VOOR DE JEUGD.
Els mag mee naar de stad
9
Rugby
Een kaars in een glas water
KRUISWOORDRAADSEL
IN 'T KIELZOG VAN DE WEEK.
DAEGELIKSE DIENGEN.
T~W
8
panama's, de overhemden en de sjantoeng-
pakken komen weer op straat en daarmede
komen meteen de verkeersagenten, de con
ducteurs, op trams en bussen, de brieven
bestellers en telegrambestellers in hun
hemdsmouwen voor den dag. Allemaal van
hoogerhand bevolen en er zelf zoo hard
mogelijk toe medewerkend om er toch cor
rect uit te zien, liefst in het donkerblauw
of khaki en daarop een vlot zwart dasje.
En als men mij vraagt: is dat allemaal wel
noodig?, dan antwoord ik met nadruk be
vestigend.
New-York, Juli '38.
;i! Marianne, de coquette verschijning
-in de politieke arena van Europa, speelt
het telkens maar weer klaar de aandacht
der overigen op zich te vestigen. Vriend en
vijand tuurden dezer dagen naar haar kos
telijke woning, waar het Engelsche ko
ningspaar te gast was. Marianne heeft vele
drukke uren achter den rug, want zij heeft
geen middel ongebruik gelaten om de hoo-
ge bezoekers van de overzijde van het Ka
naal te doordringen van de waarde, die
Frankrijk aan de vriendschap van Enge
land hecht. Koning George en zijn innemen
de gemalin zijn tijdens hun verblijf in den
huize Marianne omringd geworden door al
le pracht, praal en alle hartelijkheid waar
over de gastvrouw beschikt, en de bewo
ners hebben zich uitgeput om hun gasten
een onuitwisbaren indruk aan hun eerste
officieele verblijf in het buitenland na de
troonbestijging te bezorgen.
En zoodoende heeft Marianne tevens van
de andere lotgenooten der politieke samen
leving een en ander geoogst. Bewondering
zoowel als afgunst. Want nog is Albion een
zeer gewichtige schakel in de Europeesche
keten, en niet iedereen vindt het prettig,
dat de coquette vrouw uit de lichtstad de
ze schakel te dikwijls in haar charmante
handen koestert
Het Engelsche koningspaar reisde
in de afgeloopen week. Maar ook vele an
deren toefden buiten de plaats hunner in
woning. Want Juli is voor de vogels op
twee geschoeide voeten de trekmaand bij
uitnemendheid. De koffers worden uit hun
langen winterslaap op de vaderlandsche
zolders gewekt, en Nederland pakt. Me
neer Deckers, vroeger van defensie en land
bouw, bracht de zijne zelfs heelemaal naar
Suriname. Moge hem de reis zonder zijn
vroegeren ambtgenoot uit het Limburg-
sche niet te lang zijn gevallen. Meneer
Dekking en een paar honderd andere vlij
tige meneeren van de krant zetten hun
week-end koffertjes in de hoofdstad neer;
de Nederlandsche aangesloten middenstan
ders toefden met hun bagage in de zoete
Zeister dreven, die thans volledig op de
hoogte moeten zijn van de ontelbare wen-
schen, die onze winkelstand nog steeds in
het harte draagt
De vacantiestemming staat in de
lage landen, en de koffer is er troef. Want
ook van elders maakt men zich op naar den
tuin van vrouwe Holland, waar meneer
Planten van de A.N.V.V. zoo opgewekt de
functie van chef de reception vervult. Am
sterdam, de oude parel aan het IJ, gonst
van de geleerde betoogen van circa 1100
aardrijkskundigen, die in 14 landen de scho
len en de universiteiten hebben verlaten
om in de hoofdstad van Nederland zware
aardrijkskundige emoties te kunnen on
dergaan. En in de jonge glanzende parel
van onze Noordkust, gelegen onder de iet
wat geparfumeerde rook van deftig 's-
Gravenhage, hebben vele uitgelezen beenen,
bekend van het internationale celulloid,
over den dansvloer gehuppeld om het iet
wat ouderwetsche en stijve gezin van Ma
Holland aan zijn eerste wereldsche film
bal te helpen
Een avontuurlijke, ondernemende
Yankee klom leukweg in eèn 9-jarig vlieg
tuigje om ettelijke uren later in Ierland te
wandelen, en zoo, tegen alle regelen van
Oceaanvluchten in, een prestatie te leveren,
die weliswaar zeer waaghalzerig en onver
antwoordelijk, maar desniettemin toch ook
kranig moet heeten.
Maar boven het oude vliegveld van Gilze-
Rijen botsten twee militaire machines te
gen' elkaar, tengevolge waarvan vier zeer
jeugdige vliegers het leven verspeelden.
Bij Haamstede moest een piloot in uni
form zijn kist aan de Noordzee afstaan. En
Puck van het nationale elftal, die in de
uren, dat hij niet aan voetbalin siga
ren doet, werd door de onsportieve daad
van een onbekende een kapitaaltje lichter.
Doorbraken en inbraken stellen andere
eischen
En nog zijn hiermede de sportieve
kolken in het kielzog niet afgedaan. Want
Japan, dat de handen vol heeft aan de vlug
ge Chineezen, heeft te kennen gegeven dat
het in 1940 den Olympischen geest niet kan
ontvangen, zoodat Finland thans aanstal
ten maakt het gastvrouwelijk gewaad aan
te trekken. In Nijmegen lokt de mar-
cheerende geest der reeds beroemd gewor
den wandelingen, die dit jaar niet minder
dan 4000 Nederlanders talk in de schoenen
zal doen strooien. En voorts staan we voor
de week yan het plaatje. Het koperen
plaatje, dat eiken rechtgeaarden Nederlan
der, die zich verplaatst, wederom een dure
riks uit de beurs gaat wringen
Er heerscht leven in de lage lan
den. En leven is er ook overal elders waar
de mensch zich gretig schadeloos stelt voor
vele maanden werk en gebondenheid. Maar
in het verre Roemenië werpt de dood van
een zeer bijzondere vrouw schaduwen over
de vreugde van den tijd.
Want koningin Maria was er groot en
populair, en in veel eenvoudige harten staat
haar beeld als een monument, op een voet
stuk van gebeden
Kwartiermeester.
De boekejood.
Wien a 'k ok nooit mi' zie-e, dat is die
ouwe boekejood. Mae', da' 's waer ok, dat
zou nie' mi' kunne'; a' de man nog op de
waereld is, dan is 'n noe zeker a' tnegenteg
jaer. Z'n naem weet ik nie', en waer a ten
vandaen kwam ok nie', daer is 'n nöoit
naer 'evroge, maer ie sliep oltied 's nachs
bie óns op 't 'öoi.
Waer a die man toch van bestieng, ik
weet het nie' 'oor, wan', gin boeksje ver
kocht 'n bie óns, op 'êel 't durp. Op are
durpen ei 't meschiens beter 'egae, ie kwam
temissen oalle jaere vrom.
Ie liep achter een soort platte steekkar-
re, mie' een deksel op, zö 'n bitje krom, je
kust 'n van een ènde kenne. En a de guus
den an zagge komme, op de butenwegt, dan
vloge ze om de pik bedoele, om
de bêenen te breken der nae' toe. Ze waere
nie' mi' van z'n daen te slaen.
't Is zonde, die man. Van oalles riepe die
jonge tegen z'n. En oalmè' mie d'r oallen
rond z'n karre bluve. Ik bleef bie de guus,
vanselft, mer ik di' zövee' een 'ekel an,
a die zö tegen die man dee-e, wan' mie' a
ten oltied bie ons sliep, ik zö 'n bitje 't
gevoel of da' ze mien ok rochte. Maer ik
duster toch nie' tegen opkomme. Dat mag
je me noe nie' kwelluk neme. Stik allêene
voe' 't recht opkomme, a' 'êel de köoie on
recht doet, dat mag je van een kind nie'
verwachte.
Toen a 'k grotter wier 'k het is 'evroge,
wirrom a ze toch die man oltied zö treiter
den, wan' ik zegge: „ie moei julder toch ok
nie". En noe mö' je toch voe' 't leven is
luustere, 'óor, wat a ze zei-e: „omdat 'n
een jood is."
„De joden dat is een vervloekt geslacht.
Die zulle eeweg over de waereld motte do
le, omda' ze den Eere Jezus an 't kruus
'eslogen Dae' was mien mond mie
'esnoerd. Ze mieke me ok goed dudelik, da'
zulder nie' graag een jood te slaepen zouwe
legge', en da' ze 'êel wat beter waere as
ons.
Dan kwam ik 's aevens tuus, en dan zag
ik dien ouwe man op 't bankje zitte, mie'
z'n treurege óogen en z'n langen baerd.
Voader zat dan mie' z'n te praten, maer
over wat, dat weet ik nie' mi', a' slae je mé
dood, en öns bleve dae' bie stae', dat be-
griep je.
Eer a ten dan in 't 'öoi kroop, gieng 'n
oltied nog is nae', daer a z'n karre stieng.
De êeste kêer, wou-e ons meelöope, van
selft, mae' Voader zei: „nee', hier blijven".
Voader praatten op z'n burgers, weet je,
maer ik za' 't voe' 't gemak maer op z'n
boers zegge, 'óor, ik kan nie „groos prote",
en ik bin te oud om 't nog te lêeren. Toen
lei Voader dat uut, wirrom a me nie' mee
mochte. Ie zei: „de joden, die doe 's aevens
een gebed, en dan wikkele ze een rieme
rond der lief. En a' dan 't gebed uut is, bin
ze ok net mie' die rieme klaer. Noe is die
man z'n gebedsriemen gae legge, en je be-
griep' wè', dat 'n dae' julder nie' bie gebru-
ke kan. En wees verzichteg, da je nie stil
letjes om een 'oeksje gae kieke, 'óor. Je
mag nóóit een méns 'indere a ten z'n gos-
dienst uutoefend".
't Was mae' goed, da' dat leste der bie
'ezeid wier, wan', dat zou ik zö is graag
wille zien daer 'k wat nieuwsgiereg
nae' ewist; 'oe a dat gieng.
En daer, vuufentwinteg jaer laeter kom
ik in Middelburg, en ik gae kieke nae' een
tóonstellege van schilderie-en, die a de Ko-
neginne 'emaekt eit, en in d' êeste zaal
stute 'k bovenop een gróote prente van een
„biddende Jood", mie' z'n riemen rond
z'n 'ewonde.
Nou, ik belove je, gin êen schilderie-e
'k zö góed bekeke as den dien, wan' ik
docht: „noe za' 'k dae' dan toch eindelienge
is achter raeke".
Zö zie je, a' je mae' geduldeg wacht,
dan kom je toch op een ènde overoal ach
ter.
Freek Hóógstee.
ivSÖëSBH
Kaarsrecht zat Elsje op de bank. Ze voel
de zich zo vreselijk trots. Ze mocht van
daag voor het eerst met moeder mee naar
de stad om boodschappen te doen. Dat was
heus iets bijzonders, want als je naar de
stad ging, moest je met de trein gaan. Els
je woonde met haar vader en moeder en
grote broer en zuster in een klein dorpje
tussen de bossen en de heidevelden. Za
was daar ook op de dorpsschool met alle
andere kinderen uit de omtrek. Elsje vond
het heerlijk om buiten te wonen, want ze
ken altijd buiten spelen en door de bossen
wandelen en ze kende iedereen in het
dorp. Als ze naar school ging kwam ze al
tijd kennissen tegen en dan zwaaide ze
naar iedereen. Moeder kocht bijna altijd
alles m het dorp, maar eens in de maand
ging ze naar de grote stad en kocht daar
de dingen, die je niet in het dorp krijgen
kon. Dan bleef ze de hele dag weg, want
ze moest eerst een heel stuk met de trein
nue en dan alle boodschappen nog doen,
dan kon ze heus niet tussen de middag
naar huis komen. Elsje had al zo dik vvijls
gevraagd, of ze mee mocht, maar moeder
zei altijd: „Over een tijdje, als je groter
bent". En nu had moeder ineens gezegd:
„De volgende week ga ik weer naar de stad.
Wil je met me mee. Elsekind?" Wat was
ze toen blij geweest Ze had er de hele
week over gepraat en ze had de laatste
avond bijna niet in slaap kunnen komen,
zo verlangde ze ernaar.
En nu was de grote dag gekomen. Di
rect na het ontbijt waren ze weggegaan en
nu zaten ze in de trein. Elsje keek haar
maar ze kort het nog maar heel langzaam.
Deze mevrouw deed het zó vlug. Els kon
niet eens zien, hoe ze instak, omsloeg, door
haalde en af liet glippen, want het leek
net of het allemaal tegelijk ging.
Daar zag ze een veulen naast zijn moe
der staan in de wei. Hij dronk uit een
slootje. Ze kon bijna niet zien, wat voor
kleur hij had en of hij net zulke grappige
poten, had, als het veulen van den groen-
tenboer in het dorp. De trein was er allang
weer voorbij.
Toen vouwde moeder de krant dicht. Ze
had wel gezien hoe Elsje naar alles buiten
en bnnen keek, al dacht Els dat moeder
alleen maar in de krant had gelezen. Maar
nu moest ze haar toch waarschuwen, dat
ze haar jasje weer aan moest trekken, want
ze waren er bijna. Het was niet zo heel
ver naar de stad en de trein reed erg vlug.
Els keek teleurgesteld. Ze vond het reisje
veel te kort. Ze zou best de' hele dag in
de trein willen blijven zitten. Maar het
was toch ook leuk om nu als een gro
te dochter met moeder boodschappen te
gaan doen.
Een paar minuten later stopte de trein
en moeder en zij stapten op het perron. Ze
liepen tussen de andere mensen in naar
buiten.
Dat was toch ook wel erg fijn, zo'n grote
stad, vond Els. Wat waren er veel winkels
Ze liepen van de ene winkel naar de an
dere en moeder kocht allemaal mooie din
gen. Ook een nieuwe jurk voor Els. Ze
gingen naar een heel grote winkel en daar
was zo'n grappige trap. Het was een brede
loper, daar ging je op staan en dan kwam
je vanzelf naar boven. Dat zou ze aan Jaap
en Betty vertellen, als ze thuis kwam van
avond. Misschien konden ze thuis ook wel
zo'n leuke trap krijgen. Ze zou het eens
aan vader vragen.
Ze gingen koffie drinken in een mooi
groot restaurant. Els vond het fijn om aan
een apart tafeltje te zitten met moeder en
naar al die mensen te kijken, die daar ook
zaten te eten.
„Wat heb ik toch een grote dochter", zei
moeder, „die kan al met moeder mee in de
stad eten. En je hebt me echt fijn gehol
pen om alles uit te zoeken". Els lachte
maar eens. Alles was even prettig. Ze zou
het allemaal aan vader vertellen, vanavond.
's Middags gingen ze weer een paar bood
schappen doen en toen moesten ze even
naar tante Mien, omdat moeder iets met
haar af moest spreken.
„Mag jij al met moeder mee vroeg tan
te. „Kindje, wat is dat fijn Heb je veel
mooie dingen gezien Ik weet iets leuks,
nu gaan we gezellig met ons drietjes een
kopje thee drinken in de stad en dan mag
jij uitzoeken wat je hebben wilt."
Elsje zag zoveel lekkere dingen, ze wist
bijna niet wat ze kiezen moest. Maar ten
slotte leek haar zo'n heerlijke portie ijs
met een vruchtje erop nog het allerlekker
ste.
En eindelijk was het vier uur geworden
en zei moeder: „Nu moeten we weer naar
huis, Elsekind. We gaan aan vader vertel
len, wat we alle maal gedaan hebben. Over
een half uurtje gaat de trein".
Ze zeiden tante Mien goedendag en be
dankten nog eens voor al het lekkers en
daarna gingen ze weer naar het station.
Els zat nu stil tegen moeder aan, want
ze was toch wel een beetje moe van alles
wat ze gezien en gedaan had. Ze keek uit
het raam naar buiteii. Het leek net of ze
nu langzamer reden dan vanmorgen. Ze
zag het veulentje weer en de lammetjes,
en ze herkende alle plekjes waar ze van
morgen langs gekomen waren. Maar ze
vond het helemaal niet naar om weer naar
huis te gaan. Ze had een heerlijke dag ge
had en ze wilde het gauw allemaal aan de
anderen vertellen.
Aan tafel stond haar mondje dan ook
niet stil, maar daarna werd ze vlug door
moeder in bed gestopt. Een kwartier later
lag ze in een diepe slaap en droomde van
de roltrap en het ijs en van het veulen van
den groentenboer.
Hier is een grappig kunstje, dat jullie
maar eens moeten proberen. We zullen
een kaars laten branden in een glas, dat
met water gevuld is. „Hoe kan dat nu
zullen jullie wel zeggen, „een kaars gaat
toch uit in water.
Luister eerst maar eens, hoe we het
doen. We nemen een kaars en zetten die
in een glas, dat voor twee-derde met water
gevuld is. De kaars moet rechtop in het
water zweven en er een klein stukje boven
uitsteken. Het beste doen we met onder
aan de kaars een punaise of een klein spij
kertje te hangen, zodat de kaars loodrecht
blijft zweven. Wanneer we de kaars nu
aansteken, brandt hij helemaal op, zonder
in het water uit te gaan. Dat komt omdat
het omringende water maakt, dat de stea
rine, dat is dé stof, waar de kaars uit be
staat, niet helemaal verbrandt. Op die ma
nier ontstaat een smalle buis van stearine,
die om de vlam heen staat.
Het is een grappig gezicht om een kaars
in water te zien branden. Maar het is ook
erg nuttig. Je kan dit kunstje bijvoorbeeld
gebruiken, als je een nachtlichtje nodig
hebt, dat niet zo erg lang hoeft te branden.
Ook voor verlichting is het heel geschikt.
Als je een kaars in een gekleurd .glas zet,
dat maar half vol water is, ziet het er bij
zonder aardig uit. Het is ook van groot be
lang, dat op deze manier de kaars niet uit
kan waaien omdat er natuurlijk geen wind
bij kon komen en ook geen brand door kan
ontstaan, want als de kaars helemaal tot
onderen aan toe uitgebrand is, wordt het
laatste vlammetje door 't water geblust.
Van links naar rechts:
1. een meubel.
een ander woord voor damp.
een meisjesnaam,
een plaatsje in Overijsel.
een kledingstuk.
een onder woord voor: plaats, plek.
een kledingstuk (verkleinwoord)
een stad in Duitsland, bekend door de
metaalindustrie.
4.
7.
8.
9.
11.
12.
13.
14. een groot soort hert, vooral in Noord-
Europa bekend.
Van boven naar beneden:
1. bevindt zich aan een boom.
2. een vervoermiddel.
3. een plaatsje in 't Gooi.
4. een klein kousje.
5. een havenstad in Japan.
6. een jongensnaam.
10. iets, dat in elke slaapkamer staat.
OPLOSSINGEN RAADSELS.
De oplossingen van de raadsels der vori
ge week zijn:
1. zomervacantie.
2. as, bas.
3. Lekkerkerker kerk erker.
4. ze zijn alle twee het midden van de
dag.
RAADSELS.
1. Wie neemt alles voor de neus weg
Welke stoelen hebben maar één poot?
Op welke plaat is niets afgebeeld
2. Ik duik wel eens heel diep in de
.grond. Als ik naar beneden ga, ben ik
leeg en als ik weer boven kom, ben ik
helemaal vol. Wat ben ik
3. Het geheel is een woord van 11 let
ters en is een plaatsje in Overijsel.
7, 2, 6 is een soort "boom
I, 9, 4 is het tegenovergestelde van
bol
10, 8, 5, 3 is een jongensnaam
II, 5, 1 is een meisjesnaam.
4. Verborgen dierennamen:
Die tak sloeg tegen mijn arm
Wat doet Laura toch.
De molenwieken draaien.
ogen uit. Ze reden zo hard, dat het net
leek of de bomen en de huizen in vliegen
de vaart langs de ramen vlogen. De dra
den van de telefoonpalen langs de spoor
lijn gingen op, neer, op, neer. Ergens in de
wei zag ze een paar lammetjesmeteen
waren ze er alweer voorbij. Ze vond het
zalig Hoe kon moeder nu in de krant le
zen, dat begreep ze gewoon niet Er was
zoveel te bekijken en te zien. En dan nog al
die mensen, die met hen in de coupé za
ten. Die mijnheer zat de krant te lezen,
maar Elsje zag, dat hij telkens bijna in
slaap viel. Dan gingen zijn ogen dicht, zijn
hoofd knikte naar voren en juist als Elsje
dacht, dat hij naar voren zou vallen, keek
hij ineens weer met een ruk op en las
verder. Ze dacht, dat die meneer zeker te
laat naar bed was gegaan.
Naast hem zat een jong meisje. Ze had
een dik boek en daar zat ze in te lezen.
Ze keek helemaal niét op. Het was zeker
een leerboek, ze keek zo ernstig. Ze had
wel een aardig gezicht. Ze leek een beetje
op Betty. Els' zusje. Nu keek ze op. Elsje
schrok ervan, ze kreeg plotseling een kleur,
want ze had dat meisje zo aan zitten kij
ken. Maar het meisje lachte even tegen
haar en las toen weer verder.
Verder zat er nog een mevrouw in de
trein. Ze had een bril op en ze zat te
breien. Els begreep niet dat je zó vlug
kon breien. Ze leerde het op school ook,
Op deze legpuzzle zullen jullie een mo
ment uit een rugby-wedstrijd zien. Weinig
mensen weten, dat rugby al een oude
sport is. In 1871 werd de eerste rugby
bond opgericht. Het lijkt wel een beetje op
voetballen, maar zoals jullie waarschijn
lijk wel zullen weten, is een rugbybal niet
rond, zoals een voetbal, maar eivormig.
Ook mag je met rugbyen de bal in je han
den nemen, maar je mag hem dan alleen
achteruit gooien. Als je trapt, mag je ook
vóóruit trappen.
Er doen 15 spelers mee. Het doel is om
de bal over de achterlijn van de tegenpar
tij op de grond te drukken. De spelers van
de tegenpartij doen natuurlijk hun best
om dat te verhinderen en mogen dengene,
die de bal heeft, op alle mogelijke wijzen
proberen de bal af te pakken. Maarhet
moet natuurlijk eerlijk blijven en er mo
gen geen gemene maniertjes gebruikt wor
den, waar ongelukken door kunnen ont
staan. Als degene, die de bal heeft, geen
kans ziet om te ontkomen, moet hij de bal
afgeven aan zijn tegenstander. Het spreekt
vanzelf, dat het een spel is, waar je erg
goed bij op moet letten en waar je erg
hard bij moet kunnen lopen. Als de bal
inplaats van naar achteren, naar voren ge
worpen wordt, is dat een fout. Dan gaan
de „voors" van beide partijen dicht bij el
kaar staan, met hun armen om elkaar heen
en daarna wordt de bal in hun midden ge
gooid. Er ontstaat dan een groot gevecht
om de bal te bemachtigen. Wie de bal
krijgt, gooit hem naar achteren en daar
staan de „driekwarts" klaar om ermee naar
voren te rennen.
Het rugbyspel begint er in ons land
steeds meer in te komen, maar het zal nog
wel een tijdje duren voor er zoveel be
langstelling voor bestaat als in Engeland
en Amerika.
Dac
Bun
Telc
te C
Abc
f 2.
abc
El
delil
geel
ingil
betil
ben I
gen
per:
den
geei
wor
is,
ben
der;|
zich
