föirotrinctHle 0
MIDDELBURGSCHE COURANT
GOESCHE COURANT)
BINNENLAND.
ZEELAND.
BUITENLAND.
ZEEUWSCH PROFETENBROOD,
het echte en ook het oudste adres:
M. PETERS E.
Hofleverancier Tel, 14 Middelburg,
(Ingez. Med.)
MIDDELBURG.
aoEs.
WALCHEREN.
ZUIDBEVELAND
N00RDBEVELAHD
ZEEUWSCH-VLAANDEREN W.D.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN 0.D
KERK EN SCHOOL,
00STKAPELLE
BELGIë.
DUITSCHLAND,
ENGELAND
WEERBERICHT.
Verbetering van den
internationalen toestand.
Dagblad. Uitg. N.V. De Middelburgsche Crt.
Bureaux: te MIDDELBURG: St. Pieterstr.28,
Telefoon Redactie 269, Administratie 139;
te GOESTurfkade Tel. 17. Postgiro 43255.
Abonnementsprijs voor Middelburg en Goes
f 2.30, elders .f 2.50 per kwartaal. Week
abonnementen in Middelburg en Goes 18 ct.
NUMMER 174. TWEE BLADEN. WOENSDAG I 27 JULI 1938. EERSTE BLAD. 181e JAARG. l^BTa
27 JULI 1938. EERSTE BLAD. 181e JAARG.
Advertentiën 30 ct per regel, Ingezonden
mededeelingen 60 ct p. r. Bij contract lager.
Tarief op aanvraag. Familieberichten en
dankbetuigingen minimum f 2.10. „Kleine
Advertenties", max. regels, 75 cent, bij
vooruitbetaling. „Brieven, of adres bureau
v. d. blad" 10 ct extra. Bewijsnummers 5 ct.
WORDT MR. P. J. OUD BURGEMEESTER
VAN AMSTERDAM?
Binnen afzienbaren tijd zal dr. W. de
Vlugt wegens het bereiken van den pen
sioengerechtigden leeftijd, aftreden als
burgemeester van Amsterdam. Naar ver
luidt zou de oud-minister van Financiën,
mr. P. J- Oud dan in die functie worden
benoemd. Hierbij zij aangeteekend, dat ook
vele andere „vooraanstaande politici" reeds
voor het bekleeden van dezen post gedood-
"verfd werden.-
De Belgische minister Balthasar in ons
land.
De Belgische minister van openbare wer-
iken en werkverschaffing, de heer Baltha
sar, is hedenochtend met den directeur-ge
neraal van bruggen en wegen, den heer
De Heem en zijn kabinetschef, den heer
Kuypers, te Den Haag aangekomen voor
een kort verblijf in ons land. De Belgische
minister en de hem vergezellende heeren
hebben in Hotel ,des hides hun intrek ge-
HET VOORMALIGE INSTRUCTIE-
BATALJON TE KAMPEN MARCHEERT.
Een rede van minister-president
dr. H. Colijn.
Oud-volontairs van het voormalige in
structie-bataljon, dat tot 1924 in Kampen
heeft gelegen en toen is opgeheven, kwa
men vandaag in het oude stdje bijeen voor
een reünie, om oude herinneringen wakker
te roepen, om nog éénmaal in dien ouden
tijd te vertoeven en nog eens de hand te
kunnen drukken van hen, die prettige en
trouwe kameraden zijn geweest. Tot hen
behoorde ook de minister-president, dr. H.
Colijn en verder vele andere vaderlanders,
die na hun vertrek uit Kampen in de maat
schappij belangrijke functies hebben ver
vuld. Maar er waren er ook, die de maat
schappelijke ladder niet zoo hoog hebben
beklommen. Vandaag echter waren allen,
ongeveer 800 man, gelijk.
Een feestelijk met vlaggen versierde stad
heette hen welkom. Om half twee vanmid
dag werden de leden van het eerecomité in
de Stadsgehoorzaal ontvangen. Daarna be
gaf men zich naar de voormalige instructie
bataljon-kazerne, waar de reünisten zich in-
tusschen reeds hadden verzameld. Vooraf
gegaan door de stafmuziek, werd vervol
gens met vieren uit de flank afgemarcheerd
naar de Nieuwe Kerk aan den Broerweg.
Aldaar hield minister-president H. Colijn
een rede.
De minister-president zeide dat met deze
samenkomst niet alleen degenen, die in
deze dagen naar Kampen togen, een dienst
is bewezen, maar wat meer is, zij hebben
er door geëerd een stuk militair leven, dat
sinds eenige jaren tot geschiedenis gewor
den is en dat recht kan doen gelden op
waardeering van de natie in haar geheel.
In dit verband wenschte dr. Colijn slechts
met een naam te volstaan, dien van zjjn
ouden chef, generaal Van Heutsz. De mi-
nister-president schetste hierop den toe
stand in ons land op militair en op cultureel
gebied omstreeks 1850, het jaar van oprich
ting van het instructie-bataljon. De lotge
vallen van het bataljon wilde spr. niet uit
eenzetten. Hij wenschte slechts een paar
namen te noemen. Den eigelijken vader van
het i.b.: kapitein Engelbrecht en luitenant
kolonel Van Muiken, de eerste comman
dant van het bataljon.
Dr. Colijn stelde vast, dat de levens
gang van hen, die hier hun opleiding ge-
noten, wel zeer uiteenloopend is geweest.
Vandaag willen allen niet anders zijn dan
ex-volontairs van het oude i.b. Spr. ver
zocht den aanwezigen een stille hulde te
brengen aan al de volontairs, die op het
veld van eer zijn gevallen of aan bekomen
wonden voor den vijand zijn bezweken.
Nadat dr. Colijn de redenen tot ophef
fing van dit bataljon had uiteengezet,
kwam hij terug op het gevoel van natio
nale eenheid, dat in de weermacht van
den staat en met name ook in het oude
i.b. werd aangekweekt. Spr. legde daarop
nog een bijzonderen nadruk, omdat dit
jaar voor geheel Nederland een jubel
jaar isj, nu over enkele weken de dag
gevierd zal worden, waarop onze geëer
biedigde vorstin den troon harer vaderen
besteeg. „Wat we straks als gewone bur
gers in de plaats onzer inwoning ook zul
len doen, nu, vandaag, willen we als oud-
volontairs onze hulde brengen aan een
bij uitstek wijze en toegewijde vorstin,
aan een Koningin, die gedurende veertig
jaren, onder ongemeen moeilijke omstan
digheden, over ons heeft geregeerd." Dr.
Colijn herinnerde aan de woorden van den
vader van onze Koningin: „Oranje kan
nooit, neen nooit genoeg voor Nederland
doen."
Daartegenover sta van onzen kant een
onwrikbare trouw aan het aloude vorsten
huis, aldus spreker.
DOODENDAGBOEK VAN HET VERKEER
Reek (N.B.)1 doode.
Op den rijksweg 's-HertogenboschGra
ve onder de gemeente Reek kwam gister
middag de heer Emmerik uit Amsterdam
met zijn auto uit de richting Veghel met
groote snelheid den voorrangsweg 's-Her-
togenboschGrave opgereden. Op hetzelf
de moment kwam met kalme vaart een per
sonenauto, bestuurd door mevr. Cleton uit
ilrT11 -van den kant 'van 's-Hertogen-
°P het ^uispunt vond een
vreeselijke botsing plaats. De auto van den
heer Emmerik vloog tegen een telefoonpaal
op, welke geheel afknapte. Wonderlijk ge
noeg bleef de heer E. ongedeerd. De auto
van mevr. C„ waarin nog twee kinderen
zaten, werd vrijwel geheel vernield. Een
van de kinderen, een twaalfjarig Belgisch
meisje, kreeg een schedelbasisfractuur en
was op slag dood. Mevr. C. werd zwaar ge
wond.
Deventer: 2 dooden.
Vanmorgen zijn op den Zwolschenweg te
Deventer de 69-jarige H. Koning en de 17-
jarige A. van 't Spijker, die daar liepen, on
der een vrachtwagen, welke omviel, ge
raakt en gedood. De bestuurder van den
wagen, W. Wolthuis uit Groningen, wilde
uitwijken voor een wielrijdster, waarbij de
wagen kantelde. Koning werd zeer ernstig
gewond en overleed in het ziekenhuis. Van
't Spijker kwam geheel onder den zwaren
wagen terecht en was op slag dood. De be
stuurder van de auto kreeg lichte verwon
dingen aan een der armen. De wielrijdster
bekwam geen letsel.
Nut van 't Algemeen.
In de algemeene vergadering van het
Departement Middelburg der maatschap
pij tot Nut van 't Algemeen waren onder
de ingekomen stukken twee brieven in
zake de Bewaarscholen.
De eerste was van de commissie voor
de scholen en hield in, dat beide scholen
volgend jaar zeker nog zullen voort wor
den gezet. De tweede brief was van' het
comité tot behoud der beide scholen, het
welk schrijft, dat zijn actie nog niet het
resultaat heeft opgeleverd dat men er
van verwachtte, doch dat men de actie zal
voortzetten.
De rekeningen van het departement,
van de hulpbank en van de spaarbank
werden goedgekeurd en die van de be
waarscholen aangehouden.
In de Commissie tot het nazien der re
kening van het Departement benoemde
de vergadering tot lid den heer J. P. Ph.
Doorenbos.
In de Commissie voor de Hulpbank werd
gekozen de heer mr. J. A. Heijse en die
voor de Commissie voor de Bewaarscho
len de heer F. A. Rosendaal en mevrouw
BorgmanLigthart.
Nieuwe carillonmuziek.
Als „nieuwe" muziek komt op het speel
werk van het torenuurwerk: voor heel
uur; „O wie lieblich ist der Anblich en
voor half uur: „Ein Madchen das auf Ehre
hielt", beide uit „Die Jahreszeiten" van Jos.
Haydn.
Subsidie Chr. Bewaarscholen.
Naar wij vernemen is bij B. en W. be
richt ontvangen, dat aan de bijz. Bewaar
scholen nog een subsidie van 15 per leer
ling mag worden toegestaan. Zoo men zich
herinneren zal achtte de Raad dit het laag
ste bedrag, waarmede de scholen zouden
kunnen volstaan, doch de betreffende in
stantie in Den Haag had dit op 10 willen
stellen waarmede ongetwijfèld het bestaan
dezer scholen bedreigd was geworden.
KOUDEKERKE. Dinsdagmiddag is onder
zeer groote belangstelling op de algemeene
begraafplaats te Koudekerke ter aarde be
steld het stoffelijk overschot van den 12-
jarigen Jan Moerman, die Zaterdagmiddag
op het land plotseling overleed. De kist be
dekt met eenige bloemstukken werd doör
vrienden grafwaarts gedragen. De heer H.
A. Mosselman hoofd der openbare school
herdacht, zijn geliefde leerling, als aller
vriend. Hij sprak de hoop uit dat de ouders
troost mogen vinden. Ds. J. W. van Kooten
sprak woorden van troost tot de ouders.
Diep geroerd bedankte de vader de spre
kers en allen voor hun tegenwoordigheid.
LONGWORM IN DEN POEL.
In verband met ons berichtje over het
vrij veelvuldig voorkomen van een ernstige
longziekte onder het vee in den Poel, ver
nemen wij nader, dat hier niet van
„longjacht", doch van longworm sprake is.
Voor het overige hebben wij geen reden
bijzondere aandacht te schenken aan een
ietwat sensationeele tegenspraak welke
„De Zeeuw" van dit bericht gemeend heeft
te moeten geven.
Verplaatst met ingang van 1 Aug.
a.s. de assistent der directe belastingen
F. J. v. d. Bout van Krabbend ij-
k e naar Steenbergen.
IERSEKE. Naar wij vernemen zijn de
onderhandelingen tusschen Nederland en
België over de mosselkwestie zoo ver ge
vorderd, dat Donderdag of Vrijdag de ex
port weer zou kunnen beginnen.
KAPELLE. Alhier is in den ouderdom
van 63 jaar overleden, de heer J. Tollenaar,
die op vereenigingsgebied steeds een voor
name plaats heeft ingenomen. Van de land-
bouwvereeniging V.I.O.S. te Kapelle is hü
jarenlang secretaris geweest. Ook het secre
tariaat van de afdeeling „Eigen Erf" werd
door hem van de oprichting af waargeno
men. Ook had de heer Tollenaar zitting in
het bestuur van de coöp. Boerenleenbank.
Maar boven alles was het de muziek, welke
zijn belangstelling had. Hij is het geweest
die den eersten stoot heeft gegeven tot op
richting van een Fanfarekorps te Kapelle.
Van dit korps was hij een der eerste krach
ten. Op het laatste concours heeft hij nog
meegespeeld.
Hij is gelukkig, die een werkkring
vindt, waarin de beste en krachtigste
zijden van zijn geest en gemoed zich
mogen openbaren.
RILLAND. In een aardappelveld in den
Kreekrakpolder alhier, zijn larven van
den coloradokever gevonden. Bjj een ge
houden controle "bleek, dat alle verbouwers
nog niet van het dreigende gevaar zijn
doordrongen en de maatregelen, welke
door den plantenziektenkundigen dienst
zijn genomen en aanbevolen, niet nako
men.
Het ligt dan ook in de' bedoeling van
het hoofd der politie alhier, strenge maat
regelen tegen de nalatigen te nemen.
KORTGENE. pe buurtvereeniging Voor
straat—Molenweg vergaderde Dinsdag
avond in „De Stadswjjnkelder" alhier onder
voorzitterschap van den heer C. W. van
Damme. De inkomsten en uitgaven van
het feest op 31 Aug. 1937 waren resp. 160
en 143, batig saldo 17. Het bestuur werd
herkozen. Alleen trad de heer J. L. Ver
sprille af in wiens plaats de hr. M. H. Noord-
hoek werd benoemd. Bij de komende feesten
zal weer een vlagversiering worden aan
gebracht. Besprekingen zullen worden ge
voerd voor den bouw van eerepoorten, zui
len enz. Het bestuur werd gemachtigd voor
plannen voor de versiering en verlichting
te zorgen. De vergadering was tamelijk
slecht bezocht.
WISSEKERKE. Tot tijdelijk sluiswachter
van den Onrust en Jacobapolder is benoemd
de heer A. L. Leendertse te Kamper
land.
AARDENBURG. Met ingang van 30 Sep
tember is de heer M. Verhoef, ontvanger
der Indirecte belastingen, Invoerrechten en
Accijnzen te Eede overgeplaatst naar Eer-
sel (N.B.)
KOEWACHT. Onder groote belangstel
ling van de autoriteiten uit de streek
vond Dinsdagmiddag de officieele aanslui
ting plaats van deze gemeente aan 't net
van de Zeeuwsch-Vlaamsche Waterlei
dingmaatschappij
U.L.O. -examens Goes.
25 Juli geslaagd voor dipl. A: G. J. Mooi-
broek, A. Timmermans, J. A. v. Moolen-
broek, E. J. Kögeler, W. v. Aartsen, M. S.
de Jonge, F. J. de Plaa, G. Olthoff, M. P. de
Bruin, E. J. v. Ittersum, C. J. de Jong, J.
C. C. Biondina, J. Th. Avink, I. M. v. Houte,
allen Middelburg, J. v. Strien, Nieuw- en
Sint-Joosland, J. N. Elenbaas, idem, H. F.
Huson, Soeburg, M. E. Hey, Koudekerke,
C. Hillebrand, Sint-Laurens, H. E. Stevens,
Rilland-Bath, J. H. v. d. Kop, W. H. Kim-
mel,H. M. de Hooge, J. Hollebrandse, H.
Heeres, allen Vlissingen.
Afgewezen: geen.
26 Juli geslaagd voor diploma B; F. Mui-
zelaar, Serooskerke, J. A. v. Wallenburg,
Middelburg, J. P. Kakebeeke, Krabbendijke.
Geslaagd voor diploma A: W. C. M. Bou-
wense, A. Heyboer, C. A. v. d. Pol, J. Hu-
bregtse, J. A. Wallenburg, W. G. Net, C.
M. Matzinger, E. Dedecker, allen Middel
burg, D. Riemens, A. de Jonge, J. de Putter,
F. K. Haak, allen Zaamslag, W. v. d. Wege.
J. L. Pauw, C. Hamelink, A. H. Reyerse,
M, J. Dees, C. v. Liere, allen Terneuzen, J.
W. Dekker, Westkapelle, D. C. J. Pom-
poene, Baarland, J. Sieman, Goes, C. J.
Verschelling, Aksel, J. E. Straub, Kloetinge.
Afgewezen 3.
Te Rotterdam, zal Donderdag 22 Sep
tember de heer S. Brandsma, inspecteur
L. O. in de Inspectie Brielle, gehuldigd
worden in verband met het feit, dat hij 10
jaren het onderwijs gediend heeft.
De heer Brandsma was voorheen o.a. in
specteur van het L.O. te M i d d e 1 b u r g.
Aan de R.K. universiteit te Leuven
slaagde voor de derde proef van doctor in
de rechten met groote onderscheiding de
heer J. van Caillie te Middelburg.
Geslaagd te Den Haag voor het exa
men M.O. boekhouden K XII, de heer A. R.
van Iren, te Middelburg.
Voor het examen boekhouden van
Mercurius is geslaagd de heer L. A. G.
Lieuwen te Vlissingen.
Tot leerares in de Fransche taal en
letterkunde aan het gymnasium te Dor
drecht is benoemd mej. dra. C. W. Nan-
ninga te Terneuzen.
Voor het Mercurius-diploma Engel-
sche handelscorrespondentie slaagden de
dames D. Huser, en G. Rijkeboer en de hr.
F. v. d. Made; voor het examen Ned. Han
delscorrespondentie, afgenomen vanwege
de Vereen, van leeraren in de handelswe
tenschappen de heer C. Gillissen, allen te
Vlissingen.
Geref. Kerk.
A. A. Oostenbrink cand. te Kampen heeft
het beroep naar Wissekerke aangenomen.
De Spaansche burgeroorlog.
TEGENSTRIJDIGE BERICHTEN.
Omtrent het oversteken van de rivier
de Ebro tegenover Flix en Amposta door
de regeeringstroepen worden tegenstrijdige
berichten ontvangen. Volgens de recht-
schen is deze onverwachte manoeuvre op
een mislukking uitgeloopen. Uit Tortosa
wordt namelijk gemelcï, dat de regee
ringstroepen in den nacht verscheidene
schipbruggen vervaardigden, waarover de
troepen bij het aanbreken van den dag
begonnen heen te trekken. Rechtsche
verkenningsvliegtuigen ontdekten dit en
waarschuwden de naburige vliegvelden,
zoodat binnen een half uur een vijftigtal
bommenwerpers aankwam en de reeds ge
passeerde troepen, die bruggenhoofden
bouwden, van de overige troepen afsne
den. Rechtsche infanterie was spoedig ter
plaatse en nog geen drie uur later ble
ven van de overgetrokken troepen slechts
enkele kernen over, die in het verder ver
loop van den dag vernietigd werden. Een
regiment werd in de pan gehakt, terwijl
ongeveer honderd soldaten verdronken.
Andere troepen zijn omsingeld.
Uit Barcelona komt, in strijd met het
geen uit Tortosa gemeld wordt, een be
richt, dat meldt, dat de regeeringstroepen
bij de voortzetting van hun opmarsch op
twee kilometer afstand van Gandesa zijn
aangekomen, na 2500 krijgsgevangenen te
hebben gemaakt. Zij bezetten Corbera en
Villalba. De rechtsche troepen trekken
strijdkrachten terug van het front van
Lerida en Balaguer, welke zij naar Gan
desa zenden. De regeeringstroepen heb
ben den Ebro gepasseerd in een zone van
50 kilometer breedte tusschen Ribarroya
en Flix, voor de streeft, waar Gandesa en
Caspe liggen. De rivier wérd op vier plaat
sen overgestoken en de operatie verraste
de reóTitsche troepen, die dezen sector
bezet hielden, volkomen. Er werden 500
rechtsche soldaten krijgsgevangen ge
maakt, terwijl zij in diepen slaap verzon
ken waren.
De strijd In het Verre Oosten.
Abonnementen en Advertentiën voor dit
blad worden aangenomen door den Agent
E. FLEPSE.
DE GEVECHTEN OM KIOEKÏANG.
Van Chineesche zijde wordt uit Hankau
gemeld, dat de ten Oosten van deze stad
gelegen plaats Kioekiang nog niet g"heel
in het bezit der Japansche troepen is ge
vallen. De Chineezen geven toe, dat een
groot deel in handen der Japanneezen is,
doch zij verklaren, dat eenige belangrijke
wijken van Kioekiang door Chineesche
troepen verdedigd wordt. Hevige straat
gevechten vinden plaats.
Cholera-epidemie te Sjanghai.
Ondanks alle maatregelen van de auto
riteiten breidt de cholera-epidemie in de
internationale nederzetting te Sjanghai
zich snel uit. Officieel wordt medegedeeld,
dat zich in de afgeloopen week 722 nieu
we gevallen hebben voorgedaan en dat
172 Chineezen en 1 buitenlander aan de
ziekte bezweken zijn.
De grensincidenten?
Het ministerie van buitenlandsche za
ken te Tokio deelt mede, dat zich op 21
en 22 Juli een'ernstig grensincident heeft
afgespeeld op 120 km bezuiden Chaba-
rofsk aan de Oessoeri. Op 21 Juli werd
een tiental Mantsjoesoldaten op de rivier
aangevallen door drie Sovjet-Russische
kanonneerbooten. Waarschijnlijk werden
de Mantsjoe's ontvoerd. In het rapport
over het incident van 22 Juli wordt ge
zegd, dat 1500 Sovjet-Russische soldaten
een eilandje tegenover het dorp Hsintoeng
in de Oessoeri hebben bezet. In den loop
van den dag staken 150 man de rivier
over en deden een groot aantal huizen in
de dorpen Hsintoeng en Yaolingtse in
vlammen opgaan.
Vijfhonderd man van de Japansch-
Mantsjoekwosche strijdmacht vielen van
drie zijden aan en verdreven de Russen
in een gevecht van vijf uur. Men heeft
nog geen gegevens omtrent het aantal
gesneuvelden.
DE TALEN IN HET LEGER.
Na met 91 tegen 12 stemmen en 5 stem
men blanco het wetsontwerp op het ge
bruik der talen in het leger te hebben aan
genomen, is de senaat gisteravond verdaagd
tot na de parlementaire vacantie.
Dit jaar geen groote manoeuvres.
De „Berliner Boersenzeitung" zet uiteen,
waarom dit jaar geen groote manoeuvres
van de weermacht zullen worden gehouden,
zooals in het najaar van 1937. Het blad
schrijft, dat het niet ieder jaar mogelijk is
een zoo groote troepenmacht bijeen te bren
gen, afgezien van de kosten. Ook vroeger
werden niet elk jaar zoogenaamde „keizer-
manoeuvres" gehouden.
BEDREIGING VAN GIBRALTAR WORDT
NIET GEVREESD.
Engeland houdt zicli groot.
In het Lagerhuis heeft de Labour-afge-
vaardigde Henderson de kwestie ter sprake
gebracht van de kanonnen, die opgesteld
zijn in de nabijheid van Gibraltar en te
Ceuta, en die een bedreiging van Gibraltar
en de Straat van Gibraltar zouden kunnen
vormen.
Minister Hore Belisha gaf ten antwoord,
dat de batterijen aan den kant van Gibral
tar, indien zij kracthig genoeg zijn, Gibral
tar zouden kunnen beschieten, doch het
vuur dezer kanonnen zou ook met succes
beantwoord kunnen worden, en, zoo zeide
de minister, wij maken ons er niet in het
minst bezorgd over. Wat de kanonnen aan
den kant van Ceuta betreft, aldus Hore
Belisha, deze vormen, zooals alle kanonnen,
een machtige bedreiging, doch het is een
bedreiging, die door de ons ten dienste
staande middelen kan worden afgewend.
Verwachting tot morgenavond:
DE BILT: matige tot zwakke Z.O. tot
Z.W. wind, aanvankelijk licht tot half be
wolkt, later weer toenemende bewolking,
aanvankelijk droog, later toenemende kans
op onweer, iets warmer.
Do 28 Juli. Zon op: 5 h 14; onder: 20 h
57. Licht op: 21 h 27. Maan op: 7 h 12;
onder 21 h 07; N.M. 3 Augs.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen:
Juli.
Hoogwater. Laagwater.
Woensdag 27 1.51 14.13 8.24 20.58
Donderdag 28 2.41 15.01 9.12 21.48
Vrijdag 29 S 3.30 15.45 9.57 22.36
Westkapelle is 28 min. en Domburg 23
min. vroeger; Veere 38 min. later. (S
springtij.)
Hoog- en Laagwater te Wemeldinges
Juli.
Hoogwater. Laagwater.
Woensdag 27 3.27 16.16 9.25 21.55
Donderdag 28 4.40 17.08 10.14 22.46
Vrijdag 29 S 5.31 17.52 11.02 23.34
Een verklaring van Chamberlain
in het Lagerhuis.
In het Lagerhuis zijn gisteren de debat
ten over de buitenlandsche politiek ge
opend met een rede van den leider der
liberale oppositie, Sinclair. Deze zeide
o.m., dat een politiek, die de dictatoren
in staat zou stellen hun macht te vergroo-
ten door vernietiging van de vrijheid over
toenemende gebieden der wereld en) hun
militaire machinerie te versterken met
de hulpbronnen van zwakkere mogend
heden, de grondslagen zelve van recht,
gerechtigheid en internationalen goeden
trouw, waarop alleen de vrede hecht ge
grondvest kan worden, zou ondermijnen.
Wanneer hun, die de rechten van anderen
bedreigen, wordt toegestaan om de hulp
bronnen eerst van een land en vervolgens
van een tweede te overheerschen en te
absorbeeren en wanneer het brutale ge
weld onweerstaanbaar blijkt, aldus Sin
clair, zullen vyij op onze beurt onvermij
delijk moeten kiezen tusschen onderdui
ken in een oorlog tegen onzen zin of te
ruggebracht worden tot onmacht, armoede
en slavernij. Wanneer wij willen, dat het
ons mogelijk is ons leven in vrede door
te brengen, moeten wij het bewustzijn der
dictatoren bevrijden van het geloof, dat
de democratiën lafhartig zijn.
Rede van Chamberlain.
Minister-presidentl Chamberlain ant
woordde op deze rede. Laat niemand in
dit land of elders, aldus de premier, zich
ook maar voor een oogenblik verbeelden,
dat ofschoon wij den vrede nastreven,
wij bereid zouden zijn, zelfs om der wille
van den vrede, de Britsche eer en de
Britsche vitale belangen op te offeren
(toejuichingen). Wij maken snel vorderin
gen met ons groote bewapeningsprogram
en dagelijks wordt de gewapende kracht
van dit land formidabeler.
Over het Koninklijk bezoek aan Parijs,
sprekende zeide Chamberlain zich niet te
kunnen herinneren, dat er ooit zoo'n eens
gezindheid geheerscht had onder alle klas
sen en partijen in Frankrijk als aan den
dag was getreden bij die gelegenheid. De
beide groote democratische naties zijn
nauw vereenigd door gemeenschappelijke
belangen en idealen. Deze eenheid vormt
op zich zelf een hechten stut voor den
vrede.
Vervolgens over Spanje sprekende, be
treurde Chamberlain, dat het conflict, dat
dagelijks Spaansche levens vernietigt en
hulpbronnen verkwist, voortduurt) Wan
neer wij in dit bijzondere oogenblik niet
tusschenbeide komen, geschiedt dit alleen
omdat wij er van overtuigd zijn, dat het
oogenblik nog niet is gekomen, waarop
wij met succes tusschenbeide kunnen ko
men, aldus de premier.
Wa'J het Britsch-Italiaansche pccoord
betreft verklaarde Chamberlain: Wij heb
ben deze overeenkomst nooit beschouwd
als slechts een bilaterale regeling tusschen
Italië en ons. Toen wij de onderhandelin
gen aanvingen, deden wij dat, omdat (en
wij zijn nog dezelfde meening toegedaan)
wij dachten, dat een herstel van de
Britsch-Italiaansche betrekkingen tot de
oude termen van vriendschap en vertrou
wen ons belangrijker nader zou brengen
tot ons laatste doel, nl. een algemeene
Europeesche kalmeering (applaus). De
regeering was van oordeel, dat de Spaan
sche toestand een voortdurende bedrei
ging vormde voor den vrede in Europa en
om die reden uit die categorie moest wor
den verwijderd, voordat de overeenkomst
van kracht kon worden.
Wij kunnen de positie niet laten varen,
die wij ingenomen hebben ten opzichte
van een regeling der Spaansche kwestie.
De Tsjecho-Slovaaksche kwestie.
Voortgaande keerde Chamberlain zich
tot Tsjecho-Slovakije.
Ook hier weer, zijn wij er ons slechts
al te zeer van bewust, aldus de minister
president, dat daar al het materiaal ge
reed ligt voor een verbreken van den
vrede, met onberekenbare gevolgen, wan
neer de zaak niet wordt behandeld met
koene en met redelijke vaardighed. Daar
om hebben wij in overeenstemming met
onze algemeene politiek en in nauwe sa
menwerking met Frankrijk alles gedaan,
wat wij konden, om een vreedzame oplos
sing van het geschil te vergemakkelijken.
Chamberlain ontkende, dat de regeering
Tsjecho-Slovakije opgejaagd had, en voeg
de hieraan toeonze bezorgdheid was
veeleer, dat de Tsjecho-Slowaaksche re
geering te haastig zou zijn met de be
handeling van den toestand. De Britsche
regeering heeft er bij de Tsjecho-Slowaak
sche op aangedrongen haar voorstellen
aan Henlein voor te leggen, alvorens ze
in het eigen parlement te brengen.
