ZEEUWSCH
ZONDAGSBLAD
I
NAM DE PROVINCIALE 2EEUVSCME MIDDELBUPGSCHE COUPAhT
yy'ljfl
ÏGEN
- jï$MiMÊi@ÊËËS
25 Maart 1939
UIT 'N OUD KOOKBOEK,
DAEGELIKSE DIENGEN
ZEEUWSCHE KRONIEK.
DAMMEN EN SCHAKEN.
„MERRIE ENGLAND."'
na-
lanb.
T"
Be PI.
It will never stop.
Wü kennen natuurlijk het verhaal van
George Stephenson's moeder. Toen de eer
ste trein door dezen pionier op het terrein
Van het spoorwezen de eerste rit zou ma
ken, had hij zijn oude moeder uitgenoodigd
mede van de partij te wezen. Toen de trein
eerst moeilijk in beweging kon komen, riep
zij in moederlijke angst uit: George, it will
never go (George, hij zal nooit rijden)
maar toen de trein in beweging gekomen
was en steeds meer de vaart versnelde, riep
zij misschien uit angst voor zichzelf
George, hit will never stop. (George, hij
zal nooit stilstaan).
Wat is er op het groote gebied van het
spoorwezen al niet veranderd sedert die
gebeurtenis. Vooruitgang na vooruitgang
mocht geboekt worden. Steeds groo-
ter snelheid werd bereikt. Wat toen
onmogelijk scheen, dat is thans be
reikt en nog schijnen verdere mogelijkhe
den niet uitgesloten.
Dit is meer dan een gebeurtenis geweest.
Het lijkt wel een profetie van de vaart, die
het wereldleven nemen zou en ook geno
men heeft; een tempo, dat eerder sneller
dan trager worden zal.
It will never stop. Zeker niet, de voort
drijvende kracht, die in dat groote wereld
leven gevaren is en die ook ons allen van
dag tot dag drijft. De menschen worden
moede, doch daarnaar wordt niet gevraagd.
Er komt een mateloos verlangen naar rust
over ons. En er is geen mensch op aarde,
die ons deze rust geven kan. Hoeveel mi
sère, die er is in de wereld onzer dagen,
kan niet geboekt worden opdat snelle le
venstempo: it will never stop. En omdat
er geen rust is, daarom raakt er ook zoo
veel uit de voegen.
Enkele jaren geleden stonden wij eens bij
een onzer oude monumentale kerken, die
staan wijd en zijd zichtbaar in ons schoone
Nederlandsche landschap. De couranten
wijdden artikelen aan het gevaar, waaraan
de kerk blootstond. Ons trof een bordje
met de waarschuwing: „Zwaar verkeer om
gelegd". Het dreunen en trillen van den bo
dem kon de kerk tot een ruïne maken. Nu
was dat verkeer omgelegd maar wie
weet of het instortingsgevaar niet langza
merhand door dien gestadig trillenden bo
dem veroorzaakt was.
Wij vragen ons af of het snelle tempo
van den tijd niet bedreigt wie in dien tijd
leven. Een bevestigend antwoord op die
vraag zou tot wanhoop moeten leiden, want
die vaart zal noch kan minder worden: It
will never stop.
Merkwaardig is de geschiedenis der
menschheid. Veel merkwaardiger dan me
nigeen denkt. Belangwekkend ook hierom,
dat zij het woord der oude wijsheid beves
tigt: Er is niets nieuws onder de zon.
Oude klachten rijzén op, zij vragen om
rust voor een moede menschheid. Er wordt
gezucht: des drijvers geweldige roede, jaa-
ge rustloos ons voort op ons pad. „Wij
wand'len en worden zoo moede; wij loopen
en worden zoo mat".
Ieder menschengeslacht heeft niet alleen
zijn eigen leven, maar ook de eigen levens
kracht. Die kan meer, die kan minder we
zen. Denkt maar aan het stoere geslacht,
dat in de 16e en 17e eeuw Nederland bouw
de en aan de volgende generaties, die het
lieten vervallen. En het verschijnsel, dat wij
nu signaleeren, vindt zijn oorzaak hierin,
dat de kracht onzer generatie nog niet be
stand is tegen het tempo, dat de tijd heeft
aangenomen. Onze kinderen en kindskinde
ren zullen zich verwonderen over onze
klacht, zooals nu de naar trager tempo
verlangende mensch zich verwondert over
de klachten van vorige generaties.
It will never stop. De remedie moet dus
niet gezocht worden in een matiger tempo,
maar in een grooter uithoudingsvermogen.
Het is niet mogelijk het wiel van den tijd
terug te draaien of er een spaak in te ste
ken. De handen moeten krachtiger worden
en de voeten sneller en de zenuwen gestaal-
der. Hoofdzaak is echter de rust van den
geest.
En hier legen wij den vinger op de won
de plek. De geesten werden verward, wer
den door elkaar heen geschud en zijn voort
durend in beweging. Het is daarom, dat het
jagende van den tijd geen tegenwicht vindt
in de rust van den geest.
Want, indien er waarlijk rust is in den
geest, dat is bezonken, klare rust, dan doet
het er niet toe of het tempo van den tijd
sneller wordt. Omdat het sterkende ge
neesmiddel daartegen aanwezig is.
J. Nagel.
Ragout van Varkens:ooren.
Kookt de Ooren heel gaar, dan aan reep
jes gesneden, en met wat sop, wat notemus-
caat, peper, zout en booter te stooven ge
zet: dog men moet ze niet te lang stooven,
want dan worden ze te bruin; en op 't laatst
roert men Mosterd door de saus tot dat het
gebonden is, is zeer smakelijk.
Savooy-kool, met een saus.
Neemt Savooy-kool, en snyd die in vier
deelen of kleinder als men wil, kookt ze
tot dat die gaar is, en maakt 'er dan een
saus over van sop, booter, notemuscaat en
zout, dog doet 'er een weinigje meel in om
de saus te binden.
Van vóór 20 jaer.
„Zouwe die guus dae' noe ok a wat van
wete, wa'-voe' toeren a Mussolini en Hitler
zö-a' doe?"
Dae' fietsten der twêe-e nae' Middelburg
over 't Nieuwland. En op dat durp waere
een kooitje jongers an 't spelen. Dien ééne
fietser zei toen tegen dien aren, dat a 'ier
boven staet, en, ie zei: „dat mö' 'k voe' der
aregheid is wete".
Ie stapten van z'n fiets en ie zei tegen
één van die gasten: „zeg, 'öor is even 'ier,
jie bin al een groote jongen, jie zit zeker al
in d' öogste klasse, kun jie me noe ok ver-
telle: „Mussolini, is dat een gróót land?"
Dat jonksje stieng een stuitje op z'n te
kieken, net ofdat 'n zegge wou: ,,'oe 'k
het noe eigeluk mie joe?" Eindelienge dee'
'n z'n mond open en ie zei, zö-mae' bedaerd-
wig, anders niks as: „Rooseveld, is dat een
groot land?"
Wat zè' je me dae' van? Van zó 'n
Zêeuwse jongen? „Laet ze mae' komme,
'oor; me zulle ze van antwoord diene. Zon
der dae' vee' woorden over vuul te maeken.
Kort en zakelik", za' den wel 'edocht Die
Walch'renaers bin daerom toch nie' mis,
'óor. Dat za' gedeeltelik ok wè' komme, om
dat er in de zummer zövee' vremd volk lopt.
Dan lêere ée ok beter d'r woord doe. Op 't
Nieuwland dan noe zó nie', mae' liek as op
Domburg en Zoutelande, dae' bluve 'r toch
'êel wat 'ange, die a gin zin om „the
Dutch provinces" vadder in te gaen. Nie
vadder as Middelburg gae' ze in de regel.
Tjongen, dat is toch in de zummer een
sport, om dat an te zien 'oe a die oal öp-
'etoeterd bin. Dat zie 'k toch graag.
In de mobelezasie waere der in Aksel vee'
soldaten, onderanderen uut Gelderland, en
die waere daer an 'ergerd, dat die Akselse
boeremeiden d'r beuk zó laege uutsnee-e
van achter. Mae', vee' praatjes daer over
maeke dee-e die Gelderse durpsjongers net
zó min as dien Nieuwlander. Ze gienge 'éne
en ze kochte een dêel joekpoeier en dat
strooiden ze op die meiden d'r rik. Zie-zö,
die <T verlóopeg d'r bezegheid.
En die jongers waere góed over d'r werk
tevree, die gienge 'r an 't ziengende van
deur: „Wilhelmus van Nassauwe, ben ik
van Duitschen bloed", wan' dat was
toen net in dien tied a me ielken aevend
gienge „betooge", da' Zêeuws Vlaanderen
bie Nederland wou bluve. Dat was is lolleg,
man. Zienge mee z'n oallen, één was ter bie,
die speelden op de fiole; an 't löopende
'öor! Dat opkommende geslacht weet dae'
ok a' niks mi' van, 'oe a 't er toen nae' toe
gieng. Maer ik weet 't oal nog goed, 'öor.
Op een ochend dat was wee' vóórdien,
'öor, kwaeme der vuufentwinteg vlieg-
mesiens mee één Zeppelin langs de grens
'evloge, die gienge bommen göoie op Lon
den. Net om acht uren kwaeme ze over, en
dan most ik op m'n werk weze, mae' toen
bin 'k vuuf menuten te laete 'komme, wan'
dae' mos' je toch êest nae' kieke Noe
verdraaie ze dae' d'r öoren nie-mi' voe',
noe gaet 't mie' 'onderde g'lieke. Gó', a
Dolfje toch wil en ie gaet evenoffe,
ie laet ze even om-ende-weer naer
over vliege mie' d'r oallen, dan bluuft dae'
toch gin één vliegtuug 'êel dan ligge ze
oal an spoders eer a me twi daegen
ouwer bin. Wan.', Driesje kan dienke dat
'n möoi tumele kan, boven de Poel, de
groe-en gae' deur je lief a' je 't ziet, mae'
die luitjes 'oeve nie' voe' z'n onder te
doen 'öor. 'Ard volk, g'löok a 't is. Ik dik-
kels stae' prate mee die Duitse schildwach
ten. Ze konne toch nie bie je, van den elek-
triesen draed. Ik g'löove daerom da je dat
nie' mocht. Ze mien temissen is 'ewaer-
schoed, dat de Ollanse soldaten of miletae-
re kommiezen op je mochte schiete, a' ze
dat zagge. Of-a dat waer was, weet ik nie',
maer in ieder geval: ik dee' 't toch. Dat
kust ik net zö min laete. Dae' gieng ik es-
pres voe' nae' de grens. En 's aevens, dan
gienge der vee' mensen: „noe' 't vuurwerk
kieke", noemden ze dat. Ijskoud, 'öor.
En 't was prachteg om te zien, 'öor, da'
's waer. Van oalles me dae' toen ok be
leefd; vee' te vee' om oal te vertellen.
Toet da' eindelienge: dae' zatte me op
de fiets en trappe-trappe nae' Sas van Gent.
Dae' kust je over de grens: de Duitsers
waere wig en de Belgen waere der nog nie'.
Den draed was dae' op-'eruumd, wien a
dat 'edaen weet ik nie'. En ons mie z'n
oallen nae' Selzaete. Ik -'eteld over 'oevee
löop-graeven a me moste sprienge, wan'
ik docht: „dan kan 'k dat laeter oltied ver-
telle"; 't waere der vêertiene.
Een rinnewasie a dat dae' was! Temid
den op de mart stieng een muziekgezel
schap te spelen. Ik snappe nie' waer a dat
zö gauw vandaen kwam. Je zag ménsen
wee' tuus komme, nae' vier jaer, mie'
gröote pakken in doeken 'ebonden op d'r
rik, liek a die Belzen dat doe Eén zat er
a op z'n dek, dat a vee' kapot 'eschote was,
te tummeren en te rippereeren. Een boot
vol Belgiese soldaten lei vlak voor óns voe
ten an, an de kant van dat kanaal; de
Duitsers vanselft wè' 'ezurgd dat er gin
brugge mi' was, dus die Belgen moste der
mee een boot over 'ebrocht worre. In een
gezwind waere die op de kant, ze keke nae'
gin één méns op of om en, zonder een om
mezien stille te staen, gienge ze, in de loop
pas vadder; achteran den Duuts.
Nou, ons dat net bietieds wiste bekie-
ke, wan' den aren dag was 't deur de Bel
zen bezet, en die de grens wee' toe-'edae'.
Toen bin me nae' Overslag 'egae, dae' wist
er één een pleksje daer a je onderdeur den
draed kust krupe; dae' was 'n nog nie' op-
'eruumd. Mae' di' was nie' vee' an, dae' was
niks te zien as een bitje ménsen en een stik-
zatte vent, die a z'n blieschap op die me-
niere toonden.
Freek Hóógstee.
ABRAHAM GALAND.
geb. 22 Maart 1789 te West-
kapelle, overl. 11 April 1869 te
Middelburg
(Slot).
Op 1 April 1837 werd A. Caland benoemd
tot hoofdingenieur van Zeeland met de
standplaats Middelburg. Hij heeft hier ge
durende ruim 17 jaar een bijzonder -gunsti-
gen invloed uitgeoefend op de Zeeuwsche
zaken, de waterbouwkunde betreffende.
Doch ook op ander terrein was hij werk
zaam. Toen hij in Zieriksee woonde, was hij
daar lid van den gemeenteraad. Dit is hij
ook geweest te Middelburg. Door de kie
zers van het 5de district werd hij gekozen
tot lid van de Provinciale Staten (1842
1849).
Op ruim 65-jarigen leeftijd kreeg hij op
verzoek eervol ontslag uit 's Rijks dienst,
ingaande 1 Juli 1854.
Zijn werkzame geest kende echter nog
geen rust. Dadelijk werd hij door de inge
landen van den polder Walcheren voorge
dragen "om door den koning benoemd te
worden tot president der centrale directie
van den polder Walcheren. Als zoodanig
heeft hij tot zijn overlijden, dus nog een 15
tal jaren, veel goeds voor den polder ge
daan.
Ook in waterstaatszaken buiten Zeeland
is A. Caland tot grooten dienst geweest.
Wij noemen b.v. zijn ontwerp voor een
haven" te Scheveningen. Ook had hij zit
ting in de commissie ten einde Amsterdam
door een open water met de Noordzee te
verbinden (1867). Wegens zijn bijzondere
bekwaamheid in de waterbouwkunde werd
hij in 1840 benoemd tot pidder van den Ne-
derlandschen leeuw en in 1863 tot kom-
mandeur van de Eikenkroon.
Zijn eerste vrouw Catha. Wilha.
van der Plas was den 3den Mei
1843 overleden. In 1844 huwde hij met
Jonkvr. Anna Elizabeth Scho-
r e r, die den 4den Januari 1852 stierf. Na
dit overlijden kreeg hij het vruchtgebruik
van de bekende buitenplaats Arne-
s t e i n.
Volgens de beteekenis van den naam zou
deze eerst een steenen huis moeten geweest
zijn aan de Arne, waar waarschijnlijk tol
werd geheven van de schepen, die door de
Arne naar Middelburg voeren. Zij had dan
ook een vierkanten toren en op de hoeken
hiervan 2 wachthuisjes. Later werd het
een buitenplaats, in het midden der 17de
eeuw behoorde de buitenplaats aan Da
niel Schorer. In het museum te
Middelburg zijn 5 verschillende teekenin-
gen van Arnestein, o.a. het mastbosch,
waarin de buitenplaats verscholen lag en
het bassin. Jonkvr. Anna Schorer, de twee
de vrouw van A. Caland, had Arnestein van
haar zuster Elisabeth geërfd.
Jammer, dat Caland dadelijk het genoem
de bosch om Arnestein liet rooien. Het land
zal hierdoor wel productiever geworden
zijn, doch de bevolking van Walcheren nam
het niet gunstig op. Evenals tal van andere
buitenplaatsen degradeerde Arnestein tot
een gewone boerderij, thans bewoond door
And. Volkers. De vierkante toren was
reeds lang afgebroken. Alleen een half
dichtgegroeide vijver, eenmaal het prach
tige bassin.!?), herinnert aan de vroegere
heerlijkheid.
Abraham Caland overleed den 11 April
1869 op Arnestein in den leeftijd van 80
jaar. De vervallen buitenplaats bleef aan
de familie Schorer. De naam Caland is ver
bonden aan de belangrijkste zeewerken in
Zeeland van 18161854.
PIETER CALAND.
In aansluiting met hetgeen wij over
Abraham Caland schreven, zullen wij ook
eenige mededeelingen doen over zijn zoon
P i e t e r. Deze toch kan in de waterbouw
kunde de evenknie van zijn vader genoemd
worden. Daar hij op 23 Juli 1826 te Z i e -
r i k s e e is geboren, is hij ook een Zeeuw
waarop wij trotsch kunnen zijn. Zijn eerste
plan was in militairen dienst te gaan en
was hij toegelaten als cadet bij de infan
terie. Aan het einde van het eerste studie
jaar ging hij over naar 's Rijks waterstaat.
Op 1 Oct. 1845, dus op 19 jarigen leeftijd,
slaagde hij voor adspirant-ingenieur. Prac-
tisch was hij als ingenieur van 1847 af werk
zaam eerst te Zieriksee, later te
Middelburg.
Op 18 September 1850 huwde hij te Zie
riksee met Jonkvr. Helena.Carol i-
na de Jonge, aldaar op 20 Juli
1826 geboren.
Pieter Caland heeft zijn roem als water
bouwkundige geoogst door zijn ontwerp
van den Nieuwen Waterweg ten gunste
van Rotterdam. In 1856 werd hem opgedra
gen plannen in te dienen om een betere
verbinding in te dienen tusschen genoemde
stad en de zee. Hij meende dit doel het best
te bereiken door doorgraving van den Hoek
van Holland. Hij ondervond hierbij veel te
genwerking.
Men achtte het ondoenlijk, in elk geval
niet afdoende. Door zijn groot doorzettings
vermogen wist hij ten laatste den betrok
ken minister voor zijn plannen te winnen
en op 31 October 1866 werd de eerste spa
de voor dit belangrijke werk in den grond
gestoken door den kroonprins Willem van
Oranje.
De Nieuwe Waterweg is na een moei-
zamen arbeid van 6 jaar tot stand geko
men. Rotterdam heeft zijn tegenwoordigen
bloei als zeehavenstad er aan te danken.
Bij Tiet aftreden van den populairen bur
gemeester van Rotterdam F. B. 's Jacob,
werd hem door de burgerij der stad een be
langrijke som geld aangeboden met de op
dracht die geheel te zijnen keuze aan te
wenden. Hij meende dit niet beter te kun
nen doen, dan den man te huldigen, waar
aan Rotterdam zijn steeds toenemenden
welvaart heeft te danken. Hij stichtte daar
om voor het ontvangen geld een gedenk-
teeken op den gedempten singel bij het Boy-
mansplein ter eere van Pieter Caland, den
ontwerper van den waterweg. Het monu-
Onderstaande partijen werden Woensdag
avond j.l. gespeeld te Goes voor de Compe
titie van den Zeeuwschen Schaakbond in
den wedstrijd Goes IMiddelburg I.
Partij le bord.
Wit: J. BONNET, Goes.
Zwart: H. STROOBAND, Koudekerke.
Konings-Indisch.
1. d2d4 Pg8—f6 2. c2—c4 g7—g6
3. Pgl—f3 d7d5
Dat is tegenwoordig één van de meest ge
speelde varianten van de Indische verdedi
ging. Men zou deze speelwijze Grünfeld-In-
disch kunnen noemen.
4. Pbl—c3 Lf8g7 5. e2—e3 0—0
6. Lel—d2 c7c6 7. Tal—cl PbS—d7
8. c4xd5 Pf3xd5 9. Pc3xd5 c6xd5
10. Ld2—c3 Pd7b6 11. Lfl—d3 Lc8—g4
Veel nut heeft deze zet niet. Beter was
direct 11Lc8d7. Nu is er voor
zwart tempoverlies ontstaan
12. h2h3 Lg4e6 13. 0—0 Dd8—d6
14. Ddl—b3 Ta8—b2
Zwart heeft moeite om tot een behoor
lijke ontwikkeling te komen.
15.Lc3—b4 Dd6d7 16. Lb4—c5 Pb6—c8
17. Ld3b5 Dd7—d8 18. Db3—dl
Na Lb5a6 had wit mogelijk wel eenig
voordeel kunnen behalen. Na 18
b7b6 kan volgen Db3b4, Tf8e8;
19. a2a4 enz.
18a7a6 19. Lb5—d3 Pc8—d6
20. Pf3g5 Le6—c8 21. Ddl—b3 b7—b6
22. Lc5—b4 Lc8—b7 23. Db3—a3 Pd6—c8
24. Pg5—f3
Gedwongen. Er dreigt 24a6a5
en daarna e7e5 met stukverlies voor wit.
24a6a5 25. Lb4—c3 Pc8—d6
26. b2—b3 Tb8c8 27. b3—b4 Pd6—e4
28. Ld3xe4 d5xe4 29. Pf3—d2 a5xb4
30. Lc3xb4 Tc8a8 31. Da3—b2 Tf8—e8
32. f2—f4 e4xf3, e.p. 33. Pd2xf2 Dd8—d5
34. a2a3 e7—e5 35. d4xe5 Lg7xe5
36. Pf3xe5 Te8xe5 37. Db2—f2 Ta8—e8
38. Tfl—dl Dd5—e4
WM
In deze stand moest de partij wegens tijd
gebrek worden afgebroken. Zij zal arbitrair
beslist worden.
De partij aan het derde bord was de vol
gende:
Wit: A. C. VAN VIJVEN, Goes.
Zwart: W. DE GRAAF, Middelburg.
Damepionnenspel.
1. d2—d4 Pg8—f6 2. Pgl—f3 d7—d5
De beste voortzetting.
Zwart behoudt zich de mogelijkheid voor
zijn Lc8 naar f5 of g4 te ontwikkelen
3. Lel—g5
Bij deze opstelling is 3. Lelf4 beter
waarop Zwart het beste antwoord 3
c7c5. Van twijfelachtige waarde is
3Lf5 volgens 4. c4, c6. 5. Db3.
Wel speelbaar is daarentegen 3
e7e6 Met 3. g2g3 ontstaat een vertak
king van het Reti-compelx.
3j c7c6 4. e2e3 Lc8—f5
5. Lfl—d3
Nu moest c2c4 gespeeld worden.
5Pf6—e4 6. Ld3xe4
Waarom niet de ontwikkelingszet
6. Pbld2? Na 6Pe4xg5 volgt
immers 7. Ld3xf5 en wit heeft goed spel
6d5xe4 7. Pf3—d2 Pb8—d7
8. 0—0 h7—h6 9. Lg5—h4 g7—g5
10. Lh4g3 h6—h5
Er dreigt h4 met stukverlies.
11. h2h3 g5—g4 12. h3xg4?
Na 12. h4 had wit nog een goed spel.
12h5xg4 13. c2c4 e7e6
14. Ddl—c2 Dd8—f6 15. Pbl—c3
Hier moest Tfldl worden gespeeld.
1 5Df6h6 16. f2—f4
Gedwongen. Er dreigt mat op hl
1 6e4 x f3. e.p. 17. Dc2—dl Dh6-hlt
18. Kglf2 Dhlxg2f Wit geeft op.
ment werd 23 Dec. 1907 onthuld en door
de gemeente overgenomen.
Nog andere belangrijke functies op het
gebied van waterstaat heeft P. Caland ver
vuld. In Zeeland noemen wij de af
damming van de Ooster-
Schelde en het Sloe noodig voor
den spoorweg. Ook buiten Zeeland, zelfs in
Oost- en West-Indië heeft hij belangrijke
waterbouwkundige werken tot stand ge
bracht.
In 1870 werd hij hoofdingenieur. Nog
geen drie jaar later werd hij benoemd tot
inspecteur, met voorbijgang van 8 hoofdin
genieurs. Deze laatste benoeming zegt ge
noeg.
Ook heeft hij verscheidene wetenschap
pelijke werken geschreven op gebied van
waterstaat.
Uit het huwelijk met Jonkvr. H. C. de
Jonge, overleden te 's-Gravenhage 20 Jan.
1893, werden 4 zoons en 3 dochters ge
boren. Een dier zoons, n.l. Willem
heeft zich naam gemaakt als een uitne
mend kenner van de Oostersche talen. Hij
was hoogleeraar in het Sanskriet en de ver
gel. Indog. taalwetenschap aan de universi
teit te Utrecht, t 1932.
Pieter Caland overleed te Wageningen
op 12 Juni 1902.
Te Westkapelle, de bakermat van boven
genoemde bekwame mannen, komt de
naam Caland nog veelvuldig voor.
(.Van onzen Londensch'en
correspondent).
De Engelsche week is in twee deelen te
scheiden: de week en het weekend, Voor
de beklagenswaardige figuur die als „de
vermoeide zakenman" bekend staat duurt
de „v/eek" ongeveer anderhalve dag. Hij
verlaat Donderdagmiddag na de lunch,
uitgeput door de geweldige zorgen van
zijn verantwoordelijkheid (alsook door de
lunch), zijn kantoor, en haast zich de vol
gende Woensdagmorgen weer naar zijn
arbeid terug om met frisschen moed weer
aan het werk en lunch te gaan. Voor hen
echter, die niet gebukt gaan onder de
drukkende lasten van leiderschap, en dat
blijft natuurlijk altijd de groote meerder
heid van het volk, begint de „week" op
Maandagmorgen en eindigt Vrijdagavond.
Officieel gaat de arbeid weliswaar door
tot Zaterdagmiddag, maar in de City, op
de regeeringsbureaux en in tal van ande
re bedrijfstakken vintd men het toch Vrij
dagmiddag om zes uur welletjes en wordt
er Zateraagmorgen nauwelijks meer ge
werkt. Zoo komt het dat Londen Zaterdag
ochtend reeds het beeld toont van een
uitgestorven stad. Van de vroege ochtend
uren af, stroomt de stad in een eindelooze
stoet van autos naar alle kanten leeg.
Het weekend is begonnen.
Wat doet men op zoo'n Engelsch week
end? In theorie en de romans is het heel
eenvoudig. Men neemt al de uitnoodigin-
gen, die men heeft ontvangen om op
enorme kasteelen met imponeerende but
lers te gaan logeeren, stort ze in de prul-
Iemand, roert ze flink door elkander,
pakt er dan geblinddoekt een uit, die men
vervolgens aanneemt. In de praktijk (al
thans mijn praktijk) is het lichtelijk am
ders. Vreemd genoeg ontvang ik heelemaal
geen uitnoodigingen om in een kasteel te
gaan logeeren. Het is verdrietig en on
begrijpelijk, maar dat zijn nu eenmaal din
gen in het leven, waarbij men zich moet
neerleggen. Dat doe ik dan ook, en daar
om zit ik eiken Vrijdagavond gelaten op
een houtje te bijten, om te bedenken wat
ik deze weekend nu eens zal doen. Ge
woonlijk is het resultaat van deze overpein
zingen dat ik niets kan bedenken, en be
sluis rustig met mijn poes te blijven spe
len. Vorige week echter, gaf mijn houtje
mij plotseling inspiratie en ben ik, mij los
rukkend uit mijn gebruikelijke apathie,
op mijn koetsje gesprongen om „Merrie
England" te gaan ontdekken.
„Merrie England' nu, goedaardige lezer,
is geen paard maar het oude landelijke
Engeland van schilderachtige antieke cot
tages historische dorpjes, Pickwickiaan-
sche herbergen, roodgerokte ruiters en
roodgestaarte" vossen, waar opgemelde rui
ters op torenhooge paarden achteraanren-
nen, kortom, het Engeland waar Cook's
en zijn vriendjes U lekker mee trachten
te maken. Wat is het eerste wat de ont
dekkingsreiziger van dit Merrie England
ziet? Dat hangt er van af. Als hij in den
zomer gaat, ontdekt hij dat het gehuld is
in een moordenden benzinedamp. Laat ik
U een goeden raad geven: Wilt gij Mer
rie England leeren kennen en waardeeren,
gaat dan niet op een zomersche weekend,
want dan ontkomt gij vrijwel nergens aan
de ijselijke overbevolking van auto's met
hun in vele gevallen nog veel ijselijker
inhoud. Gaat door de week, of gaat zoo
als ik, die door de week vlijtig aan mijn
bureau gekluisterd zit, op een wintersche
weekend. Wat U dan het eerste treft is
niet de benzine- maar den natuurlijken damp
of mist waarin dit Merrie England het
grootste deel van den tijd verloren ligt.
Maar laat U hierdoor niet afschrikken:
want deze lichte nevel, die alle kleuren
met een blauwig waas omhangt, is een van
de grootste charmes van het landschap.
Zij geeft het de teere schoonheid van een
aquarel van Whistier; zij dringt U boven
dien zoo onvermurwbaar door merg en
been dat de Pickwickiaansche herbergen,
die de tweede attractie van Merrie Eng
land vormen, er nog in aantrekkingskracht
door winnen. Het zijn herbergen in den
ouden zin van het woord, niet alleen ta
veernes om in te gebruiken maar tevens
ook hotels. Ook in 1939 zijn er over het
heele land nog honderden van deze oude,
en vaak uitermate schilderachtige her
bergen. Ongelukkigerwijs gaat de schil
derachtigheid veelal gepaard aan een com
fort waar ook alleen een schilder genoegen
mee zou nemen. De bedden zijn van Spar-
taansche hardheid, het eten is om bitter
van te huilen, en het verblijf in een dezer
gelegenheden is derhalve dikwijls een
uitermate melancholiek genoegen. In de
laatste jaren zijn er echter verschillende
van deze herbergen in handen gekomen
van lieden, die zich genoeg schamen over
Engelands welverdiend slechte reputatie
op hotel-gebied, om te trachten hier verbe
tering in te brengen. In een van deze ge
zegende herbergen nu heb ik mijn vorige
weekend doorgebracht, de Crown Inn in
Chiddingfold, Surrey, als U het precies
weten wilt. Charmanter verblijf laat zich
niet voorstellen. Zoowel van binnen als
van buiten is het een juweel van oud-
Engelsche architectuur, met eeuwenoude
eikenhouten balken waar men steeds har
der zijn hoofd aan stoot, heerlijke open
vuren, hemelsche hemelbedden, en door
de kleine, in lood gezette ruitjes een al
lervriendelijkst uitzicht op de „village
green", een groot groen veld, omzoomd
door tal van oude cottages en een liefe
lijk, doch te veel lawaai-makend, kerkje.
Inderdaad een uitermate bevredigend ge
heel, zoowel aesthetisch als culinair, en
hoewel misschien een der allerbesten, ze
ker niet eenig in zijn soort.
Maar helaas, nog wandelt men niet in
nig vergenoegd en tevreden met merrie
old England door een van deze vriendelij
ke dorpjes rond, of in negen van de tien
gevallen wordt het spiedend oog getroffen
