ZEEUWSCH
ZONDAGSBLAD
I
Lof der Zotheid
AM DE PROVINCIALE ZEEUVSCHE MIDDELBURGSCHE COUPAhT
P/EEDEllKineEEK
zaterdag
5 Nov. 1938
DAEGELIKSE DIENGEN.
ZEEUWSCHE KRONIEK.
UIT 'N OUD KOOKBOEK.
0AMMEN EN SCHAKEN.
De
K se
Een oude wereld gaat voorbij.
Welke man of vrouw, die het Gymnasium
bezocht herinnert zich niet met een soort
heimwee, dat zoovelen op ouderen leeftijd
overvalt, wanneer zij aan hun jeugd terug
denken, de lezing van den Ilias, welk boek
door den ouden klassieken dichter Homerus
geschreven werd, van wien de overlevering
zeide, dat hij blind was.
Homerus bezingt dan ,,de wrok van
Peleus' zone Achilles". De Grieksche helden
trokken uit tegen Troje; belegerden het
zeven jaren en namen het tenslotte in door
middel van het Trojaansche paard, dat se
dert in de herinnering is blijven voortleven.
Zij veroverden de stad en staken haar in
brand. De bewoners ontvluchtten hun
brandend Troje en onder hen is de oude
Aeneas met zijn kleinzoon Priamos.
Als de grijsaard, omziende, zijn oude stad
ziet branden, roept hij tot in het diepst van
zijn ziel bewogen uit: „een oude stad gaat
weg"Wat moet er in het hart van dien
man zijn omgegaan, toen hij de stad met al
haar goed en kwaad; met al haar schoon
en leelijk een prooi der vlammen zag wor
den. Zeker zou als de puinhoopen uitge
rookt waren, een nieuwe stad worden op
gebouwd; een stad, misschien mooier van
bouw, maar een stad zonder historie; zon
der traditie en daarom innerlijk leeger. Een
oude stad, een oude wereld op zichzelf, ver
dwijnt; ze gaat op in vlammen en rook; ze
neemt de bekoring van het leven mee van
wie daarin wonen. Want wat voorbij is, is
voorbij.
Wij kunnen medeleven en medevoelen
met dien ouden Aeneas. Want al is het
misschien niet zoo in dien ontzettenden
vorm hoe vaak hebben wij in ons le
ven niet meegemaakt, dat een stuk ver
dween van wat jaren om ons heen was;
wat tot ons leven behoorde, wat daaraan
glans en inhoud en beteekenis gaf.
Wij kennen het droef verhaal van een
oud landedelman, die tot in den hoogen
ouderdom woonde op het voorvaderlijke
kasteel. Hoeveel eeuwen hadden zijn voor
vaderen daar gewoond! Toen, terwijl hij te
oud was geworden om geestelijken weer
stand te bieden, kwamen de tegenslagen;
het familievermogen slonk; wat restte was
niet voldoende om het leven op het kasteel
vol te houden; zelfs niet om het onroerend
bezit te handhaven. Hij verliet het kasteel,
ging wonen als een gebroken man op een
mooi villadorp in een aardig nieuwmodisch
villatjezijn oude wereld ging voor
bij. Enkele maanden later droegen wij hem
uit naar het oude familiegraf. Den onder
gang van zijn oude wereld had hij niet kun
nen verdragen.
Dit was wel een heel sterk staaltje. Maar
misschien zal deze of gene van anderen
weten te gewagen, wien het net zoo ver
ging.
•5» j|j
Een nieuwe tijd brak aan voor menige
stad, voor menig dorp. De steden, die vei
lig nog lagen tusschen hun wallen, zagen
die beschutting geslecht; zij kwamen open
en bloot te liggen en het jagende moderne
verkeer verontrustte het leven. Die van
ouder tot ouder in het stadje gewoond had
den, dat nu zelf ook gemoderniseerd moest
worden, zagen een stuk van hun leven
voorbijgaan.
De stad trekt naar het platteland, zooals
de niet „wortelvaste" plattelander trekt
naar de stad. En daar in den nieuwbouw
der dorpen ligt de kiem, die het oude dorp
met zijn zeden en gewoonten, zijn eigen le
ven, zijn eigen bouw aantast. Over enkele
jaren is het landelijke dorpje „gemoderni
seerd" en de folklore kan trachten te be
waren wat van die kleine oude wereld rest
te. Ook hier geldt het: wat voorbij is, is
voorbij. Het keert niet weer.
Maar menigeen in die oude landelijke
dorpjes rondom den verweerden kerktoren,
gaat het als den ouden Aeneas: zijn wereld
gaat wegen voorgoed. Er komt wel
een nieuwe wereld en velen zullen mis
schien zeggen: nu is het goed; maar die het
oude liefgehad hebben, omdat hun leven
ermede samengeweven was, die zullen met
het nieuwe zich moeilijk kunnen verzoenen.
Een oude wereld gaat voorbijgeldt
het misschien ook van de groote menschen
wereld, waarin wij leven. Beleven wij in
onze dagen het wankelen harer fundamen
ten, dat erger worden zal, zoodat de gan-
sche wereld schijnt voorbij te zullen gaan?
Komt er een nieuwe wereld, waarin de
oude waarden niet meer zullen gelden?
Een oude wereld gaat voorbijwie
weet? Maar wie aan het oude, om welke
reden dan ook, hun hart gegeven hadden,
die voelen, dat een stuk van het leven hun
genomen wordt.
Heel ons leven is een staag sterven. Nu
eens aan dit. Dan weer aan dat. „De jaren
in hun gaan berooven ons van alles; zij
doen het langzaam aan; zij doen het stuk
voor stuk". Maar met ieder stuk gaat toch
een deel van het leven, dat wij lief hadden,
weg.
Zoo is het leven: voortdurend afbrokke
len, voortdurend sterven en vergaan;
voortdurend loslaten. Om het nieuwe.
Waarom? „Opdat wij een wijs hart beko
men".
J. Nagel.
Doe wèl, en zie niet om.
Dat mot ik noe oltied treffe', da' 'k in
den trein bie een méns komme te zitten, die
a in z'n leven butengewone diengen onder
vonden eit; en dat graag meedeelt.
Van de zummer zat ik tegenover een oud
vrouwtje, en die 'oorden ik vertelle', da'
ze is een dochtertje van vier jaer motte'
missen 6, op tied van zeventien daegen. Dat
speelden mee are guus aan 't station, dae'
stienge potten vier en dae' lagge' dotten
poesketoen, gebruukte, glad deurtrokke'
van den olie, die moste ze ansteke' an
dat vier natuurlik, en dan nae' boven gooie'.
En dae' wil 't ongelok, da' dat misje zö 'n
brandende dotte op d'r rik kriegt, tussen
d'r schortje. Mee dat gevolg, da' ze in een
óogenblik 'êelegans in brand stieng. Zeven
tien daegen ei ze nog in 't zieken-'uus 'ele-
ge'. Vee' smerten 'elee-e', en dat een
kind van vier jaer. Oe a je dae', as
ouwer wezende, deur-'éne komt, dat
weet je nie', Wat is toch 't leven.
Ik 'oorden is een dokter uutlegge', dat er
tegenwooreg vee' ménsen bin, die a 't leven
nie' an kunne', en die zoeke' dan d'r toe
vlucht in een schien-leven. Dae' bin der,
die „vluchte in de neurose". Ie leiden dan
uut, wat a dat betêekent, en ik g'löove da'
'k het ok wé' begrepen maer om je dat
noe zelverst te verdusen, dae' zie 'k gin
kanse voe'; dus dat zu' me dan vadder mae'
zö laete'.
Je ei ter ok, die doe anders nie' as boe
ken leze', zö gauw a ze maer een öogenblik
tied Ze net zö min d'r gedachten bie
d'r werk as de katte, ze leve' glad in die
toestanden van die ménsen uut de boeken
mee, en 't werkelikke leven rond d'r, daer
ze nauweliks of glad gin besef van.
Ik voe' mien vinde' dat min of mêer een
ziekelikke meniere van leven. En toch
komt 'n méns dae' ongemerkt toe, wan'
jongen, dat is toch zö makkelik. As je
moedwilleg blind en döof bint voe' 't gene
dat a ter zö a' rond je omgaet, dan 'oef je
ok nooit een 'and of vienfer uut te steken
om te 'elpen; Ménsen die a 'ulpe nöodeg
of toestanden die h verbeterd diene' te wor-
ren.
Kiekt is deur de ronde. Wien bin 't, die
a de waereld veruut 'eholpen De dröo-
mers nie' oor of de suffers; en de éénken-
nige tuusbluvers net zö min. Dat bin nie
degene, die a benauwd of vies bin van de
ruge, 'arde kant van 't leven of van de
praatjes en de laster van de ménsen. Mae'
dat bin de ménsen die 1 v e', die A baes
kunne' over 't leven mee oal z'n tegenslae
gen; a die een douw kriege', dan laete' ze
d'r eigen nie' zienke', mae' ze worstele, en
dan kom je wee' boven. En de praat van
de ménsen, die laete ze mae' langs d'r
zïe-e zakke'.
Dat mot die man, daer a 'k van de weke
BANKERT
(Joost van Trappen).
In het Zeeuwsche volkslied zingen wij o.a.
van
Bestevaar en Joost de Moor
Die blinken zullen d'eeuwen door.
Waarvan in de historieblaan
De Evertsen en Bankert staan,
als zijnde de voornaamste onzer zeehelden.
Bestevaar of De Ruyter is
vrij voldoende bekend. Ook van de gebroe
ders Evertsen weten wij iets, maar
van Joost de Moor en zeker van
Bankert weten wij niets. Van den laat-
sten zelfs niet eens zijn voornaam.
Door het schrijven van deze kroniek zul
len wij een tip oplichten van den sluier,
welke het leven van genoemden Bankert
bedekt.
De bakermat van de genoemde Zeeuw
sche zeehelden, wier aantal meer dan ver
dubbeld kan worden, is Vlissingen,
dat tijdens het leven dier mannen betrekke
lijk klein was.
Doordat het grootste deel der bevolking
van de zeevaart leefde, is het te begrijpen,
dat vele Vlissingers dienst namen op 's-
lands vloot. Bovendien was destijds elk
koopvaardijschip ook een weinig oorlogs
schip, daar het voorzien was van kanonnen
en de bemanning in staat was zich tegen
aanvallen te verdedigen. Het was dus niet
zoo'n groote overgang, als een bevelhebber
van een koopvaardijschip kapitein werd van
een oorlogsschip.
Opmerkelijk dat dikwijls uit één en de
zelfde familie zich verscheidene personen
in den zeedienst hebben onderscheiden.
Het sneuvelen van vader of broeder kon
de andere familieleden niet afhouden om
ook hun leven voor het vaderland te wa
gen. De geslachten Evertsen, De Moor en
Bankert hebben elk zooveel helden opgele
verd, dat het eenige studie kost de leden
van elke familie van elkaar te onderschei
den. Meestal hebben een of twee boven de
anderen uitgeblonken.
Zoo zijn er niet minder dan elf Ban-
kerts in s lands zeedienst geweest, een als
luitenant-admiraal, een als vice-admiraal
en negen als kapitein. Hun familienaam
was echter niet Bankert, doch Van
Trappen, doorgaans met de bijvoe
ging „gezeid Bankert." In het Zeeuwsche
volkslied wordt met Bankert bedoeld de
vice-admiraal Joost van Trappen, die in
1647 is gestorven. Hij alleen werd meestal
verkort Bankert genoemd. Zijn grootvader
J o ost van Trapper t 1596 en
zijn vader Michiel van Trap
pen t 1607 waren zeekapiteins geweest.
Onze Joost zou echter een ambacht leeren.
Evenals zijn eenige jaren jongere stadge
noot Michiel Adriaansz. kon hij het aan wal
niet aarden en ging daarom als matroos
naar zee. Jammer dat zijn. geboortejaar
niet bekend is. Hij moet enkele jaren ouder
geweest zijn, dan Michiel de Ruyter, die in
1607 is geboren, want in 1624 was hij kapi
tein geworden onder het college ter admi
raliteit van Zeeland. Door ijver en getrou
we plichtsbetrachting had hij al de voor
gaande rangen doorloopen. Hjj woonde te
Vlissingen in de Walstraat.
In den langdurigen strijd der Nederlan
ders tegen de Duinkerkers heeft- Joost van
Trappen, gezeid Bankert, een werkzaam
aandeel gehad. Als kapitein streed hij eens
met zijn schip tegen 13 Duinkerkers. Hier
van schoot hij er drie in den grond, terwijl
hij zelf met zijn geheel doornageld schip
wist te ontkomen.
Toen hij een ander maal door twee zwaar
gewapende "Duinkerkers in het nauw werd
gebracht, had hij zijn oudsten zoon Adriaan
met een brandende lont bij het buskruit
gezet orri, zoodra hij het bevel er toegaf,
den brand er in te steken. Liever wilde hjj
met schip en al in de lucht vliegen dan
zich over te geven. Hij wist zich echter
door den vijand heen te slaan.
In 1628 was Bankert reeds tot vice-admi
raal bevorderd. Nog een staaltje van zijn
dapperheid in den strijd tegen de Duinker
kers. In 1637 had hij met 4 schepen te kam
pen tegen 7 Duinkerkers. Niet alleen over
won hij, maar hij wist nog 3 vijandelijke
schepen buit te maken.
Op zijn schip de Neptunus heeft hij deel
genomen aan het verwerven van de Zilver
vloot door Piet Hein in 1628. Na den dood
van dezen laatsten zeeheld in 1629 (hij
sneuvelde tegen de Duinkerkers) diende
Bankert onder den admiraal Maarten Har-
pentrz. Tromp. Toen deze in 1638 een be
langrijke overwinning op de Duinkerkers
behaalde, had Bankert zich hierbij zoo
verdienstelijk gemaakt, dat hij, evenals
Tromp, van de Staten-Generaal een gou
den eere-penning en dito ketting kreeg ter
waarde van 2000 gulden.
In den bekenden zeeslag bij Duins op 16
Sept. 1639 had hij ook een werkzaam aan
deel in het verslaan der Spaansche vloot.
Bankert had niet ten onrechte den bij
naam gekregen van „den geesel
der Maranen (Spanjaarden) en
den schrik der Portugee-
z e n Dat hij vaak met de Spanjaarden
slaags is geweest, hebben wij reeds gemeld.
Daar Duinkerken destijds tot de Zuidelijke
Nederlanden, dus tot Spanje behoorde, voe
ren de Duinkerkers de Spaansche vlag. Ook
was er een admiraliteit opgericht.
De Portugeezen werden voornamelijk in
West-Indië en in Zuid-Amerika bestreden,
waar de Westindische compagnie haar be
langrijkste bezittingen had. De Zeeuwen
hadden in deze compagnie een groot aan
deel. De bewindhebbers pasten echter niet
voldoende den regel toe: De kost gaat voor
de baat uit. Zij wilden wel voordeel beha
len, doch zonder te voren de noodige uit
gaven te doen. De gevolgen bleven niet uit.
Graaf Johan Maurits van Nassau had als
landvoogd van Brazilië in dit gewest een
wijs bestuur gevestigd. Hij werd echter
door de Compagnie weinig gesteund, al wa
ren de winsten soms 50 's jaars.
Toen Portugal zich in 1640 van Spanje
had vrijgemaakt, zocht het ook zijn kolo
niën terug te krijgen, voornamelijk het
rijke Brazilië.
Daar steun van 't moederland uitbleef,
nam Johan Maurits van Nassau in 1644
ontslag. De Westindische Compagnie zond
in 1645 de vice-admiraal Bankert als com
mandeur van een vloot naar Brazilië om
mie in den trein zat, ie leest de Middel
burger, dus ik 'ope dat deze regels onder
z'n öogen zulle' komme', dan ok mae'
doe-e. Die was ok bezeg om z'n beklag te
doen, over den ondank van de ménsen. Dat
a die ondervonden dat kwam in 't kort
ier op neer: een man op jaeren, allêene in
een uusje, komt op z'n sturfbedde te liggen.
Die man in den trein, Frans êetten die,
mêer weet ik nie' van z'n, laet soepe en
melk brienge overdag, en gaet er een nacht
of drie-e bie waeke'. Ie regelt de begraefe-
nisse en 't verköopen van 't uusouwentje,
't was maer een errebeiers-boeltje,
en dae' kriegt 'n vlie weke een brief uut
Amerika, van de zeune, dae' was maer
één erfgenaem, dat die nie' begriepe'
kon dé' z'n voader nie' mêer nae-'elaeten
en dat 'n dat zaaksje glad nie' vertrouwden,
en ie vermoedden dan, dat die Frans den
besten erfgenaem wèr 'ewist zou
Die man was dae' zö vol van, 'ie kust er
nie' over zwiege, in den trein.
Ik mae' stille in m'n 'oeksje zitte' zwie
ge'; ze keke nie' nae' mien, dus ik wou m'n
eigen dae' nie' in menge'.
Maer, op deze plekke, wil ik dan noe
wel is zegge': Frans, ménsen zö as jie, die
a diengen doe-e zö-as jie, dat bin de mén
sen die a de waereld 't meeste siere, 't
mènsdom op de goeie pad 'elpe'.
Maer, om die reden juust, is ondank je
loon, en as je noe 'êele-maal goed wil doe,
mö' je zelfs dat nog in dank ènneme.
Freek Hóógstee.
hier orde op de zaken te stellen. Zijn heen
reis was vol tegenspoed. Door een storm
leden twee schepen schipbreuk, terwijl de
andere veel averij bekwamen. Eindelijk in
Brazilië aangekomen, vond Bankert alles
in nood en wanorde. Al heeft hij niet alles
kunnen regelen, toch heeft hij aan de Por
tugeezen veel schade berokkend. In de Al
lerheiligenbaai vernielde hij o.a. de Por-
tugeesche vloot. Na een tweejarig verblijf
keerde hij in 1647 terug naar Zeeland. On
derweg stierf hij aan een beroerte. De be
manning wilde volgens zeemansgebruik het
lijk over boord zetten, doch zijn beide zoons
wisten te bewerken, dat het aan boord zou
blijven om te Vlissingen begraven te wor
den. Om het bederf zooveel mogelijk tegen
te gaan, werd het lichaam geopend en ge
zouten.
In November 1647 werd Bankert in de
St. Jacobskerk begraven. Boven zijn graf,
dat met een zerk met opschrift werd ge
dekt, werd in 1648 zijn wapen gehangen.
Onder een schilderij van Joost van Trap
pen, gezeid Bankert, aanwezig in 't mu
seum van het Zeeuwsch Genootschap is een
zeestrijd tegen de Duinkerkers afgebeeld,
met het volgende bijschrift:
Ziet hier afgebeeld naar 't leven
Zeelandts Zeemachts Commandoor,
Spagniens vreeze, Duinkerks beven,
Die in 'f vechten cloek gaat voor.
Banker is 't, die met schutsdonder
Tast zijn vyand moedig an,
Duynkerks vlote bracht hij t'onder
Soo Mardyck getuygen can.
Mardijk was een sterk fort bij de haven
van Duinkerken.
Bankert heeft drie zoons gehad, die ook
op de vloot hebben gediend. Adriaan
overleed in 1678. Joost is gesneuveld
in den ongelukkigen zeeslag onder admi
raal Van WassenaarObdam in 1665. Jo
han Adriaan volgde Jan Evertsen
in 1666 op als luitenant-admiraal. Hij nam
deel aan den bekenden tocht naar Chattam
en heeft later met moed gestreden aan de
zijde van De Ruijter tegen de Engelschen
en de Franschen. Hij overleed in 1684 en is
in de oude of St. Pieterskerk te Middelburg
begraven.
R. B. J. d. M.
(Nadruk verboden).
Citroentaart.
Neemt een ouwbakke wittebrood, de
korst daar rondom van afgesneden, en dan
geraspt en in een platte aarde pot gedaan;
Neemt dan drie of vier zuure appelen na
dat ze groot zijn; en als men ze geschild
heeft zo raspt men ze ook tot op het klok
huis toe; Neemt dan zes eieren klein ge
klopt, drie met het wit en drie zonder het
wit; Raspt dan de schil van twee citroenen
en drukt daar in het sap van zes citroenen,
en doet 'er vier of vijf lepels gesmolte hoo
ter in. Hierin doet men veel poedersuiker
tot dat het zoet genoeg is, dan onder een
beslagen, in een korste gedaan en een uur
laten bakken is heel goed.
Ditmaal weer een partij gespeeld te Mid
delburg voor de competitie van de Schaak-
vereeniging Middelburg. Een partij die ty
peerend is wat betreft de strijdwijze.
Wit laat zijn tegenstander niet tot ont
wikkeling komen en ruilt wat hij ruilen
kan.
Anderzijds tracht zwart met een mini
maal aantal stukken over te gaan tot een
aanval, die tot niets uitloopt.
Engelsche opening.
Wit: J. C. LAVOOY.
Zwart: K. MAARTENSE.
1. c2c4 e7—e5 2. Pbl—c3 Pg8—f6
3. Pgl—f3
Met 3. g2g3 verkrijgt wit een gunstige
variant van de Siciliaansche verdediging,
met het tempo van den voorzet méér.
3Pb8c6 4. d2d3
Ook nu was 4. d2d4 een iets sterkere
zet om te komen tot gunstige Siciliaansche
verdediging met c4 op de voorhand.
4d7d5 5. c4xd5 Pf6xd5
6. Pc3xd5 Dd8xd5 7. e2—e4 Dd5—d8
8. a2a3 Lf8—e7 9. Lfl—e2 0—0
10. 0—0 Lc8e6 11. Lel—d2 f7—f5
12. e4xf5 Tf8xf5 13. Ld2—c3 Le7—d6
Beter zou direct 13Pc6d4 zijn
geweest na 14. Pf3xd4?, e5xd4 en wit
heeft een zeer gedrukte stelling na
14. Pf3—d2, c7—c5 15. Le2—g4 Tf5—f6
en zwart heeft een uitstekende stelling.
14. Pf3—d2 Dd8—e7 15. Le2—g4 Tf5—f6
16. Lg4xe6 Tf6xe6 17. Pd2—e4?
Wit ziet de navolgende aardige combina
tie over het hoofd.
17. Ddlb3, b7b6 (voorkomt pionver-
lies.)
18. Db3d5, De7e8 (gedwongen, want
na Dd7 volgt Lc3xe5).
19. Pd2f2 met de dreiging Pf3g5. Na
Kg8f8 volgt b2b4 met pionwinst.
17Kg8h8 18. Tfl—el Te6—h6
Eerst 18. Ta8f8 was noodig.
19. Tel—e3 Ta8—f8 20. Te3—f3 Pc6—e4
21. Tf3xf8t De7xf8 22. Lc3xd4 e5xd4
23. Pe4xd6 Df8xd6 24. g2—g3
i
Zwart moet alleen zorg dragen dat hij
niet verrast wordt met mat op de onderste
lijn. Overigens is ongetwijfeld na dezen ge-
heelen afruil de zwarte stelling te verkie
zen boven die van wit.
Het beste zou dus zijn geweest 24. Th6
e6 daarna h7h6 en dam over te gaan
tot c7c5.
24 c7—c6
Nu kan c7c5 niet wegens de volgende
voortzetting Ddla4 (dreigt mat op d8 of
verlies van den pion a2) dus Dd6b8 maar
dan komt Talcl.
25. Ddl—d2 Dd6—e7 26.. Tal—el Kh8—g8
27. Tel—e4 De7—h3? 28." f2—f4 Th6—e6?
29. Te4xd4 Dh3—h5
Nu dreigt zwart met Te6e2 en mat op
h7.
30. Td4e4 Dh5—c5t 31. Kgl—fl Te6xe4
32. d3 x e4 Dc5—c4t 33., Dd2—e2 Dc4—clt
34. Kfl—g2 Del—c5 35. De2—d3 Dc5—b6
36. Dd3—c4t Kg8h8
Na Kg8f8 volgt Dc4b4t. Na de ruil
der dames is het spel voor zwart verloren.
37. Dc4e2 Db6—d4 38. g3—g4 Dd4—d6
39. f4—f5 Dd6—f4 40. e4—e5 Df4—d4
41. e5—e6 Dd4—d5t 42. Kg2—g3 Dd5—d6t
43. Kg3—h3 Dd6e7 44. De2—d2 Kh8—g8
45. Dd2—d7 Kg8—f8 46. Dd7—c8t De7—e8
47. Dc8xb7 De8d8 48. Db7—f7 mat.
Snobisme en anti-snobisme.
Bij het doorloopen van het nieuws van
deze week dat aanleiding kan geven tot een
onhebbelijk commentaar, ben ik gestuit op
een bericht, dat de N.R.C. naïevelijk voor
ziet van het opschrift „Een nieuwe truc".
De politie te Los Angeles heeft namelijk
drie kooplieden gearresteerd, de er* de
laatste maanden een gewoonte van hebben
gemaakt om de huizen te huren van over
leden of gescheiden filmsterren en dan pu
blieke uitverkoopen te houden van de in
boedels tegen behoorlijke lees onbehoor-
lijke prijzen, vooral als de souvenirjagers
onder de clientèle kwamen opdagen. De
heeren stopten dan de woningen vol met
tweedehands-meubelen en andere dingen,
die zij op verkoopingen van banken-van-
leening voor een krats hadden gekocht.
Het is blijkbaar niet algemeen bekend,
dat zulke dingen hier ook wel eens voorko
men, en dat in menige publieke verkooping
van baron zus of jonkheer zoo tal van pe
nantkastjes, kabinetten, balpoottafels,
pianokrukken, paraplubakken, schrijf bu
reaux, étagères, kap-, wasch- en theetafels
paraisseeren, die in heel wat nederiger stul
pen hun goede diensten hebben bewezen
dan in de aristocratische omgeving van den
jonkheer of baron, waarin zij tot hun eigen
verwondering op eerbiedwaardigen leeftijd
waren terecht gekomen. Het is gelukkig
geen regel maar wij herinneren ons ge
vallen, die nogal stof hebben doen op
waaien.
Zij die op het snobisme van de massa
speculeeren, maken gewoonlijk een goede
rente, en daarom is het zoo verwonderlijk,
dat het geval voor Amerika blijkbaar nieuw
is.
En toch zit er iets geks in dat snobisme.
Zooals er ook iets geks zit in de souvenir-
jacht, die er broertje of zusje van is. Ik heb
nooit begrepen, wat het plezier ervan kan
zijn, een stukje aluminium te bezitten van
een vergane Zeppelin, een stukje lok van
Mistinguett of een knoop van Clark Gable.
Tenzij men een bijgeloovige dwaas is, en
van zoo'n relikwie wonderen verwacht ter
afwering van booze of ter aantrekking van
goede dingen. Maar de meeste menschen
zjjn niet eens bijgeloovig en al tevreden
met het enkele bezit, zijn al gelukzalig als
ze kunnen zeggen: „Deze kous is van Mar
iene Dietrich geweest, deze sokophouder
van president Theodore Roosevelt en dit
nachthemd van Clemenceau". Ze hopen er
den kijker de oogen mee uit te steken,
maar de kijker krijgt alleen maar een melig
gevoel als hij die onnoozele dingen ziet,
voor zoover hij niet bij zichzelf denkt: je
kunt me nog veel meer vertellen; doet of
hij het verbazend interessant vindt, neemt
het in zijn hand, voelt er eens aan, en zegt:
„o jé??" Waarna hij zoo gauw mogelijk het
gesprek op iets anders brengt, om aan te
toonen, dat hij heelemaal niet jaloersch is.
Snobisme beheerscht het leven van meer
menschen dan u denkt, en het doet iemand
goed, te lezen dat in het land dat als de
bakermat van het snobisme kan worden
beschouwd, Engeland, een reactie ertegen
aan het opkomen is. Het is maar een kleine
stad, Isleworth, waar de „anti-snobbery
campaign" op touw is gezet, maar van Alk
maar begint de victorie, en wie weet of er
niet in Londen eens een brandstapel zal
worden opgericht voor alle Edenhoeden en
hermetisch in een hoes gesloten paraplu's
(die een goed Engelschman alleen maar ge
bruikt om er een taxi mee aan te roepen
als het gaat regenen), waarmee de zonen
van Albion plegen te demonstreeren dat zij
tot een hoogere kaste behooren dan de pa
ria's met bolhoed en stok.
In Isleworth dan worden menschen met
'n gekleede jas nagejouwd en het is er bon
ton naar den schouwburg te gaan met een
languit hangend overhemd, naar een con
cert met een vest bovenop zijn jas, of in
pantoffels, of wel met een roode foulard op
een bruin sportpak; en naar diners met een
smokingjas op een pilo broek. Vermoede
lijk gebruiken de anti-snobbery-fanatici er
hun vork bij wijze van tandenstoker en ve
gen zij aan genoemde smokingjas hun lip
pen af wanneer zij een malsche kippenbout
hebben genuttigd. En ik vrees dat men in
dit milieu voor een slobkous van Robert
Taylor even weinig zou overhebben als voor
een corsetveter van Mae West. En zoo ziet
men, dat zelfs in deze onrechtvaardige we
reld voor elk gif een tegengif bestaat!
E. Rasmus.
VARIA.
EEN ORGEL MET MEER DAN 6000
PIJPEN.
Het is algemeen bekend, dat de stad
München in Duitsland een bijzonder mooie
kunstwerken te bewonderen en elk jaar
stad is. Er zijn heel veel schitterende
komen er honderden toeristen naar deze
stad om van dat alles en ook van de prach
tige omgeving te genieten. In de grote
feestzaal van het „Duits Museum" staat
een heel groot orgel, dat ook door alle be
zoekers erg bewonderd wordt.
Het heeft meer dan 5000 pijpen en som
mige daarvan zijn 7.80 meter hoog. Dit
orgel is een van de grootste, die er ooit
zijn gebouwd. Het spreekt vanzelf, dat er
een bijzondere kunst voor nodig isom het
te bespelen.
