Hf föv&trzttctHle &eeuxxr0cfye s* f§P
MIDDELBURGSCHE COURANT
J. B. VAN
E
(&GOESCHE COURANT
BINNENLAND.
TELEFOON 875
ird
;r>
LANDBOUW.
GEESTELIJKE
HERBEWAPENING.
LOOP DER BEVOLKING.
WEERBERICHT.
ARCHITECT
Gortstraat 46 - Middelburg
met
tTOet
Med.)
>rgen-
10.30
oliste.
3er.).
Js-ork.
3.00
4.00
4a ng,
feidos-
,-Aeo-
7.00
7.30
■jour-
Cn de
11.00
1.40
tO.
110.00
111.30
■12.30
lirtje.
■ram.
prsus
Raars
var-
Reek-
Sa-
Ispel.
>0.30
I met
|L2.00
itet.
1.20
|1.50
istr.
|kest
f>uw.
(Ber.
|7.50
Sil-
pnst.
kret.
ladi-
1 (gr.
|l.20
3-35
14.35
Idio-
18.50
jCo-
17.50
|Ey-
1.50
I'rio.
en
en
2.20
am.
prk.
'.35
elle
'.30
pe-
't
fen
te
lir
n-
in
10
sn
9.
Dagblad. Uitg.N.V. De Middelburgsche Crt.
Bureaux: te MIDDELBURG: St. Pieterstr.28,
Telefoon Redactie 269, Administratie 139;
te GOES Turfkade Tel. 17. Postgiro 43255.
Abonnementsprijs voor Middelburg en Goes
f 2.30, elders f 2.50 per kwartaal. Week
abonnementen in Middelburg en Goes 18 et.
NUMMER 10. TWEE BLADEN. DONDERDAG 1 12 TAN. 1989. EERSTE BLAD. 182e JAARG.
Advertentiën 30 ct per regel, ingezonden
mededeeiingen 60 ct p. r. Bij contract lager.
Tarief op aanvraag. Familieberichten en
dankbetuigingen minimum f 2.10. „Kleine
Advertenties", max. 6 regels, 75 cent, bij
vooruitbetaling. ..Brieven, of adres bureau
v. d. blad" 10 ct extra. Bewijsnummers 5 ct.
L EEN VALSCHE BESCHULDIGING
MET BITTERE BIJSMAAK.
Ook in de schijnbaar allereenvoudigste
berichtjes in een dagblad schuilt altijd nog
een element van vertrouwen.
Foutieve of fictieve opgaven van simpele
botermarktprijzen bijvoorbeeld kunnen
ver doorwerkende invloeden hebben. En
zoo zouden we tal van voorbeelden kunnen
geven-
Daarom moet een dagbladredactie, die
onmogelijk alles wat haar door heur
correspondenten wordt toegezonden kan
oontroleeren, vertrouwen in de
eerlijkheid en de betrouwbaarheid van
die correspondenten kunnen stellen; in
hun eerlijkheid, dat zij zich na
melijk nooit of te nimmer, door belofte,
belooning of hoe dan ook, in hun bericht
geving zullen laten beïnvloeden af te wij
ken van de waarheid; in hun be
trouw baarheid, dat zij slechts
bona fide berichten zullen inzenden, die
uit goede bron stammen.
Dezer dagen nu bereikte ons een ernsti
ge beschuldiging op dit punt. Wij werden.
namelijk opgebeld uit de bestuursvergade
ring van de landbouwvereeniging V.I O.S
te K a p e 1 1 e, door den secretaris-pen
ningmeester dier vereeniging, met de me-
dedeeling,dat de uitslag van de 28 Dec.
jl. gehouden aanbesteding van kunstmest
stoffen foutief in ons blad had gestaan:
die prijzen waren fout opgegeven.
Dit is geen kleinigheid en, ten zeerste
verontrust door deze mededeeling, hebben
wij dien secretaris-penningmeester instan-
telijk verzocht, ons dan de juiste prijzen
op te geven, opdat wij ons foutieve be
richt alsnog konden verbeteren.
Tot het opgeven der juiste cijfers acht
te deze secretaris-penningmeester zich
echter niet gerechtigd, al
thans aan ons herhaalde en dringende ver
zoek daartoe daartoe wilde hjj niet vol
doen; de eenige toezegging, die wij ver
kregen, was, dat hij de zaak met het be
stuur zou bespreken. Wij hebben er niets
meer van gehoord.
Inmiddels hebben wij, gelijk dien secre
taris-penningmeester onmiddellijk is me
degedeeld, het er onzerzijds ook niet bij la
ten zitten. En wat is er, na onderzoek, nu
gebleken
Dat de door ons opgegeven uitslag-aan
besteding tot op den halven cent juist
was!
Met andere woorden: dat wij géén fou
tieve cijfers hebben gepubliceerd, en dat
dus
a. onzen correspondent ter zake niet
den minsten blaam treft;
b. het bestuur der landbouwvereeniging
althans de secretaris-penningmees-
ter daarvan, ons valschelijk beschul
digd heeft van het publiceeren van
een met de waarheid strijdigen uit
slag-aanbesteding.
Van welingelichte zijde heeft men ons
ais waarschijnlijke verklaring aan de hand
gedaan, dat het bestuur van de Landbouw
vereeniging V.l.o.S. te Kapelle liever niet
gezien had, dat de ware aanbeste-
dingsprijzen in de courant gekomen waren,
omdat, nu zulks wel geschiedde, de leden
immers door vergelijking van die a a n-
b e s t e d i n g s p r ij z e n met heti
geen zij zelf aan de vereeniging
moeten betalen, precies kunnen uitreke
nen, hoeveel onkosten er op de
baal kunstmest komen. En, zoo zeide men
ons verder, voor vracht, lossen enz. is dat
niet van belang, maar de onkos
ten van den s e c r e t a i, i s
penningmeester houdtmen
vermoedelijk liever achter
wege.
Tot zoover onze inlichtingen.
Of zij juist zijn, weten wij niet: dat
moet het eerst ons beschuldigende, en
daarna, als wij het om rechtzetting der
veronderstelde fouten vragen, in zeven ta
len zwijgende, bestuur van V.I.O S.-Kapel-
le nu maar eens zeggen.
Het woord is aan de heeren!
COöP. SUIKERFABRIEK DEVTELOORD.
Te Roosendaal wordt op 30 Jan. de al
gemeene vergadering gehouden van leden
der Coöperatieve Suikerfabriek en Raffina
derij „Dinteloord".
Bljjkens het jaarverslag werden geduren
de de campagne 1937/1938 verwerkt
259.093.000 kg bieten, hetgeen minder is
dan een jaar tevoren. Door de regeering
werd n.l. dit jaar geen steun gegeven voor
verwerking van bieten tot veevoeder, waar
door dit achterwege bleef.
De opbrengst was per ha minder hoog
dan in 1936/537, maar nog bevredigend.
Het suikergehalte was met 17.40 pet. iets
hooger dan het jaar tevoren.
De aanvoer van de bieten per auto neemt
nog steeds toe, waardoor speciale voorzie
ningen moesten en nog zullen moeten wor
den getroffen op de terreinen.
De toestand der Vereeniging is uitstekend.
De boekwaarde der fabriek is thans
250.000 vrijwel geheel op „gebouwen" ge
boekt, terwijl de andere activa zijn afge
schreven. Dit is een zeer laag bedrag, waar
tegenover staat, dat verschillende ver
nieuwingen dienen te worden aangebracht.
Voorgesteld wordt dan ook het ver
nieuwingsfonds, daartoe vorig jaar in het
leven geroepen, dit jaar te versterken.
Verwerkt werden 259.093,000 kg bieten,
waaruit verkregen werden 36.936.251 kg
suiker, 12.328,350 kg gedroogde pulp en
51.349.360 kg natte pulp. De campagne be
gon 6 Oct. 1937 en eindigde 5 Dec. 1937. Ge
middeld werden verwerkt 4.294.359 kg bie
ten per etmaal. De leden leverden
229,934.040 kg bieten.
De exploitatierekening over het boekjaar
1937/1938 van de „Dinteloord" vermeld aan
baten o.m.: saldo uit exploitatie 1.924.841,
regeeringssubsidie 1.222.952 en aan lasten
o.m.afschrijvingen 136.036, vernieuwings
fonds 201.656. Betaald werd aan leden uit
exploitatie en regeeringssteun 3.321.636.
H. D. Louwes, Oud-Lid Tweede Kamer
te UIrum, schrijft ons:
„Zoo heb ik mjj, hoewel vrij tegenover
allen, van allen de dienaar gemaakt, om
een groot aantal van hen te winnen: voor
de Joden ben ik als een Jood geworden
om Joden te winnen; voor hen die onder
de wet staan als een die onder de wet
staat hoewel ik zelf niet onder de wet
sta om hen, die onder de wet staan te
winnen. Daarentegen ben ik voor hen,
die geen wet hebben als een die geen wet
heeft al sta ik tégenover God wel de
gelijk onder een wet, daar ik aan de wet
van Christus gebonden ben om hen, die
geen wet hebben te winnen. Voor de
zwakken ben ik een zwakke geworden om
de zwakken te winnen; voor allen ben ik
alles geworden, om althans eenigeh te red
den. Alles doe ik ter wille- van de Blijde
boodschap, om mede deel aan haar te
krijgen.','
Paulus, 1 Korinthe 9 19-23.
Als velen in den lande heb ik mij, na
de publicatie der bekende oproep tot
geestelijke herbewapening en na de in
stemming, die H.M. de Koningin met dit
streven heeft betuigd, afgevraagd: wat
kunnen en moeten wij concreet doen om
deze geestelijke herbewapening te bevor
deren? Mr. Linthorst Homan, Commissa
ris der Koningin in Groningen heeft on
langs welbewust en duidelijk dezelfde
vraag gesteld bij de opening van de alge-
meene vergadering der Ver. Opbouw.
Wij zullen het allen er over eens zijn,
dat zij alleen hierin kan bestaan, datde
Blijde boodschap in onze harten grooter
zeggingskracht krijgt en het doen der en
kele menschen, der volkeren en der
menschheid sterker gaat beïnvloeden. Wij
zullen daarom allen in onze talen moeten
getuigen van de kracht, die wij uit Chris
tus putten en zijn Koningschap gaan uit
breiden. Wij zullen dat moeten doen, in
de kracht die ons gegeven is en daarbij
in waarde laten wat Hij aan een ander
gaf. Christus zaak is grooter dan de zaak
van eenige kerkbelijdenis of dogma. Wil
len wij, Christenen, den oproep tot gees
telijke herbewapening dus recht verstaan,
dan moeten wij, van welke gezindheid of
belijdenis ook, met de ruggen tegen el
kaar gaan staan om zoo dezen invloed
uit te breiden in onze zondige, angstige
en verdwaasde wereld. Geen strijd tegen
elkander, maar arbeid naar buiten, want
als wij Christenen geen vrede onder el
kander hebben en Hem elkander misgun
nen, hoe zullen wij dan anderen tot Hem
trekken
Goud wordt in het vuur beproefd en ons
Christendom moet metterdaad blijken in
het leven van al den dag. Zoo heeft ook
de oproep tot geestelijke herbewapening
iets te zeggen voor het maatschappelijke
leven. En dat moet liggen in den geest
van het woord uit den 2den Johannesbrief
Die zijnen broeder lief heeft blijft in het
licht, en geen ergernis is in hem.
De naastenliefde van het Evangelie kent
geen grenzen van geloof en stand, van
ras en natie, zij is universeel. Willen wij
nu op de bescheiden plaats, waar wij in
de wereld gesteld zijn onze naastenliefde
metterdaad beleven, dan moeten wij' geen
grenzen gaan trekken naar willekeurige
menschelijke wijsheid en ons niet plaatsen
boven de wijsheid en ruimheid van het
evangelie zelf. Wij^menschen zijn zoo licht
geneigd tot het kwaad, dat Paulus noemt
in 2 Korinthen II: af te wijken van de
eenvoudigheid die in Christus is.
Nu kan ik niet anders zien, dan dat het
menschelijke kortzichtigheid en „on,"wijs
heid is, wanneer wij in ons nationale leven
van stad en dorp steeds meer en steeds
scherper grenzen trekken, waardoor de
inwoners van één dorp van de wieg tot
het graf met de grootste zorg gescheiden
worden gehouden, zoodat zij elkaar alleen
nog op den openbaren weg met of zonder
groet voorbij loopen, of in het leger nog
naast elkander dienst doen. Maar overi
gens de meest strenge scheiding als het
hoogste ideaal. Nu moeten wij denken aan
de volkswijsheid: onbekend maakt onbe
mind, en wij zien een organisatie van ons
maatschappelijk leven ontstaan, waarbij
als resultaat de broederliefde en het be
sef van de lotsverbondenheid stelselmatig
worden ondermijnd en verstikt.
Zal nu de geestelijke herbewapening in
deze gedachtenwereld weerklank vinden,
dan zal zij, als eens de bazuin'voor Je
richo, deze muren van gescheidenheid en
vooroordeel moeten doen vallen. Want
doet zij dit niet, gaat men achter deze
muren zich nog scherper wapenen, dan
leidt dit alleen tot nog grooter verdeeld
heid van ons volksleven, tot een steeds
hernieuwd kruisigen van de „eenvoudig
heid die in Christus is", tot een strijd van
allen tegen allen en tot het blazen van
steeds meer wind in de reeds bolle zei
len van den Anti-Christ.
Neer daarom met de muren van ge-
loofsgescheidenheid en standsvooroordeel
in ons nationaal maatschappelijk leven.
De apostel Paulus, die een heel wat groo
ter dienstknecht was in den wijngaard
des Heeren, dan één van ons, roept ons
op ons zelf steeds te verliezen om anderen
te behouden. Hoe zullen wij ons zelf ver
liezen als wij achter dikke muren van con-
fessioneele of politieke groepsvorming en
geestelijke eigengereidheid zitten opgeslo
ten en hoe zullen wij anderen winnen,
als wij niet met hen in aanraking komen?
Bovenstaande gedachten hielden mij be
zig toén ik uit de praktijk des levens bij
vernieuwing ervoer hoe sterk die afsplit
singsneiging in sommige kringen nog_
heerscht. In het blad „Ons Platteland", or
gaan van den Christelijken Boeren en Tuin-
dersbond bij afkorting C.B.T.B. van
16 November komen twee uitingen voor,
die tot doel hebben de orthodox-protestan
ten onder onze boeren duidelijk te maken
dat ze zich los moeten maken uit de alge-
meene landbouworganisaties en zich moe
ten aansluiten bij den C.B.T.B. Er zullen
aan hen, die nog „verkeerd" georganiseerd
zijn brieven worden geschreven en bij hen
zal huisbezoek worden afgelegd om hen te
bekeeren van hun verkeerden „alge-
meenen" weg.
Om goed begrepen te worden wil ik hier
enkele dingen voorop stellen.
Ik ontken niet het recht van den C.B.T.
B. om leden te werven; als hij een beginsel
dient is dat zelfs zjjn plicht. Ik meen, dat
de C.B.T.B. een nuttige werkkring zou heb
ben, als zij zich beperkte tot een bezinnings-
organisatie, waar men in eigen licht bepaal
de problemen overdacht, maar van waaruit
men weer de algemeene organisatie binnen
gaat, om er met anderen te werken. Maar
de C.B.T.B. is vrjj den omvang van zijn taak
zelf te bepalen. Ik ontzeg hem echter het
recht huisvredebreuk te plegen bij andere
organisaties en dat doet hij door zich te
dringen tusschen de algemeene organisa
ties en hun leden. Bjj de algemeene organi
saties zal men er niet aan denken de le
den van den C.B.T.B. op te wekken voor
hun organisatie te bedanken; laat de C.B.
T.B. dergelijks doen.
Men vreest bij de algemeene organisaties
deze actie van den C.B.T.B. niet. Het is een
bewijs van zwakheid, niet van kracht, als
het eigen beginsel niet sterk genoeg spreekt
om tot aansluiting te voeren, en de afbraak
bij een ander niet achterwege kan blijven.
Men voelt zich er sterk in de langjarige tra
ditie, in de algemeen Nederlandsche ge
dachte. En wij gelooven, dat de toekomst is
aan de vastaaneengebonden buidel pijlen van
den Vader des Vaderlands als symbool van
nationale eendracht en niet aan de einde-
looze versplintering van onze volkskracht.
Maar als ik deze dingen voorop heb ge
steld, dan moet ik verklaren, dat ik mij als
Christen, als Vaderlander, als plattelander
bedroef over dit optreden van den C.B.T.B.
als symbool van den nog niet overwonnen
splitsingsdrang.
Als Christen benauwt het mij, dat men de
boodschap van Paulus, aan het hoofd van
dit artikel vermeld, zoo slecht heeft begre
pen.
Als Vaderlander bedroeft het mij, dat'
men den oproep tot geestelijke herbewape
ning, zoo van harte aanbevolen door onze
Koningin, in de practijk gaat brengen, door
een bewapening, die- tegen de andere volks
genoten is gericht. Want men denke zich
er maar eens in, wat deze actie gaat be-
teekenen. Nadat aan de orthodox-prote-
stantsche leden der algemeene organisaties
brieven zijn geschreven, volgen straks de
huisbezoekers, om hen daar uit te breken.
Hier herleeft de oude schoolstrijd in zijn
meest onsympathieken vorm. Want het zijn
zondige menschen, die dezen, strijd de
aanval door den C.B.T.B., de verdediging bij
de algemeene organisaties moeten voe
ren en van een hoogen beginselstrijd zal zij
spoedig afdalen tot klein gekrakeel. Oude
wonden worden opengereten, woorden met
een zoo afstootende klank als „paganisten"
en „Farizeeërs" zullen over en weer vlie
gen en de Christusgeest zal de gekruisigde
worden.
Als Plattelander zie ik met weemoed, dat
hier een geest uit het verleden beladen met
het zoozeer gewraakte rationalisme der
19de eeuw, in volkomen onbegrip voor wat
dezen tijd vraagt, onze dorpsgemeenschap
pen verder uiteen gaat rukken. Juist nu al
om de krachten zich verzamelen, die weer
oog kregen voor de éénheid van het platte
land, voor zijn eigen cultuur, zijn eigen taak
en eigen aard, gaat deze geest, die niets
vergat en niets leerde, als een koude adem
strijken over dit vreugdevol nieuwe leven.
Neen, mannen broeders, gij mede-christe
nen, mede-vaderlanders, mede-plattelanders,
niet alzqp! Bekeert U van Uwen eenzelvi-
gen weg.' Wij hebben groot respect voor
veel wat gij in de kracht van Uw geloof
volbracht, voor wat gij mede voor ons in
tijden van geestelijk verval en verstands-
overschatting als een kostelijk toebetrouwd
pand hebt bewaard. Maar de groote zaak,
die wij allen willen dienen, moet al
blijft de zaak dezelfde in verschillende
tijden met verschillende middelen worden
voorgestaan. Uw kracht ligt niet in Uw iso
lement maar in Uw moed U zelf te durven
verliezen. Nooit is de wereld gered door
zelfhandhaving, steeds door zelfopoffering
en offervaardigheid. Welnu dan, durf bui
ten de veilige muren van Uw aparte orga
nisaties te treden, midden tusschen de an
dersdenkenden! Uw geloof moet zal het
innerlijke waarde hebben daar tegen
kunnen. En ik weet, dat het innerlijke waar
de heeft! Sta daarom op allerlei gebied
naast ons man naast man, en niet be
stuur naast bestuur en help ons tegen de
booze machten, die door deze angstige we
reld gaan, te strijden.
Gij en wij moeten niet gewapend worden
tegen elkander, maar naast elkander. Laten
wij ons zelf durven te verliezen om velen te
behouden! Om dezen geest roept de wereld
tot deze gezindheid wekt de geestelijke her
bewapening op.
VERE. De bevolking dezer gemeente be
droeg op 31 Dec. jl.: 970 personen (459 m.
en 511 v.) Er werden in 1938 geboren 7 jon
gens en 12 meisjes; vestigingen 26 m. en 35
v. pers.; overleden 6 m. en 4 v. pers.; ver
trokken 38 m. en 35 v. pers. (Bevolking
einde 1937: 973 personen.)
BORSELE, De bevolking dezer gemeente
bedroeg op 31 Dec. jl.: 1457 personen (752
m. en 705 v.) Er werden in 1938 geboren
25 jongens en 9 meisjes: vestigingen 8 m. en
22 v. pers.; overleden 4 m. en 4 v. pers. ver
trokken 27 m. en 35 v. pers. (Bevolking
einde 1937: 1463 personen.)
A. v. d. Kamer t
Op 58-jarigen leeftijd is te Utrecht over
leden de heer A. van de Kamer, directeur
van de Coöperatieve Apothekersvereeni-
ging De Onderlinge Pharmaceutische
Groothandel.
De heer Van de Kamer is 4 Mei 1880 te
Middelburg geboren, waar hij de H.B.S.
afliep. Hij studeerde te Utrecht in de phar-
mac'e en legde in 1902 het examen af voor
apotheker. Na het voleindigen van zjjn stu
die is hjj eenigen- tijd in verschillende
apotheken als provisor werkzaam geweest,
waarna hij eenigen tijd werkte in enkele
laboratoria in Duitschland om vervolgens
nog als scheikundige te arbeiden op het
Rijkslandbouwproefstation te Goes.
In 1907 werd de overledene adjunct-direc
teur van den Onderlingen Pharmaceuti-
schen Groothandel te Utrecht en in 1910
volgde zijn benoeming tot directeur. ïilj
aanvaardde zijn directoraat onder zeer
moeilijke omstandigheden, daar in het jaar
tevoren het gebouw van de. Onderlingen
aan de Nieuwe Gracht geheel door brand
was verwoest.
De opbouw van de nieuwe organisatie is
het levenswerk van den heer v. d. Kamer
geweest, waaraan hij zich geheel gaf, zelfs
toen door een lichamelijk gebrek in de
laatste jaren hem het loopen onmogelijk
was geworden. De overledene was tevens
adviseur van de Nederlandsche Maatschap
pij voor Pharmacie.
De crematie is bepaald op a.s. Vrijdag op
Westerveld.
HR. MS. „JOIIAN MAURITS VAN
NASSAU" NAAR CURACAO
VERTROKKEN.
Vanochtend om twaalf uur is Hr. Ms.
flottielje-vaartuig „Johan Maurits vein
Nassau", onder commando van den kapi
tein, luitenant ter zee P. Kronenberg, uit
Nieuwediep naar Curasao vertrokken.
Waar het hier een afwezigheid van lan
gen duur betreft circa elf maanden
luisterde de stafmuziek van de koninklijke
marine, onder leiding van kapelmeester L.
Leistikov dit vertrek op.
Op fort Wierhoofd woonden enkele mari
ne -autoriteiten het vertrek bij. Toen het
oorlogsschip de haven uitging, zette de staf
muziek het Wilhelmus in. De uit circa 130
koppen bestaande bemanning stond keurig
in de houding op het dek opgesteld.
Na het Wilhelmus klonken vroolijke af
scheidskreten over en weer, waarna de „Jo
han Maurits van Nassau", terwijl de staf
muziek een pittigen marsch speelde, het
ruime sop koos.
Het schip wordt 5 Februari in Curagao
verwacht.
De omlegging bij Roosendaal geopend.
Op Woensdag 11 Januari werd de omleg
ging ten Zuiden van Roosendaal in den
weg Breda-Bergen op Zoom, voor het ver
keer geopend, schrijft de K.N.A.C. Dit is de
eerste van een serie omleggingen om ste
den, zooals de Rijksweg, welke van West
naar Oost als een ruggegraat door Noord-.
Brabant loopt van Bergen op Zoom, via
Roosendaal, Breda, Tilburg en Eindhoven
naar Limburg, in de toekomst zal krijgen
bij alle hier genoemde gemeenten. Door
enkele geheel nieuwe wegvakken zullen
ook nog een groot aantal andere gemeente
lijke traversen in de toekomst vermeden
kunnen worden, zooals de kommen van
Wouw, Princenhage, Moergestel, Oirschot,
Best, Geldrop, Heeze en Leende. Met een
en ander zullen echter nog enkele jaren ge
moeid zijn, aangezien het tempo, waarmede
verschillende omleggingen en nieuwe weg
vakken tot stand worden gebracht, bepaald
te wensehen over laat, hetgeen voor een
belangrijk gedeelte ook aan een gebrek aan
medewerking van verschillende gemeenten
geweten moet worden.
I
EEN RUMOERIGE
N.S.B.-VERGADERING.
Mussert moest er ontijdig ei
eind aan maken.
Men meldt aan de N.R.O::
In een Dinsdagavond in hotel Wissemann
te Winschoten gehouden vergadering van
de N.S.B., waar de leider dezer beweging,
ir. Mussert, als spreker optrad, is het ru
moerig toegegaan, toen deze de onderschei
dene uit de vergadering te berde gebrachte
vragen beantwoordde. De zaal was voor een
groot deel gevuld met werkloozen, die vrij
toegang hadden. De toeloop was zelfs zoo
groot, dat de zaal, die ongeveer duizend
personen kan bevatten, reeds een kwartier
vóór het begin geheel gevuld was. Tijdens
het eerste deel van de rede ontstond er een
klein incident, toen een der Joodsche toe
hoorders zich verhief en uitriep, dat Neder
land gelukkig nog geen concentratiekam
pen bezit. Ir. Mussert voegde den zich ver-
wijderenden bezoeker toe, dat hij vermoe
delijk uit het concentratiekamp uit Hoek
van Holland was ontvlucht.
Tijdens de pauze werden er vele vragen
ingeleverd. Bij de beantwoording hiervan,
speciaal van eenige vragen over de Joden
kwestie, gaf een deel van het publiek duide
lijk zijn misnoegen te kennen over het
standpunt van de N.S.B. tegenover de Jo
den. De heer Mussert verklaarde het een
schande te vinden, dat plm. 10.000 Joden
ons land binnen komen, terwijl er 30.000
Ned. arbeiders over de grens moeten, om
dat ze hier geen werk kunnen krijgen. Spr.
was van opinie, dat men beter alle Duit-
sche Joden ons land kan binnen laten,
want in dat geval had spr. de overtuiging,
dat ze er dan allemaal spoedig weer uit
zouden liggen.
Het publiek begon zich echter pas goed
te roeren, toen ir. Mussert de vraag be
antwoordde of Duitschland onder het nieu
we regiem vooruit is gegaan. Spr. merkte
daarbij o.m. op, dat tijdens het bestuur van
de sociaal-democraten in Duitschland de
meisjes gedwongen waren geweest om in
Verwachting tot morgenavond:
DE BILT: iets kouder, meest zwaar be
wolkt met nog eenige regen, matige wind
uit Westelijke richtingen.
UKKEL: matige wind uit Z.W. tot N.W.
richtingen, bewolkte hemel, tijdelijk regen,
opklaringen vooral gedurende den nacht,
plaatselijk mist, daling der temperatuur,
lichte nachtvorst.
14 Jan. Zon op: 8 h 06; onder: 16 h 12;
Licht op 16 h 42. Maan op: 2 h 33; onder
11 h 48; N.M. 20 Jan.
Hoog
en Laagwater te Vlissingea:
Januari.
Donderdag
Vrijdag
Zaterdag
12
13
14
Hoogwater.
5.56 18.30
6.52 19.34
7.58 20.48
Laagwater.
0.00 12.43
0.53 13.37
1.55 14.40
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge:
Januari.
Hoogwater. Laagwater.
Donderdag 12 7.44 20.10 1.11 13.43
Vrijdag 13 8.30 21.06 2.03 14.36
Zaterdag 14 9.30 22.19 3.05 15.39
(Ingez. med.)
Nederland de kost te gaan verdienen en
dat ze thans bij duizenden uit zichzelf naar
haar land teruggaan. Deze uitlating ontke
tende een luid gejoel in de zaal, waarop ir.
Mussert het gratis-publiek verzocht zich
rustiger te houden.
Een groote groep, welke een der balcon-
vleugels geheel bezette, bleef echter kabaal
maken, waarna ir. Mussert uitriep: „Als
iemand wat te zeggen heeft, laat hij dan
het lef hebben op het podium te komen".
Een eenvoudige arbeidersjongen van Jood
sche afkomst gaf hieraan gevolg. De heer
Mussert begroette hem als een „zoon van
het oude volk", waarop verschillende aan
wezigen riepen: „Niet schimpen".
„Stilte, ik heb genoeg van het ge
schreeuw", riep ir. Mussert uit. De debat-
tant wilde meehelpen het publiek te sussen,
maar ir. Mussert verklaarde het alleen wel
te kunnen. De „niet-volksgenoot", zooals de
leider het uitdrukte, kreeg daarop het
woord en hoewel zijn oratorisch talent veel
te wensehen liet, oogstte hjj stormachtigen
bijval, toen hij ir. Musesrt toevoegde, dat
de Joden wel gaarne Duitschland zouden
willen verlaten, als ze hun geld maar mee
mochten nemen. Er ontstond een leven als
een oordeel en door de bijvalsbetuigingen
klonken ook kreten: „Weg met de Joden!"
Tijdens de repliek van ir. Mussert, waar
in deze o.a. verklaarde, dat Nederland door
de Joden eens in oorlog zou worden betrok
ken, verliet een groot aantal aanwezigen de
zaal. Dit geschiedde met zooveel lawaai, dat
ir. Mussert maar een eind aan de vergade-
dering maakte door de aanwezigen te ver
zoeken het Wilhelmus te zingen. De zaal
was toen reeds voor meer dan de helft ver
laten. Velen bleven evenwel voor het hotel
.wachten, waar zij door de politie op een af
stand werden gehouden, en deden ir. Mus
sert bij zijn vertrek met gejoel uitgeleide.
BESTELLINGEN VOOR DE MILITAIRE
LUCHTVAART.
Ter oefening van vliegers in opleiding bij
de militaire luchtvaart blijkt het noódig
zoo vernamen wij dat men in Soester-
berg de beschikking heeft over de machi
nes van een type, dat geschikt is voor oefe
ning ter voorbereiding van het besturen
van oorlogsmachines, welke gevlogen zullen
worden door gebrevetteerde piloten. De
eischen voor het besturen van deze ma
chines worden steeds zwaarder en de la
cune in dit opzicht moest snel worden aan
gevuld. Daarom is de regeering overgegaan
tot den aankoop van drie Focke-Wulf
„Weihe"-vliegtuigen van het type FW 58.
De piloten zullen op deze machines de be
handeling leeren van de Fokker T 5 bom
menwerpers.
Er was eveneens een tekort aan lesvlieg-
tulgen, welk tekort is aangevuld met 20
Fokker S 9-machines, die bij de Nederland
sche vliegtuigindustrie te Amsterdam zijn
besteld.
RUIM ANDERHALF MILLIOEN
BLIKKEN TOMATENSOEP VERKOCHT
IN TWEE MAANDEN.
Het Centraal bureau voor de Veilingen
blijkt met het in den handel brengen van
tomatensoep in blik een goeden greep te
hebben gedaan. In nog geen twee maanden
tijd zijn niet minder dan 1,600,000 blikken
omgezet. D geeheele verkoop loopt via
den handel, waarbij ook fabrikanten zijn
ingeschakeld met hun verkoopapparaat.
Deze genieten daarvoor een speciale kor
ting. In weinige weken tijds heeft de re-
geerings-tomatensoep zich op deze wjjze
ontwikkeld tot een gewild massa-artikel,
dat reeds thans een groote mate van po
pulariteit geniet, schfijft het Vad.
In totaal heeft men de beschikking over
4% millioen blikken, en het laat zich aan
zien, dat die er door zullen zijn, nog voor
dat het nieuwe tomatenseizoen is aange
broken. Het is echter op dit oogenblik nog
niet bekend, wat er in de toekomst zal
gebeuren. Men koestert de hoop, dat de
verschillende fabrikanten door het succes
van dit artikel zullen gaan inzien, dat ze
voordee'lig Nederlandsche tomaten kunnen
verwerken. In dat geval is de hulp van
Regeeringswege niet meer noodig, en vin
den de tomaten hun weg wel naar de
markt. De bedoeling is uitsluitend geweest
