MIDDELBURGSCHE COURANT
GOESCHE COURANT)
Witte
Week
Wiener
Een gematigde rede van den
Duitschen Führer.
sr.
ƒ,50
op.
rk.
en
1,20
en
Drie Punten van het
Nationaal-Socialisme.
Maar Duitschland zal Italië in een oorlog
onder alle omstandigheden bijstaan.
Hitier erkent de groote economische moei
lijkheden van het Derde Rijk. De kolo
niale kwestie echter geen reden tot ge
wapend conflict.
De economische
moeilijkheden.
MIDDELBURG.
ZEER LAGE PRIJZEN
WEERBERICHT.
De kerkstrijd.
vail
üd ge-
kam-
Jkel
0—2;
hLoch-
>EN
Euro-
Za
te Ri
pe rjj-
Coops
i), P.
leiden
record
en in
I werd
min-
Eng-
zijn
Het
zijn
min.
en
|ioen-
ge-
feham
IFred
1 vóór
J offi-
Ichen
rland
elgië
IJN.
|zui-
iin-
tij-
led.)
Ilor-
|0,30
i.v
de
12,30
|2,00
age.
ide-
fitet.
17,05
INP,
}ins-
|0,20
tot
en
ïs-
.50
rk.
Dagblad. Uitg. N.V. De Middelburgsche Crt.
Bureaux: te MIDDELBURG: St. Pieterstr. 28,
Telefoon Redactie 2Ó9, Administratie 139;
♦eGOES: Turfkade Tel. 17. Postgiro 43255.
Abonnementsprijs'voor Middelburg en Goes
f 2.30, elders f 2.50 per kwartaal. Week
abonnementen in Middelburg en Goes 18 ct.
NGAlSu&tt JSS. TWEE BliAPisri. DINSDAG
il 31 JAN. 1939. EERSTE BLAD. 182e JAARG.
Advertentiën 30 ct per regel, ingezondea
mededeelingen 60 ct p. r. Bij contract lager.
Tarief op aanvraag. Familieberichten en
dankbetuigingen minimum f 2.10. „Kleine
Advertenties", max. 6 regels, 75 cent, bij
vooruitbetaling. ..Brieven, of adres bureau
v. d. blad" 10 ct extra. Bewijsnummers 5 cfc
i
Het is niet zoozeer een genot, als wel
dure plicht, te luisteren naar de groote
redevoeringen van den Duitscheri rijks
kanselier.
Niet, dat het van alle genieting vreemd
is: de heer Hitier heeft een mooie stem,
een prachtige uitspraak, een voordracht,
die tot het doel: een volksmassa tot parox-
ysmen van geestdrift op te zweepen, onver
beterlijk mag heeten. Als Hitier spreekt,
dan spreekt hij lang, en, behoudens enkele
inzinkingen, ais regel boeiend. Het valt
gansch niet te verwonderen, dat lieden, die
de nationaalsocialistische ideologie aanvaar
den, en die buitendien gelijk immers met
41 Hitier Duitschers het geval is door
een gebonden pers onkundig gehouden wor
den van wat zij, tot vorming van een vrij
oordeel, in elk geval zouden dienen te we
ten, door het redenaarstalent van hun bijna
vergoddelijkten en in elk geval verafgoden
leidersfiguur worden ingepalmd en, zoomo
gelijk, nóg sterker in hun geloof aan de
heilsboodschap van het nationaalsocialisme
komen te staan.
Het is geen wonder. Het valt te verkla
ren uit twee, drie hoofdversehijnselen of
feiten: het eerste, dat er in Duitschland
redenen voor de opkomst van het nationaal
socialisme waren. Met andere woorden:
het is niet zonder wezenlijken grond en aan
leiding ontstaan. Niet dat het moest ont
staan: het had ook anders gekund, langs
democratischen weg. Naar onze opvatting
had het langs dien weg niet alleen ge
kund, maar ook gemoeten, en dat het
anders gegaan is, is de schuld van de demo
cratie zelve, die onvoldoende begrip van
den toestand had, die onvoldoende waak
zaam was, die onvoldoende stootkracht en
spankracht, onvoldoende discipline en onvol
doende opofferingsgezindheid aan den dag
legde, toen het er om ging de geestesvrij
heid, de redelijkheid en het recht te verde
digen tegen den aanval, den stormloop, der
nationaal-socialistische ideologie. Er valt
leering uit dit verschijnsel te trekken voor
een volk als het onze, hetwelk de zegening
der democratie, der vrijheid van het volk
mede te regeeren, nog bezit: nationaalsocia
lisme of fascisme komen nimmer door de
wezenlijke waarde hunner diepste grond
slagen aan het bewind, maar zij worden
slechts de baas daar, waar de heerschende
democratie ze de baas laat worden. En als
de democratie wil voorkómen, dat ze de
baas worden, dan moet de democratie in de
eerste plaats den positieven arbeid, die het
natiohaalsocialisme beweert te willen leve
ren en dien het, ten deele, het moet er
kend worden, ook levert zelf ter hand
nemen: tot iederen prijs. Daarnaast moet
het ook negatief werken, n.l., door tegen de
politiek-intrigeerende methoden van het
nationaalsocialisme een scherpen en rück-
sichtslozen afweerdienst te stellen- hard
tegen hard, oog-om-oog en tand-om-tand
gelde hier maar dat is toch van de twee
de orde. Op de eerste plaats moet komen:
dat de democratie bewijst, met behoud van
haar wezenskenmerken, alles te kunnen
wat het totalitaire régime kan, of beweert
te kunnen.
Naar onze overtuiging is de democratie
potentieel hiertoe in staat; haar bestaans
recht en haar bestaan zelve zal ermee staan
of vallen, of zij dezen der democratie gestel
den eisch zal weten te vervullen.
Het tweede verklaringsbeginsel voor het
welslagen en beklijven der nationaalsocia
listische actie in Duitschland en ook dit
is leerzaam en waarschuwend voor demo
cratisch Nederland is dit: dat men daar,
met Hitier vooraan, heeft bewezen begre
pen te hebben de ontzaglijke waarde van
de suggestie, van den stijl, de symboliek, de
regie, kortom: van al die vormen, waarin
de gevoelens der massa tot uitdrukking ge
bracht worden en die, als wisselwerking,
die gevoelens beïnvloeden en tot hoogere
spanning weten op te voeren. Ook dat ver
waarloost de democratie veel te veel als
onbelangrijke bijkomstigheid, terwijl het in
werkelijkheid factoren van de eerste orde
zijn: „Ce siècle, autre en ses moeurs, de-
mande un autre style"dat heeft ook
Hitier begrepen, meesterlijk.
En het derde punt is, men mag het zeg
gen, een kwestie van geloof.
Niet van godsdienst, of van geloof om
trent de onzienlijke dingen een beschou
wing daaromtrent zou een boekdeel vullen
maar simpel van sterk geloof in de on
aantastbare juistheid van de nationaal-so
cialistische leer en van de bjj voorbaat
vaststaande onjuistheid en leugenachtigheid
van al hetgeen er tegen deze opvattingen
ingebracht zou kunnen worden. Wanneer
de redelijkheid niet meer meetelt en, des
noodig, tegen de rede in wordt vastgehou
den aan wat als kostbaarst geestelijk bezit
beschouwd wordt, dan mag men, dunkt ons,
van geloof spreken. Welnude nazi's, al
thans de goeden, oprechten en eerlijken on-
?eF.J1®11' golooven onwrikbaar in de
juistheid en zuiverheid hunner opvattingen.
Daaruit putten zij kracht.
ipen Saan zeIfs verder: zij dulden niet al-
nmnJP611 ari^ers meening naast de hunne,
in P-nmnIaKeen P'aats Voor is: zö ziin zelfs
aantastbare She^T*"^ ™P" dS °T
Juistheid hunner eigen opvat
tint a 1 échten, dat elke andere opvat-
alt te"^ rn°CratiSChe V00raan Slechts
til te bespotten overblijf-
h«iii wl f ljke tijdperk der mensch-
heid beschouwd wordt, zoo ongeveer ais
Hitier heeft gisteravond bijna twee uur
lang in den Rijksdag gesproxen, ter ge
legenheid van den zesden verjaardag van
het nat. soc bewind in Duitschland.
Het eerste deel der rede was als ge
woonlijk, een historische terugblik, waar
in ditmaal de gebeurtenissen, welke ver
leden jaar September zooveel spanning in
Europa veroorzaakten, de grootste plaats
innamen.
Hitler besloot dit deel zijner rede met
een vergelijking van de democratische en
autoritaire regeerstelsels, daaraan toevoe
gende, dat tenslotte de kwestie van den
staatsvorm of de organisatie van ee
volksgemeenschap internationaal in het
geheel niet in het debat kan zijn.
„Het is ons Duitschers, volkomen on
verschillig, welken staatsvorm andere
volken bezitten. Wij zien er geen voordeel
in het nationaal-socialisme als idee te
leveren, noch hebben wy aanleiding om
andere volkeren, omdat zjj democratieën
vormen, bijvoorbeeld te beoorlogen. Dö
bewering, dat het nationaal-socialistische
Duitschland binnenkort Noord- of Zuid-
Amerika, Australië, China, of zelfs Ne
derland aanvallen of verdeelen zal, en wel
omdat daar andere regeeringssystemen
heerschen, zou nog slechts aangevuld kun
nen worden met de voorspelling, dat wy
in aansluiting daaraan het voornemeni had
den onmiddellijk de volle inaan te bezetten
Overgaande tot de bespreking van eco
nomische vraagstukken zeide Hitier, dat
het een aammatiging zou zijn aan te ne
men, dat de wereld slechts voor een of
twee volkeren is geschapen. Ieder volk
heeft het recht zijn leven op deze aarde
te beveiligen.
Het Duitsche volk heeft precies hétzelf
de recht deel te hebben aan de ontsluiting
van deze wereld als ieder ander volk.
Toch is indertijd in Engelsche kringen de
gedachte verkondigd, dat de vernietiging
van Duitschland de Britsche handelswinst
ontzaggelijk zop opvoeren. De we
reldoorlog heeft bewezen
dat daaruit voor geen
enkelen staat zichtbare
winst ontstaan is. Ieder
nut van dezen oorlog is
te niet gedaan door de
ontzaggelijke offers, niet
slechts aan menschenle-
vens of goederen maar
ook aan voortdurende be
lasting van alle produc
ties en vooral van de
staatsbegrootingen.
In dit verband sprak de rijkskanselier
over de herstelbetalingen en het ontne
men der koloniën aan Duitschland. Daar
door werd het sterkste volk van Midden-
Europa verplicht nog veel meer dan vroe
ger als exportnatie op te treden. De roof
Newton en Einstein moeten denken over
de kosmografie der Vuurlanders en Eski
mo's.
Hierin ligt een groot gevaar.
Men kan namelijk niet praten met
fascisten en nationaalsocialisten. Praten
kan men alleen met lieden, die op denzelf
den grondslag staan, m.a.w.: die met u er
kennen, dat er normen van recht en rede
zijn, waaraan gij u beiden onderwerpt. Dan
kan door gedachtenwisseling een resultaat
bereikt worden. Maar verschillen die nor
men fundamenteel dan geeft praten
niets. En wil de andere partij uw normen
niet aanvaarden, dan rest er niet anders,
dan dat gij de zijne aanvaardt. Met andere
woorden: als Italië tegen Frankrijk zegt:
ik wil geen druppel Fransch bloed vergie
ten, maar ik moet helaas Corsica en Sa-
vooie van u hebben, en zoudt gij meenen
u te moeten verzetten tegen dien rechten
eisch recht, omdat ik, Italië, hem stel,
en omdat ik immers het recht aan mijn zijde
heb ja, dan zouden wij heusch gedwon
gen zijn te vechten, maar dan zou dat
bloedvergieten u w schuld zijndan ont
breekt waarlijk elke grondslag voor discus
sie. Dan moet praten vruchteloos blijven.
Dan is er maar één antwoord mogelijk, in
den stijl van Italië zelf: tanks en vliegtui
gen en kanonnen en oorlogsschepen bou
wen. En hem zeggen: wij stellen u geen
eischen, wij verlangen geen duimbreeds
grondgebied van u, maar als gij een stap
over onze grenzen zet, dan slaan wij er op,
en dan zullen we vechten tot onzen laat-
sten droppel bloeds.
Alleen die taal verstaan de mannen,
die de kracht van de gepantserde vuist te
genover die van recht en rede stellen.
En nu kome men ons niet aan boord met
de tallooze ook door Hitier gisteravond
nog eens opgesomde voorbeelden waarin
de ^democratie recht en redelijkheid met
voeten trad. Wij kennen die ook, en hebben
ze altijd veroordeeld.
Maar het verschil bleef dan nog altijd
dit: men had onrecht, uit onmacht, als on
recht gebrandmerkt toch laten voortbe
staan, wat erg is, maar men kan ook on
recht tot recht verklaren, en het dan als
quasi-recht laten voortbestaan, wat nog
vee' erger is.
der Duitsche koloniën was moreel een on
recht, economiscn een groote dwaasheid,
politiek in de motiveering zoo gemeen
dat men geneigd is die eenvoudig simpel
te noemen. Heu beslissende prouieem aan
het einde van den oorlog luidde echter
zeer kort: hoe kan een rechtvaardige en
verstandige deelneming van alle groote
naties aan de rijkdommen der wereld vei
lig gesteld worden? Niemand kan in ernst
aannemen, dat, als in het geval Duitsch
land, tachtig millioen menschen on den
duur tot pariahs kunnen worden gedoemd.
Dat geldt niet alleen voor Duitschland,
maar voor alle volkeren in gelijke nositie
Het is duidelijk: De rijkdommen der we
reld worden met geweld verdeeld, dak zal
deze verdeeling van tijd tot tijd steeds
weer met geweld gecorrigeerd worden,
of wel de verdeeling ge>
schiedt volgens het stand
punt der billijkheiden
van het verstand, danmoe-
ten billijkheid en ver;-
stand ook werkelijk de
rechtvaardigheid en daar
mede tenslotte de doel
matigheid dienen. Eerst een,
wereld met geweld veroveren en dan met
moreele theorieën den roof verded'gen is
voor de bezitters misschien gemakkelijk en
kalmeerend, maar voor de niet-bezitters
even onbelangrijk als oninteressant en
niet-bindend.
Geen volk is geboren als niet bezitter
of ais bezitter. Voor zoover Duitschland
betreft is de toestand zeer eenvoudig. Het
heeft 80 millioen inwoners, zyn koloniaal
bezit is geroofd tegen de verzekeringen
van Wilson in. Wanneer dit koloniaal be
zit geen beteekenis heeft, kan men het
gemakkelijk teruggeven. Dat teruggeven
niet mogelijk is omdat Duitschland er niets
meer mee zou weten te beginnen, is be
lachelijk en dat het niet teruggegeven kan
worden, omdat Duitschland daarmede een
strategische positie zou krijgen, is een
monsterlijke poging om een volk algemee-
ne rechten te ontzeggen. Duitschland
heeft zijn koloniale bezit niet noodig, om
daar legers op te richten, daarvoor is de
volksrijkdom van eigen ras voldoende,
maar voor een economische ontlasting. Al
le tegenargumenten doen duidelijk blij
ken, dat het in wezen slechts om een
machtskwestie gaat, waarbij verstand en
rechtvaardigheid buiten spel blijven.
Niet Duitschland staat schuldig aan een
achteruitgang in den internationalen goe-
derenruil, maar de internationaal-kapita-
listisch ingestelde staten, die met hun va
luta-manipulaties iedere hechte verhou
ding tusschen de verschillende valuta's
naar egoïstisch eigen belang hebben ver
nield.
Duitschland geeft voor redelijk werk een
redelijke tegenprestatie, een fatsoenlijker
praktijk dan betaling met. deviezen, die
een jaar later zoo en zoo veel procent ge
devalueerd worden.
De dwang, waaronder de Duitsche eco
nomische politiek staat, is zoo groot, dat
geenerlei dreigement met kapitalistische
middelen ons kan afhouden van dit eco
nomische optreden, want de aandrift ligt
in den door buitenlandsche schuld opge-
dwongen nood van een heele volksgemeen
schap.
Duitschland moet exporteeren,
Duitschland is door de reparatiepolitiek
bevrijd van talrijke economische ideolo
gieën en waarlijk theologisch geheiligde
financieele opvattingen. Het essentieelste
kapitaal van een natie is haar arbeids
kracht. Goud en deviezen bepalen de waar
de niet van een valuta. Duitschland heeft
de waarde van zijn valuta gestabiliseerd
door buitengewone opvoering van zyn pro
ductie. Op voedingsgebied echter kan de
productie niet worden opgevoerd. Hierin
kan slechts wijziging gebracht worden
door:
le. aanvullende invoer van levensmidde
len, d.w.z. een stijgende uitvoer van Duit
sche producten of
2e, uitbreiding van de ievensruimte van
ons volk.
Aangezien de tweede oplossing nog niet
aanwezig is, zijn wij gedwongen ons met
de eerste bezig te houden; d.w.z. w ij
moeten exporteeren om
levensmiddelen te kun
nen lc o o p e n en wij moe
ten, aangezien voor dien
export voor een deel
grondstoffen noodig zijn,
die w ij zelf niet h e b b: e n,
nog meer uitvoeren om
die grondstoffen te kun
nen k r ij g e n.
Het gaat hier dus om den zorg voor het
dagelijksch brood. Wanneer dan door vreem
de staatslieden, met ik weet niet wat voor
economische tegenmaatregelen gedreigd
wordt, kan ik hier slechts verzekeren, dat
in zulk een geval een economische wan-
hoopsstryd beginnen zou, die voor ons heel
gemakkelijk uit te houden is.
Het Duitsche volk zal zijn geheele ar
beidskracht ter beschikking stellen van
de nieuwe nationaal-socialistische gemeen
schap om een zoodanigen strijd uit te
vechten.
Een definitieve oplos
sing van dit probleem
kan pas komen, wanneer
men heeft leeren inzien,
dat handhaven van on
recht niet slechts poli-
(Ingez. Medea i
tiek, maar ook economisch
nutteloos is, ja waanzin
nig is. Wanneer men de Duitschland
ontnomen koloniën door bewapening be
houden wil, geeft dat misschien winst aan
de internationale wapenfabrikanten, maai
legt dat den volkeren de zwaarste lasten
op Hitier raamde deze kosten voor En
geland in korten tijd op ruim twintig mil
liard goudmark.
Over de taken der Duitsche economische
politiek zeide de rijkskanselier verder,
dat in de komende jaren door shcifting
van arbeidskrachten, rationaliseering en
betere organisatie der arbeidsvoorwaarden
hoogere prestaties moeten worden bereikt,
waardoor arbeidskrachten voor nieuwe
productie bespaard kunnen worden. Daar
voor moet de kapitaalmarkt ontlast wor
den van staatseischen, en moeten econo
mie en geldwezen scherp samengevat wor
den. „Het is myn besluit den weg der re
organisatie van de Duitsche rijksbank van
internationaal beïnvloede bankonderne
ming tot circulatiebank van het Duitsche
rijk ten eined te voeren'1' dat een hoog
percentage der arbeidskrachten noodig is
voor de bewapening, is te betreuren, maar
kan niet veranderd worden.
Op het gebied der weerkracht moet al
les gedaan worden, wat menschen mogelijk
is. De tijd der Duitsche weerloosheid was
ook de tijd van de ergste afpersing. Wan
neer Duitschland ooit weer een aanval
van zwakte zou krijgen kan niet aange
nomen worden, dat zijn lot anders zou zijn.
De oorlogsophitsers.
In dit verband wendde spr. zich tegen de
„opruiing" in democratische staten tegen
de totalitaire staten, waarbij hy Dloyd
George, Duff Cooper, Eden, Churchill en
Ickes oorlogsapostelen noemde. Duitsch
land zal echter altijd op hun aanvallen ant
woorden en de wapens zullen er voor zor
gen, dat Duitschland een souvereine staat
blijft, evenals de keuze van de vrienden
van Duitschland.
Het Duitsche volk voelt geen haat te
gen Engeland, Amerika of Frankrijk, maar
deze volken worden door hun Joodsche en
niet-Joodsche opruiers voortdurend tegen
Duitschland en het Duitsche volk opge
jaagd.
Mochten de oorlogsbepleiters slagen, dan
moet het Duitsche volk psychologisch voor
bereid zijn om niet in een onverklaarbare!!
toestand te geraken. Van nu af aan zullen
in de Duitsche propaganda en de pers de
aanvallen steeds beantwoord en ter ken
nis van het Duitsche volk gebracht wor
den.
Het nationaal-socialis
tische Duitschland w i
geen vjja'ndschap met an
dere volkeren en de be
weringen over aanvalsvoor n e-
mens van het Duitsche volk op
vreemde volkeren zijn hyst erie
of leugens.
De Joden moeten weg.
In verband met de opruiing tegen
Duitschland noemde spr. het Jodenvraag
stuk. Het is een beschamend schouwspel,
dat de wereld der democratie van medelij
den druipt, maar het Joodsche volk niet
helpt. Duitschland echter herstelt thans,
wat het Joodsche volk zelf gedaan heeft.
De Joden hebben de inflatie veroorzaakt,
toen de overige wereld het Duitsche volk
zijn buitenlandsche kapitalen ontnam en
de koloniën wegnam. Wij zyn door de bru
tale opvoeding door de democratiën gedu
rende vijftien jaar volkomen gehard tegen
sentimenteele bevliegingen. Laat men ons
met humaniteit van het lijf blijven. Het
Duitsche volk wenscht niet, dat zijn belan
gen door een vreemd volk geregeerd wor
den. Frankrijk voor de Franschen, Enge
land voor de Engelschen, Amerika voor de
Amerikanen en Duitschland voor de Duit
schers. W ij zyn besloten een ein
de te ma ken aan het zich nes
telen van eenvreemd volk, dat
alle leidende posities aan
zich heeft weten te trekken
en wij zullen dat volk afschui
ven. Waner men spreekt over een onver
vangbaar, cultureel waardevol element
moest men ons dankbaar zijn, dat wij deze
heerlijke cultuurdragers loslaten en ter be
schikking stellen van de overige wereld.
Hoe eerder dit probleem opgelost wordt,
hoe beter. Want Europa kan niet meer tot,
rust komen, voor'het Joodsche vraagstuk is
opgeru'md. Het kan zeer wel mogelijk zijn
dat over dit probleem vroeger of later een
overeenstemming in Europa zelf tusschen
naties plaats vindt, die anders niet gemak
kelijk den weg naar elkander zouden vin
den. Het Jodendom zal zich precies zoo aan
een soliede, opbouwende activiteit moeten
aanpassen als andere volken ook doen.
Of het zal vroeger of later omkomen in
een crisis van niet voor te stellen omvang.
Ik ben in mijn leven, aldus Hitier, zeer
vaak profeet geweest en werd meestal uit
gelachen. Ik wil thans weer een profeet
zijn: wanneer het het internationale finan
cieele Jodendom in en buiten Europa
mocht gelukken de volkeren nogmaals in
een wereldoorlog te storten, dan zal het
resultaat niet de bolsjewiseering van de
Verwaching tot morgenavond:
DE BELT: Des nachts lichte vorst, tem
peratuur om het vriespunt overdag, gedeel
telijk bewolkt, droog weer, zwakke tot ma
tige Oostelijke wind.
UKKEL: Matige wind uit N.O. tot O.
richtingen, vrij- schoon weer by heldere he
mel, vry koud, nachtvorst van ongeveer 5
gr., plaatselijk nevel of mist op het einde
van den nacht.
Wo. 1 Febr. Zon op: 7 h 44; onder: 16 h
43. Licht op: 17 h 13. Maan op: 13 h 39; on
der: 4 h 55. V.M.: 4 Februari.
Hoog- en Laagwater te VlissingeB:
Januari.
Hoogwater.
Laagwater.
Dinsdag
31 9.11 22.04 3.00 15.51
Februari
Woensdag 1 10.35 23.04 4.28 17.05
Donderdag 2 11.40 5.38 18.10
Westkapelle is 28 min. en Domburg 23
min. vroeger; Veere 38 min. later. S
springtij.
Hoog- en Laagwater te Wemeldinget
Januari.
Dinsdag 31 10.42 23.39 4.05 16.47
Februari.
Woensdag 1 12.15 5.37 18.09
Donderdag 2 0.52 13.26 6.39 19.14
aarde en daarmede de cverwinn-ng van het
Jodendom zyn, maar de vernietiging van 't
Joodsche ras in Europa. Want de tyd van
de propagandistische weerloosheid der niet-
Joodsche volkeren is ten einde. Duitschland
en Italië bezitten instellingen, die het zoo
zoo noodig veroorlooven de wereld over het
wezen van een probleem in te lichten, dat
velen volkeren instinctief bewust en slechts
wetenschappelijk onduidelijk is. Over het
Joodsche parool: proletariërs aller landen,
vereenigt U, zal een hooger inzicht zegevie
ren, nl.: „scheppende leden van alle naties,
ziet uw gemeenschappelijken vyand".
Het volgende punt, dat Hitler in zijn rede
aansneed had betrekking op de kerkelijke
problemen. Spr. zeide, dat niemand in
Duitschland vervolgd is of worden zal om
zijn religieus standpunt. Duitschland heeft
enorme, steeds grootere sommen in de laat
ste jaren uit de belastingopbrengsten aan de
beide kerken ter beschikking gesteld, waar
bij komt, dat de kerken, na den staat, de
grootste grondbezitters zijn, wier bezit meer
bedraagt dan 10 milliard mark. Er is geen
kerk gesloten, geen kerkdienst verhinderd,
noch invloed uitgeoefend op leer of belijde
nis. Priesters, die op den nationaal-socialis-
tischen staat schelden, of op zijn instellin
gen en leiders, zullen echter tot het bewust
zijn worden gebracht, dat een vernieling van
dezen staat door niemand geduld wordt en
dat priesters, zoodra zij zich buiten de wet
plaatsen, door de wet juist zoo ter verant
woording geroepen worden als iederen an
deren Duitschen staatsburger. Er zijn ech
ter tienduizenden priesters van alle christe
lijke confessies, die hun kerkelijke plichten
precies zoo of waarschijnlijk beter vervullen
dan de politieke opruiers, zonder dat zy ooit
met de staatswetten in conflict zijn ge
raakt. De staat ziet het als zijn taak hen
te beschermen, het is zijn plicht de staats
vijanden te vernietigen.
Wat het inkomen der kerken betreft, zei
de Hitier nog, dat wanneer werkelijk de
Duitsche kerken den toestand ondragelijk
mochten achten, de nationaal-socia-
listische staat te allen tijde
bereid is, een duidelijke
scheiding van kerk en staat in
te voeren, zooals dat in
Frankrijk, Amerika en ande r e
landen het geval is.
De staat heeft slechts eenmaal in de in
wendige orde der kerken ingegrepen, nj.
toen Hitier zelf in 1933 trachtte de versplin
terde protestantsche landskerken in 1933 in
een groote, machtige, evangelische rijks
kerk samen te vatten, hetgeen mislukte
door den tegenstand van enkele landsbis-
schoppen. Wanneer het buitenland en ze
kere democratische staatslieden zoo in het
perk treden voor enkele Duitsche priesters,
kan dat slechts een politieke oorzaak heb
ben. Zij zwegen, toen in Rusland honderd
duizenden priesters werden afgemaakt, en
in Spanje tienduizenden priesters en non
nen afgeslacht werden, terwijl op grond van
deze slachtpartijen zich talrijke nationaal-
socialistische en fascistische vrijwilligers ter
beschikking stelden van generaal Franco,
om te helpen verhinderen, dat deze bolsje
wistische bloedroes zich over Europa uit
breidde.
Het nationaal-socialistisch Duitschland
heeft aan den opstand van generaal Franco
slechts deelgenomen in den wensch, dat het
hem zou mogen gelukken zijn land te red
den van een gevaar, waaraan Duitschland
zelf eens bijna was omgekomen.
Den Duitschen priester als dienaar Gods
zullen wij beschermen, den priester als po-
litieken vijand van het Duitsche rijk zullen
wij vernietigen.
Er schijnt in het buitenland in zekere
kringen de meening te bestaan, dat het
bijzonder luid uitspreken van een sympa
thie voor elementen, die in Duitschland met
de wet in conflict geraakt zyn, een verlich
ting hunner toestand met zich mede zou
kunnen brengen. Dat berust op een kapitale
vergissing. In de ondersteuning van zekere,
tegen den staat gerichte ondernemingen
door het buitenland zien wij de laatste be
vestiging van hun hoogverraderlijk karak
ter. Wij zullen in die ondersteuning in ieder
afzonderlijk geval slechts een dwingende
aanleiding zien tot 'n verscherping van on
ze maatregelen. (Dit slaat blijkbaar o.m. op
ds. Niemoeller. Red.).
