ZEEUWSCH STRAFRECHT.
ZUIDBEVELAND
ZEEUWSCH-VLAANDEREN W.D.
PERSKRONIEK.
Oude straffen in Middelburg.
öaoor*
ooos.
vcrKouaen:
Bescherm Uw keel tegen infectie
i met de beproefde geneeskracht van PSc
(Inz. Med.)
voor 1939. De v o o r z. wees er op dat B. en
W. de begrooting sober hebben moeten ra
men, in verband met de moeilijke tijdsom
standigheden. Van de algemeene beschou
wingen werd gebruik- gemaakt door den
heer V e r 1 a r e. Hij heeft kunnen zien dat
de begrooting zuinig is opgezet. Het doet
den Raad genoegen dat deze sluitend ge
maakt kon worden zonder belastingverhoo-
ging. De toekomst ziet er nog maar donker
uit, en de werkloosheid in deze gemeente
is nog niet veel verminderd. Het uitgebrei
de wegennet in deze gemeente eischt ook
veel uitgaven. Gelukkig dat ook de ver
laagde rente der leeningen tot uiting is ge
komen in de begrooting. Hoewel wij dank
baar zijn voor den vrede, toch zal men be
dacht moeten zijn op de Luchtbescherming.
Ook is het gewenscht de jeugdige werkloo-
zen te hulp te komen met het laten volgen
van cursussen enz.
De voorz. zeide, dat B. en W. hopen
dat de renteverlaging nog doorgevoerd kan
worden, en dat de jeugdige werkloozen ge
holpen worden door deelneming aan cursus
sen te Middelburg.
Bij den post jaarwedde-ambtenaar ter
secretarie vroeg de heer V e r 1 a r e in
lichting op welke gronden B. en W. voor
stelden de jaarwedde met 100 te verhoo-
gen. De voorz. wees er op, dat de ambte
naar een volwaardige kracht is, hij werkt
zeer accuraat en B. en W. vinden het zeer
billijk dat de jaarwedde verhoogd wordt.
De heer Eikenhout vroeg, of een amb
tenaar onmisbaar is, waarop de voorz.
toestemmend antwoordde. De hr. E i k e n-
h o u t vond het jammer dat men dan nog
niet meer jaarwedde jkan geven, omdat
nu de werkgeefster feitelijk van hem pro
fiteert. De post werd daarna goedgekeurd.
Verder werden bij sommige posten inlich
tingen gevraagd en verkregen, doch veran
deringen worden niet aangebracht. De be
grooting werd daarop onveranderd vast
gesteld op 38211 in ontvang en uitgaaf
met een post onvoorzien van 628. Dit
voor den gewonen dienst. Voor den kapi
taal dienst zijn de ontvangsten en uitgaven
3767.
Bij de daarop gehouden rondvraag kwam
de kastoeslag en kolentoeslag aan werk
loozen ter sprake. Besloten werd dezen te
verleenen als het vorige jaar. Daarna
sluiting.
RAAD VAN RITTEM.
RITTEM. Maandagmiddag vergaderde de
Raad onder voorzitterschap van burge
meester P. W. ter Haar. Afwezig de heer L.
Osté.
Van het rijksbureau voor drinkwater
voorziening was een schrijven ontvangen,
waarin is vermeld dat in Rittem in totaal
113 aansluitbare perceelen aanwezig zijn.
De bewoners en eigenaars van deze percee
len hebben zich als volgt uitgesproken:
54 perceelen of ca. 48 voor de water
leiding, waarvan 18 perceelen of ca. 16
voor onmiddellijke aansluiting, terwijl 59
perceelen of ca. 52 tegen de waterlei
ding. De jaarlijksche opbrengst van de 54
perceelen, die zich voor de waterleiding
hebben verklaard, bedraagt incl. een alge
meene toeslag voor meterhuur, overver-
bruik enz. 1170, die van de 18 perceelen,
die voor directe aansluiting zijn, rond 400.
De Raad besloot de beslissing over de al
of niet aansluiting voorloopig aan te hou
den.
Het bestuur der afd. Rittem van den B.
V.L. had een verzoek ingediend om voor
het jaar 1939 een kleine bijdrage te mogen
ontvangen.
B. en W. stelden voor een subsidie van
5 toe te kennen. De heer Louwerse
vond dit bedrag aan den lagen kant, gezien
de subsidies aan de andere vereenigingen
en stelde voor het bedrag tot 10 te ver-
hoogen. Dit voorstel werd door den heer
T a n g e gesteund. Bij stemming staakten
de stemmen, de beslissing werd tot de vol
gende vergadering uitgesteld.
De gemeente-begrooting voor het dienst
jaar 1939 werd aangeboden met een bedrag
in ontvangsten en uitgaven voor zoover den
gewonen dienst betreft van 15390 en een
post onvoorzien van 129. De kapitaal-
dienst wijst een voordeelig saldo van 6.25
aan.
Van H. M. de Koningin was ingekomen
om advies het verzoek van den burgemees
ter om in de gemeente Koudekerke te wo
nen, zulks in verband met de omstandig
heid dat het vorige verzoek slechts voor
een halfjaar was toegestaan.
De v o o r z. deelde mede, dat het in zijn
voornemen ligt om zich begin Februari van
het volgend jaar in de gemeente Rittem te
vestigen.
Wethouder Boogaard bracht dank aan
den burgemeester voor hetgeen deze tijdens
de afwezigheid van den secretaris in mili
tairen dienst heeft gepresteerd.
Wethouder De Visser sloot zich bij
deze woorden aan en stelde tevens voor den
ambtenaar ter secretarie den heer Jong-
koen voor zijn hulp gedurende dien tijd een
kleine vergoeding van 10 te geven; het
geen met algemeene stemmen werd aange
nomen.
Bij de rondvraag merkte de heer D e
Pagter op, dat de Zuid Wateringstraat
in een slechten staat verkeert. Spr. stelde
voor het bestuur van den Polder Walche
ren te verzoeken om dezen straatweg te
verbeteren. Aldus besloten.
Tevens vond de heer DePagter dat
ook de Westhoekweg wel voor verbetering
vatbaar zou zijn, daar deze weg ook hier
en daar bepaald slecht is te noemen. De
voorz. zeide toe, dit te zullen onderzoe
ken.
De heer C e v a a 1 zeide dat de oprit
naar den Boom dijk, nabij het fort Zoutman,
vroeger van een leuning was voorzien. Spr.
achtte het wenschelijk, dat, gezien de ge
vaarlijke gaten aan weerszijden van deze
oprit, opnieuw een leuning zal worden aan
gebracht. De heer C e v a a 1 stelde dien
aangaande voor ook een zoodanig verzoek
aan den Polder Walcheren te richten, waar
mede de Raad accoord ging.
RAAD VAN 's-GRAVENPOLDER.
's-GRA VENPOLDER. Maandag verga
derde de Raad, onder voorzitterschap van
burgemeester Van Meerendonk, voltallig.
Ingekomen was de mededeeling van het
bestuur van het waterschap 's-Gravenpol-
der dat zijn besluit waarbij vergunning
werd verleend tot demping van de water
gang langs de Dorpstr. door Ged. Staten
is goedgekeurd.
De v c o r z. deelde mede, dat de ge
meente nog geen vergunning tot demping
en rioleeringen van Ged. Staten ontvangen
had zoodat er dit jaar van de uitvoering
van dit werk nog wel niet veel komen zal.
Besloten werd een nieuwe rekening-cou
rant-overeenkomst met de N.V. Bank voor
Ned. Gemeenten aan te gaan daar deze in
stelling door de tegenwoordige omstandig
heden niet meer in staat is de credit-rente
op ouden voet te handhaven.
Op verzoek van het gemeentebestuur van
Goes werd in verband met de met de N.V.
Gekro gesloten overeenkomst inzake
destructie van gestorven en afgekeurd vee
de verordening op den keuringsdienst ge
wijzigd. Ingevolge deze wijziging staat- van
de beslissing van den keuringsveearts tot
vervoer van gestorven vee naar een door
hem aan te wijzen plaats binnen drie uren
beroep open op den burgemeester.
Op voorstel van B. en W. werd de alge
meene politieverordening (aangevuld met
een ventverbod. Dit verbod zal niet van toe
passing zijn op visch-, groenten- en fruit-
venters alsmede niet op hen die in hun
woonplaats een winkelnering hebben.
De legesverordening werd aangevuld met
de volgende heffingen voor ventvergunnin
gen: 0.15 voor één dag, 1 voor een
maand en 5 voor een jaar. Verder zal
f 0.15 worden geheven voor een vergun
ning voor straatmuziek, liedjeszingen enz.
Aan J. Allemekinders werd op zijn ver
zoek een bijdrage van 15 verleend in de
kosten van demping en rioleering van de
vuile sloot voor zijn nieuwe woning aan
den Schuitweg, onder de voorwaarde dat
dit werk wordt uitgevoerd overeenkomstig
de voorschriften van B. en W.
De rekening van het burgerlijk armbe
stuur werd goedgekeurd met een totaal aan
inkomsten van 7180 en aan uitgaven van
7564, nadeelig slot van 38.
De begrooting van het burgerlijk armbe
stuur voor 1939 werd goedgekeurd met een
eindcijfer van 5284 en een post voor on
voorziene uitgaven van 39.
De voorz. wees er op dat de financieele
positie van het burgerlijk armbestuur niet
rooskleurig is zoodat de gemeente de ver-
pleegkosten van alle armlastige krankzin
nigen voor haar rekening moet nemen en
zij ook de bijdrage in de kosten van den
geneeskundigen dienst niet meer zal ont
vangen.
De gemeentebegrooting voor 1939 werd
aangeboden met een eindcijfer van 30636
en een post voor onvoorziene uitgaven van
458.
Bij de rondvraag deelde de voorz. me
de, dat gebleken was dat L. Hoekman te
goeder trouw van de gemeente 66 roeden
grond in gebruik had zonder dat het ooit
was opgevallen dat deze grond eigendom
van de gemeente was. Overwogen zal wor
den dezen grond aan Hoekman te verkoo-
pen, opdat de grensscheiding weer in orde
komt.
Wethouder Hoogesteger wees nog
op een kapot gereden afscheiding langs de
watergang aan het eind van de Raadhuis
straat. Deze is nog steeds niet gerepareerd
en levert gevaar op voor voetgangers en
fietsers.
De v o o r z. zal er het polderbestuur op
merkzaam op maken.
De heer De Klerk wees nog op het
onregelmatige aan- en uitgaan van de
straatverlichting.
RAAD VAN AARDENBURG.
AARDENBURG. Dinsdag vergaderde de
Raad, onder voorzitterschap van den bur
gemeester, voltallig.
Naar aanleiding van een gestelde vraag
door een der Raadsleden, bij de rondvraag
van de laatste vergadering, betreffende het
schoonmaken van een put der rioleering,
deelde de voorz. mede, dat deze kwestie
door B. en W. werd onderzocht en geregeld.
Spr. gaf aan de Raadsleden in overweging
om in gevallen, dat zij door inwoners op de
een of andere kwestie worden gewezen, de
zen te adviseeren zich vooraf tot den ge
meente-opzichter, dan wel tot B. en W. te
wenden. Vele dergelijke kleinigheden kun
nen door den opzichter dan wel B. en W.
geregeld worden, zonder dat de Raad zich
daarmede hoeft bezig te houden. Slechts
indien iemand door deze instanties zijn zin
niet zou krijgen, niettegenstaande hij meent
in zijn recht te zijn, is het gewenscht den
Raad uitspraak te laten doen.
Naar aanleiding van een verzoek van het
Algemeen Nederlandsch Verbond om belas
ting te heffen van opschriften in vreemde
talen, werd besloten onder de aandacht van
deze vereeniging te brengen, dat het ge
wenscht zou wezen, dat de vereeniging zich
tot de regeering wendt., opdat deze in
staatsstukken meer gebruik zal maken van
de gangbare Nederlandsche taal, zoodat van
haar afkomstige stukken, door iederen Ne
derlander begrepen kunnen worden. De Raad
was van oordeel, dat het euvel van op
schriften in vreemde talen, in deze gemeen
te niet voorkomt, afgezien van de gewone
in het dagelijksch gebruik gangbare. In
principe is de Raad wel bereid, indien dit
euvel te eeniger tijd zich in belangrijke
mate zou gaan voordoen, het verzoek nader
te overwegen. Mevr. v. d. Broecke wilde
het voorstel van B. en W. dat tot „voor
kennisgeving aannemen" luidde, aanhouden,
tot bekend was, wat andere gemeenteraden
in deze besloten.
Een door Ged. Staten voorgestelde wijzi
ging in de verordening voor den gemeente
veldwachter werd aangenomen.
De rekening over 1937 werd voorloopig
vastgesteld voor den gewonen dienst op
62.985 in ontvangsten en 49.474 in uit
gaven. Voordeelig saldo 13.510. Voor den
kapitaaldienst waren de bedragen: ontvang
sten 68.605, uitgaven 71.194, nadeelig
saldo 2589.
Met algemeene stemmen werd de heer
J. P. Lippens herbenoemd tot lid van het
algemeen armbestuur,
Bij de rondvraag vroeg de hr. P. Ryck-
a e r t of de gemeente niet wil zorgdragen
dat er op Draaibrug een terrein aangewe
zen wordt, waar de bewoners hun overtol
lig huisvuil kunnen storten. De plaats die
daar vroeger voor bestemd was, is thans
verboden..De voorz. zeide, dat B. en W.
reeds hebben uitgezien naar een geschikt
terrein. Het is echter een moeilijk op te
lossen probleem, daar de eigenaar van het
vorige terrein dit niet meer wil beschikbaar
stellen en het Rijk bovendien den toegang
heeft afgesloten. De gemeente beschikt in
de nabijheid der woningen niet over per
ceelen grond, zoodat er waarschijnlijk op
andere wijze in zal moeten worden voor
zien. B. en W. zullen echter pogingen in 't
werk stellen, om een oplossing te vinden.
De voorz. zeide, dat de bewoners zelf veel
schuld aan de afsluiting dragen, daar ze
tegen de moeite opzagen, het vuil ver ge
noeg weg te werpen of te storten, maar dit
steeds vlak vooraan gooiden, inplaats van
in de diepte.
RAAD VAN KADZAND.
KADZAND. Maandag vergaderde de
Raad, onder voorzitterschap van den bur
gemeester, voltallig.
Het voorstel van B. en W. tot wijziging
der verordening, regelende de eischen van
benoembaarheid en der bezoldiging van de
gemeenteveldwachters, overeenkomstig de
door den Commissaris der Koningin gege
ven aanwijzingen, werd m.a.s. aangenomen.
Tevens besloot de Raad, op voorstel vein
E. en W., eveneens m.a.s. den gemeente
veldwachter een vergoeding van 25 per
jaar toe te kennen voor bezit van het ge
wone politiediploma.
Voorts werd tot wijziging besloten van
de deposito-overeenkomst met de N.V. Bank
voor Nederlandsche gemeenten in verband
met verlaging van rentevergoeding.
Ingevolge de indertijd op voorstel van
een der raadsleden aan B. en W. verstrekte
opdracht, een onderzoek in te stellen naar
de mogelijkheid tot oprichting eener ge
meentelijke bewaarschool, deed het college
van B. en W. thans het voorstel in begin
sel te besluiten tot oprichting eener zoo
danige school en het plaatsen van een op
roep om sollicitanten ter benoeming eener
onderwijzeres, waarbij alleen zij in aanmer
king zullen komen, die de bevoegdheid heb
ben tot het geven van bewaarschoolonder-
wijs of wel van gewoon lager onderwijs.
Conform het voorstel van B. en W. be
sloot de Raad de jaarwedde der te benoe
men onderwijzeres vast te stellen op 500
minimum en 600 maximum. De begroo
ting voor het dienstjaar 1939 werd aange
boden met een cijfer van 34352 in ontvang
en uitgaaf, voor wat den gewonen dienst
aangaat, waarbij een bedrag van 3043
voor onvoorziene uitgaven aanwezig is en
voor wat den kapitaaldienst aangaat met
een bedrag van 8436, aan inkomsten en
uitgaven. Op voorstel van een der leden be
sloot de Raad m.a.s. een parkeerverbod uit
te vaardigen voor het Keuvelstraatje.
KADZAND. De opbrengst van den speld
jesverkoop voor „Zonnegloren", inrichting
ter verpleging van lijders aan t.b.c. heeft
alhier 15 bedragen.
DE BENOEMING VAN MR. OUD TOT
BURGEMEESTER VAN ROTTERDAM.
De Nederlander (c.h.) schrijft:
Wanneer in Rotterdam een nieuwe bur
gemeester wordt benoemd is het gewoonte,
dat de Raad bijeenkomt om deze benoe
ming te critiseeren. Dit is niet verboden.
Wèl onverstandig.
Tien jaar geleden werd een liberaal be
noemd. De liberalen vormden slechts een
tamelijk kleine fractie in den raad. Daar
om was Rotterdam in last. Vooral de anti
revolutionairen bliezen toentertijd hoog van
den toren en werkten zelfs met een inter
pellatie, gevolgd door moties, die uiteraard
voor de prullemand bestemd waren. En de
a.r. loco-burgemeester van die dagen achtte
het zelfs oirbaar in zijn rede bij de installa
tie van den nieuwen burgervader aan zijn
kwade bui lucht te geven.
Dat was tien jaar geleden. Hetzelfde stuk
is thans zij het in eenigszins andere be
zetting opnieuw voor het voetlicht ge
bracht. Ditmaal is een vrijzinnig-democraat
benoemd en ziet, zijn partij is in den Rot-
terdamschen raad in het geheel niet ver
tegenwoordigdOpnieuw discussies in
den Raad en weer een interpellatie en een
motie. Ditmaal niet van een anti-revolu-
tionnair, maar voor de variatie van een
communist. Ook d.w.z. de motie be
stemd voor de prullemand.
Het is een uitwas van de democratie,
wanneer men in ernst gaat verkondigen,
dat tot burgemeester een lid van een be
paalde partij moet worden gekozen omdat
die partij de grootste of een groote raads
fractie in de betreffende gemeente bezit.
En het is evenzeer een uitwas, wanneer
men de benoeming van een bepaald per
soon afkeurt omdat diens partij niet in den
Raad is vertegenwoordigd. Deze theorie zou
bv. al direct tot deze zonderlinge conse
quentie voeren, dat iemand, die niet bij een
politieke partij is aangesloten, geen kans
heeft ooit tot burgemeester te worden be
noemd.
Wij hebben het al meer geschreven en
zullen 't nogmaals doen: Bij een benoeming
en zeker ook bij een burgemeestersbenoe
ming zullen bekwaamheid en geschiktheid
voorop hebben te staan. Wat die geschikt
heid betreft, zeker zal een van de factoren,
die haar bij een burgemeestersvacature be
palen, de mogelijkheid zijn van aanpassing
van den candidaat aan de geestelijke en po
litieke sfeer van de betreffende gemeente.
Maar verder mag men niet gaan.
De rekenkundige methode van benoeming
is verfoeilijk. Onze Nederlandsche democra
tie werkt gelukkig in het algemeen nog
met levende menschen en niet met doode
cijfers. Dat moge zoo blijven Maar dan
dienen zij, die van die democratie het juis
te begrip hebben, waakzaam te zijn en tel
kens als het noodig is hun stem te doen
hooren.
Want het is niet alleen de Rotterdamsche
Raad, die hier schuld heeft. Ook de regee
ring gaat juist op het stuk van burgemees
tersbenoemingen niet vrij uit, doordat zij
in het algemeen een veel te groote waarde
Belangrijke straffen in vroeger dagen
waren de doodstraf en lichamelijke straf
fen als geeseling, brandmerking en andere
Al deze straffen werden reeds op het
schavot voltrokken, en hadden in het open
baar plaats, want ze dienden niet alleen
om den misdadiger te straffen, maar ook
„ten exempel", ten voorbeeld van de kij
kers, die hieruit konden leeren, hoe het
hun vergaan zou, als zij zich schuldig zou
den maken aan strafbare feiten. Steeds
werd dus een zoodanig punt voor het op
slaan van het schavot gekozen, dat zooveel
mogelijk menschen in de gelegenheid wa
ren, het afschuwelijke tooneel bij te wo
nen. Meestal waren het gruwelijke en
vrij bloedige vertooningen, welke de dui
zenden nieuwsgierige kijkers te zien kre
gen. Soms ook waren het vroolijker too-
neelen, bv. als iemand te pronk werd ge
steld, of als hij de schandsteen door de stad
moest dragen.
In de zoogenaamde Ruige Registeren van
de stad Middelburg, welke loopen vanaf
1480, vinden wij vele merkwaardige straf
fen opgeteekend, en het is de moeite zeer
waard, eens na te gaan, hoe onze voor
ouders de misdadigers straften. Toen in
1509 Pieter Nagel zijn vrouw vermoord
had, werd hij, veroordeeld op een slede
door de stad rondgesleept te worden „en-
de komende onder 't gerichte mitten viere
verbrant te worden en al te pulvere."
Ruim 50 jaar later onderging Leunis Do-
mis, alias Keyser, dezelfde straf. Hij had
in 1562 brand gesticht in de kerk te Brig-
damme, en volgens de aloude regel „oog
om oog en tand om tand" werd in die da
gen een brandstichter tot de vuurdood ver
oordeeld. Om de omstanders duidelijk te
maken wat de misdadiger gedaan had, be
paalde het vonnis, dat boven zijn hoofd
zou aangebracht worden „een pot met
stroo gevuld en de afbeelding van een
kerk", als symbool van het begane mis
drijf.
Niet steeds waren het zulke wreede
tooneelen die zich afspeelden. Toen Huy-
bregt Jacobs op een warme zomeravond
een pintje wijn was gaan tappen uit de ton
bij den herbergier zonder daarvoor te .be
talen, kreeg hij een opvoedende straf,
want de vroede vaderen veroordeelden
hem, met een kruik op zijn schouders en
een bord op de borst, een uur -lang te
pronk te staan, en het vonnis schreef
nauwkeurig voor, dat op dat bord moest
geschreven staan „Huybregt Jacobs wordt
hier een ure gestelt, overmits dat hij wijn
uyt een vat hem neyt toebehoorende ge
tapt heeft by avent en ontyde".
Van wijs beleid getuigt ook het vonnis
tegen Cornelis Symons in den jare 1515.
Wat hij misdreven heeft staat helaas niet
vermeld, maar „na vriendelijk appointe-
ment van Burgemeesters en Schepenen op
zijn ernstige bede en verzoek" werd hij
veroordeeld, om een bedevaart te gaan
maken naar Keulen; als hij daarvan terug
gekomen was moest hij Burgemeesters en
Schepenen in het openbaar vergiffenis vra
gen, daarna den Baljuw acht Rijnsche gul
dens betalen, en tenslotte „der Stede ge
ven eenen ghestoffeerden beelde omme
gestelt te worden voir de Stadhuys". De
practische zin van onze voorouders kwam
in dit vonnis wel tot uiting, want niet al
leen was men den lastigen kwant gedu
rende zijn bedevaart een tijdje kwijt, maar
bovendien kreeg de stad Middelburg een
beeld voor zijn stadhuis.
Met zoogenaamde heidens hadden de
rechters ook veel te doen. Heidens, wij
zouden die zigeuners noemen, werden die
tijd ook wel Egyptenaren genoemd, en van
hen spreekt een vonnis uit 1523. Toen
werden Sebastiaan Faisan en Baron Wil-
tosia, „Giptenaers", voor drie jaar uit de
stad Middelburg gebannen; kwamen zij
vóór dien tijd terug, dan werd hun de
rechterhand afgeslagen. En dat alles, om
dat zij onderling een flinke ruzie gehad
hadden. Tien jaar later werden Anthuenis
Bancs Keriver, „hem seggende Capiteyn
in clien egipten", en Pierro de la Banxa
door het gerecht veroordeeld tot de straf
van geeseling. Er was namelijk een plak
kaat uitgevaardigd, dat zonder zooge
naamd octrooi geen zigeuners zouden wor
den toegelaten, en het vonnis vertelt ons,
dat beide zigeuners toch waren „eomen
wandelen binnen de stede van Middel-
burch om aldaer de inwonende lastich te
vallen."
Naast die zigeuners met fraaie namen
(en mooie beroepen!) kwamen ook vele
„gewone" bedelaars voor. Zoo zijn tus-
schen de jaren 1530 en 1535 in het Regis
ter vele sententiën te vinden tegen bede
laars, die, volgens de plakkaten van Karei
V, meestal gebannen en soms gegeeseld
werden. Erger verging het Jasper Jacobsz.,
die, hoewel pas 18 jaar oud, wegens bede
larij eerst gegeeeseld werd, daarna „met
een schare in zijn neuze gesneden ofte ge
split te worden". Jasper was zoodoende
voor zijn leven verminkt, en een ieder wist
dat hij iets op zijn kerfstok had. Het kwam
dan ook meermalen voor, dat iemand, die
door een ongeluk een litteeken aan zijn
gezicht behield, de overheid vroeg, hem een
bewijs af te geven, opdat hij kon aantoó-
nen, dat dat litteeken niet het overblijfsel
van een straf was!
Een ander kenteeken dat onze voorva
deren veelal gebruikten, om een delinquent
te „brandmerken" was het brand
merk: Matthijs Piers had tijdens de mis
met den priester van West-Soeburg ge
vochten, reden waarom hem een kruis in
de rechterwang werd gebrand.
Wij spraken boven reeds van de bedelaars
en de strenge straffen tegen hen uitge
vaardigd. Margriete Jans, een Middelburg-
sche burgeres, was het daarmede niet eens
toekent aan de verkiezingscijfers in de ver
schillende gemeenten.
Wij en ook de Rotterdamsche raads
leden zijn geleidelijk aan opgevoed in
het geloof, dat het bezit van de grootste
raadsfractie automatisch recht op een bur
gemeestersbenoeming geeft. En men
spreekt somtijds al van roomsch-katholieke,
christelijk-historische- of andere burge
meestersvacatures.
Het is noodig radicaal met dergelijke
methoden te breken. In het welbegrepen
belang juist van onze democratie.
UIT DE GOESCHE COURANT VAN
EEN HALVE EEUW GELEDEN.
11 Oct.
GOES. De hr. J. W. Fransen van de Putte,
le luit. bij de d.d. Schutterij te Arnhem, is
benoemd tot kapitein.
Gistermorgen, na de godsdienstoefening
bij de Chr. Evangelische gemeente, maakte
ds. Loggers bekend, dat hij wegens z.ekte
zijn ambt neerlegt.
13 Oct.
VLISSINGEN. Op initiatief van den hr.
J. Daalhuyzen, alhier, is onder den naam,
„Prinses Wilhelmina" een weerbaarheids
corps voor mannen boven de 18 jaar opge
richt.
16 Oct.
MIDDELBURG. Tot directeur van het
Rijkstelegraafkantoor, alhier, is benoemd
de hr. J. C. Pilaar.
BUITENLAND. Onze katholieke pers
verschilt nogal in haar appreciatie van het
bezoek van den Duitschen Keizer aan
Rome. De „Tijd" maakt den Keizer voor
een comediant uit, omdat hij èn den Koning
èn den Paus zijn hulde brengt. Een ander
blad wil weten, dat de Keizer, op de op
merking van den Paus dat hij hoopte, dat
de Duitsche Katholieken voortaan in vrede
zouden leven, droogweg zou hebben geant
woord: „Dat zal eenvoudig van henzelven
afhangen".
en had gezegd, dat men beter, dan dat het
den armen verboden werd aalmoezen op
te halen, een stuk of zes burgemeesters
of schepenen kon doodslaan. Die heeren
vonden dat zóó ernstig, dat zij de vrouw
voor eeuwig uit de stad Middelburg ban
den.
Ook over kinderen werd soms gerecht
gedaan. Een zekere Adriaens, elf jaar oud,
had met zijn grootmoeder gevochten en
zich niet ontzien met stoelen naar haar te
smijten. Fransje, zooals de knaap heette,
werd veroordeeld om in de stadsschool met
de roeden geslagen te worden.
Straffen, welke meer de lachlust opwek
ten, waren ook het dragen van de schand
steen en het onderdompelen in het water.
Jannetje Christiaansdochter „overmids zy
dicwyl en tot diversche stonden in ,t open
baar bevonden is geweest zwerende groo
te en zwaere eeden.' moest in 1521 de
schandsteen rondom het kerkhof dragen;
en Jan van Maerle, opgepakt wegens land-
looperij, werd bij de haven in een mand
geplaatst, waarna de mand in het water
werd.gelaten en weer opgehaald! Die straf
was in ieder geval aangenamer dan de
geeseling!
Laat ons tenslotte nog een executie uit
1526 vermelden, die vroolijker eindigde
dan het zich liet aanzien! Laureys Meeusz
werd 1526 veroordeeld tot de dood door
het zwaard wegens een begane doodslag.
Bij het vonnis staat uitvoerig aangetee-
kend, hoe deze executie verliep. Toen de
scherprechter de eerste maal mis sloeg en
hij weer het zwaard wilde heffen „werd
deselve Lauris 't zwaerdt ziende dat de
Scerprechter geheven hadde ende keer
de hem nog eens omme, met welcken keer
deselve Lauwereys van 't Scavot viel, ende
werdt bij de gemeente geholpen in de
kercke van Westmonster binnen deser
Stede." En de aanteekening eindigt dan
met de woorden „waardoor de executie
voor volbracht werd gehouden." Laureys
ontkwam dus aan zijn doodstraf dank zij
de onkunde van den beul!
Mr. J. M. Fuchs.
ONTVANGEN BOEKEN.
„Jongensdroom", roman van het die
renpark door Siegfried E. van Praag. Ver
schenen bij de N.V. Em. Querido's. Uitge
vers Mij. te Amsterdam.
„Ontmoetingen op het schoolpad",
door F. Mulders. Uitgegeven door de U. M.
„De Tijdstroom" te L o c h e m.
„Na dertig jaren". Om de eenheid en
de vrijheid, door J. R. Snoeck Henkemans.
Verschenen in de serie „Tijdseinen" bij N.V.
Drukkerij, Blommendaal, Den Haag.
„Het avontuur van den mensch", door
Jean Rostand. Dit boek bestaat uit drie
deelen: van kiemcel tot kind; van pasge
borene tot volwassene; van volwassene tot
grijsaard. Verschenen bij Van Holkema en
Warendorf, uitgevers te Amsterdam.
De vestigingswet kleinbedrijf. Een
wegwijzer in de praktijk, door mr. Ph. A.
M. Hillen. Uitgave: De Gelderlander te Nij
megen.
„De laatste vijf uren van Oostenrijk",
door Eugène Lennhoff. De bekende hoofd
redacteur van de voormalige Oostenrijksche
„Telegraph" geeft in dit boek een over
zicht van de gebeurtenissen die zich voor
de „Anschluss" hebben afgespeeld. Uitgave
Hollandia-Drukkerij te B a a r n
„Een Amerikaansche tragedie", door
Theodore Dreiser. Vertaald door J. W. F.
Werumëus Buning. Uitgave: Querito's U.U.
te A m s t e r d a m.
„De eerste levenservaringen van het
kind", door dr. Fritz Stirnimann. Een inlei
ding in het zieleleven van de eerste levens
periode van het kind voor denkende ouders,
verzorgsters en kindervrienden. Vertaald
door J. Ronge-Haslinghuis. Uitgave Erven
J. Bijleveld te Utrecht.
„Het groote spel", roman door Tarjei
Vesaas. Uit het Noorsch door Claudine
Bienfait. Band- en omslagteekening van J.
F. Doeve.
„Merijntje Gijzen's J°"gejar®n:
knaap wordt man", door A_ M. de Jong.
Verschenen bij de N.V. Em. Queridos Uitg.
Mij. te Amsterdam.
„Europa mobiliseert", door Capt. B.
Liddell Hart. Geaut. vertaling uit het En-
gelsch door Spectator. De schr. behandelt
in dit boek de vragen, welke betrekking
hebben op het Europeesche evenwicht, de
strategische consequenties en de moderni
seering en industraliseering van den oorl g
en de bedreigingen, maar ook fatale vergis
singen in de hermilitariseering van Duitsch-
land en Italië. Het boek verscheen m de
serie Nieuw Europa, bij de Uitgeven} Con
tact te Amsterdam.
