-democratische par
tij in Polen, heeft tijdens een bijeenkomst
van leiders der afdeelingen een redevoe
ring uitgesproken over de buitenlandsche
politiek. In deze bijeenkomst, welke te
Lodz werd gehouden, heeft Kowalski met
name verklaard: Europa beleeft thans
oogenblikken van historische beteekenis.
Alles schijnt er op te wijzen, dat wij aal!
den vooravond staan van een nieuwen
Europeeschen oorlog. Deze nieuwe oorlog
zal, indien hij zou uitbreken, het resultaat
zijn der Duitsche pogingen de hegemonie
te verkrijgen. Duitschland is opnieuw be
gonnen met den „Drang nach Osten".
Aan Polen valt een zeer belangrijke taak
ten deel: een hindernis op te werpen voor
de toeneming der Duitsche macht. Het
is nog tijd, dat Duitschland den verkeer
den weg verlaat, waarop het zich heeft
begeven. Indien het voort zou gaan, zij
het slechts één stap, dan zou het door
het zwaard moeten worden tegenhouden.
Het is tijd, dat Duitschland er zich reken
schap van geeft, dat het in den oorlog,
welke nadert, Polen tegen zich zou heb
ben. Er is geen sprake van omsingeling
van Duitschland, maar het gaat om net
levensrecht der Poolsche natie.
Pat. meldt uit Warschau
De gewezen minister-president van Po
len en gewezen voorzitter van den Pool-
schen landdag, kolonel Walery Slawek,
heeft Zaterdag een poging tot zelfmoord
gedaan. Hij maakte daarbij gebruik van een
revolver. Hij werd in zeer ernstigen toe
stand naar een ziekenhuis overgebracht.
Officieel wordt medegedeeld, dat kolonel
Slawek heden Maandagochtend te kwart
voor zeven in het Pilsoedski-ziekenhuis te
Warschau is overleden
Met hem is een der meest typische figu
ren van de soldaten-samenzweerders, die
zich voor den oorlog rond Pilsoedski heb
ben vereenigd om den opstand van Polen
voor te bereiden tegen het Tsarenrijk, ver
dwenen.
Zijn levensgeschiedenis is nauw verbon
den aan die van Pilsoedski, sedert 1900 was
hij de uitvoerder van de aanslagen, welke
Pilsoedski organiseerde. In de jaren 1930,
1931 en 1935 is hij minister-president ge
weest en heeft hij volgens de richtlijnen van
Pilsoedski de grondwet uitgewerkt. Tot
1938 is hij voorzitter van den Landdag ge
weest. In November jl. heeft hij zich uit het
politieke leven teruggetrokken.
Men weet niet om welke redenen hij de
hand aan zichzelf heeft geslagen. Sommi
gen zeggen, dat hij wanhopig was uit het
politieke leven van Polen verdwenen te
zijn, na zoolang een vooraanstaande rol !te
hebben gespeeld, andere verklaren, dat hij
leed aan een ongeneeslijke ziekte.
Hedenmiddag heeft mej. Cysouw-Kaland
uit Westkapelle voor de Avro-microfoon
gesproken over de Zeeuwsche kleederdrach
ten. Wij zijn in de gelegenheid den tekst
van haar redevoering hier in zijn geheel te
laten volgen.
Wij houden allen van Zeeland, nietwaar
en daarom zal ik maar dadelijk met de
deur in huis vallen en U vragen: „Wat zou
Zeeland zijn zonder onze buitengewoon
mooie kleederdracbten
Hoe geheel anders zou onze provincie er
uitzien wanneer overal op het platteland
dezelfde kleeding werd gedragen als in de
stad, wanneer niet meer in eere werd ge
houden de van ouder op kind overgegane,
maar met den tijd veranderde en vernieuw
de, geheel bij de Zeeuwsche bevolking pas
sende, frissche en fleurige kleederdrachten!
Je kunt je immers heelemaal niet indenken,
dat je nergens op de dorpen en hofsteden
geen kraakheldere boerenvrouwen meer aan
het werk zou zien, dat geen feestdagen in
de stad meer opgeluisterd zouden worden
door meisjes en vrouwen uit den omtrek in
Zeeuwsche kleedij. Feestelijk uitgedost met
de mooie gouden en zilveren sieraden en
dadelijk opvallend tusschen de burgerbe
volking door de helderwitte mutsen. Hoe
veel zou Zeeland aan schoonheid verliezen,
maar ook, aan gezelligheid en vertrouwe
lijkheid? Want dragers en draagsters van
het Zeeuwsche costuum voelen zich allen
verwant aan elkaar, als het ware één fami
lie, en dit komt zeker het sterkst naar vo
ren wanneer men in een andere provincie
van ons land vertoeft. Dan zul je er bijv.
niet aan denken onnoodig een voorbijgan
ger op straat aan te spreken, maar kom je
iemand tegen in Zeeuwsch costuum, overi
gens een volslagen vreemde, dan stap je er
gauw op af om kennis te maken en je hebjl
een gevoel, of je iemand van de familie
hebt ontmoet. Ik voor mij kan U wel zeg
gen, dat ik zeer gehecht ben aan mijn
Zeeuwsche kleedij en dat ik die voor geen
geld zou willen ruilen met een burgercos-
tuum, en ik weet zeker, dat heel veel an
deren er precies zóó over denken.
Want, al zeg ik het zelf, zien wjj vrou-.
wen er niet prontjes uit met onze hagel
witte mutsen, gouden krullen en strikken,
roode bloedkralen met gouden slot, ons
kleurig beukje en beste rok en schort?
En de mannen in hun zwarte pak met
gouden knoopen en de zwarte pet of hoed,
ook zij mogen gezien worden; ik zal ze
maar niet te veel prijzen, om ze niet ver
waand te maken. Maar zijn onze mannen
niet even groósch op ons, zoodat ze bij het
kiezen van een meisje of vrouw nog altijd
de voorkeur geven aan eentje in Zeeuwsch
costuum, ook wanneer zij zelf de dracht
hebben afgelegd?
En dan de guus, ik bedoel de kleintjes,
is het niet een waar feest voor hen wan
neer zij met Paschen of Pinksteren voor
't eerst in jak of broek mogen, zooals dat
bij ons heet, en dan de familie rondgaan
om zich te laten bekijken. En wat zien ze
er dan snoezig uit, vooral de meisjes met
de prachtige kanten muts, die zoo mooi
over de schouders hangt, de lieve kleine
jakjes en beukjes en de lange rokken, die
als 't ware met de korte beentjes meehup-
pelen van plezier. En menige Moeder zegt
dan: „Ziezoo, nou heb je tenminste dege
lijke kleeren aan, en ben je van al die rom
mel af!" Want een echte Zeeuwsche Moe
der zal slechts met moeite kunnen wennen
aan het korte jurkje en manteltje, dat door
burgerkindertjes wordt gedragen.
Vreemdelingen en kunstschilders prijzen
onze Zeeuwsche' dracht om het hardst en
daar nu het feit zich voordoet dat velen
haar ontrouw worden, is het een prachtig
idee geweest om een vereeniging op te rich
ten om het behoud van het Zeeuwsche cos
tuum te bevorderen. En ik kan U wel zeg
gen, dat ik met genoegen voldaan heb aan
het verzoek van den voorzitter van onze
vereeniging om van deze plaats te getui
gen van mijn liefde voor de Zeeuwsche
dracht en den wensch uit te spreken dat
zij tot in lengte van jaren behouden mag
blijven. Dat de vereeniging den steun heeft
van vele boven ons gestelde machten, be
wijst ook wel dat zij op goeden grondslag
is gebouwd. Niemand minder dan onze ge-
eerbiedigde Koningin heeft kort na de op
richting van de vereeniging verklaard, dat
Zij met belangstelling van de daden heeft
kennis genomen en de hoop er aan toege
voegd, dat de Zeeuwsche bevolking de mooie
dracht in eere zal weten te houden. Is deze
höop niet voor ons Zeeuwen, gelijk met een
bevel?
En is verder niet de Commissaris der Ko
ningin in de provincie Zeeland en Mevrouw
Quarles van Ufford beschermheer en be
schermvrouwe der vereeniging
Wat is er een krantengeschrijf over het
behoud van het Zeeuwsche costuum ge
weest! En wat werden er al niet voor be
zwaren opgesomd. Maar de meeste van die
bezwaren zijn erg ver gezocht en overdre
ven. Dan werd er bijv. gezegd dat, wanneer
wij boerenmenschen in dracht op reis gaan,
worden wij zoo nagekeken. Maar och, zoo
veel gaan wij niet op reis buiten de provin
cie en bovendien zijn er velen die verkla
ren ook van hun dracht op reis niet anders
dan plezier te hebben, ja zelfs met ver
eering te zijn behandeld, omdat de dracht
zoo mirakels mooi wordt gevonden. Ik zelf
ben meermalen buiten de provincie geweest
in kleederdracht en kan niet anders dan
hetzelfde getuigen: geen spoor van onge-
wenschte nakijkerij, noch op straat, noch
in den trein, enkel bewondering en warme
belangstelling.
Toen ik eens in Den Haag in De Bijenkorf
liep, hoorde ik naast mij de eerbiedig ge
fluisterde opmerking: „O, kijk eens wat een
mooie dame", waarop het antwoord van
een ander volgde: „Ja, dat is een Zeeuw
sche dame". En toen wij eens een dagje
in België waren en daar Knokke en andere
plaatsen bezochten, hoorden wij telkens ver
raste en bewonderende uitroepen. Ik zou
dan ook maar wat graag, welk land ter
wereld ook, in mijn Zeeuwsche dracht be
zoeken, en ik ben er zeker van geen hinder
van mijn kleeding te ondervinden in welk
opzicht dan ook. En terwijl de meesten
onzer in burgerkleeding heelemaal niet
knap zouden zijn, ben je in Zeeuwsche
dracht een verschijning die gaarne gezien
mag worden en dat is voor een vrouw nu
eenmaal een prettige gedachte. Want al
is het zeker geen hoofdzaak om er knap
uit te zien, wanneer wij bedenken dat vrou
wen van alle tijden daarvoor moeite heb
ben gedaan, dan mogen wij toch wel een
middel waardeeren, dat wij zoo vlak bij de
hand hebben?
Dit is dan ook een troef in handen der
vereeniging, want zij kan aanvoeren dat
menig meisje, dat er in dracht beslist aar
dig uitzag, alle aantrekkelijkheid verloor,
toen zij er toe overging, haar costuum af
te leggen en omgekeerd, dat meisjes die
op zijn burgers verre van mooi waren, in
Zeeuwsche dracht meisjes zijn geworden
waar je mee voor den dag kunt komen.
Zoo komt het, dat wij vaak onder elkaar
zeggen: „Wat stom, die is op z'n burgers
gegaan, wat was ze vroeger knap, nou is
het niks meer." Gelukkig zijn er dan nog
altijd die tot bezinning komen en tot hun
vroegere dracht terugkeeren.
Vaak wordt er beweerd, dat de dracht
duur zou zijn, ook dat is slechts een denk
beeldig bezwaar. Ze is buitengewoon sterk
en weinig aan mode onderhevig. Wat geven
burgervrouwen niet een vracht geld uit aan
permanente kapsels, armbanden, broches en
andere snuisterijen, terwijl de vrouwen in
kleederdracht, wanneer ze eenmaal zijn in
gespannen, voor hun leven voorzien zijn.
Dat de dracht veel goud vereischt, is wel
waar, maar die voorwerpen worden van
jongst af aan stuk voor stuk gekocht, soms
door de ouders, soms door de meisjes zelve,
want er zijn meisjes genoeg die best kans
zien, zelf daarvoor het geld te verdienen
en die niet tevreden zijn, voor ze alles com
pleet bij elkaar hebben.
Maar dan kun je ook zeggen: „ziezoo,
nou ben ik er klaar voor en dat kun je met
burgerkleeren nooit.
Vooral voor de mannen die landarbeid
verrichten, is boerenkleeding bepaald een
vereischte dracht. Een nieuw pak wordt
