fiïssehen hoop en vrees.
KKERTJE
ZEELAND.
Vier weken crisis in
Londen.
MIDDELBURG.
VLISSINGEN.
WALCHEREN.
ZUIDBEVELAND
ZEEUWSCH-VLAANDEREN W.D.
bij hoofdpijn of migraine.
binnen 'n kwartier zijl ge er van af,
dank zij de bijzondere samenstelling.
W eiger namaak, let pp AKKER-merk.
Per koker van 13 stuks -12 stuivers.
Per doos van 2 stuks - 2 stuivers.
Waterschappen.
Bü Kon. besluit zijn benoemd met ingang
van 18 October 1938, tot dijkgraaf van den
Willem Adriaanpolder, J. L. Versprille, te
Kortgene; met ingang van 1 November 1938
tot lid van het bestuur der waterkeering
van den calamiteuzen Nieuw-Neuzenpolder,
A. van Hoeve Jz., te Terneuzen.
Op vrije voeten.
Zekere J., timmerman te Middelburg, die
eenigen tijd geleden werd aangehouden en
ter beschikking van de justitie gesteld, als
verdacht van poging tot zware mishande
ling, is thans in vrijheid gesteld.
GOES.
Bij beschikking van den minister van
financiën is met den aanvang der 479ste
staatsloterij benoemd tot collectrice der
staatsloterij alhier, mevrouw M. S. P. Fla-
ckeWalthaus, wonende te Amsterdam.
De collecte voor het Fonds voor Bij
zondere Nooden heeft deze week 31.11 op
gebracht.
Doktershulp gevraagd.
VLISSINGEN. De kapitein van het Lit-
tausche s.s. „Kretinga", dat op weg van
Antwerpen naar Klaipeda, Woensdagnacht
Vlissingen passeerde, riep de hulp in van
een geneesheer, omdat een matroos in een
5 m diepe kolenbunker was gevallen.
Dr. Detmar, die zich met een inspecteur
van politie aan boord had begeven, oordeel
de het noodzakelijk, dat het slachtoffer, die
inwendige kneuzingen had bekomen, de reis
njet verder meemaakte, waarop de ma
troos naar den wal is gebracht en in een
ziekenhuis alhier is opgenomen.
DE DOORTREKKING VAN DEN
BOULEVARD.
B. en W. doen voorstellen aan
den Raad.
Zooals gemeld, bestaan er, dank zij de me
dewerking van het departement van defen
sie, plannen voor doortrekking van den
Boulevard De Ruijter.
Thans doen B. en W. den Raad een voor
stel in dien vorm toekomen, aan welk voor
stel wij het volgende ontleenen:
Tengevolge van het steeds toenemende
verkeer, is de toestand dat de Boulevard
De Ruijter onderbroken wordt door den
voormaligen „Gevangentoren", een bouw
werk van monumentale en historische
waarde uit de 15e eeuw, onhoudbaar ge
worden, zulks te meer, daar Vlissingen
door de voortdurende ontwikkeling van de
badplaats, steeds meer vreemdelingen trekt.
Daar het bezoek aan de stad dikwijls per
auto geschiedt, stuit men aanhoudend bij
het bereiken van den Boulevard op het ver
keersobstakel. Toen B. en W. vernamen,
dat bij de regeering het voornemen be
stond om de aan den toren grenzende ka
zerne te verbouwen, hebben zij onmiddel
lijk deze gelegenheid aangegrepen, ten ein
de, met behouden van den monumentalen
toren, een behoorlijke verbetering van den
toestand ter plaatse te verkrijgen.
Een oplossing van het vraagstuk zou kun
nen worden verkregen door den grondkee-
renden muur aan de linkerzijde van de ka
zerne door te trekken, verder een dietal
verdiepingen van de kazerne af te bre
ken en een wegdek te maken door middel
van een betonconstructie, bij wijze van een
viaduct. Het ligt voor de hand, uit het ver
lies van de ruimte der verdiepingen van
de kazerne, welke door de wijziging van den
toestand zal moeten worden prijsgegeven,
door de gemeente zal moeten worden ver
goed, daar het Rijk in deze woonruimte
moet voorzien door den bouw van nieuwe
lokaliteiten op een ander gedeelte van het
terrein. De kosten aan dezen bouw ver
bonden, zijn geraamd op 15.000. De uit
voering van het doortrekken zal een uit-
gaef vorderen van rond 20.000.
Dit totale bedrag ad 35.000, zal nog
worden verhoogd met een geringe som
voor den aankoop van terrein, gelegen ten
Noorden van de kazerne.
B. en W. zijn overtuigd, dat deze gele
genheid moet worden aangegrepen en dit
geldelijk offer moet worden gebracht. Wat
de financiering van de kosten betreft, daar
over bestaat nog geen zekerheid.
De Commissaris der Koningin heeft
met ingang van 1 December a.s. aan Joh.
Stoel, op eigen verzoek, eervol ontslag ver
leend als bezoldigd veldwachter in de ge
meente Westkapelle.
ARNEMUIDEN. De ten bate van het T.
B. C. fonds „Draagt elkanders lasten" in
deze gemeente gehouden bloempjesdag
heeft opgebracht 29.56.
DOMBURG. De Woensdag j.l. gehouden
collecte voor „Pro Rege" (speldjesver
koop) heeft opgebracht 18.
RAAD VAN RITTEM.
R1TTEM. Woensdagmiddag vergader
de de Raad dezer gemeente voltallig, on
der voorzitterschap van burgemeester P.
W. ter Haar.
Een schrijven van Nederlandsche On
derwijzersbonden, adhaesie te betuigen
aan het verzoekschrift aan den Voorzitter
van den Raad van Ministers, tot verla
ging der leerlingenschaal), werd voor
kennisgeving aangenomen.
De V o o r z. deelde omtrent de wa
terleiding mede, dat begin November een
propaganda-avond zal worden belegd en
dat hierna de Raad zal beslissen of tot
aansluiting bij de N.V. Waterleiding Mij.
Midden Zeeland zal worden overgegaan.
Besloten werd de pensioensgrondslagen
van de heeren P. W. ter Haar en P. Da-
niëlse, als ambtenaren van den burgerlij
ken stand te wijzigen.
In de verordening regelende de eischen
van benoembaarheid en de bezoldiging
van de veldwachters werden eenige nieu
we bepalingen opgenomen, inzake waar
deering in diploma's en aanstelling van
capitulanten.
Bij raadsbesluit dd 26 September 1934
was een contract tot stand gekomen,
waarbij de heer J. Breel op zich nam om
de gemeentelijke aschbak leeg te rijden
voor een jaarlijksche vergoeding van 50.
Dit contract is thans door den heer Breel
opgezegd. B. en W. hebben nu den heer
A. Breel aangezocht de werkzaamheden
van zijn vader over te nemen. De heer A.
Breel verklaarde zich hiermede accoord,
indien de vergoeding met 10 wordt ver
hoogd en gebracht op 60 per jaar. Dit
werd goedgekeurd.
De gemeenterekening over 1937 werd
voorloopig vastgesteld met in ontvangsten
18104 en uitgaven 17015, batig saldo
aldus 1089; kapitaaldienst ontvangsten
10152 en uitgaven 10146; batig saldo
aldus 6.
De rekening van het Burgerlijk Arm
bestuur over* 1937 wordt goedgekeurd met
aan ontvangsten 1273; uitgaven 1136,
batig slot 137.
Aan de Wed. Cornelis is 10 jaar geleden
een recht van overgang verleend over
gemeentegrond, gelegen achter de woning
van den heer J. de Visser. Vorengenoemde
eigenares van de woning Dorpsstraat 21
verkreeg hierdoor een poortje naar haar
woning. Dat recht werd opnieuw met 10
jaar verlengd en wederom tegen een jaar
lijksche cijns van 1.
Bij de rondvraag merkte de heer D e
P a g t e r op, dat het houtgewas bij de
wed. J. de Pagter zeer slecht gesnoeid is.
De V o o r z. antwoordde, dat be
doelde persoon reeds is aangeschreven
het houtgewas beter te snoeien.
RITTEM. In de zaal van mej. wed.
Wesdorp sprak Woensdagavond de heer H.
Bierman te Middelburg over het actueele
onderwerp: luchtbescherming. Als gevolg
van het dreigend oorlogsgevaar, was de
zaal zeer vol.
De burgemeester leidde den spreker in,
waarna deze uitvoerig wees op de groote
noodzakelijkheid tot luchtbescherming in
onzen tijd.
Streden vroeger soldaten tegen soldaten
en matrozen tegen matrozen, terwijl de
burgerbevolking er buiten bleef, thans is er
een andere macht bijgekomen, n.I. de lucht
macht, welke een groot gevaar is voor de
gewone bevolking.
De gevaren uit de lucht bestaan voorna
melijk in het werpen van brisant-, brand
en gasbommen. De uitwerking hiervan
werd door den heer Bierman uitvoerig be
schreven, maar ook de maatregelen ge
noemd, die genomen moeten worden om
de verderfelijke uitwerking dier bommen
zooveel mogelijk te verminderen.
De vergadering werd onderbroken, door
dat een der ingezetenen zijn radiotoestel in
de zaal had gezet, waardoor met groote
aandacht geluisterd werd naar de toe
spraak van dr. Colijn.
Wat de heer Bierman had gezegd over
luchtbescherming werd door eenige licht
beelden nader toegelicht. Van de gelegen
heid tot het stellen van vragen werd door
enkelen gebruik gemaakt. Alle aanwezigen
gaven zich op als lid van de afdeeling Rit-
tem der Nederlandsche vereeniging voor
luchtbescherming. Als voorloopig bestuur
werden aangewezen de burgemeester, en de
heeren N. de Pagter, D. M. Korstanje en
B. J. de Meij.
De vergadering betuigde haar yolle in
stemming, toen de burgemeester den heer
Bierman dank bracht.
VROUWENPOLDER. Onder voorzitter
schap van den heer W. van Hekken, hield
Vreemdelingenverkeer een algemeene ver
gadering. Uit de mededeelingen bleek, dat
het bezoek aan Vrouwenpolder weer een
stijgende lijn vertoonde. Vooral Augustus
was zeer druk geweest. Met algemeene
stemmen werd besloten de gebruikelijke
omslag over de bruto ontvangsten van per
sonen en verhuur weer te heffen.
Nadat nog over het plaatsen van strand
tenten gesproken was, volgde sluiting.
De twee uit België afkomstige per
sonen die in den loop dezer week te Hans-
weerd door de marechaussee aldaar wer
den aangehouden, als verdacht van handel
in verdoovende middelen, voor welk doel
zij met een jachtje naar Hansweerd waren
gekomen, zijn ter beschikking van de justi
tie gesteld en naar het Huis van Bewaring
te Middelburg overgebracht.
RAAD VAN KLOETINGE.
Behandeling Begrooting 1939.
Zuinigheid geboden. Eén-ne-
gende der uitgave voor de werk-
loozen.
KLOETINGE. De Raad dezer gemeente
kwam Donderdag in openbare vergadering
bijeen onder voorzitterschap van burge
meester Zandee.
De v o o r z. herdacht in een kort
openingswoord het Regeeringsjubileum van
H. M. Koningin Wilhelmina. Spr. wees daar
bij ook op den zorgelijken internationalen
toestand en uitte de bede, dat de vrede be
waard zou blijven. (Instemming).
Ingekomen is o.a. de kennisgeving van
den minister van Waterstaat, dat de spoor
wegovergang LewestraatBujjs-Ballot-
straat behouden zal blijven. Voorts kwam
in een schrijven van de Bank van Ned. Ge
meenten, 'dat geen bepaalde rente voor het
deposito gegarandeerd kan worden, doch
dat de Bank dit elke maand bekend zal
maken. Hiermede wordt accoord gegaan
evenals met een wijziging in de verordening
op den Keuringsdienst van vee en vleesch.
Ook in de verordering bezoldiging veld
wachter wordt een wijziging gebracht, o.a.
bepalende, dat de onlangs vastgestelde ver
ordening niet 1 Jan. 1938 doch 1 Sept. 1938
van kracht zal zijn. Op verzoek van de afd.
Zuid-Beveland der Ned. Pom. Ver. wordt
een schoollokaal beschikbaar gesteld voor
het geven van een tuinbouwcursusj
Aan den hr. A. v. d. Velde wordt voor
1938-1939 weder de controle der straatver
lichting opgedragen. Op voorstel van B. en
W. wordt aan den ambtenaar ter secretarie
den hr. C. de Ruiter, een gratificatie van
100 verleend over 1938.
Nadat in de gemeentebegrooting 1938
eenige wijzigingen zijn gebracht wordt de
gemeentebegrooting 1939 behandeld.
De hr. B u i t e n h u i s is verheugd, dat
B. en W. de begrooting sluitend konden
maken zonder belastingverhooging. Niette
min is een zuinig beleid zeer gewenscht, ge
zien de teruggang der batige sloten. De
werkloozenzorg begint ook op Kloetinge
zwaar te drukken. Niet minder dan 1/9 der
uitgaven gaat hiermede heen.
De hr. L a n k e s t e r vindt de post on
derhoud plantsoenen te laag. Spr. meent,
dat het Marktveld de laatste jaren ver
waarloosd wordt. Vroeger was het een aan
trekkelijkheid voor de bezoekers.
De voorzitter meent, dat het
Marktveld goed onderhouden wordt. Het is
echter niet schoon te houden daar er den
geheelen dag water gehaald wordt.
Dat de iepenboomen verdwijnen is he
laas niet te voorkomen.
De heer Lank ester beaamt
een en ander, doch z.i. kan toch (meer
zorg aan het geheel besteed worden.
De V o o r z. zegt dat B. en W. de
zaak onder het oog zullen zien.
Weth. S t r a u b zegt ook aandacht
toe, doch meent, dat weinig meer te
doen is. Men kan de menschen niet ver
bieden er water te halen.
De hr. Buitenhuis vraagt of
het vervolgonderwijs voldoende gewaar
deerd wordt, zoodat de uitgave gewettigd
is.
De V o o r z. antwoordt, dat zoowel
dit als het vorig jaar de belangstelling
goed was en zulks tot het einde bleef.
De hr. B1 o m a a r d wil den post
kolentoeslag met 100 verhoogen.
De v o o r Zj zegt, dat men nog iniet
weet, hoe het dezen winter loopen zal.
Er is een werkobject, waar mogelijk al
leen inwoners aan tewerkgesteld zullen
worden. Zou het gewenscht zijn, dan zul
len B. en W. er niet tegen zijn om de
zen post te verhoogen.
De hr. L a n k e s t e r wil er 100 bij
doen, en er 300 van maken. Spr. voelt
in beginsel voor een vasten kolentoeslag.
Dit voorstel wordt verworpen met de
heeren Buitenhuis, Van Liere, Lenshoek
en Hoogstrate tegen.
De heer Buitenhuis motiveert
het tegenstemmen door te wijzen op de
toezegging van den voorzitter.
De begrooting wordt hierna m.a.st. als
ingediend vastgesteld.
Bij de rondvraag klaagt de hr La n-
k e s t e r er over, dat telkens eenige
lantaarns niet branden.
De V o o r z. zal hier aandacht aan
schenken.
De Raad gaat hierna oVer in besloten
zitting ter behandeling van het wetsont
werp grenswijziging.
N.V. Stoomtrammaatschappij Breskens
Maldghem.
In de jaarvergadering van aandeelhou
ders van de N.V. Stoomtram Maatschappij
Breskens-Maldeghem is Donderdag het
jaarverslag en ook de balans en de winst
en verliesrekening goedgekeurd en tot com
missaris herkozen de heer C. E. P. Lens
hoek te Kloetinge.
N.V. Zeeuwsch Vlaamsche Tramweg-
Maatschappij.
Donderdag hield de N.V. Zeeuwsch-
Vlaamsche Tramwegmaatschappij haar
jaarlijksche aandeelhoudersvergadering te
Middelburg.
Hierin werden de balans en de winst- en
verliesrekening goedgekeurd en eveneens
het jaarverslag. De aftredende commissa
rissen dr. J. A. van Loon te 's Gravenhage
en Edg. Lippens te Gent, werden herkozen.
BRESKENS. Donderdagmiddag werd door
een omroeper in de gemeente een verduis
teringsproef aangekondigd^ die gehouden
zou worden van 20 h 30 tot 21 h 30. Te 7
uur sprak burgemeester Drost voor de ra
diodistributie, waarbij hij de medewerking
inriep van alle ingezetenen voor deze ver
duistering die als proef gehouden wordt
voor den algemeenen verduisteringsavond
in October.
Het sein zou gegeven worden door twee
maal uit en aangaan der lichten. Daarna
zouden daartoe aangestelde personen een
nauwkeurige controle uitoefenen. Auto's
mochten rijden met kleine lichten, fietsen
zonder licht.
De proef mag volkomen geslaagd heeten,
al moesten de controleurs hier en daar even
optreden, maar dan werd onmiddellijk voor
verduistering gezorgd.
RAAD VAN SINT-KRUIS.
Belastingverlaging.
SINT-KRUIS. Woensdag vergaderde de
gemeenteraad onder voorzitterschap van
den burgemeester voltallig. Besloten werd
tot subsidieverhooging ten bate van de af
deeling Oostburg van het Wit-Gele Kruis en
wel met ingang van 1939.
De verordening regelende de eischen van
benoembaarheid en de bezoldiging van de
veldwachters voor de gemeente St. Kruis
onderging een kleine wijziging met betrek
king tot toelagen voor het bezit van di
ploma's. Tengevolge van de nieuwe leges
verordening zal de opbrengst dezer belas
ting aanzienlijk hooger worden.
Het aantal opcenten op de hoofdsom der
personeele belasting wordt met ingang van
1939 teruggebracht van 150 op 120; het
aantal opcenten op de hoofdsom der Ge
meentefondsbelasting wordt met ingang
van het belastingjaar 1939-1940 gebracht
van 30 op 20.
De begrooting voor 1939 werd vastgesteld
zoowel in ontvangsten als in uitgaven op
totaal 20978 met een post voor onvoor
ziene uitgaven groot 1122.
De totale ontvangsten in den kapitaal-
dienst bedragen 800 de uitgaven 1700,
zoodat deze dienst sluit met een nadeelig
slot groot 900.
RAAD VAN SCHOONDIJKE.
SCHOONDIJKE. Woensdag vergaderde
de Raad onder voorzitterschap van burge
meester Van Rosevelt, voltallig. De voor
zitter sprak bij de opening eenige gevoel
volle woorden in verband met den interna
tionalen toestand. Op een schrijven van den
heer Mulder inzake het ontwerp gasvoor-
ziening werd gunstig beschikt. Een adres
van het Algemeen Nederl. verbond, inzake
benamingen der straten in de Ned. taal
werd voor kennisgeving aangenomen. Be
sloten werd, dat de gemeente 70 zal be
talen voor werkobjecten bij de heeren Joh.
RisseeuwBecu, Joh. RisseeuwProvoost
en I. A. Dhont.
Tot gemeentewerkman werd benoemd,
de heer J. v. d. WalleJansen en tot
schoonhoudster van het gemeentehuis zijn
echtgenoote.
Aan een verzoek van de commissie voor
werkloozenzorg aan de jeugd om subsidie
werd voldaan, daar er 12 leerlingen zijn.
(Van onzen
correspondent
Donderdag 29 September. Een stralen
de herfstzon baadt Londen in een gouden
licht. Nooit bood de stad een vreedzamer
aanblik. Dat het vriendelijke ordelijke le
ven in de straten morgen verbroken zou
kunnen worden door de wilde verschrik
kingen van een modernen luchtaanval, dat
de langzaam voortschuifelende massa's op
de trottoirs in de winkelstraten plotseling
uiteengeslagen zouden kunnen worden
door een helschen bommenregen, schijnt
ondenkbaar, een onwezenlijke nachtmerrie.
En toch heeft deze bange mogelijkheid
weken in aller gedachten geleefd. Men
praatte er niet over en hield zijn vrees
angstvallig verborgen, maar wanneer hoog
in de lucht de dreun van een vliegtuig
voorbijtrok was er iets in deli blik waarmee
de menschen opkeken, dat de ongesproken
en door allen gedeelde gedachte verried
de gedachte aan oorlog en wat die oor
log voor Londen zou beteekenen. Meer dan
twee weken heeft deze angstige span
ning geduurd en nog, terwijl ik hier
in het zon-doorstoofde Park zit te schrij
ven, is het beslissende woord niet geval
len. Nog wacht Londen in hoop en vreezen
op het bevrijdende woord, dat het onmid
dellijke gevaar althans is geweken. Wan
neer deze regelen in druk verschijnen zal
de schier ondragelijke spanning wellicht ten
'lange leste opgelost zijn. In afwachting
daarvan wil ik hier enkele indrukken
weergeven van de wisselende stemmingen,
de emoties en de sensaties, die Londen in
de afgeloopen crisis-weken heeft doorge
maakt.
Wat het publiek aangaat is het eigenlij
ke drama ongeveer vier weken geleden
begonnen. Ook vóór dien tijd hadden poli
tici en journalisten reeds beseft, dat er
zich in Centraal Europa de gevaarlijkste
crisis van het na-oorlogsche tijdperk ont
wikkelde. Maar van 'n crisisstemming onder
het publiek was nog geen sprake.
Tsjechoslovakjj was voor den man in
de straat nog een vrij vaag be
grip, en hij- twijfelde er niet aan dat de
kibbelende staatslieden met behulp van
Lord Runciman hun moeilijkheden wel
langs vreedzamen weg zouden weten te
regelen, zooals er in de laatste 20 jaar al
zooveel internationale geschillen zijn gere
geld. Chamberlain's terugkeer naar Lon
den en Simon's duidelijke waarschuwing
aan Duitschland, openden hem voor het
eerst de oogen voor de dreigende gevaren
die zich hadden opgestapeld. Niettemin
bleef het groote publiek vol goeden moed.
Het besefte, dat er gevaar dreigde, maar
was vol vertrouwen dat de krachtige hou
ding van de twee groote democratiën een
uitbarsting zouden voorkomen. Optimisme
was de grondtoon van alle politieke ge
sprekken, optimisme vermengd met een
onverdeelde vreugde, en zelfs trotsch, over
de vastberaden eensgezindheid waarmee
het Westen een bolwerk had opgeworpen
tegen de voortstuwende macht van het
Derde Rijk. Eindelijk dan toonde Engeland
zich weer een ware leeuw. Eindelijk was
er dan een eind gekomen aan de politiek
van steeds maar weer toegeven aan de dic
tatorschappen, welke politiek in zoovele
Britsche harten al lang een gevoel van on
behagelijkheid had gewekt. Dezen keer
zou men nu eens op zijn stuk blijven
staan, en er was geen twijfel aan dat
Duitschland door zoo'n overmacht, als het
nu tegenover zich zag, tot redelijkheid ge
dwongen zou worden.
Als een donderslag uit helderen hemel
kwam toen het befaamde artikel in de Ti
mes, met het voorstel de Sudeten-Duitsche
gebieden aan Duitschland af te staan. De
ontsteltenis die door dit artikel werd ge
wekt laat zich nauwelijks beschrijven. Ook
het officieele dementi van het Foreign Of
fice vermocht niet geheel de achterdocht
weg te nemen dat de regeering achter
het artikel stond en dat het democratische
front door de steeds dreigender houding
van Duitschland aan het wankelen was
gebracht.
Spoedig echter vatte men weer nieuwe
hoop. Het leek ondenkbaar, dat de regee
ring na al haar waarschuwingen op het
laatste oogenblik nog terug zou krabbelen,
en het vertrouwen in de vastberadenheid
van Chamberlain en zijn collega's was
grootendeels hersteld, toen eindelijk het
met intense spanning verbeide oogenblik
kwam waarop Hitler in zijn groote rede te
Neurenberg zijn bedoelingen kenbaar zou
maken.
Sinds die historische avond hebben "hoop
en vrees elkaar steeds beller afgewisseld.
De eerste opluchting, dat Hitler in zijn
rede slechts vage dreigementen had geuit
en geen onmogelijke eischen had gesteld,
werd binnen twaalf uur gevolgd door de
sombere verwachting, dat zijn ophitsende
woorden onlusten in het Sudetenland zou
den verwekken. Die vrees werd maar al te
spoedig verwezenlijkt, en toen Henlein 24
uur na Hitler's rede Praag een ultimatum
stelde voor de intrekking van den nood
toestand, twijfelden velen er niet meer
aan, dat de oorlog nog dienzelfden Dinsdag
nacht zou losbreken. Het waren onheilspel
lende uren, wellicht den meest gespannen
avond die ik in deze crisis heb meege
maakt. In Downing Street vergaderden de
Een verzoek van het Wit-Gele kruis om
subsidieverhooging werd goedgekeurd.
WATERLANDKERKJE. Woensdagmid
dag werd met eenige plechtigheid door bur
gemeester De Haan de eere medaille in zil
ver, verbonden aan de Orde van Oranje-
Nassau, uitgereikt aan den gemeenteveld
wachter S. Serlé. In een bijeenkomst ten
huize van den veldwachter, waarbij o.m.
oud-burgemeester Hendrikse, dominee Van
Yperen, de wethouders en den gemeente
architect Van Baal aanwezig waren, rich-
te de burgemeester het woord, tot den heer
Serlé waarna hij hem het eeremetaal op de
borst spelde. Vervolgens sprak nog de oud
burgemeester. Veldwachter Serlé dankte ge
roerd.
(Ingez. Med.)
ministers met de leden van den generalen
staf, terwijl buiten een dichte menigte
zwijgend stond te wachten. Het was een
drukkende stilte, die slechts nu en dan on
derbroken werd door het heesche ge
schreeuw van de krantenventers, wien de
extra-edities letterlijk uit de handen ge
rukt werden. Overal op dezen warmen,
broeienden avond liep het gesprek slechts
over één ding: oorlog. Zelfs in de dansge
legenheid waar ik laat. in den avond vrien
den moest treffen stonden de gezichten
ernstig en bezorgd en verwekten champag
ne noch muziek een vrooljjke stemming.
Verschillende kennissen hebben mij bekend
dat zij dien Dinsdagnacht slechts van
lucht-aanvallen gedroomd hebben.
Woensdagochtend kwam er een zucht
van verlichting over de millioenen ontbijt
tafels gezegen bij het lezen van de kranten,
die weliswaar nieuwe incidenten meldden,
maar toch nog niet van een onherstelbare
ontploffing spraken. Het ergste was nog
niet gebeurd. Er was nog hoop, en in
Westminster Abbey dromden de godsdien-
stigen binnen om te bidden, dat die hoop
niet ongegrond mocht blijken. Maar al was
er dan nog hoop, al kon er nog een won
der gebeuren, de berichten van het vaste
land lieten toch geen twijfel over, dat de
toestand met het uur gevaarlijker werd.
In Downing' Street bleven de ministers
nu vrijwel zonder oponthoud in conferentie,
en daarbuiten stond nog steeds die zwijgen
de menigte, eindeloos wachtend, zonder
eigenlijk te weten waarop zij wachtten. Zoo
verstreken in angstige spanning twee da
gen Het werd Donderdagmiddag en nog
was geen nieuws over waf de regeering
in haar langdurige besprekingen had be
sloten, toen de journalisten om half zes op
no. 10 Downing Street bijeen geroepen
werden om een officieele mededeeling in
ontvangst te nemen. De belangstelling was
niet groot. Er scheen geen reden belang
rijk nieuws te verwachten. Naarmate de
uren voorbij gingen, begon men zich ech
ter af te vragen, of er misschien toch iets
belangrijks in voorbereiding was. Waarom
ons anders zoo laten wachten? Eindelijk,
om half acht, kwam „George? de regee-
rings-perschef vertellen dat het communi
qué nu om negen uur gereed zou zijn.
„Er moet nog iets ontcijferd worden."
„Ontcijferd?" Het klonk veelbelovend,
en de journalisten die om 9 uur weer in
de perskamer van no. 10 bijeenkwamen,
waren niet meer in een stemming van ver
moeide lusteloosheid, maar van gespannen
afwachting. Nadat „George" de belofte
had verkregen, dat niemand de kamer zou
verlaten, voordat hij de mededeelingen had
geëindigd, las hij toen de sensationeele me
dedeeling voor, dat Chamberlain den vol
genden dag naar Hitier zou vliegen. Een
schok van verbazing voer door de verza
melde persmenschen, en het volgende
oogenblik reeds was het een wilde worste
ling om no. 10 uit te komen en de „biggest
story since the Abdication" naar alle dee-
len van de wereld te seinen.
Zooals daarop het tempo van de gebeur
tenissen, en de stemmingen die daardoor
werden gewekt, steeds sneller werden zal
ik ook mq,n relaas moeten versnellen.
Chamberlain's besluit naar Hitier te gaan
werd door geheel Engeland met intense
vreugde ontvangen. In de opluchting van
het oogenblik was er geen plaats voor
twijfel aan de wijsheid van dezen ongewo-
nen stap. Het scheen alsof het wonder
waarvoor men gebeden had werkelijk was
geschied. Chamberlain was de held,- de
redder van de vrede, de staatsman die alle
diplomatieke traditie in een hoek vaagde
om nog een laatste poging voor het be
houd van den vrede te doen. Des te bit
terder echter was de ontgoocheling die
volgde, toen scheen te blijken, dat Cham
berlain slechts naar Berchtesgaden was
gegaan om enkele maanden vrede af te
koopen ten koste van de Tsjechen. Zoo
diep en oprecht was de schaamte over dit
„verraad", dat er geen plaats overbleef
voor eenige ander en meer bezonken ge
dachten. De Tsjechen waren door hun
vrienden verraden en de held, die naar
Berchtesgaden was gevlogen, was een laf
aard en een man zonder eer geworden.
Wanhoop, volkomen verslagenheid en bo
venal schaamte, hielden alle harten gevan
gen, en eerst toen men een paar dagen
den tijd had gehad om over de emotioneele
reactie heen te komen was er weer een
weinig hoop gerezen, dat de eerste impul
sieve beoordeeling op onvoldoende infor
matie gegrond zou kunnen blijken te zijn
en, dat alles nog niet was verloren.
Deze indruk is later versterkt, en in
den wirwar der snelle ontwikkeling steeds
grooter geworden. Men ziet thans in Enge
land, dat er van Chamberlain's staatsman
capaciteiten ontzettend veel gevergd is en
dat hem een eerenaam toekomt, die van
redder des vredes Chamberlain heeft de ge-
heele menschheid aan zich verplicht.
