AKKERTJES
KRONIEK van den DAG.
ZEELAND.
No. 56.
DE TRAGEDIE VAN MAYERLING.
MIDDELBURG.
WALCHEREN.
ZUID-BEVELAND.
ïelks-
dikke
25 ct.
Io ge-
Jlees-
fi'burg,
5D in
U le
eens
(ersch.
Vlis-
U-
(dellen
6.98,
1.25,
by-uit-
-eviele
>terin-
[15 ct.
!dkaas
ct. p.
Slag.
['burg.
am
IBB""
raagd,
Jelling,
lelden
yrouw
37,
>or de
lelden
ir, L.
ar de
5 uur.
7.30—
jaar.
ig a.s.
Huijs-
raagd,
jon-
I. on-
Blad.
G ge-
schen,
2 uur.
ie en
aat 3,
Duitschland's eeonomisehe
moeilijkheden en de bewapeming
In zijn rede voor den Rijksdag op 30 Ja
nuari 3.1. heeft Hitler openlijk erkend, dat
het Derde Rijk met economische moeilijk
heden worstelt; en bij wijze van variatie op
het „pompen of verzuipen" voegde hij daar
aan toe, dat Duitschland zijn uitvoer moet
en zal uitbreiden, teneinde over de vereisch-
te deviezen voor den aankoop van grond
stoffen in het buitenland de beschikking te
krijgen.
Bij de opening van de Leipziger Messe,
Zondag j.l., heeft dr. Goebbels een uitge
breide paraphrase van dit thema opgele
verd. Er is een tekort aan tal van levens
middelen en producten, die hij onder de
„kleine luxe" rangschikte in het Duitsche
rijk. De minister vond het zelfs niet meer
noodig deze schaarschte geringer voor te
stellen dan ze in werkelijkheid is. Ze betee-
kent een ernstige zaak, welke mede schul
dig staat aan de tegenwoordige spanningen
in Europa. En ze zal opgelost dienen te
worden, wil men voorkomen, dat die span
ningen nog erger worden. Minister Goeb
bels deed in dit verband een beroep op En
geland, dat het in de hand heeft (o.a. door
teruggave van koloniën aan Duitschland, al
zweeg spr. daarover), om te helpen.
In de Engelsche pers heeft de rede haar
weerslag gevonden in critisch commentaar.
Men verwijt den heer Goebbels uiteraard
niet, dat hij openhartig den economischen
nood van het Derde Rijk besprak; wel ech
ter, dat hij hem meende te moeten moti-
veeren op een wijs, welke men in Engeland
uit den booze vindt. Goebbels stelde het zoo
voor, dat de Duitsche bodem niet in staat
zou zijn, om een volk van 80 millioen zielen
van het noodige te voorzien. Een land als
Duitschland moet noodzakelijk de beschik
king hebben over groote hoeveelheden kolo
niale grondstoffen, om zijn plaats in de we
reld te kunnen innemen. Verder zijn de we
reldoorlog en het „waanzinnige" democrati
sche tijdperk van 19191933, de periode van
de grondwet van Weimar, de 14 jaren na
den oorlog, welke aan het Hitler-régime
vooraf gingen, schuld aan den penibelen
toestand.
Daartegenover stelt nu de Engelsche pers,
dat het nazi-bewind de laatste zes jaren een
averechtsche economische politiek heeft
gevoerd; aan deze politiek veel meer dan
aan de door dr. Goebbels genoemde oorza
ken moet men de moeilijkheden wijten. Ze
culmineerde in ontzaglijke uitgaven voor
herbewapening. Milliarden en milliarden be
steedde het Duitschland van Hitier aan de
weermacht. Economisch gesproken vormen
die milliarden weggegooid geld: immers
oorlogsmateriaal is onproductief. Men kan
er alleen maar mede vernietigen; opbren
gen doet het nooit iets. De heer Goebbels
heeft de zaak uit dezen hoofde op zijn minst
vreeseljjk eenzijdig voorgesteld. Al kan
men niet bestrijden, dat in 1933, toen de
nazi's de macht kregen, Duitschland er eco
nomisch slecht voorstond, in plaats van ver
beterd heeft de economische politiek der
nat.-soc. regeering de situatie nog verer
gerd. De schaarschte aan levensmiddelen
etc. is een onmiddellijk gevolg van
haar bewind. Als ze minder voor kanonnen
had uitgegeven, zou ze meer boter uit het
buitenland hebben kunnen laten invoeren.
Hoe juist deze Engelsche redeneering mag
zijn, men komt er niet verder mee, als men
weigert toe te geven, dat er ook nog
psychologische factoren in het spel zijn
en dat daarmede de oplossing der moei
lijkheden ten nauwste samenhangt. De bui-
tenlandsche politiek van Frankrijk en En
geland na den wereldoorlog bereidde den
bodem in Duitschland voor het nationaal-
socialisme en middellijk is deze politiek
daarmee ook verantwoordelijk voor de
vreeswekkende Duitsche herbewapening.
Men heeft het noodig te Parijs en Londen,
dit goed te beseffen, om thans niet in soort
gelijke fouten te vervallen. Want het staat
vast, dat Duitschland economisch inderdaad
de helpende hand gereikt moet worden,
niet alleen ten bate van Duitschland zelf,
maar ten bate van geheel Europa, ja van
de geheele wereld. Economisch zijn de in
ternationale verstrengelingen zoo innig ge
worden, dat de geheele internationale ge
meenschap het voelt, wanneer een bepaald
lid er van lijdende is.
Aan den anderen kant zal het nationaal-
socialistisch Duitschland echter moeten be
seffen, dat zijn reusachtige herbewapening
Uit de memoires van de moeder van
Maria Vetséra, over den liefdesroman
van Kroonprins Rudolf.
15).
„Onmiddellijk stuurde haar broer de ba
rones een telegram na, dat haar echter niet
bereikte, aangezien zij zich zoo zwak voel
de, dat zij de reis in Reifling onderbroken
had. Later deelde graaf Stockau de baro
nes mede, dat men hem verklaard had het
te hebben laten voorkomen alsof de kroon
prins door de barones vermoord zou zijn,
om op deze wijze tot iederen prijs te ver
hinderen, dat zjj naar Mayerling zou' ijlen
en het lichaam van haar dochter opeischen
en om haar te dwingen Weenen onmiddel
lijk te verlaten".
Tevergeefs keerde de arme moeder naar
Weenen terug. Zij mocht haar overleden
kind niet meer zien.
Het doode meisje in het rijtuig.
Alleen in sensatieromans of grandguig-
nolstukken komen scènes voor als het ver
haal van de begrafenis van Mary Vetséra.
De moeder mocht er niet bij tegenwoordig
zijn. Het hof had haar verboden bij de kist
v&n haar kind voor het zieleheil van de
3oode te bidden.
"Graaf Stockau deelde de barones bi)
haar terugkomst uit Reifling mede", zoo
luidt het gedenkschrift, „dat er bevel gege
ven was, haar dochter te Heiligenkreuz te
begraven. Men wilde haar in geen geval
naar Weenen transporteeren. „Je moet
aar opdracht geven, alles in jouw naam
e doen zei hij. De barones liet alles wil
loos over zich heen gaan. Graaf Stockau
haar verder, dat er bevel gegeven
vvas, geen lijkkist in het slot Mayerling tel
psychologisch het uitsteken van de helpen
de hand van anderen moet remmen, tenzij
het zich niet in woord, maar in daad
bereid toont, daarmee op te houden. M.a.w.
voldoende economische hulp voor het Derde
Rijk (tenslotte ook in \Jen vorm van een
teruggave der voormalige Duitsche kolo
niën) zal gepaard moeten gaan met een
overeenkomst tot beperking der bewape
ningen. Zoolang het huidige Duitschland
zijn soldateske manieren handhaaft, zullen
de democratische mogendheden blijven vree
zen, dat het laatste doel van het Derde Rijk
is, de wereld, thans de Europeesche wereld;
te overheerschen met geweld. Duitsche
woorden, die het tegendeel betuigen, kun
nen deze vrees niet wegnemen. De daad
moet hier gesteld worden, evenals Engeland
te zelfder tijd metterdaad dient te bewij
zen, dat het Duitschland middelen wil
schenken, om uit de economische moeilijk
heden te geraken.
BENZINE-STATIONS IN HET
LANDSCHAP.
De commissie „de weg in het landschap"
(W.I.L.), sub-commissie van den bond
Heemschut, heeft een adres gericht tot den
minister van waterstaat en tot alle colleges
van Ged. Staten betreffende de benzine
stations, welke vaak door hun uiterlijk, hun
vorm en kleuren, door een verkeerde wjjze
van plaatsing, de vaak hinderlijke opschrif
ten en reclames, enz. het landschap in ster.
ke mate ontsieren. Vooral is dat het geval
bij de vele stations, die niet door de groote
benzine-concerns, doch door derden worden
geëxploiteerd.
Adressante verzoekt aan de genoemde
overheidsinstanties te bevorderen, dat ten
opzichte van de benzine-stations met de
verschillende eischen van welstand en met
den eisch van een zoo goed mogelijke aan
passing aan het omringende landschap ten
volle rekening zal worden gehouden.
I. K. van der Weele f
Te Lunteren is op 55-jarigen leeftijd over
leden de heer I. K. van der Weele, die te
Middelburg geboren is en die oa. alhier ge-
ruimen tijd als commies der P.T.T. werk
zaam is geweest.
EEN MUZIKALE WANDELING EN EEN
SERENADE.
Gisteravond trok het Chr. muziekgezel
schap „Oefening na den Arbeid" door een
deel der stad met zich voerende een doek
met opwekking tot bezoek aan den bazaar,
die heden, morgen en overmorgen wordt
gehouden in de Bogardzaal.
Het vrij frissche weder was zeker oor
zaak, dat er maar een matige belangstel
ling was, althans op straat.
Toch was er een uitzondering en dat was
toen het gezelschap even van de oorspron
kelijke route afweek om enkele nummers
ten beste te geven voor de woning van het
echtpaar W. Hendrikse in de Singelstraat,
dat zijn 25-jarig huwelijksfeest vierde.
De feestvierenden kwamen grootendeels
naar buiten en maakten een rondedansje
bij de muziek.
De directeur, de heer J. C. F. van Kamer,
complimenteerde het zilveren paar, waarop
de heer Hendrikse dank bracht voor deze
attentie.
VEREENIGING
„DE AMBACHTSSCHOOL".
In de gisteravond gehouden algemeene
jaarvergadering van de Vereeniging „De
Ambachtsschool", heeft na opening der
vergadering door den voorzitter, den heer
J. A. Vertregt, de secretaris, de heer S.
Caljouw, zijn jaarverslag uitgebracht.
Hieraan ontleenen wij het volgende:
Over het afgeloopen jaar kan allereerst
melding gemaakt worden van de geregel-
den gang van het onderwijs, waarvan de
resultaten bevredigend genoemd mogen
worden. In 1938 telde de vereeniging 2
eere-leden, 34 leden en belangstellenden.
Als tijdelijke leerkracht werd voor den
cursus 19381939 voor de eerste klasse
bankwerken, de heer R. van der Wielen
en voor de eerste klasse electro-techniey,
de heer W. J. Braam wederom voor 1
jaar aangesteld.
Wegens ongesteldheid van de heeren
brengen. Daarmee was het bevel echter
nog niet ten einde. Er was verder veror
dend, dat, om geen opzien te baren, op den
geheelen weg naar Heiligenkreuz noch een
lijkkist, noch een lijkwagen gezien mocht
worden, zoodat het lichaam zittend in een
rijtuig naar Heiligenkreuz vervoerd moest
v/orden!
Op deze gruwelijke wijze werd het trans
port van de doode ook werkelijk voltrokken.
Donderdag den 31sten Januari reisden
graaf Stockau en de broer van de barones
's avonds om half vijf naar Mayerling. Te
vergeefs stonden zij een half uur lang aan
de poort te bellen, tot eindelijk een rijtuig
met den keizerlijken lijfarts, dr. Auchen-
thaler, voor kwam rijden, waarop ook de
poortwachter verscheen en hen binnen liet.
Een beambte verbrak het zegel en liet
hen binnen in de kamer, waar men het lijk
vond. Zij had een schotwond aan de linker
slaap. Er waren ongeveer acht-en-dertig
uur voorbijgegaan sedert den dood en het
lijk bevond zich nog in denzelfden toe
stand als waarin men het gevonden had,
de oogen half geopend, uit den mond was
een stroom bloed gevloeid, de armen rust
ten licht gebogen in haar schoot, de linker
hand omsloot krampachtig een zakdoek,
welke slechts met groote moeite uit de ver
stijfde vingers verwijderd kon worden. Het
lijk was naar een andere kamer overge
bracht. Men had het daar op een bed gelegd
en het zoo met kleeren toegedekt, dat er
niets meer van te zien was.
Er is zonderling met het lijk omgespron
gen. Men heeft haar de liefdesdiensten ge
weigerd, die zelfs bij de heidenen als hei
lige gebruiken verricht worden. Niemand
van al de menschen, die in het slot ver
toefden, had er zelfs maar een oogenblik
aan gedacht haar de oogen toe te drukken.
Sloover en Kee moesten de lessen dezer
leeraren worden waargenomen. De hee
ren R. van Miert en D. Beekes waren be
reid deze lessen waar te nemen.
De opleidingsduur voor scheepwerktuig-
kundige is twee-jarig geworden. De nieu
we cursus is aangevangen met 248 leerlin
gen en wel 132 in de eerste, 110 in de
tweede en 6 in de vervolgklasse. Boven
dien telde de cursus voor scheepwerktuig-
kundige 50 leerling-machinisten. Van deze
leerlingen zijn 218 niet in Middelburg
woonachtig. Er zijn 12 leerlingen, die vrij
stelling van betaling van schoolgeld ge
nieten.
De rekening die de heer Caljouw als
penningmeester uitbracht, heeft een eind
cijfer van 70845.
Zoowel de rekening als het jaarverslag
werden goedgekeurd.
De vergadering herkoos tot bestuursle
den de heeren J. A. Vertregt en mr. J.
H. C. Heijse.
ARNEMUIDEN. Onder voorzitterschap
van den heer J. J. Huijssen hield de ver
eeniging „Het Groene Kruis" haar alge
meene vergadering. Aan het jaarverslag van
den secretaris J. P. Israël ontleenen we
dat het ledental op 31 December 1938 ge
stegen was tot 520 leden. Gememoreerd
werd het vele werk dat de afgetreden pen
ningmeester A. Buijs Jzn. voor de vereeni
ging gedaan heeft. Het verplegingsmate-
liaal werd voorzoover noodig vernieuwd
en aangevuld. Aan 175 gezinnen werden in
het afgeloopen jaar 365 stuks verplegings-
artikelen uitgereikt. Door de wijkverpleeg
ster werd op de haar bekende wijze aan 125
personen hulp verleend, waaronder 19 uit
sluitend t.b.c. patiënten, 58 kraamvrouwen
en zuigelingen en 48 anderen. Het aantal
huisbezoeken beliep 4009 waarvan 301 aan
t.b.c. patiënten, 522 bij kraamvrouwen en
3186 voor andere ziektegevallen. De twee
ligtenten werden eenigen tijd gebruikt. Van
de hoogtezon werd door 23 patiënten ge
bruik gemaakt, terwijl 8 personen korter
of langer tijd gebruik maakte van de
„solluxlamp". Eenmaal vond ontsmetting
plaats terwijl ten behoeve van 1 gezin een
woningverandering werd uitgevoerd. Aan
de vereeniging E.H.B.O. werd een belang
rijke financieele steun verleend opdat deze
vereeniging haar arbeid ten volle kan ver
richten. Bemiddeling werd verleend bij 't
uitzenden van 2 zieken naar een sanato
rium, 1 naar een ziekenhuis en 1 kind naar
het zeehospitium Zonneveld.
Uit het verslag van den penningmeester
bleek dat de ontvangsten voor de afdeeling
t.b.c.-bestrijding bedroegen 826, de uit
gaven 842, nadeelig saldo 16. Voor de
afdeeling het „Groene Kruis" bedroegen de
ontvangsten 1.785, de uitgaven 1.690, ba
tig saldo 95.
Wegens vertrek naar Driewegen van den
secretaris J. P. Israël werd als bestuurslid
gekozen de heer J. Langebeeke.
Den vertrekkenden secretaris J. P. Israël
werd door den voorzitter in welgekozen
woorden warmen dank gebracht voor al
hetgene dat deze in het belang der vereeni
ging gedaan heeft.
ARNEMUIDEN. In de zaal van den heer
Hameling werd Woensdag en Vrijdag j.l.
door de muziekvereeniging „Arne's Ge
noegen" onder leiding van den heer F.
Buijs een openbare uitvoering gegeven. Bei
den avonden werden ingeleid met een wel
komstwoord van den voorzitter, dokter
P. de Haas. De muziek welke afgewisseld
werd door 2 tooneelstukjes werd goed uit
gevoerd, terwijl talrijke aanwezigen mede
leefden met de tooneelvertolking. De da-
mestooneelspeelsters werden verrast met
een doos bonbons, terwijl de penningmees
ter der vereeniging de heer C. Mulder met
eenige woorden dank bracht aan mevr. De
Haas—Elfferich en haar een plant aanbood
voor haar opoffering en leiding bij het in-
studeeren van het tooneel.
RAAD VAN ARNEMUIDEN.
ARNEMUIDEN, Zaterdagmiddag verga
derde de Raad, onder voorzitterschap van
burgemeester H. G. Horninge, voltallig.
Tot onderwijzer aan de Openbare Lagere
School (kom) in de vacature J. P. Israël
werd benoemd de heer J. G. Smits te Vlis-
singen.
De zekerheidsstelling van den gemeente
ontvanger werd opgeheven, daar de ge
meente aangesloten is bij de risicovereeni-
ging tegen fraude. Een aanvrage van het
bestuur der Vereeniging voor Bijzonder
Lager Onderwijs op Geref. Grondslag om
toekenning der vergoeding bedoeld bij arti
kel 101 der L.O. wet 1920 over het dienst
jaar 1938. werd aangehouden tot de ge
meenterekening over dat jaar definitief zal
zijn vastgesteld.
Met de gemeente Nieuw- en Sint-Joosland
werd een overeenkomst aangegaan inzake
samenwerking voor den luchtbeschermings
dienst. De rechten en plichten zijn over en
weer in een verordening vastgelegd.
Een verzoek van de gezusters Kluijfhout
om een bijdrage in de kosten van een te
rioleeren sloot werd in handen van B. en
W. gesteld om advies.
Aan L. K. J. de Pree zal eenige vierkante
meters grond in erfpacht of pacht worden
gegeven naar keuze van den aanvrager; de
prijs werd vastgesteld op 6 per m2.
Voor het stembureau I op het Gemeente
huis werden aangewezen de voorzitter, de
heeren B. Franse en J. Janse; voor stem
bureau II, de Openbare school, de heeren
A. Schuit, L. Puijpe en J. Polderdijk, de
overige leden en de gemeente-secretaris en
ontvanger werden tot plaatsvervangers be
noemd.
Bij de rondvraag vestigde de heer W.
van Belzen de aandacht op de deuren
van het nieuwe gedeelte der vischhal, deze
zijn van boven wel van traliewerk maar
niet van luiken voorzien, zoodat het er erg
koud is. De voor z. zeide de noodige luiken
toe.
De heer J. van Belzen vroeg of de
verrekeningsstaten van de garnalenvisschers
niet in duplo kunnen worden verstrekt,
waardoor er ook een in bezit van den schip
per kan blijven. De v o o r z. zeide dat hier
aan zal worden tegemoet gekomen.
DOMBURG. Maandagavond werd onder
voorzitterschap van den heer P. J. Elout
de alg. ledenvergadering gehouden van de
coöperatieve kolenvereeniging „Domburg"
u.a. In zijn openingswoord deelde de voor
zitter reeds mede, dat ook dit jaar geen
dividend zou worden uitgekeerd, waardoor
gezien het winstsaldo dus bewezen
is, dat de kolen niet te duur aan de leden
waren afgeleverd.
Uit het verslag van den secretaris bleek,
dat in 1938 5729 hl brandstof was afgele
verd (v.j. 5919 hl). Het financieel verslag
liet hooren, dat een winst was behaald van
169, nadat o.a. weder 25 was afge
schreven op den aankoop van een partij
nieuwe zakken. In kas was buiten het de
posito der leden 329. In 1938 was voor
4452 aan brandstoffen omgezet. De bezit
tingen der vereeniging staan met inbegrip
der aanwezige brandstoffen te boek voor
131.
Als bestuursleden werden herkozen mej.
de wed. A. Baard en de heeren A. van
der Hage Sz. en Joz. de Voogd, terwijl in
de commissie van toezicht werd gekozen
de heer M. Maas Pzn. inplaats van den
heer Jac. Geldof die reglementair niet her
kiesbaar was.
NIEUW- EN SINT-JOOSLAND. Vrijdag
hield de pl. afdeeling van het Groene
Kruis de gewone jaarvergadering. Met
het bestuur waren 38 leden aanwezig.
Wegens verhindering van den voorzitter
De koorts daalt onmiddellijk,
De besmetting wordt gestnit,
De ziekte-duur wordt ingekort,
Steeds goede resultaten mei j
Volgens recept van Apotheker Dumont
AKKER.CACHETS
Per koker ran 13 stuks 12 stuivers.
Per doos van 2 stuks 2 stuivers.
(Ingez. Meded.)
dokter A. J. de Weerd, werd de vergade
ring geleid door den heer P. Baurdoux.
De rekening over het jaar 1938 werd
vastgesteld op 695, in ontvangst en op
235 in uitgaaf. Batig saldo 460. De
leden die het aanwezige materiaal heb
ben nagezien rapporteerden dat alles in
de beste orde aanwezig was. Voorlezing
had plaats van de inventarislijst. Op voor
stel van enkele leden werd besloten tot
den aankoop van een hoogtezon. Het aan
tal leden bedraagt thans 260.
NIEUW- EN SINT-JOOSLAND. Voor de
betrekking van hoofd der openbare lagere
school in deze gemeente hebben zich 25
sollicitanten aangemeld.
OOSTKAPELLE. Vrijdagavond hield de
geref. knapen vereeniging „Obadja" ge
combineerd met de geref. meisjesvereeni-
ging „Een Mosterdzaadje" hun jaarverga
dering in de Chr. School op feestelijke
wijze. De leiding berustte bij den heer P.
Cornelisse. De jaarverslagen getuigden van
een opgewekt en bloeiend vereenigingsle-
ven. De rapporten der oudercommissies
luidden gunstig. Een viertal inleidingen uit
de behandelende vakken werden gehouden.
Voor een voordrachten- en memorisatie-
wedstrijd waren verschillende prijzen be
schikbaar gesteld. Een revue „Langs oude
paën" werd opgevoerd. Een samenspraak
door twee meisjes en een tableau „Leve
de Geuzen" vielen zeer in den smaak. Een
zangkoortje onder leiding van den heer
H. Lous bracht eenige nummers ten ge-
hoore. Tot lid der oudercommissie werd
benoemd de heer A. Melse.
VROUWENPOLDER. De vereeniging voor
I.o. op geref. grondslag alhier hield onder
voorzitterschap van den heer W. Maas Az.
in een der lokalen dier school, haar goed
bezochte jaarvergadering. Uit het verslag
van den secretaris bleek, dat het ledental
der vereeniging stationnair blijft. Het ge
tuigde voorts van een gezond en bloeiend
vereenigingsleven. Uit het verslag van den
penningmeester bleek, dat de vereeniging
er ook financieel goed voor staat; het jaar
1938 leverde een goed slot op van ruim
506. De aftredende bestuursleden, de hee
ren W. Maas Azn., A. van Dis en W. van
den Broeke, werden herkozen. Na afhan
deling der huishoudelijke zaken, werd door
de onderwijzeres der school mej. Vroon een
referaat gehouden, getiteld „De Bijbel en
het kind".
HANSWEERD. De heer J. Blokland,
wachtmeester der Kon. marechaussee alhier,
is met ingang van gister voor twee maan
den te Apeldoorn gedetacheerd.
De lading phosphaat van het schip
„Marrigje Louise" wordt thans door v. d.
Tak's Bergingsbedrijf te Wemeldinge in een
ander schip overgeslagen.
THEE DOETJE
(Jngez. Meded.)
Zij lag daar onverzorgd, alsof er wijd en
zijd geen menschelijke hulp in de buurt
was, of als een lichaam, dat men na een
catastrophe maar heeft laten liggen, om
dat men geen tijd en gelegenheid had, het
op te ruimen.
Graaf Stockau voert aan, dat men hem,
toen hij zich den vorig en dag op Mayerling
vervoegd had, om het lijk af te halen, dit
had geweigerd, hetgeen op zichzelf reeds
een wreedheid was, aangezien de lijkschou
wing toen reeds geschied was. Deze had
slechts ten doel kunnen hebben, den dood
vast te stellen en daarvan aangifte aan de
familie te kunnen doen. Dit had dan echter
direct moeten gebeuren en er had niets
aan het lichaam meer veranderd mogen
worden. In geen geval had men het naar
een andere kamer mogen brengen en het
daar zoo lang verborgen houden.
Het lichaam werd nu door dr. Auchen-
thaler gereinigd en aangekleed en daarna
aan de familie overgegeven voor het ver
voer naar Heiligenkreuz. Vooraf was echter
een protocol opgemaakt over het vinden
van het lijk en den aard van de schotwond
en men had er de opmerking in opgenomen,
dat het waarschijnlijk een geval van zelf
moord was.
Op de vraag aan de familie, of men het
hiermee eens was, merkte de broer van de
barones vragend op, of men geen last kon
krijgen met de kerkelijke autoriteiten, wan
neer het een geval van zelfmoord betrof.
Er werd hem echter geantwoord, dat dat
niet het geval zou zijn. Er moest echter in
het protocol wel gesproken worden van
zelfmoord, daar anders aangifte bij het ge
recht zou moeten volgen en dat zou nog
veel meer opzien baren. Mijn pen aarzelt
om het te beschrijven", zegt de moeder bij
het vertellen van de volgende gebeurtenis
sen:
„Toen dit alles gebeurd was, werd het
lichaam van de barones voorin het rijtuig
gezet, in half zittende houding. Op de ach
terbank hebben de beide bloedverwanten
plaats genomen en zoo moest zij, half zit
tend, in den duisteren nacht naar Heiligen
kreuz vervoerd worden.
Deze manier van vervoeren was een ont-
eeren van de nagedachtenis van de doode
en een kwelling voor de familie.
Bij de aankomst in Heiligenkreuz werd
het rijtuig door een man aangehouden, die
later bleek een detective te zijn. Hij zette
zich naast den koetsier en gaf bevel direct
het kerkhof op te rijden. Eerst toen z\j daar
waren, werd het ilchaam in de doodenka-
mer in een, in allerijl getimmerde ruw ge
verfde kist gelegd, hoewel men graaf
Stockau uitdrukkelijk beloofd had voor een
fatsoenlijke kist te zullen zorgen. Toen het
levenlooze lichaam in de kist was gelegd,
sloeg de torenklok het middernachtelijk
uur.
Van het kerkhof reden graaf Stockau en
Alexander Baltazzi naar het gemeentehuis,
waar een commissie bijeen was, bestaande
uit leden van het gemeentebestuur en de
politie. Er werden verschillende akten on
derteekend, waarbij ook een bewijs, waarin
men de verzochte manier van vervoer, die
toen reeds geschied was, inwilligde, met de
opmerking, dat slechts een eenvoudige
kist was toegestaan, hoewel de commissie
wist op welke wijze het lichaam vervoerd
was, ja zelf alle maatregelen hadden ge
troffen.
In een tweede bevelschrift werd de gees
telijkheid toegestaan het lichaam op het
kerkhof van de gemeente te begraven.
Den volgenden morgen om negen uur vol
trok de prior de begrafenisplechtigheid.
Het lichaam van de barones was aan de
aarde teruggegeven. De smartelijke troost,
het dierbaarste, haar door God toever
trouwde kind nog eenmaal te mogen aan-
kleeden, werd haar door het „bevel" ge
weigerd.
Bij nacht en ontij, erger dan het lijk van
misdadigers, werd het ontzielde lichaam
van de beminde doode het kerkhof opge
sleept. Slechts bij misdaden waarop de dood
straf stond, had volgens de wet bevel ge-
gegeven kunnen worden het lichaam
's nachts zonder eenig opzien te begraven,
maar dit slechts voor aartsmisdadigers gel
dende voorschrift werd in dermate toege
past op het ontzielde lichaam van het jonge
meisje, dat men bijna van lijkschennis zou
kunnen spreken.
Het „bevel" en het escorteeren van het
lijk door een detective laten geen twijfel,
dat er tegen de wet gehandeld werd, aange
zien de rechtbank zelf alle voorbereidende
maatregelen voor de begrafenis had geno
men en er ook zelf voor zorgde dat het op
deze manier uitgevoerd werd. Dat men de
familie er nog bij tegenwoordig liet zijn,
was slechts comediespel en diende om de
verantwoordelijkheid van zich af te schui
ven.
Men gaf niet om Goddelijke, noch om
menschelijke rechten, welke een dergelijke
behandeling en transport van het lijk ver
bieden. Men vergreep zich aan de rechten
van de doode, om voor het ter aarde be
stellen op een heilige plaats gezegend te
mogen worden. Men heeft de barones ver
zwegen, dat in Heiligenkreuz geen kapel,
doch slechts een lijkenkamer was en be
roofde het lichaam zoodoende van de ziele-
rust door zegening waarop het, voordat het
ter aarde werd besteld, recht had".
(Slot volgt).
