DE
COURANT
Schuldig of Onschuldig
GEMENGD NIEUWS.
INGEZONDEN STUKKEN.
LAATSTE BERICHTEN.
EGYPTE.
VF.R STATEN
EEN LUCHTVLOOT VAN
7000 TOESTELLEN?
KERK EN SCHOOL.
VON RIBBENTROP REEDS
VANDAAG TE ROME?
OOSTBURG
KATS
PERSKRONIEK.
EEN EGYPTISCHE VLOOT.
Reuter meldt uit Cairo: De defensieraad
heeft besloten, dat een kern voor een Egyp
tische vloot, 36 eenheden, hoofdzakelijk lich
te kruisers en mijnenleggers, gebouwd zal
worden. De kosten bedragen 3% millioen
pond, welke verdeeld zullen worden over
twee jaar.
De „New York Herald Tribune meldt,
dat de Amerikaansche regeering het vaste
voornemen heeft een luchtmacht te bou
wen, die even sterk als of sterker dan die
van welk ander land ook zal zijn. Het
is volgens het blad de bedoeling, dat de
vloot minstens 7000 toestellen zal tellen.
Een nieuwe truc.
politie te Los Angeles heeft drie Koop
lieden gearresteerd die er de laatste maan
den een gewoonte van hadden gemaakt om
de huizen te huren van overleden of ge
scheiden filmsterren en dan publieke uit-
verkoopen te houden van de inboedels te
gen behoorlijke prijzen vooral als de sou
venir-jagers onder de clientèle kwamen op
dagen.
Uit een onderzoek is echter gebleken, dat
de heeren vooraf de won'ngen hadden vol
gestopt met tweede handsche meubelen en
andere artikelen die zij op verkoopingen
van banken van leening voor een krats had
den gekocht. Commissaris Buron Fitts zei-
de dat hij aan dit bedrijf op hardhandige
wijze een einde zou maken, ook al moest
hij een hoop brave lieden ontgoochelen die
in de meening verkeerden kostbare souve
nirs te hebben gekocht.
(Tweede lezing van een merkwaardig
historisch fenomeen.)
Noodlottige vergissing.
Gistermiddag heeft zich in een woning
aan de Wattstraat no. 21 te Den Haag een
tragisch geval voorgedaan. Een dame, de
65-jarige mevr W. R. wonende aan de Ju
liana van Stolberglaar., die daar op bezoek
was. wilde zich naar het toilet begeven en
opende daartoe bij vergissing de deur, wel
ke tot den kelder toegang gaf. Zij stortte
met een heviger) smak in den kelder neer,
waar zij met 'n schedelbreuk en in bewuste-
loozen toestand bleef liggen. Bij aankomst
in het Roode Kru'szi eken buis bleek mevr.
W. R. reeds te zijn overleden.
OUDE HEER NAM VERKEERDEN
TREIN
Bij het uitstappen bekneld geraakt
en omgekomen.
Gistermiddag te vier uur wilde op het
station te Leiden de 73-jarige heer H. van
der P. uit 's-Gravenhage, die met zijn
ech tgenoote op familiebezoek was ge
weest te Leiden, naar de residentie terug-
keeren. Hij stapte echter in den trein naar
Amsterdam en bemerkte zijn vergissing
eerst op het laatste oogenblik. Zijn eeht-
genoote zag nog kans op het perron te
stappen voordat de trein zich in beweging
zette. Den heer van der P. evenwel geluk
te dit niet meer. Hij sprong mis en ge
raakte bekneld tusschen den trein en liét
perron, waardoor zijn hoofd verbrijzeld
werd. De ongelukkige was op slag dood.
Graanmaalderjj afgebrand.
Vanochtend is, vermoedelijk door kort
sluiting, brand ontstaan in de electrische
graanmaalderij van de firma C. Schouten
en Zn. aan den Lekdijk, te Bergstoep, ge
meente Bergambacht.
De brand werd omstreeks vier uur ont
dekt en nam weldra een grooten omvang
aan. De brandweer was spoedig ter plaatse
doch moest met haar blusschingswerk
wachten, totdat de electrische centrale te
Gouda de fabriek buiten stroom had gezet.
Zjj had daarna de handen vol o-m het vuur,
dat krachtig woedde in de groote voorraden
graan, te bestrijden en de nieuwe silo's
voor vernieling te vrijwaren. De maalderij
zelf is geheel uitgebrand en voor een groot
gedeelte ingestort.
De brandweer uit Ammerstol verleende
assistentie, die van Gouda en Lekkerkerk
verschenen eveneens ter plaatse, doch be
hoefden niet op te treden, aangezien voor
verdere uitbreiding van den brand toen
geen gevaar meer bestond.
De schade, die aanzienlijk is, wordt door
verzekering gedekt.
DE ECHTELDSCHE MOORDZAAK.
Een uitspraak met vérstrek
kende gevolgen.
De raadkamer van de Arnhemsche arron-
dissements-rechtbank heeft een uitspraak
gedaan in verband met de veel besproken
Echteldsche roofmoordzaak, die voor den
betrokkene, den Echtendschen orgeldraaier
Jan van Beusichem, van zeer groote betee-
kenis is. En wel hoofdzakelijk door de uit
werking, die deze uitspraak, waardoor Van
Beusichem een schadeloosstelling toegekend
werd, op de publieke opinie hebben zal.
Van Beusichem werd namelijk kort na
den moord op grond van valsche beschuldi
gingen van den eveneens aangehouden Ech
teldschen werklooze A. J. van T., die eerste
veel later verklaarde de wandaad zelf zon
der hulp van anderen te hebben begaan, in
voorloopige hechtenis gezet en daaruit ten
slotte na ongeveer vier weken ontslagen.
Doordat zijn invrijheidstelling niet gepaard
ging met een rechterlijke verklaring van
zijn onschuld, bleven er nog steeds velen
aan zon onschuld twijfelen.
Ami dezen twijfel, die Van Beusichem nog
d3.^olijks groote schade berokkende als hi' i
met zijn draaiorgel door de Betuwe trok is
thans echter voorgoed een einde gemaakt,
doordat de rechtbank hem nu schadeloos
gesteld heeft voor de gevolgen van de on
dergane voorloopige hechtenis en iedereen
gemakkelijk begrijpt, dat een dergelijke
schadevergoeding natuurlijk alleen toege
kend wordt in geval van onschuld.
DOODENDAGBOEK VAN HET VERKEEK
Sappemeer: 1 doode.
Gisteravond is de 50-jarige smid K Mul
der uit Sappemeer bij het oversteken van
den rijweg in de Slochterstraat aldaar, door
een taxi aangereden. De man sloeg 'tegen
den grond en was op slag dood. M. was ge
huwd en vader van twee kinderen.
Een Zeeuwsche
het gerecht.
predikant voor
Toen op 14 Januari 1685 de kerkvergade
ring te Kloetinge bijeen 8kwam, stond er
een merkwaardig punt op de agenda, dat
toegelicht werd door den predikant van 's-
Heer-Arendskerke. Deze deelde mede, dat
hij vernomen had, dat zijn ambtsbroeder De
Clijver, predikant te 's-Heerenhoek mei
diens dienstbode zou gevochten hebben, en
dat hij op een terrein dat hem niet toebe
hoorde gras zou hebben gemaaid. De kerk-
vergaderng achtte deze punten niet bewe
zen en ging verder niet op de zaak in.
Op de volgende vergadering was het do
minéé Van Dort, die deze zaak wederom
ter sprake bracht en verder wist te verha
len, dat ds. De Clijver iemand 4000 schul
dig was, welk bedrag hij niet wenschte te
rug te betalen. Nog greep de Classis niet in,
maar de klachten hielden aan en op de vol
gende vergadering werd De Clijver ge
hoord. Hij kon tallooze bewijsstukken over
leggen, maar de Classis besloot, een kleine
commissie te benoemen om deze zaak nauw
keurig te onderzoeken.
Dat onderzoek was niet zoo gunstig; de
commissie rapporteerde, dat De Clijver
meerdere malen zijn gemeentenaren had
uitgescholden voor duivels, geveinsden en
belhamels, terwijl verder bleek, dat zijn
leerstellingen ook zeer afweken. Bovendien
had hij reeds vroeger een tweetal proces
sen gevoerd, waarvan het eene betrekking
had op trouwbeloften, welke een minder
jarig meisje hem zou hebben gegeven.
Toen de Classis wederom vergaderde
werd dit rapport behandeld; De Clijver ont
kende alles, maar gaf toe, zich wel eens
onverzichtig uitgelaten te hebben. De Clas
sis wees een tweetal predikanten aan om te
gaan preeken in 's-Heerenhoek, terwijl de
vergadering voorts besloot, geen nadere
stappen tegen De Clijver te ondernemen.
Zoo was in het Zeeuwsche plaatsje de rust
weergekeerd.
Maar helaas, die rust duurde slechts
eenige maanden. Op een mooie voorjaars
dag van den jare 1687 werd het dorp Drie
wegen, in de nabijheid van 's-Heerenhoek,
opgeschrikt door een afschuwelijke moord
op den plaatselijken predikant Van der Vel
de. Wie was de dader? Dat was de vraag in
die dagen en dat is ook nu nog de vraag.
Want de waarheid is nooit aan het licht ge
komen.
Laat ons eerst naar het verhaal hooren
van de huishoudster van ds. Van der Velde,
Tanneken Veth, de eenige, die dit drama
van nabij heeft medegemaakt, en dat op-
geteekend is door den waarnemenden bur
gemeester en de schepenen van de stad
Middelburg.
„Ik ging", zoo verklaarde Tanneken,
„Zondagavond 11 Mei 1687 vrij vroeg te
bed. Het was 11 uur toen er op het ven
ster werd geklopt; ik sprong uit bed, en
waarschuwde den dominee, die mij beval
een kaars op te steken. Het bleek toen, dat
de ramen in de kamer van den dominee in
geslagen waren; wij praatten even over de
aangerichte schade en over den onverlaat
die dat zou gedaan hebben. Wij hadden
nauwelijks enkele minuten gesproken, toen
er een schot werd gelost en de dominee
dood ter aarde viel. Ik bracht het ontzielde
lichaam naar de keuken, maar daar ik nog
voetstappen rondom het huis hoorde, sloot
ik mij op in mijn slaapkamertje, waar ik
tot de volgende morgen bleef; bij het aan
breken van den dag ben ik naar buiten ge
gaan en heb het voorgevallene verteld aan
een paar passeerende voerlieden".
Tot zoover het verhaal van de huishoud
ster van den vermoorde. De baljuw van
Driewegen nam oogenblikkelijk alle nood
zakelijke maatregelen; hij liet de overzet-
veeren bewaken en stelde een onderzoek in
op alle vertrekkende schepen. Zelf ging hi
de omgeving van de pastorie inspecteeren
en vond daar de afdruk van een schoen,
een laadstok en een stuk krip, dat in de heg
hing.
De moordenaar bleef echter onvindbaar,
hoewel er in geheel Noord- en Zuid-Beve
land een plakkaat werd uitgevaardigd
waarbij Burgemeester en Schepenen van
Middelburg tweehonderd dukaten uitloof,
den voor hem, die den moordenaar zou aan
wijzen.
Zooals in iedere geruchtmakende zaak
waren de praatjes vele, en één daarvan was,
dat De Clijver, die zooals wij zagen met de
Classis eenige moeilijkheden had gehad, ver
dacht werd zijn ambtsbroeder te hebben ge
dood in verband met het voorgevallene op
de vergaderingen der Classis.
De baljuw verhoorde nu de dienstbode
van De Clijver, die als volgt getuigde: „Op
11 Mei is dominee De Clijver reeds om
uur naar bed gegaan, maar ik weet niet,
of hij daarna nog het huis verlaten heeft
wel ben ik tusschen 12 en 1 uur 's nachts
wakker geworden, daar ik mijn meester
toen hoorde praten". Nader ondervraagd
over vroegere gebeurtenissen verklaarde
zij: „Ik heb van den knecht gehoord, dat
het mogelijk is, dat men van de slaapkamer
van den dominee door een raampje in de
schuur kan komen; ik heb gezien, dat een
dag vóór de moord een ladder voor dat
raampje stond; verder heb ik, op verzoek
var* den dominee, zijn oude kriprok opge
zocht. Mijn meeser heeft in de week voor
de moord herhaaldelijk bezoek gehad van
den chirurgijn Soetebier; ik heb nooit ge
hoord van oneenigheid tusschen den ver
moorde en mijn meester". Het spoor leidde
nu naar Soetebier, wiens huisbaas vervol
gens aan een verhoor werd onderworpen,
en mededeelde dat Soetebier inderdaad op
11 Mei bij ds. De Clijver was geweest,
dat hij op den avond van den moord
ongeveer 11 uur gestommel had gehoord in
de kamer van Soetebier.
Dit getuigenis was voor De Clijver
uiteraard zeer bezwarend, en toen de zaak
zoover gekomen was, richtte hij een re
quest aan het Hof van Holland, waarin hij
mededeelde, dat een aantal personen kon
den verklaren, hoe en waar hij de avond
van den moord had doorgebracht. Dit re
quest had ten gevolge, dat het Hof van
Holland hem opriep om zich op 7 Juli naar
Don Haag te begeven om gehoord te wor
den. Daar aangekomen wachtte hem een
zeer slechte tijding. De vader van den chi
rurgijn Soetebier had namelijk een brief ge
schreven, dat zijn zoon, die eveneens naar
Den Haag opgeroepen was, verdwenen was,
en vermoedelijk verblijf hield in Frankrijk
of Engeland; tevens deelde hij mede, van
zijn zoon een brief te hebben ontvangen,
waarin deze schreef onschuldig aan den
moord te zijn. Wel was hij door De Clijver
gedwongen dien avond bij hem te komen;
wel had De Clijver hem toen verteld of hij
niet mee wilde gaan en bij ds. Van der
Velde de ruiten ingooien; wel was hij zelfs
met De Clijver, die een oude zwarte rok
van krip had aangetrokken, een eindweegs
medegegaan, maar onderweg had hij zich
bedacht, en was teruggekeerd. De Clijver
was toen alleen verder gegaan, en hij (Soe
tebier) was de volgende morgen gevlucht.
Dat was de inhoud van den brief, die Ce
Clijver in Den Haag werd voorgelegd, en
die er toe leidde, dat hij gevangen gezet
werd.
Hier rijst nu de vraag: Wie was de da
der? De Clijver bleef ontkennen en is dat
ot zijn dood blijven doen; hij schreef ver-
cheidene brieven en vertelde ook bij zijn
erhooren, dat Soetebier de dader was. Die
was wel meegegaan. Hij, De Clijver, zou al
leen de ruiten ingegooid hebben en daarna
d Soetebier het doodende schot gelost!
Soetebier liet niets meer van zich hooren,
en is waarschijnlijk ook nooit meer in Hol
land teruggekeerd.
De Clijver, eenmaal gevangen gezet, liet
i.'ets na, om op verschillende onwaarschijn
lijkheden te wijzen. Het was inderdaad een
vraagstuk van schuldig of onschuldig, waar
aan echter De Clijver zelf geen oplossing
heeft willen geven!
Want toen het proces eenmaal begonnen
was, en de cipier van de Gevangenpoort iii
Den Haag hem op een ochtend naar zijn
rechters wilde leiden, vond hij den verdach
te dood op zijn bed liggen: hij had vergil
ogenomen!
De waarheid is dus nooit aan het licln
kunnen komen.
Mr. J. M. Fuchs.
„MORGENWIJDING DER „V.P.R.O.".
De „AVRO" weerde de Vrijzinni
gen uit den „aetlier."
Aldus het opschrift van het in Uw blad
van 15 October jl. opgenomen stuk, waarin
J. V. meer met het al tien jaar lang ver
breide sprookje voor den dag komt, dat
de „AVRO" de „VPRO" uit den aether ou
hebben geweerd.
„Toen men in Vrijzinnige Godsdienstige
kringen schrijft J. V. moest ervaren,
dat de neutrale AVRO er niet aan dacht,
ook de Vrijzinnig Godsdienstige stem in
den aether toe te laten, nam de Vrijz.
Protest. Radio Omroep (VPRO) het be
sluit, zelf Vrijz. Godsd. Morgenwijdingen
uit te zenden.
Deze voorstelling is niet juist.
Tien jaar geleden besloot de AVRO een
Morgenwijding te scheppen, die zooveel
mogelijk luisteraars tot egen zou zijn
Daarom werd alles uitgesloten, dat tot
critiek aanleiding kon geven. Alleen de
Bijbel en het gebed waren toegelaten.
Toen de VPRO bij de AVRO kwam om te
zeggen dat deze morgenwijding een vrij
zinnige noot miste, werd dit beaamd, ech
ter door er op te wijzen dat zij iedere
andere dan een algemeene religieuze noot
miste.
De VPRO vond desondanks, dat hij een
eigen geluid moest laten hooren. De
AVRO wilde toen toegeven en zei. Goed
dan - De VPRO mag desgewenscht eén
morgenwijding verzorgen vóór of na de
algemeene morgenwijding.
De VPRO weigerde dit en wenschte
slechts genoegen te nemen met een doo
eenmenging van algemeene en vrijzinnige
morgenwijdingen. Hij wilde dus: „in de
plaats van" en niet „naast". Hierop ging
de AVRO niet in.
Mr. J. Adriaanse,
Voorz. Gewest Zeeland en lid
Alg. Best. v. d. AVRO.
Oostkapelle, 25 October 1938.
[Ter voorkoming van misverstand: het
opschrift van het desbetreffende in
gezonden stuk was er „van redactiewege"
boven gesteld, na de toelichting van den
inzender op zijn stuk gehoord te hebben.
Voor dit opschrift is dus de schrijver, noch
de VPRO rechtstreeks verantwoordelijk te
stellen. Red.l
Examen stuurman op zeeschepen
De minister van waterstaat en de mi
nister van O., K. en W. hebben goedge
vonden o.m. te benoemen in de commis
sie, belast met het afnemen van de exa
mens ter verkrijging van een. diploma als
stuurman aan boord van zeeschepen:
tot lid en voorzitter: den heer J. F. Os-
ten, vice-admiraal b.d. te 's-Gravenhage;
tot ld en plaatsvervangend voorzitter: de
heer L. M. J. Gregory, schout bq nacht
tit. b.d. te Wassenaar; tot plaatsvervan
gend lid de heer J. F. Gugelot, leeraar aan
de „de Ruijterschool te Vlissingen.
- Op 6 November a.s. hoopt ds. H.
Janssen, leger- en vlootpredikant in alge-
meenen dienst, te herdenken dat hq 40
jaar geleden in het ambt werd bevestigd
De a.s. jubilaris werd 6 Januari 1872 te
T o 1 e n geboren. Hij diende de Chr
Geref. Kerken te Amsterdam en Leiden
en was tevens van 1908 tot 1914
werkzaam als docent aan de Theol. school
der Chr. Geref. Kerk te 's-Gravenhage.
Van 1914 tot 1919 was ds. Janssen veld
prediker daarna trad hij op als leger- i
vlootpredikant i.a.d.
BRAND OP DE „DEUTSCHLAND"
GEBLUSCHT.
De reis naar New-York voortgezet
De gezagvoerder van de „Deutschland'
heeft vanochtend te 10.40 uur zijn reede-
rij radiotelefonisch medegedeeld, dat de
brand op zijn schip met eigen middelen
geheel gebluscht is. Hets chip zet de reis
naar New-York op volle snelheid voort.
Passagiers en bemanning zijn ongedeerd
De pasasgiers hebben voortdurend hun
kalmte bewaard. Verwacht kan worden,
dat het schip nog Vrijdagavond te New-
York zal aankomen.
Fransche gissingen over de be
doeling van zijn reis.
De Fransche journaliste, mevrouw Ta-
bouis deelde vanochtend in de „Oeuvre"
mede, dat gisteravond laat te Londen en
Parijs werd vernomen dat de Duitsche mi
nister van buitenlandsche zaken Von Rib-
bentrop reeds vanmiddag te Rome zou zijn.
Hij zal er, naar men meent, met Musso
lini spreken over de groote overwinning
van Japan. Ook zal hq de voorstellen ter
sprake brengen, welke Duitschland aan Po
len heeft gedaan in de Roetheensche
kwestie en de militaire politiek van de as.
De verdeeling van invloedszönes in Oost-
Europa en den Balkan geeft aanleiding tot
zeer veel moeilijkheden tusschen Rome en
Berlijn.
Op grond van de laatste berichten schijnt
bevestigd te worden, dat Duitschland zich
definitief heeft uitgesproken tegen een ge
meenschappelijke Poolsch-Hongaarsche
grens, doch dat het bereid zou -zijn tot
concessies aan zijn Italiaanschen bondge
noot op ander gebied.
De correspondent van de „Matin" te Ro
me meldt aan zijn blad, dat volgens in ge
loofwaardige kringen verkregen aanwijzin
gen, het program der nieuwe Italiaansch-
Duitsche besprekingen drieledig zou zijn.
Het zou de volgende punten bevatten:
le de Hongaarsche eischen; 2e verstevi
ging van het anti-kominternpact; 3e kolo
niën voor Duitschland.
De correspondent zegt, dat opgemerkt
dient te worden, dat alle geruchten over dit
laatste punt uit Duitsche bron afkomstig
zijn. Het rijk zou wenschen het bondge
nootschap met het fascisme op het gebied
van het koloniale vraagstuk te completee
ren.
Volgens den correspondent van „,Le Jour
nal" te Rome zijn welingelichte kringen
van meening, dat Von Ribbentrop over
komt om met de Italiaansche regeering een
versterking van het driemogendhedenver-
drag tusschen Italië, Duitschland en Japan
voor te stellen. Deze versterking zou gaan
tot een verdrag inzake wederzjjdsche hulp
verleening, zulks in antwoord op de verdere
bewapening van Frankrijk, Engeland en de
Vereenigde Staten.
Ook Chamberlain naar Rome?
De „Matin" meldt uit -Londen, dat men
aldaar herhaalt, dat Chamberlain zich na
de definitieve regeling van het Spaaasche
vraagstuk en de van krachtwording der
overeenkomst tusschen Londen en Rome,
naar Rome zou kunnen begeven om er
nieuwe besprekingen te hebben met Musso
lini.
VAN HAAR HANDTASCHJE MET
230 BEROOFD.
Een hoofdstedelinge, die op koopjes uit
was, was eens op de markt in de Albert
Cuypstraat te Amsterdam gaan kijken. Zij
wandelde tusschen de rijen kraampjes met
hun fleurige uitstallingen, tot ze eindelijk
voor de verleiding bezweek bij een stalle
tje vol prachtige 'nerfstappelen. Ze leg
de haar handtaschje even uit de hand om
de mooiste uit te zoeken en deed daarna
nog eenige aankoopen in andere kraamp
jes. Toen zij wilde betalen, kwam de
vrouw tot de ontdekking, dat zij haar
handtaschje, waarin 230 was geborgen,
miste. Het taschje werd later op den Am-
steldijk leeg terug gevonden.
Bij K.B. is met ingang van 1 Novem
ber benoemd tot controleur van den ar
beid, werkzaam in het 2e district der Ar-
beidsinspecte, met standplaats Goes, de hr
W. Hillenius te Amsterdam.
Tot ambtenaar ter gemeentesecretarie
van Vere is benoemd de heer P. H. Wes-
sels te Goes.
Marktbericht.
OOSTBURG, 26 October. Op de graan
markt was de aanvoer matig. Gerst 7.50
7.75, haver 5.756.25, erwten 99.50,
bruine boonen 2223, maanzaad 22.50
—23.
Abonnementen en Advertentiën voor dit
Wad worden aangenomen door de Agent»
Fa. A. J. BRONSWIJK.
Abonnementen en Advertentiën voor dit
blad worden aangenomen door den Agent
J. S. VERSPRILLE.
REGEEREN BIJ REGLEMENT!
Het regeeren bq reglement neemt steeds
gevaarlijker vormen aan, meent 't Han
delsblad (lib.).
„Eerst is de regeering begonnen de cri
siswetgeving te gebruiken als een machti
ging aan de regeering, om bq Koninklijk
Besluit als „maatregel in het belang van
den landbouw" een regeling in te voeren
op het gebied van den middenstand tot tij
delijke sluiting van het bakkersbedrijf in
twee groote gemeenten. Dit lokte al pro
test uit, niet zoozeer wegens den inhoud
van den maatregel als wel u't vrees voor
verder gaande reglementeerende bevoegd
heid.
Bij het autobus-vervoer van personen en
goederen gaat de bevoegdheid om alge
meene reglementen te maken vóórop, dan
mag later de wetgever de inmiddels inge
treden praktijk bevestigen. Is de Kamer
dan vrij? Formeel natuurlijk wel, maar ge
durende den tijd dat het reglement heeft
gewerkt, zijn allerlei nieuwe toestanden
door het regeeringsoptreden gemaakt en
gehandhaafd, welke de wetgever voor een
groot deel zal moeten aanvaarden, wil hij
niet allerlei nieuwe belangen schaden.
Het parlement in een dwangpositie bren
gen! Dat is bedenkelijke figuur, welke een
parlementaire regeering ons regeeringsstel-
sel kan aandoen. Thans is weer de regle
menteerende bevoegdheid der regeering op
het gebied van de tariefpolitiek zeer uit
gebreid. De Kamer is natuurlijk formeel
vrij één bepaald wetsontwerp tot het in
voeren van een beschermend tarief in de
toekomst te weigeren. Maar welke belan
gen zal de Kamer dan moeten wegen, na
dat de regeering een toestand heeft doen
ontstaan, welke practisch moeilijk is te
niet te doen? Hoe ver zullen wij in deze
richting voortgaan?"
TUSSCHEN SCYLLA EN CHARIBDIS!
De Rijkseenheid acht het van groot be
lang op dit oogenblik even de balans op te
maken van ons „to be or not to be" tus
schen de wereldstroomingen, welke on
geacht conferenties van de groote mach
ten in een soort van labiel evenwicht in
de lucht zweven en daarom te gevaarlijker
zijn.
De resultaten van de politiek van de
Westersche machten zijn als noodzake
lijk gevolg van Chamberlains eerste confe
rentie te Berchtesgaden een ongeëven
aard batig saldo voor Duitschland; zonder
een druppel bloed, door de nieuwe or'ën-
teering van den rompstaat Tsjechoslovakqe,
meester in Midden-Europa, welk meester
schap zich straks door de Hongaarsche,
Roemeensche en Bulgaarsche sympathieën,
gevolgd door het zilveren verband eener
groote leening aan Turkije, zal uitstrekken
tot ver in het Nabije Oosten.
De verbinding met Italië en te eeniger
tijd Spanje vormt een Middellandsche Zee
(maritieme) flankbeveiliging, welke Karei
den Vijfden zou hebben doen watertanden.
Anderzijds spreekt de pers van een mili
taire clausule, toe te voegen aan het Anti
komintern- verbond met Japan.
Tezamen alsdan een volstrekte afsluiting
van den Sovjet-Staat.
Tegenover de gevaren eener groote he
gemonie van ééne wereldstrooming kan
uiteraard een bedreiging van den Russi-
schen communist als creditpost in het we
reldgebeuren staan, indien n.l. de uitin
gen in Duitschland niet in velerlei opzicht
op die van de antipode U.S.S.R. gingen ge
lijken.
Maar ook zou in dit opzirht al weder
naar onze moraliteitsbegrippen het om
slaan van het zeer sterk naar het commu
nisme neigende Tsjeehoslovakije als een
creditpost zijn te boeken indien ook
weer hieruit niet bleek, dat dit omslaan
bedenkelijk gemakkelijk gaat en er dus
ook hier „geloofswortels" zijn, die gevaar
lijk veel op elkaar lijken.
Al zijn wij cvertuigd, dat alle kwaad
var, het Marxisme komt en dus elke tegen
gaan van dit wereldkwaal uit dien ge
zichtshoek moet worden be2ien, zoo zqn
tucli de hierboven omschreven groepen van
feiten voor Nederland te beschouwen als
Scylla en Charibdis!
Wat heeft verder het woord der mach
tigen voor waarde, als hun bestaan be
dreigd wordt?
Sinds „Berchtesgaden", met de gevolgen
van het Times-artikel als resultaat, is al
les mogelijk, als „München" slechts een co-
dificeerende rol kan spelen.
Nederland tusschen Scylla en Charibdis,
weest op uwe hoede!
Zijn al uwe loodsen zeewaardig en voor
zien van dieplood?
Maar Nederland, vergeet vooral niet, dat
in zulke omstandigheden de groote Willem
Vader zijn Verbond met den Potentaat der
potentaten maakte.
Gq Nederland! eischt koortsachtige ver
sterking van uw „heyres craeht", versnel
ling uwer bewapening te land en ter zee
en afsluiting van uwe toegangen met be
ton.
Werkloozen zijn er genoeg.
Nederland, wet uw zwaard en vul uw
kruithoorn!
De nood dringt."
MIDDELBURGSCHE
