|§S
MIDDELBURGSCHE COURANT
8,GOESCHE COURANT
BINNENLAND.
ZEELAND.
BUITENLAND.
Liefdesdrama te Amsterdam.
GOES.
WALCHEREN.
ZUIDBEVELAND.
N00RDBEVELAND.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN W.D.
LEGER EN VLOOT.
HET EEUWENOUDE GEHEIM
DER
ZEEUWSCHE VLIEDBERGEN.
WEERBERICHT,
Indrukken van Roosevelt's
boodschap.
Dagblad. Uitg. N.V. De Middelburgsche Crt.
Bureaux: te MIDDELBURG: St. Pieterstr.28,
Telefoon Redactie 269, Administratie 139;
te GOES Turfkade Tel. 17. Postgiro 43255.
Abonnementsprijs voor Middelburg en Goes
f 2.30, elders f 2.50 per kwartaal. Week
abonnementen in Middelburg en Goes 18 ct.
5 JAN. 1989. EERSTE BLAD. 182e JAAKG.
Advertentiën 30 ct per regel, ingezonden
mededeelingen 60 ct p. r. Bij contract lager.
Tarief op aanvraag. Familieberichten en
dankbetuigingen minimum f 2.10. „Kleine
Advertenties", max. 6 regels, 75 cent, bijj
vooruitbetaling. vBrieven, of adres bureau
v. d. blad" 10 ct extra. Bewijsnummers 5 ct„
De eerste verjaardag van Prinses Beatrix
Op verzoek van de „Vereenging tot Ver
edeling van het Volksvermaak" en met
toestemming van H. M. de Koningin, geeft
de heer J. Vincent, beiaardier van het Ko
ninklijk Paleis te Amsterdam op Dinsdag
31 Januari een tweetal concerten op het
carillon van het Koninklijk Paleis. Op een
der concerten zal het muziekkorps van
Leger des Heils samen met het carillon
spelen onder leiding van majoor Clays. Het
tweede concert uitsluitend carillon
zal bestaan uit een aantal oude kinderlie
deren en speelliederen Dit laatste concert
zal door de KRO worden uitgezonden.
LUITENANT-GENERAAL
E. F. INSEVGEIl OVERLEDEN.
Gisteravond is te zijnen huize te 's-Gra-
venhage na een kortstondige ziekte op 68-
jarigen leeftijd overleden de gep. luitenant-
generaal E. F. Insinger, oud-commandant
veldleger, oud-commandant van de vesting
Holland en oud-gouverneur der residentie.
URK NOG STEEDS GEÏSOLEERD.
Volgens ontvangen berichten is de ijsvlet,
die uit Urk met post naar de „von Geusau"
is vertrokken, aldaar aangekomen. Na het
die uit Urk met post naar de „Von Geusau"
sau", die ongeveer zes km van Urk in het
ijs is blijven steken, naar Kampen terug-,
keeren.
Hedenmorgen om ongeveer vijf uur is
van Kampen de motor-sleepboot „Zee
leeuw" met post voor Urk vertrokken. Men
zal trachten- met de boot door het ijs heen
te breken en zoo Urk te bereiken.
BEROEPSOMVORMING VAN JEUGDIGE
WERKLOOZE ONDERWIJZERS.
Voor den cursus 1938]'39 zijn 53
candidaten in opleiding.
In 1937 heeft de minister van onderwijs
een commissie ingesteld, terbevordering
van de opleiding in technische richting van
jonge werklooze bezitters van de acte van
bekwaamheid als onderwijzer. Door bemid
deling van deze commissie hebben zich
reeds met ingang van den cursus 1937/38
een aantal van deze gegadigden, met toe
kenning van een rijksstudiebeurs, een nieu
we studie aangevangen aan middelbare
technische scholen (weg- en waterbouw
kunde, werktuigbouwkunde, eleetroteeh-
niek, scheepsbouwkunde, chemische tech
niek), aan zeevaart- en machinistenscholen
(opleiding voor stuurman, scheepswerktuig-
kundige, radiotelegrafist) en aan textiel
scholen.
Het was de bedoeling, dat deze beroeps
omvorming ook in de eerstvolgende jaren
bevorderd werd en daartoe rijksbeurzen
(als renteloos voorschot) beschikbaar ge
steld werden. Hiervoor kwamen in aan
merking bezitters van de bovengenoemde
akte met technischen aanleg, met behoor
lijke cijfers voor rekenen, wiskunde, ken
nis der natuur en teekenen, en die op 1
Mei 1938 niet ouder waren dan 20 jaar.
Blijkens een bericht, voorkomende in me-
dedeeling no. 5 van 1938 van het departe
ment van onderwijs, kunsten en weten
schappen, zijn voor den cursus 1938/39 in
totaal 53 candidaten in opleiding, verdeeld
als volgt:
a. aan de middelbare technische scholen
38, waarvan 1 voor bouwkunde, 15 voor
weg- en waterbouwkunde, 1 voor werktuig
bouwkunde, 9 voor electrotechniek, 9 voor
chemische techniek en 3 voor scheepsbouw
kunde; b. aan de zeevaart- en machinisten-
scholen 12 (Delftzijl 3, Groningen 1, Rotter
dam 1 en Vlissingen 7), waarvan 2 voor
machinist, 7 voor stuurman en 3 voor ra
diotelegrafist; c. aan de textielscholen 3.
De politie van het bureau Singel te
Amsterdam werd er gistermiddag om
streeks twaalf uur van in kennis gesteld,
dat er zich in 't perceel in de Oude Doe
lenstraat een afschuwelijk drama had af
gespeeld. Onmiddellijk begaven zich enke
le rechercheurs naar het bewuste perceel,
waarin een sigarenmagazijn is gevestigd.
Zij vonden daar de lijken van een man
en een vrouw,beiden ongeveer veertig
jaar. Zij vertoonden schotwonden in het
hoofd.
De justitie heeft de beide lijken in be
slag genomen en naar het binnen gasthuis
laten vervoeren. Waarschijnlijk is hier
sprake van moord en zelfmoord.
De sigarenwinkel werd gedreven door
de thans vermoorde 48-jarige vrouw. De
man, die eerst de vrouw en daarna zich
zelf met enkele schoten uit een automati
sche pistool heeft gedood, kwam geregeld
in den winkel om zich van sigaren en si
garetten te voorzien.
Aangenomen mag dan ook worden, dat
hier sprake is geweest van een liefdes
drama. De vrouw leefde reeds geruimen
tijd samen met den eigenaar van de zaak.
De laatste zoo wordt nader verno
men heeft verklaard, dat hij geduren
de de ochtenduren in de stad was en dat
hij bij zijn thuiskomst de afschuwelijke
ontdekking deed. Hij heeft daarna onmid
dellijk de politie gewaarschuwd. De poli
tie heeft den man meegenomen naar bu
reau Singel, waar hij in den laten mid
dag is verhoord.
Treiler met groote vangst van de
Barentszee op weg naar IJmuiden.
In IJmuiden is bericht ontvangen, dat de
stoomtreUer „Erin" Dra, 12, die in de Ba-
szee heeft gevischt, op weg is naar
IJmuiden met niet minder dan 3200 man-
o-6? Yrnnn'' manden kabeljauw en
gul 1500 manden schelvisch, 50 manden
roodbaars en 100 manden diversen.
treiler wordt Zondag verwacht, zoo-
de visch Maandag eventueel ook Dins
dag in den afslag komt.
UITVOERING LAGER ONDERWIJSWET
Aankoop van brandbluschappara-
ten valt niet onder aanschaffing
van schookneubelen of verande
ring van inrichting van het be
trokken schoolgebouw.
Het bestuur der vereeniging voor bij
zonder lager onderwijs op gereformeerden
grondslag te Vlissingen ver
zocht in 1938 aan den gemeenteraad om be
schikbaarstelling van de noodige gelden
voor de aanschaffing van twee schuim-
brandbluschtoestellen voor zijn scholen
aan de Kasteelstraat en de' Vérkuyl
Quakkelaarstraat aldaar, zulks op gron.j
van het bepaalde in artikel 72 der Lager
Onderwijswet 1920. In zijn vergadering
van 8 Juli 1938 beschikte de gemeente
raad hierop afwijzend op grond dat art
72 zoodanige aanschaffing niet toelaat,
daar bedoelde apparaten niet gerang
schikt kunnen worden onder één der in
dat artikel genoemde rubriekep, aange
zien de aanschaffing van een brandblusch-
apparaat noch als een verandering van in
richting van het schoolgebouw, noch als
aanschaffing van een schoolmeubel kan
worden aangemerkt.
Het schoolbestuur ging tegen deze be
slissing van dén Raad in beroep bij Ged
Staten van Zeeland. Laatstgenoemd colle
ge heeft het beroepschrift thans onge
grond verklaard. Ged. Staten gingen met
het standpunt van den Raad accoord en
overwogen verder, dat de kosten van het
aanschaffen en het onderhoud van brand-
bluschapparaten ten dienste van het
openbaar lager onderwijs in de gemeente
Vlissingen steeds zijn gebracht ten laste
van den post der gemeentebegrooting
„Kosten voor het gewoon onderhoud van
schoolgebouwen, alsmede van terreinen
voor het onderwijs in lichamelijke oefe
ning" en dat dientengevolge de uit dezen
hoofde gedane uitgaven zijn opgenomen in
de berekening van de vergoeding per leer
ling (vergoeding exploitatiekosten) aan
de besturen der bijzondere lagere scholen.
VERKEERSONGEVALLEN.
De wielrijder P. H. A. L., alhier, gisteren
komende uit de richting Oude Singel
kwam op den Oostsingel in botsing met
een auto bestuurd door den heer C. J. T.,
alhier. De wielrijder klaagde over een pijn
lijk been en het rijwiel was aan de voor
zijde vernield. Gladheid van het wegdek
ter plaatse is waarschijnlijk oorzaak van
het ongeval.
Gisteravond half vijf werd de 15-jarige
W. A. L., die in de Wilhelminastraat met
een handkar reed, van achteren aangere
den door een auto bestuurd door den hr.
Sinke Sr. te Kloetinge. Hoewel de jongen
geen uitwendige kwetsuren vertoonde,
klaagde hij over pijn in het lichaam en
werd naar het ziekenhuis Oostwal gebracht
voor een onderzoek.
De hr. S. deelde mede dat hij de handkar,
die nog niet verlicht was, te laat had op
gemerkt.
De hr. J. M. de Coninck Azn, alhier,
is met ingang van 1 Febr. a.s. benoemd tot
opzichter-teekenaar bij den Provincialen
Men moet grooter deugden bezitten
om voorspoed dan om tegenspoed te
verdragen.
Waterstaat, in het bijzonder bij de werk
zaamheden voor-de brug over de Zand-
kreek.
DOMBURG. De „Roode Kruis" collecte
alhier gehouden heeft opgebracht ruim 12.
DE BRAND AAN BOORD VAN DE
„RESNOVA"
Omtrent den brand aan boord van het te
Wemeldinge thuisbehoorende motortjalk-
scheepje .Resnova", dat op weg van Kolijns-
plaat naar België, en geladen met' vlas, gis
terenmiddag ter hoogte van de haven van
Kattendijke in brand geraakte, wordt nog
gemeld, dat het geheele schip is uitgebrand.
Later is het nabij de genoemde haven op
de slikken gezet. De schipper, zijn vrouw en
de knecht zijn naar Wemeldinge gebracht.
Als oorzaak wordt vermoed dat een vonk
uit de uitlaatpijp in de lading gekomen is.
Later is het bergingsvaartuig „Zeehond"
met werkvolk aan boord nogmaals naar het
brandende schip gevaren om het vuur te
blusschen en te trachten het vaarbaar te
maken.
'S-HEER-ABTSKERKE. Woensdag te 7
uur werd alhier het vereenigingsgebouw,
dat door de Kerkvoogdij is gesticht, onder
groote belangstelling, geopend.
Na gemeenschappelijk gezang, ging ds.
Drost voor in gebed. De president-kerk
voogd riep allen een hartelijk welkom toe
en bedankte allen die aan het tot stand ko
men van dit gebouw hebben medegewerkt,
waarna hij de leiding van den avond over
droeg aan ds. Drost, die in hartelijke be-
woordigen de aanwezigen toesprak en de
breede beteekenis van het vereenigingsle-
ven, vooral van het Christelijk vereenigings-
leven, heeft uiteengezet.
Daarna vond de doopplechtigheid plaats.
Op het podium was, onder een kleed, de
naam aangebracht die het gebouw zal dra
gen. De president-kerkvoogd nam het kleed
weg en in mooie gesmeede letteren kwam
de naam „Irene" te voorschijn.
Ds. Drost heeft de beteekenis van dien
naam naar voren gebracht en er vooral op
gewezen dat die beteekenis het symbool
moet zijn van allen die in dit gebouw sa
menkomen. Hij wees daarbij vooral op den
vrede met God, die alleen kan wonen in
het hart van menschen zoo men vrede heeft
met den naaste.
Daarna werd het woord gevoerd, door
ds. Van der Waa van 's-Heer-Arendskerke,
die gedurende de jaren 19341937 consu
lent was, den burgemeester, de presidente
van de meisjesvereeniging, mevr. Drost, de
vice-voorz. van de jongelingsvereeniging, de
heer Q. Remijnse, den vice-voorz. van de
zangvereeniging den hr. M. Tolhoek en ten
slotte door een afgevaardigde van den chr.
landarbeidersbond, den heer J. Korstanje.
Nadat door de meisjesvereeniging een
tooneélstukje ten gehoore was gebracht,
„De Goede Keuze" werd gepauzeerd en
door vriendelijke handen een kopje thee
aangeboden.
Na de pauze werd door de jongelingsver
eeniging een tooneelstukje opgevoerd ge
titeld „Op het plaatskaartenbureau" en
door de meisjesvereeniging „Negen paar
klompjes.
Daarna gaf de zangvereeniging nog enke
le nummers ten beste waarna ds. Drost al
len hartelijk heeft bedankt voor de mede
werking ook op dezen avond.
Na het gemeenschappelijk zingen van ,,'k
Wil U, O God mijn dank betalen" en een
dankgebed werd deze avond door ds.
Drost gesloten.
Van bekende en onbekende gevers waren
bloemen gekomen en een aardige verrassing
was wel 'n telegrafischen gelukwensch van
den nieuw benoemden burgemeester der ge
meente.
IERSEKE. Door de bemanning van de
YE 56 is Woensdag de eerste rog aan den
wal gebracht, hetwelk zeer vroeg is. Ande
re jaren wordt het meestal April.
Toen de bemanning van de YE 61
Woensdagmorgen aan boord van het aan
de Postbrug liggende vaartuig kwam, was
dit in zinkenden toestand. Het schijnt dat
door een of andere oorzaak averij was op-
geloopen beneden de waterlijn. Door pom
pen werd het schip boven water gehouden
en door het vaartuig van den heer F. van
Stee naar Ierseke gesleept, waar de lading
gelost werd, en de noodige reparatie zal
worden verricht.
KLOETINGE. B. en W. dezer gemeente
hebben benoemd tot loco-burgemeester
wethouder J. Straub alhier.
KOLIJNSPLAAT. Woensdagmorgen kwam
de heer W. de Fouw in de Achterstraat
zoodanig te vallen, dat hij zich niet meer
bewegen kon. De spoedig ingeroepen ge-
neeskunidge achtte overbrenging naar
het ziekenhuis noodzakelijk.
OOSTBURG. De heer P. de Smidt, kom
mies der directe belastingen, standplaats
Oostburg, wordt met ingang van 1 Maart
a.s. overgeplaatst naar ÏJzendijke en is
tevens aangewezen als dienstgeleider.
Op denzelfden datum wordt de ambte
naar R. Hamer overgeplaatst van Oostburg
naar Schoondijke.
479ste STAATSLOTERIJ.
Trekking van Woensdag 4 Januari.
4e klasse, 3e lijst.
Hooge prijzen:
1500.— 2425.
1000.— 6999.
Bij beschikking van den minister van
defensie is met 16 Januari 1939 de luit. ter
zee 2e klasse A. M. Valkenburg geplaatst
te Vlissingen.
Die vliedberg, terp noch offer
plaats waren, maarkleine
kasteeltjes Althans zoo oordeelt
onze oud-stadgenoot dr. P. L.
Tack in het Archief van het
Zeeuwsch Genootschap 1938.
Men mag eerlijk zeggen, dat onze
Zeeuwsche vliedbergjes, tumuli of hoe
men ze ook moge noemen, een werkelijk
levend geschiedkundig vraagstuk
vormen. Deze kleine, klaarblijkelijk door
menschenhanden opgeworpen, heuveltjes
(anders waren ze niet allemaal zoo egaal
van vorm) vindt de zwerver door onze
dreven hot en her in het landschap ge
strooid, soms, als bij' Gapinge, overploegd,
een andermaal, als tusschen Hoogelande
en Koudekerke, met gras en laag struik
gewas begroeid; elders weer enkel met
gras bedekt en weer op een andere plek,
bijvoorbeeld in Borssele, (waar nu wijlen
burgemeester Richel immers den geheelen
vluchtheuvel aan de gemeente ten geschen
ke gaf, onder beding slechts, dat hij goed
onderhouden en nimmer afgegraven zou
worden?) is hij weer fraai met boomen
om- en beplant.
Een werkelijk levend vraagstuk vormen
deze heuvels in ons landschap. Omdat men
er geen weg mêe weet; de gemeene man
niet en de geleerde geschiedvorscher ei
genlijk al evenmin! Waren het terpen,
zooals in Nederlands Noorder-provinciën,
in Groningen en Friesland: dat zijn. zoo
zeer geen vraagstukken. Daar verstaat
men den zin ervan: bescherming tegen
overstrooming in tijden, toen de zeedijken
nog niet betrouwbaar, of nog gansch niet,
waren; betrof het slaperdijken, men be
grijpt ook, dat en waarvoor die hun dienst
gedaan hebben. Maar met deze miniatuur
terpjes in het Zeeuwsche landschap wist
ook de geleerde vorscher geen raad. Be
bouwd is er geen enkele; woonvlakken
vond men, bij wetenschappelijke afgra
ving, er wel in; als vluchtheuveltjes schij
nen ze toch wel wat erg klein en de
Walchersche boer van vandaag zegt nog:
daar deugen ze niet voor. Trouwens, onze
voorouders waren in zulke zaken niet
dom; hadden die ze tot zulk doel willen
bouwen, stellig zouden ze er normale ter
pen, als in het Noorden des lands, van
gemaakt hebben, en geen heuveltjes, zóó
klein, dat er op het topje nauwelijks plaats
is voor gezin met onderhoorigen, vee en
have.
Daarom vraagt een ieder, die deze berg
jes in ons Zeeuwsche polderland ziet lig
gen, zich af: waartoe mogen die toch wel
gediend hebben? En het antwoord ligt dit
maal niet zoo voor de hand ais bij terp
of slaperdijk
Het schijnt, dat dit antwoord thans ech
ter gegeven is; dat „het mysterie der Wal
chersche en overige Zeeuwsche miniatuur
terpjes is opgelost. Want twee onderzoe
kers, de vroeger in Middelburg wonende,
thans naar Nijmegen verhuisde, historicus
dr. P. L. Tack en de, thans niet meer in
leven zijnde, waterbouwkundige A. Jobse
zijn beide, de een langs geschiedkundigen
en de ander langs technisch-waterbouw-
kundigen weg, tot eenzelfde gevolgtrek
king gekomen: onze Walchersche bergjes
zijn kleine, goedkoop aan te leggen, hou
ten kasteeltjes geweest, opgeworpen ter
verdediging van de sleutelposities der am
bachten.
Dr. J. C. de Man, die deze bergjes reeds
aan het einde der vorige eeuw aan een
systematisch onderzoek heeft tmderwor-
pen (dat zich over 120 stuks uitstrekte,
waarvan er nog een 50-tal om zoo te zeg
gen in leven waren) helde, eigenlijk bij
gebrek aan beter, over tot de opvatting,
dat het vluchtheuveltjes waren, in geval
van watersnood; vroegere onderzoekers,
(Ab Utrecht Dresselhuis, Rethaan Maca-
ré) beweerden, (naar dr. Tacks oordeel
op wel heel zwakke gronden) dat het
heidensche offerplaatsen geweest zouden
zijn; weer anderen dachten aan tumuli,
grafheuvels der Wikingen. Maar in zijn
laatste publicatie in het Archief 1938 van
het Zeeuwsch Genootschap der Weten
schappen, hetwelk zoo juist is verschenen,
maakt dr. Tack die zich al meer voor
de Zeeuwsche geschiedvorsching door ori-
gineele vondsten verdienstelijk heeft ge
maakt wel zeer aannemelijk, dat we
hier moeten denken aan de Normandische
„mottes", zooals er bv. een is afgebeeld
op 't fraaie en beroemde kleed van Bay-
eux uit de Xle eeuw: een ringvormige
gracht rondom een, van den uitgegraven
grond opgeworpen, heuvel, met een
kruin van een 30 voet middellijn, waarop
een houten toren; dit met een palissade
omheind, daarom een voorterrein om het
welk andermaal gracht en palissade, de
laatste met een doornenhaag afgezet
Deze toren op den heuvel is dan een be
woonbaar en verdedigbaar gebouw, een
wachtburg voor een hoofdman met enke
le manschappen bestemd, die een weg,
een grens, een rivierovergang moet bewa
ken. Deze „mote-kasteeltjes" liggen als
regel te midden van lage, drassige weilan
den, in de buurt van oude wegen, ook
waterwegen, in wat men nu het etappenge-
bfèd zou noemen. Het zijn vooruitgescho
ven posten men zou ze kunnen vergelij
ken met de mitrailleurnesten of pillen-
.doozen van den tegenwoordigen oorlog,
en dan kunnen opmerken, dat ook op
dit gebied de geschiedenis zich herhaalt
en de bemanningen ervan moesten ook in
die oude tijden reeds stand houden of sne
ven; vluchten in het aangezicht van den
vijand konden zij niet.
Dr. Tack zet t.a.p, uiteen, hoe deze
mote-burchtjes door, tegen en voor de
Noormannen gebouwd zijn, d.w.z. de inge
zetenen der heerlijkheden werden krach
tens den burgban opgeroepen om, naar
de aanwijzingen en onder het waakzame
toezicht der Noormannen, deze heuvels op
te werpen.
Dr. Tack concludeert: het zijn geen
vluchtbergen geweest voor tijden van
overstrooming; ze dagteekenen niet
uit het Friesche tijdvak (VeVile eeuw)
en ze zijn evenmin van voorhistorisch-Kel-
tischen oorsprong; ze hebben ook niets
met de bedijking van Walcheren te ma
ken, maar deze „werven" zijn mote-met-
kasteeltjes geweest, woontorens der Noor
mannen, die zich er in een voor dien tijd
haast ongenaakbare sterkte nestelden als
roofvogels op een hoogen rots.
Tot deze conclusie kwam eveneens, naar
dr. Tack in een naschrift tot zijn artikel
vermeldt, de nu overleden oud-opzichter
van den polder Walcheren A. Jobse: geen
vluchtbergen, maar verdedigingswerken,
deel uitmakend van een algemeen defen
siesysteem van Walcheren, onder Karei
den Groote begonnen en uitgevoerd, zoo
oordeelde deze.
Niet onmogelijk is de schrijver
wijst er zelfs op in zijn artikel dat dr.
De Man dit reeds voorvoelde, of althans
dr. Tack in deze richting inspireerde, waar
eerstgenoemde in zijn publicatie over
deze, toen nog door hem „vluchtbergen"
genoemde heuvels zoo treffend schrijft.
„dat de bergen Middelburg als met
een gordel omringen, ongeveer zooals men
tegenwoordig schiettorens en forten op
eenigen afstand van vestingen bouwt"
(t.a.p. bldz. 95).
Verwachting tot morgenavond:
DE BILT: Krachtige tot matige N. tot
W. wind, gedeeltelijk bewolkt, aanvanke
lijk kans op buien met hagel of natte
sneeuw, des nachts temperatuur om het
vriespunt, overdag dooi.
UKKEL: Vrij sterke tot matige of zwak
ke wind uit N.W. richtingen, zwaar be
wolkte hemel en plaatselijk regen, later
toenemende opklaringen, heldere hemel ge
durende den nacht, tegen ochtend nevel,
daling der temperatuur, nachtvorst.
Vr. 6 Jan. Zon op: 8 h 11; onder: 16 h
01. Licht op: 16 h 31. Maan op: 17 h 27;
onder: 8 h 01. L.K.: 12 Januari.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen,:
Januari.
Hoogwater. Laagwater.
Donderdag 5 0.16 12.42 6.51 19.12
Vrijdag 6 1.02 13.30 7.45 20.03
Zaterdag 7 1.50 14.18 8.34 20.47
Westkapelle is 28 min. en Domburg 23
min. vroeger; Veere 38 min. later. S
springtij.
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge:
Januari.
Hoogwater. Laagwater,
Donderdag 5 2.15 14.39 7.49 20.14
Vrijdag 6 3.05 15.29 8.42 21.04
Zaterdag 7 3.54 16.18 9.30 21.50
Reuter meldt uit Londen:
De grondtoon van de voornaamste Euro-
peesche reactie op de door Roosevelt voor
het Congres gehouden redevoering (men
zie het 2e blad) Red.) is: Voldoening te Pa
rijs, stilte te Rome en beroering en toorn
te Berlijn.
Een bericht uit Rome zegt, dat de rede
voering van Roosevelt nog niet is gepubli
ceerd in de Italiaansche pers en dat er
geen officieel commentaar op is geleverd.
Havas meldt uit Washington:
De boodschap van president Roosevelt
maakt in de meest uiteenloopende kringen
te Washington den indruk, dat de president
niet als partijman, noch als regeerend par
tijleider heeft gesproken, doch als hoofd
van de natie.
Zelfs tegenstanders van Roosevelt prijzen
den moed, waarmede de president het con
flict tusschen de totalitaire en liberale
systernen in het licht heeft gesteld, daarbij
openlijk erkennend, dat de totalitaire lan
den practisch betere resultaten verkrijgen
dan de democratieën, althans tjjdelijk.
Alle kringen kennen groote beteekenis
toe aan het feit, dat Roosevelt een beroep
heeft gedaan op de religieuze krachten, om
de verdediging der vrijheidsbeginselen te
steunen.
Fransche persstemmen.
De Fransche bladen besteden veel aan
dacht aan de door president Roosevelt uit
gesproken redevoering.
Cartier schrijft in „l'Epoque": De Ver-
eenigde Staten ontwaken bij het hen be
dreigend gevaar. Zij zijn in openlijke opposi
tie tegen Berlijn, Rome en Tokio. Washing
ton heeft gesproken over een mogelijke
oeconomische boycot. In het kort gezegd:
de toestand is zeer gespannen".
Mevrouw Tabouis schrijft in „l'Oeuvre":
De boodschap van Roosevelt komt op een
voor de dictatoren bijzonder critiek oogen-
blik, zij kan dus beslissenden invloed heb
ben op de orienteering hunner politiek. Te
Londen is men van meening, dat de bood
schap van Roosevelt den aard der persoon
lijke gesprekken, welke Chamberlain met
den Duce zal houden aanzienlijk zal kunnen
wijzigen.
Vivières schrijft in „l'Ordre": De terug
slag dezer redevoering zal ingrijpend zijn,
misschien zelfs direct. Vivières verklaart
verder, dat Chamberlain ten zeerste re
kening zal moeten houden met de meening
der Vereenigde Staten. Hij denkt, dat de
verklaring van Roosevelt zijn houding te
Rome zal beïnvloeden. „In ieder geval is de
dag van gisteren voor al degenen, die mee-
nen, dat de vrijheid kan en moet worden
verdedigd, waard als een witte steen te
worden aangegeven. En als een zwarte kei
voor de anderen."
Engelsche persstemmen.
Reuter meldt uit Londen:
De geheele Londensche pers publiceert
de boodschap van president Roosevelt op
zeer vooraanstaande wijze en de meeste
bladen leggen den nadruk op Roosevelts
verwijzing naar de beteekenis van gods
dienst, democratie en internationale goede
trouw.
De „Daily Telegraph" schrijft: De bood
schap van den president is van beteekenis
wegens den bijzonderen nadruk op de bui-
tenlandsche politiek, en het gevaar voör
oorlog en agressie. Wel heeft Roosevelt bij
vorige gelegenheden ook in dezen geest ge
sproken, maar nooit tevoren heeft hij zijn
woorden met zulk een ernst en overtuiging
gekozen. Uit zijn boodschap spreekt een
positievere houding ten aanzien van de in
ternationale kwesties dan sedert jaren door
de Amerikaansche regeering aan den dag
is gelegd. Het belangrijkste deel der bood
schap was naar de meening van het blad de
passage over de neutraliteitskwestie. De
boodschap is een vrijmoedige erkenning
van de mislukking der neutraliteitswetten
van 1936 en 1937. Terwijl Amerika drie jaar
geleden meende de aanvallers te kunnen
negeeren, verzoekt Roosevelt thans te wil
len inzien dat dit niet goed meer mogelijk
is. Door ervaring gerijpt, verbiedt het ge
voel van zelfbehoud om thans zoo opti
mistisch over zijn veiligheid te denken. Men
moet afwachten, in hoeverre de Ameri
kaansche openbare meening rijp is voor
zulk een zwenking, maar het feit alleen
