VOOR DE JEUGD.
Jong beroemd
ROODKAPJE
OM NA TE TEKENEN
BIM EN BAM SPELEN SCHAAK
DAEGELIKSE DIENGEN.
UIT DE MIDDELBURGSCHE
COURANT VAN VOOR VIJFTIG JAAR
i.
Een boom opzette' over tie
pachtwet.
Mee dat sehrieven, a' je daer êenmael
mee bezeg bint, dan gaet dat glad anders
as a je 'edocht eit bie 't begun. Dae' bin
ienkelde diengen, of van mien part 'on-
derd, die a je wer is zou wille' zegge';
dan krieg je dae' de gelegenteit voe', en
dan bè' je blie-e, 'êel blie-e, en dan
dienk je: „kiek, a' 'k dat noe oal 'ezeid dan
'k m'n gemoed is lekker op-'elucht, en dan
bin 'k klaer. Dan 'k niks mi' te zeggen,
dust dan 'ouwe 'k er mee op".
Mae' dat komt anders uut. Je raek' nooit
tènden.
Ze prate' wer is van „een boom opzette"',
en je weet nie' olf, wat een raak gezegde
a dat is. As ik 'ier een boom op gae zette,
dan bin 'k nog maer een ommezien bezeg,
of de stamme splêet in vieren; ik kan mae'
één van die takken volge' vanselft, en dae'
zitte' dan ok wee' een 'öop zietaksjes an.
Je kunt er invoudeg nie' an gae' begunne'
om zö 'n bóom 'êelegans of te werken; oal
de takken en taksjes, om van de blaeren en
de bloesems nog mae' te zwiegen.
Uut één gedachte komme twinteg, der-
teg andere gedachten nae' boven.
Noe zeiden ze bevoobeld vlie weke:
„schrieft over de dieklasten". Góed.
Noe gae' k m'n böom opzette'. De stam
me, dat is: grondbelasting, om noe 't
goeie woord te noemen. Dae' splêet 'n a' in
vieren: polderlasten, grondbelasting, in
komstenbelasting en vermogensbelasting. Ik
volge den tak, genaemd polderlasten, dae'
gaet 'n a sebiet in drie-en. Eén zietak: wae-
terpenningen, één zietak: diekgeschot, en
dat a rechtdeur groeit, dae' bin 'k dan vlie
weke' lingst vadder 'eklomme, dat was de
gedachte: „mag ik een oordêel strieke over
datgene, dat a de wetgever vast-'esteld eit".
Dat 'k dan noe uut-'eploze' en op die
vraege durve' 'k in volle gerust-'eid ant-
woorde: „ja". Mae' noe! Het wemelt 'ier
van de zietakken: „daer je de crisiswet-
ten, de pachtwet, het tuchtrecht van de
mêesters, afijn 't is onnoemelik, nog zo-
vee'; en die ok wee' d'r zietaksjes,
om van de blaeren en de bloesems nog te
zwiegen.
Wat mö' 'k noe toch, voe' 't leven, is 't
êeste neme'? Veruit dan mae': de pacht
wet.
Je weet meschien, dat de verkens zö
noe en dan 'eteld motte' worre'. Dat is
onderlesten awee' gebeurd, en toen kwam
't gesprek zö op de crisiswetten en einde-
lienge op de pachtwet. Dae' wier 'evroge':
„wat dienk jie over de pachtwet?" En dae'
wier 'ezeid: „dae' dienk ik over, dat die
góed is voe' de pachter, en slecht voe' een
slechte verpachter". Dat gezegde wier toen
van verschillende kanten bekeke'; want het
is wee' 't ouwe leven: een ieder bekiekt de
waereld uut z'n eigen 'oek, en ziet dae'-
deur de zaken anders as een aar.
Het was een heel mooi plekje, dat Jaap
van Doorn had uitgekozen. Hij had een
vermoeiende tocht achter de rug en wilde
nu een paar dagen rust nemen voor hij
weer verder het oerwoud inging. Hij had
een paar heel interessante ontdekkingen
gedaan en hij voelde zich dan ook erg vol
daan. Toen ze tegen de avond aankwamen,
had hij het stenen huisje tussen de bomen
zien staan en vond dat een mooi punt om
ste ogenblik terug. Twee lichtgevende ogen
loerden op hem vanuit de bosjes!
Hij liet zich op de grond vallen en hij
was nog net op tijd, want een seconde later
sprong het lenige lichaam van een leeuwin
door de lucht. Van Doorn rolde zich op zijn
zij en toen het dier merkte, dat het voor
den gek gehouden was, kwam het snuivend
naar hem toe hollen. Maar Van Doorn had
maar heel even nodig om zijn geweer aan
te leggen en het woedende dier precies tus
sen de ogen te treffen. De leeuwin brulde
luid en viel toen neer.
te overnachten en zijn kamp op te slaan.
Vanuit het huis keek hij uit over een breed
dal. Hij zag er een paar trotse struisvogels
lopen en bij een beek stonden een paar
kraanvogels. Het hele Afrikaanse oerwoud
scheen te leven. De regentijd was voorbij
en nu begon de natuur weer te bloeien en
te groeien.
Van Doorn nam op al zijn tochten een
paar kippen mee, zodat hij altijd verse
eieren had, die hij anders natuurlijk niet
zou kunnen krijgen. Op mars schommelden
de kippen in kooien op de hoofden van de
inboorlingen, die Van Doorn op zijn onder
zoekingstochten begeleidden. Maar zodra
er een plek gevonden was om te kamperen
werd er in alle haast een ren gebouwd en
daar konden de kippen hun stijve pootjes
dan eens in uitstrekken. Om de ren heen
werd een soort schutting van takken ge
maakt. N
Zo was ook nu weer gedaan. De kippen
schuifelden luid tokkend door de ren en
pikten het mais op, dat Bahari, de trouwe
bediende, voor hen had gestrooid.
Het was een prachtige avond. Het was
nu helemaal donker geworden, maar de
lucht was zo koel en zacht, dat Van Doorn
er niet toe kon komen om naar binnen te
gaan, hoewel hij wist, dat het nogal gevaar
lijk was om 's avonds buiten te blijven zit
ten. De bedienden, die in tenten om het
huis sliepen waren allen al naar bed ge
gaan. Ze waren ook vermoeid van de- lange
tocht en behalve een paar lantaarns hadden
ze geen licht. Het was dus ook nergens voor
nodig, nog langer op te blijven.
Jaap van Doorn had juist een pijp opge
stoken. Bahari was komen zeggen, dat er
een kip was, die een beetje vreemd deed en
dat het dier al in twee dagen niet had wil
len eten. „Haal haar er dan maar uit", zei
Van Doorn. „Het dier zal misschien iets
hebben. We kunnen geen zieke kippen mee
nemen, dus slacht het beest maar."
Bahari haalde zijn mes en liep even la
ter met het lichtje in zijn hand langs Van
Doorn, om naar het kippenhok te gaan.
Even later hoorde Van Doorn hem luid
roepen en gillen. Hij sprong op en greep
zijn geweer, dat altijd vlak bij hem stond.
De maan bescheen flauwtjes de bomen
in de omtrek, maar het was heus niet nodig
om een licht te hebben, want Van Doorn
had heel duidelijk gehoord, dat de kreten
van de kant van het kippenhok kwamen.
Nauwelijks had hij het hok bereikt of hij
zag de vage omtrek van een goudbruin reu-
zenlichaam. Hij schoot, en ondanks het
halfduister trof de kogel precies zijn doel
Met een woest gebrul, dat Van Doorn zijn
leven lang niet zou vergeten, liet de leeuw
zijn prooi los en keerde zich naar zijn aan
vallermaar midden in zijn sprong viel
het dier getroffen neer.
„Bahari!" riep Van Doorn angstig.
Hij sprong over den leeuw, die nog op
de grond lag te rollen, heen en liep, door
de volkomen verwoeste omheining naar de
ren toe. Toen deinsde hij nog op het laat
Bahari bewoog zich niet. In zijn ene hand
hield hij het mes vast, waarmee hij de kip
had willen slachten en aan het bloed, dat
eraan zat, zag Van Doorn, hoe dapper de
kleine jongen met den leeuw had gevoch
ten. Maar hij was vreselijk door het grote
dier toegetakeld. Van Doorn dacht eerst,
dat hij dood was en hij knielde voorzichtig
bij hem neer. Maar toen merkte hij, dat zijn
hart nog klopte.
Van de kippen was er niet één meer te
zien, ze waren naar alle kanten uiteenge-
vlogen en liepen nu ergens in het oerwoud.
Maar dat deed er helemaal niets toe. Ba
hari was van veel meer belang!
Heel voorzichtig droeg Van Doorn hem
naar het huisje en legde hem daar op een
matras. Hij waste zijn wonden en verbond
ze zorgvuldig. Bahari was nog steeds niet
bijgekomen. Drie dagen lang bleef hij be
wusteloos, en alleen aan zijn heel zwakke
ademhaling merkte Van Doorn, dat hij nog
leefde. Maar eindelijk zakte de koorts, die
hij van zijn wonden gekregen had en toen
hij na een week weer zijn ogen opendeed,
zag hij Van Doorn naast zijn bed zitten.
Er kwam een glimlachje om zijn gezicht.
„O, bwana!" fluisterde hij, „o, meneer!"
„Ga maar weer slapen, Bahari", zei Van
Doorn zacht en hij streek heel voorzichtig
over Bahari's voorhoofd.
Bahari werd helemaal gezond. Hij heeft
nooit vergeten dat zijn meester hem gered
had en op al diens ontdekkingsreizen ging
de klein, zwarte inlander met hem mee.
Van Doorn heeft nog nooit zo'n trouwe die
naar gehad!
OPLOSSINGEN RAADSELS.
De oplossingen van de raadsels der vo
rige week zijn:
1. kast, last, mast.
2. stad, schets, rad, tijd, tent, Anna.
Schaatsenrijden.
3. Maarn, Alkmaar.
RAADSELS.
1. Met een k aan het begin gaan veel
jongens en meisjes er in de zomer-
vacantie naar toe.
Met een r is het een ongeluk.
Met een 1 geeft het licht.
2. Verborgen plaatsnamen: i
De dokter wees en zei: „Zet daar de
baar neer, zusters!"
„Hoor nu toch eens even, ongeduldige
jongen", zei meneer tegen Willem.
3. Het geheel is een woord van 10 let
ters en is een land in Europa.
7, 6, 1 kan draaien.
9, 3 is een voegwoord.
10, 4, 8 is een lichaamsdeel.
5, 2, 10 is een onbepaald voornaam
woord.
4. Welk dier, dat vooral in de wildernis
van Afrika en Azië leeft, is bedoeld
met:
oaharsnwn.
Om te begunnen je ver pachters in
soorten. Schat- en schatrieke lui, die a den
'emel a' danke' dat der geld veilig beleid is
in land, en daer a een jaer pacht minder
gin knoppe van der rok voe' is, en kleine
bezitters, die a net persies rond kunne'
komme, van de pacht die a ze ontvange'.
Neem noe bevoobeld is een man, 'oe oud
persies dat doet er nie' toe, lae' me zegge',
tusschen de vuufenzesteg en tachteg.
Me zulle' zegge', dat die 'êel z'n leven
'ard 'ewerkt eit, pront op-'epast en zuneg
'ewist. Noe is 'n verslete', maer ie eit het
mie' oalle krabbeliengen dan toch zövarre
'estierd, dat 'n gelokkeg nie' nae' „grotte-
voader" 'oeft, mae' dat 'n zunegjes rond-
komme kan, van de pacht van z'n land. Z'n
pachter ei een kóoie ankommende jongers,
die buffele' ok van 's ochens toet 's aevens,
en die kun der, ok mae' maegertjes, mer
afijn, ze kun' der toch ok van komme.
De pacht is nie' zözêer an de laege kant,
mae' wi' mot die man anders mie' die an
kommende jongers nae' toe? Daer is nog
gin werk voe' de gröote ménsen.
Noe kriegt de rechter dat pachtzegel
voe' z'n neuze en die geeft er een krauw
deur, wan' ie zei: „die pacht is te 'óoge,
dae' mö' zövee' of." Die pachter is dae'
góed mee, dat betêekent voe' z'n, dat die
jongers d'r daggeld een bitje nae' boven
'egaen is. Mae' de v e rpachter zeit: „noe
kan ik er nie' mi' komme'. Wat mö' 'k toch
begunne? Ik kan toch m'n keele nie' toe-
niepe'. Ik mö' toch ete' en geklêed gae' en
Jullie weten allemaal wel, dat het hele
maal niet nodig is, dat alleen oudere men
sen beroemd worden. We lezen dikwijls
over „wonderkinderen". Dat zijn dan nog
heel jonge kinderen, die bijvoorbeeld bij
zonder goed viool of 'piano spelen of goed
kunnen schilderen off tegenwoordig komt
dat ook vrij dikwijls voor, goed voor de
film kunnen spelen. 1
Wie van jullie heeft er nog nooit van
Shirley Temple gehoord? Die kleine film
ster uit Amerika, die al in zoveel films de
hoofdrol heeft gespeeld en iedereen ver
baast met haar goed spel? Maar ook voor
haar zal wel eens de tijd komen, dat ze
door een ander „wonderkind" wordt ver
drongen.
Ook vroeger waren - er heel beroemde
kinderen. De beroemde componist Mozart,
die 27 Januari 1756 in Salzburg werd ge
boren, componeerde, toen hij 5 jaar oud
was, al kleine muziekstukjes voor piano!
Op zijn zesde jaar sprak iedereen over hem
en bewonderde zijn prachtig spel. Toen
nam zijn vader den kleinen Wolfgang en
zijn zuster Maria Anna, mee op een kunst
reis. Overal waren de mensen enthousiast,
als ze hen hoorden enl zo gingen ze op een
twede tournee. Op die twede reis bezoch
ten ze, behalve Parijs en Londen, ook ons
land. Als er in die tijd een gramafoon of
radio had bestaan, was zijn naam in heel
korte tijd over de hele wereld beroemd ge
worden en was hij zeker erg rijk geworden.
Maar alles was toen nog heel anders dan
nu. Hij werd helemaal niet rijk en toen hij
op zijn 35ste jaar stierf, was hij zelfs erg
arm.
Een andere beroemdheid is Paganini, die
27 Oct. 1782 in Genua werd geboren. Hy
was wel iets ouder dan Mozart, toen hij
met componeren begon, maar hij was. ook
bijzonder begaafd. Op zijn 15de jaar begon
hij eigen muziekstukken te maken. Hij was
drie jaar lang violist aan het hof en daar
na maakte hij zijn triomftocht door Italië
en later door heel Europa. Hij bedacht al
lerlei bepaalde kunstgrepen, waardoor hij
een heel andere klank in zijn viool wist te
leggen, dan die welke tot nu toe gehoord
waren. Nog steeds staat men verstomd
PAGAN I NI
over de grote kunst, waarmee hij zijn stuk
ken maakte.
De componist Mascagni, die later ook erg
beroemd werd, schreef zijn eerste opera,
toen hij pas 18 jaar oud was. Dat is ook nog
vrij jong. Natuurlijk kan je dan al niet
meer over een „wonderkind" spreken,
maar knap is het in ieder geval, wanneer
iemand, die nog zo jong is, zoiets groots
presteert.
Wie weet wat er nog voor toekomstige
beroemdheden in jullie schuilen! Dat kan
je nooit van tevoren zeggen. Maar de men
sen, die het ver gebracht hebben in hun
leven hebben altijd hard gewerkt en daar
door veel bereikt.
stoke' van de winter. Die pachtwet, die
deug nie". In zövarre eit de man g'liek, dat
die wet nie' deugt voe' 'um; 'oewel da' ie
in de varste varte nog gin „slechte" ver
pachter 'enoemd mag worre'.
Mae' toch voal dit nie' wig te riddenee-
ren, da' ie 'eleefd eit, van dat a die mén
sen te kort 'ekomme bin.
De joden worre der zö voe' veracht, om-
da' ze de naem van woekerwinsten te
vraegen, en de ménsen uut te zugen; mae'
wat is dit anders?
Noe za' 't antwoord weze': „ie m s t
het nie' pachte'; dat dee' 'n z'n eigen an.
Ie eit uut z'n eigen in-'eschreve'. En a' de
Over-'eid dae' noe of gae' doe', dan mö'
die dat er ok wee' mae' belegge'. Noe kan
ik er nie' mi' komme', en töch za' 'k de
polderlasten motte' voldoe', dae' za' gin
cent ofgae'." Het is waer, het is bitter voe'
die man, voe' oal dergelieke ménsen.
En toch is die wet goed. en is die wet
recht. Die man ei n o i t zövee'
over-'espaerd, zövee' kap'taal bezete' dat
'n der van renteniere kust. Toen a ten uut-
schêeden mie' werken, den van êesten of
an zachtjes-an in motte gae' teere'. Ie ei
z'n pachter de polderlasten laete betaele,
boven een ordentelikke 'ure, of pacht dan
eigeluk. Ik zegge: 't is bitter; mae', dat is
't voe' iedere werklöoze, die a eest z'n be
zit, naegenoeg 'êelegans opleve' mot, eer a
ten an de steun kan komme. En gin méns
kan toch verlange, dat 'n van de gemêen-
schap 'ehouwe wordt zölank a ten zelft nog
een kap'taaltje eit. Oal de centen, die a
an steun uut-'egeve worre, motte êest deur
de andere ménsen öp-'ebracht worre 'oor;
dae' mot êest een ander voe' werreke.
Freek Hóógstee.
48e week 1888.
Den 21en November promoveerde aan
's rijks-universiteit te Utrecht tot doctor in
de rechtswetenschappen de heer F. M. C.
E. Koksma, geb. te Sluis, met proefschrift
getiteld: Het karakter van het openbaar
lager onderwijs.
De heer J. Ossewaarde te Sluis heeft be
dankt voor het beroep naar Vlissingen.
In de Belgische kamer gaven gisteren de
discussien over een wetsontwerp van Core-
mans betrekkelijk het gebruik der Vlaam-
sche taal bij de rechtspleging aanleiding
tot een woelige zitting.
Bij de herv. gemeente te Zieriksee is be
roepen de heer J. van Belkum te Steenwijk.
De minister van oorlog in Oostenrijk
stelde de mobielverklaring van de landweer
in uitzicht, aangezien de politieke en mili
taire toestand aanmerkelijke uitbreiding
van het leger noodzakelijk maken.
Wie van jullie kent het sprookje van
Roodkapje niet? Dat kent iedereen toch ze
ker! Jullie weten, dat Roodkapjes groot
moeder ziek was en dat Roodkapje met haar
mandje naar haar toeging om haar wat
lekkers te brengen. Toen ze door het bos
liep, kwam ze een wolf tegen. Het was een
boze wolf en hij vroeg aan Roodkapje:
„Waar ga je naar toe?" „Naar mijn groot
moeder", antwoordde ze. Ze vertelde den
wolf, dat haar grootmoeder ziek was en
dat ze haar nu ging bezoeken. Toen bedacht
de wolf een lelijk plan. Hij zou vlug naar
het huis van de grootmoeder hollen, haar
opeten en dan in haar bed gaan liggen, tot
Roodkapje kwam.
Hij ging dus weg en liep zó hard, .dat
hij er lang voor Roodkapje was. En toen
zij bij het huisje aankwam en naar binnen
ging, zag ze den wolf in bed liggen, met
het mutsje van haar grootmoeder op. Ze
schrok wel erg en ze zei: Grootmoeder,
wat heb je grote oren!" „Dat is", zei de
wolf, „om goed te kunnen horen!" En Rood
kapje zei, dat grootmoeder zo'n diepe stem
had en zulke grote ogen! De wolf gaf over
al antwoord op
Hoe het sprookje verder liep, weten jul
lie allemaal wel en ook, dat het gelukkig
allemaal toch nog goed eindigde. Hier zier
jullie nu een plaatje van Roodkapje in het
huis van haar grootmoeder, waar de wolf
in bed ligt. Probeer het maar eens mooi te
kleuren
Meneer Groenboom gaat met zijn honden
wandelen. Hij heeft alle moeite om ze vast
te houden aan de lijn, want vooral de klein
ste van de twee trekt en rukt hard, zodat
meneer Groenboom bijna omvalt. Het beste
is om hard met de honden mee te rennen.
De mensen op straat kijken hem lachend
na, het is ook zo'n grappig gezicht. Hoe
harder meneer Groenboom meeloopt, hoe
harder de honden trekken. Dan komen ze
bij een slagerswinkel en hij kan zijn hond
jes er bijna niet meer van af krijgen. Ze
janken net zo lang, tot de slager voor alle
bei een beentje op straat gooit. Dat nemen
ze in hun bek en nu lopen ze verder rustig
met hun baas mee.
Proberen jullie dit prentje nu eens na te
tekenen zonder je potlood van het papier
te lichten. Je moet beginnen bij de linker
broekspijp van meneer Groenboom of bij
het oog van het kleinste hondje.
